ZMIANY NACZYNIOWE

PLAMICE

• Zmiany skórne spowodowane wylewami krwi do skóry i tkanki podskórnej

• Barwa zmian - czerwona lub szkarłatna

• Wybroczyny: małe, kilkumilimetrowe zmiany, często na dystalnych częściach ciała

• Podbiegnięcia krwawe: większe wylewy, krwiaki

• Zmiany mogą być obecne na skórze i błonach śluzowych

• Charakter zmian

• Wykwity płaskie - plamica zwykła

• Wykwity szerzące się obwodowo w obrączki - plamica obrączkowata

• Polimorfizm wykwitów - rumień, wybroczyny, grudki, pęcherzyki, martwica, owrzodzenia - plamica hiperergiczna

• Przyczyny plamic

• Obniżenie ilości plytek krwi:

• Samoistnie - idiomatyczna plamica trombocytopeniczna

• W przebiegu chorób ogólnoustrojowych (autoimmunologiczne, zakaźne, nowotworowe)

• Zahamowanie czynności szpiku (leki, radioterapia)

• Zaburzenia krzepnięcia - choroby krwi (np. hemofilia)

• Zwiększona łamliwość lub przepuszczalność naczyń krwionośnych:

• Wrodzona kruchość naczyń

• Zmiany zapalne ściany naczyń (infekcje, choroby autoimmunologiczne)

• W wyniku stosowania KS (plamica posterydowa)

• Zmiany zwyrodnieniowe ściany naczyń (plamica starcza)

• Czynniki fizyczne (promieniowanie słoneczne)

• Zastoinowa (przewlekła niewydolność żylna kończyn dolnych)

• Zaburzenia metaboliczne:

• Cukrzyca

• Niedobór witaminy C (szkorbut)

• Leczenie:

• Przyczynowe np. antybiotykoterapia

• Kortykosteroidy ogólnie i miejscowo

• Środki uszczelniające naczynia (rutyna, witamina C, wapń)

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ ŻYLNA

• Niewydolność żył powierzchownych lub głębokich

• Może być związek z żylakowatością

• Niewydolność zastawek żylnych - cofanie się krwi - zastój i zwiększenie objętości krwi w kończynach dolnych - poszerzenie żył i kapilar - nieszczelność naczyń

• Objawy kliniczne:

• Drobne pajączki żylne w okolicy kostki i łuku stopy (corona phlebectatica)

• Obrzęk - przesięk płynu z naczyń do tkanki, gorszy po długim staniu lub wieczorem

• Wyprysk zastoinowy - zapalenie tkanki wokół naczyń, a następnie naskórka - zaczerwienienie, sączenie strupy, świąd, złuszczanie

• Przebarwienia - przez nieszczelne naczynia wydostają się erytrocyty - odkładanie się złogów hemosyntedryny oraz na tle pozapalnym melaniny; zwykle wokół kostek, mają trwały charakter

• Twardzinopodobne stwardnienie skóry - przeciekanie stymuluje fibroblasty - odkładanie się fibryny i kolagenu wokół naczyń - zaburzone odżywienie i utenowanie tkanek - stwardnienie skóry wokół kostek - obrzęk nad stwardnieniem - obraz odwróconej butelki szampana

• Zgrubienie skóry - masywne obrzęki mogą ulec utrwaleniu - pogrubienie skóry

• Zanik biały - niewielkie zmiany o charakterze białych zanikowych blizenek, zwykle wokół kostek, z rozszerzonymi naczyniami

OWRZODZENIA ZASTOINOWE

• Utrata skory i tkanki podskórnej wskutek niedostatecznego ukrwienia w przebiegu niewydolności żylnej

• Okolica kostek (najczęściej przyśrodkowa) dystalna część przedniej powierzchni podudzia

• Czasem po niewielkim urazie, często samoistnie

• Różny kształt - owalne, pełzające, czasem obejmujące cały obwód kończyny

• Zawierają tkanki martwicze, ropę, ziarninę

• Bolesność jest różna

• Powikłania - wtórne infekcje, alergia kontaktowa

• Postępowanie:

• Unikanie stania, siedzenia

• Spacery, leżenie z nogami uniesionymi wyżej

• Unikanie gorących temperatur

• Terapia uciskowa

• Miejscowo: środki z heparyną, wyciągiem z kasztanowca itd.

