Scenariusz zajęć terapeutycznych wspomagających rozwój dziecka od 3 roku życia
„Rozwijamy się i bawimy”
Opracowała:
M. W.
Opieka i wychowanie z prof. społeczna
2 rok, gr. A
Temat: Rozwijamy się i bawimy
Główne zagadnienia lekcji:
Każdy jest oddzieloną jednostką, zdobywa nowe umiejętności we właściwym dla siebie czasie, jednak początkowy rozwój małego człowieka rządzi się swoimi prawami, potrzebami poznawczymi, emocjonalnymi, społecznymi, intelektualnymi i ruchowymi. Dziecko, już od czasu prenatalnego przystosowuje się do , w przyszłości, samodzielnego funkcjonowania. Musi zdobywać nowe umiejętności, dzięki którym mogło sięgać po kolejne.
Dziecko, które ukończyło 3 rok życia powinny już samodzielnie chodzić, mówić i zwiększać zasób słownictwa. Potrafią już utrzymać równowagę przynajmniej przez 5 sekund ( w staniu na jednej nodze), łapać dużą piłkę z odległości ok. 1,5 m, zeskakiwać z niewielkiej wysokości na dwie nogi. W tym czasie maluchy przechodzi okres buntu, mogą więc pojawić się nowe sposoby rozładowywania napięć, w tym ataki histerii, niszczenie przedmiotów, ataki wściekłości, jąkanie się.
W okolicach 4 roku życia dziecko powinno już lepiej radzić sobie z emocjami. Jego nastawienie do świata staje się bardziej pozytywne, zaczyna coraz lepiej odkrywać własne ja i własną odrębność, jego ciekawość poznawcza znacznie wzrasta. Dlatego, też w bardzo gwałtowny sposób zaczyna rozwijać się mowa. W tym okresie zaczynają mieć duże znaczenie relacje społeczne. Dzieci zawierają przyjaźnie, wspólnie się bawią, odkrywają prawidłowości i wartości w relacjach (np. chętnie oddadzą zabawkę lub swoje miejsce, aby pozostać z kimś w dobrych stosunkach).
Przed ukończeniem 4 roku życia samodzielnie się ubierają i rozbierają, potrafią rozpinać suwaki, guziki. Samodzielnie piją z kubeczka, jedzą posługując się łyżeczką lub widelczykiem. Przestają również korzystać z pieluch. Czterolatek trafia nogą w piłkę w celu kopnięcia, potrafi biegać na palcach, skakać na jednej nodze, wchodząc i schodząc po schodach, stawiając jedną nóżkę i dostawiając drugą. Rozróżnia za pomocą samego dotyku przedmioty: ciepły-zimny, mokry-suchy, gładki-szorstki, twardy-miękki, cienki-gruby.
Coraz lepiej się komunikuje, słucha argumentacji. Jest to również okres, kiedy w życiu malucha dochodzi do konfliktów z rówieśnikami, zagrożone jest też jego poczucie bezpieczeństwa. W tym okresie dziecko, podobnie jak wtedy, gdy było jeszcze bardzo malutkie, potrzebuje czułości, zainteresowania i potwierdzenia miłości ze strony rodziców i opiekunów. Jest teraz delikatne i wylewne w swoich uczuciach, chce być grzeczne, aby zasłużyć na miłość i uznanie mamy i taty.
Mając lat 5, identyfikuje już przedmioty i kształty, przewraca ubranie z lewej na prawą stronę, wiesza je na wieszaku, zawiązuje sznurowadła naśladując dorosłego, samodzielnie wybiera i zakłada wierzchnie okrycie, wstaje bezpośrednio z leżenia na plecach bez utraty równowagi.
Potrafi chodzić stopa za stopą (palec- pięta), odtworzyć proste gesty, w tym dotykanie kciukiem opuszków wybranych paluszków tej samej ręki, podczas demonstracji osoby dorosłej.
