INTERWENCJA KRYZYSOWA
Część I.
SAMOBÓJSTWA
1. DEFINICJA
Według WHO- to akt o skutku śmiertelnym, który osoba podejmuje ze
świadomością i oczekiwaniem takiego skutku, które sam zaplanował i
wykonał w celu spowodowania zmian przez siebie pożądanych.
Według B. Hołysta- samobójstwo nie jest jedynie przypadkiem
samounicestwienia się, lecz trwającym niekiedy całymi latami ciągiem
wzajemnie ze sobą powiązanych myśli i czynów.
W definiowaniu samobójstwa w klasycznym ujęciu najważniejsze są dwie
cechy tego działania:
1) ZAMIAR (CEL)
2) SKUTEK ( WYNIK DZIAŁANIA)
Można dołączyć tu jeszcze kryterium etiologiczne wyodrębniając
samobójstwa o podłożu endogennym lub samobójstwa reaktywne.
Kryterium wyniku jest proste- jednostka umrze (samobójstwo dokonane),
albo przeżyje (próba samobójcza).
Drugiego kryterium nie da się tak jednoznacznie określić (samobójstwo
komunikatywne, próba samobójcza ambiwalentna, samobójstwo udane, ale nie
wiadomo czy jest to dziełem przypadku czy świadomego, konsekwentnego
dążenia, ?gra ze śmiercią?, czego przykładem jest ?rosyjska ruletka?).
Zamiar dokonania samobójstwa ma często więc charakter próby losu.
Samobójstwo można rozpatrywać w 3 aspektach:
1) w aspekcie religijnym- samobójstwo jest złem ze względu na to, że
człowiek przywłaszcza sobie prawo dysponowania życiem, (które nie należy
do niego, bowiem on nim jedynie zarządza), a prawo to przysługuje
istocie najwyższej (Bogu, który jest właścicielem życia jednostki
ludzkiej);
2) w aspekcie społecznym- samobójstwo jest złem, ponieważ stanowi formę
ucieczki przed obowiązkami społecznymi i jest swoistym brakiem
lojalności wobec narodu, państwa czy grupy społeczne, powodując szkody
społeczne;
3) w aspekcie psychologicznym- samobójstwo stanowi wykroczenie przeciwko
bezwarunkowemu instynktowi życia i nadrzędnej wartości życia-
deprecjonując je, a także stanowi podstawę wyrządzenia krzywdy natury
emocjonalnej innym- bliskim ludziom.
2. ISTOTA SAMOBÓJSTW
Pomimo ogromnej różnorodności przeżyć indywidualnych można ustalić pewne
cechy wspólne spotykane u suicydentów wszystkich kultur.
E. Sheidman ustalił następujące wyróżniki charakterystyczne dla
wszystkich samobójstw:
1. CELEM samobójstwa jest poszukiwanie rozwiązania problemu,
2. ZADANIEM- pozbawienie siebie świadomości, aby nie myśleć,
3. BODŹCEM WYWOŁUJĄCYM- ból psychiczny nie do zniesienia,
4. STRESOREM WYWOŁUJĄCYM- są sfrustrowane potrzeby psychiczne,
5. WEWNĘTRZNĄ POSTAWĄ- ambiwalencja wobec życia,
6. STANEM EMOCJONALNYM- poczucie bezradności i beznadziejności,
7. STANEM POZNAWCZYM- zawężenie horyzontów,
8. RODZAJEM DZIAŁANIA- ucieczka,
9. FORMĄ INTERPERSONALNEGO KOMUNIKOWANIA SIĘ- przekazanie komuś zamiaru
samobójczego.
Poszukując motywacji zachowań suicydalnych można problem ten ustawić na
platformie bardzo szerokiej i brać pod uwagę następujące czynniki
wyjaśniające tło powstałej motywacji samobójstwa:
- środowisko społeczne i rodzinne,
- osobowość, jej dojrzałość i system wartości,
- tolerancję na sytuacje trudne i stresy,
- siłę postaw i mechanizmów obronnych,
- sytuację, która wyzwala tendencję samobójcze.
3. PRZYCZYNY SAMOBÓJSTW
Brak odpowiednich badań uniemożliwia jasne określenie przyczyn, czy
czynników sprzyjających samobójstwu. Musimy zatem przyjąć, że decydują
tu zarówno cechy indywidualne, jak i pewne współczynniki ryzyka związane
z wcześniejszymi przeżyciami i otoczeniem. W zależności od tego, jak
układa się życie danej osoby, próg odporności na działania samobójcze
może zostać przekroczony albo nie.
Istnieją 2 główne teorie wyjaśniające zjawisko samobójstwa i jego
przyczyny:
1) model depresyjny uznawany przez medycynę. Zgodnie z ta teorią
skłonność do samobójstw jest rodzajem choroby i jako taka powinna być
leczona.
2) model stresowy wskazuje na kontekst społeczny i nim szuka wyjaśnienia
działań samobójczych. Teoria ta zakłada, że zagrożenia samobójstwem
można minimalizować poprzez poprawę relacji z otoczeniem. Naukowcy
zgadzają się, że ludzie obecnie są narażeni na wiele większe i bardziej
różnorodne stresy niż wcześniejsze pokolenia. Obciążenia te są wywołane
problemami z dostosowaniem się do nowoczesnego społeczeństwa i związanym
z tym wymogiem posiadania wysokich kwalifikacji czy zerwaniem więzi w
obrębie rodziny i najbliższego otoczenia. Nie bez znaczenia dla wzrostu
zachowań samobójczych jest także dostępność środków umożliwiających
odbieranie sobie życia: leki, samochody, broń itp.
