Obligacje Cena i wartość obligacji

Podstawowe wiadomości o obligacji Podstawowe rodzaje obligacji Obligacje w Polsce Stopa dochodu z obligacji Ryzyko inwestycji w obligacje

Cena obligacji na rynku Cena obligacji na rynku jest sumą dwóch składników: tzw. ceny czystej, którą jest kurs obligacji, wyrażony w procentach wartości nominalnej; odsetek, które narosły od momentu ostatniej płatności. Oczywiście w przypadku obligacji zerokuponowej odsetki równe są zeru. Przykład: Rozpatrzmy hipotetyczną obligację wyemitowaną w dniu 1.06.1996, której termin wykupu przypada w dniu 1.06.1998. Wartość nominalna tej obligacji wynosi 100, oprocentowanie 12%, odsetki płacone są co pół roku. Kurs obligacji na giełdzie w dniu 1.09.1997 tj. 1/4 roku od ostatniej płatności wynosi 95. Obliczmy cenę obligacji. Pierwszy składnik jest równy: 95 =0,95 x 100 (kurs obligacji w procentach razy wartość nominalna). Drugi składnik jest równy: 3 =0,12 x (1/4) x 100 (oprocentowanie obligacji w skali rocznej razy część roku, która upłynęła od ostatniej płatności razy wartość nominalna). Cena obligacji wynosi 95 + 3 =98 W powyższym przykładzie poczyniliśmy pewne uproszczenie, przyjmując proporcjonalny przyrost odsetek od ostatniej płatności (upłynęły 3 miesiące, co stanowi czwartą część roku). W rzeczywistości w różnych krajach dla różnych obligacji stosowane są różne sposoby naliczania odsetek; często pod uwagę jest brana rzeczywista liczba dni, które upłynęły od ostatniej płatności. W Polsce sposoby naliczania odsetek podawane są w konkretnych zarządzeniach.

Wartość obligacji Wartość obligacji na rynku (a zatem jej cena) kształtuje się w wyniku popytu i podaży, które z kolei zależą od różnych czynników. Najważniejszym czynnikiem kształtującym wartość obligacji jest poziom stóp procentowych. Inwestorzy często dokonują wyceny obligacji. Wycena obligacji polega na określeniu tzw. sprawiedliwej ceny obligacji, która powinna odzwierciedlać wartość obligacji. Najczęściej stosowaną metodą przy wycenie obligacji Jest metoda dochodowa, inaczej metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Według tej metody: Wartość obligacji jest sumą dochodów, które inwestor otrzyma w okresie posiadania obligacji, przy czym dochody te są zdyskontowane, czyli "przeliczone na moment dokonywania wyceny". Stosuje się tu wzór: gdzie: P - wartość obligacji, otrzymana w wyniku wyceny, n - liczba okresów posiadania obligacji, Ct - dochód z tytułu posiadania obligacji, uzyskany w tym okresie posiadania obligacji, r - tzw. wymagana stopa dochodu, określona w skali okresu płatności odsetek, jeśli np. odsetki płacone są co pół roku, to jest to stopa półroczna. Wymagana stopa dochodu określana jest przez inwestora na podstawie stóp dochodu obligacji podobnego typu jak wyceniana obligacja. Informacje na ten temat podawane są w dziennikach finansowych. Wartość obligacji a cena obligacji Inwestor porównuje wartość obligacji uzyskaną w wyniku wyceny z ceną obligacji na rynku. Możliwe są tu trzy przypadki: wartość wyceniona jest wyższa od ceny rynkowej - inwestor ocenia, że obligacja jest warta więcej niż kosztuje na rynku - jest to tzw. niedowartościowanie obligacji; w takiej sytuacji należałoby kupić obligację; wartość wyceniona jest niższa od ceny rynkowej - inwestor ocenia, że obligacja jest warta mniej niż kosztuje na rynku - jest to tzw. przewartościowanie obligacji; w takiej sytuacji należałoby sprzedać obligację; wartość wyceniona jest równa cenie rynkowej - inwestor ocenia, że obligacja jest warta dokładnie tyle, ile kosztuje na rynku.   Wartość obligacji o stałym oprocentowaniu  Wzór na wartość obligacji można stosować również dla obligacji o stałym oprocentowaniu. Ilustrują to dwa przykłady.  Przykład 1:  Rozpatrzmy hipotetyczną obligację o terminie wykupu przypadającym za dwa lata. Wartość nominalna tej obligacji wynosi 100, oprocentowanie 12%, odsetki płacone są co rok. Wymagana stopa dochodu określona przez inwestora wynosi 14%. Po podstawieniu do wzoru otrzymujemy:  P = 12/(1+0,14) + 112/(1+0,14)^2= 96,71 Przykład 2: Rozpatrzmy podobną obligację jak w poprzednim przykładzie, z tym że odsetki płacone są co pół roku (a nie co rok). Mamy tu zatem do czynienia z okresami półrocznymi. Wymagana stopa dochodu określona przez inwestora jest tutaj stopą półroczną, a zatem wynosi 0,14:2 = 7%. Po podstawieniu do wzoru otrzymujemy:  Wartość obligacji zerokuponowej Najprościej dokonuje się wyceny w przypadku obligacji zerokuponowej. Ilustruje to poniższy przykład. Przykład: Rozpatrzmy hipotetyczną obligację zerokuponową o terminie wykupu przypadającym za dwa lata. Wartość nominalna obligacji wynosi 100, a wymagana stopa dochodu określona przez inwestora wynosi 11%. Po podstawieniu do wzoru na wartość obligacji: P = 100/(1+0,11)^2= 81,16 Wartość obligacji a stopy procentowe Podstawowym czynnikiem, który decyduje o wartości, a w konsekwencji również o cenie obligacji, jest stopa procentowa. Zmiany stóp procentowych powodują zmiany wymaganych stóp dochodu inwestorów, co z kolei powoduje zmianę wartości obligacji. Ilustruje to następująca reguła: Wzrost stóp procentowych powoduje spadek wartości obligacji o stałym oprocentowaniu i obligacji zerokuponowych, a spadek stóp procentowych powoduje wzrost wartości obligacji o stałym oprocentowaniu i obligacji zerokuponowych. Na wykresie na osi odciętych zaznaczony jest poziom stóp procentowych, a na osi rzędnych wartość obligacji. Jak widać, zmiany wartości obligacji w wyniku zmian stóp procentowych nie są proporcjonalne.

V

---