Zag. 1

Cele wychowania fizycznego:

Metodyka Wf - jest przedmiotem zawodowym w kształceniu nauczycieli. Jest to zbiór doświadczeń związanych z nauczaniem i wychowaniem, jest wyrażany w formie wskazań metodycznych.

W 1805r. Został wydany Traktat o wychowaniu fizycznym w Polsce.

Metodyka odpowiada na pytanie: Jak działać, postępować, aby cele stawiane przed wych fizycznym były osiągalne.

Celem wychowania fizycznego jest przygotowanie ucznia do samodzielnej sprawności, uzdolnień, do samodzielnego uczestnictwa w ruchu.

Na 100 Polaków 4-6% dba o swoje zdrowie fizyczne.

4 czynniki zagrożenia ludzkiego: -nikotynizm; -stres; -nieracjonalne odżywianie; -hipokinezja

Hipokinezja - aktywność ruchowa na poziomie niższym niż potrzeby biologiczne człowieka.

Aktywność ruchowa - redukuje stres, nieracjonalne odżywianie i hipokinezje.

Cele wychowania fizycznego:

Bart Crum określił, iż celem wych fizycznego jest przygotowanie ucznia do samodzielnego, satysfakcjonującego, całożyciowego uczestnictwa w kulturze fizycznej.

Wyróżniamy cele:

1.Cel naczelny (wg Strzyżewskiego) - to cel, do którego dążymy przez cały okres edukacji szkolnej. Cel o najwyższym stopniu uogólnienia. Za cel naczelny należy uważać zarówno doskonalenie ciała i funkcji psychomotorycznych wychowanka, jak również ukształtowanie u niego takiego systemu wiedzy, umiejętności i nawyków oraz postaw wobec kultury fizycznej, który w praktyce przejawiać się będzie w dążeniu i działaniu na rzecz utrzymania przez całe życie wysokiej sprawności fizycznej i zdrowia. Człowiek stanowi dla społeczeństwa najwyższą wartość, jako cząstka społeczeństwa jest wartością biologiczną i społeczną.

2.Cele kierunkowe - dotyczą dyspozycji osobowościowych i jest to cel, do którego dążymy przez cały okres edukacji. Jest to ukształtowanie trwałych postaw wobec wartości kultury fizycznej. Postawa wobec kult fizycznej rozumiana jako globalny cel procesu wych fizycznego składa się z szeregu postaw o węższym zakresie. Można powiedzieć, że tworzą one cały system postaw, na który składają się: -postawa wobec własnego ciała; -jego sprawności; -budowy; -higieny; -zdrowia; -wobec różnych form aktywności ruchowej.

Każda postawa składa się z komponentów: -poznawczy (wiedza, doświadczenie); -uczuciowo-motywacyjny (uczuciowy stosunek po przedmiotu działania i związanych z nim zjawisk); -behawioralny (gotowość do przejawiania pewnych form zachowania w określonych sytuacjach).

3.Cele instrumentalne (kształcenia) - dotyczą wiedzy, umiejętności, zdolności motorycznej, uzdolnień ruchowych. Są to dalekosiężne cele. W zakresie sprawności: rozwój wszystkich zdolności motorycznych oraz sprawność władania własnym ciałem. W zakresie wiedzy: wiedza o organizmie ludzkim, jego potrzebach, o kształtowaniu sprawności i jej sposobach kontroli, o higienie ogólnej, żywieniu, wypoczynku. W zakresie umiejętności: umiejętność stosowania konwencjonalnych i niekonwencjonalnych technik działalności sportowej i rekreacyjnej. W zakresie inteligencji i uzdolnień: stymulowanie rozwoju inteligencji, stwarzanie sytuacji problemowych i rozwiązywanie ich przez uczniów.

4.Cele etapowe - cele formułowane na okres jednego roku szkolnego bądź na etap edukacyjny. Podstawa programowa: -1-3 (kształcenie zintegrowane); -4-6 (kształcenie blokowe); -gimnazjum; -liceum. Nauczyciel określa roczne i etapowe cele pracy.

5.Cele operacyjne - cele formułowane na jedną lekcję, bądź cykl lekcyjny poświęcony jednemu tematowi (cykl tematyczny). Formułowane są w zakresie :-umiejętności; -motoryczności; -wiadomości; -postaw. Cele muszą być formułowane personalnie.

Potrzeby rozwojowe - stworzenie odpowiednich warunków rozwojowych (somatycznych, psychicznych, motorycznych, fizycznych) dla wszystkich uczniów (np. aktywność ruchowa, ćwiczenia korekcyjne, kompensacyjne). Wyróżniamy następujące potrzeby: -obiektywne (związane z aktywnością ruchową); -subiektywne np. oczekiwania.

Zag. 2

Zasady doboru treści i organizacji kształcenia i wychowania fizycznego:

Zasada doboru treści i organizacji kształcenia i wychowania stanowią uszczegółowienie zadań szkoły w zakresie realizacji programu ukierunkowując dobór treści nauczania oraz organizacje procesu kształcenia i wychowania. Zasady te wskazują nam najbardziej skuteczne formy, metody kształcenia i wychowania, jak również wybór odpowiednich treści programowych. Są to, zatem podstawowe zasady programowo-metodyczne, które określają organizację procesu dydaktyczno-wychowawczego.

Możemy wyróżnić zasady:

1.Zasad podmiotowego traktowania ucznia - zasada ta eksponuje diametralną pozycję ucznia w pracy, życiu szkoły - wymaga by uczeń nie był, a przynajmniej nie był wyłącznie przedmiotem zabiegów edukacyjnych, lecz miał zapewnione warunki programowe i organizacyjne do świadomego, aktywnego współuczestnictwa w procesie edukacji szkolnej. Formy powinny być ukierunkowane na rozwój ich zainteresowań i zdolności, talentów, pobudzanie inteligencji. Treści programowe: poznanie przez ucznia nie tylko przedmiotowej rzeczywistości zewnętrznej, lecz również samopoznanie w kontekście bogatej wiedzy o człowieku. Wszelka praca ucznia powinna być dla niego osobistym zadaniem, któremu towarzyszy świadomość sensu wykonywanej pracy. Jej użyteczność powinna budzić ciekawość, aktywność, pomysłowość, stwarza perspektywy sukcesu za działania, które zostaną sprawdzone i solidnie ocenione.

2.Zasada integracji kształcenia i wychowania - zasada ta postuluje ścisłe powiązanie procesu dydaktycznego z procesem wychowania. Wynika stąd konieczność oddziaływań na wszystkie sfery osobowości ucznia. W każdym przedmiocie oprócz opanowywania wiedzy, umiejętności zobowiązują się do kształcenia w ciągu całej edukacji szkolnej pożądanych postaw dzieci i młodzieży.

