by Ejka ;)
18. Charakter bólu opłucnowego.
Miejsce powstawania: opłucna ścienna.
Mechanizm: naciek zapalny opłucnej, podrażnienie opłucnej w zawale płuca, odma opłucnowa.
Lokalizacja: na niedużej przestrzeni, dobrze zlokalizowany, prawie zawsze po jednej stronie klatki piersiowej, może promieniować do tyłu, do okolicy międzyłopatkowej. W zapaleniu opłucnej przeponowej ból promieniuje do szyi i barku.
Charakter: ostry, kłujący, rzadko piekący, nasila się podczas głębokiego oddychania (na wdechu), podczas kaszlu, ruchów tułowia, ustępuje w pozycji leżącej na tej stronie klatki piersiowej, po której występuje ból.
Objawy towarzyszące: objawy choroby podstawowej, zwykle duszność i tachypnoe.
Czas trwania: utrzymujący się.
Występuje w: suchym zapaleniu opłucnej lub w wysiękowym zapaleniu opłucnej w momencie ustępowania płynu.
[Dubiel & Szczeklik]
19. Ból brzucha somatyczny a ból trzewny.
Ból brzucha somatyczny
Jest skutkiem pobudzenia receptorów bólowych otrzewnej ściennej i ściany brzucha. Receptory związane z tego rodzaju bólem są wrażliwe na bodźce wywołane pociąganiem, cięciem, uciskiem, zmianą temperatury.
Charakterystyka:
Ostry
Przedłużający się
Dobrze ograniczony
Zazwyczaj o nagłym początku
Nasilany przez: ruch, kaszel, głęboki oddech, zmianę pozycji
Najwyraźniej odczuwany w miejscu zmienionym chorobowo
Mogą mu towarzyszyć: wzrost napięcia mięśni jamy brzusznej (obrona mięśniowa) oraz objawy wynikające z zapalenia otrzewnej ściennej.
Ból brzucha trzewny
Jest skutkiem pobudzenia receptorów bólowych narządów wewnętrznych i otrzewnej trzewnej. Receptory pobudzają bodźce takie jak: rozciąganie, skurcz, nacisk, pociąganie, wzrost temperatury; ból ten nie jest jednak związany bezpośrednio z działaniem bodźca bólowego.
Charakterystyka:
Tępy
Przemijający
Kolkowy
Słabo zlokalizowany
Stopniowo narastający
Często towarzyszą mu objawy wegetatywne (nudności, wymioty, pocenie się) lub dyskomfort
Często zlokalizowany symetrycznie wzdłuż linii pośrodkowej jamy brzusznej
Nasila się w spoczynku
Ból brzucha odniesiony (trzeci rodzaj bólu brzucha) jest odczuwalny w miejscu odległym od uszkodzonych narządów wewnętrznych, powierzchownie, w obrębie skóry lub mięśni; jest dobrze zlokalizowany i odczuwamy w okolicy odpowiadającej dermatomom unerwianym przez ten sam segment rdzenia kręgowego, do którego dochodzą włókna dośrodkowe trzewne z chorego narządu. Teoria tłumacząca genezę bólu odniesionego: konwergencja włókien trzewnych z obwodowymi włóknami somatycznymi na poziomie rdzenia kręgowego.
[Szczeklik]
20. Przyczyny bóli brzucha (ogólnie).
Przyczyny bólu ostrego:
Choroby żołądka i jelit
Perforacja wrzodu trawiennego
Niedrożność jelit
Ostre stany zapalne żołądka lub jelit
Choroby wątroby, trzustki i śledziony
Ostre zapalenie trzustki
Kolka żółciowa
Zapalenie pęcherzyka żółciowego, wątroby
Choroby układu moczowo-płciowego
Kamica moczowa
Zapalenie pęcherza moczowego
Ciąża pozamaciczna
Choroby metaboliczne
Porfiria
Mocznica
Ketonowa kwasica cukrzycowa
Choroby alergiczne
Nadwrażliwość pokarmowa
Obrzęk naczynioruchowy
Zatrucie toksynami egzogennymi
Ołów
Rtęć
Muchomor sromotnikowy
Choroby naczyń
Zator tętnicy krezkowej
Zakrzepica żył trzewnych
Rozwarstwienie aorty brzusznej
Choroby narządów klatki piersiowej
Choroba wieńcowa
Zapalenie płuc i opłucnej
Zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia
Choroby układu krwiotwórczego
Plamica Schonleina i Henocha
Choroby gruczołów wydzielania wewnętrznego
Rak rdzeniasty tarczycy
Niedoczynność przytarczyc
Nadczynność tarczycy (przełom tyreotoksyczny)
21. Przyczyny dysfagii.
Dysfagia (zaburzenia połykania) = trudności w formowaniu kęsa pokarmowego oraz w jego przechodzeniu z gardła do żołądka.
