Pytania Makro i mikro

1.Definicja ekonomii wg Ksenofonta

Nauka o gospodarstwie, o zarządzaniu majątkiem, domem . Należą do niej m.in. Sprawy związane ze zdobyciem środków utrzymania, z sensownym użyciem

2.Ekonomia wg Arystotelesa

Ekonomia u Arystotelesa oznacza naukę o prwawach gospodarstwa domowego.

3.Szkoła klasyczna

Narodziny liberalnego systemu gospodarczego - kapitalizm wolnokonkurencyjny

A. Smith(1723-1790) ,,ojciec ekonomii politycznej kapitalizmu'' i D.Ricardo (1772-1823) twórcy systemu ekonomii politycznej

Zaliczeni do szkoły ekonomii politycznej J.S. Mill (1806-1873) oraz K.Marks (1818-1883)

4. Co to jest model wolnej konkurencji

jedynym regulatorem rynku - ,,niewidzialna ręka'', która sprawia, że sprzeczne z interesem ogółu działania kupców i przemysłowców są w końcu zgodne z interesem społeczeństwa .

5. Zasada gospodarności

ekonomiści badają działalność ludzką jako podporządkowaną zasadzie najmniejszego wysiłku, czyli gospodarności, w procesie zdobywania środków zaspokajania potrzeb.

6. Ekonomia wg Taylora

E. Taylor, w najogólniejszym ujęciu przedmiotem ekonomiki ( ekonomii ) jest gospodarowanie. Istota gospodarowania leży w tym, że rozporządza się ograniczonymi środkami, a ma się przed sobą wielość celów , do jakich te środki mogą być użyte, wtedy zjawia się wybór, występują zagadnienia wartości, kosztów, rozdziału dochodu społecznego itd.

7. Czym zajmuje się ekonomia

Ekonomia jest dyscypliną zajmującą się opisem kategorii i zjawisk gospodarczych oraz ich analizą teoretyczną, służącą wykryciu prawidłowości procesu gospodarowania.

Ekonomia jest nauką o metodach oszczędnego gospodarowania ograniczonymi zasobami

8. Czego dotyczy przedmiot ekonomii

ekonomia polityczna jest badaniem rodzaju ludzkiego w jego codziennym życiu gospodarczym, Jest nauką o tym jak ludzie żyją, działają i myślą w codziennym życiu gospodarczym .

9. Pojęcie rzadkości

Rzadkość jest stosunkiem użyteczności do ilości dobra, Dobro jest użyteczne wówczas, gdy ma zdolność zaspokajania potrzeb.

.Rzadkość pojmowana jest jako fakt , że dobra nie występują w takich ilościach, aby można było mieć je wszystkie.

10. Co rozumiemy pod pojęciem wiedzy

Wiedza to pewien ogólny stan świadomości społecznej.

11. Wiedza jako szczególny czynnik produkcji

Kapitał wiedzy - traktowany jako czynnik produkcji, charakteryzuje się tym , że nie zużywa się jak kapitał fizyczny, nie traci na wartości i nie może być równocześnie użytkowany przez różnych uczestników życia gospodarczego.

12. Co to są zasoby

Uniwersalnym celem prowadzenia działalności jest zaspokojenie potrzeb. Jest to bodziec skłaniający ludzi do wykorzystywania różnorodnych zasobów. Przez zasób rozumiemy nagromadzenie różnych elementów niezbędnych w procesach produkcyjnych .

13. Współczesny podział zasobów

Zasoby ludzkie - zasoby pracy( czysta siła robocza +kapitał ludzki efekt edukacji i kształcenia + kapitał społeczny czyli stosunki międzyludzkie.

Technologia - organizacja wiedzy służąca celom praktycznym, odgrywa rosnącą rolę w rozwoju gospodarczym i społecznym.

Kapitał ludzki - zasób wiedzy i kwalifikacji, stan zdrowia umożliwiający wykonywanie pracy, to ekonomiczny potencjał produkcyjności społeczeństwa, który reprezentują wykształceni i zdolni do uczenia się osobnicy

Kapitał społeczny to indywidualne i instytucjonalne stosunki międzyludzkie.

Kapitał intelektualny studiowanie korzeni wartości przedsiębiorstwa

14. Cel gospodarowania

Celem gospodarowania, niezależnie od formy systemu gospodarki rynkowej, jest zaspokajanie potrzeb ludzkich. Potrzeby to wszystko to co jest potrzebne, nieodzowne, konieczne bez czego nie można się obejść.

Potrzeby dzielimy na :

Egzystencjalne - zdeterminowane przez czynniki biologiczne ( żywienie, mieszkanie, sen, odpoczynek )

Socjalne -poza potrzebami egzystencjalnymi obejmują potrzeby w zakresie higieny, kultury oświaty

Produkcyjne - związane z działalnością gospodarczą

Konsumpcyjne - to potrzeby egzystencjalne i socjalne

Indywidualne -zaspokajane indywidualnie

Zbiorowe - bezpieczeństwo , oświata , nauka, sprawiedliwość , ochrona zdrowia, ochrona środowiska

15. Co rozumiemy pod pojęciem makroekonomii

Zadaniem makroekonomii jest opis i analiza zjawisk rozwoju gospodarczego oraz funkcjonowania gospodarki jako całości, czyli sposobu jej działania z uwzględnieniem relacji rynku i państwa.

Makroekonomia bada takie zjawiska , jak dochód narodowy oraz czynniki jego wzrostu

16.Co to jest mikroekonomia

Mikroekonomia zajmuje się przede wszystkim badaniem poszczególnych rynków funkcjonujących w ramach danej gospodarki.

Zajmuje się takimi zagadnieniami jak : co określa cenę poszczególnego dobra, co decyduje o wielkości produkcji danej firmy, co decyduje o wysokości płac, zysków, stopy procentowej

17. Pojęcie mezoekonomii

Opis i analiza zjawisk związanych z procesami przemian strukturalnych

Mezoekonomia zajmuje się pośrednimi wielkościami ekonomicznymi,

18. Polityka makroekonomiczna

Makroekonomiczna polityka gospodarcza polega na sterowaniu przez rząd podatkami, wydatkami budżetowymi, wpływaniu na podaż pieniądza w celu wspierania zatrudnienia i produkcji, stabilnego poziomu cen oraz rozwoju gospodarczego

19. Wpływ mikroekonomii

Mikrostruktura gospodarcza ma na celu znalezienie sposobu zwiększenia efektywności gospodarowania. Analiza kosztów w przedsiębiorstwie umożliwi identyfikację miejsc powstawania nadmiernych kosztów, badanie elastyczności popytu umożliwi kształtowanie wielkości podaży.