3.Zasada łączenia teorii z praktyką - polega na wykorzystywaniu wiedzy, umiejętności, uzdolnień w różnorodnych sytuacjach praktycznych. Zasada ta powinna być realizowana z zastosowaniem niezbędnych środków w toku zajęć lekcyjnych, pozalekcyjnych.

4.Zasada różnicowania treści i form kształcenia - w myśl tej zasady w programie nauczania przewiduje się różnorodne zajęcia pozalekcyjne, które stanowią przedłużenie w innej postaci lekcyjnego procesu dydaktycznego-wychowawczego. Umożliwi to w niezbędnym stopniu realizację kształcenia zarówno pod względem treści, jak i form stwarzające tym samym rozwój indywidualnych uzdolnień, zainteresowań, jak również możliwości zadośćuczynienia aspiracji uczniów zdolnych.

Zag. 3

Proces nauczania umiejętności ruchowych:

Fazy nauczania:

-koordynacja ogólna - zaczyna się od ukształtowania wyobrażenia ruchu a kończy na opanowaniu go w grubych zarysach. Wyobrażenie kinestetyczne powstaje w zasadzie podczas wykonywania ruchu, obserwacja umożliwia czynne wżywanie się w jego przebieg, stąd większe jak się wydaje znaczenie pokazu aniżeli instrukcji słownej tej fazy. Znaczenie pierwszego powodzenia, jako bodźca wzmacniającego w opanowaniu ruchu uzasadnia też czynna pomoc w pierwszych próbach jego wykonania. Niezależnie od tego fazę koordynacji ogólnej charakteryzuje brak płynności, harmonii rytmu, elastyczności w przebiegu ruchu przy równoczesnym, nadmiernym zaangażowaniu siły i wytrzymałości.

-koordynacja precyzyjna - polega na poprawianiu, doskonaleniu i różnicowaniu ruchu aż do osiągnięcia pożądanej jego formy. Ponieważ koncentracja na szczegółach i eliminowaniu błędów stwarza zagrożenie rozpadu ukształtowanej wcześniej koordynacji ogólnej, celowe wydaje się stosowanie metody analityczno-syntetycznej (mieszanej). Fazę tą charakteryzuje wzrost znaczenia metod werbalnych, informacji natychmiastowej, środków technicznych, a przede wszystkim udziału świadomości w uczeniu się motoryczności.

-stabilizacji i adaptacji - opanowana czynność staje się nawykiem, który może wchodzić w skład różnych przejawów postępowania zachowania motorycznego. Następuje powrót do koncentracji na celu. Doskonali się skuteczność i precyzja ruchu. Następuje wzbogacenie umiejętności np. po opanowaniu pływania prymitywnego - nauczanie poszczególnych stylów.

Uczenie ruchu jako syntezy, wymiany informacji miedzy nauczającymi i uczącymi się można sprowadzić efektywność tego procesu do stosunku informacji na wyjściu i wejściu.

Zag. 5

Wskazania do pracy z dziećmi na podstawie przejawów rozwoju fizycznego i motorycznego na etapach rozwoju ontogenetycznego:

1.aktywność ruchowa dziecka powinna być skierowana przede wszystkim na ruch o charakterze globalnym bazujących na ruchach angażujących duże grupy mięśniowe.

2.nie możemy oprzeć się tylko na ruchu naturalnym. Mięśnie drobne cały czas rozwijają się i one w naszych działaniach muszą być zatrudnione, aby podejmowana funkcja mogła je kształtować. Należy zachować odpowiednie proporcje o przewadze ruchu ogólnie rozwijającego.

3.podejmując pracę nad ruchami precyzyjnymi zgodnie z tą zasadą przystępczość najpierw stosować przybory duże do mniejszych.

4.należy w trakcie, przed i po lekcji poświęcić większą ilość czasu na samowolę.

5.zabawy i gry dobierać wg repertuaru przygotowania sprawnościowego.

6.stosować wysiłki siłowe pod pewnymi warunkami. Podstawowe obciążenie to ciężar ciała a kształtowanie siły odbywa się dzięki wprowadzaniu tej masy do ruchu i nadawaniu jej przyśpieszenia.

7.kształtowanie wytrzymałości powinno odbywać się w formie aktu wykonywanych ćwiczeń, ruchów.

Rozwój motoryczny:

-wyposażyć ucznia w wiadomości dotyczące usprawnienia własnego organizmu. Dać możliwość ich zastosowania w działaniu praktycznym.

-zachęcać uczniów do podejmowania systematycznego wysiłku w czasie wolnym.

-należy ostrożnie wprowadzać na lekcję nowe, skomplikowane umiejętności ruchowe. -

-prowadzenie zajęć w sposób, który wymaga od ucznia poczucia rytmu.

-nie stosować maksymalnych obciążeń przed całkowitym ukształtowanie kośćca.

-wysoka skuteczność oddziaływań od 16-17 roku życia.

-nie obawiać się stosowania w rozsądnych granicach, wysiłków wytrzymałościowych, ponieważ pomagają one w prawidłowym rozwoju fizycznym, ogólnej sprawności młodzieży.

-zwracać uwagę na kształtującą się dynamicznie postawę ciała. Uświadamiać dziewczętom zwłaszcza w klasach starszych szkoły podstawowej o prawidłowościach rozwojowych i zmianach zachodzących w zew. wyglądzie.

-uczniowie w najstarszych klasach szkół średnich ze względu na prawie ukształtowany aparat ruchu mogą podejmować wysiłki w zasadzie bez określonych ograniczeń w tym względzie. Są zdolni do podejmowania specjalistycznych obciążeń wysiłkowych, bez obawy na niekorzystny wpływ na organizm.

Wskazania do pracy z dziećmi dla klas edukacji wczesnej I-III na podstawie przejawów rozwoju psychicznego:

1.objasniać ćwiczenia krótko i konkretnie

2.stosujemy różnorodne treści oraz formy przekazywania informacji

3.z uwagi na charakter pamięci dziecka ćwiczenia demonstrujemy w całości

4.dominować powinny metody: zabawowa, naśladowcza i metoda zabawowa klasyczna.

Wskazania do pracy na podstawie rozwoju psychicznego dzieci starszych:

-należy liczyć się z krystalizacją poglądów, przekonań i zainteresowań uczniów

-zwracać uwagę na formę wypowiadanych w stosunku do uczniów uwag. Taktowne wytykanie błędów w wykonywanym ruchu, nie ośmieszać go przed grupą, a takie postępowanie pozwala na łatwiejszą, spokojniejsza ocenę samego siebie.

-poprzez ukazanie ważności wysiłku fizycznego dla organizmu człowieka, stawać się skierować zainteresowania młodzieży na tę dziedzinę doskonalenia się.

