BIOLOGIA

Program nauczania w gimnazjum specjalnym dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim

Realizowany w Gimnazjum Specjalnym nr 19

W Zespole Szkół nr 6 w Bytomiu

Opracowanie

mgr Marta Krawczyk

Zaopiniował

mgr Barbara Świątek

Doradca metodyczny biologii i przyrody

Zatwierdził

Koncepcja programu opracowana została na podstawie programowej kształcenia ogólnego zawartej w rozporządzeniu MEN z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół.

SZCZEGÓŁOWE CELE KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA

Cele ogólne

1. Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych

Uczeń:

• Opisuje, systematyzuje i rozpoznaje organizmy

• Wyjaśnia zjawiska i procesy biologiczne zachodzące w wybranych organizmach na wybranych przykładach

• Wyjaśnia zjawiska i procesy biologiczne zachodzące w środowisku naturalnym

• Przedstawia i wyjaśnia zależności między organizmem a środowiskiem

• Wskazuje ewolucyjne źródła różnorodności biologicznej

2. Znajomość metodyki badań biologicznych

Uczeń:

• Planuje, przeprowadza i dokumentuje obserwacje i proste doświadczenia biologiczne

• Określa warunki przeprowadzenia doświadczenia

• Rozróżnia próbę kontrolną i badawczą

• Formułuje wnioski

• Przeprowadza obserwacje mikroskopowe preparatów świeżych i trwałych

3. Poszukiwanie, wykorzystanie i tworzenie informacji

Uczeń:

• Wykorzystuje różnorodne źródła i metody pozyskania informacji w tym technologię informacyjno-komunikacyjną

• Odczytuje, interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, graficzne i liczbowe

• Rozumie i interpretuje pojęcia biologiczne

• Zna podstawową terminologię biologiczną

4. Rozumowanie i argumentacja

Uczeń:

• Interpretuje informacje i wyjaśnia zależności przyczynowo-skutkowe między faktami

• Formułuje wnioski

• Formułuje i przedstawia opinie związane z omawianymi zagadnieniami biologicznymi

• Odróżnia informacje prawdziwe od nieprawdziwych

5. Znajomość uwarunkowań zdrowia człowieka

Uczeń:

• Analizuje związek pomiędzy własnym postępowaniem a zachowaniem zdrowia

• Rozpoznaje sytuacje wymagające konsultacji lekarskiej

• Rozumie znaczenie krwiodawstwa i transplantacji narządów

Cele szczegółowe

1. W zakresie wiadomości

Uczeń powinien wykazać się znajomością i rozumieniem podstawowych pojęć biologicznych, terminów, definicji, budowy i zasad funkcjonowania organizmów.

Dotyczy to poszczególnych zagadnień takich jak:

- budowa chemiczna organizmów

- wykorzystanie energii przez organizmy

- budowa i funkcjonowanie komórki roślinnej i zwierzęcej

- budowa wirusów, bakterii, grzybów, roślin, zwierząt oraz różnic pomiędzy poszczególnymi organizmami, które pozwalają zaklasyfikować je do poszczególnych grup systematycznych

- przystosowania w budowie i właściwościach organizmów do środowiska, w którym żyją

- znaczenie organizmów w przyrodzie i życiu człowieka

- budowa i funkcjonowanie komórek, tkanek, narządów i układów w organizmie człowieka

- przebieg podstawowych procesów fizjologicznych w organizmie człowieka

- zasady prawidłowego funkcjonowania organizmu jako całości

- czynniki chorobotwórcze, które stanowią przyczynę chorób

- zasady profilaktyki i higieny chorób

-zależności pomiędzy organizmami oraz środowiskiem

- funkcjonowanie ekosystemów

- lokalne i globalne problemy ochrony środowiska

- wpływ zachowania człowieka na środowisko, w którym żyje

- podstawowe zasady dziedziczenia

- znaczenie badań biologicznych

- teoria ewolucji

2. W zakresie umiejętności

Uczniowie powinni zdobytą wiedzę teoretyczną umieć wykorzystywać w sytuacjach typowych i problemowych. Powinni wykazać się następującymi umiejętnościami

- wyjaśnianiem czynności i procesów życiowych zachodzących w organizmach

- postrzeganiem funkcjonowania organizmu człowieka jako całości

- interpretowaniem zależności zachodzących w środowisku życia organizmów i jego budową i funkcjonowaniem

