fundusze otwarte

Fundusz otwarty zbywa jednostki uczestnictwa (stanowiące prawo udziału w aktywach netto funduszu) i dokonuje ich odkupienia od uczestnika funduszu, który nabył jednostki. Uczestnikiem funduszu otwartego może zostać każdy. Najpopularniejszy rodzaj funduszu, może lokować środki w: papiery wartościowe emitowane lub gwarantowane przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski, papiery wartościowe dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, papiery wartościowe dopuszczone do obrotu, nabywane w obrocie pierwotnym, inne zbywalne papiery wartościowe i krótkoterminowe wierzytelności pieniężne,

fundusze zamknięte

Emitują certyfikaty inwestycyjne (papiery wartościowe na okaziciela). Certyfikaty można nabyć w publicznej subskrypcji albo, po wprowadzeniu ich do obrotu publicznego, na regulowanym rynku giełdowym lub pozagiełdowym. W przeciwieństwie do zmiennej liczby jednostek uczestnictwa funduszy otwartych, liczba certyfikatów inwestycyjnych jest stała i podlega zwiększeniu wyłącznie przez kolejną emisję. Mogą inwestować w: # papiery wartościowe, # wierzytelności, z wyjątkiem wierzytelności wobec osób fizycznych, # udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, # waluty, # prawa pochodne od praw majątkowych będących przedmiotem lokat, # transakcje terminowe, # zbywalne towary giełdowe (nabywane na giełdach towarowych).

certyfikat inwestycyjny

Papier wartościowy emitowany przez zamknięte fundusze inwestycyjne. Są one papierami wartościowymi na okaziciela, mogą być notowane na giełdzie. Tak jak inne papiery wartościowe notowane na giełdzie podlegają codziennej wycenie rynkowej na sesjach giełdowych.

Rodzaje funduszy inwestycyjnych

W zależności od przyjętych kryteriów możemy w różny sposób klasyfikować fundusze inwestycyjne. Dwa najważniejsze kryteria to kryterium prawne, wynikające z obowiązującej w Polsce Ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 roki o funduszach inwestycyjnych, oraz kryterium związane z dokonywanymi przez fundusze lokatami.

Klasyfikacja prawna

1. Otwarte

Najpopularniejszy rodzaj funduszu inwestycyjnego w Polsce. Może lokować swoje środki (w ściśle określonych proporcjach) wyłącznie w:

• papiery wartościowe emitowane lub gwarantowane przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski (np. obligacje),

• papiery wartościowe dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym,

• papiery wartościowe dopuszczone do publicznego obrotu, nabywane w obrocie pierwotnym lub w pierwszej ofercie publicznej jeśli będą w ciągu roku notowane na rynku regulowanym (GPW, CeTO),

• inne zbywalne papiery wartościowe i krótkoterminowe wierzytelności pieniężne, których wartość rynkowa może być ustalona w każdym czasie (do 10% aktywów).

Fundusz otwarty zbywa jednostki uczestnictwa (stanowiące prawo udziału w aktywach netto funduszu) i dokonuje ich odkupienia zawsze na żądanie uczestnika funduszu. Uczestnikiem funduszu otwartego może zostać każdy.

2. Specjalistyczne otwarte

Specyficzny rodzaj funduszu otwartego. Podstawowa różnica polega na tym, że statut funduszu ściśle określa, kto może być uczestnikiem funduszu (np. wyłącznie osoby prawne), a także może wprowadzać dodatkowe warunki, na jakich uczestnik może żądać odkupienia jednostek uczestnictwa (np. dotyczące terminu odkupienia). Taki rodzaj fundusz jest wykorzystywany do tworzenia tzw. III filaru ubezpieczeń emerytalnych (skupia uczestników pracowniczych programów emerytalnych).Jeżeli uczestnikami funduszu są wyłącznie osoby prawne wówczas fundusz może stosować politykę inwestycyjną właściwą dla funduszy mieszanych.