Dzieci od 5 roku życia nie powinny mieć problemów z chodzeniem boso, jedzeniem pokarmów o różnej konsystencji, przebywaniem wśród rówieśników i uczestniczeniem w zabawach grupowych, ruchowych i twórczych.
Prawidłowo rozwijające się dziecko lubi dotyk (też poznawanie przedmiotów o różnych fakturach), ale nie domaga się za wszelką cenę i od każdego, nie reaguje negatywnie na bycie rozebranym, kąpiel, mycie twarzy, włosów, zębów, obcinanie paznokci, czesanie. Jest dzieckiem żywym, jednak lubiącym i intensywne, ruchowe zabawy, i te bardziej spokojne- układanki, rysowanie, lepienie z mas plastycznych, zabawy w piasku. Lubi huśtawki, karuzele, jednak potrafi się po gwałtownych zabawach wyciszyć i przejść do kolejnych aktywności. Jeździ na dwukołowym rowerze, schodzi i wchodzi ze schodów w sposób naprzemienny, nie boi się odrywać stóp od podłoża. Nie ma trudności z nabyciem nowych umiejętności, nie unika ich. Prawidłowo rozwija się u niego motoryka mała, coraz lepiej wycina nożyczkami, rysuje, pisze (ma prawidłowy chwyt i nacisk). Mówi wyraźnie. Zapina i odpina guziki, suwaki, klamerki, paski itd. Nie ma trudności z utrzymaniem wzroku na przedmiocie, konwergencją, przekraczaniem linii środkowej- też w przypadku motoryki dużej. Potrafi dokonywać wyborów w kwestiach mu znanych, np. wyboru ubrania, zabawy. Ma twórcza wyobraźnię- nie tylko odtwarza zabawy, ale również inicjuje, wymyśla różne wersje i możliwości.
Reaguje adekwatnie do sytuacji (np. gdy mocno się uderzy, wyraźnie odczuwa ból, na który reaguje). Potrafi odnaleźć źródło dźwięku (nawet bardzo subtelnego), powtórzyć proste rymy, rozróżnić choćby kilka dźwięków.
Ważny jest również dobry sen, umiejętność zasypiania i przespania całej nocy w swoim łóżku (bez wędrowania do sypialni rodziców).
Umiejętności przedstawione powyżej, są częścią rozwoju dziecka, niejako bazą wyjściową do umiejętności bardziej złożonych, choćby takich, jak pisanie, czytanie, liczenie, koncentracja, budowanie relacji, „odraczania przyjemności”, czyli nauka cierpliwości, odpowiedzialności, mądrej konsekwencji.
Nabyte we wczesnym dzieciństwie umiejętności pozwalają też na wykształcenie: praksji (wyobraźnia, planowania i wykonywania ruchów/ działań celowych), poczucia własnej wartości i zajmowania satysfakcjonującej pozycji w grupie rówieśniczej, poczucia bezpieczeństwa, umiejętności podejmowania i realizowania własnych decyzji w przyszłości.
Wyjaśnienie pojęć:
Czucie głębokie (propiocepcja), zmysł informujący mózg o położeniu ciała- gdzie się znajdują poszczególne jego części, czy i jakie ruchy wykonują. Informacje te powstają podczas ruchu oraz w pozycji statycznej. Zmysł propiocepcji odbiera bodźce związane z rozciągnięciem, uciskiem, ustawieniem i ruchem ciała. Prawidłowy rozwój odruchów planowania i prowadzenia ruchu, regulację napięcia mięśni, koordynację, równowagę, poczucie bezpieczeństwa
Przedsionek, układ przedsionkowy znajduje się w uchu wewnętrznym człowieka i ma bezpośredni związek ze stymulacja innych zmysłów, które przetwarzają informacje w odniesieniu do tego układu. Przedsionek odpowiada m.in. za: ruch i równowagę, bezpieczeństwo grawitacyjne, napięcie mięsnie, postawę, obustronną koordynację, ruchy mięśni gałek ocznych, przetwarzanie słuchowo- językowe oraz wzrokowo- przestrzenne, planowanie ruchu i oczywiście za poczucie bezpieczeństwa.