4. RODZAJE SAMOBÓJSTW I ICH TYPY
1) wg. DURKHEIM?A- analizując samobójstwa i ich społeczne determinanty
wyróżnił on 4 rodzaje samobójstw:
a) samobójstwo egoistyczne ( przeciwko społeczeństwu),
b) samobójstwo altruistyczne ( dla dobra społeczeństwa),
c) samobójstwo anomiczne ( samobójstwo jest efektem dezintegracji
społecznej),
d) samobójstwo fatalistyczne ( związane z sytuacją jednostkową. Jest to
samobójstwo człowieka znajdującego się w sytuacji tragicznej).
2) TYPY SAMOBÓJSTW WG. M.L. FARBERA:
Biorąc pod uwagę kryterium zamiaru (umrzeć nie umrzeć) i wyniku
(zachowanie życia śmierć) można skonstruować model zachowań
samobójczych, w którym wyodrębnia się ich 4 TYPY:
ZAMIAR
SKUTEK
UMRZEĆ
NIE UMRZEĆ
ŚMIERĆ
TYP A- SAMOBÓJSTWO PRAWDZIWE
-spełniające oba kryteria definicji, jednostka chce umrzeć i zgodnie z
zamiarem umiera;
TYP C- SAMOBÓJSTWO POMYŁKOWE
- często komunikacyjne, gdzie przypadek sprawia, że działanie kończy się
śmiercią;
ZACHOWANIE ŻYCIA
TYP B- NIE ZAMIERZONE NIEPOWODZENIE
- psychologicznie podobne do samobójstwa prawdziwego, nieumiejętne
technicznie działanie, przypadkowe odratowanie;
TYP D- ZAMIERZONE NIEPOWODZENIA
- najliczniejsze, dotyczą tych, którzy ciągle dokonują prób- gesty
samobójcze- dotyczy tych, którzy ?krzyczą o pomoc?.
3) B. HOŁYST dzieli samobójstwa na:
USIŁOWANE- w którym wyodrębnia trzy następujące po sobie etapy:
a) samobójstwo wyobrażone a więc uświadomienie sobie, że istnieje
możliwość rozwiązania swoich problemów życiowych w drodze odebrania
sobie życia. Możliwość taką postrzega wiele ludzi, jednak większość z
nich zdecydowanie ją odrzuca, zaś niewielki ich odsetek ją realizuje. U
niektórych ludzi, zatem myśli o samobójstwie nie ustępują, nabierając
charakteru celu, czegoś pożądanego, niemal upragnionego, przechodzą oni,
więc do drugiego etapu zachowań suicydalnych;
b) samobójstwo upragnione na tym etapie także większość osób, które
obsesyjnie nawiedzają myśli o samobójstwie, odrzuca je konsekwentnie,
poszukując innych sposobów rozwiązania swojego problemu. Niestety
jednak, nie znajdując innych możliwości, powodowani tym usilnym
pragnieniem śmierci, które wyzwala w nich pierwsze próby działań o
charakterze samobójczym wkraczają w ciąg tych zachowań (reakcji),
których celem jest pozbycie się życia, choć nie zawsze one są skuteczne;
c) samobójstwo usiłowane
Jeśli cel zostanie osiągnięty, a więc działanie kończy się śmiercią-
wówczas jednostka wieńczy ów proces suicydalny samobójstwem dokonanym.
DOKONANE.
BIBLIOGRAFIA:
1. K. Dymek- Balcerek, Patologie zachowań społecznych: rzeczywistość
przełomu wieków XX i XXI: narkomania, alkoholizm, samobójstwa, grupy
subkulturowe, sekty, Politechnika Radomska, Radom 2000.
2. M. Jarosz, Samobójstwa, PWN, Warszawa 1997.
3. A. Nowak, Wybrane zjawiska powodujące zagrożenia społeczne:
(rozpoznawanie i przeciwdziałanie), ?Impuls?, Kraków 2000.
4.U. Świętochowska, Patologie cywilizacji współczesnej, Wyd. A.
Marszałek, Toruń 2001.
Część Druga
SUBKULTURY MŁODZIEŻOWE- badanie subkultur.
SUBKUTURA - to nieformalna grupa osób działająca według odrębnych wzorów
i zasad postępowania. Jej członkowie nie przestrzegają zwyczajowo
przyjętych w społeczeństwie norm. Osoby należące do tych podkultur to
zazwyczaj ludzie bardzo młodzi , uczniowie szkół średnich, studenci.
Najwięcej z nich można spotkać w dużych miastach , takich jak Warszawa,
Wrocław, Gdańsk i Kraków. W małych wioskach są oni wytykani palcami,
ośmieszani oraz często prowokowani do bójek.
Subkultury mogą być szczelnie zamknięte i trudno dostępne dla ludzi z
zewnątrz - na przykład subkultura narkomańska. Aby należeć do niektórych
trzeba się czymś wykazać. Zwłaszcza gitowcy dobierali sobie nowych
członków spośród tych, którzy spędzili czas w więzieniu. Niektóre z tych
nieformalnych grup są nastawione pokojowo do otaczającego ich świata .
Najspokojniejsi byli kiedyś hippisi. Obecnie określa się tak rastmanów.
Na drugim biegunie stoją skinheadzi, dla których agresja jest częścią
ideologii. Najbardziej liczą się punkowcy i skini, którzy od lat toczą
boje o palmę pierwszeństwa wśród grup młodzieżowych w Polsce.
Wyróznić można subkultury:
ANARCHIŚCI- ruch, którego początki sięgają 2 połowy. XIX w. Pierwszym
ważnym epizodem historycznym, który przyczynił się do renesansu i
odświeżenia ideologii anarchistów były lata 60-te, okres młodzieżowej
kontestacji na Zachodzie. Początki ruchu w Polsce to połowa lat 80-tych
i powstanie Ruchu Społecznej Alternatywy RSA oraz ruchu Wolność i Pokój.
