2. Wyzn odch od pion meą bezpośre rzutowaniaMetodę tą stosujemy, gdy obserwowany obiekt ma niewielkie poziome rozmiary u podstawy, jest dostępny i widoczny z co najmniej dwóch korzystnych do obserwacji kierunków, np. kominy (np. stalowe) Obserwacje kątowe zastąpione są tu liniowymi. W tym celu umieszczamy prostopadle łatę do kierunku oś budowli-stanowisko. Pomiar: celujemy teodolitem na wybrany punkt i opuszczamy lunetę, odczytujemy na łacie położenie pionowej kreski krzyża. Obserwacje prowadzimy dla dwóch stycznych w każdym przekroju, a ich średnia określa położenie osi obiektu w tym przekroju. Porównanie średnich dla poszczególnych poziomów z poziomem odniesienia pozwala określić składowe wychylenia osi prostopadłe do kierunku wcinającego. Łata usytuowana jest w odległości „d" od stanowiska odległego o wielkość D od osi obiektu. W tej sytuacji różnica średnich odchyleń na łacie UI jest mniejsza D/d razy od wielkości składowej wychylenia osi obiektu U (rys 1 i 2). U/D=u/d; U=(D/d)*u=k(Oⁱ-O⁰); anal dokł, zakłądając ze m_D/D=m_d/d; m₀=mⁱ=m⁰-bł odczytu na poz zerowym równa się błędom odczytów na innych poz_; m²_u=2(m_D/D)²*u²+2k²m²₀ 6. wymień najczęściej stosowane technologie budowy: TECHNOLOGIA PRZESTAWNA: Stosuje sieją m.in. przy budowie kominów wież, silosów, charakterystyczną cechą jest to że budowla wznoszona jest segmentami. Wysokość segmentu wynosi 2,5 lub 3m. Urządzenie technologiczne do wznoszenia obiektów tą technologią zawieszone jest na wieży ustawionej wewnątrz budowli. Jest ono wykonane z rur lub kształtowników stalowych. Na wieży zawszony jest pomost roboczy, do którego podwieszone jest kołowe deskowanie, uformowane z odcinków blachy stalowej. Wznoszenie budowli wysmukłej odbywa się segmentami czyli tzw. cyklami budowlanymi. Każdy cykl obejmuje fazy: 1)nadbudowa wieży i podniesienie pomostu maszynowego, 2)zwolnienie deskowania i podniesienie pomostu roboczego wraz z blachami formy zewnętrznej na wyższy poziom, 3)wykonanie zbrojenia, 4)ustawienie blach formy zewnętrznej i wewnętrznej w projektowanym promieniu 5)zabetonowanie.(rys)(fund, wieża nośna, blachy szalunku, pomost roboczy, głowica) TECHNOLOGIA DESKOWANIA PRZESTAWNEGO: Stosuje się ją do wznoszenia chłodni kominowych; polega na tym, że wraz z żelbetonowa powłoką chłodni wznoszona jest w jej wnętrzu wieża z elementów rurowych, jest to wieża ustawiona mimośrodowo(wieża przyścienna - może Stanowic oparcie dla osnowy). TECHNOLOGIA ŚLIZGOWA: Urządzenie do wykonania budowli projektowanego kształtu opiera się na wykonanym już fragmencie obiektu. W żelbetowej ścianie prowadzi się na całym obwodzie grube pręty ślizgowe, które stanowią oparcie dla urządzenia. Po prętach tych pełzną dźwigary hydrauliczne zapewniające ruch postępowy w 2 - 3 centymetrowych interwałach, co praktycznie stanowi ruch płynny. Technologia ślizgowa stosowana jest najczęściej przy wznoszeniu budowli o stałym przekroju poprzecznym. TECHNOLOGIA KLATKOWA. Charakteryzuje ją stosowanie systemów automatycznego podnoszenia dla elementów pomostów obwodowych wykonanych w postaci klatek. Stosuje się ja do wznoszenia chłodni kominowych; w technologii tej wyeliminowano wieżę przyścienną zastępując ja dźwigiem ustawionym w osi pionowej chłodni. Eliminacja wieży przyściennej spowodowała utratę możliwości rozwijania osnowy realizacyjnej. Spowodowało to konieczność przeniesienia osnowy realizacyjnej na wykonany fragment ściany i zawieszenie tam deskowania 7.MET STAŁEJ PROSTEJ (rys1) Ok.=Op, u=Oi-Op, gdy prosta nie jest równoległa (rys 2) Oi=Op+yu+xu, yu=Oi-Op-xu, xu/d=(Ok-Op)/D, xu=d/D(Ok-Op), yu=Oi-Op-du/D/(Ok-Op)=Oi-Op-kdu, gdzie k=(Ok-Op)/D, myu=mD/D*sqr(2D²-2Ddu+2du²) przyjmując dn=Dmymax=mo*sqr2, gdzie mo-bł odczytu na łacie(zależy od D i war atm)

5. Budownictwo wieżowe, wymień podstawowe grupy czynników wpływających destrukcyjnie na budowlę:Występują 3 podstawowe grupy czynników destrukcyjnie wpływających na budowle: fizykochemiczne, mechaniczne oraz termiczne. Do czynników fizykochemicznych zaliczane są zjawiska, wywołujące zmiany strukturalne materiału konstrukcyjnego. Przede wszystkim są to zjawiska reologii i relaksacji, które powodują zmiany skurczowe i starzeniowe w materiale. Relaksacja związana jest ze zmniejszaniem się naprężeń w ciałach fizycznych z biegiem czasu. Reologia natomiast jest to zjawisko uwzględniające wpływ obciążeń na zachowanie się materiałów i konstrukcji z rozpatrzeniem czasu trwania tych obciążeń. Duże znaczenie mają też wpływy chemiczne, które występują w wyniku szkodliwego oddziaływania na materiał różnego rodzaju substancji chemicznych. Związki te są zawarte przede wszystkim w spalinach, w tym szczególnie niekorzystne są związki siarki powodujące korozję materiału konstrukcyjnego. Różnego rodzaju szkodliwe procesy chemiczne prowadzą w sposób powolny do pogorszenia jakości materiału konstrukcyjnego. Do czynników mechanicznych zalicza się: ciężar własny budowli, wpływ odkształcenia podłoża gruntowego, obciążenia wiatrem, wpływy dynamiczne (drgania), wpływ eksploatacji górniczej. Przez ciężar własny rozumie się ciężar trzonu lub powłoki wykładziny żaroodpornej, zraszalnika lub też urządzeń dodatkowych. Ciężar ten decyduje o stateczności budowli. Z kolei odkształcenia podłoża gruntowego mogą w konsekwencji doprowadzić do powstania przechyłu budowli. Proces ten można podzielić na trzy fazy: (rys) w I fazie osiadania fundamentu wynikają ze ścisłości gruntu, proporcjonalnej do przykładowego obciążenia Q1. Jeśli w tej fazie wystąpi zjawisko nierównomiernego osiadania podłoża gruntowego, pojawić się może przechył budowli. W II fazie obserwujemy wypieranie gruntu spod krawędzi fundamentu spowodowane obciążeniem Q2.W fazie III po przekroczeniu przez grunt naprężeń granicznych, przy obciążeniu Qgran ,fundament zagłębia się w grunt mimo braku przyrostu obciążenia, a osiadanie i przechył fundamentu następuje w skutek wypierania gruntu spod fundamentu oraz utraty naturalnej struktury przez podłoże gruntowe. Kolejnym mechanicznym czynnikiem jest wiatr. Duże powierzchnie boczne budowli wieżowych i ich znaczne wysokości sprawiają że budowle te przejmują na siebie olbrzymie obciążenia powstałe od parcia wiatru, powodując wygięcie trzonu konstrukcji, a także nieustanne drgania budowli wieżowej. Budowle wieżowe są wrażliwe na obciążenia dynamiczne(drgania), których źródłem mogą być: -procesy wibracyjne przeprowadzane przez człowieka w celach technologicznych -urządzenia techniczne, wywołujące drgania skutkiem własnej pracy -zjawiska losowe, niezależne od człowieka( przede wszystkim ruchy tektoniczne) Ostatnim czynnikiem mechanicznym są wpływy eksploatacji górniczej. Budowla znajdująca się w obszarze oddziaływania eksploatacji górniczej poddawana jest różnym rodzajom obciążeń w wyniku których wykazuje osiadanie dochodzące nawet do kilkudziesięciu centymetrów. Do czynników termicznych , których skutkiem jest zmiana kształtu budowli wieżowej zalicza się przede wszystkim wpływ nierównomiernego nasłonecznienia. Pozorna wędrówka słońca powoduje nagrzewanie się pewnych fragmentów trzonu budowli podczas gdy inne jego fragmenty pozostają w cieniu. Proces ten powoduje wydłużanie nasłonecznionych tworzących a w konsekwencji wygięcie budowli.

