Wydolność fizyczna - zdolność do realizowania ciężkich lub długotrwałych wysiłków fizycznych realizowanych z udziałem dużych grup mięśniowych bez szybko narastających procesów zmęczenia i warunkujących jego rozwój zmian w środowisku wewnętrznym organizmu

Homeostaza - zdolność utrzymywania stałości środowiska wewnętrznego pomimo zaburzających ten stan wpływów środowiska zewnętrznego

CZYNNIKI WARUNKUJĄCE WYDOLNOŚĆ FIZYCZNĄ

1.Zdolność zaopatrywania tlenowego (mięśni w tlen) - wpływa na to:

-budowa układu oddechowego + sprawność procesów wentylacji

-sprawność dyfuzji gazowej w płucach (wymiany gazowej)

-pojemność tlenowa krwi (decyduje wskaźnik związany z hemoglobiną)

-sprawność transportu tlenu z krwią

-sprawność dyfuzji w tkankach (AVD - tętniczo-żylna, określa różnicę zawartości tlenu między krwią tętniczą i żylną)

-sprawność procesów oddychania wewnętrznego (służą resyntezie AVD na poziomie komórkowym, czyli w mitochondriach)

2.Zasób substratów energetycznych (zgromadzone w organizmie)

-zasoby ATP - im bardziej wydolna osoba, tym więcej ATP zmagazynowanego w mięśniach, ATP zużywa się od 1 do 5 sekundy

-fosfokreatyna

-wolne kwasy tłuszczowe (FFA)

-glukoza C₆H₁₂O₆

-glikogen mięśniowy

-glikogen wątrobowy

-tłuszcze

-białka

3.Sprawność usuwania produktów przemiany materii (głównie CO₂)

-sprawność usuwania CO₂ z tkanek

-sprawność transportu CO₂ do płuc

-prawidłowa dyfuzja CO₂ z krwi do pęcherzyków płucnych

-poprawne usuwanie CO₂ z płuc = sprawne procesy wentylacji

4.Sprawne procesy termoregulacyjne

37,2' - wnętrze ciała

w czasie wysiłku temperatura wewnątrz ciała przekracza 40', za termoregulację odpowiada podwzgórze (część mózgu)

Schładzanie wnętrza ciała i termoregulacja:

-przekrwienie powłok skórnych - przemieszczenie krwi z wnętrza ciała do krwi [?!]

-oddech

5.Tolerancja zmian zmęczeniowych

tolerancja wysiłku - zdolność do realizowania pracy fizycznej od momentu pojawienia się niekorzystnych zmian o charakterze psych-fizycznym do momentu konieczności zakończenia wysiłku

*objawy fizyczne, które powodują dyskomfort w czasie pracy

-ból - wynik niedotlenienia (kolka wątrobowa - gdy wysiłek bez rozgrzewki)

-zakwaszenie mięśni

- … [?!] … oddech - bo wątroba nie wyrzuciła krwi na obwód (duszność)

-kołatanie serca - bardzo wysoka częstość skurczów

*objawy psychiczne

-brak zaangażowania wolicjonalnego (nie chce nam się)

-stres

`strach (motywujący jak np. pies za nami biegnie; demotywujący, gdy boję się, iż stanie mi serce)

`na zawodach, gdy czeka na nas nagroda

wysiłek supramaxymalny - przekroczenie wydolności fizycznej (śmierć)

wydolność fizyczna

*wydolność tlenowa - resynteza nie zachodzi przy wystarczającej podaży tlenu

C₆H₁₂6O₆ 6CO₂ + 6H₂O

38 ADP + 38 P 38 ATP

*wydolność beztlenowa

C₆H₁₂O₆ 2C₃H₆O₃

2ADP +2 P 2 ATP

(AT) próg przemian beztlenowych - im większa praca, tym częstość skurczu wzrasta.

W zakresie przemian tlenowych wzrost częstości skurczów serca jest wprost proporcjonalny do wartości obciążenia

Przemiany tlenowe = przemiany aerobowe

Przemiany beztlenowe = przemiany anaerobowe

Najważniejszym czynnikiem wydolności człowieka jest parametr VO₂ max - zdolność do maxymalnego pochłaniania tlenu

klasyfikacja wysiłków fizycznych [ze względu na podział wydolności fizycznej]

Spoczynkowa częstość skurczów serca 72/min

Wysiłkowa częstość skurczów serca 180/min

Początek przemian beztlenowych 170/min

Stan równowagi czynnościowej (SS)

Superkompensacja i przetrenowanie

Teorie zmęczenia

Deficyt i dług tlenowy

Adaptacja po wysiłku

Koszt energetyczny pracy fizycznej

Energetyczny równoważnik tlenu

Stan hipokinezy

Dystrybucja przepływu krwi

[?!] - to była napisane bez żadnego komentarza … niektóre rzeczy będą wyjaśnione w materiale z ćwiczeń, ale nie wszystko! Więc nie wiem, czy trzeba doczytać czy co … :|

a teraz czas na ćwiczenia !!!