3. Zamknięte

Mogą inwestować w:

• papiery wartościowe,

• wierzytelności, z wyjątkiem wierzytelności wobec osób fizycznych,

• udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością,

• waluty,

• prawa pochodne od praw majątkowych będących przedmiotem lokat,

• transakcje terminowe,

• zbywalne towary giełdowe (nabywane na giełdach towarowych).

4. Specjalistyczne zamknięte

Szczególna forma funduszu zamkniętego. Certyfikaty inwestycyjne tych funduszy nie podlegają obowiązkowi wprowadzenia do obrotu publicznego. Mogą być papierami wartościowymi imiennymi lub na okaziciela, a jedynie te dopuszczone do publicznego obrotu mogą być wyłącznie na okaziciela. Możliwości inwestycyjne takiego funduszu są większe niż f. zamkniętego i obejmują dodatkowo:

• prawa własności do nieruchomości gruntowych oraz budynków i lokali,

• udziały we współwłasności nieruchomości.

5. Mieszane

Forma pośrednia między funduszem otwartym, zamkniętym. Emituje certyfikaty inwestycyjne, ale musi je odkupywać od uczestników na ich żądanie, nie rzadziej niż raz w roku. Certyfikaty wprowadzane są do obrotu publicznego, a następnie na rynek regulowany.Może lokować swoje środki w zbywalne:

• papiery wartościowe,

• wierzytelności pieniężne o terminie wymagalności nie dłuższym niż rok

• udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością

• waluty.

Możliwości inwestycyjne są w nich większe niż w funduszach otwartych, ale mniejsze niż w zamkniętych.

Rodzaje funduszy inwestycyjnych

Klasyfikacja ze względu na rodzaj dokonywanych lokat

1. Akcyjne

Inwestują przede wszystkim w akcje spółek dopuszczonych do publicznego obrotu. Co najmniej 60% powierzonych środków inwestują w akcje spółek giełdowych. W zależności od tego w jakie spółki inwestują (o ugruntowanej pozycji, wysokich dywidendach czy też dających szybki, ale niepewny zysk) ich polityka może mieć bardziej lub mniej agresywny charakter. Doświadczenia rynku amerykańskiego wskazują, że po kilkunastu latach na akcjach zarabia się lepiej, niż na obligacjach. Dlatego właśnie w fundusze akcyjne inwestuje się na długo.

1.a) Indeksowe

Stanowią osobna kategorię f. akcyjnych. Skład ich portfela jest zbliżony do składowych danego indeksu giełdowego tzn. takie same akcje i w takim samym proporcjach, jak np. WIG, czy WIG20.

2. Zrównoważone/Hybrydowe

Inwestują zarówno w akcje, jak i instrumenty dłużne.Udział akcji w stosunku do innych instrumentów w portfelu typowego funduszu zrównoważonego wynosi od 40% - 60%.

3. Obligacji

Inwestują głównie w papiery wartościowe o stałym dochodzie: bony, obligacje skarbowe oraz instrumenty dłużne emitowane przez przedsiębiorstwa i władze samorządowe.

4. Rynku pieniężnego

Inwestują w takie instrumenty jak: bony skarbowe, certyfikaty depozytowe, bony komercyjne, zabezpieczone w 100% porozumienia odkupu. Charakteryzują się najniższym ryzykiem, ale i też stosunkowo niewielkim dochodem. Ich stopa zwrotu powinna jednak przekraczać oprocentowanie korzystnych lokat bankowych.

Klasyfikacja ze względu na ponoszone ryzyko

1. Prywatyzacji

Najbardziej ryzykowne ze względu na przewagę w portfelu akcji. Inwestują w papiery wartościowe związane z Programem Powszechnej Prywatyzacji: akcje NFI, akcje spółek uczestniczących w programie).

2. Akcji

Równie ryzykowne, ze względu na inwestycje głównie w akcje. Mogą przynieść duży zysk, ale i duża stratę.

