WŁOCHY
SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH
Ochrona socjalna we Włoszech stanowi rozbudowany system obejmujący 3 elementy różniące się między sobą funkcjami, zakresem działania i źródłami finansowania. Są to:
Ubezpieczenia społeczne - ich zadaniem jest zastępowanie bądź uzupełnianie dochodu pracownika w sytuacji niektórych wydarzeń. Główne świadczenia z tego sektora to: (a) zastąpienie dochodu: - emerytura, renta inwalidzka/ opiekuńcza, - zasiłek lub renta w związku z wypadkiem przy pracy, - świadczenia pieniężne związane z chorobą bądź macierzyństwem; (b) uzupełnienie dochodu: - zasiłki rodzinne; (c) gwarancja dochodu: - zasiłek dla bezrobotnych, - uzupełnienie pensji.
System państwowej służby zdrowia - gwarantuje on wszystkim obywatelom, niezależnie od warunków zatrudnienia i dochodu, różnego rodzaju pomoc medyczną. Państwowa służba zdrowia zasilana jest zwłaszcza z obowiązkowych składek pracowników i pracodawców. Ponadto, państwo wnosi roczne uzupełnienia finansowe. Świadczone są usługi m. in. w zakresie: - oświaty zdrowotnej; - higieny otoczenia, środowiska; - indywidualnej i zbiorowej profilaktyki chorób fiz. i psych.; - opieki medycznej nad matką i dzieckiem; - opiekę szpitalną w zakresie chorób fiz. i psych.; - rehabilitację;- pomoc farmaceutyczną; - higienę żywności; - weterynarię; - kontrole i świadectwa sanitarne.
Pomoc społeczna.
POMOC SPOŁECZNA
W zakresie pomocy społecznej nie istnieje jedna ustawa, która regulowałaby te kwestie w sposób uporządkowany. Konstytucja przewiduje różne kompetencje na szczeblu państwa, regionów i instytucji lokalnych.
OPIEKA PAŃSTWA
Szczebel centralny - Podstawowe zasady w dziedzinie pomocy społecznej ustala parlament. Koordynacja działań regionalnych i kontakty międzynarodowe należą do kompetencji rządu.
Regiony - Mają uprawnienia ustawodawcze w ramach podstawowych norm, określonych przez ustawodawstwo państwowe; do nich należą również funkcje administracyjne (o ile nie należą kompetecyjnie do organów lokalnych). Ustawy regionalne nie mogą być sprzeczne z interesem narodowym lub interesami innych regionów. Państwo zapewnia regionom środki finansowe na pomoc społeczną.
Instytucje lokalne - Funkcje administracyjne o zasięgu lokalnym w zakresie pomocy społecznej powierzono gminom i innym organom lokalnym.
OPIEKA PRYWATNA:
odpłatna opieka prywatna
społeczna (nieodpłatna) opieka prywatna: (- działania pomocowe Kościoła katolickiego i jego placówek, - służby ochotnicze).
Włoskie służby ochotnicze zajmują się na ogół działalnością nieprofesjonalną i uważają się za organizację, która uzupełnia - a nie zastępuje - zadania właściwych instytucji. Ustawodawcy państwowemu nie udało się jeszcze uregulować przepisów dotyczących tych służb, co jest źródłem trudności w stosunkach i we współdziałaniu z instytucjami państwowymi.
OCHRONA PRAWNA DZIECI I MŁODZIEŻY
Funkcjonuje wiele służb zorientowanych na dzieci i młodzież, zróżnicowanych w zależności od potrzeb wieku.
Służby te to przede wszystkim służby i interwencje - zmierzające do zastąpienia komórki rodzinnej całkowicie nieistniejącej bądź niezdolnej do wypełniania swoich zadań. Służby te działają zgodnie z decyzjami wymiaru sprawiedliwości. Ponadto istnieją jeszcze służby natychmiastowej interwencji dla dzieci nie mających rodzin bądź tych, które zostały ich nagle pozbawione - są to rodziny zastępcze. Pozostałe służby i instytucje pomocy społecznej skupiają się na działalności prewencyjnej. Pomagają dzieciom z problemami natury ekonomicznej, mieszkającym daleko od szkoły, co utrudnia im regularne uczęszczanie do niej. Istnieją również ośrodki rekreacji dla dzieci i młodzieży oraz projekty dla młodzieży, jako element socjalizacji, który umożliwia lepsze wykorzystanie wolnego czasu. Służby te są silnie nastawione na zapobieganie ryzyku wykolejenia tych, którzy są najbardziej na takie zagrożenia narażeni.