-wspólnie z młodzieżą organizować atrakcyjne formy spędzania wolnego czasu (turystyka górska, kajakowa itp.), aby różnorodność proponowanych rozwiązań pozwoliła na zaspokojenie nawet najwybitniejszych gustów pod tym względem.

-planując pracę rozważyć realizację ich propozycji, a najciekawsze przyjąć do realizacji.

-w klasach starszych szkoły podstawowej (VIII) i klasach maturalnych sądząc z badań przeprowadzonych przez Katedrę Teorii i Metodyki AWF Katowice do najbardziej pożądanych cech nauczycielskich (charakterystycznych działań) należą: A. urozmaicenie lekcji i organizowanie ich tak, aby uczniowie przychodzili na nie z przyjemnością; B. potrafi nawiązać odpowiedni kontakt z uczniami; C. wysportowana sylwetka osobista, sprawność fizyczna jest przez uczniów doceniana; D. obiektywny w ocenie, wyrozumiały, poczucie humoru; E.dostosowanie zadań do indywidualnych możliwości uczniów (różnicowanie zadań).

Wskazania do pracy z dziewczętami w wieku dorastania:

Trzeba trafić w gust zainteresowań i oczekiwań dziewcząt:

-motywacja, wywołanie zainteresowania. Motywacja emocjonalna - zadowolenie, przyjemność z odbytych zajęć. Dziewczyny nie tylko chcą wiedzieć, ale rozumieć, po co ćwiczą, muszą się uczyć dobrze na zajęciach. Np. aerobik, zajęcia z muzyką.

-bardzo ważna jest indywidualność na lekcji, podział na zastępy i zespoły, stosowanie różnych metod realizacji zadań ruchowych (met. Problemowa, ruchowej ekspresji twórczej - które rozprężają i wyzwalają twórczą samodzielność).

-należy zwalniać dziewczęta w okresie niedyspozycji w zależności od samopoczucia z pewnych ćwiczeń: skoków, ćwiczeń rozkrocznych itp.

Cechy: -urozmaicony; -uczestnictwo nauczyciela na zajęciach w sposób czynny; -stosowanie indywidualizacji ćwiczeń; -realizacja propozycji uczniów; -pomaganie słabszym; -wprowadzenie nowych przyborów; -prowadzenie niektórych zajęć z chłopcami; -sprawiedliwy w ocenie; -wyjście z sal na powietrze.

Zag. 6

Kształtowanie zdolności motorycznych w procesie wychowania fizycznego:

Kształtowanie zdolności motorycznych jest jednym z celów kształcenia szkolnej kultury fizycznej.

Zdolności siłowe - jest niezbędne jako podstawa prawidłowego rozwoju organizmu. W procesie kształtowania tych zdolności szczególną uwagę należy zwracać na kształtowanie siły tych mięśni, które wykazują najniższe właściwości funkcjonalne (m.in. tułowia) oraz korzystnie wpływających na kształtowanie kręgosłupa jako elementu podporowego. Ze względu na potrzeby uczniów i cele stawiane przed szkolną kulturą fiz, usprawniając młodzież pod względem siłowym należy przestrzegać 3 następujących po sobie etapów przygotowania siłowego:

1.kształtowanie siły poprzez wszechstronne pobudzenie, zapewniające rozwój fizyczny i umożliwiające opanowanie wszechstronnego rozwoju. W klasach młodszych np. „Mysia nora”, w klasach starszych wymyk na linie. U dzieci młodszych ważne jest stosowanie przede wszystkim pozycji niskich - podporów. Ćwiczenia wykorzystujące przybory powodują zwiększenie obciążenia oraz uatrakcyjniają przebieg zajęć. Nie należy stosować obciążeń przekraczających możliwości uczniów. Ćwiczenia te łatwo dozować i za ich pomocą oddziaływać na wybrane grupy mięśniowe np. „Kto silniejszy”. Przy tego rodzaju ćwiczeniach możliwe jest wyzwolenie siły maksymalnej dzięki istnieniu bardzo silnej motywacji pobudzającej do znacznych wysiłków.

2.kształtowanie siły ukierunkowanej na potrzeby ruchowe wybranej grupy dyscyplin zbliżonych do siebie strukturą ruchu. Ćwiczenia należy realizować w klasach starszych szkoły podstawowej i w szkołach średnich np. podania piłki oburącz sprzed klatki. Na tym etapie staramy się stopniowo utrudniać ćwiczenia w stosunku do zastosowanych w etapie poprzednim. Poza ćwiczeniami wytrzymałości siłowej, dodajemy ćwiczenia siłowo-szybkościowe, które podnoszą tzw. siłę zrywną.

3.kształtowanie siły wybranych grup mięśniowych, które decydują przede wszystkim o powodzeniu w danej dyscyplinie sportu. Ćwiczenia te przyczyniają się do lepszego opanowania techniki ruchu. Kształcenie siły zgodnie z zaleceniami tego etapu może mieć miejsce w ostatnich klasach szkół średnich np. wyścig w dwójkach.

Zdolności wytrzymałościowe:

Kształtując wytrzymałość rozwijamy mechanizmy adaptacyjne ustroju, a więc podnosimy na wyższy poziom zdolności organizmu do długotrwałego przeciwstawiania się zmęczeniu, spowodowanemu wysiłkiem fizycznym. Rozpoczynając pracę nad rozwojem wytrzymałości powinniśmy się najpierw skupić nad kształtowaniem jej ogólnej postaci, związanej z tlenowymi procesami przemian energii w organizmie. Planowa praca nad wytrzymałością powinna nastąpić wcześniej u dziewcząt ok. 12 roku życia niż u chłopców, ze względu na wcześniejsze występowanie u nich okresu dojrzewania i zachodzące wskutek tego zmiany w organizmie. W początkowym etapie rozwijania tej zdolności należy stosować obciążenia mniej intensywne a dłużej trwające i określać je raczej czasem trwania niż długością dystansu lub liczbą powtórzeń. Drugim niezbędnym warunkiem jest czas ich trwania. Przyjmuje się, że najbardziej efektywnym środkiem kształ. Tej zdolności jest długotrwały bieg lub marszobieg, ćwiczenia muzyczno-ruchowe, gry ruchowe i sportowe. Możemy wyróżnić metody kształtow. Wytrzymałości (wg Raczka): metody ciągłe - praca wykonywana jest w warunkach równowagi tlenowej (150-170 skurczów serca na minutę) bez występowania przerw wypoczynkowych. Są dwie odmiany: -jednostajnej (stała intensywność np. bieg na ok. 3 km); -zmiennej (ulega zmianom przez nauczyciela intensywność). Metody te zwiększają tlenowe zdolności organizmu oraz ogólną odporność na objawy zmęczenia. Możemy także wyróżnić inne metody, jak np. metody kombinowane, a mianowicie metoda kompleksowych wysiłków.