- określaniem przyczyn chorób człowieka

- analizowaniem i przewidywaniem skutków własnych decyzji, co do swojego postępowania

- przewidywaniem konsekwencji zdrowotnych wynikających z nieprzestrzegania zasad profilaktyki zdrowotnej

- rozpoznawaniem stanu zdrowia, który wymaga konsultacji lekarskiej

- charakteryzowaniem objawów wybranych chorób człowieka

- porównywaniem cech charakterystycznych organizmów wirusów, bakterii, grzybów, roślin i zwierząt

- charakteryzowaniem ekosystemów

- ocenianiem skutków działalności człowieka na środowisko

- wskazywaniem na przyczyny problemów środowiska

- wyjaśnianiem podstawowych zasad dziedziczenia cech

- wskazywaniem źródła różnorodności biologicznej

- określaniem warunków prostych doświadczeń biologicznych

- korzystaniem z różnych źródeł informacji

3. Cele wychowawcze

Uczniowie powinni

- szanować zdrowie swoje i innych

- troszczyć się o zachowanie zdrowia

- stosować w życiu zasady profilaktyki zdrowotnej

- wykazywać zachowania prozdrowotne

- rozwijać szacunek do przyrody i otaczającego środowiska

- wykazywać szacunek do każdej istoty żywej

- troszczyć się o stan środowiska lokalnego i globalnego

- rozwijać zainteresowania przyrodnicze

TREŚCI NAUCZANIA ZGODNE Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Z DN.23.XII.2008

Treści nauczania

1. Związki chemiczne budujące organizmy oraz pozyskiwanie i wykorzystanie energii

2. Budowa i funkcjonowanie komórki

3. Systematyka - zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności organizmów

4. Ekologia

5. Budowa i funkcjonowanie organizmu roślinnego na przykładzie rośliny okrytonasiennej

6. Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka

7. Stan zdrowia i choroby

8. Genetyka

9. Ewolucja życia

10. Globalne i lokalne problemy środowiska

Program nauczania jest przewidziany do realizacji w ramach 130 godzin, tj. 4 godzin tygodniowo w całym cyklu kształcenia: 1 godzina tygodniowo w klasie pierwszej gimnazjum, 1 godzina tygodniowo w klasie drugiej i 2 godziny tygodniowo w klasie trzeciej. Treści nauczania zawarte w programie są:

• zgodne z Podstawą programową kształcenia ogólnego w zakresie nauczania biologii w gimnazjum (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17),

• zgodne z aktualnym stanem wiedzy biologicznej oraz pozostałych przedmiotów przyrodniczych,

• dostosowane do możliwości ucznia gimnazjum specjalnego

KLASA I

Związki chemiczne budujące organizmy oraz pozyskiwanie i wykorzystanie energii

• Pierwiastki budujące ciała organizmów ze szczególnym uwzględnieniem węgla jako pierwiastka ważnego dla istnienia życia

• Znaczenie wody dla funkcjonowania organizmów

• Grupy związków chemicznych budujących żywe organizmy (węglowodany, białka, tłuszcze, kwasy nukleinowe, witaminy, sole mineralne) i ich funkcje

• Procesy dostarczające energii - fotosynteza, oddychanie tlenowe, fermentacja alkoholowa i mlekowa

• Czynniki niezbędne do życia - auto i heterotrofy

Budowa i funkcjonowanie komórki

• Podstawowe elementy budowy komórki roślinnej i zwierzęcej (błona komórkowa, cytoplazma, jądro, chloroplast, mitochondrium, wakuola, ściana komórkowa, rybosomy)

• Podstawowe funkcje elementów komórki

• Porównanie budowy komórki bakterii, roślin i zwierząt

Systematyka - zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności organizmów

• Czynności życiowe organizmu- cechy życia (odżywianie, oddychanie, wydalanie, ruch, reakcja na bodźce, rozmnażanie, wzrost, rozwój)

• Podstawowe cechy wirusów

• Podstawowe cechy bakterii

• Znaczenie bakterii w przyrodzie i dla człowieka

• Cechy charakterystyczne i miejsca występowania grzybów oraz ich znaczenie dla człowieka ( drożdże, pleśniaki, porosty, podstawczaki)