1. Dysfagia przedprzełykowa = zaburzenia połykania dotyczą fazy ustnej i gardłowej.
Przyczyny:
Miejscowe zmiany strukturalne (~20%)
Zapalenia (jamy ustnej, gardła, migdałków, ropnie)
Nowotwory (jamy ustnej, gardła, języka, z tkanek otaczających)
Ucisk z zewnątrz (wole, powiększone węzły chłonne)
Ciężkie zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa
Zabiegi chirurgiczne krtani, twarzoczaszki, szyi
Ciało obce
Zaburzenia nerwowo-mięśniowe (~80%)
Choroby CSN (guzy mózgu, wiąd rdzenia, zespół opuszkowy)
Zespoły pozapiramidowe (ch. Parkinsona, pląsawica Huntingtona)
Neuropatie obwodowe (cukrzyca, sarkoidoza, skrobiawica)
Miastenie i zespoły miasteniczne
Miopatie
Zaburzenia czynnościowe górnego zwieracza przełyku
Zaburzenia rozkurczu
Uchyłek Zenkera
Nerwica (gałka histeryczna)
2. Dysfagia przełykowa = zaburzenia połykania dotyczą fazy przełykowej.
Przyczyny:
Zwężenia przełyku
Rak przełyku i wpustu
Uchyłki
Powikłania ch. refluksowej
Zaburzenia motoryki
Rozlany kurcz przełyku
Cukrzyca
Układowe choroby tk. łącznej
Choroby narządów otaczających przełyk (ucisk na przełyk)
Wole zamostkowe
Guzy śródpiersia, oskrzeli
Przepukliny okołoprzełykowe
[Szczeklik]
22. Przyczyny wymiotów i nudności.
1. Wymioty = gwałtowne wyrzucenie treści żołądka przez usta, w wyniku silnych skurczów mięśni brzucha i klatki piersiowej.
2. Nudności = nieprzyjemne, niebolesne, subiektywne uczucie potrzeby zwymiotowania. Często towarzyszą mu objawy wegetatywne związane z pobudzeniem układu przywspółczulnego (bladość powłok i zwiększona potliwość, ślinotok, obniżenie ciśnienia tętniczego, bradykardia).
Przyczyny nudności i wymiotów:
Leki i toksyny (najczęściej!)
Cytostatyki
NLPZ
Diuretyki
Antybiotyki
Toksyny (alkohol, grzyby)
Choroby CSN
Migrena
Nowotwory i guzy CSN
Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Choroby psychiczne (depresja, bulimia, jadłowstręt psychiczny)
Choroby błędnika (ch. lokomocyjna)
Choroby przewodu pokarmowego i otrzewnej
Nieżyt żołądkowo-jelitowy o ostrym przebiegu
Niedrożność jelita cienkiego
Zatrucie pokarmowe
Ostre zapalenie trzustki
Zapalenie otrzewnej
Choroby gruczołów wewnątrzwydzielniczych i przemiany materii
Cukrzycowa kwasica ketonowa
Przełom nadnerczowy, tarczycowy
Nadczynność, niedoczynność przytarczyc
Choroby układu moczowego
Mocznica
Kolka nerkowa
Odmiedniczkowe zapalenie nerek
Ciąża
Inne
Zawał serca
Nadużywanie alkoholu
Przewlekłe głodzenie
[Szczeklik]
