Podaż turystyczna to ilość dóbr i usług turystycznych jaką jest się skłonnym oddać przy danym poziomie cen krajowych
Zgodnie z definicją W. Hunzikera i K. Krapfa popyt turystyczny jest „sumą dóbr turystycznych, usług i towarów, które turyści są skłonni nabyć przy określonym poziomie cen”
Turyzm, pojęcie oznaczające całokształt spraw i zagadnień (geograficznych, społecznych, gospodarczych, kulturalnych, prawnych itp.) związanych z turystyką.
Funkcje i dysfunkcjie TiR:
Funkcje turystyki:
Wypoczynkowa
ma sprawić przyjemność, odnowa i odbudowa sił,
Zdrowotna
odporność na choroby, bliższy kontakt z przyrodą, zdrowie psychiczne,
Wychowawcza
Aktywność społeczna, fizyczna, kształtuje podejście do przyrody
Kształceniowa
Zbieranie wiedzy, w sposób praktyczny jak i poznawczy,
Miastotwórcza
Rozwój miast, urbanizacja demograficzna i ekonomiczna
Edukacji kulturowej
Podejście do życia, samokształcenie, kontakt z innymi ludźmi,
Ekonomiczna
Produkcja dóbr i usług, wymiana, konsumpcja,
Etniczna
Podróze zagraniczne związane z miejscem urodzenia, pochodzenia
Kształtowania świadomości ekologicznej
Zwrócenie uwagi na hałas, zniszczenie krajobrazu,
Polityczna
Formalności, traktaty,
Dysfunkcje turystyki:
- Dysfunkcje społeczne:
- konflikty
- przejecie obcego stylu zycia
- patologie
Dysfunkcje kulturowe
-niszczenie kultury ludowej
- niszczenie wartości religijnych i moralnych
- Dysfunkcje ekonomiczne
-zmiany w rolnictwie
- migracje ludności
-wiekszy import
-wzrost monokultury turystycznej
- Dysfunkcje przyrodnicze (ekologiczne)
-zanieczyszczenia srodowiska
-obnizenie jakosci zycia
- niszczenie krajobrazu
Podróżny - osoba która podrozuje poza swoim krajem czy miejscowoscia bez konkretnego celu. Dowolny transport, okres nie wiecej niz 12 mscy.
Turystyka- ogół ludzi, ktorzy podróżują i przebywają poza miejscem stałego zamieszkania lub zwykłym otoczeniem w różnych celach (wypoczynek, finanse), nie dłużej niż 12 mscy.
Odwiedzający - podstawa definicji turystyki, każda osoba, która przemieszcza się pomiędzy conajmiej 2 krajami lub 2 miejscowościami w kraju, w szeroko rozumianych celach wypoczynkowych, nie dłużej niż 12 mscy, bez podejmowania stałej pracy oraz stałego osiedlania się.
Turysta - to ten, który odbywa pobyt w danym miejscu w obiektach zakwaterowania masowego lub w kwaterach prywatnych.
Podstawowe 3 formy turystyki (wg. WTO)
przyjazdowa ( cudzoziemcy do kraju )
wyjazdowa ( obywatel do innego kraju )
krajowa ( obywatel w danym kraju )
Pochodne formy:
Turystyka międzynarodowa = 1+2
Turystyka wewnątrzkrajowa = 3+1
Turystyka narodowa = 2+3
Cele:
wypoczynek, wakacje, rekreacja
odwiedziny krewnych lub znajomych
interesy, biznes itd
zdrowotne, lecznicze
religijne, rozrywkowe
Funkcje i dysfunkcjie TiR:
1. Dysfunkcje społeczne:
- Konflikty miedzy ludnością miejscową, a turystami. Turyści często demonstrują zachowania i postawy, które nie są akceptowane przez ludność miejscową. Turystom dozwolone są pewne zachowania całkowicie zabronione ludności miejscowej, co wywołuje niezadowolenie i negatywne uczucia wobec turystów, np. zbyt swobodne zachowanie i zbyt skąpe odzienie turystów europejskich na plażach w krajach arabskich; w krajach islamu obowiązuje zakaz spożywania alkoholu, ale nie jest on stosowany wobec turystów w hotelach i restauracjach.