20. Co to jest ekonomia pozytywna i normatywna

Ekonomia pozytywna - opis istniejącej rzeczywistości , czyli zajmowanie się światem takim jaki jest, a nie jaki powinien być.

Ekonomia normatywna - ocena wartości jakie powinny być (ceny, płace, zatrudnienie, poziom produkcji)

21. Co to są prawa ekonomiczne

Między poszczególnymi działaniami ludzi występują relacje i związki, to nazywamy je prawidłowościami ekonomicznymi, czyli prawidłowości ekonomiczne to konieczne zależności i związki występujące między istotnymi elementami procesu gospodarowania , powtarzające się regularnie i w określony sposób.

22. Co to są prawa przyczynowe

Prawa przyczynowe to związki (relacje) między elementami procesu gospodarczego polegające na tym, że po pewnym określonym zdarzeniu stale następuje inne określone zdarzenie , przy czym następstwo to odbywa się w czasie. Wcześniejsze zdarzenie to przyczyna pózniejsze skutek .( obniżenie ceny na dany produkt powoduje wzrost zakupów)

23. Jak brzmi prawo współistnienia

Prawo współistnienia polega na łącznym występowaniu dwu lub więcej zdarzeń, które tworzą pewną strukturę zdarzeń , występując stale razem.

24. Jak rozumiemy prawa funkcjonalne

Z prawami funkcjonalnymi mamy do czynienia gdy istnieje związek między ilościowo wymiernymi zdarzeniami, który można przedstawić za pomocą funkcji matematycznej np. funkcja popytu i podaży

25. Co to są stosunki społeczne

Stosunki społeczne to ogół względnie stałych związków i relacji zachodzących między ludzmi w procesie ich społecznego działania. Ważną częścią tych stosunków są stosunki ekonomiczne.

26. Stosunki ekomomiczne

W zakres stosunków ekonomicznych wchodzą

- stosunki produkcji ( relacje między ludzmi w procesie produkcji),

- stosunki podziału (w procesie podziału wytworzonych dóbr),

- stosunki wymienne( na rynku między kupującym i sprzedającym) oraz

- stosunki konsumpcji ( indywidualnej i zbiorowej)

27. Społeczny podział pracy

Społeczny podział pracy, , wyznacza poszczególnym ludziom i grupom społeczno-zawodowym określone miejsce w procesie gospodarowania, co powoduje ukształtowanie się określonych relacji między nimi.

28. Omów kierunek myśli ekonomicznej merkantylizmu

Wiek XVI - okres wczesnego kapitalizmu, powstaje i rozwija się kierunek myśli ekonomicznej i politycznej - merkantylizm.

Zainteresowanie stosunkami gospodarczymi spowodowane odkryciami geograficznymi było inspiracją do prowadzenia polityki merkantylistycznej - zmierza do powiększania dochodu społeczeństw (narodów) przez uzyskiwanie kruszcu, handel międzynarodowy, protekcję celną i uprzemysłowienie ( produkcja manufakturowa) kraju

29. Scharakteryzuj idee merkantylizmu

Główne idee merkantylizmu :

Utożsamianie bogactwa z kruszcem i pieniądzem kruszcowym- o bogactwie stanowi ilość kruszcu w posiadaniu danego narodu. Umożliwia nabywanie dóbr inwestycyjnych oraz rozwój obrotu gospodarczego

Dodatni bilans obrotów z zagranicą - jako pomocniczy środek zdobywania kruszcu. Dążyć do stałej przewagi eksportu nad importem w czym pomagają cła protekcyjne ( cła na towary przywożone i zwolnienia z ceł dla eksporterów), z jednoczesnym zakazem wywozu kruszcu

30. Co to jest interwencjonizm państwowy

Interwencjonizm państwowy- nacisk na dodatni bilans handlowy, czemu służy eksport wyrobów przemysłowych,

31. Co to jest autarkia

Autarkia czyli pełna samowystarczalność, ideałem państwa było osiąganie nadwyżki w obrotach z zagranicą, należało tak rozwinąć przemysł krajowy i związać go z rolnictwem , aby import nie był w ogóle potrzebny. Kraj miał być samowystarczalny i osiągać nadwyżkę przez eksport własnej produkcji

32. Teoria Kopernika-Greshama

W Polsce do tego kierunku zaliczamy Kopernika ( 1473-1543 ), z uwagi na jego teorię pieniądza, tezę o wypieraniu monety dobrej z obiegu prze gorszą ( lepsze są wyławiane z obiegu i przetapiane lub wysyłane za granicę ) , w wersji oficjalnej mówi się o teorii Greshama choć jego praca powstała w 1559 roku , a Kopernika 1526 roku.

33. Teoria fizjokratyczna

F. Quesnay . Ujmował problemy ekonomiczne korzystając z teorii nauk przyrodniczych. W swym dziele oparł się na schemacie krążenia krwi w organizmie ludzkim.

System fizjokratyczny opierał się na koncepcjach

Porządku naturalnego

Dochodu czystego

Obiegu dóbr

34.Fizjokraryczna teoria porządku

Porządek naturalny ustanowiony przez Boga, czyli porządek opatrznościowy

Ustrój oparty na porządku naturalnym jest wyrazem dobrowolnej i świadomej działalności jednostek . Podstawę takiego ustroju tworzy wolność i własność . Ideą wiodącą w działalności gospodarczej jest interes osobisty . Naturalnym prawem człowieka jest kształtowanie swego losu aby był możliwie najlepszy, nie powinno to jednak powodować krzywdy innych ludzi.

35. Dochód w ujęciu fizjokratów

Uznali wyłącznie produkcyjność ziemi, jedynie ten czynnik zapewnia powstanie nowych dóbr , jedynie praca w rolnictwie daje czysty dochód. Rolnictwo jest zródłem wszystkich bogactw państwa ii bogactw wszystkich obywateli. Wszelkie inne zajęcia przetwarzają tylko dobra wytworzone w rolnictwie

Oznacza to, że jedynie praca w rolnictwie jest produkcyjna a inne są nieprodukcyjne.

Koncepcja obiegu dóbr, dochód czysty i praca produkcyjna i nieprodukcyjna prowadzi do podziału społeczeństwa na trzy klasy

Produkcyjną którą tworzą rolnicy

Właścicieli, posiadacze ziemi oraz wszyscy sprawujący władzę ( król, książę)

Klasa jałowa , pracujący w handlu, przemyśle w zawodach wyzwolonych ( lekarz, adwokat) oraz służbę domową

36. Podział dochodu czystego w ujęciu fizjokratów

Podział odpowiadał feudalnej strukturze Francji. W takim społeczeństwie dochód czysty wędruje z klasy do klasy w postaci różnego rodzaju dóbr. To krążenie Quesnay przedstawił w postaci schematu obiegu krwi w organizmie.

