ROLA I ZADANIA PIELĘGNIARKI W PODSTAWOWEJ OPIECE ZDROWOTNEJ
Pielęgniarstwo jest pięknym lecz trudnym i bardzo odpowiedzialnym zawodem, w którym pielęgniarka spełnia swoje obowiązki wobec pacjenta i jego potrzeb medycznych, psychicznych, fizjologicznych oraz społecznych. Jest to jeden z nielicznych zawodów do którego trzeba mieć powołanie.
Pielęgniarka musi się wykazać dużą cierpliwością, serdecznością, chęcią i gotowością służenia w każdej chwili choremu. Ludzie cierpiący w chorobie i w obliczu śmierci, potrzebują obecności drugiej osoby która może zaspokoić potrzeby takich pacjentów. Służyć mu pomocą, umieć wysłuchać, wesprzeć, zrozumieć. Pielęgniarka niesie pomoc, pielęgnuje, uczestniczy w diagnozowaniu, leczeniu, prowadzi edukację w zakresie profilaktyki. Pielęgniarka na pewno musi być również dobrze wyuczoną osobą do tego zawodu, musi być również osobą kompetentną, o wysokiej higienie osobistej. Pielęgniarka powinna mieć szacunek dla człowieka, cenić jego godność i respektować ludzkie prawo. W sensie powołania pielęgniarka musi być do oporu oddana drugiej osobie, musi wiedzieć co powiedzieć w danym momencie do chorego, wiedzieć jak go pocieszyć, umieć rozmawiać i porozumiewać się z chorym, gdyż człowiek z natury jest istotą społeczną i wchodzi w różne związki i zależności z innymi ludźmi. Sympatia, zrozumienie, życzliwość to jedyne z nielicznych cech którymi pielęgniarka musi się posługiwać. Pacjent musi mieć możliwość dzielenia się swoimi przeżyciami z kimś bliskim w tej sytuacji może to byś pielęgniarka. Zapewnia mu to zachowanie równowagi psychicznej. Nie może to być zawód wykonywany rutynowo, ponieważ spotykamy się na ogół z człowiekiem i jego psychiką, każdy człowiek indywidualnie przeżywa swój proces chorobowy co rzutuje później na sam proces zdrowotny. Otoczenie w którym przebywa jest bardzo ważnym elementem, pacjent nie może czuć się samotny.
Rolę pielęgniarki w sprawowaniu opieki nad pacjentem szczegółowo określa Kodeks Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej Rzeczpospolitej Polskiej , który mówi ;
1.Pielęgniarka , pełniąc rolę zawodową zobowiązana jest do;
- udzielenia wszystkim pacjentom troskliwej opieki zgodnej z obowiązującymi standardami
-udzielenia pierwszej pomocy w nagłych przypadkach oraz w sytuacji zagrożenia życia.
- udzielenia pacjentowi rzetelnej i zrozumiałej informacji dotyczącej procesu pielęgnowania
2. We współpracy z pacjentem pielęgniarka powinna okazywać życzliwość , wyrozumiałość , cierpliwość , stwarzając atmosferę wzajemnego zaufania i zrozumienia.
3. Pielęgniarka zobowiązana jest przestrzegać następujących zasad wynikających z praw pacjenta;
- respektować prawo pacjent do intymności i godności osobistej podczas udzielania świadczeń medycznych,
-realizować świadczenia pielęgniarskie za zgodą pacjenta , o ile jest on zdolny ją sformułować
-poinformować pacjenta, w przypadku odmowy wyrażenia przez niego zgody , o możliwych skutkach jego decyzji oraz podjąć próbę przekonania pacjenta , aby zmienił swoje zdanie
4. Pielęgniarkę obowiązuje zachowanie w tajemnicy wszystkich wiadomości o pacjencie i jego środowisku { rodzinnym , społecznym} uzyskanych w związku z pełnieniem roli zawodowej.