W dziedzinie przestępczości nieletnich gminom powierzono stosowanie określonych przez sąd dla nieletnich środków wychowawczych: umieszczenie w placówce opiekuńczej, placówkach medyczno-psycho-pedagogicznych, domach poprawczych. Celem jest ułatwienie resocjalizacji, dzięki pomocy członków społeczności oraz unikania nadawania środkom wychowawczym charakteru penalizacyjnego.
Interwencje i służby zastępujące rodzinę
1. Rodziny zastępcze
W celu zapewnienia dziecku utrzymania, wychowania i nauki w przypadku koniecznej czasowej izolacji od środowiska rodzinnego, może ono zostać oddane bądź do innej rodziny, bądź do osoby samotnej lub społeczności rodzinnej. Decyzję podejmuje burmistrz, na wniosek lokalnych służb społecznych. Sędzia nadaje temu środkowi moc wykonawczą w drodze dekretu. W razie braku zgody osoby sprawującej władze rodzicielską, decyzję podejmuje Sąd dla Nieletnich. Nadzór leży w kompetencji specjalnej służby organu lokalnego. Regiony ustalają warunki i sposoby pomocy dla rodzin, osób i wspólnot rodzinnych, którym powierzono dzieci.
Adopcja - ma na celu pełne wcielenie opuszczonego dziecka do grupy rodzinnej, w której będzie mogło rozwijać się w korzystnym klimacie uczuciowym, w warunkach zapewniających byt i sprzyjających dobrym stosunkom. Procedura adopcyjna wymaga wielu prawnych zabiegów.
2. Placówki wychowawcze i opiekuńcze
Placówki te to miejsca pobytowe, w których dzieci dostają utrzymanie, naukę i opiekę w przypadku gdy działania polegające na umieszczeniu w rodzinie oraz na ewentualnej adopcji nie przyniosły rezultatu. Koszty utrzymania dzieci pokrywają organy lokalne. Nadzór nad funkcjonowaniem sprawują regiony, prowincje lub gminy.
Prewencyjne służby do spraw młodzieży
Niektóre gminy podejmowały inicjatywy pod nazwą „projekty dla młodzieży”, których celem było wyjście naprzeciw aktualnym oczekiwaniom młodzieży.
Projekty te: (1) umożliwiają rozszerzanie wiedzy, (2) stwarzają warunki do kształcenia i specjalizowania się w kierunku nowych lub bardziej otwartych gałęzi zatrudnienia, (3) są inspirowane pragnieniem zapobiegania wykolejaniu się młodzieży i często preferencyjnie traktują zainteresowanych z tzw. stref wysokiego ryzyka (osób, które porzuciły obowiązkową naukę; emigrantów pozbawionych tożsamości kulturowej; młodzieży z przedmieść wielkich miast; upośledzonych; osób z trudnymi warunkami rodzinnymi).
Dzięki projektom dla młodzieży powstały w różnych regionach kraju spółdzielnie zajmujące się świadczeniem usług dla ludności. Konieczność znalezienia pracy nakłada się u młodego człowieka na poczucie głębokiej solidarności z ludźmi w najtrudniejszej sytuacji. W związku z tym utworzono służbę opieki w domu nad osobami m.in. starszymi i upośledzonymi. Spółdzielnie te są powiązane umowami z władzami lokalnymi i otrzymują fundusze na każdą osobę, którą się opiekują. Poprzez spółdzielnie, polityka społeczna państwa sprzyja opiece wychowawczej nad jednostką w rodzinie.
Rekreakcja i wypoczynek dzieci i młodzieży
Różne instytucje oferują możliwość spędzania wolnego czasu w stałych ośrodkach wypoczynkowych, ewentualnie korzystania z wakacji w letnich lub zimowych ośrodkach wakacyjnych. Celem tych usług jest przede wszystkim zapobieganie wykolejaniu się, odchyleniom od normy, nieprzystosowaniu.
Zajęcia te organizują: (1) gminy (indywidualnie lub wspólnie z innymi), (2) wspólnoty górskie, (3) prowincje,
(4) osoby prywatne (przy dopłatach publicznych).