Dotyk, to jeden z najwcześniej rozwijających się zmysłów. Dotyk pierwotny (protopatyczny) odpowiada za świadomość dotknięcia i chroni nas przed niebezpieczeństwem (cofnięcie ręki z gorącej wody). Dominuje w okresie niemowlęcym. Dotyk różnicujący (epikrytyczny) odbiera precyzyjnie informacje dotykowe, np. kształt, fakturę przedmiotu. Zmysł dotyku dostarcza nam również informacji potrzebnych do rozwijania różnorodnych umiejętności, m.in.: percepcji dotykowej, wzrokowej, schematu własnego ciała, planowania ruchu, umiejętności szkolnych, stabilności emocjonalnej, satysfakcjonujących relacji społecznych.
Praksja, to umiejętność wyobrażenia sobie, a następnie zaplanowania, co do i w jaki sposób należy zrobić i w rezultacie wykonanie zadania. Praksja ma miejsce w początkowym stadium opanowania czegoś. Kiedy ruch, czy czynność zostanie raz wyuczona, nie wymaga już praksji. Praksja potrzebna jest człowiekowi w codziennym życiu, pozwala przewidzieć skutki naszych działań, dostosować się do nowych sytuacji, w których możemy się znaleźć. Dzięki prawidłowej praksji poziom pobudzenia i aktywności jest adekwatny do określonych zadań/ oczekiwań. Umiejętność ta wpływa również na koncentrację, percepcję słuchową, rozwój mowy, radzenie sobie z nauką czytania, pisania, liczenia, a dodatkowo na poczucie własnej wartości i pewności siebie.
Pamięć, to podstawowe zjawisko psychiczne, które jako właściwość organizmów żywych, pozwala na czerpanie i modyfikowanie swojego zachowanie w wyniku wcześniejszych doświadczeń. To zdolność do przechowywania w naszym układzie nerwowym informacji świecie w formie engramów, czyli śladów pamięciowych. Jest wiele podziałów pamięci, podstawowe to: pamięć roboczo (natychmiastowa) i pamięć długotrwała.
Pamięć zaangażowana jest we wszelką ludzką działalność i kształtuje niemal całkowicie zarówno intelekt, jak i osobowość. Dlatego jest wciąż badana pod kątem jej udoskonalania.
Równowaga ruchowa, na zmysł równowagi wpływają m.in. prawidłowość funkcjonowania układu przedsionkowego i proprioceptyenego, zintegrowane odruchy niemowlęce, prawidłowa koordynacja. Zdolność równowagi po wykonanym ruchu (równowaga statyczna) oraz umiejętność utrzymania określonego toru, kierunku ruchu w trakcie wykonania zadania ruchowego (równowaga dynamiczna).
Koordynacja, to wykonanie ruchu złożonego i zsynchronizowanie działań cząstkowych w czasie i przestrzeni. Na koordynację składają się: czucie mięśniowe, orientacja przestrzenna (w tym orientacja w schemacie własnego ciała). Szybkość reakcji, równowaga, poczucie rytmu i zdolność sprzężenia. Koordynacja może dotyczyć stron ciała w przestrzeni: prawa- lewa, góra- dół oraz aktywności związanych z przekraczaniem linii środkowej ciała.
Siła mięśniowa, związana jest z napinaniem mięśni, co wpływa na równomierny rozwój fizyczny, a tym samym na swobodne poruszanie się w przestrzeni. Ćwiczenia siły mięśniowej mają związek z odczuwaniem własnego ciała, prawidłowym oddechem, wzmocnieniem obręczy barkowej (ważnej m.in. przy pisaniu, czytaniu, rysowaniu). A zatem siła mięśniowa poza sferą fizyczną ma również wpływ na rozwój intelektualny, emocjonalny i społeczny.