5. Pielęgniarka umożliwia pacjentowi kontakt z rodziną , w miarę potrzeby pomaga rodzinie w sprawowaniu nad nim opieki oraz edukuje członków rodziny w zakresie dalszego postępowania pielęgnacyjnego.
6. Na prośbę pacjenta lub jego rodziny pielęgniarka umożliwia kontakt z duchownym, stwarzając w miarę możliwości odpowiednie ku temu warunki
7. Pielęgniarka powinna dołożyć wszelkich starań , aby zapewnić pacjentowi humanitarną opiekę terminalna , godne warunki umierania wraz z poszanowaniem uznanych przez niego wartości
8. Pielęgniarka nie może żądać od pacjenta dodatkowego wynagrodzenia ani też uzależniać swych usług od uzyskanych korzyści materialnych.
Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna to pielęgniarka pracująca w podstawowej opiece zdrowotnej, wypełniająca funkcje pielęgniarskie wobec rodziny i jej członków, społeczności lokalnej, w środowisku ich zamieszkania, w sytuacji zdrowia, choroby i niepełnosprawności. Pielęgniarka środowiskowa/rodzinna jest zobowiązana do kompleksowej i holistycznej opieki nad powierzonymi jej opiece pacjentami. W sytuacji przekraczającej jej kompetencje pielęgniarka winna niezwłocznie skierować pacjenta do lekarza.
Zadania realizowane przez pielęgniarkę Podstawowej Opieki Zdrowotnej reguluje ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA
zdnia.20października2005roku
w sprawie zakresu kompetencji lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej
.1.Pielęgniarka i położna podstawowej opieki zdrowotnej zwana dalej pielęgniarką i położną POZ wybrana przez ubezpieczonego zgodnie z art. 114 ust l ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską i pielęgnacyjną, opiekę położnicze- neonatologiczno - ginekologiczną nad ubezpieczonym i jego rodziną, społecznością w środowisku zamieszkania i nauki, z uwzględnieniem miejsca wykonywania świadczenia w zakresie:
promocji zdrowia i profilaktyki chorób,
świadczeń pielęgnacyjnych,
świadczeń diagnostycznych,
świadczeń leczniczych,
świadczeń rehabilitacyjnych.
2.Zadania pielęgniarki i położnej POZ realizowane są przez:
1.pielęgniarkę środowiskową lub rodzinną,
2.położną środowiskową lub rodzinną,
3.pielęgniarkę środowiskową w środowisku nauczania i wychowania,
6.pielęgniarkę opieki długoterminowej,
Zakres kompetencji pielęgniarki środowiskowej(rodzinnej)
.Pielęgniarka środowiskowa (rodzinna) planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad jednostką, rodziną, społecznością w środowisku zamieszkania z uwzględnieniem miejsca wykonywania świadczenia obejmując opieką: zdrowych i chorych niezależnie od płci i wieku, osoby niepełnosprawne, osoby w stanie terminalnym.
Pielęgniarka sprawuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad zadeklarowanymi do niej pacjentami, uwzględniając w tym realizację na podstawie skierowania, zgodnie z obowiązującym zakresem zadań, zleceń na zabiegi i procedury medyczne, których wykonanie możliwe jest w trybie ambulatoryjnym, wydanych przez lekarzy ubezpieczenia zdrowotnego. W przypadkach uzasadnionych względami medycznymi, wyłącznie w domu pacjenta i jedynie na zlecenie lekarza POZ, do którego zadeklarowany jest pacjent, pobiera materiały do badań diagnostycznych. Świadczenie realizuje zgodnie z przekazanymi przez zleceniodawcę standardami jakości opracowanymi przez pracownię diagnostyczną, z którą zleceniodawca współpracuje oraz z zachowaniem zasad . Skierowanie, pielęgniarka POZ włącza do prowadzonej dokumentacji medycznej pacjenta. Podlega ono archiwizacji oraz warunkom kontroli realizacji umowy. Pielęgniarka POZ dokumentuje udzielane świadczenia zdrowotne, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz postanowieniami niniejszego zarządzenia.
