TAKTYKA DZIAŁAŃ GAŚNICZYCH.

Zjawisko Pożaru

Trójkąt Spalania

1. mat palny.

2. tlen

3. ciepło

Pożar - niekontrolowany proces palenia w miejscu do tego nie przeznaczonym.

Podział taktyczny:

Wewnętrzny dzielimy na :

1. ukryty nie widać ogniska pożaru.

2. otwarty widoczne ognisko pożaru.

Zewnętrzny dzielimy na :

1. pojedynczy (jedno ognisko pożaru)

2. blokowy (dwa pomieszczenia podzielone ścianą)

3. przestrzenny (las uprawy)

Fazowy model pożaru wewnętrznego.

Faza I

podgrzanie materiału

zapłon materiału Początek pkt. „a” i swobodny jego rozwój

Faza II

Gwałtowny wzrost parametrów pożaru „rozgorzenie”

Faza III

Stabilizacja parametrów pożaru

Faza IV

Zanik parametrów pożaru

Strefowy model pożaru

1. Strefa spalania (ognisko pożaru)

2. Strefa konwekcji (unoszenie gazów poż.)

3. Strefa zadymienia (gazy poż.) Temp 800-1000 ⁰C

1. zadymienie silne (gęsty dym)

2. zadymienie średnie (odblaski płomieni)

3. zadymienie słabe (kontury płomieni)

4. Strefa promieniowania cieplnego. Temp 300-500 ⁰C

Mechanizm pożaru wewnętrznego

Gdy wybuchnie pożar w pomieszczeniu zamkniętym, jest wystarczająca ilość powietrza (tlenu) dla rozwoju procesu spalania. W I Fazie jednym z produktów spalania jest dwutlenek węgla CO₂ który jako gaz cięższy od powietrza zlega w strefie przypodłogowej.

C +O₂ CO₂ ↓

Wraz z upływem czasu w pomieszczeniu zmniejsza się ilość tlenu (ogień przysiada), bogate w tlenek węgla gazy pożarowe gromadzą się pod sufitem.

2CO + O₂ 2CO↑

Brak tlenu powoduje przejście materiału w fazę żarzenia. Gorące i palne gazy pożarowe czekają na tlen. Nieumiejętne otwarcie drzwi lub wybicie okna powoduje zassanie powietrza i doprowadzi do zapalenia się palnych gazów pożarowych. Tę fazę nazywamy rozgorzeniem lub wybuchem wtórnym.

Zasady bezpieczeństwa przy pożarach wewnętrznych.

1. Przed wejściem do pomieszczenia rota powinna:

1. uruchomić aparaty oddechowe

2. zbadać ciepło drzwi do pomieszczenia

3. nawodnić linię gaśniczą ustawiając na prąd rozproszony

4. załączyć sygnalizator bezruchu

2. Uchylić lekko drzwi wejściowe wsunąć prądownicę oddać kilka strzałów w strefę podsufitową.

3. Otworzyć drzwi i rozpocząć wchodzenie (jak najniżej po kolanach, pochylony)

4. Posuwać się w pobliżu ścian, mając ciągły kontakt z partnerem w rocie który ubezpiecza przy użyciu linki ratowniczej.

5. Pracuj w minimalnym składzie roty

6. Stosuj środek gaśniczy w ilości optymalnej do rozmiaru pożaru pamiętając o pułapce wodnej „nawrót pary ze strefy podsufitowej”

7. Stosować prądownice uniwersalne, TURBO - JET

8. Oddymianie prowadzić z wykorzystaniem wentylatora nawiewnego nie zapominając o wykonaniu otworu dla wylotu gazów i pary.

Gotowość bojowa

Gotowość bojowa - zdolność JRG do działań interwencyjnych w określonym czasie.

Pełna gotowość - zdolność do podjęcia natychmiastowych działań ratowniczych, interwencyjnych.

Rota - 2 osobowy zespół ratowników Przodownik ,pomocnik

Zastęp - Pododdział stanowiący obsadę samochodu.

Sekcja - 2 zastępy gaśnicza, specjalna, mieszana

Pluton - pododdział liczący 3-4 zastępy

Kompania - pododdział w sile 3 plutonów lub 4 sekcji

Specjalna grupa ratownicza - pododdział ratowników- specjalnych do zadań ratowniczych w ilości niezbędnej do wykonania zadania.

Podwyższona gotowość operacyjna

Wprowadza się na obszarze:

Powiatu /kilku KP/KW.PSP

Województwa/kilku KW/KG PSP

Cały kraj KG PSP

Stopnie:

111 wprowadza się.

zagrożenie pożarowe

klęska żywiołowa

ogłoszenie stanu pogotowia p. powodziowego

wprowadzenie stany nadzwyczajnego

na czym polega:

wzmocnienie obsad samochodów

pełna dyspozycyjność strażaków

wstrzymanie udzielania urlopów i wolnych

przygotowanie logistyczne

przygotowanie odwodów operacyjnych do wymarszu

przygotowanie Zapasowego miejsca pracy

222 wprowadza się:

ogłoszenie stanu nadzwyczajnego

zagrożenie pożarowe na obszarze większym niż 1 województwo

ogłoszenie alarmu powodziowego

wystąpienia klęski żywiołowej

wymarszu 1/3 sił i środków poza województwo

uruchomienie sił centralnego Odwodu Operacyjnego

na czym polega:

odwołanie z urlopów i wolnego

wzmocniona obsada 24/24 lub skoszarowanie

zapewnienie wyżywienia

uruchomienie stanowisk dowodzenia

przygotowanie do wymarszu sił i środków szkół Pożarniczych

Jazda do pożaru

Obowiązki dowódcy po ogłoszeniu alarmu

1. Pobiera kartę dojazdową z SK

2. Wsiada do samochodu, po stwierdzeniu gotowości wyjazdowej wydaje polecenie „odjazd”

3. Informuje załogę o zdarzeniu do którego się udaje

4. drogą radiowa zgłasza wyjazd do pożaru podając konkretny adres (dostaje jego potwierdzenie)

5. jazda odbywa się na zasadzie uprzywilejowania (światła i sygnały dźwiękowe)w ruchu drogowym, z zachowaniem jednak ostrożności

6. o wszelkich utrudnieniach opóźniających dojazd informuje SK

7. po uzyskaniu dodatkowych informacji z SK załoga przygotowuje się do działań:

• wyznacza patrol rozpoznania ogniowego

• odszukać hydrant lub punkt czerpania wody

• uzgodnić zasady łączności

• po dojeździe do miejsca pożaru zwrócić uwagę na oznaki zewnętrzne pożaru (kolor dymu płomienie)

• ustawić samochód zgodnie z zasadami taktyki oraz bezpieczeństwa

Zasady ustawiania pojazdów bojowych w miejscu pożaru.

Ogólne:

• jego bezpieczeństwo

• pełna swoboda rozwinięcia sprzętu

• skuteczność prowadzenia akcji

• przejezdność dla innych służb

• możliwość szybkiej ewakuacji

Szczegółowe:

• nie stawiać przed wjazdem do budynku objętego pożarem

• nie wjeżdżać na długie, wąskie nieprzejezdne podwórza ślepe uliczki

• nie tarasować przejazdu innym służbą

• nie stawiać po tej samej stronie ulicy co palący się obiekt

• nie stawiać w strefie silnego zadymienia i promieniowania cieplnego

• w miarę możliwości rozmieszczać wokół palącego się obiektu

• rezerwy taktyczne lokalizować w miejscach mniej ruchliwych

Rozkazodawstwo

1. Pojęcia podstawowe:

Dowodzenie a kierowanie.

Zasady dowodzenia.

DAG kierownik akcji gaśniczej

KAR dowódca akcji rat.gaśniczej

2. Podstawy do podjęcia decyzji.

rozpoznanie ogniowe

źródła informacji

ocena sytuacji pożarowej

posiadane siły i środki

- wystarczające

- nie wystarczające

3. Główne reguły taktyki.

I obowiązkiem każdego dowódcy jest ratowanie życia ludzkiego

II największe zagrożenie likwidować na początku.

III pożar zatrzymywać na jego głównym kierunku rozprzestrzeniania się

IV pożar otoczyć stanowiskami gaśniczymi i zapewnić właściwą intensywność ich podawania

V każda akcja gaśnicza musi być skuteczna i dobrze przeprowadzona

4.Podejmując decyzję dowódca określa.

a. miejsce działania

ilość i rozmieszczenie stanowisk gaśniczych

granice odcinków bojowych oraz zasięg prądów gaśniczych

b. sposób działania

rodzaje środków i prądów gaśniczych

c. rodzaj i kierunek działania

natarcie ,obrona, osłona

główny kierunek działania

d. kolejność działań i zadań do wykonania

wskazanie celów bliższych i dalszych

5.Zasady użycia odwodów.

na rozkaz DAG

dla wsparcia zagrożonych odcinków

po osiągnięcia celu odwód wycofać na pozycję wyjściową

6.Postawienie zadań bojowych.

Zadania bojowe stawiane są w formie rozkazu i winny się charakteryzować:

1. zwięzłością i konkretnością

2. szybkością i zdecydowaniem

3. łatwością zrozumienia

7.Elementy rozkazu wstępnego.

O miejscu i sposobie ustawienia samochodu decyduje d-ca.

1. Komenda z wozu

2. Krótka informacja o pożarze

3. Skład patrolu rozpoznania ogniowego

4. Miejsce ustawienia rozdzielacza

5. Polecenie Sprzęt do akcji gotuj.

8. Elementy rozkazu bojowego (Po rozpoznaniu ogniowym)

1. Informacja o sytuacji i zagrożeniach

2. Rozmieszczenie stanowisk gaśniczych

3. Forma działań i rodzaje środków gaśniczych

4. Sposoby ochrony prądowników

5. Korekty ustawienia samochodu i rozdzielacza

6. Sposób realizacji zaopatrzenia wodnego

7. Miejsce pracy d-cy.

8. Zapytanie ZROZUMIANO? WYKONAĆ!

ROZPOZNANIE POŻARU

1. Ogniowe

• wstępne

• szczegółowe

• bojem

• Wodne

• Warunków atmosferycznych i klimatycznych

• Warunków terenowych

• Rozpoznanie zagrożenia życia

• Warunków budowlanych

• Materiałów niebezpiecznych

W rozpoznaniu ogniowym wstępnym ustalamy:

• gdzie i co się pali ?

• jak i gdzie ustawić samochód gaśniczy?

Ogniowe szczegółowe.

• czy pożar zagraża życiu i zdrowiu ludzi?

• czy istnieje zagrożenie wybuchu lub zawału konstrukcji

• rodzaj i ilość palących się materiałów

• jakie są instalacje energetyczne

• kierunek rozprzestrzeniania się pożaru

Rozpoznanie ogniowe szczegółowe jest prowadzone przez wszystkich ratowników i dotyczy

zmieniającej się sytuacji pożarowej. Prowadzone jest od początku akcji do jej zakończenia.

Rozpoznanie bojem - Specyficzna forma rozpoznania pożaru która pozwala na szybkie wprowadzenie SIS dla ratowania zagrożonego życia ludzkiego i polega na równoległym prowadzeniu rozpoznania wraz z działaniami gaśniczymi.

1. Rozpoznanie ogniowe pozwala na :

• przeprowadzenie ewakuacji ludzi i zwierząt

• wybór środków gaśniczych oraz form działania

• skoncentrowanie sił na głównym kierunku rozprzestrzeniania się pożaru

• przeciwdziałaniu zagrożeniom

2.W rozpoznaniu wodnym ustalamy:

• Miejsce zasobów wodnych

• Rodzaj zasobów (hydrant, staw itp.)

• Zapas i wydajność

• Odległość od miejsca pożaru

• Możliwości dojazdowe

3. Rozpoznając warunki atmosferyczne i mikroklimatyczne ustalamy:

• Temperaturę otoczenia oraz powietrza

• Siłę, kierunek wiatru, cyrkulacje powietrza

• Wilgotność materiałów lub poszycia w lesie

• Gęstość i siłę zadymienia

4. Rozpoznanie terenowe:

• Istnienie naturalnych przeszkód

• Możliwości dojazdowe do obiektów

• Różnice wzniesień terenu

• Rozkład dróg komunikacyjnych

5. W rozpoznaniu zagrożenia życia ustalamy:

• Ilość osób zagrożonych oraz ich wiek

• Ich stan psychofizyczny

• Miejsce przebywania

• Rodzaj zagrożenia

• Możliwości oraz sposoby udzielenia pomocy

6. Rozpoznając warunki budowlane ustalamy:

• Stan ścian oraz ich zapalność

• Odporność ogniowa stolarki otworowej

• Obciążenie ogniowe oraz rozkład pomieszczeń (masa materiału palnego na m²)

• Obecność klap dymowych oraz stałych urządzeń gaśniczych

• Rodzaj pokrycia dachowego

7. Rozpoznanie materiałów niebezpiecznych.

• Czerwone (zakaz lub ochrona pożarowa)

• Żółta (ostrzeżenie)

• Niebieska (nakaz)

• Zielona (bezpieczeństwo nakaz)

Źródła informacji przy rozpoznaniu:

• Stanowisko kierowania

• Operacyjne plany obrany obiektu, terenu

• Zewnętrzne znaki pożaru

• Informacje od osób postronnych

• Osobista znajomość obiektu

• Znaki i barwy bezpieczeństwa

• Rozpoznanie bojem

Wyposażenie patroli rozpoznania :

Ogniowego:

Rota

• Linia gaśnicza (szybkie natarcie)

• Podręczny sprzęt burzący

• Latarka EX

• Radiotelefon

• Kamera termowizyjna

• Przyrządy pomiarowe

• Sprzęt ODO

• Linka ratownicza

• Sygnalizator bezruchu

Wodnego:

• Linka strażacka

• Łopata

• Bosak

• Klucze hydrantowe

• Sprzęt oświetleniowy

• Radiotelefon

Technika prowadzenia rozpoznania ogniowego szczegółowego.

• Zwracać uwagę na zewnętrzne oznaki pożaru

• Do ogniska pożaru podchodzimy najkrótsza drogą

• W konieczności stosować częściową rozbiórkę konstrukcji

• Zapamiętać i zabezpieczyć drogi odwrotu

• Bacznie zwracać uwagę na otoczenie

• Dokładnie rozpoznajemy wszystkie pomieszczenia

• W pierwszej kolejności ratujemy życie ludzkie lub ograniczamy największe zagrożenie

• Korzystamy ze wszystkich źródeł informacji i traktujemy je poważnie

• Zachowujemy następujące środki ostrożności

Działamy z wykorzystaniem sprzętu ODO

Poruszamy się wzdłuż ścian

Utrzymujemy stały kontakt między sobą

Min. skład patrolu 2 osoby

Stosować sprzęt oświetleniowy EX

Przygotować patrol rezerwowy

Ocena sytuacji pożarowej.

Gromadzenie informacji podczas rozpoznania.

Od czego zależy rozwój sytuacji pożarowej:

• charakterystyki budowlanej (rodzaj budynku, przeznaczenie ?itp.)

• rozplanowanie pomieszczeń (co jest za ścianą? )

• odporność ogniowa (rodzaj materiału)

• obciążenie ogniowe i zapalność materiału (ilość mat palnego na 1 m²)

• liniowa prędkość rozprzestrzeniania się pożaru (przemieszczanie się frontu pożaru po mat.)

• posiadanych SIS. (plan dobry ale sprzętu mało)

Podstawowe formy działań gaśniczych.

Front pożaru - kierunek najszybszego rozprzestrzeniania się pożaru.

Natarcie - Główna forma walki z pożarami polega na bezpośrednim zwalczaniu ogniska pożaru środkami gaśniczymi.

Obejmuje:

• rozwinięcie SIS (zajęcie stanowisk)

• działania gaśnicze

• osiągnięcie celu (ugaszenie i eliminacja powstania)

Lokalizacja pożaru - nie powiększa objętości i nie rozprzestrzenia się.

Dogaszanie pożaru.

Etapy natarcia

1. Natarcie wewnętrzne

• prowadzenie działań wewnątrz budynku

• podejście do ogniska pożaru

• właściwe operowanie prądem gaśniczym

• Natarcie zewnętrzne.

• pożary silnie rozwinięte

• niemożliwe dotarcie do wewnątrz budynku

• zagrożenie zawału wybuchu

• otwarcie drogi dla natarcia wewnętrznego

• pomoc rotom pracującym wewnątrz

• Natarcie frontalne

• ma za zadanie zatrzymanie rozprzestrzeniania się pożaru na jego froncie

• przegrupowanie SIS może dopiero nastąpić dopiero po realizacji zadania

• Natarcie oskrzydlające.

• Ma za zadanie zawężenie frontu pożaru

• Mała ilość SIS nie pozwala na okrążenie pożaru.

5. Natarcie oskrzydlające jednostronne. Stosujemy wtedy gdy niema możliwości zastosowania natarcia okrążającego lub dwuskrzydłowego

6. Natarcie okrążające. Najskuteczniejsza forma natarcie wymaga jednak dużej ilości SIS

7. Natarcie na całą powierzchnię pożaru m² - prowadzimy gdy każdy punkt powierzchni pożaru jest w zasięgu prądów gaśniczych

Zasięg skutecznych prądów gaśniczych (rozproszonych)

prądownica 5-7 m

działko 10-14 m

Natarcie na całą objętość pomieszczenia m³- polega na wypełnieniu pomieszczenia środkami gaśniczymi środki te to:

-piana lekka (agregat pianowy)

-gazy obojętne (azot, dwutlenek węgla)

-gazy spalinowe

-halony

-agregaty i gaśnice śniegowe

-para wodna (w procesach technologicznych)

-woda (zatapianie pomieszczeń)

Natarcie na ognisko pożaru. Stosowane przy pożarach dużych zbiorników z mat. ropopochodnymi dwa etapy natarcia:

• gromadzenie SIS , rozstawianie SIS, działanie w obronie (schładzanie)

• zmasowane natarcie wszystkimi SIS

• Czynniki decydujące o skuteczności natarcia

• szybkość i zdecydowanie

• wysoka sprawność i techniczna i taktyczna JRG

• właściwa intensywność podawania środków gaśniczych

• odpowiednio usytuowane stanowisko gaśnicze

• wiedza i umiejętność prądownika

Intensywność podawania środków gaśniczych. Jest to ilość środka gaśniczego (kg, m ² m³) podawane w jednostce czasu (min, sec.) na jednostkę powierzchni (m²) palącego się materiału lub na jednostkę objętości (m ³)palącego się pomieszczenia

Obrona. Działania taktyczne których celem jest niedopuszczenie do dalszego rozprzestrzeniania się pożaru i stworzenie warunków do natarcia. Najczęściej stosujemy ja w sytuacji pożaru o dużej intensywności procesu palenia i gwałtownego jego rozprzestrzeniania, gdy posiadane SIS są nie wystarczające do przeprowadzenia natarcia.Naszą uwagę skupiamy na obiektach zagrożonych promieniowaniem cieplnym (znajdujących się w bezpośrednim są siedztwie obiektów palących się) poprzez izolowanie ich kurtynami wodnymi i schładzaniu wodą.

Obrona manewrowa (poprzez opóźnianie)

• wezwanie pomocy

• chłodzenie mat. palnego

• blokowanie otworów

• tłumienie płomieni

• przygotowanie natarcia

• Zasięg jednego stanowiska w obronie ok. 20 m

Osłona.Są to działania polegające na niedopuszczaniu do powstania nowych zarzewi pożaru (ognisk) które mogą być spowodowane „ogniami lotnymi”

• Zasięg jednego stanowiska w osłonie ok. 30 m.

STANOWISKA GAŚNICZE.

Stanowisko gaśnicze to miejsce w którym wykonuje się zadanie bojowe.:

Rota za pomocą właściwego wyposażenia technicznego oraz odpowiednich dla palących się materiałów środków gaśniczych.

Podział stanowisk: stałe, ruchome, osłonięte, odkryte, główne, zapasowe, wewnętrzne, zewnętrzne

W stosunku do powierzchni pożaru (wyższe, równe, niższe)

Działania na stanowiskach gaśniczych:

• O rozmieszczeniu stanowisk, zadaniach i rodzaju środków gaśniczych decyduje dowódca, o sposobie wykonania decyduje prądownik

• Starać się zająć najbardziej efektywne stanowisko najlepiej wyższe, lub równe

• Dążyć do osiągnięcia max. Efektów przy min. zużyciu środka gaśniczego

• Pierwsze prądy gaśnicze powinny decydować o bezpieczeństwie i skuteczności całej akcji

• W przypadku zagrożenia promieniowaniem cieplnym, rota gaśnicza powinna być zabezpieczona „parasolem wodnym”

• W miarę opanowania sytuacji pożarowej stanowiska z obrony przemieszczać do natarcia po wygaszeniu ognisk wycofać z akcji.

• Stanowisko musi zapewniać

• dobrą widzialność miejsca palenia

• możliwość operowania prądami gaśniczymi

• ciągłość wykonywania zadań

• utrzymanie łączności

• natychmiastową ewakuację prądownika

SZYKI STANOWISK GAŚNICZYCH.

Szyk bojowy - to rozmieszczenie stanowisk gaśniczych lub pododdziałów gaśniczych do wykonania czynności rat. Gaśniczych w danym ugrupowaniu bojowym.

Rozróżniamy szyki bojowe:

• szereg stanowisk gaśniczych

• szyk kątem w przód

• szyk kątem w tył

• szyk piętrowy

• szyk występ w lewo

• szyk występ w prawo

Wybrane stanowiska gaśnicze:

Na ziemi.

• podejść na odległość optymalną do ogniska pożaru

• zapewnić rezerwę linii gaśniczej

• kierować prądy wody na największe powierzchnie płonące zaczynając od góry ku dołowi

• w działaniach obronnych zbijać płomienie oraz zmniejszać intensywność palenia

• w natarciu podawać prądy gaśnicze w zarzewie a nie w płomienie

Na dachu.

• buduje się w przypadku braku sprzętu specjalnego

• po zajęciu stanowiska zabezpieczyć się linką ratowniczą do trwałego elementu konstrukcji

• linię gaśnicza zabezpieczyć podpinką na drabinie i na dachu

• poruszać się z asekuracją linki rat.

• podając prądy gaśnicze nie zbliżać się do krawędzi dachu

• w czasie mrozu nie polewać powierzchni dachu

• posiadać rezerwowy odcinek węża

• zakaz budowy stanowiska w obiekcie objętym pożarem

Na drabinie przystawnej.

• ustawić drabinę na stabilnym podłożu

• w czasie wchodzenia po drabinie

prądownice z linką przewieszamy przez ramię

stopy stawiamy przy bocznicach

linię wężowa prowadzimy środkiem

• po zajęciu stanowiska zabezpieczamy się zatrzaśnikiem do szczebla drabiny

• pomocnik utrzymuje stabilność drabiny oraz odciąża linię gaśniczą

• po drabinie wnosimy linie gaśnicza jedynie rozwiniętą

Na drabinie mechanicznej.

• nie ustawiać pod liniami energetycznymi

• nie opierać kosza o nadpalone konstrukcje budynku

• utrzymywać łączność z operatorem drabiny

• prądy gaśnicze podawać przemiennie przy pożarach wewnętrznych

• prowadzić analizę sytuacji, o zmianach meldować

• podawanie prądów gaśniczych do czasu lokalizacji pożaru

• przy większej ilości stanowisk umiejscawiamy jedno stanowisko na jednym przęśle

Stanowisko gaśnicze z samolotu.

ORGANIZACJA EWAKUACJI I RATOWNICTWA.

Ewakuacja - działania zmierzające do usunięcia ze strefy zagrożonej ludzi zwierząt i mienia

Czynniki niebezpieczne będące podstawą do podjęcia decyzji o konieczności ewakuacji:

• płomienie i promieniowanie cieplne

• toksyczne paru i gazy

• zablokowane drogi ucieczki

• utrata stabilności budynku

• niebezpieczeństwo wybuchu

Ewakuacja winna być rozpoczęta gdy:

• pożar i zadymienie zagrażają ludziom i zwierzętom

• istnieje zagrożenie wybuchu lub zawału konstrukcji

• ludzie samodzielnie nie mogą opuścić obiektu

• zablokowane są drogi komunikacyjne

• ewakuację prowadzi się równocześnie z rozwinięciem gaśniczym.

Profesjonalizm ratowników prowadzących ewakuację przejawia się w :

• zachowaniu w przestrzeniach zagrożonych

• wyszukiwania osób i wpływanie na ich stan psychofizyczny

• mistrzowskiej obsługi sprzętu rat.

