Wykaz

czynników biologicznych,

na które narażeni są sprzedawcy mięsa.

Opracowano na podstawie publikacji:

BIOLOGICZNE CZYNNIKI ZAGROŻENIA ZAWODOWEGO

Autor: Jacek Dutkiewicz, Radosław Śpiewak, Leon Jabłoński, Jolanta Szymańska

Opracowała: Zatwierdzam:

Warszawa - październik - 2009 r.

Kategoria czynnika biologicznego/ Nazwa	Grupa zagroże-nia wg MZ*	Przenoszenie	Działanie na człowieka	Źródło zakażenia /występowanie/	Szczepio-nka Przechowy-wanie Szkod. zaw.*	Środki ochrony przed zagrożeniami
1	2	3	4	5	6	7
Wirusy (paramyxowiridae) koński wirus Morbilli (EMV)	4	bezpośrednie	Z(ZOO)-zapalenie mózgu	Konie, ludzie	0 0 1	Ochrony osobiste, dezynfekcja,sterylizacja
Wirusy (Paramyxoviridae) Wirus Nipah	0	bezpośrednie	Z(ZOO)-zapalenie mózgu	Świnie, ludzie	0 0 1	Ochrony osobiste, dezynfekcja,sterylizacja
Bakterie (tlenowe pałeczki Gram-ujemne pałeczka ronienia świń	3	Bezpośrednie (przez pozornie nieuszkodzona skóre i błony śluzowe), powietrzno-kropelkowe	Z(ZOO) - bruceloza: falista gorączka, przewlekłe stany zapalne różnych narządów	Świnie, zające, renifery, świnki morskie	0 0 1	Ochrony osobiste, wybijanie chorych sztuk, dezynfekcja, sterylizacja, bezpieczny obieg powietrza w rzeźniach, edukaacja zdrowotna
Bakterie (pałeczki Gram-dodatnie) włoskowiec różycy	2	Bezpośrednie (przyranne), rzadko pokarmowe	Z(ZOO) - różyca, najczęściejpostać skórna, rzadziej powikłania w postaci zapalenia wsierdzia i stawów	Świnie, owoce, bydło, gryzonie, drób (kury, indyki, kaczki), dzikie ptaki (przepiórki), ryby, skorupiaki, inne zwierzęta, mięso świń, skóra, ścieki, woda, nawóz, gleba	0 0 1	Ochrony osobistej, bezzwloczne opatrywanie skaleczeń, dezynfekcja chlewni, odkażanie skór w garbarniach i fabrykach obuwia
Bakterie (tlenowe pałeczki Gram-ujemne) pałeczka tularemi (typ A)	3	Bezpośrednie (przez pozornie nienaruszoną skórę i błony śluzowe), powietrzno-pyłowe, powietrzno- kropelkowe, uklucie kleszczy, pokarmowe	Z(ZOO) - tularemia która może przebiegać pod postacią: gruczołowo-wrzodziejaca (najcześciej), oczno-gruczołową, migdalkowo-gruczołową, gruczołową, durową i płucną	Zające, drobne gryzonie (karczowniki ziemnowodne, polniki, myszy polne), owce, kleszcze, woda, gleba, pył - głównie półkula wschodnia	1 0 1	Ochrony osobiste, szczepienia ochronne żywą szczepiąką, zwalczanie gryzoni i kleszczy, repelenty, dezynfekcja, oswiata zdrowotna
Bakteria (tlenowe pałeczki Gram-ujemne (typ B)/pałeczka tularemii (typ B)	2	Bezpośrednie (przez pozornie nienaruszoną skórę i błony śluzowe), powietrzno-pyłowe, powietrzno- kropelkowe, uklucie ślepaków i kleszczy, pokarmowe	Z(ZOO) - tularemia która może przebiegać pod postacią: gruczołowo-wrzodziejaca (najcześciej), oczno-gruczołową, migdalkowo-gruczołową, gruczołową, durową i płucną	Dzikie króliki, gryzonie (wiewiórki i inne), owoce, ślepaki (Chrysops spp.), kleszcze, woda, gleba, pył - głównie półkula zachodnia	1 0 1	Ochrony osobiste, szczepienia ochronne żywą szczepiąką, zwalczanie gryzoni i kleszczy, repelenty, dezynfekcja, oswiata zdrowotna
Bakteria (krętki) (wszystkie serotypy)/eptospira	2	Bezpośrednie (przez skóre i błonyśluzowe), rzadziej pokarmowe	Z(ZOO) - leptospirozy (gorączka błotna, choroba Weila i inne)	Gryzonie, świnie, psy, bydło, ryba, gleba, woda, ścieki	1 0 1	Ochrony osobiste, zwalczanie gryzoni, osuszanie terenów, podmoklych, ochrona wód przed zanieczyszczeniem szczepienia ochronne ludzi i zwierząd, dezynfekcja, oświata zdrowotna