{zarządzenie nr 105/2008/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia &13 }
.W realizacji świadczeń zdrowotnych pielęgniarka środowiskowa (rodzinna) współpracuje z:
-lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej (rodzinnym) wybranym przez ubezpieczonego zgodnie z art. 114 ust. l ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,
-pielęgniarką w środowisku nauczania i wychowania,
-położną środowiskową lub rodzinną wybrana przez ubezpieczonego zgodnie z art. 114 ust l ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,
-pielęgniarką opieki długoterminowej,
-innymi świadczeniodawcami zgodnie z potrzebami podopiecznych,
-przedstawicielami organizacji i instytucji działających na rzecz zdrowia rodziny.
Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki obejmują:
-rozpoznawanie, ocenę i zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym podopiecznych,
-rozpoznawanie potrzeb pielęgnacyjnych i problemów zdrowotnych podopiecznych,
-prowadzenie edukacji zdrowotnej w tym dokonywanie oceny poziomu wiedzy, umiejętności i motywacji podopiecznych do zachowań prozdrowotnych,
-prowadzenie poradnictwa w zakresie zdrowego stylu życia,
-realizacja programów promocji zdrowia i profilaktyki chorób,
-organizacja grup wsparcia,
-wykonywanie szczepień obowiązkowych i zalecanych zgodnie z odrębnymi przepisami,
-prowadzenie działań profilaktycznych u podopiecznych z grup ryzyka zdrowotnego.
-realizacja wizyty patronażowej u dziecka powyżej 2 miesiąca życia-obejmuje czynności pielęgniarskie w zakresie świadczeń opieki zdrowotnej w tym badań przesiewowych oraz dokumentowanie udzielonych świadczeń z uwzględnieniem dokumentacji z dokonanej oceny rozwoju psychomotorycznego dziecka.
Zgodnie z Rozporządzeniem Narodowego Funduszu zdrowia pielęgniarka realizuje świadczenia w programie profilaktyki gruźlicy.
Przeprowadza wywiad w kierunku gruźlicy wraz z wypełnieniem „Ankiety w Programie profilaktyki gruźlicy”, przeprowadza edukację zdrowotną ; w przypadku pacjentów z grupy największego ryzyka zachorowania (w ankiecie uzyskali liczbę punktów > 9) pielęgniarka POZ przekazuje pisemną informację lekarzowi POZ, do którego zadeklarowany jest pacjent, o wynikach przeprowadzonej ankiety oraz wskazuje pacjentowi tryb dalszego postępowania, w tym informuje pacjenta o konieczności zgłoszenia się do lekarza POZ celem dalszej oceny stanu zdrowia .Ankieta Programu profilaktyki gruźlicy stanowi integralną część dokumentacji medycznej pacjenta prowadzonej przez świadczeniodawcę POZ w zakresie: świadczenia pielęgniarki poz. Program profilaktyki gruźlicy realizowany jest w pomieszczeniach i przez personel medyczny realizujący świadczenia w zakresie pielęgniarki POZ. {zarządzenie nr 105/2008/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia & 17}
Świadczenia pielęgnacyjne obejmują:
Realizację opieki pielęgnacyjnej u pacjentów w różnych fazach życia i choroby zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i współczesnymi standardami opieki pielęgniarskiej, wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych, przygotowywanie do samoopieki i samopielęgnacji w chorobie i niepełnosprawności.
Pielęgniarską opieką domową w POZ objęci mogą być pacjenci, którzy: ze względu na istniejące problemy zdrowotne wymagają udzielania systematycznych świadczeń pielęgniarskich; nie są objęci świadczeniami opieki długoterminowej realizowanej stacjonarnie oraz nie kwalifikują się do świadczeń hospicjum domowego i świadczeń długoterminowej opieki domowej nad pacjentem wentylowanym mechanicznie; uzyskali do 60 punktów w teście oceny według skali Barthel, ;złożyli deklarację wyboru pielęgniarki poz.