Zaczynają funkcjonować gazetki ?Anarchol?, ?Terrorysta?, ?Rewolta?. W
1988 roku powstaje Międzynarodówka Anarchistyczna integrująca grupy
anarchistów. Od 1990 roku liczebność Środowiska spada. Aktywizują się
już okazjonalnie, w zależności od bieżącej potrzeby. Uczestniczą w
akcjach proekologicznych, manifestacjach na rzecz przeciwko aborcji,
przeciwko karaniu za posiadanie narkotyków , włączając się również w
manifestacje polityczne i pacyfistyczne. Anarchiści są opozycją wobec
państwa jako takiego i w opozycji do jakiegokolwiek z istniejących
systemów politycznych.
DEPESZOWCY-subkultura fanów brytyjskiego zespołu rockowego ?Depeche
Mode?. W 1985 roku koncentrował w Warszawie i od tego momentu datuje się
jego coraz większa popularność w Polsce. Swój styl wzorują na wizerunku
idoli Martina Gore - autora muzyki i tekstów i gitarzysty Dawida Gahana.
Noszą czarne kurtki, czarne spodnie i buty na grubej podeszwie.
Dopełnieniem są Krótko przycięte, wycelowane włosy. Bawią się na
depechotekach. Zarzuca się im brak odrębnej ideologii, choć sami
twierdzą, że ich ideologią są teksty Martina Gore, w których jest
wszystko - recepta na życie, refleksje o wierze i miłości. Sprawiają
wrażenie grupy nieagresywnej, za to bardzo dbającej o swoją wizualną
wyrazistość, co naraża ich na ataki ze strony skinheadów i metalowców.
GITOWCY-git - ludzie, gity, są zjawiskiem rdzennie polskim. Pojawili się
w latach 70 - tych tworząc pod względem struktury rodzaj zamkniętego
klanu, w obrębie którego preferowano styl bycia oparty na sile, kulcie
przemocy i podporządkowania. Zasady te mają swoją pragenezę w ruchu
?drugiego życia?, który pojawił się około 1955 roku w zakładach
poprawczych i karnych. Stosunkowo najwięcej gitowców rekrutowało się
spośród uczniów szkół zawodowych i przyzakładowych. Gitowcy tworzyli
pewien stereotyp elity. Uważali siebie za awangardę powołana do
panowania. Dla podkreślenia swej grupowej tożsamości ubierali się w
ortalionowe kurtki tzw. Szwedki i spodnie zaprasowane na kant. Nosili
fryzurę na małpę. Ważna rolę odgrywał tatuaż , zwłaszcza kropki na
dłoniach, palcach oraz twarzy. Najważniejszym znakiem była kropka przy
lewym oku (cyngwajs). W każdej grupie obowiązywała hierarchia ,
przywódcą był ktoś , kto miał kontakty ze światem przestępczym.
Posługiwali się specyficznym niezrozumiałym dla niewtajemniczonych
żargonem. Pewne elementy subkultury gitowców przetrwały u skinheadów.
GOCI, pojawili się w latach 80 -tych i rekrutują się głównie z fanów
?Dance Society?, ?Fields of The Nephilim?, ?The mission?. Duży wpływ ma
na nich sztuka; architektura gotycka i literatura XIX wieku. Za stolicę
Gotyku uważają Leeds, skąd pochodzi najwięcej znanych kapel. Atrybutami
gotów są czarne koty, nietoperze, pajęczyny, świece, kadzidełka, cień,
mrok, welwet, koronki, astrologia, okultyzm, cmentarze, Dracula,
Frankenstein. Noszą obszerne czarne stroje, buty z długim czubkiem,
srebrną biżuterię , długie włosy, makijaż - ciemne cienie, biały fluid,
czerwone lub czarne szminki do ust, czarny lakier do paznokci. W Polsce
są widoczni przede wszystkim w Warszawie. Organizują imprezy gotyckie,
jak dotąd odbyły się dwie większe imprezy w klubie ?Remont?.
GRAFFITI , graficiarze, mają rodowód amerykański. W latach 60 -tych
młodzi mieszkańcy Nowego Yorku umieszczali nielegalnie swoje napisy,
kolorowe szablony na ścianach metra. W latach późniejszych anarchiści
niemieccy i włoscy studenci traktowali już swoje napisy na murach przede
wszystkim jako komunikaty o treści politycznej. Działalność polskich
graficiarzy należy rozpatrywać w kontekście rozwoju rozmaitych subkultur
młodzieżowych w latach 80-tych. Początkiem były wizerunki wesołych
krasnali malowanych w różnych miejscach Warszawy. W 1985 roku pojawiły
się pierwsze szablony m. między innymi autorstwa Tomasza Sikorskiego i
Andrzeja Rosołka. Swoje dzieła zaczęli też eksponować ludzie ze
środowiska warszawskich deskorolców i anarchiści. Szczyt działalności
polskich graficiarzy przypada na lata 1989-90.
HARLEYOWCY-motocykliści, ruch stale obecny niemal w całej Europie, USA i
Australii. W latach 50-tych na autostradach Kalifornii i Wschodniego
Wybrzeża zaczęli się pojawiać gromadnie młodzi mężczyźni, tak zwani
ridersi na ciężkich motocyklach. Harleyowcy nie starają się afiszować z
jakąkolwiek ideologią, interesują ich tylko motocykle i wszystko im
podporządkowują. Nie pasjonują się nowymi modelami. Prawzorem i
najczęściej używaną maszyną jest amerykański Harley Dawidson. W Polsce
pierwsi harleyowcy pojawili się w latach 70-tych. Harleyowców
charakteryzuje duch męskiej sprawności i siły. Typowy strój harleyowca
to czarna skórzana kurtka z symbolami i emblematem, podkoszulek z
oberwanymi rękawami i demonicznym wzorkiem, szeroki i ciężki od żelaza
pas, dżinsy z dziurami lub skórzane spodnie, wysokie buciory. Na
przegubach bransolety, palce upierścione srebrem, tatuaże. Jest też styl
na ?Dziki Zachód?: kowbojski kapelusz, takież buty, frędzle i indiańskie
ornamenty. Napojem mistycznym harleyowców jest piwo lub whisky ?Jack
Daniels?. Na popularnych zlotach harleyowców panuje atmosfera pikniku i
wzajemnego zrozumienia.
