MATERIAŁY Z BIOETYKI:
Błąd w sztuce-definicja
-kryterium w oparciu o które następuje wyodrębnienie
takiego naruszenia obowiązującej staranności które
nazywamy błędem w sztuce.
-wydaje się że kryterium to stanowi koniecznośc
odwołania się do specjalnej wiedzy co w praktyce
oznacza że w każdym takim wypadku musimy uzyskac
opinię biegłego lekarza stwierdzającą obiektywną
niewłaściwośc postępowania5Refleksja nad konsekwencjami .
Dlatego też błędem w sztuce lekarskiej nazywamy naruszenie
obowiązujących w konkretnym wypadku wypracowanych
na gruncie nauki i praktyki reguł postępowania zawodowego.
Mechanizm dewiacji dążenia
Świadome dążenie do celu może ulec nieświadomej dewiacji.
Dążenie endocentryczne czyli skupienie na sobie(uwaga-nie
egzocentryczne czyli skierowane na zewnątrz) staje się łatwo
dążeniem do własnego zadowolenia, to częśc zjawiska
ogólniejszego i ułatwienia sobie satysfakcji(fizjologiczny
mechanizm oszczędzania energii)
Podejmowanie decyzji a błąd w fizjoterapii
Decyzja obejmuje:
1Dostrzeżenie czyjejś potrzeby
2Dostrzeżenie własnej możliwości udzielenia pomocy
3Dostrzeżenie odpowiedzialności za nią
4Odczucie powinności
5Refleksja nad konsekwencjami nie pomożenia
6Refleksja nad własnymi kosztami pracy
7Refeksja nad możnością lub niemożnością unikniecie błędu.
Błąd w sztuce fizjoterapii
-zaniechanie lub zaniedbanie określonych czynności
-przygotowanie merytoryczne i zakres praktyki dozwolonej
-postawa wyczekująca luki w wykształceniu medycznym
-nieprecyzyjne dozwolenie leków lub zabiegów leczniczych
-stopień rozwoju etyki zawodowej
NIE można uznac błędu diagnostycznego
Za zawiniony, jeśli do postawienia prawidłowego rozpoznania
niezbędne było przeprowadzenie badań których fizjoterapeuta
z przyczyn obiektywnych wykonac nie mógł.
NIE można uznac wówczas za błąd zawiniony terapii
wyznaczonej na podstawie tak ustalonej diagnozy, jeśli
odpowiadała ona zasadom obowiązującym przy diagnozie
domniemanej, Nie zmienia to faktu, że błąd został popełniony
ale błąd którego w danych warunkach uniknąc nie było można.
BŁĄD popełniony z przekroczenia kompetencji
-wówczas gdy fizjoterapeuta podejmuje czynności
przekraczające zakres uprawnień wynikających z
posiadanych kwalifikacji formalnych.
-do sprawnego działania potrzebne jest także doświadczenie.
Jeżeli fizjoterapeuta zatrzyma się na jakiś etapie doskonalenia
zaniedbując dalszy rozwój może utracic kompetencje mimo
posiadania uprawnień formalnych. Inaczej będzie oceniany
błąd popełniony mimo pewnych kwalifikacji i długiego
doświadczenia niż kiedy został popełniony bez formalnych
uprawnień i umiejętności.
BŁĄD wynikający z niewykazania należytej staranności
-zawsze należy chorego zbadac poświęcic mu należytą ilośc
czasu i uwagi dokonac dostępnych diagnoz aparaturowych
-najwięcej błędów dotyczy szpitali między piątkiem
a poniedziałkiem. Mniejszy personel, pośpiech mniejsze
kompetencje lekarzy dyżurujących brak możliwości
wykonywania niektórych badań.
Postępowanie fizjoterapeuty w przypadku popełnienia
błędu medycznego:
1.Należy uprzedzac pacjenta o możliwych powikłaniach
zgodnie z prawdą i tak by chory zrozumiał.
2.Częśc skarg wynika ze zbytniej wiary w skutecznośc
fizjoterapii (pogłębionej nieopatrznymi obietnicami i
przekonaniem fizjoterapeuty o jego talencie i możliwościach)
3.Znaczna częśc skarg ma na celu wyłudzenia korzyści
choc faktycznie błędu nie było lub został popełniony
gdzie indziej.
