Rekreacja ruchowa:

1. Proszę wyjaśnić pojęcia:

Kultura - Całokształt duchowego i materialnego dorobku ludzkości ( duchowy - wiara, tradycje, materialny - dzieła sztuki, nazwiska) gromadzony, utrwalony i wzbogacony w ciągu dziejów przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Zachowania ludzi stają się elementem kultury dopiero wtedy, gdy są akceptowane przez ogół społeczeństwa i przekazywane następnym pokoleniom.

kultura fizyczna - kulturą fizyczną jest wiedza, wartości, zwyczaje, działania podejmowane dla zapewnienia rozwoju psychofizycznego, wychowania, doskonalenia uzdolnień i sprawności fizycznej człowieka, a także dla zachowania oraz przywracania jego zdrowia. część kultury społeczeństwa związana z rozwojem fizycznym człowieka, z dbałością o zdrowie, sprawnością, wydolnością fizyczną i piękne ciało;

wychowanie fizyczne - wychowanie fizyczne jest procesem kształtującym harmonijny rozwój psychofizyczny dzieci i młodzieży. Ma na celu rozwój i podtrzymanie sprawności oraz wytworzenie nawyków. Ujęty w system pedagogiczny proces uczestnictwa w kulturze fizycznej młodych pokoleń, którego celem jest wspomaganie rozwoju fizycznego, ruchowego i zdrowia oraz przygotowanie do podtrzymania i pomnażania tych właściwości w życiu późniejszym;

wychowanie - całość wpływów i oddziaływań kształtujących rozwój człowieka oraz przygotowujących do go życia w społeczeństwie

sport - sport jest formą aktywności człowieka, mającą na celu doskonalenie jego sił psychofizycznych, indywidualnie lub zbiorowo, według reguł umownych;

rekreacja - termin służy do określenia różnorakich form aktywności podejmowanych poza obowiązkami zawodowymi, domowymi i społecznymi dla odpoczynku, rozrywki i samodoskonalenia. To nie tylko przyjemne spędzanie czasu wolnego, ale również wykorzystywanie go w sposób społecznie pożyteczny i aprobowany - konstruktywny dla dalszego rozwoju osobowości

rekreacja ruchowa jest formą aktywności fizycznej, podejmowaną dla wypoczynku i odnowy sił psychofizycznych;

asertywność - podstawa odznaczająca się akceptacją samego siebie, otwartością i bezpośredniością w wyrażaniu własnych poglądów (z zachowaniem szacunku dla opinii innych ludzi) oraz domaganie się respektowania własnych praw, nie odmawiając tych praw innym. Asertywność oznacza wiarę w siebie, ale jednocześnie szacunek dla uczuć i potrzeb innych.

2. Opisz rolę rekreacji na dziecięcym i młodzieżowym etapie życia człowieka.

• pobudza rozwój fizyczny

• podnosi wydolność

• wyrównuje skutki przeciążenia nauką

• ułatwia usuwanie odchyleń w rozwoju psycho-ruchowym

3. Opisz rolę rekreacji na dorosłym etapie życia człowieka.

• pomaga w utrzymaniu osiągniętej wcześniej wydolności fizycznej

• zapobiega schorzeniom, działa leczniczo

• ułatwia zachowanie równowagi wewnątrz ustroju człowieka oraz w układzie człowiek-środowisko

4. Opisz rolę rekreacji na starczym etapie życia człowieka.

• opóźnia spadek wydawczości i sprawności, pomaga zachować zdrowie

• wyrównuje zaburzenia i usuwa skutki niesprawności

5. Opisz cechy, funkcje i formy rekreacji ruchowej.

Cechy:

• ma miejsce w czasie wolnym;

• forma zajęć dobrowolnych, bez przymusu;

• wypływa z zainteresowań i potrzeb człowieka podejmowana w celach wypoczynkowych, rozrywkowych, kulturowych, a także dla rozwoju własnej osobowości i zdrowia;

• forma czynnego wypoczynku po nauce, pracy;

• działalność społecznie aprobowana;

Funkcje:

• kompensacyjno- korekcyjna - poprawa sprawności fizycznej, wyrównanie niedoboru aktywności ruchowej,

• społeczno-wychowawcza - reguluje siły fizyczne, psychiczne, zabezpiecza indywidualne potrzeby i zainteresowania, przyczynia się do stałego rozwoju ale i dla poszczególnych grup , które w niej uczestniczą. Spełnia rolę rekreacji w rodzinie, w szkole, w społeczności osiedlowej

• aktywny wypoczynek - podtrzymuje aktywne postawy człowieka w ciągu całego życia i w jego wszystkich rolach. Jest wypełniony różnymi zajęciami rozwijającymi osobowość.

Formy organizacyjno-metodyczne rekreacji:
a)ze względu na miejsce:
-rekreacja w jednostce oświatowej(dom kultury ,szkoła)
-miejsce pracy
-rekreacja na os. mieszkaniowych, w ośrodku rekreacyjnym, w naturalnym środowisku(na łące ,w lesie, nad jeziorem)
b)ze względu na liczbę uczestników:
-forma indywidualna (1 osoba)
-z partnerem (we dwoje, małżeństwo)
-grupowe, kameralne (mała grupa)
-grupowe
-masowe(wielki festyn za miastem)
c)ze względu na treść
-turystyka
-ćwiczenia gimnastyczne, sprawnościowe, kondycyjne
-gry ruchowe, sportowe, rekreacyjne, zabawy ruchowe, zajęcia kulturalne, taneczne
d)ze względu na intensywność wysiłku
-relaksowe - mały wysiłek
-średnio intensywne
-intensywne
e)stopień trudności techniki ruchu(sposób wykonywania ruchu)
-formy łatwe (zabawy i gry ruchowe, biegi, turystyka piesza)
-średnio trudne(tańce, tenis stołowy, bambington)
-techniczne - trzeba się dłużej uczyć (narciarstwo), łyżwiarstwo, gry sportowe, tenis ziemny)

6. Opisz osobowość instruktora rekreacji ruchowej.

Trzeba godnie się reprezentować, instruktor powinien mieć prawidłową postawę ciała - sylwetkę
- strój sportowy - styl sportowy lub do uprawiania sportu musi być czysty , estetyczny, musi zapewniać swobodę ruchu
- sprawność fizyczna im więcej dyscyplin poznamy tym będzie lepiej
- wysoka wydolność fizyczna
- wszechstronne zdolności ruchowe, umiejętności techniczne
- posługiwanie się sprzętem
- wiedza o dyscyplinach sportowych, przepisach
- zdolność mówienia - głos donośny, głośny

7. Opisz czynniki utrudniające i uniemożliwiające uczestnictwo w rekreacji ruchowej.

Wszelkie udogodnienia cywilizacyjne, środki komunikacji, automatyzacja, różnego rodzaju maszyny - zmniejszają do minimum aktywność fizyczną, a środki masowego przekazu z roku na rok zabierają człowiekowi coraz więcej czasu i skłaniają do pasywnego trybu życia. Postępujący proces urbanizacji i uprzemysłowienia powoduje zmniejszenie się terenów zielonych, zanieczyszczenie gleby, wód i powietrza oraz kurczenie przestrzeni naturalnie wykorzystywanych do rekreacji.

Brak czasu stanowi najpotężniejszą barierę i wymieniany jest jako najczęstsza przyczyna nie uprawiania sportu (rekreacji). Dużo obowiązków, praca na dwa etaty, praca dorywcza, szkolenia podnoszące kwalifikacje najczęściej podawane są jako główna przyczyna bezruchu.

bariera poznawcza:

- poziom wiedzy;

- stan upowszechnienia wiedzy;

- społeczna recepcja wiedzy.

bariera psychologiczna:

- nietrwała motywacja;

- niedorozwój potrzeb;

- skromne aspiracje;

- brak dyspozycji wolicjonalnych;

- lęk przed urazem lub ośmieszeniem.

bariera kulturowa:

- historyczne wzorce zachowań w społeczeństwie;

- brak tradycji aktywnego spędzania czasu wolnego;

- negatywne postawy do kultury fizycznej.

bariera ekonomiczna:

- niski poziom warunków życia;

- wzrost kosztów usług sportowych i turystycznych;

- wzrost cen za sprzęt rekreacyjno-sportowy i turystyczny.

bariera ideologiczna:

- uznanie sportu wyczynowego za najważniejszą część kultury fizycznej;

- trudności organizacyjno-materialne, niski prestiż zawodowy specjalisty od rekreacji;

- próba pogodzenia różniących się modeli wypoczynku konsumpcyjno-aktywnego.