HIPISI- pierwsze grupy pojawiły się w latach 60-tych w USA, jako wyraz
buntu przeciwko tradycyjnym amerykańskim wartościom kariery,
profesjonalnej perfekcyjności, postępowi, prestiżowi mierzonemu stanem
posiadania. U podstaw ruchu legły nastroje pacyfistyczne, których
radykalizacje nastąpiła po wybuchu wojny wietnamskiej. Hipisi głosili
hasła wolnej miłości, powrotu do natury, pacyfizmu, dostępu do
narkotyków, tolerancji w zakresie wyboru sposobu życia, zachowania i
ubioru. W Polsce na przełomie lat 60-tych i 70-tych tworzono komuny na
Mazurach, w Bieszczadach i w okolicy Warszawy. Od lat 80-tych hippisów
utożsamiano w Polsce z narkomanami. Długowłosi i ekstrawagancko ubrani
stanowili wstydliwy problem. Z biegiem lat ruch przestał istnieć, ale
poglądy dawnych hipisów nadal znajdują zwolenników wśród młodych ludzi.
KRYSZNAICI- krisznowcy ( inaczej Hari Kriszna, bhaktowie) są jedną z
sekt religijnych stanowiących wspólnotę o charakterze kulturowym.
Wyznawcy hinduskiego Boga Kriszny zmierzają do odrodzenia poprzez
świadomą ascezę, pracę, modlitwę - mantrę. Konsekwencją wiary w
reinkarnację jest szacunek do wszystkiego co żywe, a to z kolei idzie w
parze z wegetarianizmem. Żyją w komunach wokół świątyń. W Polsce ruch
został zarejestrowany w 1998 roku, a społeczność wyznawców liczy około
12 tys. Osób. Noszą się ekologicznie, ich lekkie szaty utkane są z lnu.
Golą głowy, a kobiety znaczą czoła kropkami- znak Boga Wiszny.
Krysznaici nie angażują się w pozamałżeńskie związki seksualne, nie
uprawiają hazardu, nie korzystają z dóbr kultury masowej. Przypisuje się
im kontakty z ruchami faszyzującymi na Zachodzie.
METALOWCY- heavy-metalowcy, jest to subkultura fanów odmiany rocka
zwanej heavy metal. Początek ruchu sięga lat 70-tych, ale największą
popularność w wielu krajach osiągnął w następnej dekadzie, kiedy to
koncerty rockowe zaczęły przybierać charakter coraz większej
widowiskowości i teatralizacji. Metalowcy nie głoszą specjalnej
ideologii czy filozofii. Teksty piosenek podkreślają kult szatana, zła,
apoteozę tych negatywnych sił. Zainteresowanie okultyzmem i czarną magią
powoduje, że utożsamia się ich często z satanistami. Fani heavy- metalu
ubierają się na wzór dawnych rockersów. Ich styl to: obcisłe skórzane
lub jeans?owe spodnie, skórzane kurtki-ramoneski, pasy nabijane ćwiekami
(pieszczochy), koszulki na których dominują kościotrupy i inne
przerażające postacie. Noszą długie włosy sprawiające potarganych. W
Polsce przeglądem idei, stylu bycia i obrzędowości muzyki heavy- metalu
są festiwale ?Metalomaniaków? w Katowicach.
POMARAŃCZOWA ALTERNATYWA- ruch będący zjawiskiem polskim, chociaż samą
nazwę zapożyczył z kontrkulturowych tradycji holenderskich Provosów i
Państwa Krasnoludków. Ruch happeningowy wyłonił się w 1980 roku we
Wrocławiu. Głównym animatorem był Waldemar Frydrych - ?Major?.
Happeningi atakowały polityczną i społeczną rzeczywistość schyłkowego
komunizmu. Miały na celu ośmieszenie, parodiowanie wszelkich
oficjalności. Każda akcja stanowiła wyzwanie dla sztywnych reguł życia w
ranach systemu. Pomarańczowa alternatywa spotykała się nie tylko z
aplauzem ze strony anarchizującej młodzieży, ale i z sympatią ze strony
antykomunistycznej opozycji.
POPPERSI- szpanerzy (dzieci zamożnych rodzin), subkultura ma rodowód
angielski; w Polsce w latach 1981-85. Stanowili wyraz marzeń młodzieży z
niskich klas społecznych o ?lepszym życiu?. Grupy młodzieży ubierające
się w najmodniejsze i najdroższe stroje okupowały ekskluzywne lokale i
imponowały rówieśnikom pieniędzmi. Liczył się dyskotekowy szpan, muzyka
new romantic oraz w Polsce zespoły takie jak ?Kombi?, ?Lady Punk?,
?Republika?.
PUNK- ruch młodzieżowy powstał w latach 70-tych w Wielkiej Brytanii i w
USA. Przyjmuje się, że pierwszym wydarzeniem publicznym związanym z
punkami był koncertowy debiut zespołu ?Sex Pistols? w Londynie w 1976
roku. Skandalizujący styl tego zespołu , stał się podstawą zachowań
subkultur punkowych. W Polsce dużą rolę odegrały zespoły punk-rockowe
?Brygada Kryzys?, ?Tilt?. Zanegowany został cały system społeczny i
reguły jego funkcjonowania. Postawa skrajnej negacji obejmowała sfery
społeczne (rodzina), polityczne (np. parlament), edukacyjne, prawne, ale
także tradycję, stąd między innymi niechęć do religii i religijności.