8 SUWNICA jest to urządzenie służące do transportowania surowców i wyrobów w obrębie składów lub hal produkcyjnych, SUWNICA POMOSTOWA jest samojezdnym urządzeniem transportowym składającym się z mostu wspartego na kołach poruszających się po dwu szynach ułożonych wzdłuż linii prostych równoległych względem siebie (rys 1 wózek, most, szyny, słupy) (rys 2 czołownica, belka, wózek, most, koła, pole manewrowe, koła napędzane silnikiem elektr), BRAMOWA, WARSZTATOWA

9 SUWNICE. WYMAGANIA TECHNICZNE.Aby zapewnić właściwą pracę suwnicy, osie szyn powinny być: -Prostoliniowe i równolegle do siebie, -Oddalone od siebie w płaszczyźnie poziomej o wielkość ustalona w projekcie, -Ułożone we właściwej odległości od elementów konstrukcji hali lub estakady, -Ułożone poziomo na jednej wysokości Odchylenie w wymiarze prześwitu toru jezdnego w stosunku do projektu nie powinno się różnić więcej niż ±5 mm, Odchyłka osi szyny od jej osi teoretycznej nie powinna być większa niż ±2,5mm, Wzajemna różnica poziomów główek szyn w jednym przekroju poprzecznym toru nie powinna być większa niż: Na podporach ±10 mm, W przęśle ±15 mm, Różnica poziomów główki szyny na słupach w tej samej osi podłużnej nie powinna przekraczać wartości b/1500 (b - rozstaw słupów) i nie może być większa niż 10 mm, Wzajemne przesunięcie czoła szyn w styku, w poziomie lub w pionie, nie powinno być większe niż ± 1 mm, Odchylenie osi górnego pasa belki podstawy od płaszczyzny pionowej przechodzącej przez środki podpór przy wysokości belki h < h/500, 10 MET ANAL-AGRAF 1) obliczenie yi punktów obserwacyjnych- yLi=yLośr-Oli, yPi=yPośr+OPi, 2) Obl y0 dla każdego przekroju Y0=(yl+yp)/2 oraz y0śr y0-yśr, 3)sporządzenie wykresu na którym wprowadzono linie jako teoretyczną oś toru , 4)wpasowanie prostej prostej EVl=~EVp (1mmm), 5) Odczytanie V, 6) Obliczenie Y0, Yl, Yp Yp=Y0-s/2, Yp=Yo+s/2, 7)Obliczenie poprawek Vyl=yl-Yl, Vyp=yp-Yp MET ANALIT 1 i 2 jak wyżej, 3)układamy równania poprawek ai+b=y0-yśr+V, gdzie a i b współczynniki równania osi toru, i=di/d, gdzie di-odl. punktu od początku toru, d-odl. między sąsiednimi punktami na belce, V=ai+b-c, Obliczamy a i b, następnie poprawki do osi toru, 4)Obliczamy poprawki do osi szyn VYl=yl-Yl, VYp=yp-Yp, 13 PRZENIESIENIE WSKAŹNIKÓW KONSTRUKCYJNYCH MET BEZPOŚR RZUTOWANIA (rys 1 i 2) deltap/d=deltaP/D, deltaP=p*D/d dokładność tyczenia m3=0,9mm nie pionowość osi głównej teodolitu, m4=0,3mm błąd celowania, m5=0,4mm wprowadzenie sygnału w płaszcz celowania, m6=0,8mm oznaczenie wskaźnika na stropie m²=m₃²+m₄²+m₅²+m₆⁵ m=1,3,mm, Czynności-ustawienie teodolitu na stan, -przeniesienie wskaźnika w 2 poł lunety, -obowiązkowe spoziomowanie dokładnie teodolitu

14 PRZ MET BIEGUNOWĄ (rys) po wytyczeniu pktów nr 1 i 2 kontrola lpom-lobl=?. l²_obl=d₁²+d₂²-2d₁d₂cos(B-Alfa), m_L=3,7mm, przy zał mAlfa=mB=10^cc, md=2mm, ANALIZA m1=0,3mm błąd centr pionownika, m3=0,1mm, mA=1,6mm bł przeniesienia pktu A na wyższe kondygnacje (rys 2) mA=mozn*sqrn=0,5*sqr10 -bł. Oznaczenia na tarczy przecięcia się osi celowej pionownika z tarczą mA=1,6mm BŁĄD METODY M²=2,7²+1,6²=4mm, punkty A i B są wybierane w miejscach gdzie są rury, przewody, jakieś luki w stropie (rys matrycy) MET PRZECIĘĆ KIERUNKÓW (rys) O1/D1=u/d1, u=O1/D1*d1. robimy pomiar na danym punkcie. Idziemy na następne piętro, robimy odczyt, obliczamy poprawki i mamy punkt. Metoda kolejnych przybliżeń m=1,5mm

15.SZYBY WINDOWE ZASADY POMIARU - dla szybów windowych dokonuje się pomiar dla wcześniej założonej osnowy. Może być ona użytkowana. (rysunki) Osnowę do pomiaru stanowi zakładana na górze lub na dole dwupunktowa baza punktów AB. W punktach tych ustawia się pionownik optyczny i odczytuje dwukrotnie na łacie odległość od pionowej osi celowej do ścian szybu. Odczyty wykonuje się na poszczególnych poziomach roboczych-zwykle dla każdej kondygnacji lub w ustalonych odstępach wysokości. Następnie oddzielnie dla każdego przekroju obliczane są różnice (odchyłki od pionu) między odczytami na poszczególnych kondygnacjach, a średnią arytm. z wszystkich odczytów. Średnią tą należy wcześniej tak poprawić aby suma z odczytów na przeciwległych punktach pomiaru była równa projektowanemu wymiarowi szybu 16OPRACOWANIE WYNIKÓW POMIARÓW:A) METODA GRAFICZNA Osnową pomiaru są w tym wypadku cztery punkty stanowiące wierzchołki prostokąta o znanych wymiarach. Przekroje szybu na poszczególnych kondygnacjach orientuje się względem tego prostokąta i nanosi na jeden zbiorczy rysunek., podobnie jak przy określaniu odchyłek kształtu szybu. W skali 1:10 nanosi się na kalce technicznej położenie osi prowadnic dźwigowych . Kalkę przykłada się do wspomnianego rysunku zbiorczego i tak sieja przesuwa, aby rzuty prowadnic mieściły się swobodnie w powierzchni zawartej między liniami poziomymi przekrojów wewnętrznych powierzchni ścian szybu. (rys) B) METODA ANALITYCZNA Metoda ta polega na określeniu optymalnych płaszczyzn, w których zmontowane zostaną prowadnice. Matematyczną podstawą opracowania wyników pomiaru jest metoda parametryczna wyrównania z warunkami wiążącymi parametry (rys). W obliczeniach wagi dal równań wiążących są dużo większe od wag równań podstawowych. Teoretyczne wagi powinny wynosić nieskończoność, a podstawienie konkretnych liczb spowodowane jest niemożliwością wykorzystania nieskończoności w obliczeniach. W praktyce geodezyjnej inwentaryzacje wykonuje się w dwóch punktów znajdujących się w pobliżu drzwi wejściowych do szybu windowego. Teoretycznie inwentaryzacja wykonana z czterech punktów daje większe możliwości wpasowania nie tylko osi prowadnic dźwigowych, ale całego szybu windowego. Obliczenia wykonuje się w układzie współrzędnych, gdzie osiami X i Y są krawędzie ścian szybu w piwnicy budynku. W stosunku do tych osi odnosi się krawędzie ścian dla każdej kondygnacji. Współrzędne X i Y, które są jednocześnie wyrazami wolnymi dla poszczególnych punktów każdej kondygnacji, wyrażone w układzie XOY. Robimy po kolei: 1)obliczenie X,Y punktów obserwowanych 2)ułożenie równań poprawek Xi^obs+Vxi = Xi^wyr Yi^obs + Vyi = yi^wyr 3) nałożenie na niewiadome warunku równoległości i prostopadłości, war równoległości x_D^W-x_A^W=s, x_C^W-x_B^W=s, y_B^W-x_A^W=h, y_C^W-y_D^W=h, war prostopadłości x_B^W-x_A^W=0, x_C^W-x_D^W=0, y_C^W-y_B^W=0, y_A^W-y_D^W=0, 4) Obliczenie równań poprawek19)TYCZENIE PUNKTÓW POŚREDNICH: -tyczenie stycznych, -met kolejnych przybliżeń, -tyczenie pktów met domiarów prostych od cięciw, , -met angielska od przedłużonych cięciw -met biegunowa Twierdzenie:cięciwy wychodzące z pktu na okręgu (s) i tworzące między sobą równe kąty, odcinają na tym okręgu łuki równej długości. Kąty środkowe odpowiadające tym łukom są równe podwójnym kątom obwodowym. (rys) 1) cięciwa S-1=2Rsin(fi/2)*1(fi/2), 2) cięciwa S-2=2Rsin(fi/2)*2(fi), 3) cięciwa S-3=2Rsin(fi/2)*3(3fi/2) Przykład: R=200m, L=10m. Fi=Lro/R=(10m/200m)*600,00=~3,1831^g 1(fi/2 , 10m), 2(fi/2*2 , 19,99m) 3(fi/2*3 , 29,97m) różnica między łukiem a prostą 1mm