• Cechy morfologiczne glonów

• Cechy morfologiczne mchów, paproci i widłaków

• Cechy morfologiczne roślin nagozalążkowych i okrytozalążkowych

Budowa i funkcjonowanie organizmu roślinnego na przykładzie rośliny okrytozalążkowej

• Czynności życiowe organizmu roślinnego (odżywianie, oddychanie, wydalanie, reakcja na bodźce, rozmnażanie, wzrost i rozwój)

• Cechy budowy tkanek roślinnych do pełnienia określonych funkcji

• Organy rośliny okrytonasiennej i ich funkcje (korzeń, pęd, łodyga, liść, kwiat, owoc

• Elementy budowy kwiatu i ich rola w rozmnażaniu płciowym (działki kielicha, płatki korony, słupkowie, pręcikowie)

• Budowa nasienia(łupina nasienna, bielmo, zarodek)

• Warunki niezbędne do procesu kiełkowania (temperatura, woda, tlen)

• Sposoby rozsiewania nasion

• Rola owoców w procesie rozsiewania nasion

• Znaczenie poznanych grzybów i roślin w środowisku i dla człowieka

KLASA II

Systematyka - zasady klasyfikacji, sposoby identyfikacji i przegląd różnorodności organizmów

• Czynności życiowe organizmu jednokomórkowego samożywnego (euglena) i cudzożywnego (pantofelek)

• Cechy morfologiczne, środowisko i przystosowania do trybu życia parzydełkowców

• Cechy morfologiczne, środowisko i przystosowania do trybu życia płazińców

• Cechy morfologiczne, środowisko i przystosowania do trybu życia nicieni

• Cechy morfologiczne, środowisko i przystosowania do trybu życia pierścienic

• Cechy morfologiczne, środowisko i przystosowania do trybu życia stawonogów (skorupiaków, owadów, pajęczaków)

• Cechy morfologiczne, środowisko i przystosowania do trybu życia mięczaków

• Cechy morfologiczne, środowisko i przystosowania do trybu życia ryb

• Cechy morfologiczne, środowisko i przystosowania do trybu życia płazów

• Cechy morfologiczne, środowisko i przystosowania do trybu życia gadów

• Cechy morfologiczne, środowisko i przystosowania do trybu życia ptaków

• Cechy morfologiczne, środowisko i przystosowania do trybu życia ssaków

• Znaczenie poznanych zwierząt w środowisku i dla człowieka

Ekologia

• Funkcjonowanie organizmów w środowisku lądowym i wodnym

• Konkurencja wewnątrzgatunkowa i międzygatunkowa

• Przystosowania zwierząt do odżywiania się pokarmem roślinnym i przystosowania roślin służące obronie przed zgryzaniem

• Przystosowania zwierząt do drapieżnictwa i reakcje obronne ofiar

• Przystosowanie do pasożytniczego trybu życia na przykładzie poznanych pasożytów

• Regulacja liczebności, symbioza

• Zależności pomiędzy żywymi i nieożywionymi elementami ekosystemu

• Zależności pokarmowe (łańcuchy i sieci pokarmowe) w ekosystemie

• Obieg materii i przepływ energii przez ekosystem

• Populacja i stosunki w biocenozie

KLASA III

Budowa i funkcjonowanie organizmu człowieka

1. Tkanki, narządy, układy narządów

• Budowa organizmu człowieka(tkanki, narządy, układy)

• Funkcje tkanek i ich podstawowe cechy budowy nabłonkowa, mięśniowa, nerwowa, łączna ( tłuszczowa, chrzęstna, kostna, krew)

• Budowa, funkcje i współdziałanie poszczególnych układów(ruchu, pokarmowego, oddechowego, krążenia, wydalniczego, nerwowego, dokrewnego, rozrodczego)

Układ ruchu

• Prawidłowe funkcjonowanie układu ruchu - współdziałanie mięśni, ścięgien, kości i stawów

• Budowa i funkcje kości

• Elementy szkieletu osiowego, obręczy i kończyn

• Znaczenie aktywności fizycznej dla prawidłowego funkcjonowania układu ruchu

3. Układ pokarmowy i odżywianie się

• Znaczenie składników pokarmowych (białka, tłuszcze, węglowodany, sole mineralne, woda) dla prawidłowego rozwoju i funkcjonowania organizmu