Podstawowe atrybuty stylu subkultury punków najwyraźniej uwidaczniają
się w stroju: stara skórzana kurtka nabijana ćwiekami, ćwiekowy pas,
pieszczotka (branzoleta) na przegubach dłoni, spodnie podarte lub w
kolorowe łaty z zamkami błyskawicznymi, ciężkie wojskowe buty-glany.
Uzupełnia całość wygolona po bokach głowa, pośrodku włosy ułożone w czub
a?la Irokez, do tego kolczyki lub agrafki w uszach. Ruch nie ma żadnych
liderów czy oficjalnych ideologów. Tworzą go małe wspólnoty(załogi,
które kontaktują się ze sobą okazjonalnie (np. Podczas koncertu czy
festiwali rockowych, takich jak w Jarocinie).
RASTAFARIANIE- rastamani, ruch powstał na Jamajce w drugiej połowie lat
60-tych, choć jego tradycje są znacznie dawniejsze. Obejmuje głównie
środowiska murzyńskich imigrantów w Wielkiej Brytanii oraz murzynów w
USA. Ruch zakłada konieczność zwrócenia się ku religii. Jednym z
najistotniejszych symboli najczęściej występujących w języku rastafarian
jest Babilon rozumiany jako pogrążony w grzechu świat białego człowieka.
W Europie sekta zdobyła duży rozgłos, ale Polska jest jedynym krajem, w
którym istnieje ruch białych rastfarian. Pojawili się w latach 80-tych
wraz z muzyką Boba Marleya. Wielu z nich wywodziło się z ruch punk,
który w pewnym momencie wydał się im mało twórczy. Ideologia rodzimego
rastafarianizmu atakuje głównie sfery moralne rzeczywistości. Światu zła
przeciwstawiają oni swoją kulturę: muzykę, styl życia. Żyją w komunach,
jedzą żywność przez siebie wyprodukowaną. Nie piją alkoholu, zalecają
wegetarianizm. Używają marihuany jako środka pomagającego w medytacjach.
Noszą długie galabije, kolorowe wdzianka, w których dominują kolory
flagi Organizacji Jedności Afryki - czerwony, żółty i zielony. Ważna
jest fryzura tak zwane dready, czyli długie włosy skręcone w wąskie
pasma (nie splecione) włosy, których się nie rozczesuje. Ludzie Rasta z
natury są spokojni i nie narażają się na ataki innych ugrupowań. Polscy
Rastafarianie lat 90-tych to już ostatni przedstawiciele tej sekty.
SATANIŚCI- na Zachodzie - sekta, ruch kulturowy; w Polsce - subkultura.
Ruchy te zawsze były w opozycji wobec chrześcijaństwa i jego doktryny.
Satanizm pozwala człowiekowi, który odrzucił Boga, stać się swoim
własnym Bogiem. Podstawowym ceremoniałem satanistów są ?czarne msze?. W
Polsce subkultura pojawiła się po 1984 roku na fali popularności
zespołów speed - black - metalowych, takich jak ?Kat?, ?Kreon? i
?Fatum?. Teksty piosenek tych zespołów zawierają wiele motywów
satanistycznych, łącznie z otwartą manifestacją zła i szatana. Polski
satanizm jest daleki od pierwowzoru amerykańskiego. Funkcje rytualne
przejmują koncerty, w czasie których sataniści występują w ?pełnym
rynsztunku? - czarnych skórzanych kurtkach z napisem ?Ave Lucifer?, na
szyi odwrócony krzyż. W stroju dominacja kolorów: czarnego i czerwieni.
W szczytowych momentach koncertu sataniści podnoszą w górę pięść z dwoma
wystawionymi palcami (wskazującym i małym) - symbolem satanistów. Od
pamiętnej, zorganizowanej w Jarocinie w 1986 roku ?czarnej mszy?
sataniści są symbolem dużego zagrożenia dla społeczeństwa dla, tym samym
zostali ulokowani na samym biegunie radykalnej opozycji wobec kultury
oficjalnej.
SKINHEADZI- skini, pojawili się w Wielkiej Brytanii w latach 70-tych,
później w pozostałych krajach Europy. W Polsce zaczęli być widoczni w
latach 1982-83. Wywodzą się ze slumsów wielkich miast i rekrutują się z
młodych bezrobotnych. Ostrzyżeni na łyso, ubrani w stroje robocze, to
jest toporne buciska martensy, dżinsy lub spodnie i kurtki wojskowe.
Szokują wyglądem. Skinheadzi ześrodowiskowali i spotęgowali to co w
ruchu punk było wulgarne i szowinistyczne. Utożsamiają się z ruchami,
które preferują kult siły, między innymi z organizacjami
neofaszystowskimi. Dewizą życiową naszych skinów jest walka o Polskę dla
Polaków, ulubionymi hasłami są: ?Polish Power?, ?Żydzi do gazu?, ?White
Power?. Ze szczególną agresywnością odnoszą się do Murzynów i Arabów.
Najbardziej zaangażowani politycznie toczą zacięty bój z anarchistami.
Skini do wszystkich subkultur nastawieni są wrogo, nawet między sobą nie
zgodni. Agresję wyładowywują na manifestacjach, koncertach rockowych i
meczach piłkarskich. Integracji tej subkultury i wzrostowi jej
liczebności sprzyja wsparcie moralne ze strony organizacji takich jak
Polskie Stowarzyszenie Narodowe i Polska Wspólnota Narodowe Bolesława
Tejkowskiego.
YUPPIES - (skrót od angielskiego Młodzi Miejscy Profesjonaliści),
pokolenie, które na przełomie lat 70-tych weszło w życie zawodowe,
wskazując silną orientację na osiąganie sukcesu, pieniędzy i prestiżu.