17 DROGA--- TYCZENIE DŁUGICH ODC PROSTYCH - 1) RYSUNEK P-wektor przesunięcia, znajdujemy taki punkt abyśmy widzieli W1 i W2, P=d1sinAlfa, d/sin(180-Gamma)=d2/sinAlfa=>sinAlfa=(d2/d)sinG, P=(d1*d2*sinG)/d, przy założeniu d1=d2=~d/2 oraz sinG=G, P=d²G''/4dro''=d/4*G''/ro'', Analiza dokł m_P=1/4 sqr((Gm_d/ro)²+(dm_G/ro)²) oszacowany m_P=1/4*d*mG/ro 2)Met poligonowa, rysunek, kolejność postępowania: 1-założenie osnowy, 2-Obliczenie X,Y pktów 1,2,3,4,5, 3-Obl wartości rzędnych i odciętych, 4-lub obliczenie wsp biegunowych, 3) Met tyczenia z 2 stanowisk -Kol postępowania: 1-naw pktów W1 i W2 do osnowy szczegółowej, 2-obliczenie kątów G1 i G2, 3-tyczenie pktów 1,2,3,4 np. co 100m anal dokł m_Gamma=m_AL/ro sqr(n(2n-1)/6(n-1))-bł poprzeczny wynikający z dokł odkładania kąta 18. TYCZENIE ŁUKÓW KOŁOWYCH, PUNKTY GŁÓWNE. (RYS) Punktami głównymi łuku kołowego nazywa się punkty styczności łuku z prostymi głównymi trasy P i K oraz punkt środkowy łuku S. Wyznaczenie terenoe tych punktów może być wykonane przez odłożenie odpowiednich miar liniowych i kątowych od punktu wierzchołkowego i kierunków głównych trasy. Punkty początkowy i końcowy zostaną wyznaczone w wyniku odłożenia stycznej głównej t od ptk wierzchołkowego wzdłuż kierunków głównych PW=KW=t=R*tg(γ/2) Natomiast punkt środkowy PW₁=R*tg(γ/4) h=R-OS'=R-Rcos(γ/2)=R(1-cos(γ/2))=2sin²(γ/2)*R, PS'=PW₁'=R*sin(γ/2) WW₁=PW-PW₁=R*tg(γ/2)-R*tg(γ/4)W przypadku wierzchołka niedostępnego (rys2) [ciąg poligonowy gdz z 1 nie widzimy 2] , punkty główne wyznaczamy w następujący sposób:zakladamy punkty 1 i 2 łaczącą kierunki PW i KW, mierzymy katy α,β i d, obliczamy d1 i d2 z twierdzenia sinusów d1/sin(180-β)=d2/sin(180-α)=d/sin(180-γ) lub w przypadku gdy nie można poprowadzic prostej zakladamy ciag poligonowy 1,3,4,2 , wyznaczamy współrzędne punktów, mierzymy katy i odległości d,d1,d2 20. Budownictwo drogowe. Klotoida jako krzywa przejściowa miedzy prostą a lukiem kołowym.Rysunek, wzory.Z wielu różnych krzywych matematycznych zapewniających warunek ciągłości zmiany krzywizny jako krzywa przejściowa najczęściej jest stosowana klotoida Klotoida charakteryzuje się min. właściwością, że przyrost jej krzywizny jest proporcjonalny do przyrostu długości. Zależność powyższą można zapisać równaniem naturalnym klotoidy: L = a²*K lub LR = a²=const.gdzie: L - długość luku mierzona od punktu stałego do rozpatrywanego punktu na krzvwej, K - krzywizna w rozpatrywanym punkcie, R - promień luku, a² - współczynnik proporcjonalności.
Dla każdego dowolnego punktu P na klotoidzie zachodzą zależności matematyczne wiążące podstawowe elementy klotoidy: L, R, a i τ -kąt zwrotu stycznej klotoidy, DANE:Xp, Yp, Rτ SZUKANE: Xs, H, Ys, T, TD, TK, u, v, N Xs=Xp-Rsinτ, H=Yp+Rcosτ-R=Yp+R(cosτ-1)=Yp-R(1cosτ)=Yp-2Rsin²(τ /2), Ys=H+R=Yp+Rcosτ, T=Xp+V, V=Yp*tgτ, T=Xp+Yp*tgτ, TD=Xp-u, u=Ypctgτ, TD=Xp-Ypctgτ, Tu=Yp/sinτ, N=Yp/cosτ W praktyce geodezyjnej często stosuje się określanie klotoidy przez podanie współrzędnych prostokątnych punktu W praktyce w większości przypadków wystarczy uwzględnić tylko 1 lub 2 pierwsze wyrazy z szeregu. W projektowaniu tras najczęściej stosuje się klotoidę jako krzywą przejściową między prostą a lukiem kołowym, przy czym jeżeli w takim zespole krzywych parametry obu klotoid są takie same, to jest to układ symetryczny, jeżeli parametry są różne, układ jest niesymetryczny.

21 RÓWN NATURALNE KLOTOIDY (rys 1) i (rys 2) tgAlfa=h/b, tgA=F/Q, h/b=F/Q, h=b*F/Q ponieważ F=mv²/2 lub F=mv²k, Q=mg gdzie k=1/R otrzymamy h=b*mv²h/mg=b*v²h/g (1) wartość przechyłki h wprowadza się h=i*l podstawiając do wzoru (1) mamy il=b*v²h/g lub l=b*v²h/gi, h=1/R, L*R=a²-równanie naturalne klotiody 23 ŁUK KOŁOWY Z NIESYMETRYCZNYMI KLOTOIDAMI (rys) DANE: R, Gamma, L lub a możemy obl Xp, Yp, G=A+2τ, G>2τ, To=(R+H)tg(G/2), Xo=Xp-Rsinτ, Xs=Xo+Rsin(G/2), X'w=Xs+z'sin(G/2), z'=R*2sin²(A/4)/cos(A/2), W'_D z trójk W'PD, W'_D=R/cos(A/2), Xw=X'w+zcos(180-G), a z obl zależności W_D-R=[(R+H)/cos(G/2)]-R, Y_D=R+H, Y's=Y_D-Rcos(G/2), Y'w=Ys-z'cos(G/2). Tablice a=1, a l zmienia się co 0,001 w zakresie od l=0,000 do l=2,190, z tablic można określić τ, Xp, Yp, Xs, h, to, tu

24. BUDOWNICTWO DROGOWE. BIKLOTOIDA.- Biklotoida to dwa symetryczne hub niesymetryczne łuki klotoidy bez wstawki łuku kołowego między nimi. Taki zespól krzywych nazywamy biklotoida symetryczną lub biklotoida niesymetryczną (rys 1). 2 τ = γ wcześniej do tablic (τ );L₁ = L₂;L = 0Biklotoida niesymetryczna L₁: L: L₂= 1: m : n ponieważ L = 0 to m = 0 ;dane: L1:L2=l:n ; τ₁= γ/(1+n) ; τ₂= γn/(1+n)= n* τ₁ ; R - szybkość poruszania się po krzywiźnie L — długość klotoid.RYS..