W praktyce popierali wolny handel, rolę państwa w spełnianiu pewnych funkcji, koncepcję jednego podatku. Do zadań państwa zaliczali strzeżenie porządku naturalnego, oświatę oraz ochronę monarchii dziedzicznej. Popierali roboty publiczne bo dobry stan dróg i kanałów potrzebny był dla rozwoju rolnictwa. Krytykowali merkantylistyczną doktrynę dodatniego bilansu handlowego.

37. Założenia szkoły klasycznej

Szkoła klasyczna zakłada , że gospodarka w długim okresie , jeżeli nie będzie się zakłócać jej funkcjonowania , zapewnia rozwój w warunkach ogólnej równowagi ekonomicznej.

Zgodnie z tą teorią wzrost bezrobocia prowadzi do obniżenia realnych stawek płac, bo większa liczba pracobiorców będzie konkurować o mniejszą liczbę stanowisk pracy, spadek cen pracy spowoduje natomiast wzrost zatrudnienia i w konsekwencji ożywienie produkcji. Nierównowaga wywołana na rynku jest przez przejściowe czynniki.

Za bezrobocie i niedostateczną produkcję odpowiedzialne są złe przepisy ograniczające elastyczne kształtowanie stawek płac w zależności od popytu i podaży.

Należy znieść wszelkie ograniczenia hamujące elastyczne kształtowanie się cen i płac.

Klasyczni ekonomiści uważają, że pieniądz nie jest w stanie zmienić realnych wielkości zmiennych ekonomicznych. Zmiany podaży pieniądza wpływają na ogólny poziom cen, nie mają jednak wpływu na relacje względne cen dóbr i usług, czyli zakładają neutralność pieniądza.

38.Stadia rozwoju eg szkoły historycznej

Stadia rozwoju narodu :

okres dzikości

okres pasterski

okres rolniczy

okres rolniczo - rękodzielniczy

okres rolniczo - rzemieślniczo - handlowy ( staje się w tym stadium narodem )

39. Gospodarka wolnorynkowa

Gospodarka wolnorynkowa

Zasoby są w posiadaniu prywatnym ich alokacja odbywa się jedynie i wyłącznie w wyniku działania mechanizmu rynkowego. ( XIX wiek).

Gospodarka rynkowa wyłoniła się z gospodarki naturalnej . Gospodarka naturalna to taka organizacja , w której produkcja i podział są nastawione na bezpośrednie zaspokojenie potrzeb producentów. Podstawą gospodarki naturalnej są zwyczaje i tradycje , zmiany w technice gospodarowania i w stosunkach gospodarczych dokonują się powoli. W społeczeństwie pierwotnym była jedyną formą gospodarowania , w starożytności i średniowieczu była podstawową formą gospodarowania i istniała obok rozwijającej się gospodarki wymiennej (rynkowej

Początki gospodarki rynkowej związane są z rozwojem społecznego podziału pracy, specjalizacją producentów oraz wzrostem roli własności prywatnej. Wymiana wprowadza zmiany spowodowane podziałem pracy i specjalizacją, które wywołują wzajemną zależność uczestników procesu produkcyjnego. Wymiana powoduje podział społeczeństwa na grupy oraz warstwy . Podział zależy od zajęć jakim oddają się jednostki gospodarujące.

W starożytności i średniowieczu nastąpił dalszy rozwój gospodarki wymiennej. Jednakże dopiero w kapitalizmie gospodarka towarowo - pieniężna stała się jedyną i dominującą formą gospodarowania .

40.Gospodarka rynkowa mieszana

Gospodarka rynkowa mieszana

W tym systemie dominuje wartość prywatna: część zasobów znajduje się w posiadaniu państwa i samorządów; istnieje ingerencja państwa w sprawy gospodarcze , korygująca i uzupełniająca mechanizm rynkowy.

Gospodarka mieszana to taka gospodarka , w której oprócz podstawowego mechanizmu napędowego istnieje i odgrywa istotną rolę mechanizm wspomagający. Podstawowym mechanizmem rozwoju jest mechanizm rynkowy, a wspomagającym i korygującym jest ingerencja państwa w procesy gospodarcze. Ważnym kryterium jest też struktura własnościowa majątku narodowego .

41. Gospodarka centralnie kierowana

Gospodarka centralnie kierowana

W systemie tym zasoby są własnością państwa i samorządów terytorialnych.

42. Zasada Pareta

Można przytoczyć zasadę Pareta - jeżeli dostępne dla społeczeństwa zasoby zostały rozdzielone pomiędzy alternatywne cele a dobrobyt ekonomiczny przynajmniej jednego członka społeczeństwa zwiększył się , bez jednoczesnego zmniejszenia dobrobytu pozostałych , to wtedy ma miejsce powiększenie dobrobytu całego społeczeństwa .

43.Podmioty gospodarujące

W każdej gospodarce rynkowej występują dwa główne podmioty gospodarujące : gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa .

Własność i kontrola ziemi, pracy i kapitału jest bezpośrednio podstawą funkcjonowania gospodarstw domowych. Ostatecznie decyzje jak i które zasoby zastosować w produkcji opierają się na potrzebach gospodarstw domowych. Użycie zasobów jest możliwe po ich sprzedaży przez gospodarstwa domowe przedsiębiorstwom na rynku . Wpływy ze sprzedaży zasobów stanowią dochody pieniężne gospodarstw domowych . Po nabyciu zasobów przedsiębiorstwa zużywają je do produkcji dóbr i usług .

Te dobra i usługi są następnie przez przedsiębiorstwa sprzedawane na rynku gospodarstwom domowym i wymieniane na pieniądze .

44. Państwo dobrobytu

Jednym z zadań współczesnego państwa jest zapewnienie powszechnego dobrobytu wszystkim członkom społeczeństwa .

45.Protekcjonizm państwowy

Protekcjonizm to polityka mająca na celu ochronę produkcji krajowej przed konkurencją zagranicy . Główne narzędzia to cła przywozowe i eksportowe oraz subsydia .

Do najczęściej stosowanych form ingerencji państwa w sprawy gospodarcze zalicza się :

1/ dotacje do nierentownych gałęzi gospodarki

2/ ustalenia minimalnych cen na artykuły rolne aby zapewnić opłacalność

3/ polityka dotycząca pieniądza i stopy procentowej ( podwyższenie stopy procentowej hamuje ekspansję gospodarczą , a obniżenie ożywia koniunkturę)

4/ polityka podatkowa

5/ finansowanie z budżetu centralnego badań naukowych

6/ polityka robót publicznych ( w celu poprawy koniunktury państwo podejmuje działalność inwestycyjną o charakterze nieprodukcyjnym roboty wodno kanalizacyjne , regulacja rzek )

46. Pojęcie rynku

Rynek - to ogół warunków ekonomicznych , w których dochodzi do zawierania transakcji wymiennych między sprzedawcami oferującymi towary i usługi, a nabywcami reprezentującymi potrzeby poparte określonymi funduszami nabywczymi .

