POSTĘPOWANIE PO UPRAWOMOCNIENIU SIĘ ORZECZENIA - dzial XII KPK

• nazywan jako postępowanie „następcze” po uprawomocnieniu; (nie jest to katalog zamknięty np. jeszcze kasacja)

1. podjęcie postępowania warunkowo umorzonego

2. odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie albo zatrzymanie

3. wyrok łączny

4. ułaskawienie

• w przeciwieństwie do kasacji celem tych postępowań nie jest kontrola orzeczenia one mogą modyfikować je ale nie wnikają w nie merytorycznie.

niektóre w ogóle nie modyfikują, ale rozstrzygają inne dodatkowe kwestie

I PODJĘCIE POSTĘPOWANIA WARUNKOWO UMORZONEGO

• prawnomaterialne podstawy zastosowania art. 66-68 KK

• jest to środek reakcji prawnokarnej na fakt popełnienia przestępstwa pozostawiony do decyzji sądu

rezygnacja ze skazania i kary wobec sprawcy uznanego za winnego

• dwa rodzaje podjęcia postępowania:

1. obligatoryjne

• sprawca w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne

• został za to przestępstwo prawomocnie skazany

• można podjąć maksymalnie 6 miesięcy po okresie próby

• fakultatywne

• rażące naruszenie porządku prawnego

• uchylenie się od dozoru

• uchylenie się od wykonywania nałożonego obowiązku

• uchylenie się od orzeczonego środka karnego

• nie wykonywanie ugody

• jeżeli po wydaniu orzeczenia ale przed jego uprawomocnieniem rażąco narusza porządek prawny

• decyzja o podjęciu postępowania => sąd na wniosek :

• oskarżyciela (publiczny, posiłkowy, prywatny)

• pokrzywdzonego (może uczestniczyć w posiedzeniu i je zaskarżyć)

• z urzędu

• w przedmiocie wniosku orzeka sąd I instancji (nie jest ważne to, w której umorzono) - może dokonać sprawdzenie okoliczności faktycznych

• postanowienie o podjęciu stwierdza, że nałożone przez sąd warunki nie zostały przez sprawcę wypełnione NIE podważa merytorycznej trafności uprzedniej decyzji

• sąd oprócz podjęcia może też:

1. oddalić wniosek o podjęcie

2. pozostawić bez rozpoznania ( gdy np. złożony przez nieuprawnioną osobę)

• na każdą decyzję sądu (podjęcie, oddalenie, pozostawienie bez rozpoznania) przysługuje ZAŻALENIE!

• po podjęciu postępowania toczy się przed sądem od nowa - sąd nie jest związany ustaleniami dokonanymi wcześniej (zastosowanie ma ponownie dyrektywa domniemania niewinności)

II. ODSZKODOWANIE ZA NIESŁUSZNE SKAZANIE, TYMCZASOWE ARESZTOWANIE LUB ZATRZYMANIE.

• KC - regulacja zasad odpowiedzialności SP za szkody wyrządzone przez funkcjonariuszy państwowych, funkcjonariuszy państwowych osób prawnych, funkcjonariuszy jst. - nie stosuje się do regulacji szczególnych takich jak rozdział 58 KPK

• Instytucja odpowiedzialności odzwierciedleniem regulacji zawartych w:

1. Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych

2. Europejskiej Konwencji Praw Człowieka

3. Art. 43 K „ każdy bezprawnie pozbawiony wolności ma prawo do odszkodowania”

4. Art. 77 ust.1 K „ każdy ma prawo do wynagrodzenia za szkody, jakie zostały mu wyrządzone przez niezgodne z prawem działanie organów państwowych”

• regulacje prawnomaterialne ( podstawa cywilnej odpowiedzialności SP)

• regulacje karnoprocesowe w toku postępowania o odszkodowanie lub zadośćuczynienie

• pzesłanki odpowiedzialności SP: art.. 552 KPK

1. w wyniku wznowienia postępowania, kasacji lub stwierdzenia nieważności oskarżony został:

1. uniewinniony

2. skazany na karę łagodniejszą

3. gdy postępowanie umorzono wskutek okoliczności, których nie uwzględniono wcześniej

2. nastąpiło niesłuszne zastosowanie środka zabezpieczającego

3. niewątpliwe niesłuszne tymczasowe aresztowanie

4. niewątpliwe niesłuszne zatrzymanie

• ograniczenia gdy:

• ktoś w zamiarze wprowadzenia sądu lub organu ścigania w błąd

1. złożył fałszywe zeznania

2. złożył fałszywe zawiadomienie o przestępstwie

i tym spowodował niekorzystne dla siebie skazanie, TA lub zatrzymanie

• nie stosuje się tych ograniczeń gdy:

1. osoba w stanie wyłączającym swobodę wypowiedzi (groźba itd.)