Bakteria (pałeczki Gram-dodatnie) pałeczka listeriozy	2	Bezpośrednie powietrzno-pylowe, pokarmowe	Z(ZOO) - listerioza, mogąca przebiegać pod postaciązapalenia opon i mózgu, anginy z posocznicą, zapalenia skóry, spojówek i więzłów oraz przewlekłego zapalenia narządu rodnego	Różne zwierzęta (owoce, bydło, świnie, gryzonie, ptaki), kiszonki, gleba, woda, ścieki, nawóz, produkty spożywcze	0 0 1	Ochrony osobiste, zwalczanie, gryzoni, usuwanie zepsutych kiszonek, styrylizacja, ochrona pracownic w ciaży od możliwego kontaktu z zaraskiem
Bakteria (pałeczki Gram-dodatnie)	2	Bezpośrednie powietrzno-pylowe, pokarmowe	Z(ZOO) - zakażenia opartunistyczne	Różne zwierzęta (owoce, bydło, świnie, gryzonie, ptaki), kiszonki, gleba, woda, ścieki, nawóz, produkty spożywcze	0 0 0	Ochrony osobiste, zwalczanie, gryzoni, usuwanie zepsutych kiszonek, styrylizacja,
Bakterie (prątki). Prątek gruźlicy bydlęcej (z wyjątkiem szczepu BCG)	3	Powietrzno- kropelkowe, pokarmowe(mleko), kontakt bezpośredni	Z(ZOO) - gruuźlica płucna i pozapłucna (kostno-stawowa, węzłów chłonnych, skóry i opon mózgowo-rdzeniowych)	Zwierzęta domowe (bydło, świnie, psy, koty)i dzikie (borsuki, oposy)	1 0 1	Szczepienia BCG,ochrony osobiste, sprawna wentylacja i filtracja pomieszczeń zabiegowych i laboratoryjnych, sterylizacja, dezynfekcja, okresowe badania lekarskie narażonego personelu, wybijanie zakażonego bydła, zachowanie chigieny w oborach, pasteryzacja mleka
Bakterie (Gram-dodatnie ziarniaki) paciorkowiec świński	2	Powietrzno- kropelkowe, bezpośrednie	Z(ZOO) - zapalenie opon, stawów, płuc, wsierdzia, głuchota	Świnie	0 0 1	Ochrony osobiste, dezynfekcja, styrylizacja, przestrzeganie zasad czystosci i higieny w miejscu pracy, opatrywanie ran, oświata zdrowotna
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne)	2	Pokarmowo-wodne, bezposrednie (przez uszkodzona skórę)	Z(ZOO) - jersinoza:zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowego, ropnie, inne zakażenia pozajelitowe	Woda, gleba, liczne zwierzęta kręgowe i bezkręgowe (m.in.bydło, świnie, jelenie, ptaki)	0 0 1	Zachowanie zasad czystosci i higieny, odkażanie i gotowanie wody i pokarmów, pasteryzacja mleka, opatrywanie ran, ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja
Bakterie (warunkowo beztlenowe pałeczki Gram-ujemne	2	Pokarmowo-wodne, bezposrednie (przez uszkodzona skórę)	Z(ZOO) - jersinoza:zapalenie żołądka i jelit, zatrucia pokarmowego, ropnie, inne zakażenia pozajelitowe	Woda, gleba, liczne zwierzęta kręgowe i bezkręgowe (m.in.bydło, świnie, jelenie, ptaki)	0 0 1	Zachowanie zasad czystosci i higieny, odkażanie i gotowanie wody i pokarmów, pasteryzacja mleka, opatrywanie ran, ochrony osobiste, dezynfekcja, sterylizacja
Grzyby (niedoskonałe) drobnozarodnikowiec mały	0	Bezpośrednie	Z(ZOO) - zakażenie skóry (dermatofitoza);AL. - działanie alergizujące	Świnie	0 0 1	Ochrony osobiste, oświata zdrowotna
Pasożyty (pierwotniaki, zarodnikowce)	2	Pokarmowe (najczęściej przez spożycie niedogotowanego)	Z(ZOO) - zapalenie mięśni,uszkodzenia mięśnia serca, obrzęki podskórne	Liczne zwierzęta domowe (bydlo, świnie, owce, konie, psy, kot) i dzikie	0 0 0	Gotowanie mięsa, przestrzegane zasad higieny, dezynfekcja, oświata zdrowotna