25. BUDOWNICTWO DROGOWE.ŁUKI KOSZOWE.Z powodu trwałych przeszkód terenowych nie zawsze można jednym łukiem połączyć dwa proste odcinki trasy, przechodzimy wówczas od kierunku stycznej początkowej do kierunku stycznej końcowej łukiem koszowym.Łuk koszowy — jest to zespół krzywych (2 lub więcej łuków kołowych) o różnych promieniach, mających 1,2 lub więcej punktów wspólnych i wspólne styczne w tych punktach- Punkty główne łuku koszowego to punkty styczności z prostymi głównymi i punkty wspólne poszczególnych łuków. Wyznacza sieje tak samo jak pojedynczy łuk kołowy.RYS DANE: L1, R1, R2, γ, SZUKANE: L2, Alfa1, Alfa2, układamy 2 równania A1+A2+180+180- γ=360, (1) A1+A2= γ, (2) cosA2=W1B/(R1-R2) gdzie W1R=AC-W1C-AB=DE-W1C-R2, DE=>z trójkąta WED DE=t1cos[-(90- γ)], O1C=>trójkO1CD, O1C=R1sin[-(90- γ)]=-Rcos γ, cosA2=(t1sinγ+R1cosγ-R2)/(R1-R2), sprawdzenie t1=R1tgA1, t'1=R1tg(A1/2), WW1=t1-t'1, podobnie: t1=R2*tgA2, t2=R2*tg(A2/2), WW1=t'1-t'2

27 . BUDOWNICTWO DROGOWE.PRZECIĘCIE NIWELETY Z TERENEM Niweleta - projektowany profil terenu. Linia łącząca rzędne wysokości korony projektowanej trasy (drogi, wiadukty) w jej przekroju podłużnym. Punkty stałe niwelety to:a)wysokość główek szyn w miejscach z projektowanym skrzyżowaniem; b)wysokość osi dróg krzyżujących się (proj. istniejąca); c)rzędne wysokości nawierzchni mostów stałych (prowizorycznych) ; d)rzędne krawędzi nasypów nad przepustami drogowymi; e)rzędne wysokości drogi pod wiaduktem kolejowym RYS.Dane: H_A, H_B, H_C, H_D Szukane: d_o, H_o ;Układamy dwa równania: H_O=H_A+i_N d₀ Gdzie i_N=(H_B-H_A)/d ;H₀=H_C+i_R d₀; gdzie i_R=(H_D-H_C)/D ;H_A+(H_B-H_A)/D*d₀= H_C *(H_D-H_C)/D*d₀ ; d₀=(ΔH_AC*D)/( ΔH_AB+ΔH_CD)*D;H₀=d₀i_N+H_A

28. PRACE ZIEMNE, METODY OKREŚLANIA OBJĘTOŚCI MAS ZIEMNYCH. WYMIEŃ A JEDNA Z NICH OMÓW SZCZEGÓŁOWO-Metodami określającymi objętość mas ziemnych są:-metoda siatki kwadratów,-metoda przekrojów poprzecznych,-metoda przekrojów poziomych z mapy warstwicowejMETODA PRZEKROJÓW POZIOMYCH Z MAPY WARSTWJCOWEJ- Do obliczenia objętości naturalnej formy terenowej wypukłej( np. pagórek) lub wklęsłej(np. zbiornik wodny) stosuje się metodę przekrojów poziomych z wykorzystaniem mapy warstwicowej ( rys.5 ). Objętość tym sposobem obliczamy ze wzoru przybliżonego: V=(1/2)*h*ⁿE_i=1 (P_i+P_i+1)+(1/3)*Δh*Pn lub ze wzoru ścisłego: V=(1/3)*h*ⁿE_i=1 (P_i+P_i+1+SQR(P_i*P _i+1))+(1/3)*Δh*Pn ; h — cięcie warstwicowe ;P_i - pole powierzchni ograniczonej warstwicą ;Δh - największa odległość powierzchni topograficznej od najwyższej lub najniższej (n-tej ) płaszczyzny warstwicowej RYS2do wykonania obl objętości tą met niezbędne jest posiadanie mapy warstwicowej terenu, którą pozyskuje się z ośr geod-kart lub wykonuje się na podst pom ter

30 PRACE ZIEMNE. WPŁYW ZAGĘSZCENIA NA DOKŁADNOŚĆ OKREŚLENIA OBJĘTOŚCI-W praktyce projektowana dokładność obliczenia objętości jest ściśle związana z kosztami wykonania robót ziemnych, rozliczanych za ilość jednostek objętości gruntu (m³). Niska dokładność obliczenia może być przyczyną ponoszonych strat. Na placu budowy niedokładność obliczenia objętości może powodować nadmiar bądź niedobór gruntu.Na dokładność obliczenia objętości wpływają: rzędne projektowanej niwelety, projektowane spadki, wymiary określające kształt budowli, dokładność materiałów wyjściowych, metody obliczenia objętości, odpowiednie zagęszczenie gruntu w nasypie, jego wilgotność, skład fizykochemiczny.Dopuszczalne odchyłki ustaleń od projektu.a)0,002% dla spadków terenu;b)0,0005% dla spadków rowów odwadniających; c)+/- 2% dla wskaźnika zagęszczenia gruntów d)+/- 4cm dla rzędnych w siatce kwadratów 40 x 40m e)+/- 5 cm dla rzędnych dna wykopu pod fundamenty f)15 cm w wymiarach w planie wykopu o szerokości dna równej lub mniejszej niż 1,5m ;m_g — wpływ zagęszczenia gruntu na dokładność obliczenia objętości.Zagęszczeniu podlegają grunty nasypowe (wbudowane w nasyp), gdyż przy odspajaniu i przemieszczaniu ulegają spulchnieniu.Wskaźnik lub stopień zagęszczenia gruntu zależy m.in. od rodzaju gruntu, jest definiowany jako stosunek objętości gruntu w wykopie do objętości gruntu wbudowanego w nasyp po odpowiednim zagęszczeniu.D=V_W/V_N ;V_W - objętość gruntu w wykopie; V_n - objętość gruntu w nasypie D - stopień zagęszczenia gruntu Przy tolerancji stopnia zagęszczenia ± 0,02D ; V_W=DV_N ± 0,02 DV_N (stopień zagęszczenia gruntów może zawierać się w przedziale <0,90 ; 1,15>) Na potrzeby ustalenia wpływu błędu zagęszczenia gruntu na dokładność obliczenia objętości wystarczy przyjąć D=l,0, a zatem m_g=± 0,02Vn

31. PROJEKTOWANIE PŁASZCZYZN BILANSUJĄCYCH ROBOTY ZIEMNE- Każda płaszczyzna przechodząca przez środek ciężkości jest płaszczyzną bilansującą roboty ziemne. 1) średnia wartość współrzędnych X_s=Ex_i/n Y_s=Ey_i/n Z_s=Ez_i/n 2)jcżcli płaszczyzna bilansująca ma zadany kierunek największego spadku α i wartość największego spadku k to równanie płaszczyzny to:(kcosa)x + (ksina)y - z + H₀ = 0 ; H_o = - X_skcosα - Y_sksinα + Z_s 3) jcżeli projektowana płaszczyzna ma przechodzić przez 2 punkty: 1 (xl,yl,zl) i 2 (x2_, y2, z2) to: (x₁-X_s)kcosα + (y₁Y_s)ksinα - (z₁-Zs) =0 (x₂ -X_s)kcosα + (y₂-Ys)ksinα - (z₂-Z_s) =0 4)jcżeli projektowana płaszczyzna ma przechodzić przez 1 dany punkt i ma określony max spadek wzdłuż kierunku α to mamy jedno równanie: (x₁-X_s)kcosα + (y₁-Ys)ksinα - (z₁-Zs) =0 5)jeżcli projektowana płaszczyzna ma przechodzić przez 1 dany punkt i ma określony max spadek k to mamy jedno równanie: (x₁-X_s)kcosα + (y₁-Ys)ksinα - (z₁-Zs) =0 i dołączamy równanie: Sin²α+cos²α=1 i wyliczamy α Projektowanie płaszczyzn minimalizujących roboty ziemne: a)dla każdego punktu o znanych współrzędnych zestawiamy równanie: vi = (x₁-X_s)kcosα + (y₁Y_s)ksinα - (z₁-Zs) Równanie te wagujemy proporcjonalnie do powierzchni otaczającej dany punkt i rozwiązujemy wg [pvv] = min b) projekto\vana płaszczyzna ma zminimalizować roboty ziemne i zbilansować je. Wtedy dla każdego punktu o znanych X i Y zestawiamy następujące równanie aproksymujące: vi = e_xx_i + e_yy_i + z_o- z_i RYS.e_x - nachylenie płaszczyzny wzdłuż osi OX c_y - nachylenie płaszczyzny wzdłuż osi OY z*,- przecięcie płaszczyzny z osią OZmetoda przekrojów poziomych z mapy warstwicowej: V = h/2 Σ(S_l+S_i-1) +Δh/3*S_n met. siatki trójkątów:RYS V = a²/2* l/3(h₁+h₂+h₃) met. punktów rozproszonych V= l/3S₁(h₁+h₂+h₃ ) mv²=(Vms/S)²+(S/3)²3m_h²+m_vu² m_Vu² = 0_,6 Q S√b Q- współczynnik bogactwa mikro- rzeźby (0,005 - 0,01) b - średnia długość celowej Na dokładność określenia objętości składają się następujące błędy: m_k - bl. ukształtowanie powierzchni terenu m_g - bl. zagęszczenia gruntów m_w - wpływ dokładności materiałów wyjściowych. έ = R - x; x = √(R²-a²/4) a - bok kwadratu w met siatki kw. Błąd obliczonej objętości ze względu na ukształtowanie terenu wynosi: m_Vu²= Sέ_SR = na²έ_SR wpływ błędu zagęszczenia terenu D=V_W /W_N; Vw=V_N D ± 0,02D V_N - ustalona tolerancja stopnia zagęszczenia gruntu; wg Polskiej Normy 0,9<D<l,15 wpływ dokładności materiałów wyjściowych: można to sprowadzić do wpływu dokładności wyznaczenia rzędnych terenu h. l)V = Sho 2) V = ΣSi 1/KΣh_J 3) ho = V/S 4) hj = h_J ± m_hj + h_j Jeżeli do równania 3 podstawimy równanie 4 to otrzymamy: m_vh = ±m₀\√(S/K) + U₀S u₀ - bl. systemat. rzędnej wysokość m₀ - bl. jednoznacznego określ, h 0,02m - niw. Siatk. 0,10m - tachimetria 0.05m - punkty rozproszone 0_,05m - niw. Przekrojów 0,20m - aerofotogrametria

