SKRYPT IE, studia


3 szkoły myślenia o Unii Europejskiej

  1. międzyrządowość

Perspektywa państwa UE jako forma wspólnoty państw, suwerenność ma być na poziomie państwa narodowego, podkreślenie roli państw i ich dynamiki w procesie integracji;

ORGANIZACJA MIĘDZYPAŃSTWOWA -analizowanie sytuacji za pomocą języka stosunków międzynarodowych. Polityka europejska to część polityki zagranicznej.

Cechy:

a)realizm polityczny - ekstremum międzyrządowości, UE to jedna z form wielostronnych gier państwowych ( istotna jest racja stanu, uzyskiwanie punktu równowagi między strachem a współpracą, liczy się narodowy interes), każdy jest egoistycznym graczem, element wróg-przyjaciel

b) liberalizm międzynarodowy - Andrew Moravesik - proces integracji składa się ze spektakularnych przetargów interesów, to państwa kierują integracją, Unia rozwija się skokowo - państwa dochodzą do wniosku, że trzeba postąpić krok dalej, decyzja nie wynika jednak z poprzedniej, UE rozwija się skokowo a nie liniowo -> przykład: unia budowana jest na traktatach

-do przetargów dochodzi dzięki grze interesów (liberalna wizja polityki), proces integracji jest procesem oddolnym, do przetargu doprowadzają państwa członkowskie dlatego -> międzyrządowość

  1. samoistny typ integracji

UE łączy międzyrządowość z ponadnarodowością, UE jest bytem samoistnym

    1. systemowość - łączy międzyrządowość z ponadnarodowością, kategoria systemu politycznego by uciec od dychotomii państwo - org. międzypaństwowe, UE to specyficzny system polityczny ( wypracowane przez: K. Szczerski)

b) postmodernizm - szkoła feministyczna, UE to polityka kobieca, polityka codzienności a nie wojen, zniesienie granic, podziałów, `wielki bazar'

  1. ponadnarodowość

Organizacja ponadnarodowa:

    1. federalizm - stara szkoła, przyszłością europy jest wspólne państwo, Europa ma wspólną tożsamość - jest na czym budować stany zjedn. europy -> poglądy j. Habermasa. Europa musi mieć podmiotowość geopolityczną by być aktywnym graczem

    2. Liberalizm gospodarczy - perspektywa wspólnego rynku, ponadnarodowa przestrzeń gospodarcza, znoszenie barier gosp. a nie polit. stąd: ->4 podstawowe swobody przepływu: osób, kapitału, usług, towaru. barierą jest tu polityka, bo państwa prowadzą politykę protekcjonistyczną.

System polityczny: jest wydzielony ale zamknięty, poprzez decyzje oddziałuje na otoczenia

UE w kategorii systemu politycznego

Cechy charakterystyczne systemu europejskiego jako systemu samoistnego:

4 kategorie podmiotów uczestniczących w jego pracach

Główne obszary aktywności leżą poza systemem.

Co się tyczy państw członkowskich - polityka europejska nie wyczerpuje działania państwa. Państwa są uczestnikiem ale nie całościowo tylko w tym zakresie, który wymaga polityka europejska - wielu spraw po prostu Unia nie robi ( najczęściej wrażliwe kwestie społeczne jak pomoc społeczna, kultura).

To rządy państw współkształtują politykę Unii.

Regiony - mają swoje instytucje i przedstawicieli, wydają 40 % budżetu UE, momentem przełomowym był traktat z maastricht z 1992r. , większość polityki regionów skierowana jest na politykę wewnętrzna państw.

Partie, organizacje - wybór do parlamentu europejskiego od 1979r. - partie polit. o zasięgu europejskim, kluby frakcje w PE :

Instytucje - Komisja, Parlament - jedyne podmioty które nie maja innych pól aktywności, wyłącznie one są zakorzenione w UE. Urzędnicy w państwach członkowskich pracują na rzecz UE, aplikują reguły w życie ( europeizacja administracji publicnzej). Każdy kraj samodzielnie wciela dyrektywy w życie. Stąd jakość polityki zależy w gruncie rzeczy od urzędników krajowych - od zdolności administracyjnej państwa.

+ obywatelstwo w UE: wtórne wobec obywatelstwa państw członkowskich, nie da się go uzyskać jeśli jest się spoza UE istnieje kategoria obywateli, ale nie jest w pełni wykształcona.

Instytucje wspólnotowe formalnie próbują nawiązywać do klasycznego schematu:

  1. Parlament Europejski