• Ogólnie: escyna, kasztanowiec, rutyna, inne flawonoidy, środki reologiczne (Detralex, Diosminex itd.)

• Leczenie owrzodzeń

ŻYLAKOWATOŚĆ KOŃCZYN DOLNYCH

• Poszerzone, wydłużone żyły o krętym przebiegu

• Zachorowalność rośnie z wiekiem

• Częściej kobiety

• Przyczyny:

• Starszy wiek

• Predyspozycje rodzinne

• Czynniki hormonalne (ciąża, doustna antykoncepcja)

• Wady zastawek żylnych

• Zmiany w ścianach żył - utrata elementów kurczliwych - poszerzenie żył - niewydolność zastawek

• Objawy:

• Dochodzi do poszerzenia i wydłużenia naczyń żylnych

• Żyły powierzchowne są widoczne, głębokie uwidacznia się badaniem USG

• Uczucie ciężkości, napięcia, bóle nóg

• Wieczorne obrzęki

• Pajączki żylne

• Z wiekiem dochodzi do nasilenia objawów i rozwoju przewlekłej niewydolności żylnej

• Leczenie:

• Prestoterapia

• Obliteracja naczyń

• Zabiegi operacyjne (usuwanie żył, podwiązywanie żył przeszywających itd.)

NIEDROŻNOŚĆ TĘTNIC OBWODOWYCH

• Na skutek zwężenia lub zamknięcia tętnicy dochodzi do niedokrwienia

• Najczęstsze przyczyny:

• Miażdżyca

• Cukrzyca

• Zakrzepowe zapalenie tętnic

• Zatory tętnicze

• Stadia kliniczne:

• I - bezobjawowe

• II - ból przy obciążeniu

Chromanie przestankowe - ból zmusza do przerwania marszu

II a - powyżej 50m

II b - mniej niż 50m

• III - ból w spoczynku

• IV - martwica, zgorzel

MIAŻDŻYCA

• Konsekwencja starzenia się - pogrubienie ścian tętnic

• Czynniki ryzyka - predyspozycja genetyczna, otyłość, brak ruchu, palenie, nadciśnienie, cukrzyca, dna moczanowa, zaburzenia lipidowe

• Objawy:

• Ból, chromanie przestankowe

• Owrzodzenie martwicze

• Skóra ziemista, blada

• Może być wtórna infekcja

• Postępowanie:

• Odpowiednia dieta, aktywność fizyczna, zaprzestanie palenia

• Leczenie chorób podstawowych

• Inhibitory płytkowe (np. aspiryna)

• Leki rozszerzające naczynia

• Środki udrażniające światło naczyń (angioplastyka, fibrynoliza, chirurgia)

OWRZODZENIE ŻYLNE	OWRZODZENIE TĘTNICZE
Okolica kostki przyśrodkowej lub bocznej	Goleń, pięta, palce
Różnej wielkości i kształtu	Głębokie, dobrze odgraniczone
Przebarwienia, wyprysk	Cechy zaniku, suchość, zimna skora
Brak bólu	Ból
Sinica	Bladość, sinica, rumień
Obecne włosy	Brak włosów
Obecny puls	Brak tętna lub słabe

RÓŻNICOWANIE OWRZODZEŃ PODUDZI

Inne przyczyny owrzodzeń podudzi: uraz, infekcje (niesztowice, grzybica, kiła, gruźlica), piodermia zgorzelinowa, odmroziny, choroby tk. łącznej, schorzenia neurologiczne ( owrzodzenie troficzne), nowotwory, polekowe.