3. Zrównoważone

Dywersyfikują ryzyko poprzez inwestycje w obligacje. Udział akcji w portfelu wynosi nie więcej niż 60% aktywów. W celu minimalizacji ryzyka, fundusz unika lokat spekulacyjnych.

4. Stabilnego wzrostu

Celem ich jest zapewnienie regularnego dochodu. Inwestują głównie w obligacje i bony skarbowe.

5. III filaru (zabezpieczenia emerytalnego)

Swoje środki lokują w instrumenty finansowe rynku pieniężnego o wysokim stopniu bezpieczeństwa, w papiery wartościowe o niskim stopniu ryzyka (np. papiery emitowane przez Skarb Państwa oraz samorządy terytorialne). Część środków utrzymywana jest na lokatach bankowych.

6. Papierów dłużnych

Bezpieczny rodzaj funduszu ze względu na inwestycje w obligacje Skarbu Państwa o dłuższym terminie wykupu, obligacje komunalne, oraz częściowo w instrumenty rynku pieniężnego. Fundusz nie inwestuje w akcje.

7. Rynku pieniężnego

Najbezpieczniejszy rodzaj funduszy. Część środków utrzymuje na lokatach bankowych. Inwestuje w: bony skarbowe, certyfikaty depozytowe, bony komercyjne, zabezpieczone w 100% porozumienia odkupu, a wiec instrumenty o minimalnym stopniu ryzyka.

Klasyfikacja ze względu na wysokość i sposób pobierania opłaty manipulacyjnej

1. Typu load

Pobierają opłaty manipulacyjne. Opłata naliczana jest od inwestowanej kwoty i najczęściej wynosi od 3,5% do 8%.

2. Typu no-load

Nie pobierają opłaty manipulacyjnej.

Klasyfikacja ze względu na specjalizację

1. Branżowe

Wyspecjalizowane fundusze o podwyższonym ryzyku, inwestujące w wybrane branże przemysłowe.

2. Venture capital

Zamknięte fundusze inwestujące w przedsięwzięcia o wysokim stopniu ryzyka.

3. Multifundusze

Ich portfel składa się z innych funduszy.

Co to jest hedging? - oficjalnie ten termin oznacza zabezpieczanie się przed ryzykiem ewentualnych strat, czyli takie podejmowanie działań aby uchronić kapitał przed niekorzystnymi wahaniami cen.

Termin ten został jednak przygarnięty przez tzw. inwestycje alternatywne. Co to oznacza?
Przede wszystkim inwestor musi mieć świadomość, że na przykład fundusze hedgingowe stosują odmienne strategie inwestycyjne od tzw. klasycznych funduszy które w statucie mają określone w co inwestować (a najczęsciej jest to o różnym natężeniu w portfelu, dobór akcji i instrumentów dłużnych).
Natomiast fundusze hedgingowe wykorzystują oprócz klasycznych form inwestowania np. w akcje, również mechanizmy pozwalające korzystać min. z dźwigni finansowej, krótkiej sprzedaży, opcji zabezpieczających. Ze względu na potencjalnie możliwe stosowanie np. dużych dźwigni finansowych, niektóre fundusze mogą być bardzo ryzykowne. Z reguły jednak fundusze hedgingowe podają mechanizmy jakie korzystają, tak aby klient czuł się bezpiecznie.

Z racji tego, że cała idea hedgingu opiera się na większej niż to jest w standardowych funduszach liczbie transakcji, również koszty związane z uczestnictwem w takim funduszu są wyższe niż w przypadku np. funduszy akcji. Ale to nie jedyny czynnik wpływający na koszty. Kolejnym jest wynagrodzenie dla zarządzających. Na pewno trudniej jest zarządzać takim funduszem niż funduszem klasycznym, stąd też i wyższe tutaj opłaty. Niemniej, zarządzającym zależy na tym, aby osiągnąć jak najlepszy wynik, gdyż często po prostu dzielą się zyskami z inwestorem.