Do objęcia pielęgniarską opieką domową w POZ pacjent może zgłosić się osobiście lub być zgłoszony przez: lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, pielęgniarkę POZ, położną, rodzinę, opiekunów lub instytucję w formie zgłoszeniowej. Pacjent objęty pielęgniarską opieką domową w POZ nie może być jednocześnie objęty świadczeniami w zakresie: pielęgniarska opieka długoterminowa. Zapewniając dostępność do świadczeń pielęgniarskiej opieki domowej w POZ przestrzega się następujących zasad:
1.świadczenia pielęgniarskiej opieki domowej w POZ udzielane są wyłącznie w domu lub miejscu pobytu (DPS) pacjenta;
2.pielęgniarka POZ zobowiązana jest do udzielania świadczeń zgodnie z ustalonym dla pacjenta indywidualnym planem opieki, w szczególności w dni powszednie, od poniedziałku do piątku, pomiędzy godziną 8.00. a 18.00, a w przypadkach uzasadnionych koniecznością zachowania ciągłości procesu leczenia, także w pozostałe dni tygodnia, w godzinach uzgodnionych ze świadczeniobiorcą;
Szczegółowe zasady organizacji udzielania świadczeń pielęgniarskiej opieki domowej w POZ:
podstawą do objęcia pacjenta świadczeniami pielęgniarskiej opieki domowej w POZ jest ocena i kwalifikacja pacjenta dokonana przez pielęgniarkę POZ, z zachowaniem zasad i udokumentowana w indywidualnej karcie opieki pielęgniarskiej, prowadzonej według wzoru .
oceny i kwalifikacji, pielęgniarka POZ dokonuje w terminie do 72 godzin od momentu otrzymania zgłoszenia do objęcia pacjenta pielęgniarską opieką domową w POZ, wykorzystując w tym celu dostarczone przez pacjenta dokumenty, informacje zebrane w wywiadzie oraz wyniki testu oceny według skali Barthel;
na podstawie dokonanej oceny i kwalifikacji pielęgniarka POZ ustala przy wykorzystaniu wykazu czynności określonych w „Informacji dla świadczeniobiorcy” ,,Indywidualny plan opieki w pielęgniarskiej opiece domowej w POZ”. Sporządzony plan, w kontakcie z lekarzem POZ, do którego zadeklarowany jest pacjent , uzupełnia o ewentualne zlecenia lekarskie przy zabezpieczeniu środków niezbędnych do realizacji `'Indywidualnego planu opieki”;- środki higieniczne i opatrunkowe oraz środki dezynfekcyjne i odkażające niezbędne do realizacji zadań wynikających z planu opieki, środki higieniczne zapewnia pacjent lub jego rodzina, leki i środki farmakologiczne oraz ortopedyczne zapewnia pacjent lub jego rodzina na zlecenie lekarza.[ załącznik nr 13 do zarządzenia nr 105/2008/DSOZ]
pielęgniarka POZ zapoznaje pacjenta oraz jego rodzinę lub opiekunów ze sporządzonym indywidualnym planem opieki oraz z zasadami zabezpieczenia środków niezbędnych do realizacji opieki, zgodnie z treścią ,,Informacji dla świadczeniobiorcy” . Informację tę przekazuje w formie pisemnej osobie objętej opieką lub jej opiekunowi prawnemu/faktycznemu;
pacjent lub jego opiekun potwierdza wyrażenie zgody na realizację zaplanowanych świadczeń własnoręcznym podpisem na formularzu ,,Indywidualnego planu opieki w pielęgniarskiej opiece domowej w POZ”. Udzielane świadczenia pielęgniarka dokumentuje, odnotowując datę realizacji i potwierdza ich wykonanie podpisem świadczeniobiorcy lub jego opiekuna;
zużyte, w trakcie wykonywania czynności wynikających z ,,Indywidualnego planu opieki w pielęgniarskiej opiece domowej w POZ”, materiały medyczne mogące stanowić zagrożenie epidemiologiczne, świadczeniodawca POZ realizujący świadczenie, zobowiązany jest zabezpieczyć, przechowywać i utylizować zgodnie z obowiązującymi przepisami;
pacjent może pozostawać objętym pielęgniarską opieką domową w POZ (o ile jego stan tego wymaga) przez czas nieokreślony.