PIODERMIA ZGORZELINOWA (PG)

• Przewlekła postępująca martwica skory, często towarzysząca chorobom ogólnoustrojowym

• Przyczyna nieznana, choroba o podłożu naczyniowym

• Zaburzenia układu immunologicznego w przebiegu PG

CHOROBY ZWIĄZANE Z PG

• Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

• Zapalenia stawów (np. RZS)

• Białaczki i chłoniaki

• Choroby wątroby

• Schorzenia immunologiczne

• Inne

Obecne u 50% chorych

• Objawy:

• Dowolna okalizacja, najczęściej kończyny dolne

• Pierwotnie - guzek, krosta

• Może być niewielki uraz

• Szybkie szerzenie się obwodowe

• Duże, powierzchowne owrzodzenie o martwiczym dnie i uniesionych, ciemnoczerwonych brzegach

• Bolesność

• Zmiany goją się pozostawiając pozaciąganą bliznę

• Nawroty

• Leczenie:

• Antybiotyki, opracowanie chirurgiczne - nieskuteczne lub szkodliwe

• Leczenie immunosupresyjne

CHOROBA I OBJAWY RAYNAUDA

• Charakter napadowy

• Występuje głównie u kobiet

• Dochodzi do blednięcia palców rąk po zadziałaniu zimna lub silnych emocji

• Istotą zmian jest krótkotrwały gwałtowny skurcz naczyń tętniczych

• Po ustąpieniu skurczu dochodzi do odczynowego przekrwienia i przeczulicy

• Objaw - towarzyszy różnym jednostkom chorobowym (twardzina układowa), toczeń, zapalenie naczyń, choroby hematologiczne, choroby neurologiczne, nowotwory, inne)

• Choroba - charakter pierwotny

• Objawy:

• Zblednięcie palców z upośledzeniem czucia

• Zasinienie z towarzyszącym bólem

• Zaczerwienienie (przekrwienie) z uczuciem pieczenia i gorąca

• Zmiany są syntetyczne, nie powodują martwicy

• Postępowanie:

• Unikanie zimna

• Zakaz palenia tytoniu

• Leki rozszerzające naczynia

• Psychoterapia

OBRZĘK LIMFATYCZNY

• Obrzęk tkanki podskórnej spowodowany nieprawidłowym drenażem limfatycznym przy zachowanej filtracji włośniczkowej

• Słoniowacizna - długotrwały obrzęk limfatyczny prowadzi do uszkodzenia naczyń chłonnych, powstaje utrwalenie obrzęku, deformacja danej części ciała i odczynowe zmiany skórne

• Etiologia:

• Obrzęk pierwotny - wrodzony niedorozwój naczyń chłonnych

• Obrzęk wtórny:

• Usunięcie węzłów chłonnych (np. po mastektomii)

• Radioterapia

• Nowotwory

• Przewlekła niewydolność żylna

• Róża nawrotowa

• Trądzik różowaty (obrzęki wokół oczu, twarz)

• Objawy:

• Ciastowaty obrzęk, czasem jednostronny

• Pogrubienie skóry, rozrost brodawkujący skóry

• Zmiany zabarwienia skóry (biało - żółta, sinoczerwona, ciemnobrązowa)

• Nadmierne rogowacenie

• Maceracja naskórka

• Wtórne zakarzenia bakteryjne i grzybicze

• Nieprzyjemny zapach

• Leczenie:

• Bandaże uciskające

• Masaże wspomagające drenaż limfatyczny

• Higiena

• Profilaktyka zakarzeń

• Leki moczopędne

MELANOCYTY

• Komórki pochodzenia nerwowego

• Komórki naskórka wytwarzające melaninę

• Rozmieszczone pomiędzy komórkami naskórka warstwy podstawnej (co dziesiąta komórka warstwy podstawnej to melanocyt)

• Naskórkowa jednostka melaninowa - melanocyt + około 36 keratynocytów, z którymi utrzymuje połączenie

• Melanocyty przekazują melaninę keratynocytom

• W warstwie podstawnej - stanowią stabilną populację komórek

• W mieszkach włosowych - zwiększaja liczbę i aktywność w fazie anagenu

• Na różnice w kolorze skory wpływa ilość barwnika w keratynocytach, aktywność melanocytów, ale nie ich liczba

• Różna dystrybucja - najwięcej w skórze twarzy i okolicach genitalnych

• Liczba zwiększa się w rejonach często opalanych, zmniejsza się wraz z wiekiem

MELANOGENEZA

• Do produkcji melaniny niezbędny jest aminokwas tyrozyna

• Wyróżniamy 3 rodzaje melaniny:

• Eumelaniny - ciemnobrązowe lub czarne

• Pheomelaniny - czerwone, żółte

• Melaniny trójchromowe - intensywnie czerwone

Tyrozyna

Tyrozynaza

Dihidroksyfenyloalanina

Tyrozynaza

Eumelanina +feomelanina

Funkcje melaniny:

1. ochrona skóry przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego i jonizującego

2. wymiennik jonowy, spełniający rolę układu detoksykującego

3. prawdopodobnie także udział w termoregulacji organizmów

FOTOTYP SKÓRY

Zabarwienie skóry jest uwarunkowane genetycznie

TYP SKÓRY	OPARZENIE SŁONECZNE	ŚCIEMNIENIE SKORY	FENOTYP
I	Zawsze	Nigdy	Jasna cera, jasne oczy, włosy blond lub rude, piegi
II	Często	Czasami	Jasna cera, wlosy ciemy bląd lub kasztanowe
III	Czasami	Zawsze	Cera lekko brązowa, włosy i oczy ciemne
IV	nigdy	zawsze	Cera śniada, oczy ciemne, włosy bardzo ciemne
V	Osoby o ciemnej karnacji (rejony Morza Śródziemnego, rdzenni amerykanie, inni)
VI	Murzyni

REGULACJA ZABARWIENIA

• Główny czynnik - słońce

• Pigmentacja natychmiastowa - ciemnienie w ciągu minut lub godzin n- głównie UVA - utlenienie prekursorów melaniny i przemieszczenie melanosomów

• Pigmentacja późna - ciemnienie w ciągu dni lub tygodni - głównie UVB - zwiększenie produkcji melaniny

• Wpływ hormonów - estrogeny, hormony przysadki

Zaburzenia barwnikowe

• Przebarwienia

• Odbarwienia

• Wrodzone

• Nabyte

PRZEBARWIENIA

1. przebarwienia miejscowe (hyperpigmentationes circumscripta) znamiona, plamy hiperpigmentacyjne spowodowane czynnikami mechanicznymi, fizycznymi, chemicznymi, zapalnymi, lekami, hormonami

2. przebarwienia rozlane (hyperpigmentationes diffusa) choroby ogólnoustrojowe, np. w chorobie Addisona, przewlekłej niewydolności nerek

OSTUDA

• ograniczone przebarwienie skory twarzy, zwykle u kobiet

• trzy główne czynniki:

• hormony żeńskie

• światło słoneczne

• skłonności genetyczne

• często pojawia się w ciąży (po porodzie blednie) albo przy stosowaniu antykoncepcji (10-20%)

• Nieregularna hiperpigmentacja

• Zwykle twarz i kark, typowo: skronie, czoło, policzki, górna warga

• Pod wpływem słońca - liczba zmian rośnie, ulegają powiększeniu i stają się ciemniejsze

• W postępowaniu - przede wszystkim unikanie słońca i blokery słoneczne

PIEGI

• Ogniskowe zwiększenie ilości melaniny, zmieniające barwę pod wpływem słońca

• Często u osób z jasną karnacją (I, II fenotyp), rudych

• Skłonność rodzinna (dziedziczenie AD)

• Obraz kliniczny: płaskie, jasnobrązowe zmiany, różnego kształtu i wielkości, gładka powierzchnia

• Leżące w poziomie skóry

• Układ symetryczny - twarz, części wyprostne ramion, grzbiety dłoni

• Pojawiają się w dzieciństwie, nasilenie zwiększa się w lecie

• W starszym wielu tendencja do ustępowania

• Etiopatogeneza

• Liczba melanocytów nie jest zwiększona

• Przyspieszony proces wytwarzania melaniny

• Leczenie miejscowe: hydrochinon, tretinoina, kwas glikolowy i AHA, kwas salicylowy i jego pochodne, kwas kojowy, witamina C i jej pochodne, kwas azelainowy

• Leczenie zabiegowe -IPL, krioterapia, laseroterapia

Przebarwienia powstające pod wpływem czynników zewnętrznych

• Przebarwienia mechaniczne - nawracające urazy mogą prowadzić do ciemnienia skóry - nadprodukcja melaniny przez podrażnione melanocyty

• W linii paska, pod paskami biustonosza, u osób otyłych - w rejonie pach, pachwin