Mowa i rozwój słuchowy. Mowa jest środkiem porozumiewania się. Do tej prawidłowego funkcjonowania poza prawidłową budową aparatu niezbędne są również: słuch fizjologiczny, słuch fonematyczny, prawidłowa analiza i synteza słuchowa, pamięć. Mowa opiera się przede wszystkim na zidentyfikowaniu usłyszanych dźwięków i powiązania ich z określoną treścią. Opóźnienia i zaburzenia mowy mogą sugerować problemy w jednym lub kilku obszarach składniowych (wymienionych powyżej) i/lub w przetworzeniu sensorycznym.
Motoryka mała, to czynności związane z użyciem palców i dłoni. Na rozwój motoryki małej składają się następujące umiejętności: kontrolowane ruchy rąk i palców, chwytanie przedmiotów jedną ręką bez pomocy, manipulowanie przedmiotami w celu wykonania zadania, skoordynowanie użycia obu rąk.
W efekcie rozwoju motoryki małej wykształca się m.in. właściwy chwyt polegający na trzymaniu ołówka/długopisu na około 2 cm od powierzchni kartki za pomocą palca wskazującego i kciuka. Zbyt niski chwyt spowoduje, że dziecko będzie miało trudności ze śledzeniem napisanego tekstu, natomiast zbyt wysoki uniemożliwi mu precyzyjne ruchy. Motoryka mała związana jest z analizatorem kinetyczno-ruchowym. Problemy z motoryką małą związane są również z nadmiernym bądź zbyt niskim napięciem mięśniowym, częstymi współruchami (np. języka), zaburzoną szybkością ruchów, trudnościami w rysowaniu, pisaniu, wycinaniu, zapinaniu guzików itp., niewłaściwą koordynacją wzrokową-ruchową, trudnościami w czytaniu.
Poczucie bezpieczeństwa, charakteryzuje się zaufaniem, brakiem lęku przed odrzucaniem oraz świadomością, że jesteśmy wartościowi i lubiani. Poczucie bezpieczeństwa to jedna z podstawowych potrzeb każdego człowieka. Jej niezaspokojenie najczęściej prowadzi do zaburzeń funkcjonowania układu nerwowego. Dziecko potrzebuje głębokiego poczucia bezpieczeństwa do prawidłowego rozwoju emocjonalnego, intelektualnego, społecznego.
Umiejętności społeczne, to współżycie i współpraca z innymi ludźmi, wedle zasad panujących w danym społeczeństwie.
Kształcenie umiejętności społecznych u dzieci umożliwia satysfakcję w relacjach z innymi ludźmi, zmniejsza lustracje, zapobiega agresji i wycofaniu się dzieci, wpływa na rozwój ich samodzielności oraz ich pozytywną samoocenę.
Twórczość artystyczna /plastyczna/ muzyczna umożliwia dzieciom postrzeganie wartości tkwiących w otaczającym świecie, piękna natury, wpływa na rozwój wyobraźni, pomaga w radzeniu sobie z emocjami. Równocześnie wyrabia się smak estetyczny; dziecko otwiera się na cenne dla jego rozwoju przeżycia i wzruszenia. Dodatkowo ćwiczy wyobraźnię przestrzenną, rozwija zmysły m.in. dotyk, wzrok, słuch, co wpływa na jego rozwój ruchowy, emocjonalny i intelektualny.