Kilka ciekawych aspektów

- Ciekawym rozwiązaniem jest to, iż inwestor może zarabiać np. gdy giełda spada
- Fundusze typu hedge nie są ograniczone do jednego rodzaju inwestycji, dlatego są bardziej elastyczne w podejmowaniu decyzji. Same fundusze, mogą sobie wyznaczyć oczywiście aktywność tylko na wybranych rynkach (np. waluty, kontrakty, akcje).
- Raczej nie stosują ograniczeń lokalizacyjnych (szukają dobrych okazji inwestycyjnych na całym świecie)
- Najczęsciej informacje o polityce inwestycyjnej są zamknięte dla określonej grupy uczestników funduszu.
- Prowizja jest pobierana od uzyskanego wyniku (klient dzieli się zyskami z np. zarządzającym funduszami)
- Nie ma tzw. benchmarków, czyli nie ma żadnego porównywania do określonych indeksów, konkretnych rynków.
- Inwestycja w tego typu fundusz jest inwestycją na dłuższy okres czasu. Istnieje tu duże ograniczenie w zbywalności środków które są w funduszu.
Zaletami funduszy hedgingowych niewątpliwie są:

• duża odmienność i niezależność wyników funduszy hedgingowych od sytuacji np. na giełdzie;

• duża różnorodność instrumentów finansowych, w które inwestuje fundusz typu hedge: akcje, waluty, kontrakty terminowe, opcje; dodatkowo mogą inwestować także na rynku towarowym - np. w ropę naftową, złoto, srebro, miedź, diamenty;

• wykorzystywanie dźwigni finansowej umożliwiającej inwestowanie mniejszej części kapitału i generującej zyski tak, jakby była inwestowana większa kwota;

• zarządzający funduszem często posiadają w nim własne oszczędności, co dodatkowo zwiększa ich motywację do pracy;

• fundusze hedgingowe, podobnie jak klasyczne fundusze, pobierają opłatę za zarządzanie oraz opłatę od wyników na koniec danego okresu rozliczeniowego; działa to jak dodatkowa motywacja dla zarządzających.

Na co zwracać uwagę, wybierając fundusz inwestycyjny?

1. Zastanów się, jakie ryzyko jesteś skłonny zaakceptować.
2. Określ, na jak długo chcesz zamrozić pieniądze.
3. Sprawdź dokładnie, jaka jest strategia funduszu.
4. Zapoznaj się z informacjami na temat zarządzającego - jakie ma doświadczenie i osiągnięcia (szczególnie istotne w wypadku funduszy zagranicznych, zamkniętych i hedgingowych).
5. Zwróć uwagę na przejrzystość funduszu - czy i jak często udziela szczegółowych informacji (szczególnie istotne w wypadku funduszy zagranicznych, zamkniętych i hedgingowych).
6. Zapoznaj się z wynikami funduszu, szczególnie w długim okresie.
7. Sprawdź opłaty pobierane przy zakupie i sprzedaży jednostek.
8. Poszukaj sposobu na obniżenie opłat - łatwo ich uniknąć zwłaszcza przy wejściu do funduszu.
9. Sprawdź, jak często dokonywana jest wycena jednostek (szczególnie istotne w wypadku funduszy zagranicznych, zamkniętych i hedgingowych).
10. Zapytaj o sposoby wycofania się z funduszu(szczególnie istotne w wypadku funduszy zagranicznych, zamkniętych i hedgingowych).

Fundusz inwestycyjny - osoba prawna, z usług której może skorzystać każdy podmiot, w celu pomnażania kapitału. Jest to majątek klientów zarządzany przez specjalistów. Zadaniem specjalisty (licencjonowanego doradcy inwestycyjnego) jest inwestowanie powierzonych mu pieniędzy w taki sposób, aby osiągnąć jak największy zysk dla uczestników funduszu. Najczęściej, dla każdej firmy zarządzającej pieniędzmi (towarzystwo funduszy inwestycyjnych - TFI) pracuje wiele analityków, oraz kilku zarządzających. Istotny, jest także fakt, że Fundusz Inwestycyjny i TFI, które nim zarządza mają oddzielne osobowości prawne. Skutkuje to tym, że w razie upadku TFI aktywa zgromadzone w funduszach nie wchodzą w skład masy upadłościowej TFI. A więc aktywa uczestników funduszu są bardzo bezpieczne i ponoszą tylko ryzyko inwestycyjne. W bankach natomiast mamy sytuację odwrotną. Aktywa banku w przypadku jego upadłości zostają spożytkowane na zaspokojenie zobowiązań banku.