8. Opisz rolę poszczególnych instytucji w wychowaniu do rekreacji.

Rodzina: umiejętne pokierowanie zainteresowaniami i aktywnością ruchową dziecka, odpowiednio przemyślany dobór form i treści rekreacji, wspólne uczestnictwo w rekreacji dzieci z rodzicami, wpojenie pożądanych nawyków, kształtowanie postawy i rozbudzanie potrzeb w zakresie aktywności ruchowej w czasie wolnym na podstawie własnego przykładu.

Szkoła ; koła zainteresowań: ma obowiązek intensywnego uświadamiania młodzieży o potrzebie i metodach utrzymywania zdrowia i sprawności w różnych okresach życia człowieka

Media : telewizja, radio - Promocja zdrowego trybu życia, rekreacji

- Propagowanie wartości rekreacji w medialnej społeczności

Harcerstwo : ZHP, ZHR

Rówieśnicy: Wspólne gry, zabawy, zajęcia mające charakter rekreacji ruchowej

Kościół: Propagowanie wartości rodzinnych, w tym wspólnego spędzania wolnego czasu

9. Jakie zadania ma do spełnienia animator-instruktor rekreacji?

Rolą instruktora jest przede wszystkim uświadamianie ludziom

przychodzącym na zajęcia kim są, jakich wyborów dokonywać powinni

w zakresie swego stylu życia oraz jak mogą dbać o swoje ciało i psychikę.

Nauczenie, jak w pełni kontynuować swoje życie i czynić je satysfakcjonującym. Praca instruktora obejmuje swym wpływem

wszystkie sfery osobowości uczestnika zajęć - fizyczną, psychiczną,

motoryczną i emocjonalną.

Podstawą sukcesu każdego instruktora jest przede wszystkim własna

postawa wobec celów treningu. W czasie prowadzenia zajęć

instruktor musi być zawsze sobą, tylko wtedy będzie osobą wiarygodną

i godną naśladowania, przez tych, których uczy.

Z tego powodu bardzo ważne jest aby instruktor wytworzył w sobie własne

motywacje wewnętrzne i nie kierował się tylko motywacjami zewnętrznymi

(sposobem zdobywania pieniędzy lub dbania o własną urodę). Sport musi

stać się częścią jego stylu życia, a nie tylko narzędziem osiągnięcia pewnych

celów.

10. Opisz etapy procesu rekreacji.

diagnoza - ocena aktualnego stanu (diagnoza osobnicza i środowiskowa)
prognoza - określenie możliwych do realizacji celów
programowanie - dobór treści, metod, form i środków realizacji zadań
realizacja - wykonanie zaprogramowanych zadań
ocena efektów - ocena skuteczności prowadzonych działań

11. Opisz elementy programowania, jako wstępnej części procesu rekreacji.

- najogólniej określony cel działania z uwzględnieniem możliwości oraz form pracy, którą wyznaczają warunki,

- analizę warunków pracy - właściwości naturalne, infrastrukturę sportową, możliwości sprzętowe, kadrowe,

- warunki czasowe prowadzenia zajęć, ich regularność i systematyczność, uwzględnienie tzw. sezonowych działań, bądź okresów martwych,

- możliwości wykorzystania dużej ilości form rekreacyjnych, kompleksowość działań, różne pakiety usług itp.,

- informacje dotyczące odbiorcy: wiek, płeć, wykonywany zawód, warunki materialne, problemy zdrowotne,

- zaspokajanie wielorakich potrzeb rekreacyjnych potencjalnych uczestników w rekreacji,

- kulturowe aspiracje środowiska społecznego,

- tradycje i obyczaje panujące na danym terenie,

- bariery udziału w rekreacji ruchowej, które mogą występować wśród uczestników.

12. Opisz uwarunkowania realizacji procesu rekreacji.

Uwarunkowana jest wieloma wyznacznikami takimi jak: odpowiedni dobór zasad, metod i form działania pod względem wieku, płci ćwiczących, poziomu ich sprawności i wydolności fizycznej, motywów i oczekiwań w stosunku do podejmowanej aktywności, bezpieczeństwa.

ZASADY DYDAKTYCZNE:

- świadomości,

- aktywności,

- poglądowości,

- systematyczności,

- przystępności,

- utrwalania.

Stanowią one metodyczną całość i należy je uwzględnić jednocześnie w swoich działaniach.

METODY PRACY

Metody pracy są to sposoby postępowania stosowane świadomie

dla osiągnięcia określonego celu. Metody wykorzystywane przez instruktora

rekreacji wynikają ze specyfiki zadań i mnogości celów występujących

w działalności rekreacyjnej.

Metodykę rekreacji determinują dwa aspekty:

- wychowawczo - społeczny,

- zdrowotno - kształtujący.

DLATEGO TEŻ WYRÓŻNIAMY METODY:

- wychowawcze,

- nauczania czynności ruchowych,

- kształtujących cechy motoryczne,

- formy prowadzenia zajęć.

DO METOD WYCHOWAWCZYCH ZALICZA SIĘ:

- metodę wpływu osobistego,

- metodę wpływu sytuacyjnego,

- metodę wpływu społecznego,

- kierowania samowychowaniem.

METODY NAUCZANIA RUCHU:

· Nie specyficzne;

- siłowe,

- poglądowe,

- działania praktycznego.

· Specyficzne;

- metoda całościowa (syntetyczna),

- metoda nauczania ćwiczeń częściami (analityczna),

- metoda mieszana (kompleksowa).

METODY WSPOMAGAJĄCE KSZTAŁTOWANIE CECH

MOTORYCZNYCH:

· ścisła,

· powtórzeniowa,

· interwałowa,

· zmienna.

Metody - formy prowadzenia zajęć:

· forma ścisła,

· forma zabawowa,

- właściwa,

- naśladowcza,

- opowieści ruchowej,

· forma improwizacji ruchowej,

· forma zadaniowa (bezpośredniej celowości ruchu),

· forma współzawodnictwa,

· forma obwodowo - stacyjna,

· forma wielozadaniowa.

13. Opisz zadania instruktora (w jaki sposób instruktor może wdrażać?) we wdrażaniu do rekreacji.

Zadaniem animatora - instruktora jest dążenie do sytuacji, w których uczestniczący w rekreacji fizycznej wzbogacają swoje doświadczenie, zdobywają wiadomości i umiejętności w zakresie kultury fizycznej, rozwijają swoje zainteresowania i potrzeby. Pamiętając przy tym, że celem nadrzędnym jest wypoczynek, zdrowie, przyjemność i rozwój osobowości

Jednym z głównych zadań instruktora jest dbałość o stale wysoki poziom

motywacji do ćwiczeń każdego z podopiecznych, jak również swej własnej

motywacji do pracy. Wspólne zaangażowanie prowadzącego i uczestnika zajęć przynosi pozytywne efekty procesu treningowego. Osoba instruktora bardzo silnie oddziałuje na psychikę uczestników zajęć, co staje się punktem wyjściowym wzajemnej empatii.

14. Na czym polega ocena skuteczności procesu rekreacji? W jakich aspektach może być stosowana?

Żeby proponowana aktywność ruchowa była „odpowiednia” - pozwalała

osiągnąć określony cel, a jednocześnie nie szkodziła - winna być dostosowana do możliwości ćwiczącego. Należy więc:

· poznać poziom motoryczności człowieka, jego możliwości, aby

na tej podstawie zaproponować odpowiednią dawkę ruchu,

· wysiłek powinien podlegać stałej kontroli i ocenie, co jest

punktem wyjścia, wdrożenia do samokontroli i samooceny

ćwiczących.

W tym celu proponuje się różnego rodzaju próby i testy określające

poziom sprawności fizycznej. Mogą one dotyczyć:

· wyglądu - pomiary obwodów czy ciężaru ciała,

· wydolności - sprawności adaptacyjnej organizmu do wysiłku,

· sprawności motorycznej.

15. Czym jest i na czym polega wychowanie do rekreacji?

Szkoła ma obowiązek intensywnego uświadamiania młodzieży o potrzebie i metodach utrzymywania zdrowia i sprawności w różnych okresach życia człowieka. Stwierdzić można, iż wychowanie do rekreacji stanowić powinno integralny czynnik wszechstronnego wychowania każdego ucznia w działaniu wychowawczym każdego nauczyciela.