32. POMIARY KOLEJOWE rys (nawierzchnia kolejowa, podkłady, podsypka, podłoże, rozstaw, sygnał kolejowy) PRZEŚWIT-1435mm (zmienia się ta wartość na łuku) przy R<300m poszerzenie e od 5-25mm, ROZSTAW min 3,5m, 4,0m, 4,7m w przypadku ustawienia sygnalu kolejowego, jeżeli r (promień) dwóch linii kolejowych leżących na łuku jest mniejszy od 350m rozstaw powiększa się o e od 20-1100mm, szyny są ciężkie (c) średnie (s) i lekkie (l) wymiary-główka68mm, szyjka147mm, stopka130mm, PRZECHYŁKA (rys) h=btgA, tgA=h/b=F/c, F=ctgA, h=F/c*b ponieważ F=mv²/R, c=mg, h=mv²/Rmg*b=v²/Rg*b, jeżeli h przyjmujemy w mm a V w Km/h, b=1435=~1,5m, h=11,9v²/R lub h=600v/R-wzór doświadczalny, Przechyłkę stosuje się dla łuków o R</4000, wartość przechyłki powinna się mieścic w granicach 20-150mmm ROZJAZD PROSTY (rys. zwrotnica, kierownice, kierunek toru zasadniczego, tory łączące, krzyżownica, kier toru odg, koniec rozjazdu, śr rozj, pocz rozj)) oznaczenie na mapie S49-500-1:12, s-typ szyn, 49-waga, 500-promień toru odgałęźnego (300/500-pr.toru zasadniczego, pr toru rozg) , 1:12-skala rozjazdu , ZAST roZJ PR Rys 1 2-poł torów rozjazdami o równych skosach 3-poł torów rozj o różnych skosach)

Pomiary kolejowe- Jedno-, dwu- i wielotorowe. Roz-jazdy są zwyczajne i krzyżowe. Rozjazd zwyczajny składa się ze zwrotnicy, torów łączących (wygię-tych wg promienia łuku kołowego), krzyżownicy. Typ rozjazdu podaje się symbolem, np. S49-300-1:9. S49- typ szyny, 300-promień toru odgałęźnego, 1:9-skos rozjazdu. Gdy od toru głównego odgałęziają się 2 tory w tę samą lub różne strony należy między początkami rozjazdów zaprojektować wstawkę prostej. Projekt linii kolejowej obejmuje określenie niezbędnych miar kąto-wych i liniowych oraz sporządzenie szkiców umożliwiających terenową realizację projektu technicznego. W proj. tech. określa się parametry te-chniczne linii kolejowej.

33. połączenie torów równoległych rozjazdami o równych skosach (rys) Wytyczenie polega na określeniu w terenie położenia p-tów środko-wych poszczególnych rozjazdów oraz p-tów pocz. i końcowych. Po-łożenie p-tu środk. wyznacza się w stosunku do istniejących torów lub osn. geod. i do założonego kilomet-rażu tego p-tu. Pozostałe p-ty wyznacza się przez odłożenie odpowiednich miar. 34.połączenie torów równoległych rozjazdami o różnych skosach (rys) Opracowanie geodezyjne sprowa-dza się do określenia położenia p-tów głównych poszczególnych roz-jazdów. Punktem wyjściowym jest środek rozjazdu krzyżowego.

37.PRZENIESIENIE WYSOKOŚCI PRZEZ PRZESZKODY WODNE- (rys) Przy budowie mostów, zapór itp. zachodzi potrzeba przeniesienia wysokości przez przeszkody wodne. Stosuje się met. niwelacji geometrycznej lub trygonometrycznej przy użyciu tarcz bisekcyjnych.met. niwelacji geometrycznej -Na łacie A wykonuje się odczyt wstecz, następnie (przy spoziomowancj osi celowej) celujemy na łatę na reperze B. Pomiarówy przesuwa tarczę bisekcyjną do momentu pokrycia poziomej kreski krzyża i środka tarczy. Należy wykonać kilka serii pomiarów by wyeliminować błędy. Z różnicy odczytów A i B otrzymuje się różnicę wysokości Dokł dla D=700m wynosi ok. deltah=2mm.

38 met. niwelacji trygonometrycznej (rys) HB=HA+i+DtgBeta+D²(1-k)/2R-l_i, dla kata Alfa HAlfa=i+DtgAlfa+D²(1-k)/2R-l₁, Hbeta=i+DtgBeta+D²(1-k)/2R-l₂, anal dokł : m_h=SQR{[(tg Beta+(1-K)D/R)]²md²+(Dmalfa/cos²Alfa)²+(D²mk/2R)², mierzymy na łacie odległości od reperu do środków tarczki bisekcyjnej i dla kontroli odległości między sąsiednimi tarczkami. ze stanowiska mierzymy kąty pionowe

39. OSNOWY REALIZACYJNE. PODZIAŁ OGÓLNY, PODZIAŁ WG. G - III Pomiary geodezyjne związane z tyczeniem projektów w terenie oraz robotami budowlanymi i montażowymi należy opierać na geodezyjnej osnowie, przeznaczonej do wykonania pomiarów realizacyjnych , za pomocą których są wyznaczane w terenie zaprojektowane obiekty. Osnowy dzielą się na: *Sytuacyjne (poziome), z których jest wykonywane tyczenie sytuacyjne obiektów: * Sieć dowolnego kształtu (punkty poza terenem obiektu),* Sieć regularna (siatka prostokątów lub kwadratów), * Szczególne rodzaje osnów (czworoboki geodezyjne, układy linii pomiarowych) * Wysokościowe, które służą do wyznaczenia wysokości charakterystycznych punktów, reperów roboczych, pomiarów kontrolnych, inwentaryzacyjnych, przemieszczeń i odkształceń. ■ Przestrzenne XYZ -podst i-szczegółowa osnowa budowlana, montażowa) 1.Osnowę realizacyjną poziomą i wysokościową dzieli się na:-podstawową-szczegółową 2.Podstawowa osnowa realizacyjna służy do powiązania tyczonego obiektu z otaczającym go terenem i jego uzbrojeniem, wyznaczenia szczegółowej osnowy realizacyjnej oraz w miarę możliwości - do bezpośredniego wykonywania pomiarów realizacyjnych. Podstawowa osnowa realizacyjna powinna być nawiązana geodezyjnie do punktów wcześniej nałożonych w sposób umożliwiający prawidłowe określenie nowych punktów w państwowym układzie współrzędnych lub wysokości. (rys osn szcz i podst i bud) PODZ WG GIII -TYP A (dowolnego krztałtu) rys, (trójkąciki) punkty o zabudowie wieżowej sygnałów na budynkach, (kropeczki w kółku) punkty zakładane w miarę postępu prac budowlano-montażowych , TYP B RYS (trójk)-punkty ścienne lub sygnały na dachach, punkty osnowy realizacyjnej zastabilizowane na okres pomiaru, TYP C rys- układ lokalny , obl azymut A1-4 ze wsp w ukł państwowym