, obejmuje całokształt warunków, w jakich dokonuje się wymiana towarów i usług.

47. Podział rynku z uwagi na jego cechy

Rynek z punktu widzenia cech :

Zasięg geograficzny : lokalny , regionalny , krajowy ,zagraniczny , międzynarodowy , światowy

Przedmiotu wymiany : dóbr i usług ( konsumpcyjnych i produkcyjnych ), rynek pieniężno kredytowy , papierów wartościowych i rynek pracy

W ujęciu branżowym , poszczególnych towarów (mięsa , zboża , węgla , maszyn )

48. Rynek wolny

Rynek wolny to taki , nad którym władze gospodarcze nie sprawują bezpośredniej kontroli . Sprzedawcy i nabywcy mają swobodę w określaniu ilości sprzedawanych i nabywanych dóbr oraz cen , po jakich dokonuje się wymiany.

49. Rynek regulowany

Rynek regulowany to taki nad którym władze gospodarcze sprawują bezpośrednią kontrolę . Czynią to za pomocą licencji, ustalania cen minimalnych lub maksymalnych .

50.Warunek konieczny istnienia rynku

Koniecznym warunkiem istnienia rynku jest wymiana , która ma najczęściej formę towarowo - pieniężną . Może występować wymiana naturalna : towar za towar , usługa za usługę . Aby transakcje mogły się dokonywać muszą istnieć dostawcy i nabywcy towarów i usług

51. Omów mechanizm rynkowy

Podstawowymi elementami rynku są : popyt , podaż , cena , a zachodzące między nimi zależności przyczynowo skutkowe nazywa się mechanizmem rynkowym lub popytowo - podażowo - cenowym .

Zależność popytowo podażowa powstaje za pośrednictwem cen między podmiotami gospodarczymi , dążącymi do osiągania korzyści ekonomicznych poprzez dokonywanie dobrowolnych transakcji kupna i sprzedaży towarów i usług.

52. Omów konkurencję

Konkurencja jest to proces , za pomocą którego uczestnicy rynku , dążąc do realizacji swoich interesów , próbują przedstawić oferty korzystniejsze od innych pod względem ceny , jakości lub innych cech wpływających na decyzję zawarcia transakcji .

Konkurencja występuje między nabywcami jak i sprzedawcami . Nabywcy konkurują o ograniczoną ilość dóbr znajdujących się na rynku , a sprzedawcy konkurują o pozyskanie konsumenta .

Konkurencja może dotyczyć ceny , jakości , wagi , objętości, wyglądu , trwałości ,gwarancji

53. Co nazywamy popytem

Popyt odzwierciedla zależność między ceną dobra a jego ilością , którą konsumenci są skłonni i są w stanie nabyć w danym okresie , przy założeniu , że wszystkie elementy charakteryzujące sytuację rynkową pozostają bez zmiany.

Wyróżniamy popyt na dane dobro oznaczający całkowity popyt efektywny na to dobro , oraz popyt globalny tj. efektywny popyt na wszystkie dobra i usługi w danym kraju i w danym okresie .

54. Od jakich czynników zależy popyt

Wielkość popytu na określone dobro zależy od następujących czynników : poziomu cen danego dobra , poziomu realnych dochodów ludności , preferencji i gustów konsumentów , cen dóbr substytucyjnych , liczby i struktury ludności mogą również wpływać czynniki społeczne takie jak wykształcenie , płeć , wiek .

55. Zależność między ceną a popytem

Między ceną danego dobra a wielkością popytu występuje zależność odwrotnie proporcjonalna . Im niższa jest cena , tym wyższy popyt i na odwrót - przy wyższej cenie popyt jest mniejszy.

56.Dochód realny i nominalny

Wyróżniamy nominalne i realne dochody ludności .

Dochody nominalne są wyrażone w jednostkach pieniężnych i nie uwzględniają zmian poziomu cen .

Dochód realny wyraża to , co możemy nabyć za dochód nominalny przy istniejącym poziomie cen .

57. Zależność popytu od dochodu

Zależność między poziomem realnych dochodów ludności a popytem jest na ogół dodatnia tzn. im wyższe są dochody realne ludności , tym wyższy jest zwykle popyt na dany towar , i odwrotnie .

Niekiedy przy większych dochodach konsumenci mogą nabywać mniejsze ilości pewnych dóbr , a większe innych. Zmiana dochodów realnych powoduje zmiany struktury konsumpcji .

58. Preferencje konsumentów a cena

Zmiana preferencji i gustów w kierunku zwiększenia zainteresowania danym towarem powoduje wzrost popytu i na odwrót. Zwiększone zakupy danego towaru mogą spowodować niedobór na rynku , co prowadzi do wzrostu cen . Natomiast zmniejszenie zakupów powoduje nadwyżkę dóbr danego rodzaju , co wywołuje obniżkę cen .

Zmiany cen wpływają na opłacalność produkcji danego dobra , która zmienia się w tym samym kierunku co cena . Producenci przestawiają się z produkcji mniej opłacalnej na bardziej opłacalną . Zmiana struktury produkcji wywołuje zmiany popytu na czynniki produkcji, które służą do wytwarzania dóbr na które popyt rośnie i na odwrót . Zmiany cen czynników produkcji powodują zmiany dochodów producentów .

59. Dobra substytucyjne i komplementarne

Dobra substytucyjne to takie , które mogą być wzajemnie zastępowane w zaspokajaniu potrzeb( popyt na masło zależy od ceny, dochodów ludności i ceny substytutów np. . margaryna ) .

Dobra komplementarne to takie które muszą być równocześnie stosowane w celu zaspokojenia określonych potrzeb ( popyt na benzynę zależy nie tylko od jej ceny ale także od ceny samochodów , gdyż towary nabywamy łącznie , są komplementarne )

60.Oczekiwana zmiana cen i dochodów a popyt

Na wielkość popytu mogą wpływać oczekiwania dotyczące zmian cen i dochodów Nabywcy mogą wyprzedzać w czasie (antycypować) zakupy pewnych dóbr , przewidując znaczące podwyżki ich cen ( w okresie inflacji ). Inflacyjny wzrost cen , powodujący spadek siły nabywczej pieniądza , skłania ludzi do dokonywania zakupów możliwie jak najszybciej i w zwiększonych ilościach - ucieczka w wartości rzeczowe . Wzmożony popyt to wzrost cen, nasilenie się procesów inflacji.

Gdy spodziewany jest spadek cen jakiegoś dobra , konsumenci mogą zmniejszyć swój popyt aby nabyć więcej danego dobra w przyszłości .