Wyobraźnia i kreatywność. Kreatywność to inaczej postawa twórcza, polegająca na kojarzeniu i wykorzystywaniu wiedzy z wielu odrębnych dziedzin i tworzeniu nowych, oryginalnych pomysłów/ rozwiązań. Dzięki zabawie dziecko poznaje świat różnymi metodami: poprzez naśladowanie, eksplorowanie, próbowanie i konstruowanie. Dziecko kreatywne jest otwarte na nowe wrażenia, pomysłowe, chętnie przejmuje stereotypy i schematy poznawcze. Wyobraźnia to twórcze myślenie, czyli również umiejętność rozwiązywania zadań/ problemów, poszukiwania innowacyjnych rozwiązań. Wspieranie dziecka w jego kreatywności i otwartości daje mu doskonałe zaplecze pewności siebie, ciekawości poznawczej.
Świadomość własnego ciała, dziecko poznawanie przestrzeni rozpoczyna od świadomości własnego ciała. Gdy ma już świadomość siebie, zaczyna dokładniej postrzegać otoczenie ze swojego punktu widzenia. Dotyk, gest, ruch ciała kształtują orientację przestrzenną. Do tego dochodzą komunikaty słowne, czyli nazywanie tego, co się widzi, dotyka, czuje. Dziecko musi samo doznać, poczuć, wykonać swoje doświadczenia, aby mogło w pełni zrozumieć, na czym polega orientacja w przestrzeni.
Koncentracja, to umiejętność skupiania się na wybranych informacjach z otoczenia, które podlegają selekcji i redukcji, tak aby przyjąć informacje ważnie, a odrzucić zbędne. Należy pamiętać, że odbieramy więcej informacji niż zauważymy, stąd potrzeba selekcji i redukcji. Koncentracja to jedyna z najważniejszych życiowych umiejętności, a ćwiczona rozwija umysł i uwagę, co w efekcie powoduje ich większą wydajność, czyli wpływa bezpośrednio na nasze możliwości intelektualne.
Pewność siebie, zależy od pozytywnej samooceny, czyli akceptacji siebie. I to zarówno swoich zalet, jak też wad. Pewność siebie cechuje ludzi, którzy znając siebie, wyznaczają sobie cele. Które są w stanie osiągnąć, opierając się na swoich mocnych stronach. Osoba pewna siebie wierzy w swoje wartości i gotowa jest bronić nawet wbrew odmiennej opinii grupy, ale potrafi zmienić zdanie, jeśli nowe doświadczenia i dowody pokażą, że się myliła, potrafi przyjąć pochwały bez nieprawdziwej skromności lub poczucia winy, jest otwarta na pomysły, nie ukrywa emocji i pragnień, wierzy, że potrafi dać sobie radę nawet w bardzo trudnych okolicznościach, ma zaufanie do siebie.
3. Cele :
dostarczanie dzieciom okazji do przeżywania pozytywnych doświadczeń społecznych
rozwijanie umiejętności społecznych poprzez wspólne gry i zabawy z rówieśnikami
poznania przez dzieci nowych gier i zabaw wspomagających rozwój dziecka
dziecko potrafi:
⇒ nawiązać współpracę z dziećmi w grupie, koordynując swoje działanie z działaniem grupy
⇒ kontrolować swoją aktywność ruchową dopasowując jej tempo do poleceń osoby prowadzącej zajęcia
⇒ wykonać proste ćwiczenia
umiejętności, które chcemy rozwijać u dziecka:
→czucie głębokie,
→ przedsionek,
→ dotyk,
→ praksja,
→ pamięć
→ równowaga ruchowa,
→ koordynacja,
→ siła mięśniowa,
→ mowa i rozwój słuchowy,
→ motoryka mała,
→ poczucie bezpieczeństwa,
→ umiejętności społeczne,
→ twórczość artystyczna,
→ wyobraźnia i kreatywność,
→ świadomość własnego ciała,
→ koncentracja,
→ pewność siebie.