40. Osnowy realizacyjne. Ogolne zasady wstepnych analiz dokladnosciowych na etapie projektowania.-RYSCel: ustalenie z jaka dokładnością pomierzyć kąty i długości w osnowie realizacyjnej oraz z jaką dokładnością odłożyć kąty α, β i długości dl,d2 żeby błąd wzajemnego położenia punktów 1,2 nie przekroczył 1cm. m_td² = m_fd² + m² d(α,d) - m_td² błąd tyczenia , m_fd²- blad osnowy podstawowej [średni błąd wynikający z dokładności osnowy, średni błąd wynikający z dokładności tyczenia (brak obserwacji nadliczbowej)] m_td² = m₀² (F_d^TQF_d) + m_d² (α,d) gdzie:m₀ - średni błąd jednostkowy po wyrównaniu Q - macierz współczynników wagowych (macierz kowariancji X, Y osnowy) F_d - macierz funkcyjna - macierz jednokolumnowa pochodnych cząstkowych funkcji d²= (x_j - x_i)² + (y_j - y_i)² uzasadnienie drugiego wzoru x_p = X (xi, y_i , βi, di) ; Y_P = y (xi, yi, βi, di) (4) cov(x_p,y_p) = F_p * cov(X, Y, β, d) Fp^T gdzie: *cov(x_p,y_p) - macierz kowariancji dla współrzędnych punktu P *cov(X, Y, β,d) kowariancja wsp. pkt. osnowy (X,Y) i dla elementów (β,d) odkładanych podczas tyczenia punktu P *F_p maciez pochodnych cząstkowych dla funkcji , Fp=maciez[góra dxp/dxi dxp/dyi I dxp/dBi dxp/ddi dół dyp/dxi dyp/dyi I dyp/dBi dyp/ddi]=[Fp1Fp2] cov(x,y,B,d)= mac[góra cov(xy) 0, dół 0 cov(Bd) analizujac wzor (4) otrzymujemy cov(XpYp)=[Fp1Fp2]maciez[góra cov(x,y) 0, dół o cov(x,y)] mac[góra F^T_P1, dół F^T_P2] stąd cov(XpYp)=Fp1cov(x,F) F^T_P1+Fp2cov(Beta,d) F^T_P2 (1 czynnik-wpływ niedokladności pktu osnowy, 2 czynnik-wpływ niedokł real. Elementów tyczenia)

41 OPRACOWANIE WYNIKÓW POMIARÓW METODA PARAMETRYCZN Ax+L=V, (A^TPA)X=A^TPL=O,X=-(A^TPA)-1A^TPL+L m²=mo²*FT(ATPA)^-1F , mo²=VTPV/(n-m) Układ równań normalnych ATPA +ATPL =0 VTPV=LTPAX+LTPL Xwyr=Xo+V A-macierz współczynników L Macierz wyrazów wolnych, P macierz wag 1/d V- poprawki do obserwacji X- wektor parametrów

42.ODKSZTAŁCENIE OBIEKTU.- zmiany kształtu lub obietosci albo zmiana kształtu i obietosci obiektów powodujące zmiany wzajemnych odległości jego punktów (rys) , Odkształcenie liniowe, względna zmiana długości odcinka, miedzy dwoma punktami (rys), Odkształcenie postaciowe, wyróżniające się zmiana wartosci kątów zawartych miedzy kierunkami, łączącymi punkty obiektów (rys), Odkształcenia obietościowe- względna zmiana obietosci, obiektu na skutek jego odkształcenia liniowego albo postaciowego Odkształcenie trwałe- po ustąpieniu przyczyny pozostaje, Odkształcenia sprężyste - ustępują po przyczynie Odkształcenie graniczne - wielkość odkształcenia, której przekroczenie uniemozliwia montaż konstrukcji albo normalne użytkowanie konstrukcji lub podłoża wobec utraty przez nie zdolności przenoszenia obciążeń Przemieszczenie graniczne- patrz odkształcenie 43.PRZEMIESZCZENIE OBIEKTU - zmiana położenia obiektu polegająca na przesuwaniu albo na obrocie lub przesuwaniu i obrocie przy której wzajemne odległości wszystkich punktów obiektów nie ulegają zmianie. Przemieszczenie trwałe-po ustąpieniu przyczyny pozostaje i nietrwałe-po ust przyczyny ustępuje. Przemieszczenie graniczne- wielkość przemieszczenia, której przekroczenie uniemozliwia montaż konstrukcji albo normalne użytkowanie konstrukcji lub podłoża wobec utraty przez nie zdolności przenoszenia obciążeń 44.POMIARY PRZEMIESZCZEŃ Badanie przemieszczeń i odkształceń przebiegać może w różny sposób, zależnie od specyficznych cech mierzonego obiektu. Najczęściej obejmuje ono:- bezpośredni pomiar wybranych elementów geometrycznych zaznaczonych na obiekcie,- pomiar przemieszczeń punktów obiektu względem układu odniesienia wyznaczonego przez sieć punktów zastabiiizowanych poza mierzonym obiektem; wyniki pomiarów są następnie podstawa do wyznaczenia składowych odkształceń i składowych przemieszczeńZwykle obie wymienione technologie pomiarów przemieszczeń i odkształceń są wzajemnieuzupełniane i powinny być tak prowadzone, aby na podstawie wyznaczonych składowych przemieszczeń i odkształceń wybranych elementów geometrycznych można było opisać wjednoznaczny sposób zmiany cech geometrycznych obiektu.Metody wyznaczania pionowych przemieszczeń budowli inżynierskich:Przy wyznaczaniu wielkości osiadania bądź wypiętrzania budowli i gruntów stosuje sięmetodę niwelacji geometrycznej, metodę niwelacji trygonometrycznej lub metody fotogrametryczne. Na badanym obiekcie zakłada się siec znaków geodezyjnych (reperów)zastabiiizowanych w wybranych punktach. W bezpośrednim sąsiedztwie w miejscach gdziebędzie zachowana stałość położenia, stabilizuje się punkty wyznaczające układ odniesienia. Repery odniesienia musza posiadać stabilizację zapewniającą ich stałość.Zmiany wysokości punktów kontrolowanych obiektu można wyznaczyć dwoma sposobami."- przez wyrównanie różnic wysokości pomierzonej sieci niwelacyjnej,- przez wyrównanie zmian różnic wysokości.W obu przypadkach wyrównaniu musi towarzyszyć badanie stałości punktów nawiązaniareperów kontrolnycWyznaczanie poziomych przemieszczeń budowli inżynierskich:Badanie przemieszczeń pionowych prowadzi się głównie dla budowli narażonych naobciążenia jednostronne, takie jak napór wody, dużych mas ziemnych, wiatru i innych.Zależnie od charakteru obiektu stosuje się metody pomiarowe:- metoda stałej prostej,- metoda triangulacji,Metoda stałej prostej- polega na tym, że wzdłuż budowli zakłada się określona liczbę znaków pomiarowych usytuowanych na linii prostej. Końcowe punkty linii stabilizuje się poza obszarem występowania badanej deformacji. Punkty te musza być zastabilizowane w miejscach gwarantujących stałość ich położenia. Dla kontroli stałości zakłada się dodatkowe punkty odniesienia.