2. gdy przekroczenie uprawnień lub niedopełnienie obowiązków przez funkcjonariusza państwowego

3. art. 362 miarkowania odszkodowania gdy oskarżony przyczynił się do szkody

• odpowiedzialność SP na zasadzie ryzyka

• dopuszczalność inicjowania postępowania w trybie rozdziału 58 KPK uzależniona od istnienia szkody lub krzywdy

• odszkodowanie = odszkodowanie za szkodę majątkową + zadośćuczynienie za uszczerbek niemajątkowy

• SZKODA MAJĄTKOWA = szkoda materialna ( damnum emergens) + korzyści utracone (lucrum cessans) - może wynikać z uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia

______________________________________________________________________________________________________

O CO CHODZI?! zajebiste %^%^$^%$^$ notatki!!!! Ghrrrr!

„NIEWĄTPLIWA NIESŁUSZNOŚĆ” zastosowania TA lub zatrzymania




SN powinno się rozstrzygać na podstawie realiów sprawy od chwili podjęcia decyzji o zastosowaniu tego środka aż do jego uchylenia (doktryna uzasadnia potrzebę dokonywania oceny ex punc na podstawie ustaleń całego postępowania)

SN przyjmuje niewątpliwą niesłuszność TA w wypadku nieuchylenia tego środka, mimo ze ustały przyczyny, dla których został on zastosowany, lub powstały przyczyny uzasadniające jego uchylenie lub zmianę także jeżeli nie zostaną spełnione kumulatywnie dwie przesłanki obligatoryjna i fakultatywna.

______________________________________________________________________________________________________

PODMIOTY UPRAWNIONE DO ŻĄDANIA ODSZKODOWANIA:

• osobą uprawnioną jest ten, kto został niesłusznie skazany, tymczasowo aresztowany lub zatrzymany (SN: oskarżony nazywany wnioskodawcą); pełnomocnik a nie obrońca

• roszczenie o odszkodowanie NIE podlega dziedziczeniu na zasadach ogólnych

• jedynie w granicach podmiotowo-przedmiotowych określonych w art. 556 ust.1.

• prawo do odszkodowania przysługuje temu, kto wskutek wykonania kary lub niewątpliwie niesłusznego TA utracił:

• należne mu z mocy ustawy utrzymanie

• stale dostarczane mu przez zmarłego utrzymanie, jeżeli względy słuszności za tym przemawiają

• w postępowaniu odszkodowawczym poszkodowany i osoby uprawnione mogą ustanowić pełnomocnika

TERMINY

• roszczenia odszkodowawcze przedawniają się;

• po upływie roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia dającego podstawę do odszkodowania i zadośćuczynienia

• po upływie roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie - w wypadku TA

• po upływie roku od daty zwolnienia (zatrzymanie)

• termin roczny obejmuje osoby z art.556 (ale tez dla nich jest alternatywny termin roczny od śmierci uprawnionego)

• termin ten jest terminem prawa cywilnego! Nie jest terminem karnoprocesowym zawitym lub prekluzyjnym

PRZEBIEG POSTĘPOWANIA ODSZKODOWAWCZEGO

• wniesienie wniosku - uruchomienie postępowanie

• musi być wniesiony przez uprawnione do tego osoby

• nie jest wymagana szczególna form wniosku (tylko spełnienie wymogów pisma procesowego)

• sąd okręgowy - właściwy do rozpoznania wniosku, ten w którego okręgu wydano orzeczenie I instancji, ten w którego okręgu nastąpiło zwolnienie z aresztu.

• rozpoznanie sprawy w składzie 3 sędziów

• orzeka o zasądzeniu lub oddaleniu żądania odszkodowania

• wyrok sądu jest ZASKARŻALNY APELACJĄ

• sprawy o odszkodowanie powinny być rozpoznawane jako pierwsze i wolne od kosztów

• postępowanie odszkodowawcze ma zastosowanie również do CUDZOZIEMCÓW na ZASADZIE WZAJEMNOŚĆ

• art. 557 statuuje podstawę dla roszczeń regresowych SP - w razie naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za krzywdę SP ma roszczenie zwrotne do osób, które to spowodowały

• powództwo regresowe może wytoczyć prokurator lub organ repr. SP w postępowaniu cywilnym

III WYROK ŁĄCZNY- rozdział 60 KPK

• „postępowanie odrębne”

• łączenie kar jest instytucja prawa karnego materialnego art.89-92 KK

• sąd orzeka karę łączną za wszystkie przestępstwa pozostające w zbiegu realny oraz osądzone wspólnie i jednocześnie.

