RZECZY-są nimi przedmioty niematerialne, materialne części przyrody w stanie pierwotnym lub przetworzonym, które mogą być traktowane jako dobra samoistne

MIENIE (MAJĄTEK)-obejmuje rzecz, własność i inne prawa majątkowe. Jeżeli podmiotem własności i innych praw majątkowych jest osoba fizyczna z chwilą jej śmierci majątek przechodzi na spadkobierców.

RZECZAMI NIE SĄ: prawa, złoża mineralne, rzeczy wspólne (powietrze), zwierzęta dziko żyjące, pieniądze jako środek płatniczy, masa majątkowa (gospodarstwo rolne, przedsiębiorstwo), zbiór rzeczy (księgozbiór), zwłoki ludzkie nie są rzeczą -żywe ciało jest traktowane jako nośnik osobowości, tkanki i organy traktuje się jako rzecz, jeżeli są poza organizmem

KLASYFIKACJA RZECZY-ruchome (każda rzecz, która nie jest nieruchomością), nieruchomości (grunty, budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności

PODZIAŁ RZECZY NA OZNACZONY-rzeczy oznaczone indywidualnie-rzecz oznaczona co do tożsamości jest jedyna niepowtarzalna dlatego nie ma wątpliwości przy przeniesieniu jej własności, że o tę rzecz chodzi. Rzeczy oznaczone, co do gatunku-przeniesienie ich własności wymaga wydania rzeczy, są to rzeczy zamienne w obrocie, określamy je ilością, wagą, objętością.

CZĘŚĆ SKŁADOWA RZECZY-jest wszystko, co należąc do niej jako do całości, nie może być odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości lub przedmiotu odłączonego, są to zarówno przedmioty do niej sztucznie przyłączone jak i naturalne składniki np. silnik w samochodzie.

Skutki prawne stosunku przynależności:-czynność prawna mająca za przedmiot rzecz główną ma skutek także wobec przynależności, -egzekucja komornicza skierowana do nieruchomości obejmuje również przynależności

POŻYTKI RZECZY DZIELIMY NA: pożytki naturalne -to płody rzeczy i inne odłączone od niej części składowe o ile stanowią normalny dochód z rzeczy np. mleko z krowy, jabłka z jabłoni

Pożytki cywilne-są to dochody, jakie rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego (najczęściej umowa) np. czynsz za wynajem mieszkania

POŻYTKI PRAWA-dochody, które prawo to przynosi zgodnie ze swym przeznaczeniem społ.-gospod. Np. prawo dywidendy z tytułu posiadanych akcji

PRZEDSIĘBIORSTWO-to zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, składniki przedsiębiorstwa: firma, znaki towarowe i inne oznaczenia indywidualizujące, księgi handlowe, nieruchomości i ruchomości należące do przedsiębiorstwa w tym produkty i materiały, patenty, wzory użytkowe, prawa wynikające z najmu i dzierżawy zajmowanych lokali.

GOSPODARSTWO ROLNE-obejmuje grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, prawami i obowiązkami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

CZYNNOŚĆ PRAWNA-jest to takie zdarzenie, które zawiera, co najmniej jedno oświadczenie woli skierowane na wywołanie skutków w sferze prawa cywilnego

OŚWIADCZENIE WOLI-to taki przejaw woli, który wyraża w sposób dostateczny zamiar wywołania skutku prawnego

Sposób składania oświadczeń woli.- oświadczenie woli skierowane do drugiej osoby uważa się za złożone w momencie, gdy dojdzie do tej osoby w taki sposób by mogła się zapoznać z jego treścią, może być wyrażone przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w sposób dorozumiany-wystarczy żeby adresat wiedział o co nam chodzi, milczenie-nie jest oświadczeniem woli ponieważ wole trzeba ujawniać w sposób dostateczny to ten kto milczy nic nie ujawnia wyjątek-zawsze milczenie będzie oświadczeniem woli jeżeli strony umowy nadadzą milczeniu taki sens

Wykładnia oświadczenia woli-jest procesem ustalenia sensu oświadczenia.