• Inicjowania sposobów pokonywania przeszkód

• Odporność psychiczną

W rozpoznaniu ogniowym ustalamy.

• ilość zagrożonych

• wiek zagrożonych

• miejsce pobytu

• rodzaj zagrożenia

• możliwości wyprowadzania ludzi

Sposoby postępowania ratowników podczas ewakuacji ludzi:

• o kolejności ewakuacji decyduje d-ca kieruje się własną oceną zagrożenia

• osobą samodzielnym wskazać właściwą drogę do wyjścia

• eskortować grupę ludzi za pomocą linki strażackiej.

• zastosować tampony filtracyjne w przypadku braku masek ucieczkowych

• uspokoić osoby będące w stanie szoku nerwowego lub histerii

• uzyskać dodatkową pomoc od „przywódcy grupy”

• osoby chore, nieprzytomne wynosić z zastosowaniem 8 sposobów transportu

• po ewakuacji dokonać ponownego przeszukania pomieszczeń

• zadbać o stan zdrowa ewakuowanych

Ewakuacja mienia ruchomego

1. Podejmujemy gdy:

• brak możliwości obrony

• utrudnia prowadzenie akcji gaśniczej

• stwarza zagrożenie wybuchu

• ciężar jego może spowodować zawalenie stropu

• Prowadzimy równolegle z gaszeniem

• Demontaż prowadzimy pod nadzorem specjalistów

• Wyniesione mienie zabezpieczamy przed kradzieżą

• Kolejność wynoszenia:

• kosztowności

• pościel i odzież

• meble

• System prowadzenia ewakuacji mienia:

• brygadowy

• łańcuchowy

TAKTYKA GASZENIA POŻARÓW.

Pożary w obecności substancji promieniotwórczych.

1. Gdzie mogą wystąpić zagrożenia

• elektrownie atomowe

• instytuty naukowe

• laboratoria

• szpitale

• transport

• czujki pożarowe (plutonowe)

• Zagrożenia dla ratowników

Napromieniowanie:

• zewnętrzne (kontakt z substancją )

• wewnętrzne (pyły gazy dymy)

• Podstawowe wyposażenie ochronne

• aparaty oddechowe

• ubrania gazoszczelne

• przyrządy dozymetryczne

• Europejskie dawki napromieniowania.

• przy normalnej akcji rat. Gaśniczej 3 R (Rentgen)

• akcja w warunkach trudnych * 12,5 R

• przy rat. Życia ludzkiego **25

* 1 raz w roku

** Dawka ostateczna

5. Dopuszczalny czas przebywania w strefie.

T_{n =} D_R / P_(R/N)

6. Przebieg akcji ratowniczo - gaśniczej

1. Ewakuować ograniczyć i odznaczyć strefę promieniowania

2. Wejście i wyjście przez punkt kontrolny

3. Nie dopuszczać strażaków do działań z obrażeniami.

4. Na stanowiskach gaśniczych minimalne ilości ludzi

5. Częste podmiany stanowisk gaśniczych

6. Stosować minimalną ilość środka gaśniczego

7. Podawać od strony nawietrznej

8. Przeprowadzić dezaktywację ludzi, ubioru i sprzętu

9. Wszystkich poddać badaniom lekarskim

POŻARY BUTLI NA GAZY SPRĘŻONE

Wartości krytyczne dla butli:

Ciśnienie rozrywające ok. 45 Mpa

Temperatury:

1. azot, tlen, wodór, powietrze 550⁰C

2. gazy skroplone, amoniak, chlor, propan-butan 100⁰C

3. skroplony CO² 500⁰C

Acetylen C₂H₂ kolor butli żółty wypełnienie butli w % objętości:

25% masa porowata

38% aceton

29% acetylen

8-12% wolna przestrzeń

Prowadzenie działań rat-gaśniczych

1. Strefa bezpieczna 150 m

2. Ewakuacja ludzi i zwierząt

3. Chłodzimy butle ok. godziny

4. Przerwać chłodzenie odczekać ok. 30 min

5. Jeżeli butla nadal ciepła chłodzimy kolejna godzinę

6. Powtarzamy do skutku

7. Po schłodzeniu ewakuować w bezpieczne miejsce

8. Kontrolować jej stan przez 24 h

9. Przekazać protokolarnie właścicielowi (musi być złomowana)

UWAGA!!

Jeżeli usłyszymy metaliczne głośne trzaski należy natychmiast wycofać ratowników w bezpieczne miejsce.

POŻARY BUDYNKÓW MIESZKALNYCH

1. drogi rozprzestrzeniania się pożarów

• otwory w szczytach okapach, ścianach, stropach, drzwi, okna

• kanały wentylacyjne, szyby windowe

• puste miejsca w stropach i pod podłogami

• okapy daszki i konstrukcje dachowe

• palne przybudówki, materiały ocieplające rusztowania

• składowane materiały palne

2. pożary piwnic

Występujące zagrożenia i utrudnienia

• piwnice mogą być wielokondygnacyjne

• posiadają skomplikowany układ dróg komunikacyjnych

• palne ażurowe drzwi oraz różnorodne materiały

• mała ilość wejść małe okna lub ich brak

• okratowania w drogach komunikacyjnych

• ciągi energetyczne

3. dane do ustalenia w rozpoznaniu ogniowym

• zagrożenia dla życia ratowników

• rodzaj i ilość materiałów palnych i niebezpiecznych

• rozkład pomieszczeń, dróg, otworów

• intensywność oraz kierunek rozprzestrzeniania się pożaru

4. zasady prowadzenia działań gaśniczych.

• wchodzić z linią nawodniona od strony klatki schodowej, a nie od okien

• nacierać na ognisko pożaru, chronić pomieszczenia są sąsiednie, stosować wentylację wymuszoną.

• natarcie prowadzić od strony wejścia, aby nie kierować płomieni, pary wodnej, gazów pożarowych na ewentualne stanowiska w drugiej klatce schodowej

• przykład organizacji akcji gaśniczej

Rota A natarcie na ognisko pożaru

Rota B obrona parteru

Rota C osłona elewacji, ocieplenia budynku

• dokonać przejrzenia wszystkich pomieszczeń

• przekazać protokolarnie pogorzelisko właścicielowi lub policji

POŻARY MIESZKAŃ

1. zagadnienia

1. Płomienie oraz wysokie temperatury w pomieszczeniach

2. Toksyczne gazy oraz pary

3. Możliwość wybuchu oraz zawału konstrukcji

4. Porażenie prądem elektrycznym

5. Poparzenie w wyniku pułapki wodnej

1. dane do ustalenia w rozpoznaniu ogniowym

1. zagrożenia dla mieszkańców i ratowników

2. granice pożaru, charakterystyka konstrukcji, ilość i jakość materiałów palnych i niebezpiecznych.

3. stopień zadymienia oraz obecność instalacji elektrycznych

1. prowadzenie działań gaśniczych.

1. stosować wysokie ciśnienie, prądy rozproszone, agregaty piany lekkiej

2. nie powiększać zniszczeń

3. umiejętnie stosować rozbiórkę konieczną

4. natarcie wewnętrzne może być wsparte z zewnątrz

5. stosować wentylację nadciśnieniową

6. ponownie przejrzeć wszystkie pomieszczenia

7. pogorzelisko przekazać właścicielowi lub policji

POŻARY LASÓW.

1. czas i miejsce zagrożeń.

• przedwiośnie trawa młodniki iglaste

• lato upały

2. pożar przyziemny ściółkowy palą się warstwy roślinne, poszycie leśne

Cechy charakterystyczne.

• szybkość rozprzestrzeniania 1-5 m/min

• wysokość płomieni od 2 cm > 2,5 m

• średnia temperatura ok. 400 ⁰C biały dym

• temperatura palącej się leżaniny ok. 800 ⁰C- 1000 ⁰C

• kierunek przesuwania się frontu pożaru z kierunkiem wiatru

3. W rozpoznaniu ogniowym ustalamy

• miejsce oraz przybliżoną powierzchnię

• kierunek i szybkość rozprzestrzeniania się

• zagrożenie dla ludzi mienia i zwierząt

Korzystamy z wiadomości dostarczanych z dostrzegalni i samolotów rozpoznawczych.

4. Działania gaśnicze.

• zaorać pas ziemi o szer. 1-2 m

• zasypać ziemię łopatami

• zalać wodą lub jej roztworami (wysokie ciśnienie prądy rozproszone)

POŻAR WIERZCHOŁKOWY

1. Cechy charakterystyczne

1. przesuwa się po konarach równolegle z pożarem ściółkowym

2. następuje całkowite zniszczenie drzewostanu

3. w temperaturze 600-800 ⁰ C powstają silne prądy powietrzne swoisty mikroklimat pożaru

4. prędkość rozprzestrzeniania się 40-100 m /min

5. moda powstawać kule i burze ogniowe

6. tempo spalania na wierzchołkach oraz przy ziemi wyrównują się

TAKTYKA DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH

Katastrofy budowlane.

Katastrofa budowlana - niezamierzone gwałtowne

zniszczenie obiektu lub jego części, a także konstrukcji rusztowań, ściany wykopów

1. Przyczyny katastrof budowlanych

1. błędy w projektowaniu

2. błędy w czasie wykonania

3. nieodpowiednie warunki eksploatacji

4. przypadki losowe

2. Rodzaje zniszczeń w wyniku kat. Budowlanych.

• stok (zawał pochyły)

• zawał płaski

• pomieszczenie wypełnione

• pomieszczenie zasypane

• ruina brzegowa

• pomieszczenia uszkodzone

• stożek gruzowy

3. Formy zniszczeń budynku.

• budynek częściowo zniszczony

• budynek uszkodzony

• budynek całkowicie zniszczony

4. Metody lokalizacji osób uwięzionych.

• wywiad z ocalałymi

• przeprowadzenie nastukiwania, nasłuchiwania, nawoływania

• zastosowanie sprzętu elektronicznego

• psy ratownicze

• sprawdzamy dla pewności na kilka sposobów

5. Sposoby dotarcia do osób uwięzionych.

• odgruzowanie i otwarcie drzwi do budynku

• odgruzowanie i otwarcie wejść ewakuacyjnych i awaryjnych

• dojście przez pomieszczenia przyległe

• za pomocą podkopów i wykopów

• przebicia w ścianie i stropie

• przebicie ściany nośnej

Zagrożenia dla osób poszkodowanych w K.B.

• uduszenie

• zatrucie

• zalanie wodą

• porażenie prądem

• obrażenia ciała

Zadania dla PSP.

• lokalizacja i rozpoznanie dróg ewakuacji i rejonu zniszczenia

• odszukanie uwięzionych i wykonanie dojść do poszkodowanych

• zabezpieczenie budynku lub jego zagrożonej zawaleniem części

• lokalizacja uszkodzeń sieci

Ponadto

• gaszenie pożarów

• prowadzenie wyburzeń

• pomoc osobom ocalonym

Elementy działań:

• dojazd

• rozpoznanie

• zabezpieczenie terenu akcji

• likwidacja występujących zagrożeń

• ewakuacja ocalałych i zagrożonych osób

• lokalizacja i uwolnienie osób uwięzionych

• przekazanie terenu akcji

• zakończenie działań

I rozpoznanie.(od momentu zgłoszenia)

• jakie zagrożenie

• ilość osób poszkodowanych uwięzionych

• występujące zagrożenia

• stan obiektu

• drogi dotarcia do osób

• potrzebny sprzęt

• czy jest potrzeba powołać sztab

źródła informacji.

• własne

• sytuacja na miejscu zdarzenia

• osoby ocalałe

• właściciele

• specjaliści

• przyrządy pomiarowe

• dokumentacja

II Zabezpieczenie

• obtaśmowanie miejsca zdarzenia

• wykorzystanie sił porządkowych

zakres zabezpieczenia jest zależny od : skali zdarzenia, prowadzonych działań, sąsiedztwa innych obiektów.

III Likwidacja

• własnymi siłami

• za pomocą sprzętu specjalistycznego

Zasady przebicia :

• wykonujemy w miejscu nie powodującym osłabienia elementu

• wielkość otworu powinna zapewniać możliwość ewakuacji poszkodowanych

• wykonujemy otwór rewizyjny

• gruz na zewnątrz

• powiększamy go do wielkości umożliwiającej przemieszczenie poszkodowanego

• kształt optymalny otworu to sklepienie

• dla stropów z płyt, na łączeniu

• dla stropów z belkami nośnymi, pomiędzy nimi

• dla stropów sklepionych nad zwornikiem

Szczegółowo wykonanie otworu w ścianie z cegieł.

• najczęściej za pomocą młota i przecinaka usuwamy fugę

• pierwsza cegłę dzielimy na połowę i usuwamy ją

• później jej drugą część

• następnie cały poziomy rząd do żądanej szerokości

• później usuwamy górne rzędy w kształt sklepienia

Wykopy i podkopy zewnętrzne.

Wykop wgłębienie w ziemi przy ścianie budynku umożliwiające przebicie się do wewnątrz

Rodzaje.

• Wąskoprzestrzenny (ręczny), wymaga zabezpieczenia

• Szerokoprzesrzenny mechaniczny

• Mieszany

Podkop tunel pod przeszkodą pozwalający na dostanie się do obiektu i przebicie się do wewnątrz budynku.

Rodzaje.

• ukośny

• poziomy

• poziomy z szybem pionowym

Sposoby stabilizacji

• podpory pionowe, stęple

• podpory poziome, rozpory

• podpory skośne

• ściągi

• obejmy

Zasady prowadzenia działań.

1. Samochód ustawiamy w odległości bezpiecznej.

2. Obiekt podzielić na sektory.

3. Wyznaczyć osoby do prowadzenia obserwacji obiektu przez cały czas prowadzenia działań.

4. Unikać nadmiernego gromadzenia ratowników w osłabionych punktach

5. W czasie prac rozbiórkowych upewnić się czy teren jest właściwie zabezpieczony

6. Po nawiązaniu kontaktu z uwięzionymi potwierdzać go co jakiś czas

7. Z dużą rozwagą stosować sprzęt ciężki wibracje mogą spowodować zawalenie

8. Droga dotarcia najczęściej jest drogą powrotu

9. Odpowiednie oznakowanie sektora prac

10. Wprowadzani ratownicy powinni być odpowiednio zabezpieczeni, sygnalizatory, latarki, sprzęt odo, itp.

11. Odgruzowujemy od góry warstwami

12. ocalałe rzeczy gromadzimy w jednym miejscu

13. Opanować sytuację wokół ważnych elementów konstrukcyjnych

14. Częsta wymiana ratowników.

POWODZIE

Powodzią nazywamy takie wezbranie wody, podczas którego woda po przekroczeniu stanu brzegowego lub poziomu korony wałów ochronnych zalewa doliny rzeczne lub tereny depresyjne, a przez to powoduje zniszczenia, straty finansowe i pozaekonomiczne (społeczne, moralne itp.).

Urządzeniami wodnymi i różnego rodzaju działaniami ograniczającymi skutki powodzi są przede wszystkim: zbiorniki retencyjne, poldery, suche zbiorniki przeciwpowodziowe, obwałowania, regulacje rzek i potoków górskich, kanały ulgi

- na terenach większych aglomeracji miejskich, zalesienia, likwidacja zatorów lodowych, lodołamanie jak i bardzo ważny czynnik - prognozowanie i ostrzeganie

Wezbranie wody w rzekach, zbiornikach, na morzu jest to takie podniesienie poziomu wody, które nie powoduje zniszczeń i strat w terenach przyległych. Może być ono spowodowane zwiększonym zasilaniem np. przez opad, tajanie śniegu lub zahamowaniem odpływu w wyniku zatoru, wiatru przeciwnego do kierunku ruchu wody itp.

Wyróżniamy następujące rodzaje powodzi:

-opadowa,

-zatorowa,

-roztopowa

-sztormowa,

-katastroficzna

Zadania STRAŻY POŻARNEJ

• przyjęcie zgłoszenia o zdarzeniu,

• przekazanie informacji do Policji, Pogotowia Ratunkowego,
władz lokalnych, komitetów przeciwpowodziowych,

• udział w pracach komitetu przeciwpowodziowego,

• prowadzenie działań ratowniczych

ratowanie ludzi,

ewakuacja ludzi, zwierząt i mienia,

udzielanie pomocy przedlekarskiej

• odwadnianie

• pomoc w zabezpieczaniu obwałowań i urządzeń hydrotechnicznych,

• oświetlenie terenu akcji,

• organizacja łączności na terenie akcji.

RATOWNICTWO CHEMICZNE.

Ratownictwo Chemiczne. To zespół czynności podjętych przez PSP. podczas zdarzeń związanych z likwidacją bezpośrednich zagrożeń stwarzanych przez materiały niebezpieczne.

Materiał niebezpieczny - materiał który ma swoje właściwości fizyczne, chemiczne, biologiczne w przypadku nie prawidłowego obchodzenia się z nimi, może spowodować śmierć utratę zdrowia, straty materialne, zniszczenie środowiska.

Skala zagrożeń.

• właściwości fizyko-chemiczne

• właściwości pożarowe

• właściwości toksyczne

• właściwości promieniotwórcze

Drogi wnikania.

• układ oddechowy

• układ pokarmowy

• skóra

Dawka śmiertelna. DL

• najmniejsza ilość substancji trującej powodująca śmierć.

Dawka trująca. DT

• najmniejsza ilość substancji trującej wywołująca widoczne objawy zatrucia.

Średnia dawka śmiertelna. DL /50

• najmniejsza ilość substancji trującej powodująca śmierć połowy populacji w ciągu 14 dni

[NDS] Najwyższe dopuszczalne stężenie.

Stężenie substancji trującej które przy stałym kontakcie przez 8 h dniu pracy nie powoduje objawów zatrucia.

[NDS^ch] Najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe.

Stężenie czynników szkodliwych dla zdrowia utrzymujących się w środowisku pracy przez 30 min w czasie zmiany roboczej które nie powoduje ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, oraz przyszłych jego pokoleń

[NDSP] Najwyższe dopuszczalne stężenie progowe.

Stężenie czynników szkodliwych dla zdrowia, które ze względu na zdrowie pracownika nie może być przekroczone w środowisku pracy.

Próg wyczuwalności węchowej.

Dana liczba określająca min. ilość substancji w atmosferze która może być wyczuta przez węch.

Czynniki rozprzestrzeniania się w obłoku gazowym.

• dyfuzja samoczynne rozprzestrzenianie się cząsteczek oparów.

• ruchome masy powietrza (stan równowagi atmosfery)

• konwekcja wznoszenie powietrza

• inwersja opadanie mas powietrza

• izotermia bezruch

• wiatr zwiększa powierzchnie zmniejsza stężenie

• opady atmosferyczne wypłukują

• ukształtowanie terenu (wzniesienia ok, zagłębienia źle)

• pokrycie terenu (las zabudowania )

Oddziaływanie mat. niebezpiecznych może być:

- ogólno trujące,

- szkodliwe,

- żrące,

- rakotwórcze,

- neurotoksyczne (centralny układ nerwowy),

- upośledzające,

- mutogenne,

- narkotyczne,

- parzące,

- duszące,

Klasyfikacja mat. niebezpiecznych.

I grupa - mat. wybuchowe

II grupa - mat. pożarowe

III grupa - mat. toksyczne-żrące

IV grupa - mat. promieniotwórcze

Główne przyczyny uwalniania mat niebezpiecznych.

• Jest to czynnik ludzki tzn. wina człowieka przeładowanie w transporcie, niedbalstwo podczas transportu, itp.

Podział ADR

• klasa 1 mat. wybuchowe

• klasa 2 mat. sprężone, skroplone pod ciśnieniem

• klasa 3 mat. ciekłe zapalne

• klasa 4.1 mat. stałe zapalne

• klasa 4.2 mat. samozapalne

• klasa 4.3 mat. które w kontakcie z wodą wytwarzają gazy palne

• klasa 5.1 mat. utleniające

• klasa 5.2 mat. organiczne (nadtlenki)

• klasa 6.1 mat. trujące

• klasa 6.2 mat. zakaźne

• klasa 7 mat. promieniotwórcze

• klasa 8 mat. żrące

• klasa 9 inne mat. niebezpieczne.

Oznakowanie mat. niebezpiecznych w transporcie (tablice, naklejki)























Wytrzymałość tablic w ogniu musi > 15 min

X oznacza bezwzględny zakaz używania wody jako środka gaśniczego.

Powtórzenie tej samej cyfry oznacza zwiększone niebezpieczeństwo w danej klasie

Oznaczenia cyfr na tablicach (górna część tablicy)

I cyfra oznacza podstawowe właściwości mat. (dominujące zagrożenie)

2- palny, gazy

3- ciekły zapalny

4- stały zapalny

5- utleniający

6- toksyczny

7- promieniotwórczy

8- żrący

9- inne mat. niebezpieczne

II lub III cyfra. (stopień zagrożenia)

0- brak dodatkowych zagrożeń

2- zdolność do emisji gazów

3- łatwopalność

5- właściwości utleniające

6- właściwości toksyczne

8- właściwości żrące

9- niebezpieczeństwo reakcji rozkładu

Rozmieszczenie tablic na cysternach.

W przypadku jednej substancji tablice umieszczamy z tyłu i przodu cysterny naklejki natomiast na bokach.

Jeżeli w różnych komorach są różne substancje to na przedzie i z tyłu umieszczamy tablice bez numerów, na boku komory tablice z numerem substancji i na obu bokach naklejki.

Oznaczenia rurociągów.

• pokrycie barwne (niebieski - tlen, zielony - woda, żółty - gaz, fioletowy - substancje żrące)

• kierunek przepływu

• znaki ostrzegawcze

Szczegółowa likwidacja miejsc. Zagrożeń chemiczno-ekologicznych.

• identyfikacja mat. stwarzającego zagrożenie

• wyznaczanie stref zagrożenia

• ewakuacja

• prognozowanie zmian wielkości strefy

• uszczelnienie miejsca wycieku

• przemieszczanie, przepompowywanie mat. do zbiorników

• stwarzanie kurtyny wodnej

• przewietrzanie strefy zagrożenia

• stawianie zapór

• prowadzenie neutralizacji uwolnionych substancji

• sorpcja substancji chemicznych

• zbieranie substancji z powierzchni gleby, wody

Ogólna organizacja działań w zakresie ratownictwa chem-eko.

1. rozpoznanie zagrożeń, oraz prognozowanie ich rozwoju, skutków dla ludzi i środowiska

2. likwidacja

3. dokumentowanie i analiza działań

Minimalna ilość środków 1-go rzutu do podjęcia działań

3 - zastępy

• sam rat chemicznego 4 osoby

• sam. techniczny 3 osoby

• sam. gaśniczy 6 osób

Funkcje dla ratowników.

Samochód rat. chemiczny.

• d-ca kieruje działaniami chemicznymi

• kierowca przygotowuje i wydaje sprzęt z samochodu

• 2 ratowników udaje się do strefy skażenia

Samochód techniczny.

- d-ca jest meldunkowym (pilnuje czasu pracy, kontrola ubrań, łączność, dokumentacja)

• kierowca wydaje sprzęt, oświetla teren, zabezpiecza tyły akcji

Samochód Gaśniczy I

• d-ca

• kierowca obsługuje autopompę i sprzęt

• I rota jest to rota asekuracyjna w gotowości do wejścia (podmienia i rotę będąca w strefie skażonej)

• II rota przygotowuje strefę dekontaminacji

Zasady dojazdu i ustawienie samochodów.

• dojeżdżamy z kierunku wiejącego wiatru

• ustawiamy samochód w bezpiecznej odległości

• ustawiamy się od strony nawietrznej

• ustawiamy się na wzniesieniach

• ustawiamy się tak aby była sprawna ewakuacja

Strefy rat.-chem.

• strefa 0 - przez cały czas lub długotrwale występuje zagrożenie wybuchem

• strefa 1 - o zasięgu NDS (ewakuacja wszystkich osób postronnych)

• strefa 2 - zaplecze akcji

• strefa 3 - dekontaminacja wstępna przy bramce wyjściowej, powinna być wytaśmowana

Czas pracy zależy od:

• właściwości fizyczno-chemicznej medium

• zastosowanych stopni ochrony

• sprawności fizycznej

• temp. otoczenia

• wysiłku fizycznego

• psychiki

Elementy działań

• alarmowanie

• rozpoznanie wstępne i ocena sytuacji przez SK

• dysponowanie

• rozpoznanie właściwe

• organizacja działań

• prowadzenie działań

• zakończenie

Informacje o zdarzeniu

• listy przewozowe w transporcie

• osoby kompetentne

• przyrządy pomiarowe

• zachowanie otoczenia

• właściwości fizyczno- chemiczne

Dekontaminacja

• poprzez rozcieńczeniem wodą

• na drodze chemicznego rozłożenia, neutralizacja

• na drodze sorbcji

Organizacja dekontaminacji

• obszar do opłukiwania

• pojemnik do zdejmowanego ubrania

• linia gaśnicza do działań dekontaminacyjnych

• strefa czysta do czystych rzeczy

• strefa ciepła (to ubrania po wstępnej dekontaminacji)

Kolejność oczyszczania roty

• pierwszy idzie ten kto więcej pracował

• gdy odzywa się sygnalizator

• gdy jest zmęczony psychicznie

RATOWNICTWO DROGOWE

Zagrożenia dla ratowników występujące w katastrofach drogowych.