Każdy pieniądz, który jest wpłacany na konto w funduszu jest przeliczany na tzw. jednostki uczestnictwa (fundusz otwarty) lub certyfikaty inwestycyjne (fundusz zamknięty). Ich liczba pokazuje udział w majątku funduszu. Otwarty fundusz inwestycyjny ma obowiązek codziennie wyceniać ile jest warta jednostka uczestnictwa. Wartość jednostki jest podawana do publicznej wiadomości. Obecnie można śledzić wartość jednostek, przez internet, codzienną lekturę dzienników, telegazetę, czy nawet telefon komórkowy. Jest to bardzo wygodna forma kontroli nad inwestycjami. W zależności od ryzyka jakie akceptujemy, oraz od długości czasu inwestowania, można wybierać spośród różnych ofert Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych.

Fundusze inwestycyjne różnią się między sobą poziomem ryzyka i związanym z nim rodzajem instrumentu finansowego, w który lokują swoje aktywa. Różnice dotyczą także horyzontu czasowego inwestycji i celów inwestycyjnych. Nie ma dwóch identycznych funduszy inwestycyjnych.

Fundusze inwestycyjne stanowią coraz popularniejszą formę oszczędzania. w styczniu 2007 roku kwota zgromadzona przez wszystkie działające w Polsce TFI przekroczyła 100 mld złotych.

Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych mogą przystępować do Izby Zarządzających Funduszami i Aktywami.

W chwili obecnej na naszym rynku działają 22 towarzystwa funduszy
inwestycyjnych:

• AIG TFI

• INVESTORS TFI

• SEB TFI

• ALLIANZ TFI

• KBC TFI

• SKOK TFI

• BPH TFI

• LEGG MASON TFI

• SUPERFUND TFI

• CU TFI

• MILLENIUM TFI

• PZU TFI

• DWS TFI

• OPERA TFI

• SKARBIEC TFI

• IDEA TFI

• PIONEER PEKAO TFI

• ARKA BZWBK

• ING TFI

• PKO CREDIT SUISSE

• UNION INVESTMENT

• NOBLE FUNDS TFI

Jakie opłaty i za co ponosi uczetnik funduszu inwestycyjnego? Jaka jest ich wysokość i kto ustala stawki?

Struktura kosztów obciążających Uczestnika funduszy inwestycyjnych jest prosta i czytelna. Istnieją dwa rodzaje opłat, które płaci uczestnik funduszu:

• opłata manipulacyjna oraz,

• opłata za zarządzanie.

Opłata manipulacyjna bezpośrednio "dotyka" inwestora, gdyż Towarzystwo pobiera ją w momencie dokonania wpłaty środków do funduszu. Jest to procent wpłacanej sumy. Wysokość opłaty manipulacyjnej jest ustalana przez Towarzystwo i musi mieścić się w granicach określonych w statucie każdego funduszu. O aktualnej wysokości tej opłaty inwestor może dowiedzieć się w każdym punkcie obsługi klienta oferującym dany fundusz lub sprawdzić na stronach internetowych Towarzystwa. Dość często fundusze ogłaszają specjalne promocyjne obniżki tej opłaty, a czasem znoszą ją na pewien okres.

Drugi rodzaj opłaty - opłata za zarządzanie - jest codziennie pobierana przez Towarzystwo od całości aktywów zgromadzonych  w danym funduszu. Przekłada się to oczywiście na cenę jednostki uczestnictwa, czyli na potencjalny zysk każdego inwestora - fizycznie jednak inwestor "nie widzi" tej opłaty.