Forma oświadczeń woli-obowiązuje zasada dowolności formy oświadczenia woli, każdą czynność prawną można zawrzeć w dowolnej formie: ustnie, pisemnie, przez zachowanie dorozumiane Wjątki-zawarcie. umowy w formie szczególnej z uwagi na skutki, których nie wywołuje, lub które wywołuje jej niezachowanie - forma pisemna-wystarczy złożenie własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Sam dokument nie musi być sporządzony

własnoręcznie (wyjątek-testament, napisany własnoręcznie), osoba nie umiejąca pisać ani czytać może zostawić tuszowy odcisk palca obok, którego ktoś pisze jej imię i nazwisko. Poświadczenie daty-urzędowych poświadczeń daty (tzw. data pewna) dokonuje na dokumencie notariusz, ma na celu autorytatywne stwierdzenie, w jakim momencie czynność prawna została dokonana. Forma pisemna z urzędowym poświadczeniem podpisu-notariusz lub powołany do tego organ umieszcza na dokumencie klauzulę stwierdzającą własnoręczność podpisu złożonego przez osobę podpisującą. Forma aktu notarialnego - notariusz spisuje treść podanych mu do wiadomości oświadczeń woli, następnie odczytuje go stronom i podpisuje razem z nimi.

Wady oświadczenia woli

Brak świadomości lub swobody

Pozorność

Błąd

Groźba

SKUTKI W SFERZE W PRAWA CYWIL.-Ustanowienie stos. cywil.-praw. Np. zawarcie umowy najmu lokalu, -zmiana stos. cywil.-praw. Podwyższenie czynszu, -zniesienie stos. cywil.-praw. np. rozwiązanie umowy najmu lokalu.

KLASYFIKACJE CZYNNOŚCI PRAWNYCH - ze względu na ilość składanych oświadczeń woli:

czynności jednostronne-są to takie, które dla wywołania skutku wymagają jednego oświadczenia woli (jeden podmiot wyraża oświadczenie woli i to już wywołuje skutki prawne) np. testament, udzielenie pełnomocnictwa,

czynności dwustronne-takie czynności dla których dokonania konieczne jest zgodne oświadczenie woli dwu lub więcej stron (umowy), czynności kolektywne organów korporacyjnych osób prawnych-np. uchwały podejmowane przez Zgromadzenie Wspólników.

Ze względu na to kiedy mają nastąpić skutki czynności prawnej: Inter vivos („między żyjącymi”)-wszystkie czynności, które wywołują skutki prawne już z chwilą ich dokonania (niemal wszystkie czynności, których dokonujemy), Mortis causa („na wypadek śmierci”)-czynności, które wywołują skutki dopiero po śmierci osoby dokonującej tej czynności.

Ze względu na skuteczność czynności prawnej: konsensualne-czynność prawna dochodzi do skutku przez samo złożenie oświadczenia woli (wystarczy, że oświadczymy wolę drugiej stronie, a druga strona powie, że ona też ma taką wolę) np. kupno 1kg jabłek (obejmuje rzeczy oznaczone, co do gatunku), realne-czynność prawna dochodzi do skutku dopiero po złożeniu oświadczenia woli i wydaniu

rzeczy np. umowa przechowywania, kupno mieszkania.

Ze względu na występowanie w czynności czynności czynnika ekonomicznego:

Odpłatne-strona, która dokonała przysporzenia otrzymuje lub ma otrzymać w zamian za nią korzyść majątkową stanowiącą ekwiwalent tego przysporzenia np. sprzedaż, najem, nieodpłatne-strona, która dokonała przysporzenia nie otrzymuje w zamian za nią ekwiwalentu tego przysporzenia np. darowizna, użyczenie.