• zagrożenie pożarowe

• zagrożenie ekologiczne

• zagrożenia na terenie akcji

• zagrożenie życie ludzkiego

• zagrożenie stabilizacji pojazdu

• zagrożenie zarażeniem AIDS

• zagrożenie od ostrych krawędzi

• zagrożenie dla innych uczestników ruchu

• naprężenia zwichrowanych konstrukcji

• unikanie narzędzi iskrzących

• bałagan na terenie akcji

Zasady i elementy działań:

1. przyjęcie zgłoszenia

rozpoczęcie rozpoznania informacja wstępna

2. dojazd i ustawienie pojazdu

• Jak najbliżej miejsca wypadku z zachowaniem odległości bezpiecznej

• W razie potrzeby blokujemy pas ruchu, ustawiając sam pod kątem celem zapewnienia bezpieczeństwa ratowników i poszkodowanych

• pierwszy pojazd po stronie najazdowej drugi z przeciwnej

• ustawienie musi zapewniać możliwość dojazdu innych służb ratowniczych.

• Pełne oświetlenie pojazdu zraz z sygnałami świetlnymi

3. rozpoznanie trwa do zakończenia działań

• określić rodzaj i skalę zagrożeń

• czy siły są wystarczające

• ustalamy osoby poszkodowane czy są uwięzione i ich stan medyczny

• ustalamy kolejność działań i rodzaj sprzętu

• ustalamy skalę i specyfikę zagrożenia obecność służb współpracujących

4. zabezpieczenie terenu akcji

Używamy

• SRT

• światła pulsacyjne

• pachołki

• taśma wygradzająca

• pachołki znaki ostrzegawcze

Uwzględniamy

• rodzaj i skalę zagrożeń w stosunku do szlaku

• warunki atmosferyczne, porę dnia

• ukształtowanie i rodzaj szlaku

• bezpieczeństwo ratowników i osób poszkodowanych

• dojazd służb współdziałających

5. likwidacja zagrożeń

• wyłączenie stacyjki i odłączenie akumulatora

• stabilizacja

• pokrycie rozlewisk paliwowych (pianą, sorbentem)

6. uwalnianie osób poszkodowanych

Zasady :

• ustalamy kolejność uwalniania

• bezwzględna stabilizacja pojazdu

• zapewnienie bezpieczeństwa poszkodowanych i ratowników

• nie przemieszczamy pojazdu

• wybieramy najprostszy sposób ratowania

• ustalamy kolejność działań

• praca w uzbrojeniu osobistym

• ekranujemy (osłaniamy) osoby poszkodowane

• współpraca z lekarzem

• wsparcie psychiczne dla osób poszkodowanych

• praca jednym narzędziem

• odcięte elementy wynosimy poza teren działania

• zabezpieczamy ostre krawędzie

7. zakończenie działań

Stabilizacja.

Wstępna - stosujemy kliny pod koła zabezpieczamy przemieszczeniem się pojazdu w poziomie.

Właściwa (pełna) - jeżeli ratownicy pracują na platformie pojazdu.

Ogólne zasady postępowania.

Szyby.

Klejone na folię wyciąć toporkiem, wyjmując ja na zewnątrz,

Hartowane Wybijak przykładamy w narożniku potłuczone szkło również wyjmujemy na zewnątrz, Pamiętamy o izolacji osoby poszkodowanej.

Kolejność nazewnictwa słupków.

A z boku przedniej szyby

B pod słupkiem A mocowanie przednich drzwi

C w miejscu mocowania zamka 1 drzwi i pasów bezpieczeństwa osób z pierwszych siedzeń

D pomiędzy boczna a tylną szybą

Zasada otwierania drzwi.

• Szukamy najprostszego rozwiązania może wystarczy chwycić za klamkę

• Uszczypnięcie i odgięcie krawędzi

• zgniecenie nadkola

• rozpieracz pomiędzy drzwi a dach

• rozpierać od zamka

• powiększamy szczelinę łomem

• zgniecenie lub uderzenie w płaszczyznę drzwi

Sposób wycinania 3 drzwi.

• stabilizacja

• usunięcie szyby

• obserwacja kontrola poszkodowanych

• tniemy słupek C pomijając mocowanie pasów a następnie D

• staramy się nie uszkodzić wlewu paliwa jeżeli jest w danym miejscu

• odginamy bok

Odciągnięcie kolumny kierowniczej.

• Usuwamy przednią szybę

• otwarty rozpierak kładziemy na maskę

• łańcuch mocujemy do kolumny kierowniczej owijając go dwukrotnie

• drugi mocujemy za resor wahacz lub inną (mocną)część podwozia

• pod łańcuchy podkładamy belki zapobiegając wcięciu się łańcucha w karoserię

• łańcuchy muszą być napięte luzy usuwamy ręcznie

• zamykamy rozpierak nie ruszamy go do czasu uwolnienia poszkodowanego

• w przypadku małego odciągnięcia kolumny odcinamy koło kierownicy

Rozpoznanie samochodów na LPG.

Sam. Osobowy - wyprowadzona na zewnątrz końcówka do napełniania najczęściej z tyłu pojazdu po przeciwnej stronie niż wydech, pod zderzakiem, w boku lub w dowolnym innym miejscu , zbiornik w kształcie walca lub koła w bagażniku, w kabinie przełącznik.

Sam. ciężarowy - w samochodach dostawczych i ciężarowych zbiornik można znaleźć w środkowej lub po bokach pojazdu podwieszona na płycie montażowej lub ramie w dobrze widocznym miejscu, należy uważać by nie pomylić ze zbiornikiem na sprężone powietrze.

Tok postępowania.

• Zabezpieczyć przed wszelkiego rodzaju zaiskrzeniem

• W zastanym miejscu wypadku jeżeli czujemy gaz nie ingerujemy w instalację elektryczną może powstać zaiskrzenie

• Najpierw sprawdzamy eksplozymetrem dopiero później odłączamy instalację

• Jeżeli jest konieczność korzystania z narzędzi iskrzących, należy odczekać aż spadnie stężenie gazu (sprawdzamy eksplozymetrem) możemy dokonać nadmuchu sprężonym powietrzem

• Asekuracyjne podanie wody lub piany w przypadku braku możliwości odłączenia akumulatora może spowodować zwarcie instalacji elektrycznej

• Jeżeli zbiornik przetrzymał kolizję należy schładzać go prądem rozproszonym

• W zależności od intensywności pożaru zbiornik z wadliwym lub brakiem zaworu nadmiarowego wybuch po ok. 6-10 min

Warunki ekstremalne.

W czasie otwarcia zaworu bezpieczeństwa następuje duża szybkość wypływu gazu. Płomienie rozbiegają się gwałtownie na odległość około 4 m od zarysu samochodu. W przypadku eksplozji zbiornika płomienie tworzą krąg o średnicy 38 m wokół pojazdu (promień rażenia 19 m).

Ratownicy nie są w stanie stwierdzić w jakim stopniu napełnienia znajduje się zbiornik oraz mogą mieć trudność z określeniem czy zbiornik w instalacji gazowej samochodu objętego pożarem wyposażony jest zawór nadmiarowy. W związku z czym należy przyjąć najbardziej niekorzystny wariant możliwej do zaistnienia sytuacji. Jeżeli pojawi się biało-żółty ogień to świadczy o rozszczelnieniu zbiornika

EKOLOGIA

Nadzwyczajne zagrożenie środowiska.

Zag spowod gwałtownym zdarzeniem nie będącym klęską żywiołową która może wywołać znaczne zniszczenie środowiska lub pogorszenie jego stanu stwarzające powszechne niebezpieczeństwo dla ludzi i środowiska.

Żródła zagrożeń:

przem wydobywczy,

przem chemiczny

transport

Działalność człowieka.

Wpływ prod rop-pochna na środowisko:

odcięcie światła

zła wymiana gazowa

skażenie wód

zabija życie biol

Ploso-miejsce o największej głebokości.

Odsypisko-miejsce osadzenia piasku nanoszonego przez rzekę.

Przykosa-urwista krawędż piaszczystej wyspy lub mielizny powstała na skutek wypłukiwania piasku przez nurt.

Ławica-piaszczysta wyspa lub półwysep łagodnie zaokrąglony i wydł w kierunku rzeki.

Główka-(ostroga) wał kamienny zbudowany w poprzek rzeki w celu utrzymania nurtu na jej środku i ochrony brzegów przed jej podmywaniem.

Warkocz-jest to pas pluszczącej fali odcinający się od wody o gładkiej powierzchni i oznaczający głębszą część cieku wodnego.

Zachowanie rozlewów olejowych zależy od:

-rodzaju i ilości substancji

-rodzaju wody

-warunkó hydrologicznych

-warunkó atmosferycznych

Rozprzestrzenianie-zwiększenie pow zajmowanej przez rozlewisko i spadek grubości plamy, powodują to:

-siły grawitacji, nurt cieku, wiatr.

Szybkość przepływu plamy:

-rzeki wąskie-80% prędkości nurtu

-szerokie ok. 60% pred

-na jeziorach 3% prędkości nurtu.

Parowanie-zjawisko zmiany stanu skupienia lekkich frakcji węglowodorowych wchodzących w skład rozlewu na pow wody oleju z ciekłej na gazową

Odparowaniu podlega 20-40% rozlanego oleju. Z parowaniem związana jest zmiana lepkości oraz zagrożenie pożarowe i działanie toksyczne.

Emulsyfikacja- tworzenie mieszaniny wodno olejowej pod wpływem burzliwości przepływu.

Sposoby likwidacji rozlewisk olejowych:

-zatapianie

-dyspergowanie

-biodegradacja

-spalanie

-zbieranie.

Dyspergowanie- poddawanie działaniu związków powierzchniowo czynnych zwiększa napięcie powierzchniowe w produkcie ropo-poch

Wady: zagrożenie toksyczne, konieczność zemulsyfikowania substancji.

Fazy likwidacji:

-zatrzymanie, skierowanie do brzegu i pogrubienie

-wydobycie

-gromadzenie lub/i separacja

-zagospodarowanie odzyskanego oleju oraz wydobytych zanieczyszczeń

-działanie doczyszczające trasę spływu rozlewu olejowego.

Pole operacyjne-miejsce ustawienia urządzeńzatrzymujących, zbierających olej, systemu separacyjnego, spalającego.

Odcinek operacyjny-oznacza cały skażony lub zagrożony skażeniem odcinek rzeki objęty działaniami ratowniczymi.

Obszar operacyjny-cały skażony lub zagrożony skażeniem obszar jeziora wraz z brzegami.

Wybór miejsca pod pole operacyjne:

-czas niezbędny- wyprzedzenie rozlewiska

-warunki hydrologiczne cieku: wiatr, burzliwość, ukierunkowanie nurtu na brzeg, głębokość cieku, kształt linii brzegowej,

-drogi dojazdowe

-wielkość pow pod zaplecze

-bliskość zaplecza sorbentów

-punkt kotwiczenia zapór

-ujęcie wody, tereny rekreacyjne czynne,

-budowle hydrotechniczne.

ZAPORY PRZECIWOLEJOWE

-improwizowane

-profesjonalne: sztywne pomostowe (S1) max. prędkość nurtu 1,5 m/s.

-elastyczne, sorpcyjne, kurtyny powietrzne, zastawki.

ZAPORA POMOSTOWA

Pełni rolę: zapory głównej w systemie zapór, kierunkowej, zabezpieczającej.

ZALETY: działa przy szybkim nurcie, nie wymaga sprzętu pływającego do sprawiania, możliwość przemieszczania się po niej na drugi brzeg, stanowi podwójną barierę.

ZAPORY LEKKIE 30-40cm wys płaszcza,

ZPORY CIĘŻKIE 90-100 cm.

ZAPORA ELASTYCZNA: ZL-3 budowa -płaszcz, komora wypornościowa, styropian, obciążenie, lina prowadząca .

Pełni ona rolę: głównej lub wspomagającej, zabezpieczającej np. ujęć wody, ściągającej rozlew olejowy z pow jezior.

Zapora sorpcyjna ZS-1:

Segment: -komory wypornościowe, siatka zabezpieczająca, rękaw, szekle. Służy do doczyszczania pow wody z filmu olejowego.

Sorbenty- są to ciała porowate zdolne do wchłaniania pewnej ograniczonej ilości substancji zanieczyszczającej środowisko.

Sorpcja- pochłanianie gazów, cieczy, par, ciał rozpuszczalnych lub znajdujących się w wodzie przez porowate ciała stałe. Obejmuje proces absorpcji i absorpcji.

Absorpcja-polega na przenikaniu pochłanianej substancji w głąb sorbentu.

Adsorpcja-polega na utworzeniu przez sorbowaną substancję cienkirj cząsteczkowej warstwy na pow.

Chłonność sorbentu- jest to stosunek masy wchłoniętego produktu do masy lużnego sorbentu który go wchłoną.

Czynniki do poprawnej pracy zapór- dobór typu zapory do prędkości nurtu, kąt ustawienia zapory, głębokość zanurzenia zapory, trwałe kotwiczenie, paraboliczny kształt zapór elastycznej i sorpcyjnej, odcinki zapory elastycznej łączymy na rybią łuskę, częsta wymiana sorbentu w zaporze sorpcyjnej wg. Potrzeb, stosowane systemu zapór.

Urządzenia zbierające:

Przelewowo pompowe, sorpcyjne, adhezyjne, konstrukcje specjalne

zatrzymujących, zbierających olej, systemu separacyjnego, spalającego.

WYPOSAŻENIE TECHNICZNE

Prowadzący kpt. Kapela

Akcja rat. Chemiczno - ekologiczna - całokształt działań rat. Oraz interwencyjnych PSP zmierzających do ratowania życia którym towarzyszy emisja chemicznych związków toksycznych TSP .

Cel działania:

Identyfikacja substancji

Określenie strefy zagrożenia

Ewakuacja osób ze strefy zagrożonej

Prognoza strefy zagrożonej

Likwidacja źródeł emisji

Neutralizacja substancji chemicznych w terenie

TSP. Mogą stwarzać :

Zagrożenie chemiczne

Potencjalne źródło zagrożenia

Mogą być przyczyną awarii lub nadzwyczajnego zagrożenia środowiska

Zagrożenie chemiczne to potencjalne niebezpieczeństwo zatrucia, pożaru, wybuchu jakie stwarzają z powodu swych właściwości fizykochemicznych i toksycznych substancje chemiczne.

Potencjalne źródło zagrożenia to miejsce magazynowania, transportowania lub przechowywania substancji chemicznych

Awaria chemiczna nie przewidywane i nagłe powstające w czasie pracy urządzeń technologicznych anormalności spowodowane uszkodzeniem lub rozszczelnieniem połączone z wypływem do otoczenia substancji chemicznych powodujących rzeczywiste zagrożenie toksyczne, pożarowe lub wybuchowe.

Nadzwyczajne zagrożenie środowiska - Jest to zagrożenie spowodowane zdarzeniem nie będącym klęską żywiołową, które może wywołać znaczne zniszczenie środowiska lub pogorszenie jego stanu stwarzające powszechne niebezpieczeństwo dla ludzi i środowiska.

Parametry charakteryzujące substancje chemiczne.

a) Stan skupienia.

• gazy są to substancje lotne wypełniające przestrzeń

• ciecze substancje płynne zachowujące swoją objętość niezależnie od kształtu i wielkości pojemnika, są nieściśliwe i charakteryzują się powolną dyfuzją

• ciała stałe zapewniają charakterystyczną objętość, która nie zmienia się ani ze zmianą naczynia, ani niezbyt wielkimi zmianami ciśnienia i temp.

ciężar właściwy - stosunek ciężaru ciała jednorodnego do jego objętości.

Wrzenie - gwałtowne przejście ze stanu cieczy w stan pary przez tworzenie się pęcherzyków.

Topnienie - temperatura w której ciało stałe i ciecz są w stanie równowagi.

Temperatura topnienia i krzepnięcia informuje nas czy będziemy mieli do czynienia z ciałem stałym czy cieczą

Rozpuszczalność w wodzie - ilość substancji (stałej ciekłej lub gazowej) rozpuszczonej w określonej temperaturze i danym ciśnieniu.

Gęstość względem powietrza - porównanie danej substancji gazowej z gęstością powietrza gdzie wartość powietrza przyjmuje się jako 1,29

By uzyskać daną gęstość substancji dzielimy jej ciężar właściwy przez 1,29

Np. Chlor Cl₂ - gęstość = 1,56 x 2 = 3,12

3,12 / 1,29 = 2,46..

Chlor jest cięższy od powietrza o 2,46

Właściwości toksyczne - charakterystyka i klasyfikacja trucizn.

Materiałami trującymi nazywamy - substancje i ich mieszaniny które w razie przedostania się do organizmu lub w kontakcie z powierzchnią ciała zagrażają życiu i zdrowiu ludzi i zwierząt.

Działanie substancji trujących na organizm żywy uzależnione jest od:

• rodzaju substancji toksycznej

• drogi przenikania do organizmu

• dawki

• właściwości fizykochemicznych

• przemianą jakim ulegają w organizmie

• podatności organizmu na zatrucie

Przenikanie może nastąpić:

• drogą oddechową

• układ pokarmowy

• przez skórę

Dawką nazywamy - ilość substancji trującej potrzebnej do wywołania objawów zatrucia.

Rodzaje:

DT Dawka trująca - oznacza najmniejszą ilość substancji wywołującą najmniejsze objawy zatrucia.

DL Dawka śmiertelna - oznacza najmniejsza ilość substancji trującej powodująca zejście śmiertelne.

DL₅₀ Średnia Dawka śmiertelna - ilość substancji powodująca zejście śmiertelne połowy populacji w ciągu 14 dni.

Stężęnia:

NDS najwyższe dopuszczalne stężenie - jest to stężenie substancji trującej które przy kontakcie z nią przez 8 h dnia pracy przez wieloletni nawet okres nie powoduje objawów zatrucia.

NDS_ch najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe - jest to stężenie czynników szkodliwych dla zdrowia które nie powinno powodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, ani jego przyszłych pokoleń jeżeli utrzymuje się ono w środowisku pracy < 30 min w ciągu zmiany roboczej.

NDS_p najwyższe dopuszczalne stężenie progowe - stężenie czynników szkodliwych dla zdrowia które ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie powinno być przekroczone w środowisku pracy.

Próg wyczuwalności węchowej - jest to dana liczba określająca minimalną ilość w atmosferze wyczuwana przez zmysł powonienia.

Właściwości pożarowe i wybuchowe substancji.

Temperatura zapłonu - najniższa temperatura przy której ciecz palna ogrzana w określonych warunkach wydziela taką ilość palnych gazów, które nad powierzchnia wytworzą z powietrzem mieszaninę palną zdolną do zapalenia się od bodźca termicznego.

Wyróżniamy 3 klasy bezpieczeństwa pożarowego cieczy.

1 klasa ciecze o temperaturze zapłonu < 20 ⁰C

2 klasa ciecze o temperaturze zapłonu 21 ⁰C - 55 ⁰C

3 klasa ciecze o temperaturze zapłonu 56 ⁰C - 100 ⁰C

Temperatura samozapalenia - najniższa temperatura przy której nastąpiło samozapalenie bez dodatkowego bodźca termicznego.

Wyróżniamy 6 grup samozapalenia:

T₁ > 450 ⁰C

T₂ 300 ⁰C - 450 ⁰C

T₃ 200 ⁰C - 300 ⁰C

T₄ 135 ⁰C - 200 ⁰C

T₅ 100 ⁰C - 135 ⁰C

T₆ 85 ⁰C - 100 ⁰C

Temperatura zapalenia - najniższa temperatura do której należy ogrzać substancję palną aby zapaliła się bez udziału otwartego ognia.

Granice wybuchowości (zapalności)

DGW dolna granica wybuchowości - najniższe stężenie substancji palnej w mieszaninie z powietrzem przy której może nastąpić zapalenie tej substancji pod wpływem bodźca termicznego.

GGW górna granica wybuchowości - najwyższe stężenie substancji palnej w mieszaninie z powietrzem przy którym jeszcze może nastąpić zapalenie tej substancji pod wpływem bodźca termicznego.

PRZYRZĄDY SŁUŻĄCE DO WYKRYWANIA SUBSTANCJI NIEBEZPIECZNYCH

Papierki wskaźnikowe - służą do określenia odczynu roztworu PH cieczy są to związki o charakterze słabych kwasów lub zasad.

• felonoftanelina w środowisku kwaśnym nie zabarwia się, w zasadowym na czerwono

• oranż metylowy w środowisku zasadowym na żółto w kwaśnym na czerwono.

• papierek uniwersalny w środowisku kwaśnym na czerwono, w zasadowym na niebiesko

Rurkowe przyrządy pomiarowe - rurki pomiarowe określają nam wielkość stężeń substancji toksycznych wszystkie rurki są jednorazowego użytku, dokładność odczytu 25%, każda rurka przeznaczona jest do ściśle określonego gazu i przeprowadza badanie w ściśle określonym zakresie objętościowym.

Budowa:

• średnica 7,3 mm

• długość 134 mm

• wypełnienie masa wskaźnikowa i ochronna

• nazwa substancji i wzór chemiczny

• strzałka określająca kierunek przepływu powietrza

• ilość zassań

Urządzenia współdziałające z rurkami.

• pompki automatyczne

• pompki mieszkowe

Elektroniczne przyrządy pomiarowe - są to urządzenia do wykrywania określania oraz sygnalizowania o występujących substancjach niebezpiecznych w powietrzu.

Jednostki stężeń w przyrządach pomiarowych.

Jednostki masowe mg/m³

Jednostki objętości

ppm - jedna na milion

ppb - jedna na miliard

Urządzenia wykrywające promieniowanie jonizujące działa na zasadzie licznika Geigera Mulera wykrywa promieniowanie x i gamma

Wykrywacze podwyższonej temperatury zasada działania polega na czujnikach podczerwieni.

Chemiczne ubrania gazoszczelne.

CUG - chemoodporne ubrania gazoszczelne. Są to ubrania przeznaczone do wykonywania zadań bezpośrednio w strefie zagrożonej, gdzie niebezpieczne substancje występują w stanie stałym, ciekłym lub gazowym.

CUP - chemoodporne ubrania przeciwochlapaniowe. Są to ubrania przeznaczone do działań pomocniczych oraz w strefie dekontaminacji gdzie niebezpieczne substancje występują w stanie ciekłym.

Warstwy materiałów w ubraniu gazoszczelnym:

• warstwa zewnętrzna odporna na ścieranie,

• warstwa ochrony chemicznej,

• warstwa środkowa,

• warstwa wewnętrzna ochrony chemicznej.

Ogólna budowa ubrań gazoszczelnych:

• wizjer (pleksiglass, tripleksiglas, lub teflon),

• zamek ubrania (wykonany jest ze stopu niklowo- srebrnego lub ze stali nierdzewnej, pas nośny zamka to poliamid pokryty obustronnie neoprenem),

• buty -zbudowane w sposób zabezpieczający stopę, muszą być wzmocnione blachą wtopioną w podeszwę i w czubek buta. Konstrukcja połączenia buta z ubraniem powinna umożliwiać jego wymianę. (najczęściej neopren),

• rękawice - wykonane są z materiału posiadającego tą samą odporność chem. ubrania, są elem. Wymiennym, konstrukcyjnie wykonane bez szwów,

• zawór wydechowy,

• kaptur wraz z wizjerem.

Typy ubrań.

CUG 700 - ubranie z aparatem oddechowym umieszczonym wewnątrz ubrania i oddzielnym wizjerem.

CUG 600 - aparat oddechowy umieszczony jest wewnątrz ubrania, natomiast maska aparatu pełni funkcję wizjera.

CUG 500 - aparat oddechowy umieszczony jest na zewnątrz ubrania, a maska aparatu posiada funkcję wizjera.

Wady i zalety.

700: ograniczona swoboda ruchów, trudna wymiana butli, parowanie szyby, nieprzyjazny mikroklimat, całkowita izolacja (również aparatu ODO), łatwa wymiana ubrania bez zdejmowania sprzętu ODO.