Podobnie wpływ na wielkość popytu wywiera oczekiwanie zmian przyszłych dochodów . Przewidywany wzrost dochodów może skłaniać do większych zakupów na raty, spłacanych z przyszłych dochodów . Przewidywany spadek może spowodować ograniczenie popytu .

61. Paradoks Giffena

Angielski ekonomista Giffen opisał paradoks jaki wystąpił w Irlandii w 1844 roku. Niskie zbiory wywołały wzrost cen chleba , co nie spowodowało spadku jego konsumpcji , lecz wręcz przeciwnie nastąpił wzrost popytu na chleb wśród ubogiej ludności robotniczej . Tłumaczył to tym ,że wzrost cen chleba uniemożliwił zakup innych artykułów żywnościowych , a chleb konsumowano w większej ilości aby zastąpić inne artykuły, przy czym cena chleba była jeszcze relatywnie niska do innych artykułów

Spadek dochodów realnych , wywołany wzrostem cen chleba zmusił ubogą ludność do zmiany struktury konsumpcji.

Uogólniając można stwierdzić , że w przypadku dóbr podstawowych , przy niskich dochodach , mimo wzrostu ceny podstawowego składnika żywności , popyt na ten składnik wzrasta , gdyż inne produkty są nieosiągalne ze względu na jeszcze wyższe ceny . ( dziś może się odnosić do dóbr niższego rzędu mąki, ziemniaków , chleba i dotyczyć grup ludności o niskich dochodach - wydatki na żywność stanowią znaczną część budżetów rodzinnych )

62.Paradoks Veblena

Przypadek zwiększenia popytu na dane dobro mimo wzrostu jego ceny jest paradoks Veblena zwany efektem prestiżowym . Dotyczy dóbr luksusowych , wynikają z chęci demonstracji ( biżuteria , luksusowe samochody, jachty, domy ) Dobra te nabywane są nie ze względu na swą wartość lecz ze względu na ich wysoką cenę .Posiadanie tych dóbr zapewnia odpowiedni prestiż i jest wyróżnikiem wysokiego statusu majątkowego i społecznego .

63.Prawo popytu

Przyjmuje się , że wielkość popytu określa jeden czynnik- cena danego dobra .

Wzrost ceny określonego dobra przy niezmienności innych czynników powoduje spadek wielkości popytu na to dobro i na odwrót - obniżka ceny wywołuje wzrost wielkości popytu . Zależność ta nazywana jest prawem popytu .

64.Efekt substytucyjny

Efekt substytucyjny polega na tym , że zmiana ceny danego dobra zmienia relację jego ceny do cen pozostałych dóbr , przez co powoduje substytucję , przy czym dobra, które relatywnie drożeją , są zastępowane dobrami relatywnie taniejącymi.

Gdy cena określonego dobra rośnie , zmniejsza się popyt na to dobro przy wzroście popytu na dobro substytucyjne, którego cena jest względnie niższa .

Zmiana cen określonego dobra , wywołuje zmiany popytu na dobro substytucyjne .

65.Efekt dochodowy

Efekt dochodowy polega na tym , że zmiana ceny wpływa na zmianę dochodów realnych . Jeżeli cena danego dobra rośnie , to nastąpi spadek realnych dochodów , wobec czego konsumenci będą mogli kupować mniej zarówno tego dobra , jak i innych dóbr , i na odwrót . Efekt dochodowy jest tym silniejszy , im większy jest udział dobra , którego cena zmienia się , w całości wydatków .

66. Co to jest podaż

Podaż odzwierciedla dodatnią zależność między ilością dobra , którą producenci skłonni są oferować w danym okresie , a ceną , przy założeniu , że inne zjawiska na rynku nie ulegną zmianie . Jest to podaż jednostkowa odnosząca się do konkretnego dobra lub usługi .

Podaż globalna ilość wszystkich dóbr i usług zaoferowanych do sprzedaży w danym kraju w określonym czasie i przy danym poziomie cen .

67.Od czego uzależniona jest podaż

Wielkość podaży zależy przede wszystkim od wielkości produkcji , która jest określona przez czynniki : poziom cen danego dobra , ceny czynników produkcji, technologii, ceny innych dóbr .

Wielkość podaży nie jest równa wielkości produkcji, gdyż część wytworzonych produktów jest zużywana przez ich wytwórców , część ulega zniszczeniu , część może być przeznaczona na zwiększenie zapasów lub do wymiany międzynarodowej .

Zwiększenie zapasów pomniejsza wielkość podaży w stosunku do produkcji , przesunięcie towarów z rezerw na rynek zwiększa podaż . Eksport zmniejsza a import zwiększa podaż .

68. Wielkość podaży a cena

Cena danego dobra jest jednym z ważniejszych czynników określających wielkość produkcji i podaży. Wzrost ceny, przy niezmienności innych czynników , zachęca producentów do zwiększenia ilości dostarczanego dobra , gdyż w ten sposób wzrosną ich zyski , obniżenie ceny powoduje spadek opłacalności produkcji i zmniejszenie wielkości podaży.

69.Prawo podaży

Wielkość podaży danego dobra zmienia się w tym samym kierunku , co jego cena . Wyższej cenie dobra odpowiada większa jego ilość dostarczana na rynek , natomiast mniejsza cena ogranicza wielkość podaży . Zależność ta nazywana jest prawem podaży .

70.Cena równowagi

Punkt przecięcia się krzywej podaży , przy której popyt równa się podaży. Jest to cena równowagi rynkowej , która oczyszcza rynek z jakiejkolwiek nadwyżki popytu bądź podaży , dlatego nazywana jest też cena czyszczącą rynek . Przy tej cenie ilość dobra dostarczana przez producentów równa się ilości dobra nabywanej przez konsumentów .Cena jest stabilna do momentu, gdy zmienią się warunki po stronie popytu lub podaży co spowoduje przesunięcie krzywych. Jest to jedyna cena która równoważy popyt z podażą .

Przy cenie wyższej od ceny równowagi producenci są skłonni sprzedać większą ilość, konsumenci zaś mogą nabyć ilość mniejszą , wystąpi nadwyżka podaży nad popytem , gdyż cena jest zbyt wysoka , aby zrównoważyć ilość dostarczaną z ilością zapotrzebowaną przez rynek .Producenci chcąc sprzedać towar , na który popyt jest ograniczony muszą obniżyć cenę . Obniżka cen zachęci konsumentów do nabywania większej ilości dobra , aż do zrównania podaży z popytem .

71. Konkurencja doskonała

Konkurencja doskonała - na rynku występuje duża liczba producentów , dobra jednego wytwórcy nie są odróżniane od dóbr pozostałych producentów , żaden z producentów nie jest dość silny by wpływać na rynkową cenę produktu . Cena produktu jest dana , a producenci mogą się jedynie do niej dostosować . Wszystkie firmy razem mogą wpływać na cenę , która może rosnąć lub spadać w wyniku zmian całkowitego popytu lub całkowitej podaży .