Prawa rzeczowe (prawa bezwzględnie obowiązyjące)

Prawo cywilne reguluje:

-problematykę prawa własności,

-Problematykę użytkowania wieczystego,- ograniczonych praw rzeczowych: -użytkowanie,

-służebności (gruntowe i osobiste), -zastaw,-własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego,-spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

-prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,

-hipoteka(prawa zbywalne oprócz użytkowania, służebności osobistych) Wśród praw rzeczowych wyróżniamy prawa zbywalne i prawa niezbywalne

niezbywalne to: użytkowanie, służebności osobiste. Istnieje reguła zamkniętego katalogu praw rzeczowych -innych poza wymienionymi praw rzeczowych nie ma.

Ujawnienie praw rzeczowych na nieruchomości następuje przez wpis tych praw do księgi wieczystej (do księgi wieczystej dokonuje się wpisu praw rzeczowych na nieruchomości oraz niektórych praw i roszczeń osobistych)

Ujawnienie praw rzeczowych na ruchomościach następuje przez posiadanie rzeczy i wsparte jest domniemaniami związanymi z posiadaniem:- domniemywa się dobrej wiary w posiadaniu,

-z faktycznego władztwa domniemywa się, że ten co włada samoistnie jest posiadaczem samoistnym domniemywa się, że posiadanie jest zgodne ze stanem prawnym.

Roszczenie-jest to postać prawa podmiotowego, które polega na możliwości domagania się od konkretnie oznaczonej osoby określonego zachowania. (z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu, a niemajątkowe nie ulegają przedawnieniu). Roszczenia majątkowe, które nie ulegają przedawnieniu:

-roszczenie o zniesienie współwłasności, -roszczenie windykacyjne i negatoryjne wynikające z własności nieruchomości. Roszczenia, których dochodzenie ograniczone jest terminami zawitymi:- roszczenie posesoryjne o przywrócenie stanu poprzedniego i zaniechanie naruszeń, -roszczenie o wstrzymanie budowy.

Przedawnienie roszczeń- następstwa upływu terminu:

-wygaśnięcie prawa (w ogóle nie istnieje),-niemożność dochodzenia prawa (nie wygasa a przekształca się w roszczenie naturalne -nie może być zaskarżone, nie może być dochodzone w drodze przymusu, zrzeczenie się zarzutu

przedawnienia-jest jednostronną czynnością prawną, nieodwołalną, następstwem tej czynności jest przekształcenie się zobowiązania

naturalnego przedawnionego w zobowiązanie zaskarżone. Zrzec się zarzutu przedawnienia można tylko wtedy, gdy nastąpił termin przedawnienia.

Terminy przedawnienia:- ogólne (według kc) 10 lat, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, a dla roszczeń o

świadczenia okresowe(to takie świadczenia, które następują systematycznie, co określony czas np. renta, czynsz) oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej-3 lata. - szczegółowe

np. terminy przedawnienia umowy pożyczki-5 lat, umowa o dzieło-2 lata, roszczenie z tytułu rękojmi produktów spożywczych - kilka dni, roszczenie z tytułu rękojmi za wady zwierząt - terminy tygodniowe lub dniowe. Przedawnienia są bezwzględnie obowiązujące, jeżeli brak terminu to obowiązują terminy ogólne.

Bieg terminów przedawnienia obejmuje: rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia-od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (wymagalność roszczenia - roszczenie jest wymagalne od chwili, w której wierzyciel najwcześniej może domagać się jego spełnienia, a dłużnik najpóźniej nie może odmówić jego spełnienia.

Zakłócenia w biegu terminu przedawnieniamogą powodować: zawieszenie biegu przedawnienia-polega na tym, że przez pewien okres bieg przedawnienia nie rozpoczyna się, a jeżeli już się rozpoczął to do czasu biegu nie wlicz się okresu, w którym była przyczyna przedawnienia. Po ustaniu przyczyny zawieszenia biegu przedawnienia biegnie ono nadal.

3 lata 2 lata 7 lat

przerwę w biegu przedawnienia-przy zawieszeniu okresu nie wlicza się do biegu terminu przedawnienia, przy przerwie cały okres, który upłynął do momentu przerwania uważa się za niebyły. Po przerwaniu bieg przedawnienia zaczyna się na nowo..