w przebiegu realizacji procesu sprawowania pielęgniarskiej opieki domowej w POZ pielęgniarka monitoruje stan pacjenta przy wykorzystaniu testu oceny według skali Barthel i w zależności od stwierdzonych zmian, modyfikuje realizowany dotychczasowo indywidualny plan opieki. Fakt dokonania zmian oraz informacje dotyczące przyczyn i zakresu dokonanych zmian odnotowuje w indywidualnej karcie opieki pielęgniarskiej;
w przypadku stwierdzenia przez pielęgniarkę w trakcie wizyty u pacjenta, zmian w jego stanie zdrowia świadczących o zaostrzeniu choroby lub wystąpieniu powikłań, zobowiązana jest ona do:
niezwłocznej konsultacji zaistniałej sytuacji z lekarzem POZ, do którego zadeklarowany jest pacjent,
w razie konieczności - do wezwania zespołu ratownictwa medycznego.
W powyższej sytuacji interwencja zespołu ratownictwa medycznego realizowana jest w ramach umowy o udzielanie świadczeń ratownictwa medycznego. {zarządzenie nr 105/2008/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia &16}.
Jedna pielęgniarka nie może obejmować pielęgniarską opieką środowiskową równocześnie więcej niż 8 podopiecznych. Liczba pacjentów objętych opieką przez jedną pielęgniarkę zależna jest od stanu pacjenta i oceny czasu pracy potrzebnego dla wykonania czynności ujętych w ,,Indywidualnym planie opieki w pielęgniarskiej opiece domowej w POZ”. {zarządzenie nr 105/2008/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia &16}
Pielęgniarka POZ zobowiązana jest do prowadzenia dokumentacji medycznej
z realizacji pielęgniarskiej opieki domowej w POZ.
Pielęgniarka udzielająca świadczeń w ramach pielęgniarskiej opieki domowej w POZ nie może równocześnie realizować zadań pielęgniarki opieki długoterminowej. {zarządzenie nr 105/2008/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia & 16}
Świadczenia diagnostyczne obejmują:
-przeprowadzanie wywiadów środowiskowych,
-wykonywanie badania fizykalnego, dotyku, opukiwania, osłuchiwania, obserwacji , pomiarów za pomocą aparatury i sprzętu dotyczy wykonania wszystkich parametrów życiowych ciśnienia tętniczego krwi, tętna , oddechu , temperatury
-wykonywanie testów i badań diagnostycznych (glukometria lub glukotest),pobieranie materiałów do badań ;krwi , moczu , wymazów. Świadczenie realizowane jest przy współpracy z lekarzem na którego liście znajduje się pacjent.
-prowadzenie bilansu wodnego, -kontrola diurezy , obserwacja występowania i pomiar obrzęków
-ocena stanu ogólnego chorego oraz procesu jego zdrowienia,
{ załącznik nr 15 do zarządzenia nr 105/2008/DSOZ}
Świadczenia leczniczo-pielęgnacyjne obejmują:
-ustalanie diety w żywieniu przewlekle chorych,- karmienie pacjenta lub pomoc przy spożywaniu posiłku
-dobór technik karmienia w zależności od stanu chorego, -karmienie pacjenta przez zgłębnik lub przetokę -obejmuje założenie zgłębnika do żołądka oraz przygotowanie posiłku do podania
-zabiegi z zastosowaniem ciepła i zimna,- dotyczy okolic całego ciała
-cewnikowanie pęcherza u kobiet (u mężczyzn po przeszkoleniu), -monitorowanie cewnika założonego do pęcherza moczowego i profilaktyka p/ zapalna układu moczowego-obejmuje jałowe mycie krocza , obserwację ilości i barwy oczu, obserwację w kierunku infekcji, płukanie cewnika -w zależności od potrzeb , wymiana i opróżnianie worka.