Region wspomaga finansowo taką działalność, ale wiele gmin uzupełnia te środki własnymi funduszami.
Rodzaj: kolonie letnie lub półkolonie (dzieci 3-14 lat, min. 25 kolejnych dni), obozy letnie (młodzież 12-18 lat, min. 15 kolejnych dni), dzienne i stałe ośrodki wypoczynkowe.
KSZTAŁCENIE PRACOWNIKÓW SOCJALNYCH
Główne grupy pracujące w opiece społecznej: 1. pracownicy socjalni (wykształcenie na poziomie uniwersyteckim), 2. pracownicy opieki i pomocy w domu, tzw. „opiekunowie środowiskowi” (wykształcenie regionalne), 3. wychowawcy - zawodowi lub społeczni (wykształcenie uniwersyteckie bądź regionalne), 4. kadrowi pracownicy socjalni (przeważnie doktorzy psychologii lub nauk o wychowaniu).
Kształcenie wychowawców
Początek datuje się na pierwsze lata po II wojnie światowej.
1960r. - studium kształcenia (1973 r. - uznane za szkołę o celach specjalnych)
1970r. - pierwsza włoska szkoła publiczna, Szkoła Kształcenia Wychowawców Społecznych.
Typy szkół: szkoły uniwersyteckie; szkoły administrowane na szczeblu regionów przez władze miast albo prowincji, albo prywatne; szkoły administrowane przez lokalne służby ochrony zdrowia.
Ich zadaniem jest kształcenie wychowawców przygotowanych do pracy:
(1) w sytuacjach zawodowych w środowisku otwartym, z osobami normalnymi lub mającymi kłopoty z integracją w społeczeństwie, (2) w służbach rezydencyjnych (np. placówki pobytowe, instytuty dla nieletnich, więzienia) oraz nierezydencyjnych ((ośrodki pobytu dziennego dla upośledzonych).
Studia trwają obowiązkowo 3 lata. Każda szkoła ustala własne kryteria przyjęć. Plan zajęć zmienia się w zależności od typu szkoły. Ich ukończenie uprawnia do tytułu zawodowego wychowawcy.
Szkoły o celach specjalnych mają się przekształcić w kurs pierwszego stopnia uniwersyteckiego. W ramach drugiego stopnia w dziedzinie nauk o wychowaniu przygotowywany jest 2-letni kurs na wychowawcę zawodowego. Aktualnie zestaw zajęć jest raczej ogólny i stanowi powtórzenie wiadomości ze studiów 1-go stopnia.
Nauka na trzech poziomach: (1) nauczanie konceptualne („teoretyczne”) - zdobywanie wiedzy, (2) nauczanie technik wychowawczych, środków wyrazu i komunikowania, (3) doświadczenia i staże zawodowe odbywane pod kierunkiem pedagoga - nabywanie umiejętności praktycznych.
Wychowawcy zawodowo-społeczni zaangażowani są w wiele różnych działań, obejmujących m.in. profilaktykę społeczną i nieformalną działalność wychowawczą.
Staż w wykształceniu wychowawcy - wykształcenie koncentruje się tu na dojrzewaniu, ponieważ osobowość wychowawcy stanowi istotny instrument w tworzeniu ważnych relacji wychowawczych.
Studentowi mogą zostać powierzone zadania i zajęcia, które nie leżą jeszcze w jego specjalności zawodowej, ponieważ ośrodki szkoleniowe pragną inicjatyw oraz wymiany multi- i interdyscyplinarnej. Wykształcenie zawodowe uzupełnione jest kształceniem umiejętności bycia.
Selekcja Najczęściej stosowana jest metoda oparta na zasadzie oceny zachowań osobowych. Egzaminy są skonstruowane w ten sam sposób jak przedmioty nauczania. Pod koniec nauki odbywa się obrona pracy, która w większości szkół musi być powiązana z doświadczeniem zawodowym, nie tylko z teorią.
Pomoc dla studentów kursów jest taka sama jak dla innych studentów uniwersytetu.
Dyplom uniwersytecki nie daje w sposób automatyczny prawa do wykonywania zawodu. Nie ma konkretnych propozycji legislacyjnych w kierunku utworzenia wyższego, nie uniwersyteckiego szczebla zawodowego - jedyna to uznanie dyplomu uniwersyteckiego za uprawniający do wykonywania zawodu.