- Zmiany w życiu społecznym miejscowej ludności. Na skutek rozwoju turystyki i kontaktów z turystami zmienia się styl życia miejscowej ludności, następuje przejmowanie obcych wzorów życia.
- Zjawiska patologii społecznej czyli rozprzestrzenia się narkomania, pijaństwo, kradzieże, prostytucja, choroby zakaźne.
2. Dysfunkcje kulturowe:
- Niszczenie lub zanik tradycyjnej kultury ludowej. Miejscowości turystyczne oferują bardziej skomercjalizowaną i fałszywą wersję swego obyczaju i folkloru, dostosowaną do oczekiwań i wyobraźni turystów. Na skutek naśladownictwa i kontaktu z innymi kulturami zmienia się i ujednolica tradycyjna kultura. Przykładami są np. „tradycyjne” zespoły taneczne w Afryce, na Hawajach, w rezerwatach indiańskich; maski wyrabiane w Senegalu sprzedawane jako „tradycyjne” w całej Afryce.
- Niszczenie wartości religijnych, moralnych. Turysta może być nośnikiem niekorzystnych, negatywnych zachowań i zjawisk społecznych. Przykładem takich zachowań jest głośne zachowanie się w świątyniach, ignorowanie miejscowych obyczajów religijnych.
3. Dysfunkcje ekonomiczne:
- Zmiany w rolnictwie. Rozwój turystyki na danym obszarze może być powodem zmiany struktury upraw gospodarstw rolnych z profilu żywieniowego na produkcję komercyjną (uprawa warzyw, owoców, kwiatów), np. Jawa (Indonezja), Antyle, Wyspy Bahama.
- Migracje ludności. ludność wiejska w poszukiwaniu pracy migruje do miejscowości turystycznych, gdzie istnieją większe możliwości zarobkowania, np. utworzenie ogromnego regionu turystycznego w Cancun doprowadziło do wyludnienia wnętrza Płw. Jukatan (Meksyk).
- Konieczność zwiększenia importu. inwestycje w sektorze turystycznym w krajach słabo rozwiniętych oznaczają konieczność sfinansowania kosztownego importu z krajów uprzemysłowionych (wyposażenie hoteli, produkty spożywcze itp.)
- Rozwój monokultury turystycznej. Nadmierny wzrost znaczenia turystyki może spowodować uzależnienie gospodarki (krajowej lub lokalnej) od turystyki, co przy załamaniu ruchu turystycznego może mieć bardzo negatywne skutki. Egipt (gwałtowny spadek wpływów dewizowych po zamachach na turystów), Małe Antyle (np. Montserrat).
4. Dysfunkcje przyrodnicze (ekologiczne):
- Zakłócenie równowagi lub degradacja środowiska naturalnego. Zanieczyszczenie wód i powietrza, zaśmiecanie, wypłoszenie zwierzyny lub przeciwnie - przyzwyczajenie zwierzyny do karmienia przez turystów, przełowienie łowisk (wędkarstwo), zmiany gatunkowe (synantropizacja siedlisk), np. rejon Tatr i Zakopanego, Wielkie Jeziora Mazurskie, Balaton.
- Obniżenie jakości życia. Zbyt intensywny ruch turystyczny obniża jakość życia przez nadmierny ruch samochodów, motorówek, ciągły ruch i tłok w pewnych miejscach. Przykładem są miejscowości turystyczne w sezonie, np. Zakopane, Jastrzębia Góra, Mikołajki.
- Niszczenie krajobrazu - przypadkowe i nieprzemyślane osadnictwo (np. domki letniskowe) może powodować architektoniczne niszczenie krajobrazu, np. Zakopane, schronisko pod Baranią Górą, Jeż. Żarnowieckie.