-wykonywanie wlewów / wlewek doodbytniczych, -obejmuje toaletę krocza
-podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconych przez lekarza lub wynikających z kompetencji pielęgniarki, obejmuje podanie wszystkich przepisanych leków podczas wizyty
-wykonywanie iniekcji dożylnych, domięśniowych, podskórnych i śródskórnych zleconych przez lekarza, w przypadku podawania insuliny obejmuje edukację w zakresie dawkowania , samokontroli i samodzielnego wykonania iniekcji przez pacjenta lub rodzinę .Podawanie leków w postaci iniekcji dożylnych obejmuje kontrolny pomiar ciśnienia i tętna , sprzęt jednorazowego użytku i materiały medyczne
-zakładanie opatrunków na rany, odleżyny, oparzenia; -obejmują toaletę p/odleży nową , założenie lub zmianę opatrunku{ wraz z kosztami materiałów opatrunkowych , bez kosztów opatrunków specjalistycznych, z zastosowaniem leków wchłaniających się przez skórę , zastosowanie pielęgnacyjnych środków kosmetycznych i leczniczych, założenia lub zmianę opatrunku żelowego.
-wykonywanie zabiegów pielęgnacyjno-leczniczych w stomiach, przetokach i ranach trudno gojących, -obejmuje toaletę Stomil z zastosowaniem maści i innych środków na skórę wokół Stomil oraz zmianę worka stomijnego{ bez kosztów worka}
-wykonywanie inhalacji, doraźne podawanie tlenu ,mechaniczne odbarczanie z wydzieliny górnych dróg oddechowych i/lub pielęgnacja rurki tracheotomijnej.
-zdejmowanie szwów,
-stawianie baniek lekarskich, { załącznik nr 15 do zarządzenia nr 105/2008/DSOZ}
-pielęgnacja powikłanej stopy cukrzycowej lub innych trudno gojących się ran { z wyłączeniem ran odleży nowych}-obejmują zakładanie i zmianę opatrunków, zabiegi pielęgnacyjne z zastosowaniem leków i innych środków. { załącznik nr 15 do zarządzenia nr 105/2008/DSOZ}
-udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
-zleca transport chorego
-wykonuje EKG { po przeszkoleniu}
{załącznik nr 15 do zarządzenia nr 105/2008/DSOZ}
Wykaz leków do których podawania choremu uprawniona jest pielęgniarka bez zlecenia lekarskiego
Leki przeciwbólowe- Paracetamol- doustnie , doodbytniczo, Metamizolu Natricum
Leki miolityczne- Vegentalgin , Tolargin - tabl,czopek
Leki p/gorączkowe- Paracetamol, Metamizolu Natricum, Ac. Acetylosalicylicum tabl, czopki
Leki przeczyszczające -Alax, Altra, tabl, czopek glicerynowy
Leki p/biegunkowe - Węgiel medyczny tabl
Leki uspokajające , nasenne- Hydroxyzinum , Neospazmina , Tinctura Valerianae
Leki podwyższające stężenie glukozy we krwi- Glucoza 20% w przypadku niedocukrzenia , Glucagoni Hydrochloricum amp, fiolka. { dziennik ustaw nr 210 poz.1540 z dnia 7 .11.2007 r.}
Świadczenia rehabilitacyjne obejmują:
-koordynację i współdziałanie w rehabilitacji przyłóżkowej (domowej) w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z procesu chorobowego, długotrwałego unieruchomienia,
-usprawnianie ruchowe, -obejmuje zastosowanie gimnastyki oddechowej{minimum 10 min.}z oklepywaniem w zależności od stanu pacjenta- ćwiczenia bierne i czynne u pacjenta leżącego lub siadanie , pionizacja, nauka chodzenia oraz chodzenie przy pomocy sprzętu ortopedycznego i środków pomocniczych, nauka samoobsługi
-drenaż ułożenie wy, prowadzenie gimnastyki oddechowej, -obejmuje nacieranie pleców , oklepywanie
-przemieszczanie i ułożenie chorego w łóżku w uzgodnieniu z lekarzem.