Zdolności szybkościowe:

Duże dyspozycje szybkościowe różnej formie ich przejawiania, ujawniają się już w 7 roku życia, a skuteczne możliwości rozwijania maksymalnej szybkości ruchu są możliwe jeszcze ok. 18-22 roku życia. Dobór odpowiednich środków jej kształtowania zależy od etapu przygotowania szybkościowego, jak również ograniczeń, jakie niesie ze sobą wiek rozwojowy ucznia, struktura i charakter lekcji kult fizycznej. Etap oddziaływania wszechstronnego: Począwszy od młodszego wieku szkolnego (I-III) w celu rozwijania szybkości opieramy się na różnorodnych formach ruchowych, które wprowadzają ćwiczącego do umiejętności szybkich zmian tonusu mięśniowego - od maksymalnego napięcia do rozluźnienia. Zamierzony efekt możemy osiągnąć stosując: -zabawy i gry ruchowe z akcentem na kształtowanie szybkości ruchów np. „Piłka w kole”; -zabawy i gry ruchowe z akcentem na kształtowanie czasu reakcji np. „Labirymt”; -wszechstronne ćwiczenia sprawnościowe np. przeskoki przez skakankę. Etap oddziaływania ukierunkowanego: Dyspozycje szybkościowe należy rozwijać pod kątem podstawowych nawyków ruchowych. Forma ruchu powinna być w swojej strukturze charakterystyczna dla techniki danej dyscypliny sportu. Właściwe ćwiczenia szybkościowe w wieku ok. 11-13 lat (u dziewcząt 10-12) w ograniczonym wymiarze, i to pod warunkiem jednego, dwóch lat uprzedniego wszechstronnego przygotowania. Etap oddziaływań poprzez doskonalenie techniki poszczególnych dyscyplin: Ostatnim etapem w kształceniu tej zdolności możliwym do realizacji na lekcji kult fizycznej jest ruch wykonywany z maksymalną prędkością, zgodnie z techniką danej konkurencji. Warunkiem zastosowania danej techniki w kształtowaniu szybkości jest bardzo dobre jej opanowanie, aby uczeń mógł skupić się na szybkości, a nie prawidłowości wykonywania ruchu np. start niski.

W celu poprawy szybkości nauczyciel ma do wyboru 2 metody: A. odmiana metody interwałowej w postaci submaksymalnych prędkości; B. metoda powtórzeniowa.

Zdolności koordynacyjne:

Koordynacja - to zdolność człowieka do wykonywania złożonych pod względem stosunków koordynacyjnych aktów ruchowych. Rozwijanie koordynacji powinno zajmować w jednostce lekcyjnej stosunkowo dużo miejsca, bowiem decydują one w znacznym stopniu o zaradności motorycznej człowieka. Większe znaczenia dla kształtowania koordynacji mają czynności ruchowe wyrozumowane, a nie bazujące tylko na naturalnych formach ruchu. Im większy zasób umiejętności posiądzie uczeń, tym łatwiej będzie opanowywał nowe, złożone ćwiczenia. Ważną rzeczą jest także doskonalenie czynności ruchowych już opanowanych. Wprowadzenie ograniczenia czasowego przyczynia się do kształtowania szybkiego przewodzenia impulsów nerwowych, a więc do szybkiego uruchamiania właściwych grup mięśniowych. Istnieje także możliwość wykorzystania sygnałów wzrokowych i słuchowych dla kształtowania zdolności reagowania na bodźce. Zmiana wielkości obciążenia ma na celu kształtowanie zdolności angażowania w danym ruchu właściwej ilości jednostek motorycznych. Kombinacje ruchowe przyczyniają się do kształtowania plastyczności procesów nerwowych np. tor przeszkód.

Gibkość:

Gibkość jest właściwością aparatu ruchu umożliwiającą wykonanie ruchów o dużej obszerności. Jej kształtowanie polega na zwiększeniu ruchomości stawów. Wykorzystać w tym celu można ćwiczenia czynne, które obywają się dzięki skurczowi własnych mięśni działających na wybrany staw oraz ćwiczenia bierne. W klasach młodszych kształtowanie gibkości odbywa się niejako przy okazji. W klasach starszych stosujemy ćwiczenia wyrozumowane.

Zag. 7

Metodyka przekazywania i zdobywania wiadomości na lekcji i poza lekcjami wychowania fizycznego:

Podstawowym środkiem działania nauczyciela kult fizycznej powinno być ćwiczenie fizyczne w postaci intensywnych, a zarazem atrakcyjnych dla ucznia lekcji. Wiadomości są natomiast niezbędnym ich uzupełnieniem. Podstawową i pierwsza czynnością nauczyciela powinno być precyzyjne określenie szczegółów informacji, które będą uczniom przydatne. Nauczyciel powinien w tym celu wykorzystać odpowiednio dobrane metody. Strzyżewski wyróżnił metody: -metoda przekazywania wiadomości: pokaz, opowiadanie, pogadanka, dyskusja, wykład; -metody zdobywania wiadomości: praca z książką, opisywanie i rysowanie postaci, wywiad, wykonanie zadań ruchowych.

Pokaz - jest metodą wówczas, gdy jest podstawowym sposobem dostarczania uczniom nowych informacji, natomiast towarzyszące mu objaśnienie jest tylko uzupełnieniem lub spełnia rolę kierującą obserwacją uczniów. Nauczyciel może wykorzystywać żywy pokaz, ewentualnie środki dydaktyczne, do których należą plansze, fotogramy, kinogramy, filmy. Poprzez wykorzystywanie środków dydaktycznych nauczyciel może przekazywać wiadomości uczniom na lekcji i poza lekcjami.

Opis i opowiadanie - są najprostszymi sposobami słownego przekazu wiadomości. O metodzie opisu mówimy wówczas, gdy treści przekazywane dotyczą jednego przedmiotu i uporządkowane są w sposób logiczny (np. od informacji ogólnych do szczegółowych), bądź uporządkowane według następstwa przestrzennego. Opis może być zastosowany do zapoznania uczniów z następującymi zagadnieniami: funkcjonowanie ukł krążenia pod wpływem wysiłku fizycznego, zasady prowadzenia rozgrzewki itp. Przykładowe zagadnienia mogą być przekazane także w postaci opowiadania, które charakteryzuje się wieloprzedmiotowością i dużą dynamiką. Opis przewidywany jest dla uczniów klas starszych, natomiast opowiadanie dla klas młodszych. Obie te metody mogą być realizowane w sposób barwny i atrakcyjny. Szczególnie opowiadanie powinno się tym charakteryzować, ponieważ z założenia ma oddziaływać na stronę emocjonalną niż na jego intelekt. Niekiedy celowe jest poparcie opowiadania opisem, aby uporządkować przekazane wiadomości.