Funkcje:
f. wypoczynkowa
zdrowotna
wychowawcza (ekologia, kultura)
edukacji kulturowej
wychowawcza pod względem ekologii
poznawcza
ekonomiczna
miastotwórcza
etniczna
polityczna
Polska Agencja Rozwoju Turystki (PART) - 1993 rok, jej celem jest poszukiwanie inwestorów zagranicznych, którzy chcieliby zainwestować w Polską turystykę (kapitał zagraniczny)
Samorządy terytorialne
Urzędy marszałkowskie
strategie rozwoju turystyki dla województwa
rejestr firm na które potrzebna jest koncesja (biura podróży)
Polska Izba turystyki (PIT) - samorząd gospodarczy.
organizacja która swoim członkom pomaga w rozliczenia i zatwierdza projekty aktów prawnych turystyki, wypowiada swoje opinie i ma swoją moc opiniodawczą w parlamencie.
Zrzeszenie polskich hoteli
Zrzesza zakłady hotelarskie, wydaje specjalistyczne czasopisma, organizuje konkursy, rekomenduje hotele.
T: Państwo a turystyka.
Polityka turystyczna państwa.
Interwencja państwa w gospodarce:
Funkcja państwa:
alokacja zasobów (niedoskonałści rynku- cechy dóbr publicznych, dobra społecznie korzystne lub szkodliwe, monopolizacja rynku)
stabilizacja (bezrobocie, inflacja, tempa wzrostu produkcji)
podział (niedoskonałego rynku, nieprawidłowego podziału, rzeczywistego podziału spowodowanego przez przepisy prawa)
Również w turystykę państwo musi ingerować.
O formie turystyki mówimy wówczas, gdy dokonujemy podziału ze względu na podmiot turystyki:
Cecha różnicująca forma
Wiek młodzieżowa, seniorów
Pochodzenie turysty zagraniczna, krajowa, regionalna
Zorganizowanie turystów zorganizowana, niezorganizowana
Ilość turystów indywidualna, grupowa
Ze względu na pochodzenie turysty turystykę możemy podzielić na:
turystyka krajowa lub regionalna - podróże mieszkańców po własnym kraju lub jego regionie albo podróże po grupie krajów
turystyka przyjazdowa - przyjazdy do danego kraju osób mieszkających stale gdzie indziej
turystyka wyjazdowa - wyjazdy mieszkańców danego kraju za granicę
Kategoria turystyki:
wewnątrzkrajowa - krajowa + zagraniczna przyjazdowa
narodowa - krajowa + zagraniczna wyjazdowa
międzynarodowa - zagraniczna wyjazdowa + przyjazdowa
Wybrane rodzaje turystyki
Krajoznawcza ,kwalifikowana, motywacyjna (stymulacyjna)
Turystyka zdrowotna - świadome i dobrowolne udanie się na pewien okres
Turystyka biznesowa - podróże związane z pracą
Turystyka kongresowa - biorą w niej udział przede wszystkim naukowcy, politycy oraz morska, etniczna - ,polonijna - odmiana turystyki etnicznej. socjalna -
Wybrane rodzaje turystyki
Turystyka krajoznawcza
Turystyka winiarska (enoturystyka)
Turystyka aktywna
Turystyka religijno-pielgrzymkowa
Turystyka kulturalna
Turystyka kwalifikowana
Turystyka a sfera konsumpcji.
Konsumpcja - akt jednorazowy lub wielokrotny zaspokajania różnorodnych materialnych i niematerialnych potrzeb człowieka przez dobra lub usługi posiadające określoną wartość wymierną i użyteczność.
