SEMIOTYKA OGÓLNA DZIECI - zajmuje się objawami chorobowymi i interpretacją. Najczęstsze objawy: gorączka, kaszel, duszność, wymioty, bóle brzucha.
GORĄCZKA (febris) - wystąpienie gorączki nie zawsze jest wykładnikiem ciężkości przebiegu choroby. G. to ↑ temp. ciała powyżej 38oC; a hypertermia ↑ 40o C. Podział: ciągła, zwalniająca, trawiąca, przerywana. Stan podgorączkowy - wyst. zazwyczaj popołudniu i mogą być związane z istnieniem utajonych ognisk zapalnych (np. zap. zatok, dróg moczowych).
G. 3-dniowa: to choroba zakaźna wyst. często u dzieci między 6-36 m-cem życia. Inna nazwa: rumień nagły. Okres inkubacji trwa od 5015 dni. Rozpoczyna się nagłym wyst. wys. temp.
36-45o C; temp. zaczyna ↓; na twarzy dziecka pojawia się czerwona plamista wysypka, która szybko znika z twarzy
i pojawia się na szyi, RR i NN. W chwili pojawienia się wysypki dziecko przestaje być źródłem zakażenia. Przebieg choroby zależy od tego jak wysoką temp. ma dziecko i jak ją znosi.
W ekstremalnych przypadkach może dostać drgawek. Choroba nie jest niebezpieczna, nie powoduje powikłań.
Leczenie: farmakoterapia, zimne okłady, nawadniamy dziecko, wzywamy lekarza.
KASZEL - spowodowany najczęściej przez zmiany chorobowe: gardła, krtani, tchawicy, oskrzeli, płuc.
Kaszel wyst. również przy drażnieniu przewodu słuchowego zew., w chorobach ukł. krążenia, w guzach śródpiersia i nerwicach. Pokasływanie to kaszel o niewielkim natężeniu, np. w chorobach gardła. Napady kaszlu wyst. np. przy wchłonięciu ciała obcego do dróg oddechowych. Może kończyć się wykrztuszeniem lekkiego śluzu lub wymiotami.
K. krtaniowy - szczekający suchy kaszel, któremu towarzyszy chrypka. K. wilgotny - bardzo skuteczny z odpluwaniem plwociny i wyst. np. w zap. oskrzeli.
DUSZNOŚĆ - uczucie oddychania połączone z ruchami oddechowymi wykonane z wysiłkiem. Duszność może być pochodzenia: płucnego, sercowo - naczyniowego, metabolicznego, psychogennego, nerwowo - mm.
Rodzaje: zaporowa lub obturacyjna, restrykcyjna, wdechowa (astma),wydechowa (ciała obce), wdechowo-wydechowa.
WYMIOTY - wyst. jako objaw wielu chorób. Powtarzające się wymioty prowadzą do: odwodnienia, zaburzeń elektrolitowych i kwasowo-zasadowych, niedoboru energii.
Wymioty wyst.: w chorobach przewodu pokarmowego,
w ostrych, chirurgicznych chorobach przewodu pokarmowego, w chorobach zakaźnych, np. angina, w chorobach OUN, np. wylewy, migreny, w chorobach ukł. moczowego, w zatruciach, w chorobie lokomocyjnej, podczas ciąży. Leczenie: nawadniamy organizm, podajemy gorzką herbatę.
BÓLE BRZUCHA - to objaw bardzo wielu chorób u dzieci.
Bóle: napadowe, przewlekłe, nawracające o różnej lokalizacji oraz ze stolcami: A. wolnymi =płynnymi, B. zaparciami, C. nie3maniem stolca z domieszką śluzu, krwi i z wymiotami.
Badania: morfologia czyli leukocyty, erytrocyty, trombocyty, OB, USG, RTG, gastroskopia.
ADHD - zespół nadpobudliwości psychoruchowej, określany w literaturze jako zespół nadpobudliwości psychoruchowej
z deficytem uwagi lub zaburzenia hiperkinetyczne. Uważa się, że ADHD wyst. u 4-8% dzieci w wieku 6-9 lat, głównie chłopców, niezależnie od rasy i kultury.
Objawy nadpobudliwości mogą również występować
w wyniku uszkodzenia OUN, a także przy innych zespołach objawowych np. u pacjentów z łamliwym chromosomem X. ADHD ma podłoże biologiczne, wynika z błędów wychowawczych czy czynników psychogennych.
Objawy: sfera ruchowa: niepokój ruchowy w zakresie motoryki niemożność pozostawania w bezruchu, bezcelowe chodzenie, przymusowe wymachiwanie rękami, podskakiwanie, wzmożone drobne ruchy kk.
sfera poznawcza: trudności w skupieniu uwagi, brak wytrwałości, korzyści z działania, wzmożony odruch orientacyjny , pochopność, znaczna męczliwość w pracy, pobieżność myślenia, trudności wizualno-motoryczne, trudności syntetyzowania w myśleniu, brak umiejętności planowania, opóźnienie rozwoju mowy, kłopoty z artykulacją, problemy ze strukturą zdania, złe układanie dźwięków, krótkotrwała pamięć; sfera emocjonalna: silne reakcje emocjonalne, wzmożona ekspresja uczuć, zwiększona wrażliwość emocjonalna na bodźce otoczenia, wybuchy złości, impulsywne działanie.