Pogadanka - oparta jest na rozmowie nauczyciela z uczniami. Nauczyciel kieruje rozmową poprzez zadawanie celowo dobranych pytań, na które uczniowie odpowiadają. Nie mogą to być jednak pytania ankietowe, lecz pytania problemowe wymagające od ucznia odpowiedzi będącej efektem przemyślenia i wykorzystania wcześniej zdobytej wiedzy. Pogadanka może być wykorzystywana w celu przygotowania uczniów do pracy, zaznajomienia z nowymi wiadomościami, utrwalenia lub kontroli wiadomości. Przedmiotem pogadanki może być każde zagadnienie z wyjątkiem prostych informacji programujących działanie uczniów. Każda pogadanka powinna być przemyślana pod względem ilości informacji oraz sposobu zadawania pytań.

Dyskusja i wykład - są to metody przekazywania wiadomości wymagające znacznej ilości czasu. Z tego powodu na lekcjach z wf nie mogą być stosowane. Powinni jednak z powodzeniem być wykorzystywane na zajęciach pozalekcyjnych.

Spośród metod zdobywania wiadomości nauczyciel powinien wykorzystać tylko metodę wykonywania zadań ruchowych. Każde podjęte przez ucznia działanie ruchowe jest nośnikiem określonej wiedzy, jednak nie każde można uznać za efekt stosowania wymienionej metody. W wyniku wykonywania zadań uczeń może: -porównać tętno przed i po wysiłku; -zdobywać wiedze organizacyjną itp. Jedna, z zalet omawianej metody jest to,że pomimo przekazu wiadomości nie zostaje w sposób odczuwalny zmniejszona intensywność lekcji. Ponadto wiedza zdobyta w działaniu jest trwalsza i bardziej operatywna, niż wiedza dotycząca aktywności ruchowej przekazana werbalnie.

Innymi metodami samodzielnego zdobywania wiadomości, do których należą praca z książką, opisywanie i rysowanie postaci oraz wywiad, nauczyciel nie może posługiwać się lekcjach kult fizycznej. Powinien zachęcać uczniów do czytania odpowiedniej literatury, która może pełnić funkcje motywująca, dydaktyczną, wychowawczą. Aby wykorzystać samodzielną pracę ucznia, nauczyciel musi pełnić rolę inspirująca, kierującą praca uczniów. Może także narzucić cel pracy. Rodzaj zadania powinien być dostosowany do możliwości intelektualnych uczniów. Opisywanie i rysowanie postaci przez uczniów głównie przez uczniów klas młodszych służy także wyżej wymienionym celom. Różni się jedynie sposób uzewnętrznienia posiadanych informacji. Wykorzystane tej metody powinno odbywać się na takiej samej zasadzie, jak w przypadku pracy z książką. W związku z tym należy zwracać uwagę, aby przekazywanie wiadomości nie trwało zbyt długo. Lepiej ze złożonym problemem teoretycznym zapoznawać uczniów na kilku kolejnych lekcjach, niż poświęcać na ten cel większość czasu jednej lekcji. Zagadnienie teoretyczne nie powinno być oderwane od problematyki zajęć.

Zag. 8

Czynności nauczycielskie:

Podstawowymi elementami działania pedagogicznego są czynności nauczycielskie.

Wg Poklucza wyróżniamy następujące czynności nauczycielskie:

-przygotowawcze - ich celem jest zapewnienie pomyślnych warunków realizacji podjętego zadania. Są najczęściej przed rozpoczęciem zajęć.

-motywujące - rola i znaczenie polega na rozbudzeniu uwagi, zainteresowania i sił uczniów do wykonania zadania. Czynności motywujące uruchamiają zewnętrzne siły ucznia, co jak wiadomo przejawia się w podejmowanych przez nich czynności.

-informujące - współczesny nauczyciel kultury fizycznej musi należycie operować repertuarem informacji w procesie kształcenia i wychowania. Nauczyciel podaje wszystkie potrzebne informacje dotyczące badania pedagogicznego, ruchowego albo świadomie ogranicza informacje by wzmóc samodzielność i aktywność wychowanków w osiągnięciu celu. Przekaz informacji powinien dokonywać się w określonych, sprzyjających warunkach. Zakłócenia: hałas, zła akustyka sali, duża odległość, szumy itp. Struktura czynności informujących: -orientacja, co do poziomu wiedzy uczniów na dany temat; -podanie nowych informacji; -podsumowanie nowych informacji (wiadomości); -powiązanie nowych wiadomości z już wcześniej znanymi. Informacja: -temat; -cele; -cel dotyczący wiedzy.

-naprowadzające - występuje w fazie opanowywania przez uczniów nowych umiejętności ruchowych oraz informacji, jak również w trakcie rozwiązywania przez uczniów zadań problemowych. Charakterystyczne jest tu pomaganie uczniom w samodzielnej pracy na cel np. podsumowanie odpowiednich myśli. Struktura: -stwierdzenie trudności lub niezdecydowania; -ustalenie istoty trudności; -podanie wskazówek, uwagi, myśli.

-kontrolne

-korekcyjne

-zabezpieczające

Zag. 9

Ocena w procesie wych fizycznego:

Ocena - miara zbliżania się do celu, do ideału, próba określenia błędu, które dzielą nas od ideału.

Ocena procesu:

-ocena materialna - (sprzęt), ilość uczniów na jednych zajęciach (1,2,3) klasy, przybory, dobra organizacja zajęć, dobre rozmieszczenie zajęć w tygodniowym planie, przerwa między kolejnymi zajęciami.

-ocena programu - (potrzeby rozwojowe - musi spełniać oczekiwania uczniów), ocena toku lekcji, formułowanie celów, czy te cele zostały osiągnięte przez uczniów, plan pracy dla klasy.

Kryteria organizacji lekcji to: -gospodarka czasem; -powierzchnia do ćwiczeń; -sprzęt, który mamy do dyspozycji; -wysoka intensywność; -język nauczyciela (nauczyciel kieruje głosem); -poprawna z pedagogicznego punktu widzenia nauczyciela atmosfera (wymagający, serdeczny).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu dotyczące kryteriów oceny z wychowania fizycznego stanowi: podstawowymi kryteriami z wf jest wysiłek wkładany przez uczniów w realizację zadań lekcji.

Najgorsza lekcja na świeżym powietrzu (pod względem metodycznym) jest lepsza niż najlepsza w sali gimnastycznej.

Zag. 11

Zasady budowy lekcji wych. fizycznego:

Lekcja - jest podstawową formą organizacyjną pracy dydaktyczno-wychowawczej z dziećmi i młodzieżą. Nauczyciel realizuje cele etapowe wytyczone w planie dla klasy.