600: ograniczona swoboda ruchów, trudna wymiana butli, nieprzyjazny mikroklimat, całkowita izolacja (również aparatu ODO), dobra widoczność.

500: sprzęt ODO na zewnątrz, nie nadciśnienia w środku (większa swoboda ruchów), dobra widoczność, łatwa wymiana butli.

Ubrania posiadają system wentylacji, który obniża temperaturę w ubraniu, a tym samym chłodzi ciało (SU 30, SU 60 i SU 120).

Przechowywanie ubrań:

• pomieszczenia przewiewne, nie nasłonecznione,

• przewieszone przez drewniany drążek, buty oparte na ziemi

Pompy Chemiczne.

1 Podział stref zagrożenia.

Strefa 0 - obejmuje przestrzeń w której stale lub w długich okresach występuje atmosfera wybuchowa.

Strefa I - obejmuje przestrzeń w której czasami występuje atmosfera wybuchowa.

Strefa II - obejmuje przestrzeń w której bardzo rzadko i w krótkim czasie występuje atmosfera wybuchowa.

2. Klasy wybuchowości

Urządzenia pracujące w przestrzeniach zagrożonych wybuchem musza być wykonane w wersji przeciw wybuchowej Ex. Zabezpieczenia przeciw wybuchowe wykonane są w formie szczelin gaszących płomień.

Klasy zabezpieczeń przeciw wybuchowych.

Klasa

wybuchowości Typowy gaz Prześwit szczeliny w mm przy długości 25 mm

I Metan >1,0

II A Propan =0,9

II B Etylen >0,5 do < 0,9

II C Wodór = 0,5

Stopień ochrony IP pomp chemicznych.

Oznaczenie IP wyrażane jest za pomocą dwóch liczb

• pierwsza dotyczy ochrony przed dotknięciem i ciałami obcymi

• druga przed wodą

Oznaczenia pierwszej cyfry:

0 - żadnego zabezpieczenia.

1 - ochrona przed wnikaniem ciał stałych o średnicy > 0,5 mm niema ochrony przed zamierzonym dotknięciem

2 - ochrona przed wnikaniem ciał obcych o średnicy > 12 mm .Odgrodzenie przed dotykiem palcami.

3 - ochrona przed wnikaniem ciał obcych o średnicy > 2,5 mm .

4 - ochrona przed wnikaniem ciał obcych o średnicy > 1 mm .

5 - ochrona przed szkodliwym odkładaniem się kurzu.

6 - ochrona przed wnikaniem kurzu, ochrona przed dotknięciem

Oznaczenia drugiej cyfry:

0 - żadnego zabezpieczenia.

1 - ochrona przed kroplami wody, nie może być żadnego szkodliwego oddziaływania

2 - ochrona przed pionowo spadającymi kroplami wody, nie może być żadnego szkodliwego działania spadającej kropli do 15^o względem normalnego położenia urządzenia.

3 - ochrona przed woda która spada pod kątem do 60^o względem pionu nie może być żadnego szkodliwego działania.

4 - ochrona przed woda która spada na urządzenie ze wszystkich możliwych kierunków na obudowę urządzenia.

5 - ochrona przed wodą z dysz ze wszystkich kierunków na obudowę urządzenia.

6 - ochrona przed silnym strumieniem wody. Nie może ona wnikać do obudowy urządzenia

7 - ochrona przed wodą gdy urządzenie (obudowa) zostanie poddana działaniu ciśnienia. Nie może ona wnikać do obudowy urządzenia

8 - obudowa urządzenia jest przygotowana do trwałego zatopienia na warunkach określonych przez producenta.

Sprzęt chemiczny stosowany podczas katastrof i awarii chemicznych.

• Pompy chemiczne

• Węże do substancji chemicznych

• Separatory olejowe

• Zbiorniki

Podział ze względu na napęd:

Silniki elektryczne, spalinowe, pneumatyczne.

Przykłady

Pompa wirnikowa TUP 3-1,5E

Budowa: Jest to pompa wirnikowa jednostopniowa z pół otwartym wirnikiem i pierścieniem ślizgowym uszczelniającym.

Służy do przetłaczania cieczy agresywnych, palnych, zabrudzonej wody oraz olejów i olejopochodnych.

Prametry:

Wydajność 620 l/min

Silnik prądowy 380 V

Moc silnika 3 kw.

Masa 69 Kg

Obroty 2875 obr/min

Zasada eksploatacji:

• rodzaj ochrony EEx de IIc T4

• E norma europejska

• Ex Wykonanie przeciw wybuchowe

• d odporność na ciśnienie

• e podwyższone bezpieczeństwo

• IIC eksplorywność IIA- IIC

Pompa ta nie może pracować w strefie 0.

Konieczność zalania wodą przed uruchomieniem

Podłączyć sito zabezpieczające przed zanieczyszczeniami.

Pompa wężowa DEPA ELRO

20/10 Ex jest perystaltyczną pompą wężową służy do przepompowania substancji palnych, żrących, olejopochodnych, zabrudzonej wody oraz substancji zagęszczonych.

Mechanizmem pompy jest wąż wykonany z :

• Nitrylu NBR

• Nypalonu CSM

• Hypalonu NBR

• Naturalnej Gumy NR

• Teflonu PTFE

• Butylu IIR

Zasada działania :

Wirnik pompy obraca się ugniatając wąż perystalyczny.

Eksploatacja:

• Rodzaj ochrony silnika EEx II T3

• II dla klasy niebezpieczeństwa pożarowego

• Rodzaj ochrony wyłącznika ochronnego EEx de IIc T6

Nie wolno stosować jej w strefie 0 . Może przetłaczać zabrudzenia wielkości 12 mm Pompę należy uziemić podczas pompowania cieczy palnych.

Parametry:

Wydajność 1 stopień 150 l/min 2 stopień 300 l/min

Czas zasysania na 7,5 m 1 stopień 10 sec 2 stopień 5 sec

TURBINAT TU 65

Jest pompa przenośną zanurzeniową, przystosowana jest do przetłaczania cieczy palnych i agresywnych. Mechanizmem pompowania jest turbina i wirnik pompy , zostały one osadzone na tym samym wale. Pompa wykonana jest ze stali stopowej.

Pompa głębinowa MAST T-16

Jest przygotowana do zanurzenia na głębokość 20 m. Przygotowana jest do przepompowania wody zanieczyszczonej. I cieczy palnych

Wydajność 1600 l/min

Pompa membranowa.

Jest to pompa ręczna wykonana ze stali szlachetnej i membrany chemicznie odpornej.

Pompa zanurzeniowa MAST IN Ex 7-3D.

Wirnikowa jednostopniowa zanurzeniowa Nie można jej stosować w atmosferach gazów mgieł i par wodoru, dwusiarczanu węgla i acetylenu.

Parametry:

Wydajność 380 l/min

Moc silnika 1 kw.

Zanieczyszczenia do 8 mm

Masa 55 Kg

wąż 5 m.

Odsysacz - służy do zasysania oraz tłoczenia olejów oraz brudnej wody, szczególnie często stosowany jest do oczyszczania terenu po przeprowadzonej akcji chemiczno - eklogicznej. Parametry:

Wydajność 250 l/min

Zasilanie 220V.

Moc 300 W

Poj. zbiornika. 45 l

Masa 40 kg

Pompa beczkowa LUTZ

T pompa śmigłowa służy do przetłaczania cieczy żrących i wybuchowych z pojemników, beczek.

Rodzaje:

• AL. Aluminiowa

• HL stal hastell.. ?

• PVDP Polino.. ?

• Niro stal kwasoodporna

• PP Poliprpopylen

Do strefy zew. można stosować HL Niro

Zasady eksploatacji:

Rodzaj ochrony Ex de IIc T6

Zabezpieczenie silnika ME II7 -220 IPC4

Moc silnika 700 W

Węże chemiczne:

Kwasoodporny jest wężem ssawnotłocznym odpornym na działanie kwasów ciśnienie robocze 10 atm. Przewozi elektryczność wykonany z materiału syntetycznego zkres temp. Pracy 40 - 90 ^o C Ozaczony jest fioletowymi trójkątami. Nieodporny na oleje

Wąż z PCV ssawnotłoczny odporny na kwasy i oleje ciśnienie robocze 7 atm. Przewodzi prąd

Wąż OD - FAWORIT syntetyczny do oleju posiada specjalne sploty 100% poliestru wew. wyłożony syntetycznym kauczukiem dł. 15 20 m zakończony łącznikami kwasoodpornymi, przewodzi elektryczność.

Wąż na oplocie ze stali chemicznej - ssawnotłoczny ciśnienie robocze 30 atm. Przewodzi elektryczność służy do przepompowania zasad i węglowodorów. Nie może być użyty do przepompowania mat. Chloropochodnych

Wąż witynowy ssawnotłoczny do agresywnych substancji chemicznych. Zakres pracy 35 - 120 ^oC koloru czarnego posiada wkładkę ze specjalnych ....?

Zbiorniki

Zbiornik ze stelażem stelaż wykonany z rurek ocynkowanych lub brązu.

Wymiary: 1,5 x 1,5 x 0,9 m tkanina poliestrowa pojemność 1600 l Nie może być stosowany do ketonów

Zbiornik zamknięty.

Zbiornik samo prostujący się.

Separator oleju AWAS HI 2000BOLSEPsłuyży do oddzielenia zemulgowanej cieczy od wody.

SPRZĘT RATOWNICZO EWAKUACYJNY.

Linki ratownicze

• konopne

• z tworzyw sztucznych

Długość 20 30 m Służą do samo ratowania, ewakuacji osób, asekuracji

Aparat Rollgils

Zestaw części:

• Hamulec bębnowy

• Linka ratownicza z homątkiem i zatrzaśnikiem

• Pas ratunkowy dla osoby ratowanej

• Linka stalowa z homątkiem

• Pas bezpieczeństwa dla ratownika z podpinką i zatrzaśnikiem

POMPY POŻARNICZE.

Motopompa - pompa pożarnicza stanowiąca agregat składający się z pompy i silnika spalinowego.

Motopompy oznaczamy literą M dodając nominalną w hektolitrach i nominalne ciśnienie w atm. Przykład: M - 8/8

Przeliczniki Jednostek ciśnień:

10 atm. = 1 MPa.

10 bar. = 1 Mpa.

10 kg/cm² = 1 MPa.

10 m H₂O = 0,1 MPa.

Silnik stosowany w motopompie M - 8/8 jest dwusuwowy, gaźnikowy , dwucylindrowy, chłodzony wodą, napędzany mieszanką paliwowo - powietrzną. Paliwo mieszane jest a z olejem w stosunku 1:25.

Wyróżniamy dwa układy chłodzenia

Układ otwarty znajduje się u nasady ssawnej poprzez chłodnicę do nasad tłocznych.

Układ zamknięty (termosyfonowy) jest pomiędzy blokiem silnika a chłodnicą. Wykorzystuje on różnicę temperatur, woda ciepła jest lżejsza i unosi się ku górze, a zimna opada w dół i krąży w układzie zamkniętym. Woda z układu zamkniętego chłodzona jest wodą z zewnętrznego źródła podawaną na nasady tłoczne motopompy.

Zasada zassania:

Urządzenie zasysające służy do wytworzenia podciśnienia, jeżeli dźwignia będzie znajdować się w pozycji ssania, do jednego z tłoków nie dochodzi iskra. Tłok ten będzie sprężał mieszankę paliwowo powietrzną. Zamknięty jest wypływ do rury wydechowej. Zawór nie pozwala wypchnąć mieszanki z komory zbiorczej, której ciśnienie rośnie. Mieszanka zaczyna przedostawać się przez konfuzor gdzie zachodzi zamiana energii ciśnienia na prędkość cząsteczek paliwa porywają cząsteczki powietrza i zaczyna się wytwarzać podciśnienie.

Przy zasysaniu pompa może być rozłączona.

Pompa: stosuje się pompy wirnikowe 1 lub wielo stopniowe, woda do każdego wirnika dostarczana jest osiowo, wirnik się kreci a woda przesuwa się na łopatkach za pomocą siły odśrodkowej na zewnątrz, im dalej od środka wirnika tym bardziej wzrasta jej prędkość. Woda uderza o korpus pompy jej prędkość spada do 0 w tym momencie następuje zamiana energii prędkości na energię ciśnienia. Aby uzyskać odpowiednie ciśnie nie stosuję się zwielokrotnienie wirników lub średnicę wirnika.

Budowa pompy:

Kadłub, wirnik, kierownica, wał pompy, dławice, przyrządy pomiarowe(manometr, manowakuometr)

Urządzenie zasysające - służy do wypompowania powietrza z wnętrza pompy oraz podłączonej do niej linii ssawnej umożliwiając wtłoczenie wody do linii i pompy przez ciśnienie atmosferyczne.

Odśrodkowy regulator obrotów - nie pozwala aby silnik napędzający pompę nie przekraczał swoich max. obrotów, znajduje się na wale połączony jest z manetką gazu.

Zasysacz - zasysa środek pianotwórczy ze źródła zewnętrznego, musi byś wytworzone podciśnienie w wężyku, czynnikiem roboczym jest przepływająca woda.

CHARAKTERYSTYKA POMP POŻARNICZYCH

Charakterystyka - przedstawienie zależności pomiędzy ciśnieniem a wydajnością w określonych warunkach pracy pompy.

Stałe warunki - nie zmieniające się prędkość wirnika i głębokość ssania.

Geometryczna głębokość ssania - odległość pomiędzy lustrem wody a osią wirnika pompy.

Zależności przy zmiennych warunkach pracy.

Każda zmiana obrotów pompy powoduje proporcjonalne zmiany w wydajności(jeżeli obroty wzrosną 2 razy to wydajność również 2 razy, a ciśnienie do kwadratu.)

Zmiana głębokości ssania nie ma wpływu na ciśnienie , ale ma wpływ na wydajność.

Przy max. głębokości ssania która wynosi (7,5 m) wydajność spada o połowę.

UTRATA PARAMETRÓW W LINIACH WĘŻOWYCH

Czynniki mające wpływ na utratę ciśnienia:

Stan techniczny armatury

Długość linii

Ukształtowanie terenu

Ułożenie linii wężowej

Średnica węża

Natężenie przepływu

Rodzaj rozwinięcia

Wartości spadków dla poszczególnych średnic przy poszczególnych wydajnościach.

Wydajność W - 52 W - 75

200 0,07 0,01

400 0,25 0,04

600 0,55 0,08

800 - 0,14

Systemy dostarczania wody.

1. Dowożenie

2. Przepompowanie

3. Przetłaczanie min Q na wej. 0,15 Mpa

4. Mieszane

Wartości progowe dla podania skutecznego prądu gaśniczego.

Pp = 0,4Mpa

Q = 200 l/min

Potrzebne oznaczenia do wzorów.

Wzór na straty rozwinięcia szeregowego.

H_s + S_l + S_a + P_p ⁺_- H

H_s - Suma strat

S_l - Straty linii

S_a - Straty armatury dla każdego elementu są stałe = 0,075 Mpa.

Pp- ciśnienie prądownicy min = 0,4 Mpa.

H - wysokość (różnica poziomów) jeżeli jest w dół to wartość tą odejmujemy, jeżeli w górę to dodajemy.

Wzór na straty rozwinięcia równoległego.

Sl_II = L x straty / N²

L - długość rozwinięcia

N - ilość linii w rozwinięciu do ²

Warunki stosowania wzoru na obliczenie strat w rozwinięciu równoległym.

1. Każda linia musi mieć tę samą długość.

2. Każda linia musi być tej samej średnicy.

3. Każda linia musi przebiegać w terenie o takich samych poziomach.

PIANY GAŚNICZE

Armatura do podawania piany.

Prądownice Pianowe

Dane / Jednostka PP-2 PP-4 PP-8 PWP-200 PWP-400

Wyd. wody l/min 200 400 800 200 400

Wyd. piany l/min 2700 6000 12000 3800 7800

Stęż środka % 3,5 3,5 3,5 3,0 3,0

Ls 13,5 15 15 15 15

Zasięg rzutu /m 21 24 26 25 30

Wytwornice Pianowe

Dane / Jednostka WP-2 WP-2/150 WP-4/75

Wyd. wody l/min 200 200 400

Wyd. piany l/min 15000 15000 30000

Ls 75 150 75

Piana gaśnicza - dwufazowy układ składający się z pęcherzyków powietrza oddzielonych filmem.

Podział:

Ze względu na budowę:

1. Kulista - piana ciężka ls <=20

2. Wielościenna - piana lekka ls > 200

3. Mieszana - piana średnia ls 20 < .. >=200

Ze względu na wytwarzanie:

Fizyczna - mechaniczne wymieszanie wody ze środkiem

Chemiczna - wymieszanie 2 składników powstaje wzrost ciśnienia jest czynnikiem wyrzutowym

Podstawowe parametry pian gaśniczych.

1. Liczba spienienia

Ls = Vp/Vr Jest to stosunek objętości piany do objętości z którego została wykonana. Jest to liczba niemianowana.

2. Dyspersyjność to stopień rozdrobnienia pęcherzyków powietrza. Ze wzrostem Ls dyspersyjność maleje.

3. Trwałość zdolność do zachowywania swoich pierwotnych właściwości w czasie.

4. Płynność - Zdolność do rozpływania się po powierzchni. Większe Ls mniejsza płynność.

Zasady podawania pian gaśniczych.

• na plamę olejową od zewnątrz do środka

• w dużym otwartym zbiorniku wlewamy po ścianie nie wbijamy w głąb

• jeżeli widać lustro cieczy rozlewamy zakosami

• podawać z odpowiednią intensywnością ilość w czasie po powierzchni

Minimalne grubości pokrywy piany na element.

• ciała stałe 10 cm

• ciecze palne o temp zapłonu 28-120^oC 15 cm

• ciecze palne o temp zapłonu do 28^oC 20 cm

Środki pianotwórcze.

Organiczne.

Zalety - obojętny dla środowiska.

Wady - tylko dla pian ciężkich, % duże zużycie środka 5-6% mała trwałość, nieodporne na niskie temp., krótka przydatność do użycia ok. 3 msc.

Nieorganiczne odwrotnie niż w organicznych.

Do gaszenia cieczy polarnych (alkoholi) stosowane są specjalne środki pianotwórcze powyższe nie spełniają swego zadania.

% skład DETEORU.

20% - Związki Powierzchniowo Czynne

30% - alkohol n-butylowy

3% - mocznik

1% siarka

1,5% benzoesan amonu

45% woda

Pneumatyczne zestawy ratownicze

Jest to sprzęt gdzie czynnikiem roboczym jest sprężone powietrze do wartości uzależnionej od typu i rodzaju sprzętu.

Podział:

1. Poduszki niskociśnieniowe wysokiego podnoszenia

b. Poduszki wysokociśnieniowe

• poduszki niskiego podnoszenia,

• poduszki uszczelniające ,

• poduszki uszczelniające przecieki,

• poduszki podciśnieniowe,

• stożki i kliny uszczelniające,

• opaski uszczelniające.

Końcówki umożliwiające podłączenie to „adaptery”

Skład zestawu pneumatycznego:

• butla na sprężone powietrze,

• reduktor ciśnienia,

• manometr,

• śruba nastawcza,

• sterownik,

• przewody,

• poduszka.

Czynności do wykonania przed uruchomieniem układu:

• oględziny sprzętu,

• właściwy dobór sprzętu,

• łączenie sprzętu,

• pozamykać wszystkie zawory,

• otwarcie butli i odczytanie ciśnienia,

• ustawienie właściwego ciśnienia roboczego,

• odkręcenie zaworu odcinającego,

• umiejscawiamy poduszkę,

• stopniowo otwieramy zawór sterownika obserwując poduszkę.

Czynności po pracy:

• zamknięcie sterownika,

• zakręcenie zaworu przy butli,

• wyrównanie ciśnienia w układzie,

• odłączenie przewodu sterownika od reduktora,

• spuszczenie powietrza z poduszki,

• rozłączenie zastawu.

Poduszki niskociśnieniowe służą głównie do podnoszenia ciężarów, główną ich zaletą jest to, że wysokość podnoszenia jest stosunkowo duża, a uzależniona jest od rozmiarów poduszki. Dla poduszek największych wysokość skutecznego podnoszenia może dochodzić do 175 cm. Ciśnienie robocze wynosi zaledwie 0,05 MPa. Poduszki te wykonane są z mieszanki gumowo kauczukowej wzmocnionej nylonem i neoprenem.

Poduszki wysokociśnieniowe.

1. poduszki podnoszące.

Wykonane są ze specjalnej mieszanki gumowo kauczukowej z dodatkiem tworzyw sztucznych. Posiadają dużą wytrzymałość na wzrost temperatur, są odporne na ścieranie i starzenie się, nie wymagają żadnej konkretnej konserwacji.

2. poduszki uszczelniające.

W zależności od rozmiaru poduszki można zaślepić nimi otwory o średnicy do 120 cm. Dzięki specjalnej konstrukcji można przetłaczać specjalne medium do oddzielnych zbiorników lub sprawnej części rurociągu.

3. poduszki uszczelniające przecieki.

Za pomocą tego typu poduszek można uszczelnić równego rodzaju przecieki na płaszczyznach zbiorników, walczakach itp. Posiada ona specjalne uchwyty do mocowania pasów o długości 20 m. Doprowadzone powietrze do poduszki powoduje zaślepienie otworu.

d. poduszki podciśnieniowe.

Specjalna konstrukcja poduszki umożliwia uszczelnienie przecieku. Dzięki wytworzonemu podciśnieniu poduszka przysysa się do płaszcza zbiornika. Przed przystąpieniem do pracy wskazane jest posmarowanie poduszki maścią silikonową. Budowa:

• poduszka przyssawka,

• wąż spustowy z zaworem,

• wąż zasilający na sprężone powietrze z wakuometrem.

e. opaski pneumatyczne.

Służą do uszczelnienia przewodów rurowych.

HYDRAULICZNY SPRZĘT RATOWNICZY

Najważniejsze zagadnienia pomocne na egzaminie

Sprzęt ten może pracować w pochyleniu do 30⁰

Hydrauliczny sprzęt ratowniczy - Są to urządzenia gdzie czynnikiem roboczym jest sprężony olej hydrauliczny do wartości określonej od typu i rodzaju sprzętu.

Olej hydrauliczny jest nieściśliwy i posiada określoną lepkość.

Skład zestawu hydraulicznego:

1. Silnik

• spalinowy

• elektryczny

• pneumatyczny

• ręczny lub nożny

2. Pompa

• zębata

• tłokowa

Narzędzia przyłączone są za pomocą szybkozłączek.

Rozróżniamy ich dwa rodzaje:

• kielichowa

• trzpieniowa

Kolejność przyłączania i rozłączania szybkozłączek.

powrót- praca praca- powrót

W narzędziu powrotną końcówką jest trzpieniowa i to ją podłączamy jako pierwszą

Czynności do wykonania przed uruchomieniem zestawu.

• oględziny zewnętrzne

• sprawdzamy stan oleju, paliwa, i oleju hydraulicznego

• sprawdzamy zamknięcie sterowników w przypadku zgaśnięcia silnika przed ponownym jego uruchomieniem należy sterowniki zamknąć

• połączyć układ

Czynności do wykonania po pracy.

• narzędzia zamknąć następnie lekko rozchylić

• na kilka sec. Zmniejszyć obroty.

• zamknąć sterowniki

• wyłączyć silnik

• wyrównać ciśnienie

• rozłączyć układ

Narzędzia.

Rozpieracze ramieniowe

• ściskają

• rozpychają

• ciągną

Zasady:

• Szczęki wkładamy jak najgłębiej

• Nie wymuszamy pola pracy

PIŁY DO BETONU.

Zasady pracy:

1. Podczas przecinania stali i innych materiałów należy starać się utrzymywać wysokie obroty oraz silny docisk samej tarczy do przecinanego materiału.

2. Tarczę należy poruszać w szczelinie przecinanego materiału do przodu i tyłu aby uzyskać jak najmniejsza powierzchnię styku, spowoduje to lepsze odprowadzenie ciepła i niższą temperaturę pracy.

3. W momencie przykładania do materiału przecinanego należy wykonywać to na pełnym gazie, zaś prędkość obrotową regulować poprzez zmianę docisku.

4. Podczas cięcia betonu lub kamieni wskazane jest w miarę możliwości chłodzenie tarczy wodą, zmniejszy to zużycie tarczy i poprawi wydajność cięcia.