46.INWENTARYZACJA LINI NAPIWIETRZNYCH - (rys) KOLEJNOŚĆ obl. a=dtgAlfa, b=dtgAlfa, h=d(tgA+tgB), H2=Hst+i-a=Hst+i-dtgA, H'2=Hst+i-dtgB, podobnie obliczamy (H1, H'1, h1) , (H3, H'3, h3), jeżeli H'1=H'3 to: f=H'1-H'2=H'3-H'2, jeżeli H'1 różne od H'3 to (rys 2 DANE: H'1, H'3, H'2, d1, d2 SZUKANE: H''2, tg gamma=(H'3-H'1)/(d1+d2), Deltah=d1tgG, H''2=H'1+d1tgG, f=H''2-H'2

47. INWENTARYACJA RODZAJE.Geodezyjna inwentaryzacja terenu jest to zespół czynności technicznych mających na celu uzyskanie informacji o położeniu przestrzennym urządzeń podziemnych (ich elementów naziemnych) oraz budynków, budowli i innych obiektów.Rodzaje inwentaryzacji:**pomiary inwentaryzacyjne w czasie eksploatacji obiektów:Zakres i dokładność pomiarów inwentaryzacyjnych, wykonywanych w czasie eksploatacji obiektów dla celów sporządzania lub uzupełniania dokumentacji geodezyjno-kartegraficznej, należy ustalić zgodnie z postępowaniem instrukcji technicznych GUGIK oraz instrukcji G-3. Zakres i dokładność pomiarów inwentaryzacyjnych wykonywanych w czasie eksploatacji obiektów w celach niewymienionych wyżej należy ustalić w warunkach technicznych technicznych uzgodnieniu z jednostką projektującą rozbudowę, modernizacje lub remont obiektu. ***pomiary powykonawcze wybudowanych obiektów i urządzeń:Sporządzenie powykonawczych pomiarów inwentaryzacyjnych zakończonych obiektów jest zobowiązany zapewnić inwestor w celu zebrania odpowiednich danych geodezyjnych dotyczących zagospodarowania terenu, inwestycyjnych tym także jej ukształtowania pionowego. Dokładność inwestycyjnych pomiarów powykonawczych powinna odpowiadać dokładności pomiarów sytuacyjno-wysokośdowych określonych w instrukcji technicznej G-4. Przewody podziemne należy poddać pomiarowi po ułożeniu w wykopie, ale przed ich przykryciem (zasypaniem). Obowiązek zgłoszenia obiektów do pomiaru przed przykryciem spoczywa na zamawiającym i wykonawcy robót budowla no-montażowych. Pomiary powykonawcze dzieli się na:- bieżące - pomiary uzbrojenia podziemnego (podziemne przewody i budowle), które muszą być in wenta ryzowane przed przykryciem. Pomiary powinny być prowadzone zgodnie z wymogami instrukcji G-7. Gdy podczas pomiarów powykonawczych zostały odkryte i są dostępne do pomiaru elementy uzbrojenia terenu niedostępne w normalnych warunkach, należy pomierzyć ich położenie, umieścić je na szkicach i opisać,— końcowe ~ pomiary położenia nowych budynków, budowli i innych konstrukcji oraz pomiary ukształtowania terenu. Są prowadzone zgodnie z wymogami instrukcji G-4. Pomiary inwentaryzacyjno-kontrolne wykonuje się również w celu sprawdzenia prawidłowości i dokładności robót montażowych.Podstawowe elementy inwentaryzacji uzbrojenia terenu to:- wykrycie i zlokalizowanie zakrytych przewodów uzbrojenia podziemnego,- wykonanie pomiarów geodezyjnych zlokalizowanych urządzeń, opracowanie wyników pomiarów oraz sporządzenie dokumentacji geodezyjno - kartograficznej inwentaryzacji uzbrojenia terenu.Ze względu na warunki związane z możliwością dostępu do elementów uzbrojenia terenu, prace inwentaryzacyjne mogą być wykonywane dwoma sposobami:-bezpośrednim- stosowane w odniesieniu do naziemnego i podziemnego uzbrojenia terenu po ułożeniu przewodów, a przed ich zasypaniem oraz do inwentaryzacji urządzeń nadziemnych.- pośrednim - stosowane w odniesieniu do przewodów podziemnych zasypanych.

48.Metoda indukcyjnaDo wyznaczenia głębokości rurociągów metalowych i kabli stosuje się obecnie w szerokim zakresie wykrywacze elektromagnetyczne. W celu wyznaczenia położenia przewodów podziemnych wykrywaczami elektromagnetycznymi stosuje się metodą indukcyjną. Zasadniczymi częściami składowymi wykrywaczy są: nadajnik i odbiornik. Nadajnik składa się z generatora z układem sterującym, źródła zasilania,"'anteny nadajnika rió sprzężenia indukcyjnego oraz kabli. W skład odbiornika wchodzą: wzmacniacz ze źródłem zasilania, antena odbiorcza i słuchawki.Zasada działania wykrywacza polega na wykrywaniu zmiennego polaelektromagnetycznego, sztucznie wytworzonego wokół poszukiwanego przewodu będącego dobrym przewodnikiem prądu elektrycznego. Prąd zmienny wzbudzany jest metodą indukcyjną. Nadajnik należy ustawić nad przewodem (na powierzchni terenu), tak, aby płaszczyzna anteny nadajnika znajdowała się w przybliżeniu w pionowej płaszczyźnie osi przewodu. Pokrycie się tych dwóch płaszczyzn zapewnia maksymalne sprzężenie indukcyjne nadajnika z przewodem i powoduje powstanie pola elektromagnetycznego, którego składową magnetyczną w postaci koncentrycznie ułożonych okręgów leżących w płaszczyźnie prostopadłej do osi przewodu. Następną czynnością jest uruchomienie nadajnika. Wyznaczenie położenia przewodu należy rozpocząć w odległości co najmniej 5 m od nadajnika, a po uruchomieniu odbiornika należy przesuwać ustawioną pionowo antenę odbiorczą w płaszczyźnie prostopadłej do osi przewodu, aż nastąpi najmniejsze natężenie sygnału.Aby wyznaczyć głębokość ułożenia przewodów, oś anteny należy ustawić pod kątem a do pionowej osi uchwytu i przesuwać je w płaszczyźnie prostopadłej do uprzednio wyznaczonej trasy przewodu, aż natężenie sygnału spadnie do minimum. Głębokość g ułożenia przewodu wyrazi się wzorem:g = (m - a tgα) ctgα [m - odległość od osi przewodu; a - odległość punktu zawieszenia 49Metoda galwaniczna- nadajnik należy połączyc bezpośrednio z widocznym elementem poszukiwanego przewodu. Może nim być zawór hydrant Ponadto nadajnik musi być uziemiony Odległość miedzy uziemieniem a przewodem musi wynosić około 10 m Wyznaczenie położenia przewodu można rozpocząć w pobliżu miejsca połączenia z nadajnikiem 50. Wyznaczenie głębokości ułożenia przewodów metodąpośrednia.METODA POŚREDNIA wyznaczania głębokości ułożenia przewodów jest stosowana w odniesieniu do przewodów podziemnych zasypanych i wykorzystuje aparatury elektroniczne (wykrywacze) złożone z nadajnika i odbiornika-wzmacniacz ze źródłem zasilania, antena odbiornika i słuchawki. Inne metody i przyrządynp.: kamery termalne, pozwalające rejestrować rozkład temp na powierzchni badanych obiektów.Do wyznaczania głębokości zalegania ciągu należy w pierwszej kolejności zaznaczyć punkt leżący dokładnie nad badanym ciągiem. Następnie z anteną odbiorczą usytuowaną w ten sposób, że uchwyt zajmuje położenie pionowe do ciągu oddalamy się w kierunku prostopadłym tak daleko, aż wystąpi wyraźne minimum odbieranego sygnału. W zależności od kąta jaki antena tworzy z uchwytem obliczmy głębokość zalegania przewodu, np. Dla wykrywaczy WIP-26,5°, głębokość zalegania równa jest podwójnej odległości między punktem o najmniejszym sygnale usytuowanym nad ciągiem a punktem o najmniejszymsygnale wyznaczony w sposób wyżej opisany.Dla wykrywacza GEOPILOT 2004 skręcenie równe jest 45°, więc głębokość równa jest połowie odległości między punktami o minimalnym sygnale położonych prostopadle po przeciwnych stronach przewodu. tg26.5 =m/t t- m/0.5= 2m

51 Opracowanie planów realizacyjnych - projekt sporządza się na kopii aktualnej mapy zasadniczej, dopuszcza się 2 krotne pomniejszenie, lub powiększnie mapy, w razie braku mapy projekt sporządza się na mapie jednostkowej, w razie budowy pojedynczych obiektów na terenie jednej nieruchomości dopuszcza się korzystanie za May w układzie lokalnym, ,mapa powinn a obejmować otaczający obszar, co najmniej do 30m , treść mapy zasadniczej zgodna z K-1 oraz ustalenia z miejscowego planu o zagospodarowanu terenu, usytuowanie zieleni z uwzględnieniem pomników przyrody, skalemapy , działki budowlane 1:500 Bud- przemysłow tereny 1:1000 Tereny o duzum rozproszeniu 1:2000 Plan realizacyjny składa się z części graficznej i opisowe. Zgodnie z G 31)ustalenie lokalnego ukł osn realiz, 2) wyzn danych geod do okr parametrów transformacji X', Y' planu realizacyjnego na ukł x y osn realizacyjnej, 3) obl x y z pktów określających głóene elementy plany realiz 4)obl elementów liniowych i kątowych i wysokościowych służących do wytyczenia obiektu 5) obl elementów geod służących do pomiarów kontr 52 Metody opracowania geodezyjnego - analityczne -mapa numeryczna projektowana w oparciu ozwiązki matematyczne, graficzne - mapa analogowa, dane do wyniesienia odczytane z mapy , analityczno-graficzne - mapa analogowa, dane do wyniesienia częściowo odczytane z mapy częściowo odczytane i obliczonez warunków geometrycznych np.: linii zabudowy, osi konstrukcyjnych, osi dróg itp