• Przewlekły świąd i drapanie - może powodować przebarwienia

• Przebarwienia termiczne - działanie promieniowania podczerwonego i przewlekła ekspozycja na ciepło

• Przebarwienia posłoneczne - opalenizna jest odwracalna, może jednak powstać przewlekła hiperpigmentacja (często boczne części szyi)

• Przebarwienia chemiczne - niektóre związki chemiczne stymulują melanogenezę

Furokumaryny - powodują przebarwienia pod wpływem słońca (kosmetyki, rośliny)

• Przebarwienia pozapalne - pozostałość wielu chorób dermatologicznych

Przebarwienia w chorobach układowych

• Niedoczynność nadnerczy (ch. Addisona)

• Nadczynność tarczycy

• Inne choroby hormonalne

• Marskość wątroby

• Cukrzyca

• Niewydolność nerek

• Choroby nowotworowe

Przebarwienia w chorobach skóry

• Twardzina układowa, toczeń, zapalenie skórno - mięśniowe

• Liszaj płaski

• Erytrodermia

• Łuszczyca

• Atopowe zapalenie skóry

• Inne choroby zapalne

Przebarwienia polekowe:

• Leki zewnętrzne: psoraleny, dziegcie, furokumaryny

• Leki systemowe: antykoncepcja hormonalna, dziurawiec, antybiotyki i chemioterapeutyki (tetracykliny, chinoliny), leki kardiologiczne (antyarytmiczne)

ALBINIZM

• Brak melaniny w skórze, włosach, oczach

• Wrodzony defekt wytwarzania melaniny

• Istnieje wiele odmian albinizmu, o różnym stopniu niedoboru melaniny

• Niebezpieczeństwo powikłań ocznych

• Biała skóra, białe włosy, czerwone źrenice

• Ryzyko rozwoju raków skóry

BIELACTWO NABYTE (vitiligo)

• Nabyta utrata melnocytów prowadząca do powstawania obszarów odbarwień

• 1-2% populacji (rasa biała)

• Zwykle początek w dzieciństwie lub w wieku młodzieńczym

• Uwarunkowania genetyczne

• Etiologia

• Nie poznana

• Teoria autoimmunologiczna - przeciwciała przeciwko melanocytom - niszczenie melanocytów

Współistnienie innych chorób autoimmunologicznych u pacjenta i w rodzinie

Najczęściej - zaburzenia autoimmunologiczne tarczycy (niedoczynność, nadczynność), cukrzyca, wiele innych

U pacjentów stwierdza się obecność innych autoprzeciwciał

• Teoria nerwowa

Zmiany skórne często układaja się symetrycznie, zgodnie z układem dermatomów - rola obwodowego układu nerwowego

Rola stresuemocjonalnego

• Teoria cytotoksyczna

Niewydolność enzymów usuwających wolne rodniki. Uszkodzenie melanocytów przez endogenny czynnik toksyczny.

• Obraz kliniczny

• Ostroodgraniczone odbarwienia z przebarwieniami na obwodzie, zazwyczaj liczne plamy

• Różny kształt i wielkość

• Brak zaniku, stanu zapalnego

• Włosy w obrębie plam odbarwionych są siwe

• Umiejscowienie: rozmaite, często: grzbiety rąk i stop, okolice genitalne, głowa, szyja, pachy. Często symetryczne

• Wieloletni przebieg

• Bez objawów subiektywnych

• Początek często w dzieciństwie

• Powikłania: zaburzenia w narządzie wzroku, wrażliwość plam bielaczych na słońce - poparzenia

• Repigmentacja w obrębie mieszków włosowych

• Leczenie

• Fototerapia

• Leki miejscowe: kortykosteroidy, immunomodulatory miejscowe, preparaty z katalazą (Vitix), analogi Wit D3, dziurawiec

• Betakaroten

• Kamuflaż

• Przeszczepianie skóry, hodowla melanocytów - mało dostępne metody.