{ załącznik nr 15 do zarządzenia nr 105/2008/DSOZ}
Zakres kompetencji pielęgniarki środowiskowej w środowisku nauczania i wychowania.
1.Pielęgniarka środowiskowa w środowisku nauczania i wychowania planuje i realizuje opiekę pielęgnacyjną nad uczniami na terenie szkoły lub w placówce oświatowo-wychowawczej w zakresie :promocji zdrowia, profilaktyki chorób, świadczeń diagnostycznych, świadczeń pielęgnacyjnych, świadczeń pielęgnacyjno-leczniczych.
2.W realizacji świadczeń zdrowotnych pielęgniarka w środowisku nauczania i wychowania współpracuje z:rodzicami lub opiekunami uczniów, dyrektorem szkoły(ośrodka), pedagogiem szkolnym, wychowawcami klas, lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej (rodzinnym),
3.Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej obejmują: prowadzenie edukacji zdrowotnej uczniów, udział w planowaniu, realizacji i ewaluacji szkolnych programów edukacji prozdrowotnej i innych działań w zakresie promocji zdrowia, udział w działaniach na rzecz szkoły promującej zdrowie.
4.Świadczenia w zakresie profilaktyki obejmują:
-organizowanie i wykonanie szczepień ochronnych,
-realizowanie programów profilaktycznych,
-ocenianie stanu sanitarno - higienicznego i bezpieczeństwa zdrowotnego w placówce nauczania i wychowania oraz warunków nauczania w szkole,
-współdziałanie z dyrekcją szkoły w zakresie rozwiązywania problemów zdrowotnych uczniów/wychowanków.
5.Świadczenia diagnostyczne obejmują:
-identyfikację problemów zdrowotnych podopiecznych z problemami zdrowotnymi, psychosomatycznymi i społecznymi,
-przeprowadzanie wywiadów środowiskowych,
-wykonywanie testów przesiewowych zgodnie z obowiązującym programem i procedurami oraz kierowaniem postępowaniem poprzesiewowym w stosunku do uczniów z dodatnimi wynikami testów,
-wykonywanie testów diagnostycznych.
6.Świadczenia pielęgnacyjne'- lecznicze obejmują:
-podawanie zleconych przez lekarza leków różnymi drogami i technikami,
-udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia, nagłych zachorowaniach, w wypadkach i urazach,
-udzielanie pomocy w stanach bezpośredniego zagrożenia życia.
Zakres kompetencji pielęgniarki opieki długoterminowej
1.Pielęgniarka opieki długoterminowej planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad chorym w każdym wieku i z każdą jednostką chorobową powodującą ograniczenie sprawności psychofizycznej, który uzyskał ocenę od 0-50 punktów według skali Barthela, oceny stanu pacjenta .
2. Opieką pielęgniarki opieki długoterminowej objęci są pacjenci nie kwalifikujący się do lecznictwa stacjonarnego oraz pacjenci, którzy z różnych względów nie chcą lub nie mogą przebywać w zakładach opieki długoterminowej, a którzy wymagają systematycznej i wzmożonej opieki pielęgniarskiej.