72. Monopol

Monopol - jest to porozumienie, zrzeszenie , związek lub zjednoczenie przedsiębiorstw albo pojedyncze przedsiębiorstwo , skupiające całą , względnie znaczną część produkcji lub usługi, dzięki czemu można ustalać korzystne dla siebie warunki wytwarzania i ceny oraz osiągać wysokie zyski .

73. Kartel - modele rynku

Kartel tworzą firmy , które uzgadniają zachowanie na rynku , jak gdyby były jednolitym monopolem . Kartel jest organizacją niezależnych producentów zmierzających do wykluczenia konkurencji między sobą poprzez wspólną regulację udziałów w rynku, poziomów produkcji , cen .

74. Trust

Trust - jest połączeniem przedsiębiorstw w jedno nowe przedsiębiorstwo , w wyniku czego następuje centralizacja produkcji i kapitału .Dotychczasowi właściciele przedsiębiorstw wchodzących w skład trustu , przekształcają się w akcjonariuszy .

75. Koncern

Koncern - zespół odrębnie działających przedsiębiorstw należących do wspólnego właściciela . Duże przedsiębiorstwo wykupuje akcje innych firm i uzyskuje kontrolę , firmy wchodzące w skład koncernu działają samodzielnie jednak centrala koncernu ustala strategię rozwoju , zasięg rynków zbytu, eliminując konkurencję między tymi przedsiębiorstwami .

76. Konglomerat

Konglomerat - polega na przyłączeniu do monopolu przedsiębiorstw niezmonopolizowanych , a działających w różnych gałęziach gospodarki . Monopol dywersyfikuje rodzaje produkcji i rynki zbytu i rozkłada ryzyko na większą liczbę różnorodnych sfer działania .

77.Holding

Holding -jest spółką dysponującą pakietem kontrolnym akcji innych firm . Spółki wchodzące w skład holdingu , dysponują kapitałem własnym oraz same kontrolują inne przedsiębiorstwa , dlatego holding może kontrolować kapitał przewyższający jego własny kapitał .

78. Oligopol

Oligopol charakteryzuje się tym , że mała liczba producentów lub sprzedawców dominuje nad całym rynkiem danego wyrobu .Każda z firm dostarcza na rynek dużą część całkowitej produkcji, w związku z tym ich działalność wpływa znacząco na inne firmy .

79. Funkcje ceny

Ceny wywierają decydujący wpływ na procesy gospodarcze , określają wielkość produkcji i konsumpcji . Do najważniejszych funkcji pełnionych przez ceny zaliczamy :

Informacyjną

Redystrybucyjną

Stymulacyjną

80.Informacyjna funkcja ceny

Funkcja informacyjna - polega na tym , że są one parametrem docierającym do wszystkich podmiotów gospodarczych , zrozumiałym dla nich , pozwalającym określić wielkość dochodów pieniężnych oraz pobudzającym do określonego działania . Cena informuje nabywcę o ile zmniejszą się jego zasoby pieniężne , gdy dokona zakupu określonego dobra , natomiast producenta informuje , o ile zwiększy się jego dochód , gdy dokona sprzedaży. Przy użyciu cen nakłady jak i efekty można mierzyć w formie pieniężnej , co umożliwia prowadzenie rachunku ekonomicznego i wybór optymalnych wariantów .

81. Redystrybucyjna funkcja ceny

Funkcja redystrybucyjna to znaczy że ceny służą do redystrybucji dochodów, są narzędziem redystrybucji , zawierają w swej strukturze zróżnicowane zyski, podatki , cła , opłaty i marże .

Za pośrednictwem cen następuje przesunięcie dochodów od jednej grupy społecznej do innej , w zależności od struktury nabywanych dóbr i usług oraz struktury i poziomu cen . Państwo dokonuje przesunięcie dochodów z budżetu państwa do konsumentów , w przypadku dotowania niektórych towarów i usług .

82.Stymulacyjna funkcja ceny

Funkcja stymulacyjna (bodzcowa) , ich poziom , relacje oraz zmiany zarówno po stronie przychodów jak i kosztów , określają łączne dochody pieniężne producentów . Ceny kształtowane na podstawie popytu i podaży skłaniają wytwórców do działań produkcyjnych zgodnych z wymogami rynku. Wzrost cen wyrobu powoduje zwiększenie zysku jednostkowego , a więc poprawę opłacalności , co może być bodzcem do zwiększenia produkcji i podaży danego wyrobu . Niższa cena to spadek opłacalności produkcji, to ograniczenie produkcji i podaży .

83. Cel działalności konsumenta

Podstawowym celem działalności konsumenta jest maksymalne zaspokojenie potrzeb . Odbywa się ono poprzez konsumpcję dóbr i usług . Miarą stopnia zaspokojenia potrzeb jest użyteczność dóbr i usług , czyli subiektywna przyjemność wynikająca z ich konsumowania . Określone dobro jest użyteczne jeśli ma zdolność zaspokajania potrzeb .

Konsument jest podmiotem gospodarującym , który zaspokaja swoje potrzeby poprzez konsumpcję dóbr i usług . Dobra nabywa na rynku płacąc za nie określoną cenę . Warunkiem nabycia dóbr jest posiadanie odpowiednich środków finansowych .

Nabycie dóbr i ich konsumpcja jest ograniczona , wynika to z tego że środki które posiada konsument są ograniczone .

84. Konsumpcja a dochód

Środki finansowe konieczne do nabycia dóbr i usług konsumenci pozyskują , sprzedając posiadane przez siebie czynniki produkcji . Wśród czynników produkcji oferowanych do sprzedaży podstawowe miejsce zajmuje praca. Za świadczoną pracę uzyskują zapłatę w formie wynagrodzenia , które jest zasadniczym zródłem finansowania potrzeb konsumpcyjnych .

Wśród oferowanych czynników produkcji mogą się znajdować kapitał i ziemia . Konsument uzyskuje wówczas dochód w formie czynszu dzierżawnego , dochodów z odsetek albo dywidendy . W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą na ich dochód będzie się składał zysk z ich przedsiębiorstwa .

85. Decyzje konsumenta - oszczędzać czy konsumować

Konsument w danym okresie dysponuje określonym dochodem i stoi przed wyborem, czy wydać wszystko na konsumpcję czy oszczędzić . Przeznaczenie części dochodu na oszczędności oznacza zmniejszenie konsumpcji w danym okresie , a jednocześnie zwiększenie jej w przyszłości . Odwrotny efekt ma zaciągnięcie kredytu , konsument może konsumować więcej niż wynosi jego dochód .