Miary (mierniki) konsumpcji:
Reindl - 5 etapów rozwoju konsumpcji:
1. faza ilościowa -
2. faza substytucyjna
3. faza jakościowa niższa -
4. funkcja jakościowa wyższa
5. funkcja kreatywna -
Czynniki kształtujące konsumpcję w turystyce:
1. czynniki ekonomiczne
2. czynniki społeczno-demograficzne - wiek, płeć, wykształcenie,
wykonywany zawód
3. czynniki przestrzenne - wielkość i charakter miejsca zamieszkania, dostępność terenów turystyczno-rekreacyjnych
4. czynniki psychologiczne - moda, konsumpcja na pokaz, konformizm konsumpcyjny
Reindl - 5 etapów rozwoju konsumpcji:
1. faza ilościowa -
2. faza substytucyjna
3. faza jakościowa niższa -
4. funkcja jakościowa wyższa
5. funkcja kreatywna -
Czynniki kształtujące konsumpcję w turystyce:
1. czynniki ekonomiczne
2. czynniki społeczno-demograficzne - wiek, płeć, wykształcenie,
wykonywany zawód
3. czynniki przestrzenne - wielkość i charakter miejsca zamieszkania, dostępność terenów turystyczno-rekreacyjnych
4. czynniki psychologiczne - moda, konsumpcja na pokaz, konformizm konsumpcyjny
II faza- średniowiecze turystyczne
Od drugiej połowy XIX do II Wojny Światoej
Odpowiada fazie jakościowej niższej rozwoju konsumpcji
IIIfaza- era współczesnej turystyki:
Od zakończenia wojny do współczesności
Odpowada fazie jakościowej wyżej i kreatywnej rozwoju konsumpcji
TURYSTYKA WPŁYWA NA:
1.Zmiany stylu życia i modelu konsumpcji
zmiany w wydatkach na turystyke (wzrost cen powoduje spadek aktywności turystycznej)
Motywy w turystyce i odpowiadające im typy podróży
MOTYWY W TURYSTYCE |
TYPY PODRÓŻY |
Motywy związane z kulturą fizyczną
|
|
Motywy kulturalne, psychologiczne, edukacyjne
|
|
Motywy rozrywki, zabawy, przyjemności
|
|
Motywy towarzyskie i etniczne
|
|
Motywy związane z pracą
|
|
Motywy religijne
|
|
Ogólnopolskie i regionalne samorządy gospodarcze działające w turystyce
PIT - Polska Izba Turystyki -zrzeszający biura i agencje turystyczne z terenu całej Polski. Pozwala to na ochronę interesów branży turystycznej. Główne zadania: reprezentowanie interesów gospodarczych swoich członków wobec organów administracji państwowej, przyczynianie się do rozwoju polskiej turystyki poprzez inicjowanie, organizowanie i udział w przedsięwzięciach zapewniających materialne warunki rozwoju gospodarki turystycznej oraz jej doskonalenie, a także podnoszenie kultury obsługi turystów oraz kształtowanie zasad etyki zawodowej.
PZH - Polskie Zrzeszenie Hoteli - reprezentuje interesy branży hotelarskiej, wydaje specjalistyczne czasopisma, organizuje konkursy, rekomenduje hotele, 1962r.
RIT - Regionalne Izby Turystyczne - zadania podobne do PIT, ale inny zakres terytorialny; integracja środowiska, regionalne akcje promocyjne, wymiana doświadczeń, pomoc organizacyjno-prawna
PST - Polskie Stowarzyszenie Turystyki - elitarna organizacja, zorganizowała pierwszy polski kongres turystyki w 1992r.
Inne stowarzyszenia: Polskie Stowarzyszenie Przewoźników Pasażerskich Międzynarodowego Transportu Samochodowego, Stowarzyszenie Pilotów Wycieczek i Przewodników, Izba Gospodarcza „Uzdrowiska Polskie”, Rada Krajowa Izb Turystyki, Polska Federacja Biur Podróży, Polska Federacja Izb Turystycznych, Federacja Turystyki „Gospodarstwo Gościnne”, Konsorcjum Polskich Biur Podróży.
Ustawa o usługach turystycznych - podstawowy akt prawny, regulujący działalność gospodarczą w polskiej turystyce.