„ Wychowanie do rekreacji jest trudną sztuką permanentnego, twórczego działania, bogatego w elementy samodzielności, którego efektem będzie szczęście i satysfakcja wzbogacenia życia psychicznego, kształtowanie indywidualnej, swoistej osobowości i wzmaganie w niej czynników ideowych i moralnych, przeżywanie afirmacji i radości życia”.

16. Opisz podobieństwa i różnice różnych ujęć definicyjnych rekreacji i czasu wolnego.

Większość autorów uważa jednak, iż pojęcie „czas wolny” jest różne od pojęcia „rekreacja”. „Czas wolny” jest dobrem społecznym, wypracowanym przez jednostkę i społeczeństwo dla regeneracji sił fizycznych i psychicznych po pracy zawodowej, nauce - dla rozwoju indywidualnych zamiłowań i zainteresowań; zapewnienia kulturalnego wypoczynku i kształtowania bogatszej osobowości jednostki.

Rekreacja rozumiana jest jako dobrowolna działalność człowieka w czasie wolnym od pracy, przynosząca zadowolenie. W. Okoń w „Słowniku pedagogicznym” podaje następującą definicję rekreacji:..” rekreacja (łac. recreatio - odpoczynek), wczasy - zajęcia, których celem jest odpoczynek, rozrywka lub rozwój własny, wykonywane w czasie pozostającym wyłącznie do dyspozycji jednostki. Wychowanie to, podczas wczasów - zajęć, polega na wytworzeniu potrzeb i umiejętności takiego spędzania wolnego czasu, które dostarczając rozrywki i przyjemności, służy zarazem wszechstronnemu rozwojowi osobowości”.

Jak twierdzi T. Wolańska, bardzo trudno jest znaleźć ścisły odpowiednik terminu „rekreacja” w języku polskim. Najbliższe jest mu słowo „wczasy”, które potocznie rozumiane jest jako doroczny urlop. Autorka uważa, że „rekreacja to nie tylko przyjemne spędzanie wolnego czasu, ale również wykorzystywanie go w sposób społecznie pożyteczny i aprobowany, konstruktywny dla dalszego rozwoju osobowości”. Istnieje więc wyraźna różnica między pojęciami „czas wolny” i „rekreacja”. Czas wolny jest pojęciem szerszym w kategorii czasu. Rekreacja zaś jest kategorią działania i jest treścią czasu wolnego, choć nie wypełnia go bez reszty.

17. Opisz formy i zadania rekreacji ruchowej rodzin z małymi dziećmi.

Jazda na rowerze, spacery, bieganie, pływanie, rowery wodne. Zajęcia ruchowe w rodzinie niosą wiele wartości wychowawczych ,wpływają na poprawę kontaktów międzyludzkich. Rodzinna aktywność ruchowa wpływa na osobowość rodziców. Kontakt z dzieckiem w atmosferze zajęć sportowych pozwala rodzicom na lepsze poznanie dzieci, ich potrzeb i oczekiwań. Wspólne zajęcia rodziców z dziećmi można uatrakcyjnić poprzez wprowadzenie różnych form organizacyjnych i metodycznych, takich jak:

• forma improwizacji ruchowej;

• gier i zabaw;

• sprawdzianów;

• testów itp..

18. Opisz rolę rekreacji fizycznej w przeciwdziałaniu chorobom cywilizacyjnym.

Jedną z chorób cywilizacyjnych jest osteoporoza - rzeszotowienie kości, powodujące nadmierną podatność na złamania, nawet u ludzi w młodym wieku. Osteoporoza staje się faktem, w społeczeństwach o drastycznie ograniczonej aktywności ruchowej, w związku z przerostem automobilizmu i automatyzacji, gdzie możliwości ruchu są znikome. Do najbardziej rozpowszechnionych chorób cywilizacyjnych zaliczają się: choroba wieńcowa, nadciśnieniowa, nerwice, choroby układu krążenia, miażdżyca, otyłość, cukrzyca, choroby wrzodowe układu pokarmowego, choroby uczuleniowe. Przyczyną takiego stanu naszej cywilizacji są: zjawisko stresu (stany ciągłych napięć i znużenia), brak ruchu, niewłaściwa dieta.

Jednym z bardziej skutecznych antidotum na choroby cywilizacyjne jest praca fizyczna i rekreacja ruchowa. Przed rekreacją fizyczną roztacza się poważne zadanie ratowania naszego zdrowia i życia, poprzez stwarzanie warunków i możliwości do ćwiczeń rekreacyjnych.

Teoria sportu:

19. Co to jest:

szybkość, określa zdolność człowieka do wykonania ruchów w najmniejszych dla danych warunków odcinkach czasu. Szybkość jako cecha motoryczna jest określana w jednostkach czasu (s). Mieści w sobie trzy składowe :

czas reakcji (utajony czas reakcji)

czas pojedynczego ruchu

częstotliwość ruchów

siła, siłę mięśniową jako jedną z cech charakteryzujących możliwości fizyczne człowieka, definiuje się najczęściej jako :

zdolność do pokonywania oporu zewnętrznego lub przeciwdziałania mu kosztem wysiłku mięśniowego

gibkość, Gibkość czyli ruchomość odcinków ciała w poszczególnych stawach, należy do predyspozycji z pogranicza cech strukturalnych i funkcjonalnych. Jest to właściwość układu ruchu, umożliwiająca osiąganie dużej amplitudy wykonywanych ćwiczeń zgodnie z możliwościami fizjologicznego zakresu ruchu w stawach.

skoczność, jest wieloczynnikową funkcją dwóch cech podstawowych : szybkości i siły oraz budowy i proporcji ciała. Wyraża moc pracy mięśniowej i określa zdolność do przemieszczania ciała w przestrzeni poprzez fazę lotu.

koordynacja, określa zdolność do wykonywania złożonych przestrzennie

i czasowo ruchów, przestawiania się z jednych zadań ruchowych na inne, jak również rozwiązywania nowych, nieoczekiwanie pojawiających się sytuacji ruchowych. Mieści się tu również umiejętność szybkiego, dokładnego i trwałego uczenia się ruchu

wytrzymałość, jest zdolnością do kontynuowania długotrwałej pracy o wymaganej intensywności, bez obniżania efektywności działań i przy zachowaniu podwyższonej odporności na zmęczenie

okresy sensytywne, w kształtowaniu cech motorycznych należy zwrócić uwagę na tzw. okresy sensytywne. Są to momenty w naturalnym rozwoju sprawności, kiedy dana cecha rozwija się szybciej niż normalnie. Należy wspomagać ten rozwój odpowiednim treningiem, gdyż pozwala to na pełniejsze rozwinięcie i wykorzystanie potencjalnych możliwości człowieka.

20. Jakie funkcje spełniają ćwiczenia gibkościowe?

Część wstępna (Rozgrzewkowa)

- Funkcja profilaktyczna (wzrost ruchomości w stawach, ograniczenie urazów)

- Obniżenie tarcia śródmięśniowego (wzrost szybkości i siły skracania się mięśnia)

- Poprawa parametrów mechanicznych ruchu (zwiększenie długości kroku biegowego lub drogi działania na sprzęt)

- Równowaga gibkości w antagonistycznych grupach mięśniowych (wzrost płynności i dynamiki ruchów, szczególnie o wysokiej złożoności koordynacyjnej)

- Poprawa sprawności specjalnej (niekonwencjonalne podania, strzały, rzuty lub elementy gry obronnej)

Część główna

- Opóźnienie procesu zmęczenia (przesunięcie w czasie stanu nadmiernego napięcia mięśniowego)

- Podtrzymania wysokiej jakości ruchu (końcowe minuty treningu lub zawodów).

Część końcowa

- Poprawa zakresu ruchu w stawach i wzrost elastyczności mięśni

- Funkcja restytucyjna (zwiększony transport tlenu i substancji odżywczych do mięśni oraz szybsze usunięcie ubocznych produktów metabolizmu wysiłkowego).

- Obniżenie napięcia psychicznego

Fizjologia wysiłku:

21. Co to jest wysiłek fizyczny?

Wysiłek fizyczny - praca mięśni szkieletowych wraz z całym zespołem towarzyszących jej zmian czynnościowych w organizmie.

