Zapalenie zatok

Sinusitis

Edward Zawisza, Urszula Samolińska-Zawisza

z Poradni Alergologicznej CSK Akademii Medycznej w Warszawie
Kierownik Poradni: prof. dr hab. n. med. Edward Zawisza

Zapalenie zatok stanowi niezwykle częsty problem kliniczny. Dotyczy 30% populacji, która przynajmniej raz w życiu będzie wymagała konsultacji alergologa z tego powodu.

O ostrym zapaleniu zatok mówimy wówczas gdy trwa ono krócej niż 3 tygodnie. Celem lekarza praktyka jest takie leczenie aby zapobiec przejściu w stan przewlekły, któremu często towarzyszą powikłania i które stanowią wskazania do zabiegu operacyjnego. Do objawów ostrego zapalenia zatok zaliczamy gorączkę, blokadę nosa, ropną wydzielinę z nosa oraz bóle głowy. Dużo trudniej jest rozpoznać przewlekłe zapalenie zatok, których objawy są mniej wyraźne i bardzo zmienne. Pacjenci zwykle mają katar, uczucie spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła, blokadę nosa, uczucie obrzęku w nosie, bóle głowy, bóle gardła, kaszel, zaostrzenie astmy, bóle i uczucie pełności w uszach. Nie tak rzadko pacjenci mają cały szereg objawów ogólnych takich jak: uczucie zmęczenia, ogólne złe samopoczucie.

Alergolodzy uważają, że 95% zapaleń zatok można wyleczyć bez zabiegu operacyjnego. Głównym celem terapii jest udrożnienie części zatok nosa, zwalczenie infekcji i upłynnienie wydzieliny. Podanie donosowe sterydów (NASONEX) znacznie redukuje objawy, poprzez zmniejszenie stanu zapalnego śluzówek. Preparaty stosowane raz dziennie, o małej biodostępności (Nasonex) są szczególnie polecane. Korzystnie też działa podawanie pseudoefedryny samej lub w połączeniu z lekiem antyhistaminowym (Clarinase). Nos staje się szybciej drożny i dochodzi do skrócenia czasu podawania antybiotyków.

Podstawowym leczeniem ostrych i przewlekłych zapaleń zatok jest podawanie antybiotyków. Polecane są Amoxycylina, Biseptol lub Erytromycyna. Minimalny czas kuracji wynosi 21 dni, ale lepiej aby stosować je 6 do 8 tygodni. Są prace mówiące o tym, że sterydoterapia miejscowa lub podawanie preparatów zawierających pseudoefedrynę czy też fenylefrynę znacznie skraca czas trwania kuracji.

Tabela 1. Przedstawia znaczenie diagnostyczne poszczególnych badań (procedur) diagnostycznych.

Badanie	Znalezione zmiany	Znaczenie
Endoskopia	zapalenie błony śluzowej, obrzęk małżowin, ropa w przewodach, zaburzenia anatomiczne	zapalenie zatok
RTG	obrzęk śluzówek, poziom płynu	ostre zapalenie zatok
SCT	obrzęk śluzówek, blokada ujść zatok	zapalenie zatok
Wymaz cytologiczny	neutrofile, eozynofile	infekcja, alergia
Poziom immunoglobulin	niski	niedobory immunologiczne
Odpowiedź na antygeny bakteryjne	brak odpowiedzi	niedobory immunologiczne

---