WYKŁADY

Metodyka nauczania pierwszej pomocy i kwalifikowanej pierwszej pomocy

Wykład 18.02.2009

Cele kształcenia ogólnego:

1. Zaznajomienie uczniów z podstawami wiedzy

2. Rozwijanie zdolności i zainteresowań uczniów

3. Kształtowanie u dzieci i młodzieży naukowego poglądu na świat

4. Wdrożenie uczniów do samokształcenia

Methodos- z gr. Droga, sposób postępowania. Metoda nauczania jest to systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniem, umożliwiający uczniom opanowanie wiedzy wraz z umiejętnością posługiwania się nią w praktyce jak również zdolności i zainteresowań umysłowych.

Klasyfikacja metod:

1. Sośnicki- metody podające i poszukujące

2. B. Nawroczyński- metody podające, poszukujące i laboratoryjne

3. Lerner i Skatkin- metody objaśniająco- poglądowe, problemowe, częściowo poszukujące, badawcze

4. Kupisiewicz- metody oglądowe, słowne, praktyczne, gry dydaktyczne

5. Okoń- metody poglądowe, problemowe, eksponujące wartości waloryzujące, praktyczne

Metody kształcenia- KUPISIEWICZ

1. Oglądowe-(oparte na słowie) pokaz, pomiar

2. Słowne-opowiadanie, wykład, dyskusja

3. Praktyczne-(metoda laboratoryjna, metoda zajęć praktycznych)

4. Gry dydaktyczne-(metoda symulacyjna, sytuacyjna)

Metody kształcenia- OKOŃ

1. poglądowe-(asymilacji wiedzy) uczenie się, dyskusja

2. Problemowe-(samodzielne dochodzenie do wiedzy)

3. Eksponujące wartości waloryzujące-( ekspresyjno-impresyjne)

4. Praktyczne-(uczenie się przez działanie) ćwiczenia

Czynniki warunkujące wybór metod zależą od:

1. Celów kształcenia i zadań dydaktycznych

2. Treści materiału

3. Wieku uczniów

4. Rozwoju intelektualnego grupy

5. Czasu realizacji zajęć

6. Środków dydaktycznych

7. Przedmiotu

8. Doświadczenia nauczyciela

9. Warunków w których odbywają się zajęcia

Zasady kształcenia:

Nawroczyński „ Normy wytyczają nauczycielowi metodę pracy dydaktycznej”

Nowacki „ Generalne wytyczne określają jak należy prowadzić nauczanie”

Szlosek „Ogólne normy, kanony, reguły postępowania dydaktycznego, których stosowanie umożliwia nauczycielowi zaznajamianie uczących się z usystematyzowanymi treściami nauczania oraz kształtowanie postaw zawodowych, a także pozwoli na wdrożenie ich do samokształcenia”

Wykład 25.02.2009

Zasady nauczania wg OKONIA:

1. Systemowość- porządkowanie wiedzy w głowie uczniów

2. Poglądowość- respektowanie wiedzy pomiędzy konkretem a abstrakcją

3. Samodzielność- ograniczona zależność ucznia od nauczyciela

4. Związek teorii z praktyką- harmonijne wiązanie ze sobą wiedzy naukowej z praktyką życia codziennego

5. Efektywność- związek między celami a wynikami kształcenia

6. Przystępność- pokonywanie trudności uczniów w poznawaniu i przekształcaniu rzeczywistości

7. Indywidualizacja i uspołecznianie- związek Interesów jednostki i zbiorowości

Zasady nauczania wg T. Nowickiego:

1. Związek teorii i praktyki- związek harmonijnego wiązania wiedzy z praktyką życia codziennego

2. Zasada poglądowości-polega na stworzeniu warunków ułatwiających zrozumienie i zapamiętanie pojęć, twierdzeń, praw itd., poprzez graficzną lub innego rodzaju ilustrację tych zagadnień

3. Zasada przystępności- zasada stopniowania trudności- polega na przechodzeniu od treści znanych do nieznanych, od łatwiejszych do trudniejszych

4. Zasada systematyczności- uporządkowanie treści nauczania i konsekwentnej ich realizacji

5. Zasada trwałości wiedzy i umiejętności- oznacza konieczność takiego nauczania, aby w każdej chwili wiedzę odtworzyć

6. Zasada indywidualizacji i zespołowości- znalezienie przez nauczyciela płaszczyznę współpracy i współdziałania uczących się

Zasady nauczania w krajach niemieckojęzycznych:

Dydaktyka w tych krajach jest ukierunkowana na tworzenie teorii wspomagającej nauczyciela- usunąć w cień aktywność nauczyciela a zwiększyć aktywność uczących się