4.W przypadku popełnienia omyłki należy poinformowac
o tym chorego oraz podjąc działania dla naprawy szkodliwych
skutków.
Odpowiedzialnośc moralna za błąd innej osoby w zespole:
Obowiązuje zasada ograniczonego ZAUFANIA
-stopniowe ograniczenie bezpośredniego nadzoru powinno
wynikac z zaufania wytworzonego na podstawie obserwacji
i okresowego sprawdzenia czy zaufanie to nie zostało nadużyte
-jeśli fizjot. Dostrzeże błąd w postępowaniu innego fizjoy.lub
lekarza, pielęgniarki powinien na to zwrócic uwagę i jęśli to
możliwe błędowi temu zapobiec.
-oczywiście jest sprawa kultury bycia aby zwrócenie uwagi
nie uwłaczało napominanemu. Jednak gdy to nie daje
rezultatu nie jest naruszeniem zasad koleżeństwa powiadomienia
o fakcie przełożonego.
Dokładnie i zgodnie z zasadami
-w ciągu minionego stulecia w USA wytworzyła się
zasada prawna w myśl której lekarz nie ponosi winy jeśli
zbadał pacjenta dokładnie i zgodnie z zasadami sztuki i
na tej podstawie podjął działanie zgodnie z najlepiej pojętym
interesem pacjenta, nawet gdyby okazało się później, że wstępna
diagnoza była niewłaściwa. Innymi słowy nie oczekuje się tak
od lekarza rzeczy niemożliwych tj zawsze trafnych decyzji.
3 nierzetelności
Ok.70% oskarżeń o popełnienie medycznych błędów i zaniedbań
Nieobecności fizjoterapeuty w momencie krytycznym
dla pacjenta
Zaniechanie zebrania dokładnego wywiadu chorobowego
lub zaniechania czy też
Przeprowadzenia tylko częściowego badania fizykalnego
Częstym efektem wspomnianych powyżej trzech nierzetelności
w wykonywaniu zawodu jest błędna diagnoza czy też zbyt późne
lub nie właściwe leczenia
KTO JEST WINIEN?
Niektórzy uważają że mnożące się ostatnio oskarżenie o błąd
są wynikiem spisku lub działań zawistnych kolegów chytrych
prawników lub niewidzących pacjentów. W rzeczywistości
wśród zdecydowanej większości ciężko uczciwe i z poświęceniem
pracujących fizjoterapeutów są i tacy którzy pracują źle
często nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Stanowią
oni istotne źródło zagrożenia dla wszystkich również dla siebie.
III przyczyny
I Najczęstszą pojedynczą przyczyną medical malpractice
-nieobecnośc fizjoterapeuty w sytuacji rzeczywistego
zagrożenia zdrowotnego dla pacjenta. W typowej sytuacji
kiedy pacjent telefonuje do domu fizjoterapeuty w
środku nocy podczas spotkania towarzyskiego dolegliwości
i obawy zgłaszane przez pacjenta bywają zbagatelizowane
lub zlekceważone. Uspakaja się go stwierdzeniem że to
nic poważnego lub że należy z tym jeszcze poczekac do
rana do jutra do dnia kontrolnej wizyty.
II Druga przyczyną jest zaniechanie zebrania dokładnego
wywiadu chorego
-ok. 80% trafnej diagnozy wynika z zebrania odpowiedniego
wyczerpującego wywiadu. Niemal wszystkie podręczniki
medycyny klinicznej zalecają zebranie dokładnego
wywiadu. Nakaz ten powtarzany jest aż do znudzenia
w sposób podobny lub zbliżony do tego jak w „neurologii”
III Niezbadanie szczegółowo pacjenta to trzecia
najczęstsza przyczyna ostrzeżeń o błąd
-Brak czasu i brak cierpliwości
-niczym nieuzasadnione poza niesolidarnością i lenistwem jest
koncentrowanie się tylko na podejrzanej okolicy. Oparcie się
w badaniu na zawodnej intuicji i doświadczeniu przy pominięciu
dokładnego badania jest narażanie się na przykrości i proces
sądowy.