• Rola i skutki niedoboru witamin w organizmie człowieka(A, C, B₆,B₁₂, kwas foliowy, D)

• Rola i skutki niedoboru składników mineralnych w organizmie człowieka(Mg, Fe, Ca)

• Budowa i funkcje poszczególnych części układu pokarmowego

• Miejsce, produkty trawienia miejsce wchłaniania głównych grup związków organicznych

• Rola błonnika w prawidłowym funkcjonowaniu układu pokarmowego(konieczność systematycznego spożywania warzyw i owoców)

• Prawidłowe odżywianie się - stosowanie diety zróżnicowanej i dostosowanej do potrzeb organizmu( wiek, stan zdrowia, tryb życia, aktywność fizyczna, pora roku)

• Konsekwencje zdrowotne niewłaściwego odżywiania się (otyłość, niedowaga i ich skutki, indeks masy ciała)

4. Układ oddechowy

• Budowa i funkcje części układu oddechowego

• Funkcje układu oddechowego

• Przebieg wymiany gazowej w tkankach i płucach, rola krwi w transporcie gazów oddechowych

• Czynniki wpływające na prawidłowy stan i funkcjonowanie układu oddechowego(aktywność fizyczna, palenie bierne i czynne)

5. Układ krążenia

• Budowa i funkcje narządów układu krwionośnego i limfatycznego

• Krążenie krwi w obiegu płucnym i ustrojowym

• Rola głównych składników krwi (krwinki czerwone - erytrocyty, białe -leukocyty, płytki krwi-trombocyty , osocze), grupy główne krwi (system AB0 ) i czynnik Rh

• Znaczenie krwiodawstwa

6. Układ odpornościowy

• Elementy układy odpornościowego(narządy: śledziona, grasica, węzły chłonne: komórki: makrofagi, limfocyty T, limfocyty B; cząsteczki: przeciwciała)

• Odporność swoista i nieswoista, naturalna i sztuczna, bierna i czynna

• Działanie surowicy i szczepionki- znaczenie szczepień obowiązkowych i nieobowiązkowych

• Transplantacja narządów

• Znaczenie przeszczepów (rodzinnych, zgoda na transplantację po śmierci)

7. Układ wydalniczy

• Budowa i funkcjonowanie układu wydalniczego(nerki, moczowody, pęcherz moczowy, cewka moczowa), produkcja moczu

• Narządy i substancje biorące udział w wydalaniu

• Higiena układu wydalniczego

8. Układ nerwowy

• Budowa i funkcje ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego

• Rola współczulnego i przywspółczulnego układu nerwowego

• Rodzaje i rola odruchów (łuk odruchowy)

• Stres - czynniki wywołujące stres, przykłady pozytywnego i negatywnego działania stresu, sposoby radzenia sobie ze stresem

9. Narządy zmysłów

• Budowa i funkcjonowanie oka

• Podstawowe zasady higieny narządu wzroku

• Wady wzroku- ich przyczyny i korekcja wad wzroku (krótkowzroczność, dalekowzroczność, astygmatyzm)

• Budowa i funkcjonowanie ucha

• Podstawowe zasady higieny narządu słuchu

• Wpływ hałasu na zdrowie człowieka

• Rola zmysłów i ich lokalizacja(równowagi, smaku, węchu)

10. Układ dokrewny

• Rola gruczołów dokrewnych w regulacji procesów życiowych

• Biologiczna rola hormonów(wzrostu, tyroksyny, insuliny, adrenaliny, testosteron, estrogeny)

• Antagonistyczne działanie insuliny i glukagonu

• Znaczenie przyjmowania środków hormonalnych

11. Skóra

• Budowa, cechy i funkcje skóry ( cechy adaptacyjne do pełnienia funkcji ochronnej, zmysłowej i termoregulacyjnej)

• Zdrowie skóry i zmiany na skórze

12. Rozmnażanie i rozwój

• Budowa i funkcje narządów płciowych męskich i żeńskich

• Rola gamet w procesie zapłodnienia

• Cykl miesiączkowy kobiety

• Przebieg ciąży i wpływ szkodliwych czynników na rozwój zarodka i płodu

• Cechy i przebieg fizycznego, psychicznego i społecznego dojrzewania człowieka

• Zasady profilaktyki chorób przenoszonych drogą płciową

13. Stan zdrowia i choroby

• Pojęcie zdrowia i choroby

• Wpływ na zdrowie człowieka substancji psychoaktywnych (tytoń, alkohol, narkotyki, środki dopingujące, kofeina, leki)