Z pewnością obydwa rodzaje opłat pobieranych przez TFI są elementem konkurencji rynkowej, dlatego przed podjęciem decyzji, w którym funduszu będziemy oszczędzać warto sprawdzić na jakim poziomie kształtują się te opłaty u różnych towarzystw.

Jakie opłaty w funduszach inwestycyjnych?

29.07.2007 14:09 niedziela

Wiemy, że każda inwestycja kosztuje. Dlatego decydując się na wybór funduszu inwestycyjnego, warto dowiedzieć się, jakimi opłatami będziemy obarczeni, jak się one kształtują na rynku i jak można ich uniknąć.

Każdy inwestor jest obciążony opłatą manipulacyjną. Płaci się również za zarządzanie funduszem, ale koszt ten jest już uwzględniony w codziennej wycenie jednostki.
Kosztem jest nie tylko ryzyko utraty kapitału, ale również prowizje pobierane przez poszczególne fundusze inwestycyjne.

Wszystkie fundusze pobierają dwa rodzaje opłat, takie jak:

1. Opłatę manipulacyjną (nazwaną również dystrybucyjną lub prowizją) - jest pobierana przez TFI najczęściej przy kupowaniu jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych funduszy zamkniętych. Pieniądze są potrącane z kwoty wpłacanej na zakup jednostek, a to oznacza mniejszą kwotę przeznaczoną na inwestycje. Największe opłaty są pobierane przez fundusze najbardziej agresywne, czyli akcyjne.

Najmniejsze - przez fundusze bezpieczne. Inwestujące na rynku pieniężnym w większości przypadków z prowizji tej zrezygnowały. Im dłużej inwestujemy, a więc zarabiamy, tym opłata manipulacyjna ma coraz mniejsze znaczenie. Dokładne informacje na temat opłat są dostępne w sieciach sprzedaży jednostek funduszy inwestycyjnych i na stronach internetowych TFI.
2. Opłatę za zarządzanie - jest wynagrodzeniem dla towarzystwa. Opłata ta zawiera również tzw. koszty limitowane (są to opłaty, które fundusz musi wnosić na rzecz banku depozytariusza i agenta transferowego). Opłatę tę nalicza się rocznie, ale jest pobierana każdego dnia od wartości aktywów netto. Oznacza to, że uwzględnia się ją w codziennej wycenie jednostek. Wysokości opłat za zarządzanie zawierają prospekty informacyjne funduszy i karty produktowe również dostępne w siedzibach TFI i na ich stronach www.

Zysk osiągnięty w funduszach podlega opodatkowaniu

Każdy klient TFI będzie musiał oddać fiskusowi 19% swoich zysków, ale o tym, kiedy zapłaci, może sam zadecydować. Podatek zostanie naliczony dopiero po zrealizowaniu zysku, a więc umorzeniu jednostek. Jeżeli więc zgromadziliśmy w funduszu 20 tys. zł, a zdecydowaliśmy się na wycofanie tylko części, podatek zapłacimy tylko od zysku zrealizowanego na części inwestycji, pozostały kapitał będzie nadal bezpieczny. Trzeba pamiętać, że wprawdzie fundusz odprowadzi za nas podatek, ale klient musi sam pamiętać o uwzględnieniu swojego dochodu w zeznaniu podatkowym PIT.

Poza tym wymienia się takie opłaty, jak:

1. Opłata za otwarcie rejestru - zgodnie z postanowieniami prospektu funduszu ustalana jest przez towarzystwo, ale nie może być wyższa niż 20 zł.
2. Opłata manipulacyjna za zbywanie jednostek uczestnictwa - jej wysokość jest ustalana w oparciu o stawkę opłaty manipulacyjnej i podstawę jej naliczania, która jest różna w zależności od rodzaju zlecenia. Ważne jest zastrzeżenie, że stawka opłaty manipulacyjnej ustalanej przez towarzystwo nie może przekroczyć 5,5% środków wpłacanych przez uczestnika w celu nabycia jednostek uczestnictwa.
3. Opłata umorzeniowa - niektóre towarzystwa wprowadziły ją dla inwestycji krótkoterminowych, ale przy dłuższym okresie oszczędzania rezygnują z niej.

