Dług publiczny, Studia, III semestr, Finanse publiczne, Ćwiczenia


Dług publiczny: geneza, konsekwencje, formy finansowania.

Deficyt budżetowy - zjawisko wywołujące destabilizację gospodarczą, polegające na przewadze wydatków budżetu nad jego dochodami.

Gdy gospodarstwo domowe chce kupić nowy dom albo samochód, a nie zgromadziło wystarczających oszczędności, musi się zadłużyć. Bierze kredyt i kupuje dobra na raty. Podobnie jest z państwem - rząd może zdecydować się na to, by wydatki były większe niż dochody. Wtedy w budżecie pojawia się deficyt. Nagromadzona wielkość deficytów budżetowych z przeszłości to dług publiczny.

Dług publiczny rozumie się na ogół jako sumę nominalnych zobowiązań podmiotów zaliczonych do sektora finansów publicznych po wyeliminowaniu wzajemnych zobowiązań.

Podstawowe tytuły zobowiązań składających się na dług publiczny wynikają z:

Rodzaje długu publicznego

Ze względu na dobrowolność udzielania pożyczek wyróżnia się:

Z uwagi na kryterium czasu rozróżnia się:

Dla rozpoznania przyczyn i skutków zadłużenia publicznego istotny jest podział długu na:

Ze względu na strukturę władz publicznych wyróżnia się:

Przyczyny powstawania długu publicznego:

  1. Uporczywie utrzymujący się deficyt budżetowy, przekształcający się w dług publiczny,

  2. Okres wzmożonych wydatków publicznych, zwłaszcza wojen i kryzysów gospodarczych,

  3. Realizowana doktryna ekonomiczna zakładająca świadome utrzymywanie deficytu budżetowego i długu publicznego jako narzędzi interwencjonizmu państwowego,

  4. Osiąganie celów politycznych rządzących, którzy nie podnoszą podatków i nie decydują się na cięcia w wydatkach publicznych,

  5. Wpadnięcie władz publicznych w pułapkę zadłużenia. „

Dług publiczny jest często wyrażany nie jako wielkość bezwzględna -

w miliardach złotych, ale jako odsetek produktu krajowego brutto.

Jeśli w budżecie jest deficyt - państwo musi wyemitować nowe obligacje i dług

wyrażony w miliardach złotych rośnie. Ale jako procent PKB rosnąć już nie musi - wystarczy, by produkt krajowy brutto zwiększał się szybciej niż wynosi deficyt. Wyrażanie wielkości długu publicznego w procentach PKB pozwala na ocenę, jak duży wysiłek państwo musiałoby ponieść, by szybko spłacić swoje długi.

Reguły na to, jak duży może być dług publiczny - nie ma. W niektórych krajach przekracza on 100% PKB.

Regułą przyjętą w krajach Unii Europejskiej jest to, że dług publiczny nie powinien przekraczać 60% PKB. To jedno z tzw. kryteriów z Maastricht, uprawniających do znalezienia się w strefie euro.

W Polsce w Konstytucji wprowadzono zapis, iż „nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych, w następstwie których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego produktu krajowego brutto.”

Jeśli przedsiębiorstwo nie jest w stanie spłacać swoich zobowiązań - bankrutuje. Gdyby gospodarstwo domowe nadmiernie się zadłużyła - straciłoby np. dom i samochód. Czy państwo może zbankrutować? Nie. Bankructwo wiązałoby się z tym, że

w zamian za niespłacane długi wierzyciele przejęliby jakąś część państwa. Czy to można sobie wyobrazić? Państwom zdarza się co najwyżej ogłosić niewypłacalność i przestać regularnie spłacać odsetki od wyemitowanych obligacji. Przed kilkoma laty tak właśnie postąpił rząd Argentyny. Wcześniej podobnie zachowała się Rosja. Na początku lat 80. kryzys niewypłacalności dotknął również Polskę. Co grozi państwu, które przestaje spłacać zobowiązania? Tylko tyle, że nikt nie zechce mu udzielić kolejnej pożyczki.

W konsekwencji rząd musiałby zrównać wydatki budżetu z dochodami. Wiążą się z tym także niepokoje społeczne.

Narastanie długu publicznego wymusza podjęcie decyzji, w jaki sposób dług ten finansować: podnosić podatki, pożyczać czy dokonywać cięć w wydatkach budżetowych.

Wśród sposobów finansowania deficytu budżetowego wyróżnia się najczęściej:

Skarbowy papier wartościowy jest to papier wartościowy, w którym Skarb Państwa stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela takiego papieru i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.

W Polsce występują trzy rodzaje Skarbowych Papierów Wartościowych:

- bony skarbowe (papier wartościowy oferowany na rynku krajowym z dyskontem, krótkoterminowy, z terminem wykupu do 364 dni)

- obligacje skarbowe (papier wartościowy oferowany do sprzedaży w kraju lub za granicą, oprocentowany w postaci odsetek, emitowane na okres 2-20 lat)

- obligacje oszczędnościowe (adresowane do osób fizycznych, mogą być nabywane przez stowarzyszenia, organizacje społeczne i zawodowe oraz fundacje; są ułatwione warunki ich nabywania)

Bibliografia:



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Równowaga budżetowa, Studia, III semestr, Finanse publiczne, Ćwiczenia
Finanse publiczne - 1. kolos, Studia, III semestr, Finanse publiczne, Ćwiczenia
KRYTERIA PODZIAŁU WYDATKÓW PUBLICZNYCH, Studia, III semestr, Finanse publiczne, Ćwiczenia
finanseIIKOLOS, Studia, III semestr, Finanse publiczne, Ćwiczenia
Fundusze celowe, Studia, III semestr, Finanse publiczne, Ćwiczenia
Równowaga budżetowa, Studia, III semestr, Finanse publiczne, Ćwiczenia
Quiz 2 (II wersja), Studia, III semestr, Finanse publiczne
Finanse publiczne - opracowane pytania, Studia, III semestr, Finanse publiczne
QUIZ 3 Z FIN PUB, Studia, III semestr, Finanse publiczne
Pytania FINANSE Publiczn 2010-2011 dla II roku, Studia, III semestr, Finanse publiczne
Quizy (II wersja), Studia, III semestr, Finanse publiczne
finanse opracowane pytania, Studia, III semestr, Finanse publiczne
Kopia Wykład 6 folie (word 97-2003), Studia - Gospodarka Przestrzenna UEP, I stopień, III semestr, F
uzupelnione zadaniez inwestycji, Studia - Gospodarka Przestrzenna UEP, I stopień, III semestr, Finan
Kopia Wykład 6 folie (word 97-2003), Studia - Gospodarka Przestrzenna UEP, I stopień, III semestr, F
Ćwiczenia I. Wartość pieniądza w czasie - zadania, WZR, III semestr, Finanse Przedsiębiorstw, Ćwicze
SEKTOR FINANSOW PUBLICZNYCH, Studia Administracja, III semestr, Finanse publiczne i prawo finansowe,
Zagadnienia podatki + ordynacja, Administracja - studia, III semestr, Prawo finansowe i finanse publ

więcej podobnych podstron