Zasady budowy lekcji:

1.Zasada wszechstronności - wskazuje nauczycielowi wf na konieczność doboru w każdej lekcji takich środków, które zapewniałyby uczniowi możliwość wszechstronnego rozwoju poprzez właściwe oddziaływanie zarówno na jego sferę motoryczną, psychomotoryczną, rozwój intelektualny oraz społeczno-moralny. Zgodnie z tą zasadą nauczyciel w każdej lekcji powinien: -uwzględniać zadania w zakresie przekazywania wiadomości, umiejętności, dbać o prawidłową postawę ciała; -uwzględniać zadania wymagające znacznej samodzielności uczniów w ich rozwiązywaniu; -włączać uczniów do współodpowiedzialności za przebieg lekcji; -wykorzystywać przybory lub przyrządy; -wprowadzać wszystkie rodzaje ćwiczeń kształtujących; -uwzględniać ćwiczenia wpływające na harmonijny rozwój; -wprowadzać ćwiczenia utylitarne.

2.Zasada zmienności pracy - podstawowym założeniem funkcjonowania tej zasady jest zapewnienie na lekcji wf bezpieczeństwa uczniom, poprzez przeciwdziałanie kontuzjom mogącym wystąpić na skutek przeciążenia pewnych grup mięśni. Realizacja tej zasady polega w głównej mierze na następującym układzie dobranych zgodnie z zasadą wszechstronności ćwiczeń w lekcji: -układać ćwiczenia w takiej kolejności, aby każde następne miało odmienny wpływ na aparat ruchu; -stosować częstą zmianę pozycji wyjściowych do ćwiczeń; -stosować w lekcji zmienność treści, metod oraz form organizacyjnych; -przeplatać: ćw statyczne z dynamicznymi, ćw w miejscu z przemieszczeniem, ćw o dużym stopniu trudności z łatwymi itp.

3.Zasada stopniowego natężenia wysiłku - przedstawia krzywa natężenia wysiłku. Inaczej będą realizowali tą zasadę nauczyciele klas III-VIII niż klas I-II. W klasach starszych natężenie wysiłku powinno wzrastać od początku lekcji osiągając maksimum około ¾ czasu trwania lekcji, a następnie łagodnie obniżać się. W młodszych klasach modelując krzywą natężenia wysiłku należy pamiętać, że dziecko szybko się męczy i szybko wypoczywa. Wskazania odnośnie realizacji lekcji zgodnie z tą zasadą: -przechodzimy od ruchów na wybrane partie mięśniowe do ruchów globalnych; -rozpoczynamy lekcję od ćwiczeń o małej intensywności do ruchów bardzo intensywnych; -zadania o znacznym obciążeniu musza być poprzedzone ćwiczeniami przygotowawczymi bez obciążenia; -zadania o znacznym ładunku emocjonalnym umieszczać pod koniec części głównej lekcji.

Możliwość osiągnięcia w każdej lekcji wf idealnej krzywej natężenia wysiłku jest bardzo trudne. Jednym z czynników rzutujących na przebieg są zadania stawiane przed lekcją.

Zag. 12

Elementy organizacji lekcji:

1. Kierowanie zespołem uczniów:

-warto jest ustalić dany sygnał np. gwizdek, ale lepsze są sygnały wzrokowe np. podniesiona ręka itp.

-przy tworzeniu ustawienia w grupie: należy wykorzystywać punkty orientacyjne np. linie)

-należy określić kierunek powrotu

-jeśli ustawiamy zespoły to tak, żeby sobie nie przeszkadzały

-jeśli jesteśmy w młodszych klasach, to lepiej, żeby punkt orientacyjny stanowiliśmy my

-podział uczniów:

A.)celowy (nie jest nam obojętne kogo zakwalifikowaliśmy do zespołu)

B.)losowy (przeważnie w starszych klasach np. odliczanie do trzech)

2. Posługiwanie się sprzętem:

-porządek przy przechowywaniu sprzętu (podział sprzętu na sprawny i niesprawny)

-przygotowanie sprzętu przed lekcją

-rozdanie sprzętu

-pokazanie i opis mało znanego sprzętu

- kolejno przenoszenie np. skrzyni lub innego sprzętu i właściwa liczba uczniów

3. Dobór ćwiczeń:

-maksymalnie wykorzystać sprzęt i ustawienie

-maksymalne wykorzystanie przyborów

-zasada jednego niebezpieczeństwa

-nowe ćwiczenie to „niebezpieczne ćwiczenie”

4. Miejsce ćwiczeń:

-sprawdzić miejsce ćwiczeń np. na boisku

-dzieci ustawiać bokiem do słońca

-temperatura

5. Nauczyciel:

-dobór słownictwa (inny dla najmłodszych i inny dla starszych, język ma być zrozumiały)

-dobra ustawienie względem grupy

-bycie przy zespole, gdzie jest najbardziej niebezpiecznie

-posiadanie właściwego stroju sportowego

Zag.13

Formy podziału uczniów:

1.Podział przypadkowy (losowy). Cele zostaną osiągnięte. W lekcji WF możemy stosować grupy. Stosujemy grupy, gdy przeprowadzamy prace przygotowawcze lub organizacyjne przed lekcją lub w czasie lekcji.

Przed rozpoczęciem lekcji przygotowujemy sprzęt. Może dotyczyć sali, boiska poza lub w terenie. Grupy wykorzystujemy w trakcie zajęć do: wykonywania określonego zadania i po zakończeniu pozostają rozwiązania.

2. Podział celowy - nie jest przypadkowe, kto zostanie przydzielony, albo nauczyciel sam będzie decydował, kto będzie należał do danej formy albo uczniowie:

A.)pierwszą formą tych podziałów są zastępy stałe. Są stosowane w celu uzyskania dobrej współpracy, wzajemnego szacunku, współodpowiedzialności. Powstały z ludzi, którzy są wyznaczeni. Tworzenie zastępów stałych zależy od nauczyciela.

B.)Zastępy sprawnościowe - stosujemy, kiedy chcemy zróżnicować trudność zadania wynikającą z obciążenia, intensywność uczniów i. Kryterium przydziału do tego typu zastępów: poziom sprawności ogólnej ucznia lub poziom poszczególnych zdolności motorycznych np. siła, szybkość.

C.)Zastęp sprawnościowy - zmienny - istota ta sama, stosujemy je po to, aby móc zróżnicować trudność zadania pod względem umiejętności. W pływaniu mogą być inni uczniowie, tak samo jak w koszykówce i innych dyscyplinach sportowych.

D.)Drużyny - wykorzystujemy je dla współzawodnictwa. Drużyny powinny być sprawnościowo zróżnicowane, po to, aby względem siebie były wyrównane. Wybieranie najczęściej odbywa się na podstawie umiejętności.