23. Krwawienie z przewodu pokarmowego - przyczyny i objawy.
Krwawienia z przewodu pokarmowego dzielimy na:
Krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego (GOPP) - powyżej więzadła Treitza
Krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego (DOPP) - poniżej więzadła Treitza
Najważniejsze czynniki ryzyka krwawienia z wrzodu trawiennego i wystąpienia gastropatii krwotocznej:
Wiek > 50 lat
Przebyty krwotok z wrzodu
Helicobacter pylori
NLPZ lub leki zmniejszające krzepliwość krwi
Przyczyny krwawienia |
|
GOPP |
DOPP |
NAJCZĘŚCIEJ: |
|
|
|
RZADZIEJ: |
|
|
|
Objawy |
|
GOPP |
DOPP |
Wymioty fusowate Wymioty krwiste Smolisty stolec Stolec zmieszany z krwią |
Stolec z domieszką krwi (im wyżej położone jest źródło krwawienia tym większy stopień zmieszania krwi ze stolcem; jasnoczerwona krew sugeruje lokalizacje źródła krwawienia w odbytnicy lub kanale odbytu). |
[Szczeklik]
24. Cechy bólu we wrzodzie żołądka i dwunastnicy.
Wrzód żołądka |
Wrzód dwunastnicy |
Cechy wspólne |
|
W nadbrzuszu Promieniuje na lewo Ból okresowy Charakter palenia, gryzienia, gniecenia, ściskania Objawy zaostrzają się na wiosnę i na jesieni (szczególnie we wrzodzie dwunastnicy)
|
|
Pojawia się do 30 min po jedzeniu (= bóle wczesne)
Łagodzą:
|
Pojawia się w 1,5 h - 4 godz. po jedzeniu (= bóle późne), często w nocy
Łagodzą:
|
[Dubiel]
25. Ból w ostrym zapaleniu trzustki i ostrym zapaleniu wyrostka robaczkowego.
Ból w ostrym zapaleniu trzustki:
Ból brzucha - zwykle pierwszy objaw (95 - 100% chorych)
Nagły, bardzo silny, stały, o różnych charakterze i umiejscowieniu
Zlokalizowany najpierw w nadbrzuszu lub w górnym lewym kwadrancie brzucha, skąd rozprzestrzenia się na całą jamę brzuszną
Może promieniować do kręgosłupa
Towarzyszy mu bolesność całego nadbrzusza i wzmożone napięcie powłok brzucha
Oporny na leki przeciwbólowe
U 40% chorych dodatni objaw Blumberga
Ból w ostrym zapaleniu wyrostka robaczkowego:
Ból brzucha - zwykle pierwszy objaw (60% chorych)
Nagły, charakter kolkowy
Zlokalizowany wpierw w nadbrzuszu lub w okolicy okołopępkowej, skąd zaczyna lokalizować się nad prawym talerzem biodrowym
Trwa kilka godzin i ustępuje, aby pojawić się na nowo w prawym dole biodrowym
Towarzyszy mu bolesność uciskowa, gorączka i zwiększone napięcie powłok brzusznych nad prawym talerzem biodrowym
Dodatni objaw otrzewnowy Blumberga w prawym dole biodrowym
W przypadku przedziurawienia wyrostka: silny, przeszywający ból, zapaść i objawy rozlanego zapalenia otrzewnej
W przypadku nietypowego położenia wyrostka rozpoznanie może być trudne
[Szczeklik & Dubiel]
26. Kolka wątrobowa a kolka nerkowa.
Kolka wątrobowa:
Ból napadowy o typie bólu zwalniającego, trwa kilkanaście do kilkudziesięciu minut
Bardzo silny ból, promieniujący z prawej przestrzeni podżebrowej do prawego boku i pod prawą łopatkę
Towarzyszą: nudności, wymioty, gorączka, żółtaczka
Etiologia: najczęściej błąd dietetyczny (posiłek zbyt obfity lub trudno strawny, wzdymające pokarmy), czynniki psychiczne, przepracowanie fizyczne
Mechanizm: uruchomienie kamieni w pęcherzyku żółciowym albo w przewodach żółciowych, stan zapalny błony śluzowej pęcherzyka żółciowego, zamknięcie odpływu żółci
Kolka nerkowa:
Ból napadowy, trwający do kilku godzin
Ból zaczyna się w okolicy nerki i promieniuje poprzez jamę brzuszną wzdłuż moczowodu w okolicę narządów płciowych zewnętrznych i wewnętrznej powierzchni uda
Towarzyszą: nudności, wymioty, gorączka, dreszcze, krwiomocz
Etiologia: ból pojawia się bez uchwytnej przyczyny lub jest wyzwalany przez wielomocz, gwałtowne ruchy lub wstrząsy
Mechanizm: kamień nerkowy zamyka światło kielicha albo miedniczki nerkowej czy moczowodu, duży wzrost ciśnienia przed przeszkodą; inne przyczyny: zagięcie moczowodu, ucisk na moczowód z zewnątrz, materiał zakrzepowy w górnych drogach moczowych
[Dubiel]
27. Stolce smołowate i stolce krwiste - przyczyny.
Stolce smołowate są objawem krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego tj. przełyku, żołądka, dwunastnicy.
