Bylica pospolita
22a] Bylica pospolita
Surowcem jest ziele i korzeń, który jednak w przeciwieństwie do ziela nie ma substancji gorzkich.
Działanie: żółciopędne, pobudzające trawienie i przeciwskurczowe.
Skład chemiczny: olejek eteryczny, związki gorzkie, flawonoidy, kwasy organiczne, żywice, garbniki, wit C.
Stosuje się przede wszystkim jako środek pobudzający trawienie o działaniu podobnym, choć słabszym niż ziele piołunu.
Uwaga: Bylica stosowana w odpowiednich dawkach jest znacznie bezpieczniejsza w użyciu niż
piołun nie należy jej jednak podawać w ostrym zapaleniu wyrostka robaczkowego oraz w ostrych nieżytach żołądka i jelit.
Korzenie ze względu na brak substancji gorzkich są używane jako środek przeciwskurczowy [najczęściej w mieszankach z innymi ziołami np. z rumiankiem lub korzeniem arcydzięgiela], w bolesnych stanach skurczowych mięśni gładkich układu moczowego, jelit lub dróg moczowych oraz w skąpym miesiączkowaniu.
Naparb- 1 łyżeczkę ziela na 1 szkl wrzątku, podać do picia 1-3 łyżki ciepłego naparu 2-3 razy dziennie przed jedzeniem.
Uwaga: Wszystkie rośliny z rodzaju Artemisia [bylice] w większych dawkach są toksyczne ze względu na obecność tujonu w olejku eterycznym. W związku z tym bardziej korzystne jest stosowanie tych surowców w mieszankach z innymi ziołami w celu wzmocnienia ich działania.
Uwaga: Nie należy zwiększać dawek surowca!
22b] Bylica pospolita
Surowcem jest ziele i korzeń.
Zawiera olejek eteryczny [w zielu jest go 2 razy niż w korzeniu], żywicę, gorycz, kwasy organiczne.
Ziele po wysuszeniu ma smak lekko gorzki, korzenny, a zapach balsamiczny.
Stosuje się przy schorzeniach wątroby, pęcherzyka żółciowego, pęcherza moczowego, chorobach
kobiecych, w zaburzeniach nerwowych oraz przy padaczce i nerwobólach.
22c] Bylica pospolita
Surowiec: Pędy kwiatowe Czasem także kłącze - korzeń.
Ziele bylicy pospolitej zawiera m.in. gorycze, związki żywiczne, kwasy organiczne, a także trochę olejku lotnego.
Dzięki nim napar bylicy lub też nalewka, jako praktyczniejsza w użyciu i może skuteczniejsza, wzmaga
apetyt, pobudza cały układ trawienny do aktywniejszego działania i reguluje przemianę materii, a ze względu na swe właściwości rozkurczowe usprawnia funkcjonowanie woreczka żółciowego; wątroby a także pęcherza.
Napar bylicy pospolitej sporządza się zalewając pełną łyżkę suszu lub też świeżego surowca szklanką wrzątku. Po ostudzeniu pić po pół szklanki dwa razy dziennie.
Nalewkę, względnie tynkturę, bylicy pospolitej sporządza się zalewając dwie pełne łyżki suszu lub
świeżego ziela alkoholem 70% (około 100 g). Należy pozostawić do maceracji - pod przykryciem -
około 2 tygodni, następnie zlać uzyskany wyciąg do ciemnej butelki, zamknąć hermetycznie i odstawić w ciemne i chłodne miejsce. Używać około 30 kropli na cukrze lub z wodą kilka razy dziennie.
Tynktura bylicy zmieszana w połowie najlepiej z tynkturą arniki i ewentualnie z rozcieńczonym
spirytusem kamforowym służy do nacierania różnych części ciała przy reumatyzmie i nerwobólach.