4. Uwagi dotyczące realizacji lekcji:
♦ adresat: dzieci od 3 do 6. lat, z którymi już pracowaliśmy
♦ilość dzieci: ok. 8-10 osób
♦ilość godzin: 2 godziny dydaktyczne
♦sposobu korzystania z materiałów pomocniczych: prowadzący uważnie nadzoruje prace dzieci, aby te prawidłowo korzystały z materiałów( np. aby nie zrobiły sobie nimi krzywdy, nie próbowały włożyć w miejsca nie przeznaczone dla materiałów pomocniczych, itd.)
♦zastosowanych metod: prowadzący może nakierować uczniów drobnymi wskazówkami
♦zadań, ćwiczeń, zabaw: dokładnie instruować dzieci i przebiegu gry, być cały czas czujnym obserwatorem.
5. Metody pracy:
podające
eksponujące
6. Środki dydaktyczne:
załączona płyta CD, magnetofon z odtwarzaczem na płyty CD, dywan/ kreda kapelusz min. 2 sztuki, bańki mydlane, różnej grubości słomki, zabawki do puszczania baniek, jeden but/ kapeć, stoper, przedmioty codziennego użytku, np. garnuszki, sitko kuchenne, gąbka do mycia naczyń, drewniana łyżka, klocki itp., woreczki z posegregowanymi różnymi przedmiotami, które dziecko zna- dostosowane do jego wieku, książka z interesującą bajką .
7. Przebieg lekcji:
Witam was serdecznie na dzisiejszych zajęciach, na których będziemy się(mam nadzieje) świetnie bawić. Jako pierwszą zabawę w jaką będziemy się dziś bawić nazywa się „muzyczny dywan”.
Muzyczny dywan:
Wiek uczestników: od 3. roku życia
Wielkość grupy: dowolna
Materiały: dywan, magnetofon z odtwarzaczem na płyty CD, załączona płyta CD nr 11
Cel: poprawa równowagi, rozwój słuchowy i ruchowy,
Przebieg: Na podłodze kładziemy dywan lub rysujemy prostokąt symbolizujący dywan. W takt muzyki puszczonej z dołączonej płyty wszyscy maszerują po dywanie lub w obrębie narysowanego prostokąta.
Jak muzyka ustanie, wszyscy muszą natychmiast opuścić dywan. Ten, kto na nim pozostanie, wypada z gry. Zakończenie gry zależy od umowy: można ją prowadzić tak długo, dopóki jedna lub dwie osoby mają prawo do marszu.
Czas: ok. 7 min
Przeciwieństwo:
Wiek uczestników: od 3. roku życia
Wielkość grupy: dowolna
Materiały: kapelusz
Cel: usprawnienie motoryki malej, usprawnienie koncentracji, usprawnienie wyobraźni i kreatywności
Przebieg: Dwaj grający siedzą zwróceni do siebie twarzami. Każdy z nich ma kapelusz. Prowadzący grę oznajmia, że gracz siedzący naprzeciwko niego ma starać się jak najszybciej wykonać ruch przeciwny do tego, jaki on robi. Np. jeśli prowadzący siada, gracz powinien wstać. Jeśli nakłada swój kapelusz, gracz powinien go zdjąć.
Nauczyciel może dzieciom podpowiadać w razie wystąpienia trudności.
Czas: ok. 7 min
Muchy i pająk:
Wiek uczestników: od 3. roku życia
Wielkość grupy:
Materiały: niepotrzebne
Cel: poprawa równowagi, ruch, , poprawa mowy i rozwój słuchowy
Przebieg: Jedno z dzieci jest pająkiem, pozostałe muchami. „Muchy” latają bzykając, na sygnał dorosłego „pająk” stają w bezruchu, bo pająk wychodzi na łowy. Jeśli któraś „mucha” się poruszy „pająk” zabiera ją do sieci. „Muchy” znowu latają bzykając i znowu „pająk” wychodzi na łowy. Gdy „much” złowionych jest dwie lub trzy wychodzą z pająkiem na łowy z „pająkiem” na łowy. Potem następuje zmiana i wybór nowego „pająka”.