22. Co to jest wydolność fizyczna?

Wydolność fizyczna jest to zdolność organizmu do wykonywania wysiłku fizycznego, przy określonej wydajności mechanizmów zapewniających efektywną i ekonomiczną adaptację ustroju, podczas pracy oraz szybki powrót do stanu wyjściowego w czasie wypoczynku.

23. Jakie są zadania, rola i wpływ rozgrzewki na organizm?

Rozgrzewka- jeden z elementów przyspieszających wdrażanie organizmu do pracy fizycznej, może doprowadzić do lepszego wykorzystania możliwości

fizjologicznych i psychologicznych sportowca i zmniejszyć lub wyeliminować możliwość kontuzji. Dzieli się na:

Rozgrzewkę generalną- wykonywanie ćwiczeń niezwiązanych z konkretną dyscypliną sportu, obejmuję duże grupy mm, pobudza całość funkcji ustroju i

wzmożenie przemiany materii

Rozgrzewkę specyficzną- ćwiczenia związane z daną dyscypliną sportu, ćwiczone są poszczególne partie mm, jej zadaniem jest polepszenie koordynacji

nerwowo-mięśniowej, wzrost motywacji do dalszego wysiłku, dalsze zwiększanie aktywności układu krążenia i układu oddechowego

Rozgrzewkę indywidualną- celem jest poprawa techniki i elementów, które zawodnikowi wychodzą najgorzej ( automatyzacja ruchów)

Wpływ rozgrzewki na:

Układ krążenia i układ oddechowy

wzrost HR, SV, VE, wrażliwości mięśniówki ścian naczyń krwionośnych na regulacyjne wpływy neurohormonalne, pobór 02 i produkcję C02, wzrost masy erytrocytów, sprawności regulacyjnej nerwowych ośrodków krążenia i oddychania - zmiana rozmieszczenia krwi- większy napływ do pracujących mięśni

dostosowanie wrażliwości chemio-m i baroreceptorów krążeniowych do zmiany równowagi czynnościowej podczas wysiłku fizycznego

obniżenie wrażliwości mechanoreceptorów płuc na warunki hiperwentylacji

Układ nerwowy i psychikę

- wzrasta sprawność koordynacyjna skurczu, wrażliwość receptorów skórnych i mm, sprawność rekrutacji motoneuronów, szybkość przewodzenia nerwówobwodowych, napięcie układu adrenergicznego, wola walki

- stymulacja wyrzutu czynnika uwalniającego kortykotropinę

Układ ruchu

- wzrost poziomu przemian energetycznych we włóknach mm, wykorzystanie glukozy i kwasów tłuszczowych, intensywność przepływu krwi, dostawa tlenu i substancji energetycznych, produkcje energii cieplnej, pobudliwość receptorów mm. - - Uwodnienie chrząstek stawowych i mazi stawowej, warunki odżywcze aparatu podporowego

- optymalizacja tonusu mm

- spadek wrażliwości mm na przeciążenia aktywnością fizyczną

- przygotowanie ścięgien, więzadeł i torebek stawowych do obciążenia

Korektywa (anatomia czynnościowa):

24. Wymień pozycje specyficzne dla gimnastyki korekcyjnej.

Pozycje niskie - cechuje je niskie ułożenie ośrodka ciężkości w stosunku do podłoża (siady, leżenia, podpory, klęki etc.)

Pozycje izolowane -ograniczenie rozprzestrzeniania się ruchu do jakiegoś określonego odcinka czy segmentu (np. ustalanie obręczy barkowej przy ćwiczeniach rozciągających mięśnie piersiowe wielkie)

Pozycje odciążające kręgosłup od ucisku osiowego - to te, w których kręgosłup ustawiony jest równolegle do podłoża lub pod pewnym kątem. ( leżenie przodem, bokiem, tyłem, podpory przodem, tyłem i bokiem)

25. Co to jest: lordoza, kifoza, plecy płaskie, skolioza, szpotawość kolan, koślawość kolan, płaskostopie?

Lordoza to krzywizny szyjna i lędźwiowa, są bardziej giętkie, o znacznej ruchomości.

Kifoza jest to krzywizna piersiowa kręgosłupa, bardziej usztywniona

Plecy płaskie Wada ta charakteryzuje się spłaszczeniem lub brakiem fizjologicznych

wygięć kręgosłupa. Występuje tu zmniejszone przodopochylenie miednicy z prawidłowo ruchomym kręgosłupem. Klatka piersiowa jest płaska, a barki

opadnięte. Uważa się, że pierwotną przyczyną tej wady jest nie wykształcenie się prawidłowego przodopochylenia miednicy.

Szpotawość kolan to wada gdzie podudzie w stosunku do kolan tworzy kąt ostry. Przy złączonych kostkach przyśrodkowych odległość między kolanami wynosi powyżej 5 cm.

Koślawość kolan to wada polegająca na ustawieniu się podudzi względem kolan pod kątem rozwartym. W pozycji stojącej i złączonych kolanach odległość między kotkami przyśodkowymi wynosi pow. 5cm.

Płaskostopie - jest to niewydolność układu więzadłowo - mięśniowego stopy

Metodyka i teoria wf:

26. Wymień i opisz metody prowadzenia zajęć ruchowych.

Metoda syntetyczna - polega na nauczaniu zabaw, gier i ćwiczeń ruchowych w całości (w pełnej formie). W przypadku zabaw i gier metoda ta powinna być podstawową metodą nauczania.

Metoda analityczna - polega na dzieleniu nauczanego ruchu na fazy i łączenie ich w całość. Nauczanie rozpoczyna się od elementów prostych, łatwych. Po opanowaniu przez ćwiczących pojedynczych elementów ruchu należy przejść do bardziej złożonych, by w efekcie końcowym połączyć wszystko w całość.

Metoda kompleksowa - polega w pierwszej fazie na nauczaniu częściami, a następnie w pełnej formie. Może ona polegać na podziale ćwiczących na grupy - mniej sprawni uczą się ruchu metodą analityczną, by przejść do pełnej formy ćwiczenia. Sprawniejsi uczą się od razu całego ruchu w pełnej formie.

Metoda kompleksowa - polega na nauczaniu wyodrębnionego spośród całego ruchu elementu, który jest najtrudniejszy i trzeba go raczej opanować osobno, po czym łączymy wszystko w spójną całość.

27. Co to jest kultura fizyczna i z czego się składa?

kultura fizyczna - kulturą fizyczną jest wiedza, wartości, zwyczaje, działania podejmowane dla zapewnienia rozwoju psychofizycznego, wychowania, doskonalenia uzdolnień i sprawności fizycznej człowieka, a także dla zachowania oraz przywracania jego zdrowia. część kultury społeczeństwa związana z rozwojem fizycznym człowieka, z dbałością o zdrowie, sprawnością, wydolnością fizyczną i piękne ciało;

• wychowanie fizyczne

• rehabilitacja ruchowa

• turystyka i rekreacja ruchowa

• sport

28. Opisz metody nauczania ćwiczeń ruchowych

Metody reproduktywne (odtwórcze)

Zadania są ściśle określone, wymagają ścisłego sterowania zewnętrznego (programowania). Do zadań tych zaliczmy m..in. naukę technik i taktyk sportowych, korekcję postawy, rehabilitację pourazową.

Metoda naśladowcza - ścisła

Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji zadaniowej w wyniku nakazów i poleceń. Nauczyciel/trener ściśle określa zadanie - ćwiczenie, a uczestnicy ściśle je odtwarzają (naśladują pokazany ruch).

Metoda zadaniowa - ścisła

Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji zadaniowej - ścisłej, tzn. w takiej, w której uczestnicy odczuwają wewnętrzną potrzebę osiągnięcia ściśle określonego celu.

Metoda programowego uczenia się

Metoda jest podobna do zadaniowej - ścisłej. Różnica polega na tym, że program osiągnięcia celu nauczyciel/trener podaje nie „na żywo”, lecz w postaci broszury lub tablic informacyjnych, a uczestnik samodzielnie odtwarza zadanie ruchowe.

Metody proaktywne (odtwórcze)

Są to metody., w których ćwiczący w zalecanej sytuacji zadaniowej skłaniany jest do wewnętrznego, samodzielnego sterowania się w osiągnięciu celu.