Cechą stylu życia jest mobilność, kompetencja, swoboda w życiu
erotycznym. Cenią elegancję i ładne rzeczy, dobre restauracje, muzykę
klasyczną. Dbają o kondycję fizyczną. Są przeciwnikami tradycjonalizmu.
Przyjmują rolę ekspertów, ?mózgów do wynajęcia?. W Polsce yuppies to
ludzie młodzi, którzy biorą sprawy we własne ręce?, są akwizytorami na
przykład Amway?a, Zepptera, są maklerami giełdowymi, specjalistami od
komputerów. Za wszelką cenę chcą zapewnić sobie wysoki status materialny
i choć trochę zbliżyć się do zachodniego wzorca.
Część trzecia
Narkotyki wśród młodzieży gimnazjalnej
„ Narkomana się tworzy - w szkole, domu, uczelni, na
podwórku i na kolonii, słowem wszędzie.
Lepie się go z cudownej materii dziecięcej naiwności,
chęci poznania świata, wrażliwości uczuć, porywów
serca najskrytszych tajemnic i szczerych łez”
Marek Kotański
Nie jest tajemnicą, że współczesna młodzież została wystawiona na próbę, która będzie weryfikować wpojony zarówno przez rodzinę, kulturę oraz społeczeństwo system norm zachowań, jak pewną indywidualną odporność na wymagania, jakie stawia In trudna rzeczywistość. We współczesnym świecie młodzież przestała być przedsionkiem dawnego życia. Młodzi ludzi nie chcą stać się jedynie przedmiotami wychowawczych zabiegów.
Aspirację do tego, aby odgrywać podmiotową rolę w życiu społecznym, (a współczesna cywilizacja nie potrafi wyjść naprzeciw tym aspiracją|) młody człowiek znajduje się w labiryncie o wielu wyjściach, pytanie jest tylko jedno jak - on przez to przejdzie, które wyjście wybierze. Może to będzie właśnie ucieczka w świat narkotyków.
Nie ma jednoznacznej przyczyny zażywania narkotyków. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to, jakie są przyczyny zażywania narkotyków. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to, jakie są przyczyny, dla których człowiek sięga po narkotyki. Istnieje wiele teorii, przeprowadzono mnóstwo badań, nie udało się jednak ustalić jednej konkretniej przyczyny. Według Światowej Organizacji Zdrowia do najczęstszych powodów sięgania po narkotyki, należą:
Chęć odurzenia się - przeżycia przyjemnych wrażeń
Ciekawość, nuda - poszukiwanie przygód, zajęcie wolnego czasu, ucieczka od nudnej szkoły, obowiązków. Wiele osób jest rozczarowanych „pierwszym razem” jednak sięgają po nowe, często mocniejsze środki. Narkotyki potrafią wypełnić czas, sama próba jego zdobycia zajmuje wiele czasu.
Wpływ grupy rówieśniczej - młodzież nie przeciwstawia się presji rówieśników, gdyż pragnie być zaakceptowana. Zażywanie narkotyków jest niską ceną za wejście w grupę. Młodzież podlega różnym presjom zewnętrznym, ze szczególną intensywnością oddziałuje na grupę. Grupa tworzy środowisko sprzyjające szerzeniu się narkotyków.
Młodzieżowa chęć buntu - jest ważnym czynnikiem skłaniającym do sięgania po narkotyki. Młodzież chce robić rzeczy, które spotykają się z aprobacją rówieśników. Używania narkotyków jest częścią generalnej strategii buntu i pokoleniowej solidarności.
Ucieczka od problemów zewnętrznych - szkołą zawyżone wymagania rodziców. Dorastanie także nie jest prostą sprawą. Dzieci muszę się uczyć samodzielnego określania i wypełniania obowiązków i odpowiedzialności. Dzieci sięgają po narkotyki z powodu stresów, jakie przeżywają. Narkotyki pogłębiają już istniejące problemy.
Ucieczka od problemów wewnętrznych - dzieci z trudnościami emocjonalnymi nie potrafią sobie radzić z komplikacjami, jakie niesie życie.
Naśladownictwo - dzieci zażywają, bo dorośli też to robią. Istnieje większa podatność na używanie narkotyków, jeśli dzieci widziały przy tym rodziców.
Minęły czasy, kiedy narkotyki były tematem tabu. Teraz mówi się o nich otwarcie. Obecnie zmieniła się hierarchia narkotyków, które cieszą się największą popularnością wśród narkomanów. Jeszcze niedawno dominowała kokaina, teraz najczęściej występującym narkotykiem jest amfetamina i kanabinole (haszysz, marihuana). Co piąty polski nastolatek spróbował marihuany, co dziesiąty amfetaminy, a co piąty heroiny.
Uczniowie, szczególnie klas licealnych coraz częściej sięgają po narkotyki. Już 40% trzecich klas przynajmniej raz zapaliło marihuanę.
Problem narkotyków wśród młodzieży staje się powszechny, każdy wie, co to są narkotyki, lecz nie każdy zdaje sobie sprawę z konsekwencji ich zażywania. Podobnie jak „narkoman” (z greckiego narke - odurzenie, mania - szaleństwo), określenie narkotyk wywodzi się z tego samego źródła i używane było w czasach starożytnych na określenie środków, których zażywanie wywołuje stan oszołomienia, odrzucenia. Określenie to jest mało precyzyjne, gdyż nie wszystkie środki wywołujące taki stan zaliczające są do narkotyków (np. alkohol etylowy|). Według Komitetu Ekspertów Światowej Organizacji Zdrowia narkomania jest to uzależnienie zdefiniowane jako stan psychiczny a także czasem fizyczny, będący wynikiem interakcji między żywym organizmem a środkiem odurzającym, charakteryzujący się reakcjami w zachowaniu i reakcjami, wśród których zawsze występuje przymus brania leku w celu doznania jego psychicznych efektów a czasem dla uniknięcia dolegliwości spowodowanych jego brakiem.