BŁĄD dorozumienia zgody
-trudnością dodatkowo zwiększającą ryzyko prawno-lekarskie
jest podejmowanie pierwszych decyzji leczniczych bez
porozumienia z pacjentem lub jego rodziną a więc bez
uzyskania zgody na leczenie co może rodzic zarzut
samowoli medycznej w tego rodzaju sytuacjach, decyzje
lecznicze powinny być podjęte kolegialnie w formie wzajemniej
konsultacji.
BŁĄD diagnostyczny
Polega na postawieniu niewłaściwej diagnozy na skutak
obiektywnie sprzecznego z zasadami obowiązującymi w
medycynie postępowania lekarza. Przyczyny błędnej diagnozy
mogą być różne, lekarz poniesie odpowiedzialnośc tylko wtedy
gdy nie dochował należytej staranności podczas czynności
objętych w celu postępowania właściwej diagnozy.
Przyczyny błędu diagnostycznego
1)pominięcie w ramach wywiadu lekarskiego istotnych
z punktu widzenia rozpoznania choroby pytań albo
zaniechanie zlecenia odpowiednich badań specjalistycznych.
2)WAŻNY!!! Mylna ocena przesłanek wystarczających
obiektywne do postawienia trafnej diagnozy.
3)nieprzeprowadzenie alternatywnego postępowania
zmierzającego do zweryfikowania wyników badań o
ile jest ono możliwe.
Badania dodatkowe są etyczne
Istotne jest jednak że pominięcie badań koniecznych
dla postawienia diagnozy i możliwych w danych
warunkach do przeprowadzenia należy zawsze oceniac
na płaszczyźnie błędu.
KODEKS
Rozdział 5 Badania naukowe
Art. 54 Fizjoterapeuta powinien wspierac badania
naukowe które przyczyniają się do podnoszenia
poziomu świadczeń.
Art.55 Fizjoterapeuta biorący udział w badaniach
naukowych ma obowiązek przestrzegac przepisów
regulujących zasady przeprowadzenia eksperymentów
badawczych uwzględniające m.in.:
a)zgodę pacjenta
b)poufnośc danych pacjenta
c)bezpieczeństwo i dobro pacjenta
d)przestrzeganie praw autorskich i nalerznośc naukową
e)pełną jawnośc źródeł
7 niezależnych cech idealnego fizjoterapeuty:
1Okazywanie szacunku.
Fizjoterapeuta traktuje poważnie skargi chorego,
wspólnie wypracowują sposób postępowania
2 Otwartośc
Fizjoterapeuta tłumaczy wszystko co chcę wiedzieć
w sposób zrozumiały i otwarty
Podmiotowe ( nie „przedmiotowe”)
traktowanie chorego. Interesowanie się chorym nie
tylko jako pacjent. Rozmawianie z chorym. Zapamiętanie
go jako osoby, a nie przypadku.
Kultura osobista
Fizjoterapeuta wykazuje troskę, zrozumienie i uprzejmośc
5.Empatia
Fizjoterapeuta stara się zrozumiec co chory czuje
i czego doświadcza w sferze fizycznej i emocjonalnej
i daje temu wyraz.
6.Zaufanie. Fizjoterapeuta wzbudza zaufanie.
To każe mu ufac
7. Wnikliwośc.(sumiennośc)
Fizjoterapeuta jest skrupulatny i uważny
Ocena polega na 3 poziomach
1.Funkcjonalnym
2.Mechanicznym i
3.Ludzkim
1. Na poziomie funkcjonalnym ocenia się jakośc techniczną
oferty a więc wszystko co składa się na biegłośc zawodową.
2.Chory ocenia wygląd zapachy przyjemnie dźwięki stan stołu
do masażu estetykę aparatury, jakośc tapet mebli wygodę
porządek nowoczesnośc i poziom hałasu w gabinecie
3Chory wyczuwa kiedy fizjoterapeuta jest zaabsorbowany czy
zaniepokojony tak samo jak wyczuwa zainteresowanie
współczucie spokój i zaufanie
OBOWIĄZKIEM fizjoterapeuty jest:
Stworzenie takiej atmosfery w której chory człowiek może
czuc się bezpiecznie i mieć pewnośc że fizjoterapeuta zrobi
wszystko co jest możliwe aby zapewnic mu powrót do zdrowia.
Jakośc relacji z rehabilitantem jest równie istotna jak jakośc
i sposób organizacji opieki medycznej.