Metoda zabawowa naśladowcza

Nauczyciel/trener stwarza sytuację zadaniową polegającą na wywołaniu u uczestników potrzeby naśladowania określonego przedmiotu, czy zjawiska, którego istotą jest określony ruch. Zadaniem uczestników jest naśladowanie owego przedmiotu czy zjawiska według własnego wyobrażenia i inwencji.

Metoda zabawowa klasyczna

Uczestnicy stawiani są w sytuacji zadaniowej poprzez podanie przez nauczyciela/trenera fabuły zabawy lub przepisów gry i odpowiednie czynności organizacyjne (celem przygotowania terenu zabaw i gier oraz przyborów). W tej sytuacji zachowanie się uczestników jest swobodne i samodzielne. Jedynymi ograniczeniami są fabuła i przepisy.

Metoda bezpośredniej celowości ruchu

Nauczyciel/trener stwarza sytuację zadaniową polecając uczestnikom wykonanie prostego zadania w odpowiednio dobranej pozycji wyjściowej. Celem bezpośrednim dla uczestników jest wykonanie zadania. Właściwy cel znany jest tylko nauczycielowi/trenerowi.

Metoda programowanego usprawniania się

Ćwiczący czuje się w sytuacji zadaniowej, ponieważ odczuwa potrzebę usprawniania się, w wyniku której podejmuje określony program działania (np. na „ścieżce zdrowia”). Rolę regulatora czynności usprawniających sprawuje środowisko (teren, przyrządy itp.). Wykonania konkretnych zadań wymaga pewnej inwencji od uczestników.

Metody kreatywne (twórcze)

Są to metody, w których podaje się zadania, które wymagają pełnej inwencji twórczej ćwiczących

Metoda ruchowej ekspresji twórczej

Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji zadaniowej, którą uczestnicy powinni samodzielnie, twórczo rozwiązać, przy czym każde rozwiązanie zademonstrowane przez uczestnika uważa się za poprawne. Zadania polegają na inscenizacji poszczególnych tematów ruchem i mimiką.

Metoda problemowa

Nauczyciel/trener stawia uczestników w sytuacji problemowej tzn. takiej z którą uczestnicy spotykają się po raz pierwszy i nie znają sposobu jej rozwiązania. Uczestnicy samodzielnie analizują sytuację, tworzą rozwiązanie problemu i weryfikują jego poprawność w praktycznym działaniu.

29. Opisz na czym polega: indywidualizacja, intensyfikacja i intelektualizacja zajęć ruchowych.

Intelektualizacja w zajęciach wf

Przekazywanie konkretnych wiadomości, wiedzy uczniom. Dostosowywanie do wiedzy odbiorcy (poziomu intelektualnego). Będzie to również dobór środków innych niż ruch (DVD, video, biologia, gazeta, itp.)

Intelektualizacja związana jest z tym, co N mówi do U i okolicznościami przekazywania tych treści. Najczęściej wiąże się tematycznie z:

• wiedzą o sobie samym,

• relacją człowiek - otoczenie,

• wiedzą o sporcie,

• wiedzą o możliwościach wykorzystania swoich umiejętności w ramach organizacji czasu wolnego lub innych utylitarnych czynności życia codziennego.

Umiastowska uważa, że współdziałanie wf z wychowaniem intelektualnym odbywa się przez:

• realizację świadomego i aktywnego uczestnictwa w procesie nauczania - uczenia się,

• wyposażenie U w wiadomości o celach i zadaniach wf, o wpływie ćwiczeń ruchowych na organizm, o treściach związanych z realizacją poszczególnych działów programu nauczania,

• realizowanie czynności ruchowych.

Indywidualizacja w lekcji wf

Dostosowanie zadań ruchowych do możliwości U (sprawność U, wiek, płeć, etap edukacji, zainteresowania, warunki psychofizyczne).

Indywidualizacja procesu dydaktycznego w wf jest zadaniem trudnym. Reakcje dzieci są zróżnicowane pod względem rozwoju umysłowego i fizycznego. Różnice te są uzależnione od czynników genetycznych, ale również zależą od postaw, stosunków społecznych i środowiska, w którym dziecko wyrasta.

W procesie lekcyjnym indywidualizacja dotyczy przede wszystkim:

• tempa opanowania umiejętności ruchowych,

• doboru treści, zadań, metod i form prowadzenia lekcji,

• rozwoju sprawności - progresji,

• intensywności poczynań związanych z tempem lekcji.

Zadaniem N jest dotarcie do każdego U tak, aby umotywować go do zadań czekających w lekcji. W większości przypadków indywidualizacja związana jest z interakcjami N-U, ale może też dotyczyć konkretnych zadań ruchowych, w których U samodzielnie określają poziom rozpoczęcia ćwiczenia, czy wręcz sami wyznaczają sobie zadania na miarę swoich możliwości.

Intensyfikacja lekcji wf

O zmianach zachodzących w organizmie U decyduje nie tylko rodzaj ćwiczeń, ale także możliwości adaptacyjne do wysiłków czy nastawienie psychiczne do zadań, budowa ciała albo stopień wytrenowania.

Intensyfikacja związana jest z czynnikami motywującymi, takimi jak:

potrzeby osiągnięć zadań postawionych sobie, potrzeby efektu i odczuwania satysfakcji, potrzeby stymulacji w dążeniu do samorealizacji.

Zwiększenie intensywności lekcji możliwe jest głównie przez:

skrócenie czasu objaśniania na rzecz pokazu, skrócenie przerw między ćwiczeniami, dobór metod i form maksymalnie angażujących U, dobrą organizację pracy, interesujący dobór ćwiczeń i zadań do lekcji,

właściwą motywację uczniów.

30. Opisz formy (sposoby) organizacji zajęć ruchowych lub lekcji wf.

Czynniki i zabiegi determinujące organizacyjno-czasowo-przestrzenne, zewnętrzne warunki prowadzenia zajęć: dobór uczestników, połączenie ich w poszczególne grupy, współpraca grup lub jednostek rodzaj zajęć, warunki miejsca i czasu pracy.

-poza jednym frontem - cała grupa ćwiczy jednocześnie to samo na polecenie instruktora
-praca w grupach - ćwiczący podzieleni na grupy, każda grupa ma inne zadanie ruchowe
-tor przeszkód - zestaw zadań ruchowych planowo przygotowany przez instruktora w odpowiedniej kolejności i każdy ćwiczący przechodzi przez wszystkie przeszkody zadane przez instruktora( ścieżka zdrowia)
-forma stacyjna - instruktor przygotowuje stację ćwiczeń ( na kończyny dolne, górne , szybkość) dzieli swoją grupę na tyle ile jest stacji, każda grupa przechodzi wszystkie stacje.
-forma małych obwodów- w każdej stacji są 34 zadania ułożone od najłatwiejszych do najtrudniejszych, zadania ruchowe, każdy ćwiczący przechodzi przez każda stacje
-praca indywidualna - przy stanowiskach do ćwiczeń jest informacja jak się ćwiczy. Jest pełna dowolność. Każdy samodzielnie ćwiczy, przechodzi do innej stacji
-mieszany - dwa rodzaje organizacji np. najpierw ćw jednym frontem , zmiana organizacji zajęć

Odnowa biologiczna:

31. Wymień znane Ci środki odnowy biologicznej i opisz 3 wybrane.

Do głównych środków odnowy biologicznej należą:

- Masaż

- Oddziaływanie zimnem

- Oddziaływanie gorącem

- Zabiegi wodne

- Aktywny wypoczynek

- Dieta

a) oddziaływanie zimnem: Wyróżnia się krioterapię miejscową (zwaną inaczej kriodestrukcją) oraz krioterapię ogólną.

Krioterapia miejscowa

Zestaw do krioterapii miejscowej z użyciem par ciekłego azotu.

Krioterapia miejscowa polega na przyłożeniu przy pomocy specjalnego aplikatora bardzo niskiej temperatury, która dostarczana jest do miejsca zmienionego chorobowo. Zabieg zamrażania i rozmrażania powtarza się w jednym cyklu kilkakrotnie. Doprowadza to do zamarzania zawartości komórek, pękania błon biologicznych i w konsekwencji destrukcji tkanki.