CUKRZYCA

• Stwierdza się wysokie poziomy glikozy w surowicy

• Przyczyna - niewystarczająca ilość insuliny wydzielanej przez trzustkę

• Typ I - młodzieńczy - początek wcześnie, tło autoimmunologiczne, trzustka jest niszczona przez przeciwciała, zwykle osoby szczupłe

• Typ II - późny początek, niewydolność komórek trzustki, związana zwykle z otyłością

Zmiany skórne - infekcje

Zwiększona ilość cukru w skórze stwarza dogodne warunki do rozwoju różnych infekcji

• Zakażenia bakteryjne:

• Czyraczność - zakażenie gronkowcowe, zapalenie okołomieszkowe z wytworzeniem czopa martwiczego

• Wykwit pierwotny - naciek zapalny w okolicy mieszka włosowego - guzek zapalny, bolesny - następnie na szczycie guzka pojawia się krosta, apod nią martwica

• Ustępuje z wytworzeniem blizny

• W cukrzycy zwykle występują mnogie czyraki

• Łupież rumieniowy - choroba bakteryjna, dobrze odgraniczone, złuszczające się ogniska rumieniowe, głownie w okolicy pachwin

• Brak objawów subiektywnych

• Przebieg wielomiesięczny

• Zakażenia drożdżakowi:

• Kandydoza błon śluzowych (jama ustna, pachowa) - białawe naloty, niekiedy ostry stan zapalny, pieczenie, rumień, świąd, wygładzenie języka

W zakażeniu pochwy - serowate upławy, świąd. Przebieg nawrotowy

• Zajady - popękania z tworzeniem się nadżerek w kątach ust, białawe naloty

• Wyprzenia drożdżakowi - ogniska rumieniowo - złuszczające w fałdach skórnych, mogą być pęcherzyki, grudki, krosty, szczególnie na obwodzie zmian (wykwity satelitarne)

• Grzybice skóry - zakażenia dermatofitowe:

• Przewlekła grzybica skóry gładkiej - zmiany rumieniowo - złuszczające, najczęściej kończyny dolne i pośladki, okres trwania wieloletni

• Grzybica pachwin - zmiany w pachwinach i na udach

• Grzybica stóp:

• Odmiana międzypalcowa (ogniska rumieniowo - złuszczające w przestrzeniach międzypalcowych)

• Odmiana złuszczająca (suche, hiperkeratotyczne ogniska, popękania, głównie podeszwy)

• Odmiana potnicowa (znaczny świąd, rumień, liczne pęcherzyki, wysięk)

• Grzybica paznokci: dochodzi do onycholizy, rogowacenie podpaznokciowego i żółtego przebarwienia płytki paznokcia oraz jej zgrubienia i znacznego pobruzdowania

Chore paznokcie SA często łamliwe, rozdwajają się i ulegają częściowemu wykruszeniu

Zmiany naczyniowe:

• Angiopatia cukrzycowa - zmiany w naczyniach krwionośnych, skutkiem czego jest przewlekłe niedokrwienie narządów

• Makroangiopatia - zmiany dotyczące dużych naczyń - upośledzone gojenie ran - zgorzel zwykle w obrębie palców - stopa cukrzycowa.

• Mikroangiopatia - zmiany w drobnych naczyniach - plamica, brunatne przebarwienia

Zmiany pęcherzowe:

• W przewlekłej cukrzycy

• Starsi pacjenci

• Mechanizm powstawania zmian nieznany

• Pęcherze na skórze niezmienionej, najczęściej kończyny dolne

Obrzęk stwardniały skóry:

• Stwardnienia skóry

• Kark, ramiona, twarz, tułów

• Zwykle w długotrwałej cukrzycy, u osób otyłych, z nieuregulowaną cukrzycą oporną na leczenie

• Zmiany są trwałe

• Insulina powoduje nagromadzenie glikozaminoglikanów i nadmierne wytwarzanie kolagenu

Stwardnienie skóry rąk:

• Głównie w cukrzycy typu I

• Stwardnienie skóry rąk i zesztywnienie stawów

• Niemożność całkowitego wyprostowania palców

Zmiany spowodowane podawaniem insuliny

• Odczyny natychmiastowe - pokrzywka - nadwrażliwość na białka (głównie zwierzęce - obecnie rzadko) lub środki konserwujące

• Odczyny późne - w miejscu infekcji - grudka zapalna, włóknienie, przebarwienie

• Lipoatrofia - zaniki tkanki tłuszczowej w miejscu wstrzyknięcia

Obumieranie tłuszczowe

• Dobrze odgraniczone, naciekowe ogniska o żółtawym odcieniu, z zanikiem w części środkowej

