PRZECHOWYWANIE OWOCÓW
Aby owoce długo zachowywały swoją świeżość i walory smakowe, konieczne jest przechowywanie ich w odpowiednich warunkach. Zerwane z drzew owoce cały czas oddychają, transpirują (tracą wodę) i podlegają procesom chorobowym. W wyniku tych procesów smak owoców ulega pogorszeniu, ich miąższ mięknie, a skórka się marszczy. Może też dochodzić do ich gnicia. Aby zapobiec tym niekorzystnym zjawiskom i jak najdłużej zachować świeżość owoców, hurtownicy przechowują je w specjalnych pomieszczeniach. Najczęściej są to chłodnie (pozwalają utrzymać odpowiednio niską temperaturę oraz wysoką wilgotność powietrza) lub komory chłodnicze o kontrolowanej atmosferze (gazoszczelne pomieszczenia, w których oprócz obniżenia temperatury i podniesienia wilgotności powietrza, możliwe jest też obniżenie zawartości tlenu w powietrzu, co znacznie hamuje procesy starzenia się owoców). Takie warunki pozwalają przechowywać owoce nawet ponad pół roku./p>
W warunkach uprawy amatorskiej owoce przechowujemy z reguły w piwnicach i nie mamy takich możliwości kontrolowania temperatury i wilgotności powietrza, a tym bardziej jego składu chemicznego, jak w profesjonalnych przechowalniach. Jednak przy zachowaniu pewnych zasad, może nam się udać przechować jabłka i gruszki zebrane z naszego sadu nawet do stycznia.
Poniżej przedstawiam zestaw wskazówek, które pozwolą Ci znacznie wydłużyć okres przechowywania owoców w Twojej piwnicy.
1. Jak przygotować pomieszczenie do przechowywania owoców?
|
W warunkach amatorskich do przechowywania jabłek i gruszek potrzebne jest ciemne pomieszczenie, zabezpieczone przed mrozem ale jednocześnie dość chłodne, z możliwością wietrzenia (np. otwierane okna). Najczęściej warunki te udaje się osiągnąć w piwnicy.
W piwnicy warto umieścić termometr. Idealna temperatura przechowywania dla jabłek wynosi od 0 do +4 st. C, a dla gruszek od -1 do +1 st. C. Takie temperatury utrzymuje się w chłodniach. W piwnicy utrzymanie tych temperatur będzie trudne, warto jednak się postarać aby w miarę możliwości zapewnić owocom zbliżone warunki. Jeżeli termometr będzie wskazywał zbyt wysoką temperaturę, piwnicę trzeba będzie przewietrzyć. Wentylacja pomaga nie tylko regulować temperaturę ale także usuwać etylen, wydzielany przez przechowywane owoce. Nadmiar etylenu przyspiesza dojrzewanie owoców i skraca możliwy termin ich przechowywania.
Piwnicę do przechowywania owoców warto przygotować jeszcze przed terminem zbiorów. Na około 3 tygodnie przed rozpoczęciem przechowywania piwnicę trzeba wybielić. Pomieszczenie warto również spryskać środkiem grzybobójczym, np. miedzianem (należy to robić bardzo ostrożnie!). Dzięki temu unikniesz zakażenia owoców chorobami grzybowymi przez patogeny, które mogły przetrwać w piwnicy od poprzedniego roku. Wyczyścić i odkazić należy też skrzynki do przechowywania owoców.
2. Jakie owoce wybrać do przechowywania?
Działkowcy i posiadacze sadów w ogrodach przydomowych mogą sobie najczęściej pozwolić na przechowywanie jabłek i gruszek. Do przechowywania nadają się owoce odmian późnojesiennych i zimowych. Owoce do przechowywania zbieraj na około 1 do 2 tygodni zanim osiągną dojrzałość spożywczą. Aby nie przegapić tego momentu, obserwuj sad i rozpocznij zbiory gdy pierwsze owoce zaczną spadać z drzew.