Bardzo zasadniczym problemem jest sprawa właściwości środków odurzających. Jako podstawowe właściwości działania środka w sferze psychiki można wymienić:
Zdolność do wywoływania określonego zespołu doznań psychicznych, która może przybrać różne formy.
Zdolność do wywoływania zależności psychicznej, czyli bardzo silnego niedającego się opanować pragnienia zażywania środka
Zdolność do stopniowego wyniszczenia organizmu
Zdolność do wywoływaniu wzrostu tolerancji narkotyku
Oprócz wymienionych właściwości należy wskazać na zdolność niektórych środków, do wywoływania zmian charakterologicznych, jak osłabienie woli, zanik obowiązkowości i uczciwości, utrata zainteresowań itp.
Zdolność ta nie jest właściwością swoistą tylko dla środków odurzających, charakteryzująca także stany przewlekłego alkoholizmu.
Bardzo późno dowiadujemy się, że ktoś z naszych bliskich jest narkomanem. Nie ma typowego wzorca rodziny, w której pojawia się ten dramat. Nie jest tak, że w rodzinach rozbitych jest źle a w pełnych i uważane za pełnie i uważanych za dobre, nigdy się ten problem nie pojawia. Rodzice mają zaufanie do swych dzieci, dlatego myślą że ich to nie dotyczy. Narkoman kojarzy się z wychudzonym brudnych żebrakiem mieszkający na dworcu kolejowym, ale każda rodzina może spotkać się z tym nieszczęściem, które burzy cały dotychczasowy porządek i wprowadza radykalne zmiany w sposobie i stylu życia jej członków.
Oto sygnały mogące świadczyć o kontakcie z narkotykami i środowiskiem narkotyków:
Nagłe zmiany nastroju duża aktywność, zmęczenie izolowanie i zamykanie się w sobie
Nagła zmiana grona dotychczasowych przyjaciół na innych, zwłaszcza starszych od siebie
Spadek zainteresowania szkołą, sportem i ulubionymi zajęciami
Izolowanie się od innych domowników spędzanie czasu w pokoju
Kłamstwa, wykręty, wynoszenie z domu wartościowych przedmiotów, podkradanie pieniędzy
Nie wytłumaczalne spóźnienia, ciche powroty do domu
Tajemnicze krótkie rozmowy telefoniczne
Tajemnicze określenia podczas rozmowy
Pisząc ten referat opierałam się na swojej pracy licencjackiej, której temat brzmiał „Problematyka narkotyków w śród młodzieży”. Ukazała ona szereg poważnych problemów, które występują w środowisku młodzieży. Rodzina, która była podstawą prawidłowego rozwoju jednostki, jej wychowania i kształtowania osobowości, bardzo często zatraca swe podstawowe funkcje. Niektóre rodziny określone są mianem patologicznych, które już od najmłodszych lat życia swojego dziecka deformują jego psychikę. Dziecko wychowane w takim domu częściej popada w kłopoty, uzależnia się od środków odurzających bądź alkoholu. Niestety problem narkotyków występuje również w rodzinach pełnych kochających. Przeprowadzone badania wykazały jak młodzież postrzega narkotyki, gdzie się w nie zaopatruje czy są one dla nich problemem czy też jakiekolwiek działania przeciwdziałające mają sens. Zdumiewające jest to, że duża część młodych osób postrzega je jako odskocznię od problemowego życia czy też po prostu jako modę. Przerażające okazały się wyniki badań potwierdzające, że narkotyki są ogólnodostępne, a przeprowadzone programy anty narkotykowe nie przekonują wszystkich o cichym niebezpieczeństwie, jakim są narkotyki.
Wszystkie hipotezy zostały obronione z brzmiały one następująco:
Zakłada się, że młodzież ŚHP w Kędzierzynie - Koźlu sięga po narkotyki się po narkotyki z powodów szkolnych oraz rodzinnych
Zakłada się, że kontakt młodzieży ŚHP w Kędzierzynie - Koźlu jest bardzo duży
Zakłada się, że ŚHP w Kędzierzynie - Koźlu przeciw działa przeciw narkomani uczniów poprzez wprowadzeni programów profilaktycznych
Hipotezy te potwierdzają założenia hipotezy głównej, że narkotyki w ŚHP w Kędzierzynie - Koźlu zażywane są w szerokim zakresie.
Cześć czwarta
Wulgaryzmy
Pojęcie wulgaryzmów
„Wulgaryzmy to jednostka leksykalna, za pomocą, której mówiący ujawnia swoje emocje względem czegoś lub kogoś, łamiąc przy tym tabu językowe”
Grochowski M.
Wulgaryzmem określa się zarówno słowo, jak tez wyrażenia i zwroty, które dana społeczność uważa za nieprzyzwoite, ordynarne, czyli mówiąc potocznie, brzydkie. Posługiwanie się nimi świadczy zawsze o niskiej kulturze językowej. Wulgaryzmy są kompromitujące również wtedy, gdy użytkownicy sięgają po nie w celu wyrażania - w ich przekonaniu - uczuć pozytywnych, np.: podziwu, uznania, rozładowania własnego napięcia psychicznego, czy osiągnięcia efektu humorystycznego.
Wpływ wulgaryzmów na kształtowanie społeczeństwa.
Wulgaryzmy kształtują osobowość całego społeczeństwa, jednak największe znaczenie odgrywają wśród młodych ludzi. Ich świat, czasem okrutny, trudny do normalnego funkcjonowania nie pozwala na pozytywny rozwój osobowości. Największym problemem jest postępująca wulgaryzacja życia codziennego, która ma bardzo negatywny wpływ na kształtowanie postaw u młodych ludzi.