5. Dobrać odpowiednią tarczę do rodzaju materiału.

6. Zwracać uwagę aby tarcza tnąca podczas cięcia była ustawiona prostopadle do ciętej powierzchni.

7. Silnik uruchamiamy po zajęciu stanowiska pracy.

8. Cięcie materiałów stalowych powoduje silne iskrzenie co może spowodować zapalenie się materiałów łatwopalnych.

Bezpieczeństwo pracy:

1. Stosować wyposażenie zabezpieczające: okulary, hełm, rękawice, ochrona słuchu.

2. Zwracać uwagę aby przed tarczą tnącą nie znajdowały się osoby postronne.

3. Podczas cięcia materiałów ceramicznych stosować maski przeciw pyłowe

4. Osłonę zabezpieczającą przed odpryskami ustawić tak aby jak najbardziej przylegała do obwodu tarczy.

Czynności przed przystąpieniem do pracy:

1. Sprawdzić czy tarcza tnąca jest prawidłowo założona.

2. Prawidłowo ustawić osłonę.

3. Sprawdzić naciąg paska.

W ofercie pił do cięcia warto wspomnieć jeszcze o piłach napędzanych pneumatycznie, oraz pile napędzanej obwodowo która charakteryzuje się dużą głębokością cięcia do 260 mm

PIŁY DO CIĘCIA DREWNA.

Elementy

1. Silnik spalinowy dwusuwowy chłodzony powietrzem, max obroty 13000, gaźnik membranowy, pompa olejowa do smarowania prowadnicy i łańcucha.

2. Prowadnice dwa typy.

Rollomatic - łańcuch tnący przekazywany jest z jednej strony na drugą prowadnicy za pomocą tzw. Gwiazdki dzięki temu zużycie prowadnicy znacznie się zmniejsza.

Duromatic - wykonanej są ze specjalnej stali których wierzchołek wyposażony ze twardego metalu a powierzchnie ślizgowe prowadnicy są utwardzone

2. Hamulec bezpieczeństwa

3. Chwytacz łańcucha

4. Zębatka oporowa.

5. Koło łańcuchowe.

6. Sprzęgło

7. Łańcuch i napinacz

8. Zbiornik paliwa i oleju

9. Filtr powietrza

10. Gaźnik

6 Elementów bezpieczeństwa

1. Hamulec bezpieczeństwa

2. Chwytacz łańcucha

3. Sprzęgło odśrodkowe

4. Amortyzatory

5. Płetwa

6. Blokada biegu jałowego

Uruchamianie.

Prawą nogę wkładamy w uchwyt pilarki podtrzymując przycisk przepustnicy, lewą ręką przytrzymujemy górny uchwyt piły, prawa silnie pociągamy za urządzenie rozruchowe. Uruchamianie przeprowadzamy tylko przy zaciągniętym hamulcu i prowadnicą skierowaną na wolną przestrzeń.

Przed przystąpieniem do pracy sprawdzić czy pompa olejowa podaje olej !!

ZASADY ŚCINKI DRZEW.

Zasady ogólne:

1. Przy pracy pilarką konieczne jest noszenie obcisłego ubrania, hełmu z przyłbicą i ochraniaczami słuchu oraz rękawice.

2. Czas pracy pilarką podczas zmiany roboczej nie powinien wynosić więcej niż 4 h.

3. Nie wolno pracować pilarką jeżeli:

• panuje zła widoczność

• są silne opady atmosferyczne

• przy silnych wiatrach

• podczas mrozy poniżej - 20 ⁰C

• Minimalna odległość pomiędzy stanowiskami roboczymi wynosić powinna

• 2 wysokości drzewa + połowa

• przy przerzynce i okrzesywaniu 5 m

• Przy jednym drzewie może pracować pilarz + tyczkarz

• Punkt tankowania powinien wynosić 100 m od działki roboczej

Przygotowanie stanowiska roboczego

1. Przygotować niezbędne narzędzia i sprzęt:

• piła

• siekiery

• łopata

• kliny

• tyczki

• linki

• Dokonać oceny drzewa i ustalić kierunek opadania.

• Oczyścić z krzewów i ścioły otoczenie drzewa w promieniu 0,5-1 m

• Wykonać tzw. ścieżki oddalania na odległość ok. 5 m

• usunąć z drzewa gałęzie do wysokości drwala.

• Usunąć nabiegi przeszkadzające.

• okrzesać korowinę do wysokości ok. 0,5 m

• Wykonać rzaz podcinający na głębokość 1/3-1/4 średnicy pnia drzewa.

Do ścinki możemy przystąpić jeżeli:

• Upewnimy się że oprócz pilarza i ewentualnie tyczkarza w pobliżu (2/5 wysokości drzewa) nie ma innych osób

• Potrzebne narzędzia są w zasięgu ręki

• Jesteś pewien że paliwa starczy ci na ścięcie drzewa

Aby zapewnić prawidłowe ścięcie drzewa konieczne jest wykonanie następujących elementów.

1. Próg bezpieczeństwa. Jest to wysokość pomiędzy podcięciem a rzazem ścinającym wynosi 1/10 średnicy pnia. Jego zadaniem jest cofnięcie się odziomka podczas padania drzewa.

2. Zawiasa jest to nie odcięta część pnia o szerokości 1/10 średnicy pnia. Jej zadaniem jest utrzymanie kierunku obalania drzewa, zmniejszenie tempa opadania i zapobiega skręceniu się pnia.

Przerzynka.

Podczas przerzynki należy pamiętać o:

• Sprawdzeniu czy w leżącym drzewie niema naprężeń.

• Wykonać pierwsze cięcie zawsze od włókien ściskanych

• Zawsze przy użyciu środkowej części prowadnicy

• Nie wyrywamy zakleszczonej pilarki jej uwalnianie wykonujemy za pomocą klinów i dźwigni.

Okrzesywanie drzew.

1. Sprawdzić czy drzewo jest zabezpieczone przed obsunięciem

2. Sprawdzić na których gałęziach opiera się drzewo i obciąć je na końcu

3. Przy okrzesywaniu od strony pilarza narzędziem tnącym pracujemy od siebie(do góry)

4. Pamiętać o zmniejszającej się średnicy pnia ku wierzchołkowi.

5. Nie wolno stać na okrzesywanym drzewie oraz okrakiem nad nim.

6. Nie wolno okrzesywać gałęzi niewidocznych np. w śniegu

7. Pamiętać o kolejności cięcia gałęzi z naprężeniami analogicznie jak w przerzynce.

BUDOWNICTWO

Wytrzymałość materiału.

Podstawowe wiadomości o wytrzymałości materiałów.

Zginanie.


























Naprężenia w elemencie zginanym rozkładają się wprost proporcjonalnie do odległości od osi obojętnej i przyjmuje max wartości na krawędziach.

Ściskanie.

Mamy z nim do czynienia wówczas gdy na element działają 2siły o równych wartościach lecz innych zwrotach. Przyjmując że element jest wykonany z materiału jednorodnego, a siły działają osiowo można powiedzieć że naprężenia ściskające rozkładają się równomiernie w danym przekroju poprzecznym elementu. Pręty zbrojeniowe rozłożone są w elementach żelbetonowych równomiernie.

Rozciąganie.

Odwrotnie do ściskania .

Wyboczenie.

Mamy z nim do czynienia wówczas gdy pręt smukły (o znacznej długości do przekroju) poddany jest wzdłużnemu ściskaniu, gdy obciążenie przekroczy wartość krytyczną , pręt ulega wychyleniu, które wzrasta gwałtownie wraz ze wzrostem obciążenia

Sposoby wyboczenia ze względu na sposób zamocowania

Zamocowany tzn. na sztywno

Prowadzony tzn. przegubowo

Jeden koniec zamocowany, drugi swobodny.

Oba końce prowadzone.

Jeden zamocowany jeden prowadzony.

Oba zamocowane

Ścinanie.

Mamy do czynienia w sytuacji gdy jedna część elementu stara się przesunąć względem drugiej części.

Charakterystyka pożarowa mat. budowlanych.

1. Mat. niepalne

2. Mat. palne (łatwo zapalne, trudno zapalne)

Podział elementów ze względu na stopień rozprzestrzeniania ognia :

Silnie rozprzestrzeniające ogień jest to element który ulega intensywnemu spalaniu poza obszarem źródła ognia, lub po jego usunięcia.

Słabo rozprzestrzeniające ogień. Jest to element który w niewielkim stopniu ulega spaleniu poza obszarem źródła ognia lub po jego usunięciu

Nierozprzestrzeniający ognia. Jest to materiał który w obszarze działania źródła ognia może lokalnie ulec spaleniu, natomiast poza jego obszarem nie ulega spaleniu.

Odporność ogniowa elementów. (dotyczy elementów budynków.)

Odporność ogniowa jest to zdolność elementu konstrukcyjnego budynku poddanego znormalizowanym warunkom fizycznym, do spełnienia w określonym czasie wymagań dotyczących nośności ogniowej, szczelności, izolacyjności. (Miarą jest czas w minutach tF) od początku badania do chwili osiągnięcia jednego ze stanów granicznych.

Stan graniczny nośności ogniowej. „R” element przestaje spełniać swoją funkcję nośną.

Stan graniczny szczelności ogniowej „E” element przestaje spełniać swoją funkcję oddzielającą.

Stan graniczny izolacyjności ogniowej. „I” element przestaje spełniać swoją funkcję oddzielającą na wskutek przekroczenia granicznej wartości temperatury na stronie nie ogrzewanej

Naturalne mat. kamienne.

Kamień w budownictwie stosowany jest głównie jako kruszywo do zaprawy . W niewielkim stopniu jako do murowania Przyczyna niszczenia elementów wykonanych z kamienia w warunkach pożarowych jest nierównomierne rozszerzanie się składników, co przy nierównomiernym ogrzaniu prowadzi do znacznych naprężeń wewnętrznych i powoduje odpryski.

Ceramiczne elementy budowlane.

Zawierają glinę i charakteryzują się najlepszą wytrzymałością w warunkach ogniowych. Najlepszą odporność posiadają cegły pełne ponieważ posiadają dużą pojemność cieplną .

Beton.

W czasie pożaru elementy betonowe ulegają niszczeniu jest to spowodowane poprzez:

Odparowywanie wody w temp 100 stopni (wody niezwiązane chemiczne)

Odparowywanie wody chemicznie związanej w temp 500 stopni

Nierównomierne rozszerzanie się zaczynu cementowego

Naprężenia występujące w samym kruszywie

Żelbeton

Wyróżniamy 3 mechanizmy niszczenia żelbetu.:

1. Odpryskiwanie o charakterze eksplozyjnym

Zachodzi w pierwszych 30 min trwania pożaru, następuje odpadanie kawałków betonu głównie w elementach ściskanych (słupach oraz belek nośnych) Odrywają się krawędzie oraz naroża elementów, następuje częściowe odsłonięcie zbrojenia. Uszkodzenia mogą mieć powierzchnię kilkuset cm ²

2. Odkształcenie związane ze zmianą struktury wewnętrznej betonu

Powstają kraterowe wgłębienia o głębokości kilkunastu mm.

3. Odpadanie swobodne

luźne odpadanie z powierzchni elementu po okresie 60-90 min pożaru.

Stal budowlana

W budownictwie dzielimy na :

1. stal zbrojeniową

2. konstrukcje budowlane (kratownice, belki słupy ławy)

3. półfabrykaty i wyroby stalowe (kątowniki profile)

Temperatury charakterystyczne dla stali:

< 350 ⁰C - wytrzymały na rozciąganie, współczynnik sprężystości nie wykazuje niedopuszczalnych spadków.

350 - 400 ⁰C - spada wartość wytrzymałości na rozciąganie i ściskanie zwiększa się możliwość odkształceń.

600 - 700 ⁰C wytrzymałość spada do „0”następuje utrata nośności, konstrukcja ulega deformacji aż do zniszczenia.

Drewno. jest złożonym związkiem organicznym o składzie cząstek wodoru, tlenu, węgla. Zawiera żywice i olejki eteryczne, które przyspieszają proces palenia na wskutek palenia gazów palnych.

Zalety:

• niewielka szybkość spalania w głąb 3-4 cm \h

• dobra izolacyjność cieplna

• podczas pożaru wytwarza się powierzchniowa warstwa izolacyjna

W temp. 300⁰C następują pierwsze pęknięcia.

Tworzywa sztuczne. Są stosowane w budownictwie jako ocieplenia, wykładziny i izolacje ich odporność na działanie wysokich temperatur uzależniona jest od rodzaju polimeru i rodzaju wypełniacza.

Do tworzyw trudno zapalnych należą:

• polichlorek winylu (PCV)

• poiuretan (pianka)

• silikon oraz tworzywa fenolowe z zawartością włókna szklanego.

Podstawowe niebezpieczeństwo podczas spalania to wydzielanie się dużych ilości substancji toksycznych należą do nich:

• tlenek i dwutlenek węgla

• cyjanowodór wydziela się podczas spalania poliuretanu

• tlenek i dwu tlenek azotu powstaje jak wyżej

• chlorowodór powstaje przy spalaniu PCV

• styren powstaje przy spalaniu styropianu

• fosgen

Szkło budowlane. Stosowane jako szkło okienne , pustaki, szklane płyty, szkło zbrojone

Odporność ogniowa szkła zwykłego wynosi 0 - 15 min. (F0)

Szkło nowej generacji (float) z warstwą żelu pomiędzy szybami uzyskuje odporność < 120 min z zachowaniem szczelności i izolacyjności cieplnej

Elementy konstrukcyjne budynków.

Podział ścian ze względu na przenoszone obciążenie.

Ściany nośne - przenoszą obciążenia stropów, elementów dachu a ściany nośne zewnętrzne dodatkowo obciążenia warunków atmosferycznych

Ściany działowe - to nienośne ściany wewnętrzne przenoszące ciężar własny i zawieszonych na niej przedmiotów

Ściany osłonowe - zewnętrzne ściany budynku które przenoszą obciążenia własne i warunków atmosferycznych

Ściany samonośne - przenoszą obciążenia własne na fundamenty nie podpierają stropu

Stropy podział:

• drewniane

• żelbetonowe

• ceramiczne

• betonowe

Ze względu na zastosowane materiały:

Stropy drewniane ( nagie i warstwowe) F 0

Stropy stalowo ceramiczne F 1

Stropy stalowe

Strop żelbetowy

• monolityczny (1 duża płyta) odporność ogniowa zależy od grubości zabezpieczającej zbrojenie, rodzaju materiału, wykonania, zastosowanego kruszywa

• z elementów prefabrykowanych wykonany z płyty kanałowej lub płyty typu filigran dporność ogniowa zależy od ilości kanałów

Stropodach łączy funkcję stropu i dachu stosuje się gdzie nie przewiduje się podestu użytkowego

Ocieplane (w bud mieszkalnych)

Nieocieplane hale sportowe.

Dachy:

Kalenica - górna krawędź połaci dachowej

Połać dachowa - część lub całość powierzchni dach ograniczona krawędziami

Okap - dolna krawędź połaci dachowej

Inne elementy konstrukcyjne:

Słup - wolnostojący element pionowy pracujący na ściskanie.

Rygiel - element poziomy łączący ze sobą dwa lub więcej słupów.

Podciąg - element stanowiący podporę dla belek stosowany w konstrukcjach stropowych

Kratownica - konstrukcja kratowa stalowa, drewniana powstająca w wyniku łączenia mniejszych elementów przeznaczona do podtrzymywania konstrukcji dachowej.

Konstrukcje budowlane

Ze względu na wysokość budynki dzielimy na :

Niskie „N” < 12m

Średnio wysokie „SW” 12-25 m

Wysokie „W” 25-55 m

Wysokościowy „WW” > 55 m

Budownictwo przemysłowe - to kompleksowe rozwiązania materiałowe, technologiczne oraz konstrukcyjno - montażowe obiektów. Podstawowym założeniem było całkowite uprzemysłowienie procesu wznoszenia budynków i ograniczenia do minimum prac wykonywanych na budowie.

Wśród elementów prefabrykowanych możemy wyróżnić:

• prefabrykaty prętowe (belki pociągi słupy)

• prefabrykaty blokowe

• prefabrykaty płytowe

• prefabrykaty przestrzenne Cechą charakterystyczną elementów wielkopłytowych to :

• Wykonanie z materiałów niepalnych

• Charakteryzują się dużą odpornością ogniową

• Na izolację budowlaną stosowany jest styropian i wełna mineralna pomiędzy warstwami betonu

Budynki o konstrukcji monolitycznej dzielimy na.

• budynki o pełnej konstrukcji monolitycznej gdzie ściany nośne wykonane są jako monolityczne

• budynki o monolitycznym szkielecie i przegrodach poziomych

• budynki o konstrukcji mieszanej

Konstrukcje szkieletowe - Podstawową zaleta tych konstrukcji jest swoboda kształtowania przestrzeni wewnętrznych dzięki wyeliminowaniu wewnętrznych ścian nośnych. Układy szkieletowe stanowią zwykle przestrzenną konstrukcję monolityczną lub prefabrykowane.

Dzielimy na:

• złożoną ze słupów lub belek

• bez belkowe

• konstrukcje z prefabrykatów ramowych

• konstrukcje z prefabrykatów przestrzennych

Konstrukcje pneumatyczne - są to konstrukcje o charakterze czasowym w których wykorzystuje się powietrze do utrzymywania konstrukcji.

Ze względu na sposób wykonania dzielimy na:

• jednokomorowe (występuje nadciśnienie w całej przestrzeni zamkniętej powłoką ) zalety lekkie szybki montaż i demontaż

wady niewielka trwałość, mała odporność mechaniczna, palność

• układ szkieletowy (elementy nośne) są elementami pneumatycznymi

• konstrukcje wielokomorowe pomiędzy warstwami powłoki znajduje się powietrze

• konstrukcje mieszane (stosowane są elementy pneumatyczne i konstrukcje tradycyjne) powłoka musi być zabezpieczona przed opadnięciem

INSTALACJE UŻYTKOWE

Gazowe na gaz ziemny

Gaz ziemny może być doprowadzony do zewnętrznych ścian budynków mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej i rekreacji indywidualnej pod ciśnieniem < 500 kPa w przypadku pozostałych budynków pod ciśnieniem <1600 kPa. Ciśnienie w instalacji gazowej nie powinno przekraczać 5 kPa. Gaz ziemny może być doprowadzony do budynków o wysokości do 35 m, z tym że w obiektach powyżej 25 m wymagana jest zgoda właściwego komendanta PSP, w obiektach pow. 35 m gaz można doprowadzać do pomieszczeń technicznych w których zainstalowano urządzenia gazowe użytkowane w piwnicy lub na najwyższej kondygnacji budynku. Kurek gazowy może być usytuowany w odległości nie większej niż 10 m od budynku

Właściwości:

• lżejszy od powietrza

• tworzy z powietrzem mieszaniny wybuchowe DGW 5% GGW 15%

W budynkach niskich posiadających instalację na gaz propan butan dopuszcza się usytuowanie kotłowni zasilanej gazem ziemnym.

Instalacje propan-butan.

• może być usytuowane w budynkach niskich pod warunkiem że w jednym lokalu użytkowym mogą być zastosowane 2 butle 11 kg podłączone bezpośrednio do urządzenia odbiorczego

Warunki używania propany butanu :

• brak zagłębień

• brak otwartych wejść do niższych kondygnacji

• temperatura pomieszczenia < 35 ^oC

Właściwości:

• cięższy od powietrza

• DGW 2% GGW 10%

• Temp wrzenia propanu (-42 ⁰C) butanu (-0,5 ⁰C)

• Ciśnienie nie jest zależne od ilości a od temperatury

Instalacje ogrzewcze.

Zagrożenie pożarowe zależne jest od rodzaju paliwa ciekłe, stałe, gazowe oraz sposób magazynowania opału. Ze względu na specyfikę pomieszczeń kotłownia powinna stwarzać następujące wymagania budowlane:

- odporność ogniowa ścian i stropów 60 min drzwi połowę odporności ścian otwierane na zewnątrz pomieszczenie powinno posiadać otwory okienne i wyłącznik prądu na zewnątrz

Instalacje elektryczne.

Przewody ochronne i uziemiające powinny być oznakowane dwubarwnie zielono-żółte przy zachowaniu zasad:

• stosuje się oznaczenia na całej długości przewodu lub odcinkowo pod warunkiem że sa one widoczne na wszystkich miejscach

WYMAGANIA OCHRONY PRZECIW POŻAROWEJ DLA BUDYNKÓW

Trzy kat. budynków zagrożenia ludzi:

ZL - budynek mieszkalny i użyteczności publicznej

PM - produkcyjno magazynowy

IN - inwentarskie

Wymagania p.poż:

ZL - wysokość budynków i osób znajdujących się w nim.

ZL I - obiekty lub ich części gdzie przebywają grupy pow. 50 osób które to nie są na stałe związane z tym obiektem (stołówka kina teatry)

ZL II - obiekty dla osób niepełnosprawnych. (szpitale sanatoria)

ZL III - budynki użyteczności publicznej (budynek administracji państwowej, oświaty, kultury itp. Niezaznaczone w ZL I ZL II )

ZL IV - budynki mieszkalne.

ZL V - budynki zamieszkania zbiorowego (hotele, motele, pensjonaty)

Odporność ogniowa w klasie `A' 240 min

Odporność ogniowa w klasie `B' 120 min

Odporność ogniowa w klasie `C' 60 min

Odporność ogniowa w klasie `D' 30 min

Klasa odporności pożarowej budynku jest to cecha umowna która określa właściwy dobór elementów do poszczególnych klas, określa się ją na podstawie wysokości budynków i kategorii ZL. Dla budynków przemysłowych od gęstości obciążenia ogniowego i wysokości.

Dobór elementów do poszczególnych klas odporności pożarowej zależy od klasy budynku.

Najważniejsze wymagania w odniesieniu do odporności ogniowej elementów stawiane są budynkom klasy

„A” i wynoszą dla głównych elementów nośnych 240 min stropy 120 min.

I odpowiednio dla „B” 120 i 60 min. „C” 60 i 60 min. „D” 30 i 30 min

Stropy musza spełniać parametry R E J elementy nośne tylko R

R - nośność ogniowa

E - szczelność ogniowa

J - izolacyjność ogniowa

ODDZIELENIA POŻAROWE

Oddzieleniem pożarowym - może być ściana lub strop w budynku o odpowiedniej odporności ogniowej zależnej od klasy odporności pożarowej budynku oddzieleniem może być również przestrzeń między budynkami wolna od mat. palnych o odległości zgodnej z przepisami Ustala się ją na podstawie kategorii zagrożenia ludzi oraz w budynkach PM od wielkości obciążenia ogniowego.

Odległości między budynkami 8, 15, 20 m. Jeżeli jedna ze ścian zewnętrznych usytuowana od sąsiedniego budynku lub przykrycie dachu jednego z budynków rozprzestrzenia ogień zwiększamy do o 50 %, jeżeli dotyczy to dwóch ścian lub pokryć dachu to 100 %.

DROGI EWAKUACYJNE BUDYNKÓW.

Długość przejścia ewakuacyjnego jest to odległość od najdalszego miejsca w pomieszczeniu, w którym może przebywać człowiek do wyjścia na drogę ewakuacyjną lub do innej strefy pożarowej, lub na zewnątrz budynku.

Długość dojścia ewakuacyjnego (droga ewakuacyjna)- mierzona jest od wyjścia z pomieszczenia na drogę ewakuacyjną do innej strefy pożarowej lub na zewnątrz budynku.

Za równoważna z inną strefa pożarową można przyjąć wyjście do obudowanej klatki schodowej zamykanej drzwiami o odp. Ogniowej (EJ 30 min) wyposażonej w urządzenia do usuwania dymów pożarowych.

Warunki ewakuacji które powinny być spełnione w obiektach polegają na:

• zachowaniu dopuszczalnych długości i szerokości przejść ewakuacyjnych

• zachowaniu odpowiedniej liczby, szerokości i kierunków wyjść

• zapewnienie dopuszczalnych długości dojść ewakuacyjnych

• zapewnienie bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzielenia i dróg ewakuacyjnych

ZABEZPIECZENIE WODNE I TECHNICZNE ŚRODKI ZABEZPIECZEŃ.

Wodę do zewnętrznego gaszenia pożarów ustala się na podstawie:

• ilości mieszkańców jednostki osadniczej < 5000 osób 10 l/sec 10-25 tyś 20 l/sec

• gęstości obciążenia ogniowego i powierzchni stref pożarowych

Stosuje się przelicznik 1 l/sec brakującej wody można zastąpić 10 m³ zapasu.