Pasożyty(pierwotniaki zarodnikowce toksoplazmoza	2	Pokarmowe ( przez spożycie niedogotowanego mięsa lub pokarmu zanieczyszczonego kałem kotazawierającym oocysta pasożyta),bezpośrednie, przezłożyskowe	Z(ZOO) - toksoplazmoza wrodzona:śmierć plodu lub znaczne wady rozwojowe ośrodkowego układu nerwowego i narządu wzroku;tksoplazmoza nabyta:zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie naczyniówki i śiatkówki oka, zapalenie mózgu przy obniżonej odporności	Liczne gatunki zwierząd domowych (psy, koty, owce, świnie, bydlo i inne)i dzikich (gryzonie i inne), ludzie	0 0 1	Gotowanie miesa przed spożyciem, asenizacja odchodów kocich, ochrony osobiste, dezynfekcja i styrylizacja w laboratoriach, ochrona pracownic w ciąży przed możliwym kontaktem z zarazkiem, oświata zdrowotna
Pasożyty(robaki, nicienie)Włosień kręty	2	Pokarmowe ( przez spożycie niedogotowanego mięsa wieprzowego)	Z(ZOO) - włośnica:bóle mięśni,gorączka, obrzęk	Świnie, szczury, ludzie	0 0 0	Gotowanie mięsa wieprzowego przed spożyciem, kontrola weterynaryjna mięsa (trychinoskopia),oświata zdrowotna
Zwierzeta(kręgowce, ssaki)Alergeny bialkowe krów	0	Bezpośrednie (kontakty z mięsem, jelitami, plynem owodniowym i produktami mlecznymi), powietrzno-pyłowe, powietrzno-kropelkowe (wdychanie cząsek moczu, kału, mleka, naskórka i sierści krów)	AL. - alergiczny nieżyt nosa, astma oskrzelowa, alergiczne zapalenie skóry (protein dermatitis), alergiczne zapalenie spojówek	Pomieszczenia hodowlane, przemysł mięsny i mleczarski	0 0 1	Ochrony osobiste, poprawa wentylacji i redukcja zapylenia w pomieszczeniach hodowlanych, utrzymywanie czystości tych pomieszczeń, dezynfekcja
Zwierzeta(kręgowce, ssaki) Alergeny bialkowe owiec	0	Bezpośrednie (kontakty skóry z mięsem, jelitami, plynem owodniowym i produktami mlecznymi), powietrzno-pyłowe, powietrzno-kropelkowe (wdychanie cząsek moczu, kału, mleka, naskórka i sierści owiec)	AL. - alergiczny nieżyt nosa, astma oskrzelowa, alergiczne zapalenie skóry i spojówek	Pomieszczenia hodowlane, przemysł mięsny i mleczarski	0 0 1	Ochrony osobiste, poprawa wentylacji i redukcja zapylenia w pomieszczeniach hodowlanych, utrzymywanie czystości tych pomieszczeń, dezynfekcja
Zwierzeta(kręgowce, ssaki) Alergeny bialkowe świń	0	Bezpośrednie (kontakty skóry z mięsem, jelitami, plynem owodniowym świń), powietrzno-pyłowe, powietrzno-kropelkowe (wdychanie cząsek moczu, kału, naskórka i szczeciny świń)	AL. - alergiczny nieżyt nosa, astma oskrzelowa, alergiczne zapalenie skóry (protein dermatitis), alergiczne zapalenie spojówek	Pomieszczenia hodowlane, przemysł mięsny	0 0 1	Ochrony osobiste, poprawa wentylacji i redukcja zapylenia w pomieszczeniach hodowlanych, utrzymywanie czystości tych pomieszczeń, dezynfekcja
Zwierzeta(kręgowce, ssaki) Alergeny bialkowe różnych innych ssaków udomowionych	0	Bezpośrednie (kontakty skóry z mięsem, jelitami, plynem owodniowym), powietrzno-pyłowe, powietrzno-kropelkowe (wdychanie cząsek moczu, kału, naskórka i sierści zwierząt)	AL. - alergiczny nieżyt nosa, astma oskrzelowa, alergiczne zapalenie skóry i spojówek	Pomieszczenia hodowlane, przemysł mięsny	0 0 1	Ochrony osobiste, poprawa wentylacji i redukcja zapylenia w pomieszczeniach hodowlanych, utrzymywanie czystości tych pomieszczeń, dezynfekcja