Stolce krwiste są objawem krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego.
O przyczynach krwawienia z przewodu pokarmowego - odpowiedź w pytaniu 23.
28. Przyczyny zaparć.
1. Zaparcie idiopatyczne
czynnościowe
ze zwolnionym pasażem
dyssynergia dna miednicy
2. Zespół jelita drażliwego - postać z dominującym zaparciem
3. Leki
znieczulające
przeciwbólowe
przeciwcholinergiczne
przeciwdepresyjne
przeciwdrgawkowe i inne
4. Choroby okrężnicy
uchyłkowatość
rak
zwężenia (ch. Leśniowskiego - Crohna, gruźlica)
5. Choroby odbytu i odbytnicy
zwężenie odbytu
rak, guzki krwawnicze
wypadanie, uchyłki odbytnicy
6. Choroby miednicy małej
guzy jajnika i macicy
endometrioza
7. Choroby obwodowego układu nerwowego
ch. Hirschsprunga
ch. Chagasa
neuropatia cukrzycowa
8. Choroby OUN
ch. Parkinsona
stwardnienie rozsiane
guzy rdzenia kręgowego
9. Choroby gruczołów wewnątrzwydzielniczych i metaboliczne
cukrzyca
niedoczynność tarczycy
niedoczynność przysadki
10. Ciąża
11. Choroby psychiczne
depresja
jadłowstręt psychiczny
12. Choroby tkanki łącznej
twardzina układowa
zapalenie skórno-mięśniowe
[Szczeklik]
29. Biegunki ostre i przewlekłe - etiopatogeneza.
Patomechanizm
Biegunka powstaje w wyniku:
1. upośledzonego wchłaniania w jelicie cienkim lub grubym spowodowanego:
spadkiem powierzchni absorpcyjnej lub uszkodzeniem mechanizmów transportujących nabłonka
obecnością w świetle jelita substancji niewchłanialnych (biegunka osmotyczna)
przyspieszonym pasażem / motoryką
2. wzrostem wydzielania elektrolitów i wody w j. cienkim i grubym (biegunka sekrecyjna) poprzez aktywacje mechanizmów transportu w nabłonku lub włókien jelitowego układu nerwowego przez:
enterotoksyny bakterii
mediatory reakcji zapalnej
enterohormony
Etiologia
Biegunki ostre:
1. zakażenie przewodu pokarmowego lub spożycie toksyn bakteryjnych (90%)
2. niepożądane działanie leków (najczęstsza przyczyna ostrej biegunki nieinfekcyjnej)
antybiotyków
leków antyarytmicznych
leków hipotensyjnych
NLPZ i innych
3. toksyny
grzybów (alfa-amanityna z muchomora sromotnikowego)
środki owadobójcze
alkohol etylowy
4. nadwrażliwość pokarmowa
5. niedokrwienne zapalenie okrężnicy
6. ostre zapalenie schyłków okrężnicy
Biegunki przewlekłe:
Biegunka sekrecyjna
1. Leki (najczęściej)
2. Toksyny - głównie alkohol etylowy i arszenik
3. Kwasy żółciowe np. w zaburzeniu wchłaniania w jelicie krętym
4. Krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe
5. Nowotwory czynne hormonalnie - rakowiaki, rak rdzeniasty tarczycy
Biegunka osmotyczna
1. Leki
2. Niektóre dietetyczne produkty spożywcze
3. Niedobór laktazy i disacharydaz
4. Zespół krótkiego jelita, przetoki jelitowe
Biegunka tłuszczowa
1. Zaburzenia trawienia - niewydolność trzustki, choroby wątroby
2. Zaburzenia wchłaniania - ch. Whipple'a, celiakia
Biegunka zapalna
1. Nieswoiste zapalenia jelit - ch. Leśniowskiego - Crohna
2.Mikroskopowe, niedokrwienne, popromienne zapalenie jelita grubego
3. Nadwrażliwość pokarmowa
4. Pierwotne i wtórne niedobory odporności
5. Nowotwory jelit
6. Leki
7. Pierwotniaki jelitowe, robaki jelitowe
Przyspieszony pasaż / motoryka
1. Zespół jelita drażliwego
2. Nadczynność tarczycy
3. Leki prokinetyczne
Ogólnie: biegunka ostra jest najczęściej spowodowana zakażeniami bakteryjnymi, podczas gdy przyczyną ponad 90% biegunek przewlekłych jest nieswoiste zapalenie jelit, rak okrężnicy lub zespół jelita drażliwego.