W bilansie wody do celów p. poż możemy uwzględnić zbiorniki ii cieki wodne pod warunkiem że:

• są zlokalizowane w odległości< 500 m od zakładu

• zapewniony jest dojazd i punkt czerpania wody

• pojemność zbiorników min 100 m³ wody, w przypadku cieków wodnych natężenie przepływu min. 20 l/s. Można zmniejszyć tę liczbę nawet do 50% pod warunkiem że obiekty są wyposażone w zabezpieczające systemy p. poż. (wodne, pianowe, gazowe)

Techniczne środki zabezpieczeń w budynkach.

1. Instalacja automatycznej sygnalizacji pożaru. Systemy sygnalizacji pożarowej umożliwiają wczesne wykrycie pożaru, wskazanie miejsca jego powstania, powiadomienie personelu, a przez system monitoringu straży pożarnej. Istnieje również możliwość automatycznego uruchamiania instalacji gaśniczych, weryfikacji i innych.

Przykładowe systemy sygnalizacji pożarowej.

CSP - 35 Jest przeznaczona do wykrywania i sygnalizowania pożaru w małych i średnich obiektach. Posiada dwie lub cztery linie dozorowe na każdej linii dozorowej może być do 32 czujek. Informacja o pożarze podawana jest z dokładnością do jednej linii dozorowej.

2. Adresowalny system ALFA 3800 posiada od czterech do ośmiu linii dozorowych na każdej z nich do 64 elementów adresowalnych dokładnośc do 1 czujki.

3.Adresowalny system TELSAP 2100 od dwóch do ośmiu linii dozorowych, na każdej do 127 elementów adresowalnych Dokładność informacji o pożarze do 1 czujki.

4. Czujki pożarowe - rozróżniamy.

1. czujki dymowe (jonizacyjne)

2. temperaturowe

3. płomieniowe które reagują na promieniowanie podczerwone lub ultrafioletowe

Kolor obudowy czujek standardowy biały dla iskrobezpiecznych czarny.

Jonizacyjna czujka dymu działa na zasadzie zmniejszenia prądu jonizacji w komorze pomiarowej. Jest to związane ze zmniejszeniem ruchliwości nośników prądu, spowodowane aerozolem pochodzącym z pożaru.

Nadmiarowe czujki temperatury - reagują na przekroczenie ustalonej wartości temperatury

Czujki płomieniowe - działa pod wpływem emitowanego przez płomień promieniowania ultrafioletowego. Wewnątrz czujki umieszczony jest detektor, który na zasadzie impulsu daje sygnał do centrali.

Wentylacja pożarowa - klapy dymowe wydmuchowe służą do szybkiego usuwania z pomieszczenia dymów i gazów pożarowych umieszcza się je na klatkach schodowych, w dachach budynków lub na ostatniej kondygnacji w ścianach. Duże zagrożenie ze strony gazów i dymów pożarowych poza ich toksycznością wynika z faktu że rozprzestrzeniają się bardzo szybko po drogach poziomych (30-40 m/min) i pionowych (200-300 m/min) dlatego istotnym elementem zabezpieczenia p.poż budynków jest ich wyposażenie w urządzenia do uwalniania gazów pożarowych. Wielkości otworów pod klapy dymowe ustala się na podstawie powierzchni rzutu poziomego pomieszczeń lub klatek schodowych w budynkach zaliczanych do ZL , oraz na podstawie gęstości obciążenia ogniowego i wysokości składowania w budynkach PM.

Ze względu na zastosowane środki gaśnicze instalacje gaśnicze dzielimy na:

• wodne

• gazowe

• pianowe

• proszkowe

• parowe

Instalacje wodne dzielimy na:

Tryskaczowe to samoczynnie działające urządzenie gaśnicze na stałe związane z chronionym obiektem. W 80% ugaszonych pożarów instalacją tryskaczową związane jest z zadziałaniem do 4 tryskaczy.

Rozróżniamy instalacje wodne i wodno-powietrzne w wodnych cała instalacja wypełniona jest wodą natomiast w wodno-powietrznych część instalacji za zaworem kontrolno alarmowym wypełniona jest powietrzem o odpowiednim ciśnieniu jest to wykorzystane w pomieszczeniach gdzie instalacja jest zainstalowana w pomieszczeniach o temperaturze poniżej 0^oC .

Temperatura uruchomienia instalacji jest dobierana indywidualnie do charakteru pomieszczenia waha się w okolicy 40-50 ⁰ powyżej temperatury otoczenia.

Zraszaczowe są to stałe urządzenia gaśnicze związane z chronionym obiektem uruchamiane ręcznie lub automatycznie charakterystyczne dla nich jest to że przewody rozdzielcze i rozprowadzające nie są wypełnione wodą a zraszcze są cały czas otwarte .

Instalacje gazowe

OCHRONA LUDNOŚCI

1. Środki Rażenia - Jest to wszelkiego rodzaju broń oraz materiały, których niszczące działanie wykorzystuje energię kinetyczną ,wyzwoloną podczas wybuchu jądrowego a także określone działanie substancji chemicznych i biologicznych.

2. Podział Broni.

• Konwencjonalna biała palna

• Niekonwencjonalna jądrowa, chemiczna, biologiczna

Jądrowa - to ogół technicznych środków wraz ze środkami ich przenoszenia, których działanie opiera się na wykorzystaniu energii wewnątrz jądrowej wyzwolonej podczas reakcji jądrowych o charakterze wybuchowym

dzielimy na:

• atomową (jednofazowa reakcja rozszczepienia)

• termojądrowa

• neutronowa

Moc amunicji jądrowej wyraża się w w kilotonach.

1 Kt = 1000 t trotylu

Dzieli w zależności od mocy wybuchu:

• b.małej mocy do 1 Kt

• małej mocy do 10 Kt

• śr. mocy do 100 Kt

• dużej mocy do 1000 Kt

• b. dużej mocy powyżej 1 Mt

Rejon rażenia broni jądrowej:

• całkowity 5% (zupełne zniszczenie),

• duże 20% (zniszczenia budynków),

• średnie 75% (pożary).

Czynniki rażenia broni jądrowej.

• powietrzna fala uderzeniowa

• promieniowanie cieplne

• promieniowanie przenikliwe

• skażenie promieniotwórcze

• impuls elektromagnetyczny

Powietrzna fala uderzeniowa - stanowi 40-60 % energii wybuchu wywołana jest rozszerzeniem się par i gazów, które wprawiają powietrze w ruch z prędkością ponaddźwiękową we wszystkich kierunkach od epicentrum wybuchu następnie jest jego powrót z powrotem do epicentrum.

Rodzaje wybuchów: podziemne, naziemne, nawodne, podwodne, w powietrzu, na b. Dużych wysokościach.

Promieniowanie cieplne. - stanowi ok. 30-40 % energii wybuchu Składa się z : promieniowania widzialnego, podczerwonego, ultrafioletowego. Rozchodzi się z prędkością światła . Odpowiada za jonizację materii jonizację materii.

Promieniowanie przenikliwe - stanowi około 5% energii wybuchu, składa się z: promieniowania gamma i neutronowego, rozchodzi się we wszystkich kierunkach z prędkością światła. Odpowiada za jonizację materii. Czas działania kilkanaście sek.

Skażenie promieniotwórcze stanowi około 10-15% energii wybuchu. Składa się na nie promieniowanie alfa, beta, gamma. Rozprzestrzenianie pyłów radioaktywnych zgodne jest z kierunkiem wiatru. Długi okres działania.

Impuls elektromagnetyczny.

Występuje w strefie o podwyższonej jonizacji w których wzbudzone są prądy o dużych wartościach (linie energetyczne, anteny i kable).

Broń chemiczna.

BST - bojowe środki trujące, występują w postaci gazowej lub ciekłej, wykazują toksyczne działanie na organizmy żywe.

Podział:

• trwałe - tabun, sarin - skuteczność rażenia od kilku godz do kilku tygodni,

• nietrwałe - fosgen, cyjanowodór - skuteczność rażenia od kilku minut do kilku godz.

BST - odpowiedzialne są za powodowanie masowych skażeń przenikają do nieszczelnych pomieszczeń. Czas działania bardzo długi. Unicestwia uprawy.

BSZ - mieszaniny zapalające inne przedmioty. W skład wchodzą:

• termit - mieszanina glinu i tlenku żelaza, pali się żółtym płomieniem iskrząc. W czasie spalania temperatura wynosi 2500 ^oC, temp zapłonu 1200 ^oC, zawiera własny utleniacz, gaszenie polega na odizolowaniu,

• fosfor biały - pali się przy niskiej temperaturze ok. 900 ^oC, jest silnie toksyczny, temp zapłonu 50 ^oC, gaszenie piaskiem,

• napalm - jest to benzyna zagęszczona do konsystencji żelu, nie zawiera własnego utleniacza, temp spalania 900-1200 ^oC, gaszenie piaskiem.

Broń biologiczna.

Broń biologiczna - wykorzystuje grzyby, wirusy wywołujące choroby zakaźne. Skażenie występuje poprzez wdychanie, spożycie, ukąszenie. Występuje pod postacią aerozolu substancji ciekłej lub suchej.

Rejon rażenia - obszar wraz zabudową na którym pojawiły się czynniki rażenia. Dzielimy na:

• pierwotny - w przypadku broni jądrowej, chemicznej, biologicznej,

• wtórny - skażenie promieniotwórcze, chemiczne, toksyczne.

Cechy porażenia bronią biologiczną: brak granic, utajony okres rozwoju chorób, trudna identyfikacja roznosicieli.

Budowle ochronne.

Dzielimy na:

• schrony - budowla ochronna, elementy: wejście, wyjście, korytarz, czerpnia powietrza, komory bytowe, pomieszczenia sanitarne, magazyny żywności, pomieszczenia medyczne,

• pomieszczenia przystosowane - jest to piwnica z możliwością uszczelnienia drzwi, okien. Musi posiadać odpowiednią wytrzymałość stropu, odległość między ścianami 6 m, muszą być usunięte przewody gazowe i elektryczne.

• szczeliny przeciwlotnicze - jest to wykop w ziemi przykryty warstwą izolacyjną jedno- lub wieloczłonową. Zabezpieczony przed zalaniem. Budowane są daleko od budynków. W odległości większej niż 5 m od instalacji gazowej, większej niż 100 m od zbiorników wodnych.

• ukrycia przed opadem radioaktywnym - muszą być hermetyczne, szczelne przed promieniowaniem, odpowiednia kubatura, zapas powietrza na dziesięć godz., z wykorzystaniem materiałów osłaniających przed promieniowaniem (worki)

• budowle komunikacyjne - metro, tunele.

Zasady postępowania w schronie:

• utrzymywać ład i porządek,

• nie zabieramy ze sobą zwierząt i materiałów łatwopalnych,

• nie używamy otwartego ognia,

• przestrzegać poleceń obsługi schronu.

TERENOZNAWSTWO

Terenoznawstwo - Dział topografii wojskowej zajmujący się zagadnieniami związanymi z terenem mapą oraz praktycznym ich wykorzystaniem.

Teren - część powierzchni ziemi wraz ze znajdującymi się na niej przedmiotami terenowymi, rzeźbą i pokrycie.

Topografia terenu - obejmuje rzeźbę i pokrycie terenu

Rzeźba dzieli się na :

• wypukłą

• wklęsłą

Góra - wyraźne wypiętrzenie fragmentu powierzchni ziemi w stosunku do otaczającego ją obszaru.

Szczyt - najwyższy punkt góry

Wierzchołek - najwyższa część góry przylegająca do szczytu

Zbocze - część góry pomiędzy wierzchołkiem a podnóżem góry

Podnóże - część terenu z którego wypiętrza się góra

Kotlina - obszerna bezodpływowa wklęsłość powierzchni ziemi o łagodnych zboczach i szerokim dnie.

Grzbiet - podłużna wypukłość powierzchni ziemi opadająca w dwóch kierunkach

Dolina - podłużne obniżenie z dnem opadającym w jednym kierunku, często wzdłuż dna doliny płyną cieki wodne.

Taras - lekko nachylona powierzchnia na zboczu doliny górskiej lub rzecznej.

Poszycie terenu - składa się z naturalnych i sztucznych przedmiotów terenowych (jeziora i drogi)

Podział terenu ze względu na pokrycie:

Teren otwarty - przeważnie równinny lub lekko pofalowany niewielkie ilości przedmiotów terenowych

Teren częściowo pokryty - jest pagórkowaty, lesisty, zurbanizowany stopień pokrycia nie przekracza 50% utrudniona obserwacja.

Teren zakryty - stopień pokrycia przekracza 50% utrudniona obserwacja i poruszanie ułatwione maskowanie

Orientacja w terenie - ustalenie własnego położenia, kierunku marszu informacje otrzymujemy od :

• miejscowej ludności

• przyległego terenu

• dozorów

Dozory - Charakterystyczne przedmioty terenowe ułatwiające orientację nadajemy im często nazwy umowne biały komin, zielony dach itp.

Sposoby określania kierunku północnego:

• kompas, busola

• położenie słońca (w określonej porze dnia i roku)

• położenie słońca a zegarek

• gwiazda polarna

• księżyc

• cechy przedmiotów terenowych (pokrycie mchem drzew głazów, większe zagęszczenie słojów od strony północnej

Rodzaje kierunku północnego:

• północ magnetyczna

• północ geograficzna

• północ topograficzna

Zasady pracy z kompasem, busolą:

• w czasie transportu magazynowania igła powinna być uruchomiona

• przed praca w godz. nocnych tarczę naświetlić przez ok. 2 min

• unikać pracy w burzy i pod słupami wysokiego napięcia

• w pobliżu nie powinny się znajdować większe elementy stalowe

Kątów nachylenia terenu - kąt pionowy utworzony pomiędzy nachyloną powierzchnią terenu a płaszczyzną pionową można go określić przy pomocy:

• linijki

• kroków

• ręki

• ekierki

• eklimetru

Określenie odległości można na:

• na oko

• krokami

• czas trwania marszu

• szybkość rozchodzenia się dźwięku i światła

• przy pomocy linijki

• według wielkości kątowych

Azymut - jest to kąt zawarty pomiędzy kierunkiem północnym a kierunkiem na dany przedmiot mierzony zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Tak więc azymuty wyrażane w formie kątów poziomych służą do wyznaczania położenia punktów oraz określania kierunków na mapie oraz w terenie. W zależności który z kierunków północy przyjmujemy za kierunek do którego odnosimy kierunek marszu możemy określić następujące rodzaje azymutów:

• azymut geograficzny (G) zawarty pomiędzy północnym kierunkiem południka geograficznego a kierunkiem na dany punkt

• azymut topograficzny (T) zawarty pomiędzy północnym kierunkiem linii siatki a kierunkiem na dany punkt można go wyznaczyć za pomocą kątomierza, linijki, kompasu busoli

• azymut magnetyczny (M) zawarty pomiędzy północnym kierunkiem południka magnetycznego a kierunkiem na dany punkt

Zasady marszu wg. azymutu:

• zapoznać się z danymi zawartymi w szkicu tzn. Punktami początkowym i końcowym dla każdego odcinka marszu, ogólnym kierunkiem marszu całkowitej długości i występującymi przeszkodami

• sprawdzić sprawność busoli kompasu

• stanąć w początkowym punkcie pierwszego odcinka marszu

• ustalić kierunek pierwszego odcinka wybierając dozory

• wykonać marsz licząc pk. I sprawdzając poprawność utrzymania kierunku

• po przebyciu określonej odległości odszukać punkt końcowy danego odcinka bez jego odszukania nie możemy kontynuować marszu

• podobnie postępujemy w dalszych odcinkach marszu

Mapy

Mapa - jest to zmniejszony lub matematycznie określony, uwzględniający jej kulistość umowny obraz wycinka ziemi przedstawiony na płaszczyźnie.

Plan - zmniejszony obraz niewielkiego obszaru ziemi przedstawiony na płaszczyźnie bez uwzględnienia jej kulistości

Elementy mapy:

• Ramki pozwalają one określić z mapy współrzędne geograficzne ułatwiają nanoszenie punktów

• Siatka współrzędnych sieć linii współrzędnych dająca płaski obraz sieci odpowiednich linii na elipsodzie kuli ziemskiej

• Obraz kartograficzny

• Elementy

• Dane uzupełniające

Skala mapy - stosunek odległości między dwoma punktami na mapie do rzutu poziomego między tymi punktami w terenie

Rozróżniamy:

• wielkoskalowe

• średnioskalowe

• małoskalowe

Wielkością skali lub skalą mianowaną - nazywamy odległość w terenie wyrażoną w metrach lub w km. Odpowiadającą na mapie 1 cm.

Punkty geodezyjne - punkty których położenie w poziomie i nad poziomem morza jest ściśle określona zaś same punkty są utrwalone w terenie.

Rzeźbę terenu - tworzy szereg typowych form posiadających różne wielkości i kształty, w różny sposób ze sobą powiązanych, przedstawiamy za pomocą:

• warstwic są to linie krzywe zamknięte, łącza punkty będące na tej samej wysokości nad poziomem morza.

• kresek

• cieniowania

• skali barw

Znaki punktowe - stosowane są do określenia przedmiotu nie dającego się wykreślić na mapie gdyż są za małe.

Znaki liniowe - przedstawiają przedmioty które widoczne z góry są jako linie

Znaki konturowe - przedstawiają przedmioty terenu które można wykreślić w skali mapy

Znaki objaśniające - ich zadaniem jest uzupełnienie charakterystyki przedmiotów terenowych

Nomenklatura map - jednolity system numeracji oznaczeń i nazw poszczególnych arkuszy map w danej skali związany z podziałem kuli ziemskiej na sześciostopniowe strefy

Godło mapy - umowny symbol danego arkusza mapy w ogólnym układzie numeracji składa

się z oznaczenia pasa - litera i słupa - cyfra lub liczba Np. N- 34-85-A

Podziałka kątowa - ułatwia wyznaczenie kąta nachylenia zbocza

Współrzędne geograficzne - wielkości kątowe określające położenie punktu na powierzchni ziemi względem równika i południka 0

Szerokość geograficzna - kąt zawarty pomiędzy płaszczyzną równika a kierunkiem pionu w dowolnym punkcie na powierzchni ziemi.

Długość geograficzna - kąt zawarty pomiędzy płaszczyzna południka 0 a płaszczyzną południka przechodzącego przez dany punkt.

Współrzędne prostokątne płaskie - są to wielkości liniowe określające położenie punktu na mapie w stosunku do równika i południka środkowego strefy.

3 rodzaje:

• współrzędne przybliżone jest to jeden kwadrat siatki w którym znajduje się interesujący nas punkt

• współrzędne skrócone podaje się jako x i y punktu liczbami pięciocyfrowymi

• współrzędne pełne różnią się tym od skróconych tym że dopisujemy z mapy dane z mapy dotyczące pełnej odległości punktu od równika i położenia względem środkowego południka strefy oraz jej numer

Ustalanie skali mapy:

• przy pomocy siatki kilometrowej

• liniowa długość 1⁰ południka = 111 km

• porównanie dwóch map o znanej i nieznanej skali

• odszukujemy dwa punkty w terenie które są naniesione na mapie

Odczytywanie typowych form rzeźby terenu:

• określenie spadku terenu kreski na warstwicach, sieć wodna, położenie cyfry opisującej wyniosłość warstwicy

• określenie kształtu rzeźby terenu,

Zabiegi specjalne i sanitarne.

Zabiegi specjalne - oczyszczamy sprzęt domy ze skażeń.

Zabiegi sanitarne - oczyszczamy organizmy ze skażeń.

1. Zabiegi sanitarne podział:

• zabiegi częściowe dotyczą wybranych części wykonywane są bezpośrednio po wystąpieniu czynnika rażącego jeszcze przed opuszczeniem rejonu skażenia

• zabiegi całkowite realizowane poza rejonem rażenia w specjalnie do tego celu przygotowanych punktach obejmują całą powierzchnię skażoną

2. Organizacja systemu alarmowania ludności.

System powszechnego ostrzegania i alarmowania ludności jest to zespół sił i środków przeznaczonych do ostrzegania organów obrony cywilnej, oraz alarmowania i uprzedzania ludności o grożącym niebezpieczeństwie uderzenia z powietrza, skażeń promieniotwórczych, chemicznych i zakażeń biologicznych.

Ostrzeganie - jest to uprzedzanie o zagrożeniu uderzeniami z powietrza oraz skażeniach i zakażeniach

Alarmowanie - polega na rozpowszechnianiu ustalonych sygnałów lub komunikatów o bezpośrednim niebezpieczeństwie. Uprzedzanie polega na rozpowszechnianiu przez organy odpowiedzialne informacji o grożącym niebezpieczeństwie skażeń lub zakażeń

3. W systemie ostrzegania ludności wyróżniamy:

• urządzenia i organa wykrywające i ostrzegające

• organa podejmujące decyzje o ogłoszeniu i odwołaniu alarmu

• ośrodki dyspozycyjne

• urządzenia i środki alarmowania

• alarmy i sygnały ostrzegania

Sygnały alarmowe emitowane przy pomocy syren

1. alarm powietrzny dźwięk modulowany

2. alarm o skażeniach dźwięk przerywany

3. odwołania alarmów sygnał ciągły 3 min

OCHRONA DÓBR KULTURY.

Kultura to zbiorowy materialny i duchowy dorobek ludzkości wytworzony w ciągu jej dziejów stale wzbogacany nowymi dziełami tworów i pracą całych społeczeństw. Pojęcie to obejmuje kulturę duchowa i materialną.

Dobrem kultury jest każdy przedmiot ruchomy lub nieruchomy dawny lub współczesny mający znaczenie dla dziedzictwa i rozwoju kulturalnego ze względu na jego wartość historyczną lub artystyczną.

Celem ochrony dóbr kultury jest zachowanie oraz wykorzystanie ich do celów naukowych dydaktycznych i wychowawczych.

Znaki rozpoznawcze Dóbr Kultury: zapoznaj się jak wygląda !

1. Pojedynczy służy do identyfikacji

• DK nie korzystających z ochrony specjalnej

• osób sprawdzających czynności kontrolne

• tożsamości personelu przydzielonego do ochrony DK

2. Potrójny

• DK nieruchomych

• Korzystających z ochrony

• Transportu DK

• Schronów przeznaczonych do ochrony DK

Ochrona DK polega na zabezpieczaniu przed zniszczeniem lub uszkodzeniem dewastacją zaginięciem lub wywozem za granicę na zapewnieniu im warunków trwałego zachowania na opracowaniu dokumentacji naukowej ewidencji i rejestracji oraz na konserwacji i restauracji lub odbudowie opartej na zasadach naukowych.

PEDAGOGIKA I PSYCHOLOGIA

Pedagogika

Pedagogika - nauka o wychowaniu której przedmiotem jest działalność wychowawcza mająca na celu wyposażenie całego społeczeństwa a przede wszystkim młodego pokolenia, w wiedzę ogólną i zawodową , systemy wartości postawy i przekonania.

Funkcje:

Poznawcza - wiąże się z wyjaśnieniem przyczyn procesów i zjawisk wychowawczych z faktami oraz zjawiskami wychowawczymi.

Praktyczna - dostarcza norm regulujących postępowaniem wychowawców i wychowanków

Subdyscyplina pedagogiki:

Kierunki: wychowawcze umysłowe, moralne astetyczne, fizyczne

Nauki pedagogiczne:

ogólna, przedszkolna, wczesnoszkolna, społeczna, pracy, specjalna, dorosłych, zdrowia, porównawcza

Podstawowe pojęcia:

Wychowanie świadoma działalność społeczna mająca wywołać zamierzone zmiany dotyczące całej osobowości człowieka.

Nauczanie przekazywanie zasobu wiedzy, udzielanie wiadomości, rozwijanie przyzwyczajeń.

Uczenie się rodzaj aktywności ludzkiej, przejawianej przez całe życie.

Doskonalenie zawodowe. Dokształcanie w wąskim profilu kształcenia.

Samokształcenie samodzielnie zamierzony proces zgłębienia wiedzy.

1. Proces kształcenia jako związek nauczani i kształcenia się . To system powiązanych ze sobą działalności nauczyciela i uczniów tworzone są warunki do świadomego i trwałego przyswajania wiadomości i umiejętności dzielimy na 3 czynności:

• czynność nauczania

• materiał nauczania

• czynności uczniów

2. Cele i zadania kształcenia.

Uświadomienie celów i zadań kształcenia pozwala na jasne i jednoznaczne określenie wyników nauczania. Wytworzenie pozytywnej motywacji do nauki wpływa pozytywnie na jej wyniki.