Diagnoza: ciągła aktywność ruchowa, opóźniony rozwój mowy, problemy ze snem i jedzeniem. Dzięki wszechstronnemu badaniu dziecka, w skład którego wchodzi badanie lekarskie, psychopedagogiczne, neurofizjologiczne, ocena mowy oraz terapia zajęciowa tylko u nielicznych nie ujawnia problemu. Sposoby działania: terapia behawioralna → terapia mowy j języka, terapia zajęciowa, kontrola dietetyczna, farmakologia. Zasady postępowania wychowawczego: stała kontrola i przypominanie o zobowiązaniach → należy przygotować dziecko do przezwyciężania trudności, należy unikać agresji słownej i fizycznej, pomagać w nauce czytania.
OKRES NOWORODKOWY - noworodkiem nazywamy dziecko od urodzenia do ukończenia 28 dnia życia. Podział ze względu na wiek płodowy : 1. Nie donoszone- 37 tyg., 2. Donoszone - 41 tyg., 3. Przenoszone- 42 tyg. Ciężar ciała- średni ciężar ciała wynosi 2,5-4,5 kg; z czego dla dziewczynek- 2,5-3,4kg, a dla chłopców- 3,0-4,5kg. Średnia długość dziecka to 50 cm. Waha się od 47-55 cm. Ciężar i waga dziecka zależą od: płci, stanu zdrowia, odżywiania, cech indywidualnych, środowiska, warunków socjalnych oraz wieku rodziców. Obwód głowy to ¼, 1/5 długości ciała. Głowa jest elastyczna i podatna na ucisk. Elementy chrzęstno- włókniste : 1.ciemiączko większe - między kośćmi ciemieniowa a czołową, 2. Ciemiączko mniejsze - między kośćmi ciemieniowymi a potylicą. Mózg noworodka jest słabo rozwinięty. Układ kostny również słabo rozwinięty
i odporny na urazy. Kręgosłup - prosty, bez krzywizn; wykształcają się dopiero, gdy dziecko siedzi. Tułów krótki, kończyny zgięte, głowa przygięta do klatki piersiowej. Obwód klatki piersiowej - 32-34 cm i jest mniejszy od obwodu głowy o ok. 2 cm. Tkanka podskórna jest dobrze rozwinięta, chroni ona dziecko przed utratą ciepła i uszkodzeniami w czasie porodu. Paznokcie są dobrze rozwinięte i wyrastają poza oszuka palców. Skóra zdrowego noworodka jest różowa, wrażliwa i delikatna, podatna na urazy i podrażnienia. Po porodzie pokryta jest mazią płodową, która jest warstwą ochronną. Grzbiet jest owłosiony, jednak z wiekiem to zanika. Skóra głowy jest owłosiona, a na nosku można zauważyć małe krosteczki - PROSACZKI. Sznur pępowinowy łączący noworodka z łożyskiem matki zostaje przecięty i jego kikut wystaje z pępka i po kilku dniach sam odpada. Układ mięśniowy nie jest w pełni rozwinięty. W pierwszych dniach
u dziecka możemy zaobserwować wzmożone napięcie mięśniowe. Przeciętnie noworodek wykonuje ok. 30-40 oddechów na minutę, a jego serce uderza 120/minutę. Układ pokarmowy ma jeszcze niewielką pojemność i dlatego dziecko się karmi często i małymi porcjami. Funkcje wydzielnicze żołądka są wystarczająco wykształcone. Wątroba i trzustka nie są w pełni dojrzałe. W ciągu 24h po urodzeniu noworodek powinien wydalić pierwszy stolec- tzw SMUŁKĘ to połknięte przez płód cząsteczki znajdujące się w wodach płodowych, które nie wchłonięte do organizmu gromadzą się w jelitach, tworząc ciemno zieloną masę. Po 2 dniach stolce przejściowe, jasno zielone, lepkie, wodniste. W 4 dobie życia stolce mają już kolor żółty. Rodzaj i ilość stolców związana jest z ilością pokarmów i ich rodzajem. Na dobę - kilkanaście stolców i mocz. Narządy rozrodcze- u chłopców jądra znajdują się w mosznie, a żołądź w całości pokryty jest napletkiem.
U dziewczynek wargi sromowe większe pokrywają mniejsze. Zmiany przystosowawcze: 1. Fizjologiczny spadek masy ciała: w ciągu pierwszych dni noworodek traci 10% swojej masy ciała. Przyczyny to wydalanie smułki, oddanie moczu, utrata mazi płodowej, utrata wody przez skórę, wysychanie kikuta pępowinowego. Wczesne dostarczanie odpowiedniej ilości pokarmu oraz unikanie przegrzania dziecka zmniejszają pochodzeniową utratę masy ciała i przyspieszają jej wyrównanie. 7-10 dzień wyrównuje się masa urodzeniowa. 2. Przełom hormonalny: noworodek w ostatnim okresie ciąży poprzez łożysko otrzymuje od matki znaczną ilość substancji hormonalnych , które zanim się ich pozbędzie wywołują
u niego rozmaite objawy. Narządy płciowe są obrzęknięte. Gruczoły piersiowe produkują wydzielinę podobną do pokarmu, a sutki są powiększone . Na skórze pojawiają się rozszerzone gruczoły łojowe skóry. Zmiany hormonalne samoistnie zanikają po okresie noworodkowym.