• Choroby wywoływane przez wirusy, bakterie, pasożyty, zasady profilaktyki, drogi zakażenia, indywidualne i społeczne skutki zakażenia (HIV, HBV, HCV, HPV)

• Czynniki sprzyjające rozwojowi choroby nowotworowej (niewłaściwa dieta, tryb życia, substancje psychoaktywne, promieniowanie UV)

• Zasady profilaktyki chorób nowotworowych

• Podstawowe badania kontrolne i ich znaczenie(stomatologiczne, badanie krwi i moczu, tętno i ciśnienie krwi)

• Zasady stosowania leków i antybiotyków, środki ostrożności w ich stosowaniu

• Podstawowe zasady higieny

• Prawidłowe funkcjonowanie organizmu - prawidłowy rozkład dnia

14. Genetyka

• Budowa i rola DNA i RNA, zapis informacji genetycznej, kod genetyczny

• Dziedziczenie cech, grup krwi i płci (Prawa Mendla)

• Czynniki mutagenne i choroby człowieka warunkowane mutacjami(mukowiscydoza, Zespół Downa)

15. Ewolucja życia

• Ewolucja organizmów i człowieka, źródła wiedzy o ewolucji, dobór naturalny i sztuczny

• Pochodzenie człowieka (podobieństwa i różnice między człowiekiem i innymi naczelnymi)

16. Globalne i lokalne problemy środowiska

• Przyczyny i skutki ocieplenia klimatu

• Segregacja odpadów (postępowanie z bateriami, świetlówkami, przeterminowanymi lekami)

• Działania człowieka zmierzające do oszczędzania wody i energii elektrycznej

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW KSZTAŁCENIA I WYCHOWANIA

(uwzględniający możliwości modyfikacji w zależności od sytuacji dydaktycznej i indywidualnej pracy z uczniem)

Stosowanie różnorodnych strategii i metod nauczania może pomóc w pracy z uczniem upośledzonym w stopniu lekkim. Mogą to być:

• Aktywizujące metody nauczania

• Bezpośrednia obserwacja organizmów żywych w ich naturalnym środowisku

• Przeprowadzanie prostych doświadczeń

- wydzielanie dwutlenku węgla podczas fermentacji drożdży

- wpływ różnorodnych czynników na proces kiełkowania nasion

- rola składników chemicznych kości

- sprawdzanie obecności skrobi w produktach spożywczych

- warunki wzrostu pleśni

- rozmieszczenie receptorów czucia w skórze różnych części ciała człowieka

• Dokonywanie prostych ćwiczeń i obserwacji

- obserwacja mikroskopowych preparatów trwałych i świeżych

- pomiar tętna ciśnienia krwi człowieka w spoczynki i po wysiłku fizycznym

- obserwacja pospolitych gatunków roślin i zwierząt w ich naturalnym środowisku

- obserwacja rozmieszczenia, zagęszczenia i liczebności gatunku rośliny zielnej

• Zajęcia terenowe

- wycieczki do muzeów, ogrodów botanicznych, parków, lasu

- wycieczki do placówek służby zdrowia, stacji krwiodawstwa, laboratorium

• Zajęcia pozalekcyjne w formie np. działalności w kole biologicznym lub szkolnym kole LOP

Zakres wiadomości i formy pracy powinny być dostosowane do indywidualnych możliwości poznawczych ucznia

OPIS ZAŁOŻONYCH OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Wymagania podstawowe obejmują treści przystępne, uniwersalne, pewne naukowo, niezbędne na danym i wyższych etapach kształcenia, bezpośrednio użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia.

Wymagania ponadpodstawowe obejmują treści złożone o charakterze problemowym, hipotetyczne, przydatne, ale nie niezbędne na danym lub wyższym etapie kształcenia.