• Zwykle na wyprostnych powierzchniach podudzi

• Bardzo charakterystyczne, mogą wyprzedzać rozpoznanie cukrzycy

• Glikoproteiny odkładają się w ścianach drobnych tętniczek

• Zaburzenia struktury kolagenu w ścianach naczyń

• Wtórne odkładanie się lipidów

• Skłonność do powolnego szerzenia się obwodowego

• W centrum - przeświecanie rozszerzonych naczyń krwionośnych

• Pod wpływem urazów - trudno gojace się owrzodzenia

• Przewlekły przebieg

Inne zmiany:

• Przewlekły świąd

• Liszaj pokrzywkowy - swędzące grudki zapalne, przewlekły przebieg

• Rumieniec cukrzycowy

• Żółte zabarwienie skóry dłoni i stóp

Porfirie

• Zaburzenia metabolizmu porfiryn

• Defekt enzymatyczny powoduje zablokowanie metabolizmu porfiryn i gromadzenie się produktów pośrednich

• Porfirie szpikowe - defekt enzymatyczny w erytrocytach - zaburzona synteza hemoglobiny

• Porfirie wątrobowe - zaburzenie enzymatyczne w wątrobie

Porfiria skórna późna

• Najczęstsza odmiana

• Odmiana genetyczna i nabyta

• W postaci nabytej - uszkodzenie wątroby - alkohol, leki itp.

• Osoby w średnim wieku

• Pęcherze w miejscach urazów oraz na skórze eksponowanej na słońce

• Gojenie z przebarwieniami, prosakami, bliznami - skóra pstra

• Hipertrychoza

• Stwardnienia skóry przypominając twardzinę

Hiperlipoproteinemie

• Zaburzenie metabolizmu polegające na podwyższeniu poziomu cholesterolu i/lub trójglicerydów w surowicy krwi

• Kępki żółte - żółtawe guzki rozmaitego kształtu i wielkości

• Powstają w wyniku pochłaniania lipidów przez makrofagi i odkładania się komórek obładowanych tłuszczami

Kępki żółtawe:

• Kępki żółtawe powiek - plasko-wyniosłe, dość miękkie guzki na powiekach, o żółtawym zabarwieniu

• Kępki żółtawe guzkowe - kopulaste guzki, nieraz duże, żółtoróżowe, symetrycznie nad stawami (łokcie, kolana)

• Kępki żółte wysiewne - drobne, żółtawe guzki, na pośladkach i wyprostnych powierzchniach kończyn, powstają nagle.

Zmiany związane z nowotworami narządów wewnętrznych

• Rewelatory nowotworowe - zmiany skórne związane z istnieniem nowotworu narządu wewnętrznego, ustępuje w wyniku leczenia nowotworu, pojawia się ponownie w przypadku wznowy

• Rewelatory obligatoryjne - ich obecność zawsze bądź prawie zawsze wiąże się z nowotworem

• Rewelatory nieobligatoryjne - często współistnieja z nowotworem, ale mogą być schorzeniem niezależnym od niego

Rewelatory nowotworowe:

• Zmiany skórne mogą wyprzedzać rozpoznanie nowotworu lub wystąpić w trakcie pełnorozwiniętej choroby

Acanthosis nigricans

• Zmiany proliferujące, brodawkujący

• Skóra przypomina strukturą aksamit

• Ciemne zabarwienie

• Występowanie w fałdach

• Raki przewodu pokarmowego płuc.

Rybia łuska nabyta

• Zmiany typu rybiej łuski w obrębie całej skóry

• Skóra sucha, pokryta łuskami

• Często raki płuc i chłoniaki

Zespół Lesera- Trelata

• Nagły wysiew brodawek łojotokowych na całym ciele

• Głównie raki przewodu pokarmowego

• Należy odróżnić od zwykłych mnogich brodawek łojotokowych, charakterystycznych dla osób starszych

Inne przykłady:

• Zakrzepowe wędrujące zapalenie żył

• Zapalenie skórno-mięśniowe u dorosłych

• Pęcherzyca paraneoplastyczna

• Piodermia zgorzelinowa

I wiele innych

- 12 -

---