• Kara łączna- łączenie kar jednostkowych w jednym postępowaniu

• Wyrok łączny- łączenie kar orzeczonych w wyrokach w różnych postępowaniach

• Sądy wydaje z urzędu lub na wniosek!(prokuratora lub skazanego)

• właściwość sądów:

• sąd wydający ostatni wyrok w pierwszej instancji

• sąd wyższego rzędu, jeżeli w pierwszej orzekały sądy róznego rzędu

• sąd, który wymierzył karę surowszą jeżeli orzekały sąd powszechny i szczególny

• wyrok po przeprowadzeniu rozprawy - obligatoryjna obecność jedynie prokuratora

• SN: sąd wydając wyrok powinien dyrektywami z art.53 KK (musi uwzględnić wszelkie okoliczności mających znaczenie dla wymiaru kary)

• opinie z zakładu karnego o zachowaniu

• warunki rodzinne

• warunki majątkowe

• stan zdrowia

• dane o odbyciu kary

• sąd orzekając na zasadach absorpcji (kara łączna to ta która jest najsurowsza), zasadach kumulacji (proste sumowanie) lub pośrednich zasadach sąd musi swoje stanowisko uzasadnić realiami sprawy

• gdy wniosek o wydanie wyroku od prokuratora to on musi zabrać dane dotyczące skazanego, (ale sąd/skazany/obrońca może z własnej inicjatywy je uzupełnić)

• do wydania wyroku stosuje się przepisy o postępowaniu przed sądem I instancji

• gdy stwierdzi się brak warunków do wydania wyroku łącznego wtedy sąd musi wydać POSTANOWIENIE u umorzeniu postępowania

• gdy braki stwierdzone po wpłynięciu wniosku prezes kieruje na posiedzenie gdzie są umarza

• marza też, gdy braki wyjdą podczas rozprawy

• jeżeli apelacja lub kasacja od wyroku łącznego to wtedy się wydaje WYROK umarzający postępowanie

• na postanowienie sądu przysługuje ZAŻALENIE (skazany/prokurator)

• w wyroku oznacza się:

1. datę początkową odbywania kary

2. okresy zaliczone na poczet kary łącznej

• jeżeli określone części wyroków, które zostały objęte wyrokiem, wtedy podlegają one odrębnemu wykonaniu

• jeżeli wyrok wymierza karę niższą lub równą już odbytej wtedy zarządza się niezwłoczne zwolnienie

• jeżeli po wydaniu 1 wyroku okaże się, że jest jeszcze 2 wtedy z chwilą wydania nowego wyroku stary traci moc ex lege.

IV UŁASKAWIENIE

• indywidualny akt łaski (tradycyjnie należy do kompetencji głowy państwa)

• możliwość postprocesowej korektury

• Konstytucja nie definiuje istoty ani zakresu prawa łaski, wyłączenie jedynie osób skazanych przez Trybunał Stanu.(KPK tez nie określa zakresu ułaskawienia)

• Prezydent może stosować prawo łaski z pominięciem trybu zawartego w KPK

• przebieg postępowania ułaskawieniowego

• prawo łaski może polegać na częściowy lub całkowitym ułaskawieniu (może także prowadzić do całkowitego zatarcia skazania)

• uprawnienie Prezydenta jest uprawnieniem szczególnym, nie wykonuje on władzy sądowniczej, nie rozstrzyga o winie.

• zakres ułaskawienia (pozostawiony uznaniu Prezydenta);

• darowanie kary

• złagodzenie w części

• darowanie środka karnego

• zmienienie na karę rodzajowo łagodniejszą

• zawieszenie wykonania orzeczonej kary

• warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbycia kary

• rozłożenie na raty kary grzywny

• zakres ułaskawienia NIE jest ograniczony przepisami KK

• NIE jest dopuszczalne darowanie w drodze łaski zasądzonego powództwa cywilnego i odszkodowania (tylko osoba pokrzywdzona może tego dokonać)

• nie podlegają prawu łaski także nawiązka i naprawienie szkody mimo że są środkami karnymi ale są orzekane na wniosek pokrzywdzonego

• ułaskawienie nie ma za zadanie naprawienie błędów prawnych czy fatycznych temu służą kasacja i wznowienie postępowania.

• akt łaski POWINIEN być stosowany tylko, wtedy gdy wymagają tego względy humanitaryzmu i sprawiedliwości.