E.)Pary (dwójki) - stosujemy wtedy, kiedy zależy nam, aby partner był balastem, stawiał opór. Stosujemy także, kiedy nie mamy miejsca na sali bądź innym miejscu. Uczniowie dobrani tak, aby byli równi, bądź zróżnicowani (zależy od intencji nauczyciela) pod względem umiejętności.

Zag. 14

Formy prowadzenia zajęć:

1.Forma frontalna - polega na tym, że wszyscy uczniowie w tym samym czasie wykonują w tym samym tempie tą samą ilość powtórzeń te same ćwiczenia (ustawienie w rozsypce lub kolumnie czwórkowej). Stosujemy w rozgrzewce (rozgrzanie organizmu), przy zajęciach z muzyką (aerobik), w początkowym etapie nauczania wykonujemy łatwe i bezpieczne ćwiczenia, gdy ćwiczymy w dwójkach, trójkach. Należy pamiętać o stronach (nasza ręka lewa ich prawa).

2. Forma indywidualna - polega na tym, że każdy z uczniów w stworzonym przez nauczyciela warunkach wykonuje wybrane przez siebie ćwiczenia. Stosujemy do doskonalenia umiejętności, rozwijania zdolności twórczych. Ustawieni w rozsypce. Uczeń sam sobie wybiera ćwiczenia - traktujemy go podmiotowo, dajemy swobodę.

3. Zajęcia w zespołach - istotą jest podział uczniów na kilkuosobowe od 4 do 6 osób zespoły. Podział losowy. Forma pracy: Jeden uczeń ćwiczy, drugi może asekurować, trzeci odpoczywa, czwarty obserwuje tego, co się uczy, piąty koncentruje się przed wykonywaniem ćwiczenia. Możemy stosować dwie odmiany: 1. tryb równoległy - każdy z zespołów wykonuje to samo zadanie np. w koszykówce na 4 koszach te same zadania. Wykorzystanie do nauczania ćwiczeń bezpiecznych lub do doskonalenia łatwe ćwiczenia, bez asekurowania.2. tryb zmienny - stosujemy, gdy uczymy trudnych ćwiczeń, mamy w zestawie niebezpieczne ćwiczenia, gdy nie mamy do dyspozycji niewystarczającą ilość sprzętu. Każdy zespół wykonuje inne zadanie. Tylko jedno zadanie w jednym zespole może być trudne, nowe, niebezpieczne. Pozostałe zespoły muszą wykonywać zadania znane i bezpieczne. Możemy uczyć trudnych ćwiczeń i niebezpiecznych.

4. Zajęcia w zespołach z zadaniami dodatkowymi - stosujemy dodatkowe zadania, kiedy liczba uczniów w zespole jest duża lub ćwiczenie trwa długo. A)Lepiej zastosować zadania, które angażowałyby inne grupy mięśniowej;B) Powinny być uczniom znane;C) Powinny być proste;D) Nie powinny przeszkadzać w ćwiczeniu głównym. Ćwiczenia dodatkowe mogą przeszkadzać, gdy zastosujemy zadanie, nie mające wpływu i źle wpływające na tok lekcji. Jak rozdzielimy na zespoły i damy główne zadanie, nie możemy dawać od razu dodatkowych zadań. Najpierw niech się oswoją z zadaniem głównym.

5. Forma stacyjna czyli tor przeszkód - na określonej przestrzeni tworzymy przeszkody do pokonania i przebieg zajęć to pokonywanie ich strumieniem (czyli jeden za drugim). Możemy stosować w terenie. Stosujemy tylko do kształcenia sprawności ogólnej lub poszczególnych zdolności motorycznych lub doskonalenia umiejętności.

6. Forma obwodowa czyli obwód ćwiczebny - przygotowanie stanowiska do ćwiczeń po 5 uczniów na jednym stanowisku. Forma pracy: Każde stanowisko inne ćwiczenie. Przydzielasz uczniom poszczególne ćwiczenia, wyznaczony czas ćwiczeń i przerwy. W tym samym czasie na jednym stanowisku wykonywane są te same zadania. Uczeń kończy ćwiczenie, na tym, który rozpoczął. Wykorzystywana jest do doskonalenia umiejętności oraz do kształtowania zdolności motorycznych.

7. Małe obwody ćwiczebne - istota tej formy to stworzenie 3, 4 małych obwodów po trzy, cztery ćwiczenia na jednym obwodzie. Ćwiczenia ułożone od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Zastosowanie to oprócz kształtowania sprawności ogólnej możemy uczyć nowych umiejętności. Nie łatwa w zastosowaniu, wymaga między innymi dobrych przyrządów i zdyscyplinowanych uczniów oraz sami musimy posiadać znajomość organizacyjną. Należy także pamiętać o bezpieczeństwie. W obecności jednego nauczyciela nie możemy stwarzać dwóch niebezpieczeństw. Należy także sprawdzić sprzęt i odpowiednio go przygotować do zajęć.

Zag. 15

Metody realizacji zadań ruchowych:

Metoda realizacji zadań ruchowych- termin ten pozwala nauczycielowi stawiać uczniom różne zadania. Celem tego ćwiczenia jest wzmocnienie mięśni grzbietu np. leżenie przodem ręce i nogi w górze

Charakterystyka zadań ruchowych na lekcjach wf: są to zadania, których głównym kryterium podziału jest stopień zaangażowania ucznia w wykonanie zadania; ile uczeń ma swobody w samodzielnym zadaniu.

I grupa - zadania ściśle określone - są to zadania gdzie nauczyciel podaje wzór wykonania ćwiczenia. Intencją nauczyciela jest, aby doprowadzić wykonanie ćwiczenia jak najbliżej wzoru podanego a zadaniem ucznia jest zbliżenie się w wykonaniu do wzorca. Ten wzorzec może dotyczyć struktury ruchu, obrazu ruchu, wzorcem ruchu może być też ćwiczenie, czas wykonywanego ćwiczenia. Najczęściej powtarzamy te ćwiczenia, z którymi uczeń ma problemy. Wiąże się to również z korygowaniem błędów przez nauczyciela. Są to cechy charakterystyczne wszystkich zadań ściśle określonych. Stosujemy je do nauczania nowych umiejętności.

II grupa - zadania częściowo określone - to oznacza, że nauczyciel określa ogólne warunki wykonywania ruchu, stawia niektóre warunki w wykonaniu ruchu np. pozycję wyjściową, kierunek ruchu. Natomiast pozostałe możliwości w wykonaniu ruchu należą do ucznia, on sam decyduje jak to ma zrobić np.: decyduje o zakresie ruchu, o liczbie powtórzeń. Mamy tu ćwiczeni, które kształtują zdolności motoryczne np.: gibkość, zadanie jest takie w siadzie prostym szarfa w dłoni, spróbuj położyć przed sobą jak najdalej szarfę ( określ kierunek ruchu). Celem tego zadania była gibkość w stawie kolanowym i bloczkowym.