L e g e n d a

(rodzaj czynnika biologicznego):

(w) - wirusy

(b) - bakterie

(g) - grzyby

(grupa zagrożenia):

** Czynniki biologiczne zakwalifikowane do grupy 3 zagrożenia mogące stanowić ograniczone ryzyko zakażenia dla pracowników, gdyż nie są zazwyczaj zakaźne drogą powietrzną

Grupa zagrożenia wg MZ* - grupa zagrożenia wg klasyfikacji rozporządzenia Ministra Zdrowia (w skali 0-4)

Szczepionka, Przechowywanie, Szkodliwość zawodowa*

*Szczepionka - informacja na temat dostępności skutecznej szczepionki (1=tak. 0=nie)

*Przechowywanie - informacja na temat konieczności przechowywania akt zdrowotnych narażonego pracownika przez okres dłuższy niż 10 lat od ostatniej ekspozycji (1=tak, 0-nie)

* Zagrożenie zawodowe - informacja, czy piśmiennictwo naukowe opisuje dany czynnik jako zagrożenie zawodowe (1=tak, 0=nie)

LISTA OSÓB ZAPOZNANYCH Z BIOLOGICZNYMI CZYNNIKAMI ZAGROŻENIA ZAWODOWEGO

1. ……………………………………………………………………………………………………………..

2. ……………………………………………………………………………………………………………..

3. ……………………………………………………………………………………………………………..

4. ……………………………………………………………………………………………………………..

5. ……………………………………………………………………………………………………………..

6. ……………………………………………………………………………………………………………..

7. ……………………………………………………………………………………………………………..

8. ……………………………………………………………………………………………………………..

9. ……………………………………………………………………………………………………………..

10……………………………………………………………………………………………………………..

11……………………………………………………………………………………………………………..

12………………………………………………………………………………………………………….....

13……………………………………………………………………………………………………………..

14……………………………………………………………………………………………………………..

15……………………………………………………………………………………………………………..

16……………………………………………………………………………………………………………..

17……………………………………………………………………………………………………………..

18……………………………………………………………………………………………………………..

19………………………………………………………………………………………………....................

20……………………………………………………………………………………………………………..

21……………………………………………………………………………………………………………..

22……………………………………………………………………………………………………………..

---