Krioterapia ogólna

Krioterapia ogólna polega na poddaniu całego ciała przez krótki czas (do 3 minut) działaniu bardzo niskich temperatur (od -160 do -100 °C). W odróżnieniu od krioterapii miejscowej, prawidłowo stosowana krioterapia ogólna nie niszczy tkanek. Zabieg ten jest również nazywany kriostymulacją, ponieważ celem zabiegu jest dostarczenie organizmowi stresu fizjologicznego.

b) Ciepłolecznictwo - forma termoterapii polegająca na przekazywaniu do organizmu energii cieplnej na drodze przewodzenia, przenoszenia lub promieniowania. Rozróżnia się zabiegi ciepłolecznicze o działaniu miejscowym i ogólnym.

Podstawową reakcją organizmu na działanie jest miejscowy odczyn naczyniowy polegający na rozszerzeniu naczyń skórnych ze zwiększeniem przepływu krwi. Ciepło powoduje także rozluźnienie napięcia mięśni gładkich i poprzecznie prążkowanych, oraz działa bezpośrednio przeciwbólowo. Zabiegi ciepłolecznicze działające na całe ciało, oprócz lokalnego wpływu na naczynia skóry, wywierają również działanie ogólnoustrojowe. Przegrzanie powoduje uruchomienie mechanizmów termoregulacji, związanych z nadmiernym oddawaniem potu, co doprowadza do odwodnienia i zaburzeń elektrolitowych. Podwyższenie temperatury ciała o 1 °C powoduje zwiększenie przemiany materii o 3,6%. Przegrzanie powoduje też stymulację części współczulnej układu autonomicznego, co skutkuje przyspieszeniem akcji serca oraz zwiększeniem pojemności minutowej.

Najprostszym zabiegiem ciepłoleczniczym o działaniu miejscowym jest ogrzewanie okolicy ciała za pomocą strumienia ciepłego powietrza z suszarki lub ogrzewanie za pomocą termoforu lub poduszki elektrycznej. W warunkach rehabilitacji ten efekt uzyskuje się raczej poprzez zastosowanie okładów parafinowych, lub metod wzbudzających ciepło w tkankach, takie jak naświetlanie promieniowaniem IR, lampą sollux czy z zastosowaniem prądów wysokiej częstotliwości. Zabiegi ciepłolecznicze o działaniu ogólnym możliwe są do zrealizowania poprzez kąpiele w ciepłej wodzie lub poprzez stosowanie sauny.

c) Hydroterapia, dział fizjoterapii, inaczej wodolecznictwo, akwaterapia (łac. aqua = woda) - metoda leczenia bodźcowego polegająca na zewnętrznym stosowaniu wody o różnych postaciach: ciekłej, stałej lub gazowej. Podstawę leczniczego działania stanowi odpowiednia temperatura lub ciśnienie wody użytej odpowiednio do danej terapii. Akwaterapia wpływa korzystnie na układ krążenia, układ nerwowy oraz wiele innych narządów organizmu.

Zabiegi lecznicze możemy podzielić na:

1. Zabiegi z wykorzystaniem ciśnienia hydrostatycznego wody:

kąpiele całkowite

kąpiele częściowe

kąpiele kinezyterapeutyczne

kąpiele perełkowe

kąpiele tlenowe

kąpiele aromatyczne

masaż podwodny

2. Zabiegi z wykorzystaniem ciśnienia strumienia wody:

polewanie

natryski stałe

natryski ruchome

3. Zabiegi za pośrednictwem tkanin:

zmywanie

nacieranie

zawijanie

okłady

kompresy

32. Opisz wpływ sauny na organizm, wskazania i przeciwwskazania do korzystania z sauny.

  Kąpiel w saunie stanowi swoiste połączenie zabiegu przegrzewania ciała przy zastosowaniu gorącego, suchego powietrza z okresowym, krótkim oddziaływaniem dużej wilgotności i dużego natężenia pola elektrycznego z następującym po nim zabiegiem ochładzania ciała  za pomocą kąpieli powietrznej oraz zimnych zabiegów wodoleczniczych.

  Ogólne działanie sauny polega na pobudzeniu gruczołów dokrewnych i stymulacji układu odpornościowego, regulacji pracy autonomicznego układu nerwowego, rozluźnieniu napiętych mięśni, zrostów i poprawie ruchomości stawów. Sauna powoduje oczyszczenie skóry ze złuszczającego się nabłonka i pobudza gruczoły potowe oraz warstwę rozrodczą naskórka. Następuje wzrost ukrwienia i przemiany materii w mięśniach oraz zwiększenie ich siły. Sauna ćwiczy serce i układ krążenia. Hartuje i zwiększa siły obronne. Regularne cotygodniowe kąpiele w saunie chronią przed infekcjami dróg oddechowych, poprawiają ukrwienie skóry i błony śluzowej dróg oddechowych.

Niektóre wskazania :

      -         podatność na infekcje
-         przewlekły nieżyt oskrzeli
-         niskie ciśnienie krwi
-         choroba zwyrodnieniowa stawów
-         zaburzenia przemiany materii ( cukrzyca, otyłość )
-         stany pourazowe narządu ruchu
-         choroby kobiece
-         dolegliwości okresu klimakterium
-         przewlekłe choroby reumatyczne

Niektóre przeciwwskazania :

      -         stan po zawale serca
-         choroba wieńcowa serca
-         ostre infekcje
-         choroby gorączkowe
-         gruźlica, nowotwory
-         małe dzieci
-         choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

33. Wymień i opisz metody schładzania tkanek w ramach krioterapii.

Rodzaje zabiegów: Miejscowe i Ogólne

Krótkotrwałe , Długotrwałe

Zabiegi miejscowe:

Zastosowanie zimnej wody z kranu

Okłady z borowiny

Okłady z workami z lodem

Zmrożone woreczki plastikowe z żelem silikonowym

Masaż lodem,

Spraye oziębiające, jednorazowa aplikacja

Kriosauna - pomieszczenie jednoosobowe do schładzania całości ciała lub do ramion, temp.-1000-1600 C, czas do 3 min.

Kriokomora - urządzenie składające się najczęściej z 2 pomieszczeń: przedsionka temp.ok.-500C oraz z komory właściwej temp. ok.-1600C, przeznaczona na kilka osób, czas zabiegu do 3 min.

Wskazania do stosowania zimna

Choroby narządu ruchu:

-stany bezpośrednio po urazach i przeciążeniach do 3-5 dni po urazie) - stłuczenia, naciągnięcia, zwichnięcia, złamania-ostre zapalenia tkanek miękkich- mięśni, struktur okołostawowych

-krwiaki, obrzęki

Choroby zwyrodnieniowe stawów

Nerwobóle

Wzmożone napięcie mięśni

Wspomaganie treningu wytrzymałościowego, siłowego

Przyspieszenie regeneracji powysiłkowej

Profilaktyka przeciążeń narządu ruchu

Hartowanie organizmu

34. Na czym polega i co daje trening wibracyjny?

wibracje mechaniczne są przenoszone na ciało dzięki podstawie (platformie) wibrującej. Stymulacja mechaniczna powoduje odruch rozciągania mięśni, zależny w sile od ustawionej częstotliwości, a powodujący mimowolne skurcze włókien mięśniowych. Oznacza to, że mięśnie reagują na wibrację automatycznymi, naprzemiennymi skurczami i rozkurczami.

Najważniejsze efekty:

Modelowanie sylwetki Aktywacja krążenia krwi Zwiększenie siły mięśni Zwiększenie elastyczności Zwiększenie relaksacji mięśni Zwiększona koordynacja / stabilność Zmieszenie cellulitisu Zapobieganie osteoporozie Spalanie tłuszczu

Żywienie:

35. Wymień zasady prawidłowego żywienia.

•Zrównoważony bilans energetyczny

•

Udział energii pochodzącej: z węglowodanów powinien wynosić 55-65%, z tłuszczy do 30%, z białek ok.15%

•

Pożywienie powinno dostarczać wszystkich niezbędnych składników pokarmowych

•właściwe rozłożenie posiłków w ciągu dnia: 4-5 dziennie zwłaszcza dzieci i młodzież (z przerwami 4 godzin.), dorośli przynajmniej 3 dziennie (z przerwami 4-6 godzinnymi)

•śniadanie powinno pokrywać 25-35% dziennej racji pokarmowej

•ostatni posiłek nie mniej niż 2 godziny przed snem

36. Co to jest wskaźnik BMI i o czym świadczy?

Warunkiem utrzymania stałej masy ciała jest tzw. zerowy bilans energetyczny.