Terminy zawite (prekluzyjne)-przepisy, które zakreślają oznaczony termin dla podjęcia różnego rodzaju czynności o znaczeniu prawnym, w przypadku, gdy nie są to terminy instrukcyjne, a ustawa wiąże z ich niezachowaniem ujemne skutki dla stron np.utratę tych uprawnień. Terminy zawite biegną bezwzględnie, nie podlegają ani przerwie ani zawieszeniu, są znacznie krótsze od terminów przedawnienia. Upływ terminów zawitych powoduje

wygaśnięcie uprawnienia

Własność - jedno z praw rzeczowych, podstawowa forma władania dobrami przyrody (formy pochodne: Użytkowanie, dzierżawa).Przedmiotem własności mogą być wyłącznie rzeczy wyjątki: własność praw autorskich, praw wynalazczych. Prawo własności jest prawem uniwersalnym, może w zasadzie przysługiwać każdej osobie, wyjątek: ograniczenia w nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Własność jest prawem bezterminowym, nie wyróżnia się własności czasowej ograniczonej w czasie. Prawo własności wynika ze stosunku własności, jaki istnieje pomiędzy właścicielem a wszystkimi innymi podmiotami. W określeniu własności wyróżniamy jej stronę pozytywną(uprawnienia właściciela) i negatywną (obowią-

zki osób trzecich), właściciel może korzystać z rzeczy, ma prawo do posiadania rzeczy i prawo do dysponowania rzeczą, może zrobić z nią wszystko, czego prawo mu nie zabrania.

Korzystanie z rzeczy obejmuje:

Prawo do posiadania rzeczy-posiadacz samoistny-ten, kto włada faktycznie, jak właściciel. posiadaniem zależnym-oddanie rzeczy komuś innemu (nie traci się własności rzeczy w tym przypadku).

Prawo do używania rzeczy- prawo do takiego użytkowania rzeczy, które nie polega na czerpaniu pożytków.

Prawo do pobierania pożytków i innych przychodów z rzeczy-rzecz może przynosić: pożytki naturalne rzeczy to jej płody i inne odłączone od niej części składowe, o ile stanowią normalny dochód z rzeczy np. jabłka, zerwane z jabłoni, ziemniaki wykopane z ziemi. Pożytki cywilne są to dochody, jakie rzecz przynosi na podstawie stosunku prawnego (umowy cywilno-prawnej) np. wynajem pustego mieszkania, które przynosi pożytki na podstawie umowy najmu, bo dostajemy, co miesiąc czynsz. Pożytki prawa (nie przynosi ich rzecz), czyli pożytki, jakie nam prawo przynosi np. prawo do dywidendy z tytułu posiadanych akcji . Art. 140 KC-rzecz może przynosić także inne dochody np. owoce spadłe na nasz grunt od sąsiada, jeśli on ich nie wyzbiera to owoce są nasze.

Prawo do dyspozycji faktycznych-obejmuje prawo do przetwarzania rzeczy, jej zużycia, zniszczenia.

Własność rzeczy (nieruchomości)

Prawo do rozporządzania rzeczą obejmuje: obciążenie własności-hipoteka(ustanowienie na niej ograniczonych praw rzeczowych na rzecz innej osoby). Wyzbycie się własności-przeniesienie tej własności, rozporządzenie nią na wypadek śmieci, zrzeczenie się własności: ruchomości następuje przez porzucenie rzeczy, która staje się rzeczą niczyją, nieruchomości- zrzeczenie się tej nieruchomości powoduje przejście tej własności na rzecz skarbu państwa, wymagana jest zgoda właściwego organu administracji.

Granice prawa własności: ograniczenia własności mogą wystąpić z ustawy np. urządzenia wodociągowe, trakcje elektryczne- jeśli nawet przechodzą przez grunt, to nie są własnością właściciela gruntu, a przedsiębiorstw które zajmują się dostarczaniem wody, energii elektrycznej. prawami sąsiedzkimi regulują one koegzystencję sąsiadujących ze sobą nieruchomości

---