Oprócz decyzji dotyczącej ilości i rodzaju konsumowanych dóbr , konieczne jest dokonanie wyboru w jakim okresie ma nastąpić konsumpcja . Kolejny problem to przeznaczenie zaoszczędzonych środków finansowych . Mogą być przeznaczone w przyszłości na konsumpcję lub zakup ziemi , papierów wartościowych , które w dalszej przyszłości winny przynosić dochody zwiększające możliwość konsumpcji .

86. Teoria użyteczności Gossena

Niemiecki ekonomista Gossen, badał decyzje podejmowane przez konsumentów , wprowadził pojęcie użyteczności jako subiektywnej przyjemności , satysfakcji czy zadowolenia wynikającego z konsumowania dóbr. Określone dobro jest użyteczne , jeśli ma zdolność zaspokajania potrzeb . Użyteczność ma charakter subiektywny - satysfakcja związana z konsumpcją danego dobra przez poszczególnych konsumentów będzie różna , co wynika z uwarunkowań psychologicznych i socjalnych oraz przyjętego systemu wartości .

Użyteczność jest pewną konstrukcją analityczną , wykorzystywaną w celu wyjaśnienia sposobu , w jaki racjonalnie zachowujący się konsumenci dzielą swój ograniczony dochód pomiędzy dobra , które przynoszą im zadowolenie czy też są dla nich użyteczne .

87. Prawo malejącej użyteczności krańcowej

Prawo malejącej użyteczności krańcowej polega na tym, że wraz ze wzrostem konsumowanej ilości dobra , jego krańcowa użyteczność ma tendencję do zmniejszania się .Z reguły konsumpcja pierwszej jednostki danego dobra dostarcza największej satysfakcji

Użyteczność określonego dobra dla danego konsumenta będzie zależna od stanu zaspokojenia jego potrzeb i od stopnia rzadkości danego dobra.

88.Równanie budżetowe

Wydatki konsumenta na zakup dóbr i usług są równe sumie nabywanych ilości dóbr przemnożonych przez ich ceny ( przy czym wydatki nie mogą przekraczać dochodu konsumenta ) , co można zapisać :

W=y1p1+y2p2+…+ynpn

W-wydatki

Y - nabywane dobra i usługi

P - ceny nabywanych dóbr

Ćwiczenie

Konsument kupuje 2 dobra : chleb(y1) i ciastka (y2) wydając cały swój dochód , który wynosi 20 jednostek pieniężnych (jp), ciastko kosztuje 2jp, a chleb 4jp. Konsument może nabyć albo 10 ciastek, albo 5 chlebów lub przeznaczyć dochód na zakup obu dóbr, kupując 2 chleby i 6 ciastek.

89. Co rozumiemy pod hasłem przedsiębiorstwo

Przedsiębiorstwo jest podstawowym podmiotem gospodarki rynkowej. Kreuje ono zarówno podaż jak i popyt. W swojej działalności dąży do efektywności i skuteczności .Samo określa swoje cele i spełnia określone funkcje w gospodarce . Aby realizować swoją działalność , musi zgromadzić odpowiednie czynniki produkcji , a przede wszystkim kapitał.

90. Przedsiębiorstwo jako organizacja

Przedsiębiorstwo w ujęciu modelowym jest to organizacja pod jednym zarządem , wyodrębniona ekonomiczne i prawnie , której celem jest działalność gospodarcza przynosząca zyski poprzez sprzedaż produktów i usług .Wyznacza misję swojej działalności formułuje cele i zadania oraz środki ich realizacji , pokrywa swoje wydatki ze swoich dochodów i osiąga zyski , samodzielnie wchodzi w porozumienia z innymi przedsiębiorstwami i organizacjami (banki, organizacje ubezpieczeniowe).

91. Funkcje przedsiębiorstwa

Z celów realizowanych przez przedsiębiorstwa wynikają ich funkcje . Można wyróżnić funkcję podażową, popytową i społeczną .

1,funkcja podażowa ( produkcyjna) sprowadza się do wytwarzania dóbr i usług oraz kierowania ich na rynek,

2. przedsiębiorstwa jako uczestnicy rynku zgłaszają popyt na rzeczowe i osobowe czynniki produkcji, tym samym spełniają funkcję popytową

3. przedsiębiorstwa są miejscem gdzie współpracuje wielu pracowników o różnym poziomie kwalifikacji , gdzie nawiązywane są różnorodne stosunki międzyludzkie , współpracy lub konkurencji, tam powstają też konflikty i kształtują się określone nawyki pracy jak gospodarność i zdyscyplinowanie ; ogół stosunków w przedsiębiorstwie określa się mianem funkcji społecznej .

92. Klasyfikacja przedsiębiorstw

Kryterium klasyfikacyjnym przedsiębiorstw mogą być : formy własności , pozycje rynkowe , wielkość przedsiębiorstw , rodzaje prowadzonej działalności .

1. Kryterium własności pozwala wydzielić przedsiębiorstwa prywatne , spółdzielcze , komunalne , państwowe, międzynarodowe , spółki i przedsiębiorstwa mieszane .

. Kryterium pozycji rynkowej dzieli przedsiębiorstwa na : doskonale konkurencyjne , o ograniczonej konkurencyjności oraz monopole naturalne i sztuczne , oligopole. Podział ten ma znaczenie z punktu widzenia kształtowania kosztów i cen oraz wyznaczania optimum produkcji ( monopol nawet przy mniejszej produkcji uzyska większy zysk niż przedsiębiorstwo doskonale konkurencyjne )

Kryterium wielkości przedsiębiorstwa pozwala na dokonanie ich podziału na wielkie, średnie i małe

3. Kryterium rodzaju działalności można podzielić na wytwarzające produkty oraz usługi ( dla innych przedsiębiorstw i dla ludności )

W działalności gospodarczej występuje zjawisko integrowania działalności , łączenia przemysłowej z handlową , handlowej z serwisową .