O czym warto pamiętać wybierając fundusze inwestycyjne?

2007-09-10 00:33

Ostatnia poważna korekta na giełdzie pokazała, że kupując jednostki funduszy inwestycyjnych warto dobrze przemyśleć swoje poczynania. Do podjęcia trafnych decyzji wystarczy tylko przestrzegać kilku podstawowych zasad.

1. Dywersyfikacja to podstawa
Oszczędności trzeba lokować w kilka rodzajów instrumentów finansowych, na przykład pewną część w funduszach akcji, pewną część w funduszach bezpiecznych. Można też zdecydować się na fundusze mieszane, które same dzielą w ten sposób inwestycje.
Spójrzmy na wyniki funduszy w trakcie ostatniej fali korekty (przyjmijmy od 6 lipca do 16 sierpnia). Średni spadek funduszy akcji to 16 proc., podczas gdy fundusze zrównoważone (około 50 proc. w akcjach) straciły w tym czasie tylko 9 proc., a te stabilnego wzro-stu (jedna trzecia w akcjach) jedynie 4 proc. Widać więc, że dywersyfikacja daje szanse na miękkie lądowanie w przypadku giełdo-wych zawirowań.
Oszczędności można jednak dzielić nie tylko pomiędzy różne instrumenty finansowe. Ostatnia korekta pokazuje też, że warto pomy-śleć o innych rynkach niż polski. Średni spadek funduszy akcji zagranicznych to 7 proc. To pokazuje, że niektóre giełdy nie odczuły tak bardzo globalnej przeceny akcji.

2. Systematyczne wpłaty dają spokojny sen
Lepiej wpłacać co miesiąc mniejszą kwotę, niż jednorazowo większą, bo dzięki temu zmniejszamy ryzyko, że zainwestujemy na tzw. "górce". Spójrzmy co dałoby takie uśrednianie inwestycji. Gdybyśmy przez ostatnie 10 miesięcy wpłacali po 1000 PLN miesięcznie na początku każdego miesiąca do funduszu akcji (przyjmujemy średnią dla rynku), to oczywiście nasze oszczędności stopniały, ale bilans jest i tak dodatni, bo wynosi 10 240 PLN, na koniec korekty. W przypadku jednorazowej wpłaty na początku lipca oszczędno-ści skurczyłyby się do 8400 tys. PLN.

3. Fundusze na lata
Im bardziej ryzykowny fundusz, tym dłuższy zalecany czas inwestycji, w przypadku tych inwestujących w akcje warto ulokować w nich pieniądze na 4-5 lat. Powód jest prosty - zwiększamy szanse na osiągnięcie wysokich zysków. Gdy inwestujemy w agresywne fundusze na kilka miesięcy licząc, że akurat trafimy na okres wysokich stóp zwrotu, to prędzej trafimy na giełdową korektę. Ostatnie miesiące przyniosły straty, ale średnia stopa zwrotu z ostatnich 5 lat dla funduszy akcji to 280 proc.

4. Za młodzi na obligacje, za starzy na akcje
Jeśli oszczędzamy długoterminowo, na przykład na emeryturę, to wiele zależy od naszego wieku. Młody człowiek może zdecydo-wanie więcej pieniędzy ulokować w akcjach, ale dla emeryta powinny one stanowić margines oszczędności. Wiąże się to z okre-sem oszczędzania. Jeśli pieniądze zamierzamy wykorzystać za 20-30 lat, to giełdowe korekty nie są niczym strasznym, liczy się ostateczny wynik.