Czas: ok. 7 min
Zwierzyniec:
Wiek uczestników: od 3. roku życia
Wielkość grupy: dowolna
Materiały: nagrane odgłosy zwierząt, odtwarzacz CD nr 01-10, wydrukowane obrazki ze zwierzątkami załączone w zał. 3
Cel: poprawa koncentracji, poprawa mowy i rozwój słuchowy, podniesienie pewności siebie
Przebieg: zgadywanie nagranych odgłosów zwierząt. Aby dzieciom pomóc z zgadywaniu można pokazać im obrazki (załączone do scenariusza) ze zwierzątkiem, które właśnie wydaje dźwięk. Zachęcamy dzieci aby dzieci naśladowały wydawany odgłos i starały się włączyć w to emocje.
Czas: ok. 7 min
Czarodziejskie ręce:
Wiek uczestników: od 3. roku życia
Wielkość grupy: dowolna
Materiały: odtwarzacz CD, muzyka z płyty
Cel: poprawa motoryki malej, poznanie własnego ciała, poprawa koordynacji
Przebieg: Włącz muzykę. Niech dzieci powtarzają za tobą ruchy.
Wyginajcie swoje palce w dół, udając padający deszcz.
Zróbcie kółka ze swoich palców i trzymajcie je przed oczami jak okulary.
Poruszajcie swoimi palcami tak, jakby były one pędzlami.
Zakreślajcie kółka na policzkach drugiej osoby oraz róbcie linię przez nos, w dół aż do brody.
Ściśnijcie pięści, potem klaśnijcie w dłonie, za każdym razem wydając inny dźwięk.
Układajcie sekwencje dźwięków, jak :klap, stuk, stuk, klap, klap, stuk, klap, klap, stuk, stuk, itd.
Gwałtownie otwierajcie dłonie, udając pękanie prażonej kukurydzy.
Czas: ok. 7 min
W Bańkowicach:
Wiek uczestników: od 3. roku życia
Wielkość grupy: dowolna
Materiały: bańki mydlane, różnej grubości słomki, zabawki do puszczania baniek
Cel: pogłębienie zmysłu dotyku, poprawa koordynacji, poprawienie percepcji
Przebieg: dzieci i dorośli starają się wydmuchać jak największą ilość baniek- małych, dużych, ogromnych, które następnie łapią: klaszcząc w ręce, podskakując, kucając, depcząc.
Czas: ok. 7 min
Kroki- skoki:
Wiek uczestników: od 3. roku życia
Wielkość grupy: dowolna
Materiały: niepotrzebne
Cel: pobudzenie praksji, poznanie własnego ciała, podniesienie pewności siebie
Przebieg: osoba prowadząca albo jedno z dzieci pokazuje wymyślony przez siebie dziwaczny krok, który wszyscy starają się naśladować. I tak kolejne dzieci. Zachęcamy uczestników do eksperymentowania, dodawania nowych elementów, współdziałania rąk, szyi i głowy. Dodatkowo można włączyć odgłosy zwierząt i odgadywanie, jakiego zwierzęcia krok wykonujemy.
Czas: ok. 7 min
Krąg:
Wiek uczestników: od 3. roku życia
Wielkość grupy: dowolna
Materiały: jeden but/ kapeć
Cel: zabawa, ruch, dotyk
Przebieg: grupa staje w kręgu, podaje sobie but(kapeć) bez używania rąk (nie można upuścić). Można to zrobić w określonym czasie(np. włączyć stoper i zobaczyć czy kto będzie pierwszy)
Czas: ok. 7 min
Historyka:
Wiek uczestników: od 3. roku życia
Wielkość grupy: dowolna
Materiały: niepotrzebne
Cel: rozwój zaufania, wyobraźni, komunikowania się
Przebieg: cztero osobowa grupa wybiera temat historyjki i zaczyna ja opowiadać. Na sygnał prowadzącego cztery inne osoby podejmują opowieść. Mogą w niej wystąpić małe zmiany; bohaterowie opowieści mogą ją opuścić, a na ich miejsce mogą pojawić się inni. Ważne jest, by zachować” temat przewodni” i charakter opowieści i tak długo ją ciągnąć żeby wszyscy wzięli w niej udział. Warto porozmawiać potem o przebiegu ćwiczenia.