93. Funkcje państwa

Współczesne państwo w gospodarce mieszanej pełni następujące funkcje :

1/ alokacyjną - polega na podejmowaniu działań stymulujących wzrost gospodarczy w poszczególnych sektorach lub regionach poprzez politykę strukturalną . Celem jest optymalizacja alokacji zasobów . Państwo popiera działalność badawczą i rozwojowa w gałęziach , w których przedsiębiorstwa same nie są w stanie ponieść kosztów innowacyjności swej działalności gospodarczej, inne sektory chroni państwo za pomocą subwencji przed konkurencją międzynarodową

2/ funkcja stabilizacyjna ponieważ w procesach zachodzą zakłócenia równowagi - występują zjawiska inflacji i bezrobocia państwo poprzez swą politykę monetarną i fiskalną stara się wpłynąć na stabilizację procesów oraz wzrost zatrudnienia . Polityka monetarna polega na manipulowaniu przez bank centralny stopą wzrostu podaży pieniądza , a fiskalna manipulowanie poziomem podatków i wydatków państwa , oraz polityka kursów walutowych i handlu zagranicznego powinna służyć tym celom

3/ funkcja redystrybucyjna - ma służyć niwelowaniu nierówności w zakresie majątkowym i dochodowym, obejmuje działania związane z wtórnym podziałem dochodów za pomocą podatków subwencji oraz świadczeń społecznych

4/ funkcja legislacyjna jej realizacja zapewnia normalne funkcjonowanie gospodarki rynkowej oraz społeczeństwa . Chodzi tu o tworzenie norm prawnych oraz instytucji chroniących własność oraz prawa jednostek , zbiorowości i społeczeństwa jako całości

5/ funkcja ochrony zasobów wyższej użyteczności - państwo poprzez nakazy i zakazy stara się nie dopuścić aby dobra i interesy wysokiej użyteczności nie zostały naruszone przez działalność gospodarczą . Działania państwa w tym zakresie obejmują bezpieczeństwo ludności kraju , bezpieczeństwo pracowników (BHP) przepisy prawa budowlanego , ochronę zdrowia i środowiska naturalnego

6/ funkcja kreowania popytu - państwo występuje jako bezpośredni nabywca dóbr i usług w sektorze prywatnym ( zakup na potrzeby armii, policji , służby zdrowia ) .

7/ funkcja kreowania podaży zakres realizacji tej funkcji zależy od tego jak wielki jest udział sektora publicznego w tym państwowego w danej gospodarce .

94.Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych

W Polsce prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych została zapoczątkowana 01.08.1990 roku na mocy ustawy z 13.07.1990 (DzU nr 51, poz. 298) o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych.

Obecnie prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych prowadzona jest na podstawie ustawy z 30.08.1996 roku o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych z pózniejszymi zmianami od 08.04.1997.

Stosuje się trzy metody postępowania z przedsiębiorstwami państwowymi :

1/ komercjalizację - przekształcenie w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa w celu dalszej prywatyzacji lub przekształcenia w spółkę z udziałem wierzycieli w wyniku konwersji ich wierzytelności w udziały

2/ prywatyzację bezpośrednią - przez sprzedaż , wniesienie do spółki lub oddanie w odpłatne użytkowanie majątku prywatyzowanego przedsiębiorstwa

3/ likwidację - ze względów ekonomicznych

95.Formy organizacyjne przedsiębiorstw

Obowiązujące regulacje prawne pozwalają wyodrębnić następujące formy organizacyjno - prawne jednostek prowadzących działalność gospodarczą

1/ przedsiębiorstwa indywidualne, stanowiące własność osoby fizycznej

2/spółka cywilna

3/ spółka jawna

4/ spółka partnerska

5/ spółka komandytowa

6/ spółka komandytowo akcyjna

7/ spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

8/ spółka akcyjna

9/ przedsiębiorstwo państwowe

10/ przedsiębiorstwo spółdzielcze

11/przedsiębiorstwo komunalne

96.Określenie spółki i ich rodzaje

Spółka jest formą prawną współdziałania jednej , dwóch lub więcej osób (prawnych lub fizycznych), wyjątek stanowi spółka kapitałowa której wszystkie udziały albo akcje należą do jednego wspólnika .

Spółki : jawna , partnerska , komandytowa , komandytowo - akcyjna , z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjna są spółkami handlowymi (Kodeks spółek handlowych)

97. Spółki osobowe i kapitałowe

-spółki osobowe ( jawna , partnerska, komandytowa i komandytowo - akcyjna

- spółki kapitałowe ( z ograniczoną odpowiedzialnością , akcyjna )

98.Spółka jawna

Spółka jawna - każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką .

Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek zgłoszenia spółki do rejestru . Każdy wspólnik ma prawo ma prawo do reprezentowania spółki i równego udziału w zyskach, w stratach uczestniczy w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu

99.Spółka partnerska

Spółka partnerska utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu . Partnerami mogą być wyłączne osoby fizyczne uprawnione do wykonywania wolnego zawodu : adwokata , aptekarza , architekta , rewidenta , doradcy podatkowego , księgowego, lekarza , stomatologa , weterynarza, pielęgniarki, notariusza , radcy prawnego , tłumacza przysięgłego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego. Umowa spółki zawarta jest w formie aktu notarialnego.

100. Spółka komandytowa

Spółka komandytowa ma na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki odpowiada bez ograniczeń co najmniej jeden wspólnik zwany komplementariuszem, pozostali wspólnicy to komandytariusze ich odpowiedzialność jest ograniczona do wysokości wniesionego wkładu, umowa spółki w formie aktu notarialnego

101. Spółka komandytowo - akcyjna

Spółka komandytowo -akcyjna jest formą mieszaną , w której zawarte są elementy spółki komandytowej i akcyjnej . Dokapitalizowana przez emisję akcji . Spółka jako jedyna ze spółek osobowych zobowiązana jest do posiadania kapitału zakładowego, którego pokrywanie , podwyższanie obniżanie następuje według zasad jak w spółce akcyjnej. Podstawą spółki jest statut.

102.Spółki kapitałowe

Spółki kapitałowe mogą występować w postaci spółek z ograniczoną odpowiedzialnością rejestrowanych jako spółki z oo bądź jako spółki akcyjne .

Spółka z oo może być utworzona przez jedną lub więcej osób, musi posiadać kapitał zakładowy, umowa spółki zawarta w formie aktu notarialnego.

Spółka akcyjna warunkiem jest posiadanie statutem kapitału założycielskiego , który umożliwia wypuszczenie określonej liczby akcji o ustalonych wartościach nominalnych. Nabywcy akcji nazywają się akcjonariuszami i uzyskują prawo do udziału w walnym zgromadzeniu, wybierania władz spółki decydowania o podziale zysku oraz uczestnictwa w zyskach w postaci dywidendy.

103.Przedsiębiorstwa państwowe i spółdzielnie

Przedsiębiorstwa państwowe są samodzielnymi samorządnymi i samofinansującymi się podmiotami gospodarczymi .

Samodzielnie podejmują decyzje , w każdym istnieje rada pracownicza

Samofinansowanie powinno oznaczać , że przedsiębiorstwo pokrywa wszystkie swoje wydatki z przychodów pochodzących ze sprzedaży produkcji dóbr i usług.

Spółdzielnie są dobrowolnym zrzeszeniem o zmiennym składzie osobowym oraz zmiennym funduszu udziałowym, w interesie swoich członków prowadzą wspólnie działalność gospodarczą

Majątek spółdzielni jest prywatną własnością jej członków i w razie jej rozwiązania jest dzielony między członków .

1

---