Rodzą się agresje, nienawiść do otoczenia, czasami nawet do bliskich. Swobodne posługiwanie się językiem wulgarnym jest coraz częściej traktowane przez młodzież jak język codzienny. Ma to nieprawidłowy wpływ na naukę, koncentrację, a bardzo często demoralizuje, czasami doprowadzają do tragedii rodzinnych lub sytuacji na granicy prawa. Wulgaryzmy i otoczenie, z jakiego pochodzą prowadzą do negatywnych, wręcz destruktywnych konsekwencji nieprawidłowego wychowania młodego człowieka.
Najczęstsze miejsca występowania wulgaryzmów
Polacy w rozmaitych sytuacjach stykają się z niecenzuralnym, wulgarnym słownictwem. Najczęściej możemy je usłyszeć w rozmowach toczonych w miejscach publicznych, przede wszystkim na ulicach, w środkach komunikacji, miejscach rozrywki lub wypoczynku.
Wulgaryzacja mówiącego języka potocznego ma miejsce nawet w instytucjach oświatowych. Odnotować można język grubiański w środowisku pracy. W życiu prywatnym, podczas spotkań towarzyskich oraz w domu, w gronie rodziny - stosunkowo mniej pojawiają się przekleństwa i słowa wulgarne, niecenzuralne. Trzeba jednak pamiętać, że nawet w domu, w którym, w kontaktach rodzinnych i towarzyskich występują wulgaryzmy.
Można więc uznać, że z inwazją wulgaryzmów językowych najczęściej spotykamy się będąc mimowolnymi świadkami prywatnych rozmów prowadzonych w miejscach publicznych. Z mediów najgorzej wypada kino i telewizja. Znacznie mniej zwulgaryzowany jest język radia i prasy.
Charakterystyka osób nadużywających wulgaryzmów
Osobista kultura językowa zależy przede wszystkim od płci i wieku. Znacznie częściej przeklinają mężczyźni niż kobiety, choć: płeć piękna” przyznaje się również do używania ordynarnych słów. Osoby ulegającym złym nawykom językowym przeważają niemal we wszystkich grupach wiekowych. Do językowego grubiaństwa zdecydowanie częściej przyznają się przedstawiciele młodego pokolenia, w tym bardzo dużo uczniów i studentów.
Wyraźnie widać, że im młodsi są Polacy, tym częściej przyznają się do używania wulgaryzmów - niecenzuralnych słów, co powoduje, iż coraz bardziej tolerancyjnie odnoszą się do wulgarnego słownictwa innych ludzi.
Przyczyny używania wulgaryzmów
Poziom tolerancji wobec wulgarnych zachowań werbalnych innych ludzi zależy przede wszystkim od własny nawyków językowych, od tego czy respondenci sami używają niecenzuralnych słów. Polszczyzna młodzieży jest najbardziej zagrożona wulgaryzacją. Młodzież okazuje się najbardziej tolerancyjna wobec ordynarnych zachowań werbalnych innych ludzi. Może to świadczyć nie tylko o braku osobistej kultury językowej i ogólnego obycia, ale także o słabości kondycji psychicznej współczesnej młodzieży, która na tle starszych pokoleń Polaków wydaje się szczególnie skłonna do wyrażania i akceptowania agresji, przejawiającej się w niecenzuralnym, wulgarnym społeczeństwie.
U młodych ludzi przyczyną nadużywania wulgaryzmów może być niska samo ocena i próba zaimponowania innym lub dopasowania się do danej grupy rówieśniczej. Kolejna przyczyną używania wulgaryzmów przez młodzież może być próba odreagowania trudnych sytuacji, problemów, jakie je otaczają. Należy również spojrzeć na najbliższe otoczenie, które ma chyba największy wpływ na nas i na nasz rozwój.
Część piąta
Diecezjalna Fundacja Obrony Życia (Ewa Kłosowska)
Diecezjalna Fundacja Obrony Życia została powołana po to, by udzielać pomocy interwencyjnej osobom w sytuacjach kryzysowych, wspierać
każdego człowieka niezależnie od wyznania czy światopoglądu, kiedy zajdzie tego potrzeba. Poprzez działalność trzech jednostek:
Diecezjalnej Poradni Rodzinnej, Domu Matki i Dziecka oraz Katolickiego Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego stara się otoczyć opieką wszystkich tych, którzy szukają pomocy, zrozumienia, akceptacji, i życzliwej pomocy w chwilach trosk i zwątpienia.
Dom Matki i Dziecka w Opolu ul. Masłowskiego 1 podejmuje działania interwencyjne zmierzające do udzielenia pomocy ofiarom przemocy w rodzinie, konkretnie matkom i ich dzieciom w trudnej sytuacji życiowej, udzielana jest pomoc kobietom będącym w ciąży, które nie mają gdzie zamieszkać przed i po urodzeniu dziecka, opieka i działania pedagogiczne przygotowujące matki do samodzielności i zaradności życiowej oraz do godnego powrotu do życia w społeczeństwie.
Najważniejszym czynnikiem udzielanego w Domu Matki i Dziecka wsparcia jest zapewnienie kobiecie, która podjęła decyzję o przerwaniu przemocy czy urodzeniu dziecka mimo trudnej sytuacji życiowej, poczucia bezpieczeństwa poprzez realizację podstawowych potrzeb m.in. zapewnienia schronienia, wyżywienia, leków, odzieży, środków opatrunkowych, uregulowania sytuacji prawno-socjalnej udzielenia wsparcia emocjonalnego.
Do zakresu pomocy udzielanej w tej placówce należą: pomoc psychologiczno-pterapeutyczna dostosowana do indywidualnej sytuacji życiowej mieszkanki, opieka zdrowotna, zajęcia profilaktyczno- edukacyjne, aktywizacja zawodowa, konsultacje prawne.