Absolwent gimnazjum w wyniku realizacji programu powinien

• Umieć dokonać prostych obserwacji makro i mikroskopowych organizmów żywych

• Wymienić podstawowe cechy życiowe organizmów

• Opisywać, porządkować i rozpoznawać pospolite gatunki organizmów

• Wyjaśniać zjawiska i procesy biologiczne zachodzące w wybranych organizmach

• Wyjaśniać zjawiska i procesy biologiczne zachodzące w środowisku

• Wyjaśniać zależności między organizmem a środowiskiem

• Wskazywać źródła różnorodności biologicznej

• Planować, przeprowadzać i dokumentować obserwacje i proste doświadczenia biologiczne

• Określać warunki doświadczenia, formułować wnioski, przedstawiać i interpretować wyniki

• Przeprowadzać obserwacje mikroskopowe preparatów świeżych i trwałych

• Wykorzystywać różnorodne źródła wiedzy naukowej oraz technologię informacyjną

• Odczytywać, analizować i interpretować informacje tekstowe, graficzne, liczbowe

• Rozumieć i interpretować pojęcia biologiczne

• Znać podstawową terminologię biologiczną

• Interpretować informacje naukowe

• Wyjaśniać zależności przyczynowo- skutkowe

• Formułować wnioski

• Formułować opinie

• Odróżniać fakty naukowe od pseudonaukowych

• Przedstawiać opinie związane z zagadnieniami biologicznymi

• Analizować związek pomiędzy własnym postępowaniem a zachowaniem zdrowia

• Rozpoznawać sytuacje wymagające konsultacji lekarskiej

• Rozumieć znaczenie krwiodawstwa

• Rozumieć znaczenie transplantacji narządów

KRYTERIA OCENY I METODY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Różnorodne uwarunkowania psychofizyczne dzieci upośledzonych umysłowo powodują trudności w osiąganiu założonych celów edukacyjnych

Sprawdzanie osiągnięć uczniów i ocena ich postępów muszą być indywidualne

W przygotowaniu sprawdzianów i ocenie osiągnięć ucznia należy brać pod uwagę

- zainteresowanie przedmiotem

- indywidualne możliwości ucznia

- wcześniejsze osiągnięcia

- zakres wiadomości

- poziom umiejętności

- zaangażowanie i aktywność na lekcjach

- zainteresowanie wiedzą biologiczną i przyrodniczą

- nabyte umiejętności poznawcze dotyczące organizmów i środowiska

- wykorzystanie zdobytej wiedzy w szkole w praktyce

- zachowania świadczące o stosunku do świata istot żywych

Sprawdzanie osiągnięć ucznia może dotyczyć wiadomości, umiejętności lub wykorzystania wiedzy w praktyce.

Sprawdzanie osiągnięć ucznia może odbywać się w formie pisemnej lub ustnej w zależności od indywidualnych możliwości ucznia.

Sposoby rozpoznawania przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i umiejętności z biologii

• Obserwacja pracy uczniów na lekcji, ich zachowanie

• Odpowiedzi ustne i prace pisemne

• Wnioskowanie

• Ćwiczenia praktyczne

• Zadania problemowe

• Staranność wykonania prac pisemnych: notatki, wykresy, rysunki, schematy

• Umiejętność posługiwania się sprzętem np. mikroskopem, preparatami

1. Szczegółowe kryteria dotyczące poszczególnych obszarów aktywności z zakresu biologii:

Stopień celujący (6) - otrzymuje uczeń, który:

• posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania

• biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami

• potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce

• osiąga sukcesy w konkursach z zakresu wiedzy biologicznej

• podejmuje próby rozwiązywania zadań wykraczających poza program nauczania

Stopień bardzo dobry (5) - otrzymuje uczeń, który:

• opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określonych programem nauczania w danej klasie

• sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami

• rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne

• potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce

Stopień dobry (4) - otrzymuje uczeń, który:

• poprawnie orientuje się w zagadnieniach i pojęciach z zakresu biologii

objętych programem nauczania dla danej klasy

• dość dobrze opanował treści nauczania objęte programem nauczania

• potrafi wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce

Stopień dostateczny( 3) - otrzymuje uczeń, który:

• posługuje się ze zrozumieniem zdobytymi informacjami

• zna podstawowe pojęcia z zakresu biologii

Stopień dopuszczający(2) - otrzymuje uczeń, który:

• przy pomocy nauczyciela potrafi odpowiedzieć na pytanie

• w słabym stopniu opanował materiał objęty programem nauczania

Stopień niedostateczny (1) - otrzymuje uczeń, który:

• nie opanował materiału objętego programem nauczania

• odpowiedź, którego nie mieści się w kryteriach ocen pozytywnych

Każda ocena odpowiedzi dokonywana jest z uwzględnieniem indywidualnych możliwości ucznia.