Adaptacje do wysiłku - zespół procesów mających na celu takie usprawnienie funkcji układu krążeniowo-oddechowego, by tworzyć warunki do osiągania równowagi czynnościowej, czyli energetycznych przemian tlenowych

Okresy:

1 - spoczynku

2 - adaptacji [obciążenie osoby wysiłkiem siłowym; od początku pracy fizycznej organizm się adaptuje]

i

stabilizacji [ układu oddechowo-krążeniowego; stabilizacja czynnościowa]

3 - restrykcji [po zakończeniu wysiłku parametry wracają do początkowych]

Im większe obciążenie tym więcej tlenu potrzeba, żeby zachodziło więcej resyntezy ATP.

TEORIE ZMĘCZENIA

1.Zmęczenie ostre - pojawiające się w czasie bardzo intensywnego wysiłku, kiedy pracujemy w warunkach beztlenowych, co w krótkim czasie prowadzi do wytworzenia się kwasicy metabolicznej

*zmęczenie fizyczne - zespół procesów prowadzących do silnego zaburzenia homeostazy, których efektem jest niemożliwość kontynuowania pracy. Wpływ na kształtowanie takiego stanu mają:

1niedostateczny dowóz tlenu

2pojawienie się przemian beztlenowych

3kwasica metaboliczna

4wyczerpanie substratów energetycznych (objawy wycieńczenia)

5niedostateczne odprowadzanie produktów przemiany materii (głównie CO2) czyli pogłębienie kwasicy

6 zaburzenia termoregulacji

[[jedno powoduje następne, czyli 123456]]

*zakwaszenie synaps - przy pewnym poziomie ph przestają być przewodzone bodźce

2.Zmęczenie przewlekłe - pojawia się przy długotrwałej pracy prowadzącej do wyczerpania zasobów energii (zaczyna brakować ATP do skurczów mięśni - przetrenowanie)

CZYNNIKI WARUNKUJĄCE EFEKT TRENINGOWY

1 - trening zaczynamy od rozgrzewki i aktywizacji mięśni lepiej rozwiniętych (te słabsze za nimi podążają)

2 - najlepsze efekty treningowe otrzymamy, gdy zastosujemy stopniowe zwiększanie obciążenia.

3 - trening statyczny - np. BodyBuilding [BB] - nie zwiększa wydolności fizycznej

wysiłki statyczne - zaangażowane są minimum 70% mięśni, czyli na bezdechu

4 - trening dynamiczny kończyn górnych jest o 20-40% gorszy dla poprawy wydolności od treningu kończyn dolnych

5 - ćwiczenia powinny angażować jak największą ilość mięśni

6 - poprawa VO2 max o 10 ml odpowiada fizjologicznemu odmłodzeniu o kilka lat

7 - zasady treningu:

*zaczynamy trening dynamicznie, potem budowanie siły [najpierw wydolność potem siła]; lepiej niższe obciążenia i częściej

*utrata wydolności (hipokinezja) szybsza niż jej pozyskanie

*efekt treningu mechanizmy obwodowe (mięśnie) mechanizmy centralne (narządowe)

*żeby BB było efektywne, trzeba trenować małe grupy mięśni

MECHANIZMY FIZJOLOGICZNE HIPOKINEZJI

1 - osoby wytrenowane gorzej znoszą unieruchomienie

2 - skutki hipokinezji dla wytrenowanych są dużo gorsze

3 - najintensywniejszy spadek wydolności między 12 a 20 dniem (w 3 tygodniu), po 50 dniach jesteśmy praktycznie wycieńczeni, jeżeli chodzi o podejmowanie aktywności fizycznej; 4-12 tygodni VO2max spada o połowe

4 - najsilniej spadek wydolności w okresie unieruchomienia wpływa na zaburzenia parametrów krążeniowych (głównie wyrzut serca)

5 - ograniczenie wyrzutu serca - wpływa na nie różnica tętniczo-żylna (mięśnie sobie radzą)

6 - nawet jak ktoś chory to musi ćwiczyć w łóżku - krótko, rzadko, ale intensywnie

7 - najpoważniejsze zaburzenie - roztrenowanie układu krążenia - mówimy wtedy o zaburzeniach ortostatycznych

TYPY WYSIŁKU W OPARCIU O WARTOŚCI LA I HR

ZASADY TESTOWANIA WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ

Testy pośrednie Takie testy, w których z wartości niższych wnioskujemy o wartościach maxymalnych Cechy charakterystyczne: - tanie - szybkie do wykonania - bezpośrednie, bo na niskich obciążeniach - niedokładne - bo sobie wnioskujemy, błąd nie przekracza 10%

Testy bezpośrednie Używane przy wyczynach Cechy charakterystyczne: - drogie (analizator gazowy min. 80tys zl...) - długo trwają (20-30 min wysiłku i godzina restytucji) - niebezpieczne - bardzo dokładne

Test pośredni PWCx (obj. pracy fizycznej)

PWC 170

Hipotetyczna wartość mocy, które w badaniu wysiłkowym spowodowałaby wzrost skurczów serca do wartośći 170

„próba stopnia” - stopień 20cm, 60 razy wchodzimy i schodzimy

*ta dolna kreska to metronom - uderzenia na minute

i jeszcze PRÓBA RUFFIERA

1 - wielkość częstość skurczów serca w spoczynku

30 przysiadów w rytmie 1 na sekundę

2 - mierzymy znowu częstość skurczów

1 minuta restytucji [odpoczynku]

3 - mierzymy znowu

wyniki:

0,0 - bdb

0,1 - 5,0 - db

5,1 - 10,0 - dst

10,1 - 15,0 - ndst

---