Ustawa o usługach turystycznych z dnia 29.08.1997 roku:
określa:
warunki zawierania umów, między przedsiębiorcami a ich klientami, o świadczenie usług turystycznych
zadania marszałka województwa i ministra do spraw turystyki
podstawowe definicje
zawiera przepisy dotyczące organizatorów turystyki, pośredników i agentów turystycznych
ochrona klienta
przepisy dotyczące przewodników turystycznych i pilotów wycieczek
przepisy świadczenia usług hotelarskich
Turystyka biznesowa szeroko rozumiana obejmuje: indywidualne podróże służbowe, spotkania grupowe, uczestnictwo w targach lub imprezach konsumenckich, podróże motywacyjne i turystykę korporacyjną. Ma ona obecnie coraz większe znaczenie ekonomiczne. Stanowi też w turystyce międzynarodowej sektor niezwykle trwały i o dyskretnej, ale za to regularnej ekspansji.
Dysfunkcje turystyki:
- Dysfunkcje społeczne:
- konflikty
- przejecie obcego stylu zycia
- patologie
- Dysfunkcje kulturowe
-niszczenie kultury ludowej
- niszczenie wartości religijnych i moralnych
- Dysfunkcje ekonomiczne
-zmiany w rolnictwie
- migracje ludności
-wiekszy import
-wzrost monokultury turystycznej
-
Dysfunkcje przyrodnicze (ekologiczne)
-zanieczyszczenia srodowiska
-obnizenie jakosci zycia
- niszczenie krajobrazu
Zasłuzeni:
Stanisław Staszic - inicjator SOP, muzea regionalne, podróze po Polsce ,praca o popularyzacji dobr przyrodniczych, --> twórca polskiego krajoznawstwa
Julian Niemcewicz - poseł na sejm Wielki, powstaniec Kościuszko, dzialal na emigracji,opisywal kulturę innych krajow,
Wincety Poll - geograf, uczeń Staszica, praca ze studentami, odkrył dla turystyki Sudety, przygotowania do stworzenia organizacji turystycznej (zmarł w 1872, 1873 - Galicyjskie Towarzystwo Tatranskie)
Główne zasługi towarzystwa Tatrzańskiego
popularyzacja wiedzy o polskich górach
tworzenie ikonografii o gorach
przemytnicy tatrzańscy
imprezy kulturalne (wyprawy), o ktorych pisala prasa.
PTK - Aleksander Janowski 1906 rejestracja organizacji, na jej bazie powstała liga ochrony przyrody; w 1950 przekształcone w PTTK
System organizacji turystyki w Polsce.
poziom rządowy
samorządy terytorialne
ogólnopolskie i regionalne samorządy gospodarcze działające w turystyce
przedsiębiorstwa świadczące usługi turystyczne
Poziom rządowy:
Ministerstwo sportu i turystyki jest odpowiedzialne za wszystko w temacie. (P. Drzewiecki - PO)
Polska Organizacja Turystyczna z siedzibą w Warszawie jest organym powołanym do promocji Polski na rynkach międzynarodowych. ( WOT - Poznań)
PART - 1993 rok, jej celem jest poszukiwanie inwestorów zagranicznych, którzy chcieliby zainwestować w Polską turystykę (kapitał zagraniczny)
Turyści w Polsce:
- Niemcy
- Czesi
- Ukraińcy
- Białorusini
- Słowacy
- Brytyjczycy
Najwięcej turystów z:
- Niemcy
- Japonia
- USA
- Chiny
- Wlk. Brytania
- Francja
Inny podział dóbr:
1. dobra podstawowe - zliczamy tu zarówno dobra naturalne jak też produkty pracy ludzkiej które w przeważającej mierze tworzą walory turystyczne i są jednocześnie odzwierciedleniem podaży pierwotnej
2. komplementarne - zalicza się tu obiekty noclegowe, żywieniowe, komunikacyjne i całą turystyczną bazę towarzyszącą
Zarówno dobra turystyczne podstawowe jak i komplementarne tworzą tzw. majątek turystyczny danego kraju bądź regionu.
CO DECYDUJE O ATRAKCYJNOŚCI REGIONU? :
*walory turystyczne,
*dostępność komunikacyjna,
*zagospodarowanie turystyczne