•W celu określenia masy ciała stosowany jest wskaźnik Queteleta- Body Mass Index BMI

•Wykorzystywany jest jako praktyczne kryterium względnej oceny stopnia nadwagi i otyłości (nie uwzględnia rozkładu tkanki tłuszczowej oraz składu procentowego tkanki tłuszczowej i mięśniowej).

•Prawidłowy zakres BMI 18,5-25

•BMI=masa ciała [kg]/ (wysokość ciała [m])2

39. Scharakteryzuj podstawowe składniki pokarmowe oraz ich zapotrzebowanie w sporcie.

Składniki pokarmowe dzieli się zwykle na 6 grup:

· białka (proteiny)

· węglowodany (sacharydy, cukry)

· tłuszcze (lipidy)

· witaminy

· substancje mineralne

· woda

Wszystko zależy od cyklu treningowego oraz czasu trwania wysiłku fizycznego. Sportowcy uprawiający dyscypliny wytrzymałościowe często mają trudność w osiągnięciu wysokiego poboru energii. Rozwiązaniem jest spożywanie częstych, skoncentrowanych posiłków. Przybliżony procentowy udział składników pokarmowych w pokrywaniu zapotrzebowania energetycznego u sportowców powinien wynosić: 10-15% dla białek, 20-30% dla tłuszczów i 55-65% dla węglowodanów.

40. Wymień cele i zadania diety.

Celem diety jest wyrównanie ubytków energetycznych i strat substancji odżywczych. Cel diety to normalizacja masy ciała do BMI=18,4-24,9. Kolejnym aspektem jest przywrócenie prawidłowych procesów metabolicz­nych. Cele diety to zmiana nawyków żywieniowych oraz uświadomienie ważności stosowania prawidłowej diety w celu optymalnego uzupełniania wydatków energetycznych wiązanych z treningiem ruchowym.

Prawo:

41. Jakie są najważniejsze obowiązki osoby prowadzącej działalność w dziedzinie rekreacji ruchowej (właściciela fitness klubu)?

Prowadzący działalność w dziedzinie rekreacji ruchowej jest obowiązany do:

1) opracowania regulaminu zajęć oraz zapoznania z nim uczestników tych zajęć,

2) wyznaczenia osoby odpowiedzialnej za przebieg zajęć, posiadającej kwalifikacje zawodowe, o których mowa w art. 44 ust. 1 ustawy z dnia 18 stycznia 1996 r. o kulturze fizycznej,

3) ubezpieczenia uczestników zajęć od następstw nieszczęśliwych wypadków na zasadach ogólnych,

4) zapewnienia uczestnikom rekreacji ruchowej warunków bezpieczeństwa oraz warunków sanitarno-higienicznych określonych w odrębnych przepisach,

5) zapewnienia uczestnikom rekreacji ruchowej bazy rekreacyjno-sportowej odpowiedniej dla formy prowadzonych zajęć,

6) dopuszczenia do uczestnictwa w zajęciach wyłącznie osób posiadających zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do udziału w tych zajęciach lub które złożą podpisane własnoręcznie, a w przypadku osób niepełnoletnich przez przedstawiciela ustawowego, oświadczenie o zdolności do udziału w zajęciach rekreacyjnych.

Pierwsza pomoc:

42. Opisz algorytm i najważniejsze zasady BLS (RKO)?

Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO) - jest zespołem zabiegów, których zadaniem lub skutkiem jest przywrócenie podstawowych objawów życia, tj. co najmniej krążenia krwi lub krążenia krwi i oddychania.

BLS polega na udzielaniu pacjentowi pierwszej pomocy metodami nieinwazyjnymi, podaży tlenu za pomocą masek i kaniuli, wstępnym zaopatrzeniu (np. unieruchamianiu kończyn, bandażowaniu) oraz ocenie podstawowych czynności życiowych.

43. Wymień i opisz etapy udzielania pierwszej pomocy.

1. ocena sytuacji , czyli ocena naszego bezpieczeństwa (i podjęcie decyzji o przystąpieniu do pierwszej pomocy), zabezpieczenie miejsca zdarzenia
2. ocena stanu poszkodowanego jak sama nazwa wskazuje, zbieramy informacje o poszkodowanych, ich stanie i liczbie
3. wezwanie pomocy , czyli pogotowia
4. udzielanie pierwszej pomocy w zależności od przypadku.

44. Wymień i opisz pozycje ciała stosowane przy udzielaniu pierwszej pomocy.

Pozycja przeciwwstrząsowa. Stosowana jest w przypadku wstrząsu krwotocznego. Zmniejszenie ilości krwi krążącej w naczyniach krwionośnych na skutek krwotoku zewnętrznego i/lub wewnętrznego. Wstrząs krwotoczny można rozpoznać badaniem wystąpienia objawów od zaburzeń świadomości (apatia, splątanie, pobudzenie, agresja, itp.) do utraty przytomności, zblednięciem i wychłodzeniem skóry, początkowo przyspieszeniem częstości oddychania; aby uzyskać pozycję ratownicy przeciwwstrząsową powinni unieść nosze typu deska po stronie nóg poszkodowanego tak, aby pięty poszkodowanego były na wysokości jego twarzy.Pozycja ta zapewnia przemieszczenie krwi z kończyn i trzewi - scentralizuje grawitacyjnie krew w obszarze największego zapotrzebowania.

Pozycja z uniesioną głową (częścią noszy od strony głowy), wymagana jest dla kilku stanów zagrożenia życia i zdrowia. Jednym z nich jest uraz głowy. Zaopatrzonego poszkodowanego na noszach typu deska, ratownicy układają unosząc część noszy tupu deska po stronie głowy na wysokość równą poziomowi twarzy względem palców stóp poszkodowanego. Pozycja ta ma na celu zmniejszenie ewentualnego krwawienia do wnętrza mózgoczaszki. Z uwagi , iż istnieją sprzeczne zdania specjalistów na temat stosowania tej pozycji, ratownicy działający w KPP powinni tę kwestię uzgodnić z odpowiednim terytorialnie koordynatorem ds. ratownictwa medycznego. Pozycja ta jest także stosowana w urazach klatki piersiowej u poszkodowanych, u których mechanizm urazu bądź stan wymaga ułożenia na noszach typu deska jak i wszelkich stanach duszności u chorych (bez urazu), którzy nie zajmują samodzielnie pozycji ułatwiającej oddychanie np. u nieprzytomnych. W tych przypadkach pozycja ta ułatwia oddychanie przez zmniejszenie nacisku trzewi jamy brzusznej na przeponę.

Pozycja z ugiętymi nogami stosowana w urazach brzucha. Ugięcie nóg powinno być poprzedzone wnikliwym badaniem miednicy i kończyn dolnych aby wykluczyć ich uraz. Zgięcie kończyn dolnych w stawach biodrowym i kolanowym zmniejsza napięcie mięśni brzucha, co wpływa na zmniejszenie dolegliwości bólowych a także ewentualne pogorszenie stanu poszkodowanego wynikające z nadmiernego bólu.

Pozycja na boku na noszach typu deska posiada dwa główne wskazania. Pierwszym jest niedrożność dróg oddechowych spowodowana gromadzeniem się np. krwi czy treści żołądka w ilości i/lub częstości grożącej zamknięciem światła dróg oddechowych. W tym przypadku pozycja na boku umożliwi grawitacyjną ewakuację gromadzącej się treści. Drugim wskazaniem jest ciało obce w ranie po stronie pleców. Ułożenie poszkodowanego na boku  zapobiegnie przemieszczeniu się ciała obcego, dodatkowo ułożenie na zranionym boku umożliwi nie uszkodzonemu płucu najbardziej efektywną wymianę gazową.

Pozycja "na wznak" stosowana w sytuacjach gdy jest wskazanie do pełnego zaopatrzenia osoby poszkodowanej bez innych wskazań  lub istnieją sprzeczne wskazania, które się wzajemnie wykluczają.

45. Opisz postępowanie przy zwichnięciach, skręceniach i złamaniach kończyn.

Zwichnięcia. Przede wszystkim nie dopuszczalne jest poruszanie stawem i jego nastawianie! Należy niezwłocznie unieruchomić staw w pożądanym przez poszkodowanego miejscu tj. takim które sprawia mu najmniejszy ból. Jeśli chory odczuwa dokuczliwy ból można podać mu środki przeciwbólowe. Można również zastosować zimne kompresy w celu złagodzenia bólu. Po zapewnieniu doraźnej pomocy należy jak najszybciej przetransportować chorego do szpitala najlepiej w pozycji leżącej).