3.W realizacji świadczeń zdrowotnych pielęgniarka opieki długoterminowej współpracuje z:lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej (rodzinnym) wybranym przez ubezpieczonego zgodnie z art. 114 ust. l ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia, pielęgniarką środowiskową (rodzinną) wybraną przez ubezpieczonego zgodnie z art. 114 ust. l ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia, rodziną chorego - edukując rodzinę (opiekunów) do przejęcia opieki nad obłożnie chorym członkiem rodziny oraz koordynując i nadzorując pracę opiekunki.
4.Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki obejmują: rozpoznawanie, ocena i zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym podopiecznych, rozpoznawanie potrzeb pielęgnacyjnych i problemów zdrowotnych podopiecznych, prowadzenie edukacji zdrowotnej w tym dokonywanie oceny poziomu wiedzy, umiejętności i motywacji podopiecznych do zachowań prozdrowotnych.
5.Świadczenia pielęgnacyjne obejmują:
-realizację opieki pielęgnacyjnej u pacjentów w różnych fazach życia i choroby zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i współczesnymi standardami opieki pielęgniarskiej,
-wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych,
-przygotowywanie do samoopieki i samopielęgnacji w chorobie i niepełnosprawności.
6.Świadczenia diagnostyczne obejmują:
-przeprowadzanie wywiadów środowiskowych,
-wykonywanie badania fizykalnego,
-wykonywanie pomiarów i ich ocena,
-wykonywanie testów i badań diagnostycznych (glukometria lub glukotest),
-prowadzenie bilansu wodnego,
-ocenę stanu ogólnego chorego oraz przebiegu j ego choroby,
-ocenę i monitorowanie bólu w opiece paliatywnej.
7.Świadczenia lecznicze obejmują:
-ustalanie diety w żywieniu przewlekle chorych,
-dobór technik karmienia w zależności od stanu chorego,
-zabiegi z zastosowaniem ciepła i zimna,
-cewnikowanie pęcherza u kobiet (u mężczyzn po przeszkoleniu),
-wykonywanie wlewów / wlewek doodbytniczych,
-podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconych przez lekarza lub wynikających z kompetencji pielęgniarki,
-wykonywanie iniekcji dożylnych, domięśniowych, podskórnych i śródskórnych zleconych przez lekarza.
-zakładanie opatrunków na rany, odleżyny, oparzenia,
-wykonywanie zabiegów pielęgnacyjno-leczniczych w stomiach, przetokach i ranach trudno gojących,
-wykonywanie inhalacji, doraźne podawanie tlenu,
-zdejmowanie szwów,
-stawianie baniek lekarskich,
-udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej.
8. Świadczenia rehabilitacyjne obejmują:
-koordynację i współdziałanie w rehabilitacji przyłóżkowej (domowej) w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z procesu chorobowego, długotrwałego unieruchomienia,
-usprawnianie ruchowe,
-drenaż ułożeniowy, prowadzenie gimnastyki oddechowej,
-ćwiczenia ogólnousprawniające, przemieszczanie i ułożenie chorego w łóżku w uzgodnieniu z lekarzem
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2005 roku.
Dziennik ustaw nr 214 poz. 1816
LITERATURA ;
1.Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2005 r. dziennik ustaw nr 214 poz 1816 w sprawie zakresu zadań lekarza , pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej
2.Rozporządzenie Ministra zdrowia z dnia 7 listopada 2007 r .dziennik ustaw nr 210 poz 1540 w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych , diagnostycznych i rehabilitacyjnych udzielonych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego
3.Kodeks Etyki Zawodowej Pielęgniarki I Położnej Rzeczpospolitej Polskiej
4. Zarządzenie Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia Nr 105/ 2008 w zakresie Podstawowej Opieki Zdrowotnej
5. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 grudnia 2005 r, dziennik ustaw nr 282 poz 2814 w sprawie zakresu i organizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą