Agnieszka Szynkolewska gr 23A
Temat: Stabilność statyczna
Prawidłowa postawa ciała - taki układ poszczególnych odcinków ciała niedotkniętych zmianami, który zapewnia optymalne zrównoważenie i stabilność ciała, wymaga minimalnego wysiłku mięśniowego, zapewnia dużą wydolność statyczno-dynamiczną oraz stwarza warunki właściwego ułożenia i działania narządów wewnętrznych.
Postawę ciała cechuje równowaga chwiejna. Utrzymanie postawy pionowej jest możliwe dzięki stabilizacji złożonej: biernej i czynnej.
Stabilizację bierną zapewniają: równowaga mechaniczna, optymalne obciążenie, napięcie układu wiązadłowo-torebkowego, ograniczenie ruchów budową stawów (ukształtowaniem kostnych elementów stawów).
Stabilizację czynną zapewnia napięcie określonych mięśni, pracujących zmiennie.
Podstawowym warunkiem zapewnienia równowagi mechanicznej jest zrównoważenie się środków ciężkości poszczególnych segmentów (głowy, miednicy, klatki piersiowej) w ramach zrównoważenia całości. Jeżeli jeden z tych segmentów przemieści swój środek ciężkości, ogólna równowaga ulega zaburzeniu, powodując kompensacyjne przemieszczenie innych segmentów, najczęściej na drodze wygięcia krzywizn kręgosłupa, nachylenia miednicy czy ustawienia kończyn dolnych.
Następnym wymienionym warunkiem stabilizacji biernej jest optymalne obciążenie oraz napięcie układu wiązadłowo-torebkowego. Przy optymalnym obciążeniu ciała oraz odpowiednim zrównoważeniu mechanicznym postawa może być utrzymywana dzięki napięciu aparatu więzadłowego przy minimalnym napięciu mięśni postawy. Jednak w takiej sytuacji dochodzi do niekorzystnych zjawisk przeciążenia i rozciągnięcia elementów kostno-stawowych, a w konsekwencji dochodzi w nich do zmian zniekształcających.
Stabilizację statyczną zapewniają przede wszystkim kości. Kości tworzą mechaniczną ramę, której zadaniem jest wypełnienie wielu funkcji. Szkielet pozwala przede wszystkim na utrzymanie kształtu całego organizmu, pomimo działania różnorodnych sił zewnętrznych i wewnętrznych. Konstrukcja szkieletu nadaje sylwetce ludzkiej charakterystyczny kształt i zapewnia przyjęcie pionizowanej postawy.
Jedną z tkanek biorącą udział w utrzymaniu stabilizacji jest powięź.
Powięź jest rodzajem tkanki łącznej ze stosunkowo dużą ilością włókien kolagenowych i elastynowych, a niską zawartością substancji podstawowej i komórkowej. Powięź rozpościera się bez przeszkód od stóp do głowy w formie podobnej do trójwymiarowej sieci pajęczej. Pokrywa ona i penetruje każdy mięsień, kość, nerw, tetnicę i każdą żyłę, jak również nasze organy wewnętrzne .
Wśród struktur wspomagających połaczenia stawowe ważną funkcję pełnią więzadła. Są to płaskie struktury łącznotkankowe stabilizujące stawy. Ich stabilizująca funkcja zależy od kształtu, umiejscowienia mocowań do kości oraz charakterystyki mechanicznej tkanki. Wszelkie urazy i procesy naprawcze zmieniają tę charakterystykę. Najczęściej rozkład naprężeń w więzadłach jest bardzo niejednorodny. Oprócz sił rozciągających na więzadła działają siły ścinające. Jednak dla sił działających poprzecznie więzadła zachowują się jak materiał jednorodny o nieliniowej zależności sztywności od wydłużenia. Przebieg więzadeł ma istotny wpływ na charakterystykę przemieszczeń oraz na ruchomość stawu.
Położenie więzadła w płaszczyźnie ruchu może ograniczać ruch. W organizmie człowieka najczęściej jest ograniczony nadmierny ruch prostowania. Innymą rolą więzadeł jest przeciwstawianie się bocznym przesunięciom główki kości. Boki torebki stawowej są zwykle dodatkowo wzmocnione pasmami mięśniowymi aktywnie wspomagającymi więzadła.
W biomechanice ruchu i postawy ciała największe znaczenie mają receptory mięśniowe i stawowe. Kilka różnych receptorów wrażliwych na bodźce mechaniczne znajduje się w torebkach i więzadłach stawowych. Receptory te generują spoczynkowe potencjały czynnościowe z częstotliwością kilku impulsów na sekundę. Deformacja struktur stawowych w czasie ruchu powoduje zwiększone mechaniczne pobudzenie receptorów. R receptory stawowe przekazują do układu nerwowego informację o położeniu stawu, o szybkości ruchu oraz o wielkości i lokalizacji sił działających na staw. Receptory sygnalizujące położenie stawu wykazują dość znaczną selektywność kątową. Maksymalna aktywność bioelektryczna poszczególnych receptorów przypada na dość wąskie, nie przekraczające 20 stopni podzakresy. Szczególnie wzmożoną aktywność wykazują receptory stawowe w skrajnych położeniach stawu.