Skręcenia. Wskazane jest unieruchomienie stawu wraz z kośćmi za pomocą szyny i bandaża elastycznego lub chusty trójkątnej w takiej pozycji, jaką przybiera poszkodowany. Na uszkodzone miejsca przykłada się również zimne okłady. Po udzieleniu choremu pierwszej pomocy niezbędna jest konsultacja lekarska.

Złamania. Jeśli chodzi o pierwszą pomoc w przypadku złamania najważniejszą czynnością jest unieruchomienie uszkodzonej kości i dwóch sąsiednich stawów. W żadnym wypadku nie należy poruszać złamana kończyną. Gdy pojawia się obrzęk należy go złagodzić okładając złamaną kończynę lodem. Kończynę górną unieruchamiamy podwieszając ją z użyciem chusty trójkątnej, lub bandaża czy opatrunku Dessaulta.

Gdy doszło do uszkodzenia kości udowej należy ja usztywnić od biodra do kostki. W przypadku złamania kości goleni od powyżej kolana do pięty. Szynę obwiązujemy zwykłymi opaskami gazowymi lub elastycznymi.

Pedagogika:

46. Co to jest: kształcenie, nauczanie, edukacja, uczenie się, wychowanie?

E d u k a c j a - to ogół oddziaływań służących formowaniu się (zmienianiu, rozwijaniu) zdolności życiowych człowieka

W y c h o w a n i e - to świadome i celowe działanie pedagogiczne zmierzające do osiągnięcia względnie stałych skutków (zmian rozwojowych)w osobowości wychowanka

K s z t a ł c e n i e - to system działań zmierzających do tego, aby uczącej się jednostce umożliwić poznanie świata, przygotowanie się do zmieniania świata i ukształtowanie własnej osobowości

U c z e n i e s i ę - jest procesem nabywania względnie trwałych zmian w szeroko rozumianym zachowaniu (wiadomości, umiejętności, nawyki, postawy)w toku bezpośredniego i pośredniego poznawania rzeczywistości (doświadczenia i ćwiczenia)

N a u c z a n i e - jest procesem kierowania uczeniem się uczniów w toku planowanej pracy nauczyciela z uczniami

47. Na czym polega podmiotowe traktowanie?

Podmiotowe traktowanie dzieci i młodzieży warunkiem skutecznego wychowania. Sukces w wychowaniu oraz całym postępowaniu pedagogicznym zależy od podmiotowego traktowania dzieci i młodzieży, czyli humanistycznego i partnerskiego podejścia.

Znamiennymi przejawami podmiotowego traktowania wychowanka są:

- a k c e p t a c j a, równoznaczna z upatrywaniem w wychowanku wartości samoaktualizujących się i ulegających ciągłemu samodoskonaleniu,

- r o z u m i e n i e e m p a t y c z n e dzieci i młodzieży, polegające na aktywnym wsłuchiwaniu się w wypowiedzi drugiego człowieka i jednoczesnym wczuwaniem się w jego doznania, uczucia i myśli,

- a u t e n t y z m nauczycieli i wychowawców, to szczerość i otwartość w kontaktach z innymi,

- p o s z a n o w a n i e p r a w a d o w ł a s n e j p o d m i o t o w o ś c i, czyli niezależności / autonomii/ i o d r ę b n o ś c i / niepowtarzalności

48. Opisz 3 style kierowania zespołem wychowawczym (grupą).

Demokratyczny styl kierowania grupą jako jeden z warunków skutecznego wychowania, ściśle powiązanego z podmiotowym traktowaniem wychowanka.

Charakterystyka demokratycznego stylu kierowania:

- nawiązywanie z wychowankami serdecznych, przyjacielskich kontaktów, bez wzbudzania uczucia lęku,

- odwoływanie się do inicjatywy i pomysłowości wychowanków, liczenie się z ich zamierzeniami i wspólnie podjętymi decyzjami,

- cierpliwe udzielanie wychowankom gruntownych informacji na interesujące ich tematy,

- występowanie w roli równorzędnych partnerów w kierowanym przez siebie zespole wychowawczym,

- pełnienie roli animatorów, inicjatorów, doradców, nie decydentów,

- dyskusja, wspólne działanie, stawianie na nagrodę, nie karę, wszechstronna pomoc, ale także umiejętność przyznania się do błędu

Skutki demokratycznego stylu kierowania zespołem:

- darzenie sympatią kierownika grupy i identyfikowanie się z nim,

- podejmowanie zadań na własną odpowiedzialność w przekonaniu o sensowności działania,

- wykonywanie zadań nawet pod nieobecność kierownika, bez potrzeby kontroli,

- wykazywanie się większą kreatywnością w osiąganiu celów,

- wspólne poszukiwanie sposobów przezwyciężania trudności nie usiłując obciążać winą za ich powstanie tylko jednego z uczestników grupy,

- wysoki stopień identyfikacji z grupą.

Autokratyczny styl kierowania grupą - jako skrajne przeciwieństwo stylu demokratycznego,

Charakterystyka autokratycznego stylu kierowania grupą -- to styl, który zobowiązuje wychowawcę do przejmowania odpowiedzialności za wszelkie zachowania wychowanków.

- główne metody wychowawcze to kara i nagroda, nakazy i zakazy, -. wychowawca w sposób ostateczny podejmuje wszelkie decyzje w sprawie poczynań wychowawczych i sposobów ich realizacji.

Skutki autokratycznego stylu kierowania zespołem:

- niechętny stosunek wychowanków do wychowawcy, częsta niemożność porozumienia się,

- brak entuzjazmu do wykonywania zadań, często niedostosowanych do możliwości wychowanków,

- emocjonalna niestabilność i przejawy niechęci we wzajemnej współpracy,

- niekiedy przejawy wzmożonej agresji, lub obojętności,

- względnie zadowalające osiągnięcia szkolne.

Liberalny styl kierowania grupą

Charakterystyka liberalnego stylu kierowania zespołem,

- dawanie wychowankom możliwie szerokiego zakresu swobody,

- wywieranie minimalnego wpływu na podopiecznych ,rezygnacja z kierowania,

- rezygnacja z odpowiedzialności za zachowania wychowanków,

- doradza wtedy, gdy jest poproszony.

Skutki liberalnego stylu kierowania grupą:

- bezcelowe, chaotyczne zachowania podopiecznych,

- trudności w porozumiewaniu i stąd zachowania agresywne,

- brak, lub słabe więzi rzeczowe i osobowe,

- obecność wychowawcy - kierownika nie działa mobilizująco,

- pod nieobecności wychowawcy, funkcję kierowniczą pełni jeden z członków grupy.

49. Wymień i opisz kompetencje potrzebne w pracy instruktora.

Kompetencje potrzebne w pracy nauczyciela (instruktora)

- prakseologiczne, dotyczące sprawnego działania, umiejętność stawiania celów, programowania działań edukacyjnych,

- komunikacyjne, to umiejętność porozumiewania się, mówienia i słuchania, w sposób aktywny,

- współdziałania, czyli umiejętności nie rządzenia i decydowania, ale współ pracy i włączania wychowanków w proc esy decyzyjne,

- moralne, odpowiedzialność za wychowanków, ich zachowania, postawy, ale również odpowiedzialność za swoje postępowanie wobec nich,

- kreatywne, doskonalenie własnej osoby, praca nad sobą,

- informatyczne, a więc umiejętność poruszania się w świecie informatyki, korzystania z niej, posiadanie znajomości języków obcych i języka komputera

Emisja głosu

50. Wymień praktyczne zalecenia przy posługiwaniu się głosem.

Aby emisja głosu odbywała się prawidłowo, bez zakłóceń, należy bardzo świadomie kontrolować czynności oddechowe.

Spoczynkowy oddech życiowy odbywa się odruchowo i niezależnie od naszej woli i dzieli się na wdech i wydech. Jest on płytki i wolny, odbywa się głównie przez nos.

Ćwiczenia oddechowe: Najlepiej i najskuteczniej wykonuje się je w pozycji stojącej. Stajemy w lekkim rozkroku, ciało rozluźnione, ręce wzdłuż ciała, plecy proste, głowa i szyja w linii prostej z kręgosłupem.

---