22d] Bylica pospolita
Może to kogoś zaskoczy, że ten powszechnie rosnący i często uciążliwy chwast, jest od wieków nie
tylko rośliną leczniczą, ale i przyprawową. Jak wykazują liczne badania i przekazy, bylica była z ludźmi "od zawsze", a co najmniej od 2000 lat, pełniąc w ich życiu wielorakie funkcje.
Wiązano ją przede wszystkim z szeroko pojętą magią, a więc i z najstarszym, pierwotnym lecznictwem.
W świecie chrześcijańskim szczególnie, kojarzona jest z dniem Św. Jana, czego wyrazem może być przekaz, funkcjonujący przed laty wśród mieszkańców wsi lubelskich, że Matka Boska użyła ziół bylicy i łopianu do połączenia z ciałem odciętej głowy św. Jana.
W noc świętojańską dziewczęta opasywały się zielem bylicy, by zapewnić sobie szybkie zamążpójście oraz płodność.
A przed dniem św. Jana, prawie na terenie całej Polski, bylicę zatykano w strzechy i ściany domów jako
ochronę przed piorunami i pożarami.
Mówiono też, że: "gdy bardzo grzmi i łyska się, kadzą bylicą po domach, bo bylica odpędza złe duchy,
które wywołują burzę w powietrzu".
Zawiera olejek lotny, gorycze i garbniki.
W lecznictwie ludowym bylica była stosowana do pobudzania apetytu i przeciwzapalnie.
Indianie stosowali ją w schorzeniach dróg moczowych i pęcherzyka żółciowego (kamice).
Napar z bylicy pospolitej działa rozkurczowo, przeciwbólowo, pobudzająco na trawienie, tonizująco na naczynia, wzmaga wydzielanie soków żołądkowych i żółci.
Można stosować go przy schorzeniach wątroby, pęcherzyka żółciowego, pęcherza moczowego, chorobach kobiecych, w zaburzeniach nerwowych oraz przy padaczce i nerwobólach.
22e] Bylica pospolita
Inne nazwy: bielica, bylica, czarnobel;
Stosowana była jako wszechstronna roślina ochronna, działająca zarówno przeciw złym duchom i czarownicom, jak i przeciw chorobom.
Na Ukrainie (w okolicach Lwowa) palono bylicę i kadzono nią wokół domów w czasie silnych burz, jako, że miała mieć moc odganiania złych duchów lecących wraz z burzą, a z nimi i samych zjawisk atmosferycznych.
Na terenie Czech bylica była uważana za silny środek przeciw demonom wodnym - topielicom,
utopcom itp.
W Polsce z kolei była elementem wianków i bukietów święconych w dniu Matki Boskiej Zielnej, co miało zwiększyć moc lecznicza tej rośliny, uznawanej za środek dobry na wszelkie niemal choroby, ale także moc chroniącą przed złem. W tym celu zrywano też bylicę w noc św. Jana (21. czerwca), czas aktywności świata nadprzyrodzonego.
Zdobyta w tym czasie roślina używana była jako amulet ochronny zarówno w noc świętojańską, jak i długo później - poza legendarnym kwiatem paproci bylica stanowiła jedno z najważniejszych ziół tej nocy chroniących przed urokami, wszelkimi bólami ciała, a jej działanie odnosiło się szczególnie do młodych kobiet, które, aby zapewnić sobie niezmienność urody i pomyślności w życiu, opasywały się bylicą trzykrotnie.
Często zbierano wówczas bylicę razem z łopianem, który również słynął z ochronnych i uzdrawiających właściwości - według legendy z obu tych roślin przyrządzono wywar, który sprawił, że ucięta głowa św. Jana Chrzciciela przyrosła z powrotem do ciała.
Aby uchronić się przed czarownicami, palono tę roślinę w rozpalanych w noc świętojańską wielkich ogniskach.
Używano bylicy jako uniwersalnego środka leczniczego, stosowanego często po prostu wtedy, gdy ktoś się źle czuł, bez względu na objawy.