III grupa- zadania twórcze - zadania, w których nauczyciel określa bardzo ogólnie warunki wykonania ćwiczenia, pozostawiając inwencję, co do wykonania ćwiczenia uczniom. Każde rozwiązanie zadania przez ucznia, jeżeli spełnia ogólne założenia podane przez nauczyciela jest dobrym rozwiązaniem. Im więcej proponują rozwiązań uczniowie tym lepiej dla postawionego celu, czyli rozwijanie twórczego myślenia

Systematyka metod w realizacji zadań ruchowych

1). Zadania ściśle określone są realizowane przy pomocy metod odtwórczych. Do tych metod zaliczamy:

• naśladowania ścisła

• \zadaniowa ścisła

• programowego uczenia się

2) zadania częściowo określone - są realizowane za pomocą metod usamodzielniających:

• zabawowo-naśladowcza

• zabawowo-klasyczna

• bezpośredniej celowości ruchu

• programowego usprawniania się

3) Zadania twórcze są realizowane przy pomocy metod twórczych. Zaliczamy do nich:

• ruchowej ekspresji

• problemowa

Metody odtwórcze - każde zadanie wykonujemy zgodnie z trzema metodami, ma wspólne to, co charakteryzuje zadanie ścisłe określone:

Metoda naśladowcza ścisła - nauczyciel dla wymuszenia ćwiczeń korzysta ze swojej władzy i w celu poprawnego wykonywania ćwiczenia wprowadza system nagród i kar, czyli za dobre wykonanie wysoka ocena, za słabe niska. Jest to sytuacja, którą możemy wykorzystać, gdy nauczyciel ma władzę. Są sytuacje, gdy powinniśmy korzystać z metody, tam gdzie konieczne jest bezpieczeństwo na zajęciach.

Metoda zadaniowa ścisła - w tej metodzie nauczyciel stosuje metody motywacyjne. Pokazuje użyteczność i znaczenie ćwiczenia, licząc na to, że uczeń przyjmie argumenty jako swoje albo jako dla niego ważne. Liczymy na to, że potraktuje to zadanie jako to, na którym jemu też zależy, bo zrozumie jego potrzebę. Ta metoda dotyczy nauczycieli, którzy traktują ucznia jako tego, który akceptuje te metody.

Różnica między tymi metodami polega na tym, że w jednej się zachęca a w drugiej się karze. Różnice w sposobie postawienia uczniowi zadania.

Metoda programowego uczenia się - wzór wykonania jest podany w postaci planu, na którym są umieszczone instrukcje wykonania. Instrukcja zawiera zarówno obraz ruchu, jego opis, liczbę powtórzeń i zadania kontrolne. Metoda ta jest rzadko stosowana, bo nie ma gotowych instrukcji, by skorzystać z tej metody - nauczyciel sam musi zrobić sobie taka instrukcję. Trudność pojawia się wtedy, kiedy trzeba zachęcić uczniów do czytania tych instrukcji. Najpierw musi zrozumieć, co ma wykonać a dopiero później może wykonywać. Uczniowie robią na odwrót, najpierw wykonują a potem czytają.

Metody usamodzielniające - zadania są częściowo określone nauczyciel postawi pewne warunki, od których nie można odejść, aby wykonać zadanie:

Metoda zabawowa-ścisła - istota tej metody opiera się na tym, że jeśli chcemy wykonać wspólne doświadczenia dziecka i nauczyciela, odwołuje się do tych doświadczeń, dziecko się uczy przez obserwację, poprzez naśladowanie, warunkiem powodzenia stosowania tej metody jest zrozumienie przez nauczyciela sytuacji, w której dziecko już się znalazło. Odwołujemy się do świata przyrody, zwierząt, czynności życiowych. Metoda przeznaczona jest dla dzieci najmłodszych, Jeżeli dość często odwołujemy się do świata bajek zwierząt to musimy wiedzieć, co dzieci oglądają. W tej metodzie musimy coś określić, czyli określamy pozycję wyjściową i odnosząc się do doświadczeń dziecka ukierunkujemy jego aktywność.

Metoda zabawowa - klasyczna - mamy dwie odmiany zabawy i gry ruchowe. W zabawie jest opis a w grze jest przepis. Zabawą jest berek a grą ruchową dwa ognie. Jeśli my przerywamy i nie ma rywalizacji jest to zabawa, a jeśli zabawą kończy przepis i jest rywalizacja jest to gra.

Metoda bezpośredniej celowości ruchu - Twórcą był Czyżewski, chciał on znaleźć metodę ćwiczeń, która mogłaby znaleźć się między zabawową a ćwiczeniami ściśle określonymi. Nazywana była metodą zadaniową gdyż uczeń musiał wykonać zadanie. Dla dziecka jest to zadanie. Ścisła jest pozycja wyjściowa i kierunek ruchu. W tej metodzie stawiamy uczniom zadanie do wykonania w określonej pozycji wyjściowej i spełniając te warunki i wykonując postawione zadanie jesteśmy w stanie osiągnąć postawiony cel. W tej metodzie ważne są określenia: spróbuj podrzucić piłkę jak najwyżej

Metoda programowego usprawniania się - układamy program żeby być sprawniejszym. Na planszy musi być rysunek. W tej metodzie instrukcje będą łatwiejsze, jeśli chodzi o wykonanie. Metoda ta znalazła odzwierciedlenie w ścieżkach zdrowia. Program usprawniania, w którym nie narzucamy wszystkiego.

Metody twórcze-wymagające pełnej inwencji twórczej uczniów:

Metoda ruchowej ekspresji twórczej - uczeń sam decyduje, jakie ruchy wykonuje. Twórcą tej metody jest twórca szkoły baletu, jest to próba połączenia przeżycia muzycznego z ruchem i wyraża nasze myślenie twórcze poprzez ruch, możemy sterować uczniem w sposób ograniczony. Możemy proponować pewne zadania związane z hasłami, które stawiamy przed uczniami a oni starają się pokazać się to ruchem. Nie stawiamy warunków wykonania, dzieci pokazują, jak np. zachowują się dzieci wracające ze szkoły do domu, nie podajemy pozycji wyjściowej możemy wykorzystywać przyrządy, lecz musi to być bezpieczne. Służy to do oceny właściwej oceny przez uczucia.

Metoda problemowa - stawiamy zadanie problemowe twórcze, którego nie zna, jest nowe. Nie podajemy jak go wykonać. Problem ma charakter podmiotowy ( dotyczący konkretnego uczucia). Nie mamy gwarancji, że uczeń kiedyś już tego zadania nie wykonał. Jeśli spotkali się już z tym zadaniem to należy zaproponować to zadanie w inny sposób.

1

---