3. Zasady kształcenia. To normy i prawidłowości postępowania nauczyciela w czasie prowadzenia zajęć szkoleniowych.

Zasady:

• świadomy i aktywny udział w zajęciach, opanowanie materiału wzrasta wraz z aktywnością ucznia

• wiązanie teorii z praktyką

• zasada poglądowości (polega na obserwacji) a. bezpośrednia (w naturze)b. Pośrednia (film wykres )

• zasada systematyczności(systemowości) planowany przez nauczyciela rozkład materiału w czasie

• zasada przystępności stosowanie treści nauczania pod względem ilościowym i jakościowym do intelektualnych możliwości ucznia.

• zasada trwałości wiedzy utrwalać, powtarzać, zrozumieć

• zasada operatywności wiedzy uczniów

• zasada jedności kształcenia indywidualnego i zespołowego dobre przygotowanie zespołu uzależnione jest od przygotowania jednostki

• zasada kształcenia ustawicznego pogłębianie wiedzy mysi przyjąć formy ustawiczne

Umiejętności zawodowe. (uz) Czynności charakterystyczne dla danego zawodu, pozwalające na jego skuteczne wykonanie, stanowiące o istocie kwalifikacji zawodowych

Podział uz:

• umiejętności sensoryczne główną rolę odgrywa funkcjonowanie analizatorów zmysłowych (węch, wzrok itd.)

• umiejętności intelektualne realizujące się w czynnościach umysłowych (analiza danych, ocena sytuacji, podjęcie decyzji)

• umiejętności motoryczne decydują o kierowaniu ruchem całego ciała

Czynniki mające wpływ na proces kształcenia.

• opanowanie niezbędnej wiedzy

• zainteresowanie uczniów ich postawa wobec zadań dydaktycznych

• efektywność instruktażu nauczyciela

• liczba ćwiczeń

• wymagania co do poziomu umiejętności

• specyfikacja różnych rodzajów umiejętności

• indywidualne cechy uczniów

Instruktaż - polega na przygotowaniu do działania poprzez udzielenie istotnych informacji pozwalających na realizację ćwiczeń.

Podział:

1. zależność od adresatów frontowy, grupowy, indywidualny

2. zależny od miejsca w procesie kształcenia wstępny, bieżący, końcowy

3. ze względu na rodzaj informacji pełny, niepełny, z nadmiarem

Rola i zadanie instruktora:

• Przekazuje wiedzę

• nadzoruje

• egzekwuje

• ocenia

• przygotowuje stanowiska ćwiczeń

• pomaga

• koordynuje

3 Fazy przebiegu opanowania umiejętności zawodowych:

• faza analityczna polega na uświadomieniu uczniom o znaczeniu danej umiejętności i wskazaniu na potrzebę jej opanowania, ustalenie drogi postępowania, zasad, reguł działania, zademonstrowania wzoru wykonywanej czynności przez prowadzącego zajęcia

• faza syntetyczna uczniowie wykonują zadania pod kierunkiem i kontrolą nauczyciela

• faza perfekcji uczniowie wykonują samodzielnie ćwiczenia prowadzące do przekształcenia umiejętności w nawyki.

Psychologia

Psychologia osobowości.

Osobowość - trwałe właściwości człowieka niedostępne obserwacji i stanowiące wewnętrzne uwarunkowania różnic indywidualnych w zachowaniu się.

Termin osobowość - jest używany dla oznaczenia zorganizowanej struktury cech indywidualnych i sposobów zachowania które decydują o specyficznych sposobach przystosowania się jednostki do środowiska.

Składniki osobowości:

Poznawcze - stanowią system oczekiwań związanych ze sposobem spostrzegania świata i siebie. Wyróżniamy tu samoocenę która dzieli się na: zaniżoną, elokwentną, zawyżoną

Czynnościowe - zachowanie wobec przedmiotów, sytuacji, osób, samego siebie

Dwie główne cechy osobowości:

Temperament - indywidualna właściwość jednostki zależna od wrodzonych cech układu nerwowego, przejawiającą się w ogólnej aktywności, sile, szybkości i trwałości reakcji.

Typy :

Choleryk - silny pobudliwy niezrównoważony reakcja niewspółmierna do siły bodźca przewaga pobudliwości nad hamowaniem

Sangwinik - żywy impulsywny wrażliwy ruchliwy przewaga hamowania nad pobudliwością.

Melancholik - wrażliwy impulsywny powolny o trwałych emocjach.

Flegmatyk - mała wrażliwość i impulsywność, zrównoważony, powolny spokojny.

Charakter - to zespół cech psychicznych zwanych nastawieniami czynnościowymi w których wyraża się stosunek jednostki do rzeczywistości tj. do ludzi pracy, dóbr materialnych i samego siebie.

Stałym składnikiem osobowości są

Zainteresowania- jest to nasilona tendencja do podejmowania działań zmierzająca do lepszego poznania określonego zakresu rzeczywistości łącza się one ze zdolnościami czyli właściwościami psychicznymi decydującymi o możliwościach wykonywania wielu różnorodnych czynności.

Motywacja- ukierunkowuje i dynamizuje działanie człowieka, możemy rozróżnić motywy:

motywy indywidualne pozwalające na zaspokojenie własnych potrzeb

motywy społeczne kierujemy się dobrem otoczenia

motywy działaniowe jednostka podejmuje działanie dla samego działania

Wg. Freuda osobowość dzielimy na 3 warstwy:

ID - warstwa nieświadoma osobowości stanowi cechę wrodzonych popędów

EGO - (JA ) strefa świadomości z która się identyfikujemy

Super Ego - (sumienie) całokształt norm i wzorców kulturowych

Potrzeby stan psychiczny człowieka, uświadamianym przez niego w stopniu wystarczającym do powstania sytuacji pobudzającej.

Dzielimy na potrzeby:

Fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności, uznania, samorealizacji, wiedzy, estetyczne

Psychologia działań ratowniczych.

Sytuacje trudne i ich wpływ na zachowania ludzkie.

wynikają z charakteru wykonywanych czynności

źródłem mogą być problemy wynikające z kontaktów międzyludzkich lub powstających konfliktów

niemożności zaspokojenia własnych potrzeb

pozostawanie a wstanie czuwania i oczekiwania na zdarzenia wymagające interwencji

moment alarmu i wyjazdu do zdarzenia

obciążenia fizyczne wynikające z konieczności obsługi sprzętu wymagające znacznego wysiłku

mikroklimat środowiska pracy (wysoka ,niska temperatura wilgotność suchość powietrza)

zmienny rytm pracy

obciążenia nerwowo psychiczne wynikające z zagrożenia własnego i innych ludzi

problemy zdrowotne obniżające sprawność psychiczną

Stres - to wewnętrzny stan organizmu będący nieswoistą reakcją na wszelkiego rodzaju obciążenia zaburzające procesy regulacji psychicznej.

Stresory są to czynniki wywołujące stres.

Trauma - stres ostry.

Stres przewlekły powoduje patologie i wymaga leczenia psychiatrycznego.

Dystres - stres powodujący objawy negatywne

Eustres - stres powodujący objawy pozytywne

Objawy stresu przechodzą przez różne fazy:

1. Faza Reakcji instrumentalnych.

nasilenie stresu jest umiarkowane i nie osiąga progu odporności, organizm mobilizuje się występują reakcje kontrolowane, mogą pojawić się motywacje pobudzające do działania

2. Faza krytyczna - natężenie stresu osiąga próg odporności, obniża się poziom organizacji czynności, rozwiązywanie problemów sprawia trudność wobec nadmiernego koncentrowania się na szczegółach i szukania łatwiejszych sposobów rozwiązań.

3. Faza reakcji obronnych przed stresem - nadmierne natężenie stresu powoduje wzmożony stan pobudzenia emocjonalnego co prowadzi do przeciążenia systemu regulacji, częsta reakcją jest agresja.

Fazy przystosowania organizmu:

Stadium Alarmowe - organizm wykazuje zmiany charakterystyczne dla początkowego momentu oddziaływania stresora. Odporność w tym momencie jest zmniejszona i jeżeli stresor jest wystarczająco silny może nastąpić śmierć.

Stadium Odporności - następuje opór organizmu jeżeli ciągłe wystawienie na działanie stresora daje się pogodzić z przystosowaniem. Objawy charakterystyczne dla reakcji alarmowej w zasadzie znikły i odporność wzrasta powyżej stany normalnego.

Stadium wyczerpania - w następstwie długotrwałego oddziaływania tego samego stresora do którego organizm się przystosował, energia przystosowania w końcu się wyczerpuje. Pojawiają się powtórne oznaki reakcji alarmowej są one tym razem niepodwracalne.

Następstwa stresu: sytuacja konfliktowe, obniżenie siła witalnych, zmniejszona odporność na urazu psychiczne i fizyczne, większa wrażliwość na zatrucia i infekcje. W momentach szczególnego napięcia dochodzi do zaburzeń wegetywnych (mdłości wymioty omdlenia bóle żołądka i serca)

Mechanizmy obronne to manipulowanie własnymi procesami psychicznymi ta aby zmniejszyć przykre napięcia emocjonalne są to działania odruchowe na ogół nieświadome.

Strach - naturalna reakcja organizmu na zagrożenie.

Odwaga - posiada ten kto świadom przykrych dla siebie następstw wykazuje gotowość do podjęcia działania narażając się na spotkanie z tymi następstwami.

Profilaktyka

Prowadzący kpt. Sławomir Dylewski

Pojęcia podstawowe.

Spalanie - łączenie się mat. palnego z utleniaczem (wydziela ciepło dym, mat. toksyczne) potrzebne są 3 czynniki materiał palny, utleniacz, bodziec termiczny

Utleniacz - gaz podtrzymujący proces palenia

Mat. palny - substancja, składzie chemicznym i stanie skupienia który zdolny jest do spalania

Bodziec termiczny - impuls cieplny posiadający tep. Ok. 700 ⁰ C i zapas energii w stopniu wystarczającym do zapoczątkowania reakcji spalania.

Podział:

punktowy (iskry)

liniowy (wyładowanie atmosferyczne)

powierzchniowy (gorące pow.)

pojemnościowy reakcje chem.

Dolna granica wybuchowości - najmniejsze stężenie powodujące wybuch

O palności materiałów decyduje m.in.

Wskaźnik zapalności K z uwagi na jego wielkość materiały dzielimy na :

Niepalne

K<=0

Palne

Trudno zapalne 0 < K <= 2

Łatwo zapalne K > 2

Znając wzór chemiczny danego związku możemy obliczyć wskaźnik zapalności wg wzoru:

K = 4 C + 1 H +4 S - 2 O - 2 CL - 3 F - 5 Br

Zagrożenie p-poż. w lasach.

Czynniki mające wpływ na zagrożenie w lasach.

Lesistość (wielkość obszarów leśnych)

Skład gatunkowy i wiek drzewostanu

Intensywność prowadzonych prac

Gęstość szlaków komunikacyjnych

Penetracja przez ludność

Czynniki atmosferyczne

Temat : Zagrożenie pożarowe lasów

Kategorie zagrożenia pożarowego obszarów leśnych

I duże zagrożenie pożarowe

II średnie zagrożenie pożarowe

III małe zagrożenie pożarowe

Czynniki mające wpływ na klasyfikację obszarów do odpowiedniej kat. zagr. poż:

% udział typów lasów oraz wiek drzewostanu

średnia ilość pożarów na danym obszarze(przez 10 lat)

zanieczyszczenia przemysłowe

wartość współczynnika hydrotermicznego

W zależności od warunków atmosferycznych wprowadza się następujące stopnie zagrożenia pożarowego lasów:

0 brak zagrożenia

1 małe zagrożenie

2 średnie zagrożenie

3 duże zagrożenie

Ustala się go na podstawie

Wilgotności ściółki

Wilgotności względem powietrza

Współczynniku opadów

Pomiaru dokonuje się od 1 marca do 30 września w godz. 9 i 13

Przy wystąpieniu III stopnia i wilgotności ściółki <10% (przez kolejnych 5 dni )nadleśniczy na danym obszarze wprowadza zakaz wstępu do lasu

Zabezpieczeniu p poż lasów służą:

Pasy poż

Zbiorniki wodne i bazy sprzętu p poż

Wyposażenie baz sprzętu rodzaj pasów i wielkość zbiorników uzależnione jest od kat. zagrożenia pożarowego lasu.

W okresie występowania I II III stopnia zagrożenia wymagane jest prowadzenie obserwacji lasów o pow. > 100 ha mające na celu wczesne wykrycie pożaru, zawiadomienie o jego powstaniu a także podjęcie działań prowadzących doi jego ugaszenia obserwacja może być prowadzona ze stałych punktów lub patroli lotniczych

Do obserwacji obszarów leśnych wykorzystuje się:

Wieże obserwacyjne

Loty patrolowe

Patrole zmotoryzowane

Patrole piesze

Drogi leśne wykorzystywane jako objazdy pożarowe powinny być odpowiednio oznakowane i ponumerowane.

Punkty obserwacyjne powinny pozwalać na obserwacje > 10 km, wyposaża się je w urządzenia umożliwiające wykrycie pożaru, określenie miejsca jego położenia, środki łączności oraz instrukcję postępowania.

W lesie zaliczonym do I kat. położenie punktów powinno pozwalać na obserwację lasu z dwóch miejsc celem możliwości dokonania dokładnej lokalizacji pożaru . Nie jest wymagana z punktów obserwacja lasów I kat. do 1000 ha II kat do 2000 ha jeżeli są inne sposoby obserwacji.

Na każde 10 tyś ha. Lub dla każdego nadleśnictwa, lub parku narodowego dla zabezpieczenia służą bazy p-poż. Wyposażenie bazy uzależnione jest od kat. zagrożenia pożarowego lasu.

Temat: Zagrożenie obszarów wiejskich.

Podstawowe elementy mające wpływ na zagrożenie na zagrożenie są :

Rodzaj i sposób zabudowy

Użytkowanie maszyn rolniczych

Magazynowanie płodów rolnych

Magazynowanie i użytkowanie cieczy palnych

Magazynowanie nawozów i środków ochrony roślin

Palenie tytoniu w miejscu do tego nie przeznaczonym

Nieumiejętne prowadzenie prac remontowych

Wypalanie słomy i traw

Temat : Zagrożenie obszarów przemysłowych

Czynniki wpływające na zagrożenie pożarowe obiektów przemysłowych.

Rodzaj i sposób zabudowy

Rodzaj procesów technologicznych

Rodzaj i ilość stosowanych mat. do produkcji

Stan tech. Urządzeń i instalacji

Sposoby magazynowania

Znajomość zagrożenia pożarowego

Podstawowe czynniki wpływające na zagrożenie pożarowe obiektów użyteczności publicznej:

1. Warunki budowlane: od przeznaczenia obiektu, od wysokości, od klasyfikacji do danej kategorii.

2. Warunki ewakuacji: szerokość, oznakowanie wyjść ewakuacyjnych

3. Przestrzeganie przepisów p-poż.

Zagrożenie ludzi.

Przez zagrożenie ludzi rozumiemy zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi znajdujących się w obiekcie w którym powstał pożar Zagrożenie to spowodowane jest oddziaływaniem ciepła na organizm ludzki oraz :

Zmniejszenie zawartości tlenu w powietrzu

Szkodliwe oddziaływanie gazowych produktów spalania

Urazami mechanicznymi.

Budynki i pomieszczenia ze względu na pełnione funkcje klasyfikuje się następującymi kategoriami zagrożenia:

ZL I dla grup osób powyżej 50 osób

ZL II dla osób o ograniczonej zdolności poruszania się (szpitale itp)

ZL III szkoły, biura, internaty lokale handlowo usługowe do 50 osób w grupie

ZL IV budynki mieszkalne

ZL V archiwa, muzea, biblioteki

W zależności od tego do jakiej kat. zaliczamy budynek stosuje się odpowiednie przepisy ochrony p-poż.

Wyposażenie obiektów w techniczne systemy p-poż.

Do Technicznych Systemów Zabezpieczeń TSZ zaliczane są urządzenia, sprzęt instalacje lub rozwiązania budowlane służące zapobieganiu i rozprzestrzenianiu się pożarów.

Zaliczamy do nich:

Instalacje sygnalizacyjno alarmowe są to urządzenia służące do nadawania alarmu pożarowego z chwila jego powstania (samoczynne lub ręczne), oparte o pomiar parametrów pożarniczych temperatura dymu, płomienia.

Stałe i półstałe urządzenia gaśnicze

Stałe - są to urządzenia na stałe związane z obiektem zawierające własny zapas środka gaśniczego wyposażone w układ do przechowywania lub podawania tego środka. Uruchamiane sa ręcznie lub automatycznie we wczesnej fazie pożaru.

Półstałe - nie zawierają własnego zapasu środka gaśniczego nie są wyposarzone w układ do przechowywania tego środka.

Rozróżniamy:

tryskacze linia nawodniona

zraszacze linia nie nawodniona

Ze względu na rodzaj środka gaśniczego dzielimy na:

Wodne, pianowe, parowe, proszkowe, gazowe

Podręczny sprzęt gaśniczy: to lekki sprzęt uruchomiony ręcznie, służy do gaszenia pożaru w zarodku np. gaśnice, hydronetki, koce, tłumice.

Sprzęt i urządzenia ratownicze: zaliczamy do tego przedmioty, urządzenia, maszyny i urządzenia związane na stałe z budynkiem, obiektem lub terenem wykorzystywane do ratowania ludzi i mienia w warunkach pożaru, klęski żywiołowej lub miejscowego zagrożenia.

Zaliczamy do niego:

Dźwigi pożarowe

Drabiny zewnętrzne

Schody ewakuacyjne

Sprzęt do ratowania bezpośredniego Skokochorn, Rękaw ratowniczy

Sprzęt ODO

Urządzenia sygnalizacyjno alarmowe

Sprzęt do odkażania

Urządzenia do usuwania gazów i dymów pożarowych;

Wentylatory itp.

Zagrożenie wybuchem.

Wybuch - niekontrolowane wyzwolenie energii połączone ze wzrostem ciśnienia i objętości powodujące powstanie fali uderzeniowej.

Podział:

Wybuch fizyczny - to wybuch podczas którego wyzwala się energia mechaniczna spowodowana jest wzrostem ciśnienia lub zmniejszeniem wytrzymałości mechanicznej ściany zbiornika występują w przypadku:

• niedostatecznej wytrzymałości zbiornika

• przekroczenie dopuszczalnych parametrów procesów technologicznych

• niedostateczne chłodzenie

• brak urządzeń zabezpieczających

• zaniedbania obsługi

Wybuch chemiczny - gwałtowne spalanie mieszanin występują w przypadku:

• mieszaniny palnych gazów, pyłów, par cieczy z powietrzem lub innym utleniaczem

• materiałów reagujących z sobą w kontakcie z wodą lub powietrzem

Ocena zagrożenia wybuchem polega na:

• wskazaniu pomieszczeń zagrożonych wybuchem

• wyznaczeniu stref zagrożenia wybuchem

• klasyfikacji stref do kat. zagrożenia wybuchem.

Kategoria zagrożenia wybuchem

Strefy, pomieszczenia i przestrzenie zewnętrzne klasyfikują się do kategorii zagrożenia wybuchem:

• Z0 mieszanina gazów lub mgieł występuje stale lub długotrwale w normalnych warunkach pracy.

• Z1 mieszanina gazów lub mgieł występuje stale lub krótkotrwale w normalnych warunkach pracy.

• Z2 istnieje niewielkie prawdopodobieństwo wystąpienia mieszaniny wybuchowej lub mieszanina ta może wystąpić krótkotrwale.

• Z10 mieszanina wybuchowa pyłów występuje często lub długotrwale w normalnych warunkach pracy.

• Z11 zalegające pyły mogą krótkotrwale stworzyć mieszaninę wybuchowa na wskutek przypadkowego zawirowania powietrza.

ZMNIEJSZENIE ZAGROŻENIA WYBUCHEM

W zależności od lokalnych warunków stosujemy szereg przedsięwzięć zmierzających do zmniejszenia zagrożenia wybuchem należą do nich:

1. Zapobieganie powstawania wybuchu

1. likwidacja źródeł zapłonu

• uniemożliwienie nagrzewania się urządzeń

• eliminowanie ładunków elektryczności statycznej

• usuwanie materiałów mogących spowodować iskrzenie mechaniczne

1. ograniczenie możliwości powstawania mieszanin wybuchowych

• hermetyzacja urządzeń

• zobojętnianie instalacji

• zmniejszenie ilości czynnika palnego

• stosowanie blokad

2. Ograniczenie rozprzestrzeniania się wybuchów

1. ograniczenie rozprzestrzeniania się wybuchu w okresie początkowego rozwoju

2. ograniczenie możliwości rozprzestrzeniania się płomieni.

3. Ograniczenie burzącego działania wybuchu

1. otwory dekompresyjne

2. lekkie stropy

3. lekkie dachy

4. otwory i klapy wydmuchowe

PRACE POŻAROWO NIEBEZPIECZNE

1. Prace pożarowo niebezpieczne - zalicza się do nich prace podczas których występuje zagrożenie zdrowia lub życia ludzkiego lub zagrożenie pożarowe lub wybuchowe

2. Do prac pożarowo niebezpiecznych wykonywanych w ramach prac remontowych zalicza się prace nieprzewidziane instrukcją technologiczną lub prowadzone poza wyznaczonym na stałe do tego miejscu jak i prace remontowo budowlane z użyciem ognia otwartego prowadzone wewnątrz budynku , na przyległych do niego terenach, a także prace prowadzone w strefach zagrożenia wybuchem.

3. Na zagrożenie pożarowe podczas prac remontowych mają wpływ następujące czynniki:

• wykonywanie prac niebezpiecznych pożarowo

• używanie urządzeń których nie wykorzystuje się podczas normalnej pracy

• nie znajomość zagrożenia pożarowego występującego w obiektach przez osoby wykonujące te prace.

4. Przed rozpoczęciem prac właściciel, zarządca lub użytkownik obiektu a także wykonawca zobowiązani są:

• szczegółowe określenie zakresu i sposobu wykonywania prac

• ocena zagrożenia pożarowego w rejonie w którym prace te będą wykonywane

• ustalenie rodzaju przedsięwzięć mających na celu nie dopuszczenie do powstania lub rozprzestrzeniania się pożaru, wybuchu

• wskazania osób odpowiedzialnych za zabezpieczenie miejsca prac przed, w trakcie i po ich zakończeniu

• zapoznanie osób wykonujących te prace z zagrożeniem pożarowym oraz rodzajem przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania pożaru

5. podczas wykonywania prac należy przestrzegać następujących zasad:

• bezwzględnie wykonywanie prac wg. ustalonego zakresu i sposobu

• w przypadku konieczności zmiany zakresu i sposobu prac należy to wcześniej uzgodnić z nadzorującym oraz użytkownikiem.

• Nie utrudniać dostępu do urządzeń gaśniczych oraz wyjść ewakuacyjnych

• Nie usuwać oraz zmieniać miejsc usytuowania tablic informacyjnych oraz ostrzegawczych

• Nie odcinać dopływu środków gaśniczych oraz nie wyłączać automatycznej sygnalizacji pożarowej

• Prace wymagające zamknięcia dróg ewakuacyjnych lub dojazdowych należy uzgodnić z właściwymi służbami

Podczas wykonywania prac w pomieszczeniach i przy urządzeniach po cieczach i gazach palnych lub których wcześniej wykonywano prace związane z użyciem łatwo zapalnych cieczy lub palnych gazów należy:

• dokładnie oczyścić urządzenia z pozostałości materiałów

• wykonać pomiary stężeń par i gazów

• zanieczyszczenia i opary usuwać przy użyciu urządzeń nie iskrzących

• prace można wykonywać wyłącznie wtedy gdy stężenie par cieczy lub gazów w mieszaninie z powietrzem nie przekracza 10 % ich dolnej granicy wybuchowości.

INSTALACJE ELEKTRYCZNE

Instalacje elektryczne: Są to zespoły urządzeń elektroenergetycznych o skoordynowanych parametrach i napięciu znamionowym do 1000V prądu przemiennego i 1500 V prądu stałego przeznaczonego do doprowadzenia energii elektrycznej z sieci rozdzielczej do odbiorników.

Ze względu na rodzaj i moc odbiorników i moc dzielimy je na:

• oświetleniowe zasilające nie tylko elektryczne źródła światła ale także obwody gniazd wtykowych i inne urządzenia małej mocy.