5. Nie ryzykuj ponad miarę
Klient funduszu powinien uwzględniać swój własny apetyt na ryzyko. Jeśli giełdowe korekty powodują, że nie puszczają mu nerwy, nawet jeśli na parkiecie zainwestował jedynie niewielką część swojego kapitału, to powinien takie inwestycje ograniczyć. W końcu zdrowie jest najważniejsze.

6. Wyniki to historia
W reklamach fundusze chwalą się wynikami osiągniętymi w przeszłości. Co prawda po interwencji Komisji Nadzoru Finansowego wyraźnie podkreślają, że historyczne wyniki nie są gwarancją przyszłych osiągnięć, ale nadal cyfry te robią wrażenie. Przypomnijmy, ostatnie 5 lat to średnio 280 proc. zysku. A co fundusze akcji mogły powiedzieć 5 lat temu? W 2002 roku stopa zwrotu za ostatnie pięć lat była ujemna! Średnia strata wyniosła 22 proc. Trzeba więc pamiętać, że bessa jest trwałym elementem giełdowego cyklu, i wcześniej czy później dopadnie każdego. Pamiętajmy, długoterminowo akcje przynoszą i tak najlepsze wyniki, ale nie zawsze takie jak podczas hossy.

7. Fiskus czeka na swoje
Od tego co zarobimy w funduszach inwestycyjnych trzeba zapłacić 19-proc. podatek od zysków kapitałowych. Trzeba to uwzględ-niać licząc rzeczywiste stopy zwrotu. I tu kłaniają się fundusze parasolowe. Z ich pomocą można zapłacić nieco mniejszy podatek, bo nie są nim obciążone konwersje pomiędzy funduszami. Podatek płaci się dopiero na końcu, co daje szansę na wyższe zyski. W ostatnich tygodniach fundusze parasolowe były szczególnie przydatne. Inwestor, który 5 lat temu zainwestował 10 tys. PLN, i zarobił wspomniane 280 proc. na koncie w funduszu miał 38 tys. PLN. Gdyby zdecydował się wypłacić pieniądze z funduszu akcji, i na czas korekty przenieść pieniądze do bezpiecznego funduszu musiałby zapłacić 5320 PLN podatku, czyli na jego dalsze zyski praco-wałoby już tylko 32 680 PLN. Gdyby podobną operację wykonał przenosząc się w ramach funduszu parasolowego, to nadal dyspo-nowały kwotą 38 tys. PLN.

8. Fundusze nie są za darmo
Decydując się na kupno jednostek jakiegokolwiek funduszu warto sprawdzić jakie pobiera prowizje. W przypadku funduszy akcji opłata sięga nawet 5 proc. wpłacanych środków, i jest tym niższa im bezpieczniejszy fundusz wybieramy. Drugi rodzaj opłaty, to opłata za zarządzanie, pobierana od całości aktywów, ale publikowane przez fundusze wyniki już ją uwzględniają.

9. Odwaga może się przydać
Widząc jak z dnia na dzień topnieją oszczędności rośnie chęć by wycofać pieniądze. Czasem jednak warto opanować strach, i prze-czekać zły okres. Widać, że po gwałtownej fali spadków indeksy warszawskiej giełdy odreagowują, a co za tym idzie straty odrabiają fundusze. Umorzenia jednostek funduszy mogą się okazać klasycznym przykładem wychodzenia z inwestycji "w dołku". Jeśli inwe-stujemy długoterminowo, nie można dać się wystraszyć krótkoterminowym korektom.

10. Chciwość jest dobra?
Tak przynajmniej uważał bohater filmu "Wall Street", twierdząc że dzięki temu uczuciu powstają fortuny. Czasami można jednak przeholować, bo początku bessy nikt nie przewidzi i czekanie na jeszcze większy zysk może się skończyć wielką stratą. Oczywiście w przypadku oszczędzania długoterminowego nie powinniśmy się obawiać zmian koniunktury. Jeśli jednak zainwestowane kilka lat temu pieniądze mamy zamiar niebawem wykorzystać, to jak pokazują ostatnie dni, czasem warto wycofać się wcześniej.

---