[Szczeklik]
30. Ostry brzuch.
Ostry brzuch = zespół dolegliwości i objawów chorobowych towarzyszących zapaleniu otrzewnej. Jest to stan zagrażający życiu pacjenta!
Głównymi objawami są:
Nagle bóle brzucha
Wymioty
Zatrzymanie perystaltyki jelitowej - niedrożność porażenna jelit - zatrzymanie wiatrów i stolca
Nietypowe zachowanie temperatury ciała, gorączka
Wysoka leukocytoza
Obrona mięśniowa - często umiejscowiona
Dodatni objaw Blumberga
W zaawansowanym okresie: zaburzenia w gospodarce elektrolitowej, toksemia, chory jest szaroblady, apatyczny, z zapadniętymi oczami (twarz Hipokratesa), język suchy, matowy, piersiowy tor oddychania, brzuch wzdęty
Etiologia:
Bakterie (najczęściej)
Stany kliniczne takie jak:
Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
Ostre zapalenie trzustki
Niedrożność jelit
Uwięźnięcie przepukliny
Perforacja wrzodu żołądka i dwunastnicy
Zawał krezki jelita
Choroby narządów rodnych
Kolka nerkowa
Choroby metaboliczne i inne dające takie objawy
Choroby, których objawy mogą imitować „ostry brzuch”:
Zapalenie płuc i opłucnej
Choroba wieńcowa i zawał serca
Pęknięcie tętniaka, tętniak rozwarstwiający aorty
Stwardnienie rozsiane
Cukrzyca
Mocznica
Porfiria
[Dubiel & artykuł Łódzkiej Akademii Medycznej]
31. Podział jamy brzusznej na kwadranty i lokalizacja w nich poszczególnych bólów.
Podział bólów w zależności od umiejscowienia:
1. Prawy górny kwadrant
z dróg żółciowych, wątroby
trzustka - zapalenie
choroby GOPP - zapalenie przełyku, wrzody żołądka
jelita - wyrostek robaczkowy zakątniczy, niedrożność jelit
ukł. moczowy - kolka nerkowa, odmiedniczkowe zapalenie nerek
2. Lewy górny kwadrant
śledziona - pęknięcie, zawał
trzustka - zapalenie, torbiele rzekome
okrężnica - nieswoiste zapalenie, niedrożność, niedokrwienie zgięcia
ukł. moczowy - jak w prawym górnym kwadrancie
3. Prawy dolny kwadrant
jelito cienkie i grube - zapalenie wyrostka, niedrożność jelit, przepukliny
ukł. moczowo-płciowy - jak w górnym kwadrancie, zapalenie przydatków, skręt jajnika, ciąża pozamaciczna
4. Lewy dolny kwadrant
jelito cienkie i grube - ostre zapalenie uchyłków, infekcje, nieswoiste zapalenia, zesp. jelita drażliwego
układ moczowo-płciowy - jak w prawym dolnym kwadrancie
5. Nadbrzusze
dyspepsja czynnościowa
organiczne choroby przewodu pokarmowego - np. ch. refluksowa, ch. wrzodowa, nieżyt żołądkowo- jelitowy, ostre zapalenie wątroby, trzustki, nowotwory złośliwe, niedokrwienie jelita
leki zażywane przewlekle - NLPZ, antybiotyki doustne, azotany, antagoniści wapnia itd.