53 Analiza dokładności tyczenia sytuacyjnego, WytyczneG3.2 Dt- dopuszczalne różnice długości lub wysokości między wymiarami zrealizowanego obiektu, a wymiarami projektowanymi, Odchyłki odległości miedzy osiami konstrukcyjnymi 3-7mm Przesunięcie śrób kotwowych 5-10mm Odchyłki belek wiązarów 15-20mm Odchyłki od wysokości projektowanej dla fundamentów 2-10mm Analiza dokładności metod tyczenia bez uwzględnienia błędów punktów nawiąznia (rys) Xp=Xp(Beta,d), Yp=Yp(Beta,d), mx=sqr mx=sqr((dx/dd)²md²+(dx/dβ)²mβ² My= to samo tylko x=y mp²=mx²+my² 54. Podaj zasady ustalenia dokładności tyczenia sytuacyjnego obiektów inż. Z uwzgledniniem błędności osnowy.Dokładności tyczenia określa się na podstawie dopuszczalnych odchyłek realizacji punktów obiektów. Są to błędy tyczenia punktów w terenie i błędy czynności budowlanych. Wartości średnich błędów tyczenia punktów, długości lub kierunków pozwalają na określenie dokładności pomiaru sieci realizacyjnej. Tyczenie to czynności pomiarowe mające na celu wskazanie i utrwalenie w terenie lub na obiekcie zespołu punktów o założonych z góry położeniach w stosunku do punktów oznaczonych w terenie lub na obiekcie i przyjętych jako punkty odniesienia. (RYS) Xp=Xp(X,Y,Beta,d), Yp=Yp(X,Y,Beta,d) gdzie X,Y-współrzędne pktów osnowy, B, d -elementy kątowe i liniowe podczas tyczenia, cov(Xp,Yp)=Fpcos(x,y,B,d)Fp^T gdzie cov(x,y,B,d)-macierz kowariancji x,y oraz pktów osnowy oraz odkładanych podczas tyczenia elementów(B,d), Fp- macierz pochodnych cząstkowych dla funkcji, lub w formir blokowej cov(x,y,B,d)=macierz[góra cov(xy) 0, dół 0 cov(B,d)], cov(xp, yp)=[góra Fp1 dół Fp2][ góra cov(xy) 0, dół 0 cov(B,d)][góra Fp₁^T dół Fp₂^T] skąd cov(xp, yp)=Fp1cov(x,y)Fp₁^T + Fp₂cov(B,d)Fp₂^T 1 czynnik wpływ niedokł osnowy, 2 czynnik wpływ niedokł odkładania B i d

--wzór słuszny tylko gdy tyczymy (gdy nie mamy obs nadliczbowych)

35.POMIARY KOLEJOWE.POSZERZENIE OSI TORÓW KOLEJOWYCH Wielkość poszerzenia e, o jaką należy zwiększyć rozstaw, zostaje określona w projekcie przebudowy. Znane jest, zatem nowo projektowane położenie osi toru względem peronu. (rys3.21)Przejście od poprzedniego (tor 2) do nowo projektowanego położenia toru (tor 2') odbywa się po łuku odwrotnym. Odcinek L, odpowiadający rzutowi długości łuku odwrotnego, przy większych poszerzeniach oraz większych szybkościach kursujących pociągów nie powinien być krótszy od 200m (tylko w wyjątkowych sytuacjach może być zmniejszony do lOOm).RYS. Przy założeniu, że obydwa promienie odwrotnego będą równe, wielkość ich można wyznaczyć z normatywnego w tym względzie wzoru: R>=V² ; Gdzie V - szybkość najszybszego pociągu kursującego na danej linii.R - promień łuku odwrotnego Długość odcinka L wyznaczamy na podstawie znanych wielkości e i R:L=AO₂=SQR[(O₁O₂)²-(AO₁)²;O¹O²=2R; AO₁=R+(R-e)=@R-e; L=SQR(4R²-4R²+4Re-e²); L=SQR(4Re-e²) Położenie punktów głównych łuku odwrotnego określa się w stosunku do punktu T₃ ,którego położenie (np. ustalona odległość b od czoła peronu) znane jest z projektu. Punkt T₁ wyznacza się przez odłożenie po kierunku osi toru 2 odcinka L, począwszy od punktu T₃' (rzut punktu T₃). Punkty wyznacza się przy pomocy stycznej t, aby ją wyznaczyć konieczne jest wyznaczenie wcześniejsze kąta a. Zgodnie z rysunkiem:tgα=(0₂A0/O₁A)=L/(2R-e Jeżeli za R wstawimy wielkość otrzymaną z przekształcenia wzoru na L (wyżej) to otrzymamy: tgα=L/{2[(L²+e²)/4e]-e}=2Le/(L²-e²) Tangens a można też przedstawić z innej zależności: tgα =e/(L-2t) Porównując 2 powyższe równania, obliczymy t: t=(L²+e²)/4L Wielkość e² w porównaniu z reszta wielkości we wzorze jest stosunkowo mała więc można ją pominąć, uzyskując : L=2SQR(Re) i t=L/4 ;Punkt W₁ uzyskujemy odkładając t od punktu T₁, W₂ odkładając t od punktu T₃, T₇ będzie się znajdował w połowie odcinka W₁W₂ ;Wyznaczanie punktów szczegółowych przeważnie odbywa się metodą prostokątną, przy uwzględnieniu odkładania równych odcinków po stycznej. Ponieważ poszerzenie jest zazwyczaj niewielkie, wszystkie punkty szczegółowe tyczone są od jednej stycznej, osi toru 2 Wielkości y dla łuku (T₁T₂) obliczone są ze wzoru y_i = (x_i²/2R) ; Rzędne drugiego łuku (T₂T₃) oblicz się na podstawie rzędnych łuku pierwszego (T₁T₂) z następujących zależności: y_n=e;y_n-1=e-y₁ ;y_n-2=e-y₂-->y_n-k=e-y_k36.METODA ANALITYCZNO-WYKREŚLNA- Metoda analityczno-wykreślna, nazywana też metodą WYKRESU KĄTÓW, w najogólniejszym ujęciu polega na sporządzeniu wykresów krzywej toru istniejącego i krzywej projektowanej dla tego toru, w odpowiednim odwzorowaniu. Na podstawie tych dwu wykresów sporządza się trzeci, tzw. Wykres przesunięć, z którego można w prosty sposób odczytać wielkości przesunięć dla każdego punktu krzywej istniejącej. Wierne odwzorowanie krzywej w układzie prostokątnym otrzyma się wówczas, gdy wzdłuż stycznej (przyjętej za oś x) i prostopadle do niej będą odkładane wielkości x_i i y_i.(rysA). Jeżeli natomiast na osi x będą odkładane długości odcinków krzywej Li = i * ΔL , a wzdłuż osi y- odpowiednie kąty zwrotu α_i, jakie tworzy styczne poprowadzona w końcowym punkcie odcinka Li ze styczną główną, to po połączeniu wyznaczonych w ten sposób punktów otrzyma się inny obraz krzywej. Tak odwzorowana krzywa nazywana została wykresem kątów (rys. B). Oczywiście przy odkładaniu wielkości L_i oraz α_i należy zastosować odpowiednie skale, tj.skalę długości Cx oraz skalę kątów Cy.RYS2.Dla nieskończenie małych odcinków krzywej można zapisaćdx = Cx*dL ; dy = Cy*dα. Ponieważ dα = dL/r; gdzie r- promień krzywej, więc dy = Cy*dL /r Po podzieleniu dy przez dx otrzyma się wzór na współczynnik kierunkowy stycznej w określonym punkcie wykresu kątów: y' = dy/dx = CydL/rCxdL = Cy/Cx * l/r.Ponieważ odwrotność promienia równa się krzywiźnie l/r = k, stosunek Cy/Cx oznaczono prze Cr i nazwano skalą krzywizny. Ostatecznie więc będzie y'=Cr/r lub y' = Cr*k

---