I zasada: zawsze mieć cel, tak, aby uczeń mógł po zajęciach pamiętać wiadomości

II Zasada: stawianie pytania: czy akurat ta wiedza ma zostać przekazana

III zasada: pytanie uczniów, żeby się przekonać ile wie każda z osób

IV zasada: ustalenie podstawowych wiadomości, żeby uniknąć zbędnych powtórzeń

V Zasada: żeby uczący działali sami

VI Zasada: jeśli jedna z osób coś potrafi, to nie znaczy, że potrafią to także pozostali

VII zasada: każdy jest jedyny w swoim rodzaju

VIII zasada: zachowanie grupy zbliżone do poszczególnej osoby

Zasady nauczania w krajach anglojęzycznych:

1. Bezwzględne przestrzeganie zasady podmiotowości uczącego się (on jest najważniejszy)

2. Zasada doniosłości- uczeń będzie miał motywację do uczenia się tego, co ma dla niego znaczenie

3. Zasada niezbędnych warunków- uczący ma szansę dalszej nauki, jeśli opanował wiadomości i umiejętności warunkujące realizację nowych zadań

4. Zasada wzorca- przyswojenie zachowania, po przedstawieniu mu wzorcowego wykonania, które ma naśladować

5. Zasada dostępności- formowanie treści w taki sposób, że dotrą do ucznia

6. Zasada nowości- sposób przekazu, styl i środki stosowane przez nauczyciela powinny być urozmaicane i zmieniane

7. Zasada wiązania teorii z praktyką- uczeń osiągnie cele kształcenia, jeśli aktywnie uczestniczył w zajęciach praktycznych

8. Zasada rozkładania ćwiczeń w czasie- krótkie i rozłożone w czasie

9. Zasada wygaszania- stosowane wskazówki będą stopniowo wycofywane

10. Zasada przyjemności- uczeń będzie kontynuował naukę, jeśli proces przebiega w miłej atmosferze

Cele ogólne nauczania:

1. Strategiczne (długofalowe) cele kształcenia i wychowania

2. Wymagania i standardy programowe( zakres wiedzy i umiejętności wyznaczonych do opanowania na danym etapie rozwoju ucznia)

3. Własny plan wynikowy

4. Własna ocena postępu uczniów

5. Badanie wyników nauczania w danym oddziale prowadzonym przez nadzór pedagogiczny

Cele szczególne nauczania:

Nauczyciel musi wziąć pod uwagę następujące czynniki:

1. Poziom wyjściowy swoich uczniów

2. Treści określone tematem

Uczeń:

1. Rozwiąże zadanie, problem tematyczny, praktyczny

2. Wymieni, wyliczy fakty, zdarzenia, osoby

3. Rozróżni cechy, gatunki, stany rzeczy

4. Opisze przedmioty, sytuacje

5. Uzasadnia, że…

6. Wykona wytwór, utwór artystyczny, określoną czynność

7. Przetłumaczy na język obcy (to i to)

8. Oceni zjawiska, znaczenie, proces

9. Zidentyfikuje przedmiot, gatunek, problem

10. Uzyska taki poziom sprawności (dokładność)

11. Wyszuka, odnajdzie dowody, materiały

12. Skomentuje wydarzenia, zachowania

13. Streści, opracuje plan, konspekt

14. Wypowie się swobodnie na temat

Operalizacja wymaga od nauczyciela wiele wysiłku, wyobraźni, dostosowania wymagań do możliwości uczniów i do czasu jakim się dysponuje.

Metoda nauczania- systematycznie stosowany sposób pracy nauczyciela z uczniami, umożliwiający realizowanie celów kształcenia.

Podział obejmuje 5 grup metod nauczania:

METODA NAUCZANIA WG SZLOSKA:

1. Metody podające- uczenie się przez przyswajanie

1. Wykład informacyjny

2. Pogadanka

3. Opowiadania

4. Opis

5. Prelekcja

6. Anegdota

7. Odczyt

8. Objaśnianie lub wyjaśnianie

2. Metody problemowe- uczenie się przez odkrywanie

1. Wykład problemowy

2. Wykład konwersatoryjny

3. Klasyczna metoda problemowa

4. Aktywizujące:

- metoda przypadków

- metoda sytuacyjna

- inscenizacja

- gry dydaktyczne (np. symulacyjne, decyzyjne, psychologiczne)

- seminarium

- dyskusje dydaktyczne( związana z wykładem, okrągłego stołu, burza mózgów, panelowo, meta plan)