zaburzenia metaboliczne - cukrzyca, choroby tarczycy, nadczynność przytarczyc
inne - alkohol, toczeń układowy trzewny, tętniaki aorty, zawał
6. Śródbrzusze prawe i lewe
choroby nerek - kolka, odmiedniczkowe zapalenie nerek, zawał nerki
jelito cienkie i grube - przepuklina
7. Okolica pępkowa
jelito cienkie i grube - zapalenie wyrostka, niedrożność jelit, nieswoiste zapalenia, nieżyt żołądkowo- jelitowy, przepuklina
trzustka - ostre zapalenie
inne - tętniak aorty
8. Podbrzusze
jelito cienkie i grube - zapalenie wyrostka i schyłków, niedrożność jelit, nieswoiste zapalenia
układ moczowo-płciowy - zapalenie przydatków, kolka nerkowa, zapalna choroba narządów miednicy
9. Rozlane bóle
przewód pokarmowy - zapalenie żołądka i jelit, niedrożność jelit, zapalenie otrzewnej
układ moczowy - zakażenia
inne - choroby metaboliczne, zatrucie toksynami
[Szczeklik]
32. Żółtaczka - podział, przyczyny.
Żółtaczka = żółte zabarwienie twardówek, błon śluzowych i skóry spowodowane odkładaniem się w tkankach bilirubiny.
1. Żółtaczka przedwątrobowa - z hiperbilirubinemią niesprzężoną (wolną)
- nadprodukcja bilirubiny przekraczająca możliwość jej wychwytu i metabolizmu w wątrobie
- przyczyny:
hemoliza
nieskuteczna erytropoeza (rzadziej)
upośledzony wychwyt bilirubiny przez hepatocyty
jej upośledzone sprzęganie z kwasem glukuronowym
np. żółtaczka noworodków, zesp. Gilberta, zesp. Criglera-Najjara
2. Żółtaczka wewnątrzwątrobowa - z hiperbilirubinemią mieszaną
- powodowana przez czynniki uszkadzające wątrobę
- przyczyny:
marskość wątroby
toksyczne uszkodzenie wątroby
nowotwory wątroby
czynniki zakaźne - WZW, zapalenia bakteryjne, sepsa
zaburzenia naczyniowe np. zesp. Budda-Chiariego
żółtaczka ciężarnych - w III semestrze, u kobiet predysponowanych, na skutek zmian hormonalnych
3. Żółtaczka pozawątrobowa (mechaniczna) - z przewagą bilirubiny sprzężonej (związanej)
- wywoływana przez czynniki uniemożliwiające fizjologiczny przepływ żółci
- przyczyny:
kamica przewodowa
zapalenie dróg żółciowych
[Szczeklik]
33. Przyczyny bólów stawowych.
Choroba reumatyczna - ból ostry, silny, nagły, zlokalizowany w dużych stawach; stawy są obrzęknięte i zaczerwienione, towarzyszą objawy ogólne - gorączka, osłabienie, poty.
Dna moczanowa - nagły ból, głównie palucha, bóle rozpoczynają się często po błędzie dietetycznym, po wypiciu alkoholu.
Gościec przewlekle postępujący - przewlekłe bóle drobnych stawów rąk, o słabym nasileniu, ze zgrubieniem nasad kości tworzących stawy międzypaliczkowe - palce przyjmują wrzecionowaty kształt, przykurcze i zaniki drobnych mięśni rąk.
Gościec zwyradniający - podobne bóle jak w gościu przewlekłym ale w większych stawach.
Nieswoiste zapalenia stawów - obrzęki stawów z zaczerwienieniem skóry.
[Dubiel]
34. Etiologia bólów kostnych.
Stany zapalne kości lub chrząstek
Urazy
Złamania
Nowotwory
Szpiczak mnogi
Przewlekła białaczka szpikowa
Ziarnica złośliwa
Złośliwe guzy kości
Choroba Pageta (postępujące zwyrodnienie kości)
Zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej
Osteoporoza
[Internet]
1
Przyczyny bólu przewlekłego:
Przyczyny organiczne
Kamica pęcherzyka żółciowego
Choroby infekcyjne i pasożytnicze jelit
Przewlekłe zapalenie trzustki, wątroby
Celiakia
Choroby kręgosłupa
Choroba wrzodowa
Przyczyny czynnościowe
Zespół jelita drażliwego
Dyspepsja czynnościowa
Przewlekły czynnościowy ból brzucha
[Szczeklik]