• Siłowe zasilające urządzenia o charakterze przemysłowym

Ze względu na przewidywany okres użytkowania instalacje dzielimy na :

• stałe

• tymczasowe

Instalacje oraz urządzenia elektryczne powinny zapewniać:

• ciągłą dostawę energii elektrycznej

• bezpieczeństwo użytkowania

• ochronę środowiska

• spełnianie wymagań norm oraz przepisów

Instalacje elektryczne powinny być zaprojektowane, wykonane w sposób zgodny z wymaganiami norm i przepisów a także z uwzględnieniem różnorodnych wymagań uwzględnionych z :

1. Przeznaczenia obiektu

2. Technologii budowy, przebudowy oraz rodzaju i właściwości zastosowanych mat. budowlanych.

3. Szkodliwego oddziaływania środowiska.

4. Rodzaju i mocy zainstalowanych odbiorników .

5. Uzasadnionych życzeń inwestora.

WPŁYW POŻARÓW NA INSTALACJE ELEKTRYCZNE

Elementem najbardziej narażonym na wysokie temperatury w przewodach jest izolacja. W chwili obecnej wykonuje się ją z tworzyw sztucznych wykorzystuje się do tego celu polietylen lub poliunit. Polietylen podczas rozkładu termicznego nie wydziela toksycznych produktów, jednakże na wysoki koszt jego produkcji oraz niską temperaturę w której ulega deformacji (ko. 60 ⁰C) w większości przypadków nie jest stosowany . Polinit natomiast posiada dobre właściwości izolacyjne jest odporny na działania wielu związków chemicznych, tem. jego rozkładu termicznego wynosi 230 ⁰C a tem. zapalenia 390 ⁰C parametry te świadczą o wyborze tego mat. na izolację. Pomimo zalet posiada także wady:

• w trakcie rozkładu wydziela chlorowodór

• mało odporny na temp. ujemne

• nie nadaje się na przewody o napięciu > 1 kV

Przewody elektromagnetyczne mogą być montowane jako :

• podtynkowe najbardziej odporny na działanie. temperatur

• na tynkowe

• wtynkowe

WPŁYW POŻARU NA OSPRZĘT I ODBIORNIKI ELEKTRYCZNE.

Osprzętem elektrotechnicznym - nazywamy wszelkiego rodzaju łączniki (puszki rozgałęźne, gniazda wtykowe itp.)

Wpływ pożaru na te urządzenia będzie uzależniony od sposobu zamontowania tych elementów o raz materiałów z których z których są wykonane.

Odbiorniki energii elektrycznej - są to urządzenia przetwarzające energię elektryczna na inny rodzaj energii.

Rozwojowi pożaru najczęściej towarzyszy zadymienie które ma negatywny wpływ na pracę odbiorników energii elektrycznej najbardziej dotyczy to urządzeń elektronicznych w których znajduje się duża liczba zestyków na które zadymienie działa korodująco co powoduje zakłócenie pracy tych urządzeń.

BADANIE INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ PO POŻARZE.

W przypadku gdy na instalację elektryczną działało środowisko pożarowe należy zbadać czy instalacja nadaje się do powtórnego użytku w tym celu należy:

1. Przeprowadzić oględziny zewnętrzne instalacji.

2. Zbadać ciągłość żył przewodów roboczych oraz ochronnych.

3. Zbadać izolacyjność przewodów.

4. Zbadać poprawność działania instalacji.

Badania takie może przeprowadzić osoba posiadająca uprawnienia SEP, po dokonaniu badań powinna sporządzić protokół.

ELEKTRYCZNOŚĆ STATYCZNA.

Elektryczność statyczna - jest to powstanie ładunków elektrycznych na wskutek bezpośredniej przemiany energii mechanicznej na elektryczną bez udziału pola elektrycznego lub magnetycznego. Zjawisko to występuje przy: rozrywaniu, styku, zderzeniu dwóch ciał stałych lub ciała stałego i cieczy lub gazu.

Wartość zgromadzonego ładunku zależy min. od :

• właściwości obu materiałów

• rodzaju i wielkości powierzchni

• czasu trwania styku

• jonizacji i wilgotności powietrza

W obecnie stosowanych technologiach możliwości wyładowań elektrostatycznych zwiększa się w znacznym stopniu poprzez s zastosowanie opakowań z tworzyw sztucznych oraz transportu pneumatycznego.

Największe zagrożenie wybuchu występuje w mieszaninach pyłowych . Głównym źródłem energii jest ruch pyłu w powietrzu oraz kontakt z materiałami stałymi nie przewodzącymi.

Ponadto sam pył jest nośnikiem ładunków elektrostatycznych i wyładowania mogą zachodzić w sferze pyłu.

Środki ochrony przed elektrycznością statyczną dzielimy na 3 grupy:

1. Środki nie dopuszczające do powstania i gromadzenia ładunków do których zaliczamy.

• zwiększenie przewodności poprzez dodanie preparatów antyelektrostatycznych

• powlekanie powierzchni materiału substancjami przewodzącymi

• tworzenie ładunków o przeciwnych znakach

2. Odprowadzenie lub neutralizacja ładunków uzyskiwana poprzez:

• stosowanie uziemień

• nawilżenie powietrza

• jonizacje powietrza

• odprowadzenie poprzez wyładowania niezupełne

3. Usuwanie zagrożeń wybuchem

WYŁADOWANIA ATMOSFERYCZNE.

Źródłem emisji wyładowania atmosferycznego jest energia pola elektrostatycznego w chmurze lub pomiędzy chmura a ziemią. Ładunki te powstają na wskutek rozrywania kropel wody poprzez powietrze lud dwie części chmury posiadają ładunki ujemne, a góra (ziemia) dodatnie może być jednak odwrotnie co powoduje że wyładowania posiadają dwie fazy (wstępne, główne) podczas wyładowania wstępnego następuje jonizacja „ścieżki powietrza” przez którą następuje wyładowanie główne. Efekty akustyczne podczas wyładowania spowodowane są gwałtownym nagrzewaniem powietrza i rozprężeniem o charakterze wybuchowym na wskutek drgań powietrza rozchodzą się fale dźwiękowe.

Ochrona przed wyładowaniami atmosferycznymi polega na odprowadzeniu ładunków do ziemi w taki sposób aby ilość wydzielanego ciepła i oddziaływanie dynamiczne nie zaszkodziły chronionemu obiektowi ani instalacji odgromowej.

Urządzenia piorun ochronne - jest to zespół elementów konstrukcyjnych zainstalowanych na obiekcie odpowiednio połączonych wykorzystywanych do ochrony odgromowej.

Urządzenie piorun ochronne składa się z :

1. zwodów

2. uziomów

3. przewodów odprowadzających

Wymagania dla piorunochronów:

• ograniczenie wydzielanego ciepła

• ograniczenie działania elektrodynamicznego

• ograniczenie pośredniego działania prądu płynącego podczas wyładowania

• wyeliminowanie możliwości porażenia prądem.

Metody postępowania w ratownictwie 2002-04-20

1. Zabezpieczenie ratownika.

• ograniczenie kontaktu z płynami fizjologicznymi,

• infekcja może się przedostać poprzez przerwanie ciągłości skóry

• maseczki z jednostronnym przepływem

• worek samo rozprężalny

• najpierw dezynfekcja później mycie

• Postępowanie w razie zakłucia.

• nie tamujemy wypływu krwi

• wycisnąć

• zdezynfekować do szpitala

PODSTAWY ANATOMII I FIZJOLOGII

1.Centralny układ nerwowy.

• mózg

• rdzeń kręgowy

• nerwy wychodzące

2.Układ krążenia

• serce mięsień składający się z2 komór i 2 przedsionków

• naczynia wychodzące tętnice są sprężyste

• naczynia wchodzące żyły posiadają zastawki

• wymiana gazowa zachodzi na poziomie naczyń włosowatych

• krew zadania dostarczenie tlenu(energii ), odbiór dwutlenku, regulacja temp ciała.

• Układ oddechowy.

• Jama nosowo-gardłowa

• Gardło

• Krtań jest granica pomiędzy górnymi drogami oddechowymi a dolnymi

• Tchawica

• Oskrzela

• Oskrzeliki płucne wymiana gazowa

Płuco prawe 3 płaty lewe 2 otoczone opłucną

GRUPY WIEKOWE W RATOWNICTWIE

Kategoria Oddech tętno

Dorosły 8 end 12-20 60-80

Dziecko 1 8 lat 20-30 80-120

Niemowlę 0 1 roku 30-40 120-140

Poszkodowany osoba biorąca udział zdarzeniu

Ratownictwo medyczne pomoc udzielona przez służby ratownicze

Pierwsza pomoc - pierwsza pomoc udzielona przez osoby nie będące w służbie

Wypadek dzielimy na :

• jednostkowy pomoc dla wszystkich poszkodowanych na poziomie zaawansowanym,

• mnogi nie wszyscy otrzymują pomoc na poziomie zaawansowanym , ale wszyscy otrzymują ją na poziomie podstawowym,

• masowy służby nie są wstanie udzielić pomocy na poziomie podstawowym następuje segregacja.

Strażak nie jest uprawniony do stwierdzenia zgonu jest to akt prawny który może wydać tylko lekarz.

SEGREGACJA

Sposób segregacji poszkodowanych.

0. pewne oznaki śmierci.

1. natychmiastowe czynności ratownicze (ustanie procesów życiowych)

2. odroczone działania ratownicze

3. brak widocznych obrażeń

Ratujemy w pierwszej kolejności osoby rokujące nadzieję.

Robimy wywiad co do ilości poszkodowanych, sprawdzamy wokół miejsca oraz w miejscu widocznego hamowania sam wypadek np. w drzewo mógł być wtórny wcześniej mogło mieć miejsce potrącenie

Osoba nieprzytomna nie ma z nią kontaktu, nie reaguje na bodźce, wiotka w założeniu brak odruchów

Nieświadoma- reaguje posiada odruchy.

PROCES UMIERANIA

Śmierć kliniczna odwracalna ustanie czynności życiowych przerwa w pracy narządów.

Oznaki:

- brak czynności życiowych

- nieprzytomny

- brak oddechu

- brak krążenia

Śmierć biologiczna nie odwracalna śmierć komórek.

Oznaki:

• stężenie pośmiertne

• obrażenia nie pozwalają na ratowanie

• plamy opadowe

• rozkład gnilny

Można odstąpić od reanimacji w przypadku oznak śmierci klinicznej + jeden z biologicznej

Kiedy można przerwać reanimację:

• po przywróceniu czynności życiowych

• po przejęciu przez inną osobę (lekarza)

• po utracie sił

• jeżeli nie można bezpiecznie udzielać pomocy

ŁAŃCUCH PRZEŻYCIA Złota godzina.

1. wezwanie pomocy

2. I pomoc

3. podstawowe zabiegi przed medyczne

4. szybka pomoc specjalistyczna transport do szpitala

WSTĘPNA OCENA POSZKODOWANEGO.

Przytomność	+	-	-	-
Oddychanie	+	+	-	-
Krążenie krwi	+	+	+	-
Postępowanie	Pierwsza. Pomoc kontrola	Pozycja boczna ustalona kontrola *	Sztuczne Oddychanie kontrola	Reanimacja kontrola

• *niestosujemy w przypadku podejrzenia uszkodzeń kręgosłupa

• niemożliwa jest sytuacja że jest oddech , a brak krążenia. Odwrotnie tak.

PODSTAWY REANIMACJI

Cykl rozpoczynamy uciskiem a kończymy oddechem

	Dorośli	dzieci	niemowlę
Ocena reakcji	Potrząśnij głośno się odezwij	j.p	Poklep stopy złap za rączki
Wezwanie pomocy	Możesz odejść wezwać pomoc	Wołaj o pomoc nie odchodź	j.p
Otwarcie dróg oddechowych $	Odchylenie głowy (czoło, żuchwa)*	j.p*	j.p*
2 skuteczne wdechy w czasie /sec #	2 sec	1 1i1/2sec	1 1i1/2sec
Miejsce Sprawdzenia tętna	Tętnica szyjna	j.p	Tętnica ramieniowa
Miejsce ucisku	Dolna połowa mostka	j.p	1 palec poniżej linii sutkowej
Metoda ucisku	Dwie dłonie jedna na drugiej	1 dłoń	2 palce
Głębokość ucisku w cm	4 / 5	2 / 3,5	1 / 1,5
Tempo ucisku	Ok100/min	Ok100/min	100/min
Stosunek ucisku / oddechu	15 / 2	5 / 1	5 / 1
Spr. czynności życiowych	Co 4 cykle ok. 1 min	15 cykli ok. 1 min	> 15 cykli ok. 1 min
Ilość wdechów podczas prowadzenia samego oddechu	12/min 1/5 sec	20/min 1 / 4 sec	20/min 1/3 sec

• * uraz , podtopienie, powieszenie bez odchylenia głowy wysuwamy samą żuchwę

• # za pierwszym razem możemy podjąć do 5-ciu prób

• $ oddech sprawdzamy przez 10 sec. W przypadku hipotermi do ok. 1 min Nasłuchuj, wyczuwaj, obserwuj,

STANY ZAGROŻENIA ŻYCIA.

• Niedrożność dróg oddechowych

• Zatrzymanie oddechu

• Zatrzymanie krążenia

• Wstrząs

POSTĘPOWANIE Z OSOBĄ NIEPRZYTOMNĄ.

Nieprzytomny




otwórz górne drogi oddechowe






oceń oddech






2 skuteczne wdmuchnięcia utrzymuj otwarte drogi oddechowe





sprawdź tętno




Sztuczne oddychanie

Po 1 min sprawdź

Krążenie.

SYTUACJE SZCZEGÓLNE W REANIMACJI

1. Kobieta w zaawansowanej ciąży.

• wymagane jest przesunięcie płodu na lewą stronę, pod prawy pośladek podnosimy na ok. 30 stopni,

• Osoba podtopiona.

• manewr Sellick'a zapobiega wydostaniu się treści żołądkowej na zewnątrz, polega na ucisku chrząstki pierścieniowatej na ok. 1 cm. Samemu trzymamy ją tylko podczas wdmuchiwania powietrza we dwoje 1 może trzymać ja cały czas

3. Osoby pourazowe lub po wypadkach komunikacyjnych,

• brak możliwości ucisku klatki pozostaje tylko wdmuchiwanie powietrza.

• Po porażeniu prądem.

• może powstać efekt kamiennej klatki piersiowej, wtedy też tylko wdmuchiwanie powietrza do czasu ustąpienia skurczu mięśni

CIAŁO OBCE W DROGACH ODDECHOWYCH

POSTĘPOWANIE Z OSOBĄ DOROSŁĄ CIAŁO OBCE

Sprawdź przytomność




otwórz górne drogi oddechowe





oceń oddech







2 skuteczne wdmuchnięcia








sprawdź tętno Rękoczyn Heimlicha na lężąco 5 razy




Sztuczne oddychanie

Po 1 min sprawdź

Krążenie.

Przytomna

- Dorosła osoba, dziecko rękoczyn Heimlicha na stojąco Ucisk na nadbrzusze do skutku, albo utraty przytomności.

• Kobieta w ciąży, osoba otyła ucisk na mostek

• Niemowlę kładziemy je sobie na rękę i uderzenia pomiędzy łopatki

Nieprzytomna

• Dorosła osoba, dziecko rękoczyn Heimlicha na leżąco 5 uciśnięć po czym 2 skuteczne wdmuchnięcie powietrza, nie wchodzi to ponownie 5 ucisków, znów wdmuchujemy i tak w kółko aż da się wdmuchnąć, po czym dalej jak w reanimacji

• Kobieta w ciąży, osoba otyła ucisk na mostek na leżąco reszta jw.

• Niemowlę sprawdzenie odruchów , sprawdzenie oddechu brak możliwości wdmuchnięcia kładziemy je sobie na rękę i 5 uderzeń pomiędzy łopatki, odwracamy 5 ucisków na mostek, 2 skuteczne wdmuchnięcia, jeżeli są możliwe to dalej jak w reanimacji ,jeżeli nie to odwracamy na plecy itd.

Zawsze zaczynamy od sprawdzenia odruchów , oddechu i tętna ograniczone zaufanie do osób postronnych.

Zestaw R1

Zestaw do podawania tlenu.

• Worek samorozprężalny

• Rezerwuar tlenu

• Maseczki do tlenoterapi skuteczność 40-60 % z rezerwuarem tlenowym 100%

• Butla + reduktor + przepływomierz zawsze max

Reszta sprzętu.

• Rurki ustno gardłowe rozmiary 00 0 1 2 3 4

• Ssak mechaniczny ręczny

• Kołnierze

• Szyny kramera

• Opatrunki

• Opaski elastyczne

• Nóż do pasów folia życia

Podawanie tlenu zasada 10 ml na kg/masy ciała.

Tlenoterapia czynna prowadzimy oddech , bierna poszkodowany oddycha sam do obu wystarcza worek samorozprężalny + maska tlenowa.

Maski tlenowe z rezerwuarem i bez tylko do biernej

W przypadku braku maski i worka dla niemowlęcia nabieramy tlenu w swoje policzki i następnie wdmuchujemy niemowlęciu.

Wskazania podawania 100% tlenu. Ogólnie zawsze

• zatrzymanie krążenia reanimacja

• wstrząs

• zatrucia wziewne co²

• duszności

• atak serca

• podtopienie

• utrata przytomności

• stany drgawkowe

Mniejsze stężenie podczas skręceń zwichnięć, urazów nie zagrażających życiu.

CHOROBY ZAGRAŻAJĄCE ŻYCIU

1. Atak serca zawał. Pęknięcie naczynia wieńcowego

Objawy: Silny ból zamostkowy promieniujący, strach, duszności, mogą być bóle żołądka

Postępowanie: wywiad, pozycja półsiedząca, rozpiąć garderobę, 100% tlenoterapia, uspokoić, wezwać pomoc

2. Udar Mózgu. (wylew) W wyniku wysokiego ciśnienia rozkurczowego pęknięcie naczynia krwionośnego

Objawy: u przytomnych niedowład , nierówne żrenice, bełkotliwa mowa

Postępowanie: pozycja leżąca z głową wyżej, tlenoterapi.

3. Cukrzyca.

Pierwotna chore narządy .

Wtórna złe odżywianie i tryb życia.

Osoba przytomna poradzi sobie sama.

Osoba nie przytomna zakładamy że ma za mało cukru.

Postępowanie jak z osobą nieprzytomną, tlenoterapia + kontrola czynności życiowych.

4. Padaczka dysfunkcja mózgu objawiająca się drgawkami

• postępowanie w czasie drgawek zabezpieczyć głowę, następnie postępować jak z osobą nieprzytomną ABC

• Zatrucie CO²

Objawy: duszność różowa skóra

Postępowanie:

- przytomna wyprowadzić tlen + tlen + tlen

-nieprzytomna ABC.

Wstrząs - Stan organizmu w którym dochodzi do niedotlenienia ważnych dla życia narządów.

• mózg

• serce

• płuca

• wątroba

• nerki

Przyczyny:

• krwotok

• atak serca

• odma

• uczulenie

Objawy: koniecznie wszystkie trzy razem

- wzrost tętna (narastający)

- szybszy oddech

- blada spocona skóra

Postępowanie:

• położyć nogi wyżej, na płask jedynie przy urazie głowy

• tlenoterapia

• okryć

Ewakuacja : zmiana położenia ciała człowieka

Zasady ewakuacji:

1. zagrożenie zewnętrzne

2. Zagrożenie wewnętrzne dotyczy samej poszkodowanej

• brak oddechu

• brak oddechu i tętna

• wstrząs

# na żądanie

# brak dostępu np. na tylnym siedzeniu

DROBNE WSKAZANIA PODCZAS EWAKUACJI.

1. Dbamy o własne bezpieczeństwo, sprawdzenie czy jest brak zagrożeń

2. Zabezpieczenie terenu kluczyki, hamulec ręczny

3. Sprawdzenie przytomności i stanu poszkodowanych, wezwanie pomocy poinformowanie bazy.

4. Udzielamy pomocy osobą rokującym uratowanie

5. Ewakuujemy jeżeli nie możemy dojść do poszkodowanej

6. Natychmiast ewakuujemy jeżeli poszkodowany nie ma oddechu i tętna bo w samochodzie nie można prowadzić reanimacji.

7. Zakładamy kołnierz i wolniej ewakuujemy jeżeli poszkodowany jest w wstrząsie.

8. W pozostałych przypadkach i jeżeli jest bezpiecznie czekamy na pogotowie bez wyjmowania poszkodowanych.

Rurka ustno-gardłowa : podtrzymuje już udrożnione drogi oddechowe, stosujemy tylko u osoby nieprzytomnej w przypadku niedrożności nosa i prowadzenia oddechu za pomocą worka samorozprężalnego. W przypadku gdy podejrzewamy uraz kręgosłupa a wyluksowanie żuchwy nie udrażnia dróg oddechowych stosujemy rękoczyn

czoło - żuchwa i wkładamy rurkę

UNIERUCHOMIENIA.

1. Kołnierz ratunkowy - zapobiega kompresji kręgów i częściowo unieruchamia zakładamy we dwóch

2. Unieruchomienie kończyn zasady:

• skręcenie i złamanie w pozycji fizjologicznej

• zwichnięcie w zastanej

• bandażujemy tak aby widoczne były końcówki palców

• szynę modelujemy przy kończynie, na swojej , kolegi lub zdrowej

KRWOTOKI.

Ilość krwi 80 ml na kg masy ciała.

Zawsze tamujemy krwawienie bo może dojść do wstrząsu.

Opatrunki uciskowe i osłaniające

Na głowę kodofix. Nie tamujemy żadnych wycieków z głowy

OBJWY URAZU KRĘGOSŁUPA.

Objawy i przyczyny:

• okoliczności wypadku (katastrofa, upadek z dachu)

• zaburzenia czucia i ruchu, ból w okolicach kręgosłupa

• informacje od świadków

Postępowanie: unieruchamiamy, kołnierz, deska, pod kolana wałek, folia tlen, sprawdzanie czynności życiowych.

Odma: powietrze pomiędzy ścianą klatki piersiowej a płucami.

Postępowanie: opatrunek trójstronny

Odma wentylowa po nożu

Odma prężna pęknięte płuco

W tych nic nie zrobimy, tylko pozycja półsiedząca i tlen.

Urazy czaszki.

Postępowanie :

• Opatrunek osłaniający

• Co wbite to pozostaje

Krwotok z nosa ma wyciekać w długotrwałym i silnym tamponada.

Uraz oczu płuczemy + opatrunek osłaniający na oba oczy poszkodowanego nie prowadzimy lepiej przenieść.

Wstrząśnienie mózgu.

Objawy mogą wystąpić po 24 h. A są to :

• wymioty

• bóle głowy

• nudności

Szyja stosujemy kołnierz ratunkowy w podejrzeniu przeciążeń kręgów szyjnych.

Żebra nic nie zrobimy

Jama brzuszna.

• Pęknięta wątroba i śledziona powoduje krwotok wewnętrzny

• Jelita nie wkładać do środka, położyć na poszkodowanego, przykryć zwilżoną gazą i okryć folią

Zmiażdżenia - wszystkie tkanki są uszkodzone

Postępowanie: jeżeli trwało to dłużej niż 15 min, nie zdejmujemy ciężaru ponieważ uszkodzone elementy szpik, tłuszcz tkanki mogą spowodować zatkanie naczyń w przypadku konieczności ewakuacji możemy zastosować opaskę uciskową

• jeżeli krócej to traktujemy jako złamanie

Hipotermia: obniżenie temperatury ciała czynnikami zewnętrznymi

• 
  
  badamy tętno przez 1 min brak /jest

• 
  wentylujemy przez 3 min

• ponownie sprawdzamy tętno przez 1 min brak/ jest

• reanimacja

• Zawsze zdjąć rozciąć ubranie nawet zimą jak najmniej poruszając poszkodowanego

• folia

• tlenoterapia

Odmrożenia najczęściej palce

• polewać zimną wodą powyżej miejsca odmrożenia

• twarz nic nie robimy

Oparzenia:

• termiczne

• chemiczne

• prądem

• energią promienistą

Postępowanie : przez około 20-30 min

• polewać zimną wodą

• zdjąć rozciąć odzież, odciąć co przyklejone

• opatrunek hydro żelowy po wstępnym schłodzeniu

• Water żel nie ma potrzeby chłodzić

Podtopiony we wodzie zakładamy kołnierz i na deskę lżej.

Transport na desce. Zawsze nogami do przodu

1

40

Rodzaj niebezpieczeństwa

2233

x 22

30

Nr rozpoznawczy mat (ONZ)

brak

jest

Włókna rozciągane

Oś obojętna.

P

Włókna ściskane

jest

brak

Ucisk klatki piersiowej.

Reanimacja

brak

Nie można

jest

brak

Ucisk klatki piersiowej.

Reanimacja

wentylacja

---