• rodzaje postępowania ułaskawieniowego:

• postępowanie na podstawie prośby o ułaskawienie (art.560-566)

• postępowanie z urzędu (art. 567)

• osoby uprawione do wniesienia prośby o ułaskawienie:

1. skazany

2. osobę uprawnioną do składania na jego korzyść środków odwoławczych

3. krewnych w linii prostej

4. przysposabiający lub przysposobiony

5. rodzeństwo

6. małżonek

7. osoba pozostające z nim we wspólnym pożyciu

8. prokurator

• osoba która wniosła skargę może ją wycofać

• sąd bada czy:

• prośba pochodzi od uprawnionej osoby, gdy nie wtedy pozostawia bez rozpoznania

• prośba jest dopuszczalna z mocy ustawy, wtedy tez pozostawia bez rozpoznania

• prośba powinna być wniesiona na piśmie i powinna odpowiadać wymogom pisma procesowego

• postępowanie było I instancyjne

• prośbę o ułaskawienie przedstawia się sądowi, który wydał wyrok w pierwszej instancji

• sąd rozpoznaje ją w ciągu 2 MIESIĘCY i wydaje POSTANOWIENIE co do dalszego toku.

• sąd wydaje postanowienie w tym samym składzie imiennym sędziów i ławników, którzy brali udział w wydaniu wyroku / gdy sąd orzekał jednoosobowo wtedy musi orzekać w składzie 1 sędziego i 2 ławników/

• sąd orzeka na posiedzeniu, bierze w nim udział prokurator lub zgłasza wniosek na piśmie /ustawa nie przewiduje udziału wnioskodawcy w posiedzeniu/

• postępowanie zostało uprawomocnione po II instancyjnym procesie ale orzekał jedynie sąd I instancji

1. gdy wydanie opinii pozytywnej - wydaje POSTANOWIENIE o przekazaniu sprawy wraz z opinią do Prokuratora Generalnego

2. gdy wydanie opinii negatywnej - wydaje POSTANOWIENIE o pozostawieniu bez dalszego biegu

• postępowanie gdzie orzekał też są odwoławczy

1. sąd I instancji PRZEKAZUJE POSTANOWIENIEM wraz ze swoją opinią instancji ad quem, niezależnie czy jest ona pozytywna czy negatywna

2. sąd odwoławczy po otrzymaniu sprawy:

• gdy wyda negatywna opinię i taką samą wyda sąd I instancji też wtedy pozostawia bez rozpoznania

• w innych wypadkach sąd odwoławczy przesyła akta wraz z opiniami do Prokuratora Generalnego

• opinia sądu wydawana jest w formie POSTANOWIENIA i powinna być podpisana przez wszystkich członków /dlatego odnoszą się do niej tez przepisy dotyczące votum separatum/

• opinia sądu NIE podlega ZASKARŻENIU!!

• dla osób wymienionych w art.560 dostępne są jedynie opinie negatywne

• jeżeli chociaż jeden sąd wydał opinię pozytywną Prokurator obowiązany jest do przekazania prośby wraz z aktami Prezydentowi.

• gdy prośba o ułaskawienie skierowana została bezpośrednio o Prezydenta RP wtedy on przekazuje ją bezpośrednio Prokuratorowi Generalnemu, który decyduje o trybie postępowania:

• może przekazać sprawę sądowi I instancji / uruchomienie postępowania jakby złożyła prośbę osoba uprawniona/

• może uruchomić postępowanie z urzędu (art. 567) i zwraca się do sądów o wydanie opinii, a następnie niezależnie od ich treści przedstawia prośbę Prezydentowi albo przedstawia akta Prezydentowi bez zwracania się o opinię sądów

• sąd MOŻE pozostawić bez rozpoznania ponownej prośby (od tej samej osoby) wniesionej przed upływem roku od wydania negatywnej opinii o poprzedniej. (nie jest to jednak obligatoryjne).

• POSTĘPOWANIE UŁASKAWIENIOWE Z URZĘDU:

• tryb wszczęty gdy inicjatywa pochodzi od Prokuratora Generalnego

• gdy inicjatywa pochodzi od Prezydenta

Ad.1. Prokurator może zwrócic się do sądów o wydanie opinii i przedstawienie akt ale ustawa uprawnia go do tego by przekazać akta Prezydentowi bez wydawania opinii.

Ad.2. Postępowanie może być także wszczęte z inicjatywy Prezydenta wtedy Prokurator Generalny przedstawia Prezydentowi akta sprawy lub wszczyna postępowanie z urzędu.

---