2. Zasady oceniania ucznia.

I. Założenia przedmiotowego systemu oceniania z biologii

1. Ocenie podlega praca ucznia i jego postępy a nie stan wiedzy.

2. Uczeń jest informowany na bieżąco o tym, co zrobił dobrze, ile potrafi a czego nie umie.

3. Uwzględniany jest nawet najmniejszy wysiłek ucznia.

4. Uczeń jest stymulowany do systematycznej pracy i samokontroli

( zadania domowe, samodzielna praca w zeszycie ćwiczeń, zadania dodatkowe).

II. Szczegółowe zasady oceniania ucznia.

1. Sposoby sprawdzania osiągnięć ucznia

1. Sprawdziany pisemne:

• praca klasowa (obejmuje jeden dział materiału, jednogodzinny)

• sprawdzian (obejmuje jedno zagadnienie, 20 minutowy)

• kartkówka (obejmuje materiał ostatniej lekcji)

• odpowiedź ustna - obejmuje materiał omawiany na dwóch ostatnich

lekcjach

3. samodzielna praca ucznia w zeszytach ćwiczeń - oceniana po skończonym dziale materiału

4. zadania domowe- systematyczne odrabianie zadań domowych i uzupełnianie braków

5. prace dodatkowe

6. zeszyt przedmiotowy- uczeń ma obowiązek starannie prowadzić zeszyt przedmiotowy

7. aktywność na lekcji - oceniana w postaci plusów, które może otrzymać uczeń aktywnie uczestniczący w lekcji

2. Częstotliwość oceny pracy ucznia.

1. Sprawdziany pisemne

• Praca klasowa - około trzy razy w semestrze

• Sprawdzian, kartkówka - w zależności od potrzeb

• Odpowiedź ustna - minimum dwa razy w semestrze

• Praca w ćwiczeniach - w zależności od ilości działów materiału

• Zadania domowe - systematycznie na bieżąco

• Prace dodatkowe - na bieżąco

3. Zasady przeprowadzania oceny uczniów

1. Praca klasowa - z tygodniowym wyprzedzeniem

2. Sprawdzian - z jednodniowym wyprzedzeniem

3. Kartkówka - bez zapowiedzi

4. Odpowiedź ustna - bez zapowiedzi

4. Poprawa sprawdzianów pisemnych.

1. praca klasowa - w terminie dwóch tygodni od daty wystawienia oceny

2. Sprawdziany i kartkówki - w ciągu tygodnia

3. Odpowiedź ustna - następną odpowiedzią

Prace klasowe są obowiązkowe. Jeśli uczeń z przyczyn losowych, usprawiedliwionych nie może jej napisać, ma obowiązek to uczynić w terminie dwóch tygodni od daty ustalonej pierwotnie.

W odpowiedzi ustnej ocenie podlega:

• Poprawność odpowiedzi na dane pytanie

• Samodzielność odpowiedzi

5. Ocena aktywności ucznia.

Aktywność na lekcji oceniana jest w postaci plusów i minusów.

Plus może otrzymać uczeń, który:

• Aktywnie uczestniczy w lekcji

Minus może otrzymać uczeń za:

• Bierną postawę na lekcji (odmowa podejścia do tablicy)

• Brak zeszytu przedmiotowego

• Brak zadania domowego

• Przeszkadzanie w prowadzeniu zajęć (rozmowy, odrabianie innych lekcji)

Ocena aktywności ucznia na zajęciach

5plusów - stopień bardzo dobry

4 plusy - stopień dobry

5 minusów - stopień niedostateczny

6. Uczniom, którzy wnoszą Duży wkład pracy własnej i duże zaangażowanie w zajęciach lekcyjnych można podwyższyć stopień ze względu na ich obniżoną sprawność intelektualną.

7. Uczeń z upośledzeniem w stopniu umiarkowanym może mieć podwyższony stopień ze względu na jego obniżoną sprawność intelektualną

1

---