3. Metody waloryzacyjne (Eksponujące), uczenie się poprzez przeżywanie

a. pokaz łączony z przeżyciem

b. film

c. sztuka teatralna

d. ekspozycja

4. Metody praktyczne- uczenie się przez działanie

a. pokaz z objaśnieniem

b. pokaz z instruktażem

c. ćwiczenia przedmiotowe

d. ćwiczenia laboratoryjne

e. ćwiczenia produkcyjne

f. metoda projektów

g. metoda przewodniego tekstu

5. Metody programowe

a. z użyciem komputera

b. z użyciem maszyny dydaktycznej

c. z użyciem podręcznika programowego

Środki dydaktyczne- przedmioty materialne umożliwiające usprawnianie procesu nauczania- uczenia się i uzyskiwania optymalnych osiągnięć szkolnych

Funkcja sprowadza się do:

1. upoglądowienia procesu kształcenia, tj. do rozszerzenia zasięgu kontaktów uczącego się z rzeczywistością

2. ułatwienia procesów myślowych

3. pomocy w wykonywaniu przez uczniów ćwiczeń

Środki dydaktyczne dzielą się na:

1. s łowne- teksty

2. wzrokowe proste- obrazy, mapy

3. techniczne środki słuchowe np. radio

4. słuchowo-wzrokowe- film

5. automatyzujące proces dydaktyczny

Forma nauczania-(łac. Forma-kształt, postać) termin oznaczający organizacyjną stronę nauczania w odróżnieniu od metody nauczania, która dotyczy sposobu pracy nauczycieli i uczniów

-płaszczyznowe- graficzne, obrazkowe, książkowe

-przestrzennie -statyczne, ruchowe

Pedagogiczne środki pracy: maszyny, urządzenia, narzędzia, przyrządy

Wykład 11.03.2009

Test osiągnięć szkolnych

Test od dawna był stosowany w metodyce i innych naukach, pierwszy raz w 1898r. przeprowadził test używając tej nazwy amerykański uczony J. Cattell. Okoń definiuje test jako próbę rozpoznania właściwości jakichś przedmiotów.

W definicji zaproponowanej przez Plicha „test to jakieś zadanie lub próba wystandaryzowania o maksymalnym stopniu obiektywności, której wyniki ujmowane są ilościowo i ów rezultat ilościowy jest podstawą wnioskowania o pewnych właściwościach psychicznych osoby lub osób badanych”.

Twórca pomiaru dydaktycznego B. Niemierko charakteryzuje test jako „zbiór zadań przeznaczonych do wykorzystywania w toku jednego zajęcia szkolnego, tak dobranych, by na podstawie ich rozwiązania można było wnioskować o opanowanie wybranego zakresu programowego”.

Klasyfikacja testów B. Niemierko wg 4 kryteriów

Rodzaj pomiaru:

1. test różnicujący- porównanie populacji uczniów między sobą

2. test sprawdzający- sprawdzenie poziomu opanowanych umiejętności w odniesieniu do poziomu wymagań

3. test sprawdzający wielostopniowy- ujmujący przynajmniej 2 poziomy wymagań

Konstrukcja testu:

- test nieformalny( bez próby badań)

- test standaryzowany ( przechodzi próby ulepszeń i normowania)

Zasięg stosowania:

- test nauczycielski (stosowany przez konstruktora testu)

- test szerokiego użytku

Sposób udzielania odpowiedzi:

- test ustny

- test pisemny

- test praktyczny

Zadania pisemne otwarte:

- zadania rozszerzonej odpowiedzi (20 minut)

- zadania krótkiej odpowiedzi ( jedno słowo, wzór)-3 minuty

- zadania z luką( wstawienie słowa, zwrotu) - 40 sekund

Zadania zamknięte:

- zadania wielokrotnego wyboru (WW) 90 sekund

- zadania dobierane (D) uczeń porządkuje odpowiedzi poprzez dobieranie elementów drugiego lub ułożenie w określonym porządku.

- zadania typu prawda-fałsz(PF)

NIemierko wyróżnia 3 formy testów praktycznych:

- zadanie próba pracy ( wykonanie czynności-100 minut)

- zadania nisko stymulowane( działanie praktyczne w warunkach zbliżonych do rzeczywistych 20 minut)

- zadania wysoko stymulowane( uczeń wykorzystuje działania praktycznew warunkach sztucznych 10 minut)

Koncepcja testu powinna zawierać:

1. ustalenie nazwy testu

2. charakterystyka programowa testu

3. określenie przeznaczenia testu

4. ustalenie rodzaju testu

5. wybór formy zadań

6. zbudowanie planu testu

7. ustalenie warunków testowania

---