Dodawano jej dzieciom do kąpieli dla wzmocnienia odporności, robiono z niej okłady przy bólach kości, postrzyknięciach, bólach w krzyżu - używano bylicy też jako amuletu przeciwko bólowi pleców przy pracach polowych.
Wywar z bylicy podawano kobietom przy trudnych porodach, natomiast jako środek przeciwko epilepsji podawano chorym mieszankę bylicy oraz wywaru z korzeni i nasion piwonii (Paeonia officinalis).
Na Mazowszu uważano, że obłożenie stóp bylica przed dłuższą podróżą uchroni nogi przed zmęczeniem.
22f] Bylica pospolita - Artemisia vulgaris
Surowcem jest ziele - Herba Artemisiae, które zbiera się przed, w początkach lub w czasie kwitnienia; ścina się górne odcinki pędów.
Ziele zawiera olejek eteryczny - ok. 0,2-0,3% (tujon, izotujon, cyneol, pinen, kemfen, borneol), inulinę - ok. 9%, gorycze, żywice, kwasy, sterole, absyntynę, sole mineralna, flawonoidy i garbniki.
Wyciągi z bylicy pospolitej działają żółciopędnie, rozkurczowo, moczopędnie, wzmacniająco,
przeciwzapalnie, odkażająco, wykrztuśnie, trawiennie; pobudzają apetyt, regulują wypróżnienia, pobudzają krwawienie miesiączkowe; działają tonizująco na naczynia krwionośne.
Wskazania: zaburzenia trawienia, kamica żółciowa i moczowa, zastoje żółci, zaparcia, biegunki, nieżyty
jelit i żołądka oraz układu oddechowego, niedokwaśność treści żołądkowej, skąpomocz, skąpe i
nieregularne krwawienia miesiączkowe, osłabienie, choroby zakaźne i skórne.
Napar: 2 łyżki ziela zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 20 min.; przecedzić. Pić 3-4 razy dz. po
100-150 ml; dzieci od 6 do 7 r. ż. 32 ml, od 8 do 10 r. ż. - 40 ml, od 11 do 13 r. ż. - 50 ml, od 14 do 15 r. ż. - 70 ml, 2-3 razy dz.
Nalewka - Tinctura Artemisiae; pół szkl. ziela zalać 400 ml wódki; macerować 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3 razy dz. po 10-15 ml»
Ze świeżego ziela można też przyrządzić intrakt i zażywać go jak nalewkę.
Bylica pospolita ma podobne działanie lecznicze jak bylica piołun, lecz jest znacznie od niego
bezpieczniejsza.
22g] BYLICA POSPOLITA (Artemisia vulgaris)
Surowcem leczniczym jest ziele bylicy pospolitej - Herba Artemisiae (kwitnące szczyty pędów) i korzeń bylicy pospolitej - Radix Artemisiae.
W zielu znajduje się olejek eteryczny, inulina, śluz, żywice, cukry, związki goryczowe, kwasy organiczne, sterole, sole mineralne.
W korzeniu - olejek eteryczny, inulina, śluz, żywice, cukier, garbniki, trójterpeny, farneol.
Ziele działa na organizm człowieka podobnie do piołunu (Artemisia absinthium), lecz skuteczniej i bezpieczniej, także żółciopędnie i przeciwskurczowo.
Korzeń ma również działanie przeciwskurczowe i hamujące nerwobóle.
Bylica ziele działa również na robaki obłe w przewodzie pokarmowym oraz słabo moczopędnie.
W dużych dawkach pobudza krwawienie miesiączkowe.
Uwaga - może spowodować poronienie.
Nie należy zażywać tego leku w ostrym nieżycie żołądka lub jelit, ostrym zapaleniu wyrostka
robaczkowego, okresie miesiączkowania, ciąży i karmienia.
Surowiec stosuje się w mieszankach ziołowych, wtedy jego działanie jest skuteczniejsze.