Zebrane owoce należy przejrzeć i posortować. Do przechowywania nadają się wyłącznie owoce najlepszej jakości. Muszą być zdrowe, bez oznak gnicia i robaczywienia, a ich skórka nie może być uszkodzona. Ewentualne uszkodzenia przechowywanych owoców przyspieszają ich psucie się. Niestety jeden psujący się owoc wpływa niekorzystnie na pozostałe przechowywane owoce. Dlatego tak ważna jest ostrożność podczas zbiorów i wybór do przechowywania tylko najlepszych owoców.
3. Jak postępować
z przechowywanymi owocami?
Owoce wybrane do przechowywania umieść w ażurowych (przewiewnych) skrzynkach. Skrzynki ustawiamy w kolumnach, jedna na drugiej. Skrzynki pierwsze od dołu nie powinny być stawiane bezpośrednio na podłodze. Lepiej położyć je na drewnianych podkładach, aby pod dnem skrzynek pozostała wolna przestrzeń.
Skrzynki z owocami warto z góry i po bokach okryć folią polietylenową. Zapobiegnie to szybkiej utracie wody przez owoce i pomoże spowolnić proces dojrzewania. Przy okazji owoce też się nie zakurzą.
Okrycie folią ma jeszcze jedną zaletę. Otóż owoce łatwo przechodzą zapachami innych produktów. Folia będzie stanowiła warstwę izolacyjną, zmniejszającą ryzyko przejścia zapachów. Najlepiej jednak nie przechowuj wraz z jabłkami i gruszkami innych produktów, a w szczególności cebuli czy kiszonej kapusty.
Przy niewielkiej ilości przechowywanych jabłek, dobrym sposobem jest też owinięcie każdego jabłka w natłuszczony papier. Trzymając jabłko delikatnie, krawędzie papieru dokładnie pozawijaj.
W pierwszych tygodniach przechowywania z reguły jest zbyt ciepło, dlatego kontroluj temperaturę i wietrz piwnicę. Wietrzenie nie tylko obniży temperaturę ale też, o czym wspomniałem już wcześniej, usunie nadmiar etylenu.
Kolejna sprawa to utrzymanie wysokiej wilgotności powietrza. Gdy jest zbyt sucho owoce szybko tracą zawartą w nich wodę, co objawia się marszczeniem ich skórki i oczywiście obniża wartość spożywczą. W profesjonalnych chłodniach wilgotność powietrza wynosi około 90%. W amatorskim przechowywaniu owoców w piwnicy warunki będą dalekie od ideału ale możesz poprawić sytuację polewając podłogę wodą lub ustawiając w piwnicy pojemniki wypełnione wodą. Woda będzie powoli parować, nawilżając powietrze.
W kolejnych miesiącach - grudniu i styczniu - przeglądaj przechowywane owoce. Te które dojrzewają najszybciej należy spożyć w pierwszej kolejności. Koniecznie usuwaj owoce gnijące. Toksyny wydzielane przez grzyby powodujące gnicie owoców są niebezpieczne dla naszego zdrowia. Wszystkie owoce podgniłe, nawet tylko nieznacznie, koniecznie wyrzucaj w całości. Nie wolno spożywać nawet nieuszkodzonych części takich owoców!
W tym miejscu konieczna jest jeszcze jedna uwaga. Usuwanie psujących owoców jest oczywiście konieczne. Jednak z ich przeglądaniem, w celu wyłapania tych psujących się, nie należy przesadzać. Pamiętaj, że każde poruszanie, przekładanie owoców powoduje ich odgniatanie i przenoszenie ewentualnych zarodników grzyba na inne, zdrowe owoce. Owoce przeglądaj zatem bardzo ostrożnie.
Mam nadzieję, że zastosowanie powyższych wskazówek, pozwoli Ci cieszyć się w okresie zimowym, smakiem owoców z własnego sadu :)