Czas: ok. 7 min
„Klaski- oklaski”
Wiek uczestników: od 3. roku życia
Wielkość grupy: kilka par
Materiały: niepotrzebne
Cel: poprawa koncentracji, usprawnienie pamięci, poprawa koordynacji
Przebieg: dzieci siadają lub staja naprzeciwko siebie i starają się w jednym rytmie naprzemiennie klaskać. W zależności od wieku dzieci można- znowu w swoje ręce- klaśnięcie lewych dłoni- znowu swoje- klaśniecie prawych i lewych dłoni- znowu klaśnięcie w swoje i od nowa, do zabawy warto dołączyć mówienie ( nadawanie rytmu), np. prawa- lewa- obie, czy jeden- dwa- trzy
Czas: ok. 7 min
U fryzjera:
Wiek uczestników: od 3. roku życia
Wielkość grupy: dowolna
Materiały: niepotrzebne
Cel: poznanie własnego ciała, poprawa koncentracji, poprawa zmysłu dotyku
Przebieg: dzieci najpierw powtarzają po osobie prowadzącej (pantomimiczne - masując):
mycie włosów, płukanie, czesanie, suszenie, układanie fryzury; następnie dobierają się w pary - jedno dziecko jest klientem, drugie fryzjerem. Fryzjer jeszcze raz wykonuje czynności, których się nauczył, ale tym razem nie na sobie, a na swoim kliencie. Po wykonaniu całej fryzury dzieci zamieniają się rolami.
Czas: ok. 7 min
Układanki przestrzenne:
Wiek uczestników: od 3. roku życia
Wielkość grupy: dowolna
Materiały: przedmioty codziennego użytku, np. garnuszki, sitko kuchenne, gąbka do mycia naczyń, drewniana łyżka, klocki itp.
Cel: poprawa koncentracji, pobudzenie wyobraźni i kreatywności, wzmocnienie zmysłu dotyku
Przebieg: dziecko tworzy samodzielnie wymyślona lub zaproponowaną przez osobę dorosłą konstrukcję przestrzenną, wykonując różne dziwne i używane na co dzień rzeczy kuchenne, łazienkowe, zabawki, itp. Można później wraz z dzieckiem wymyślić historie do powstałej konstrukcji.
Czas: ok. 7 min
Co to?:
Wiek uczestników: od 3. roku życia
Wielkość grupy: dowolna
Materiały: woreczki z posegregowanymi różnymi przedmiotami, które dziecko zna- dostosowane do jego wieku
Cel: wzmocnienie zmysłu dotyku, poprawa koncentracji, pobudzenie wyobraźni i kreatywności
Przebieg: dzieci wkładają ręce do woreczka i jedynie za pomocą dotyku dłoni mają rozpoznać, jaki, przedmiot się w nim znajduje. Można oczywiście podpowiadać i naprowadzać dziecko, na co powinno zwrócić uwagę.
Czas: ok. 7 min
Słuchowisko- bajkowisko:
Wiek uczestników: od 3. roku życia
Wielkość grupy: dowolna
Materiały: książka z interesującą bajką (dodana w załączniki nr 1)
Cel: pobudzenie twórczości artystycznej, poprawa koncentracji, poczucia bezpieczeństwa
Przebieg: zabawa polega na aktywnym słuchaniu i włączaniu się dzieci w opowiadaną historię. Osoba prowadząca czyta bajkę i gdy w treści występuje jakaś czynność lub zwierzę wydaje odgłos, zwraca się do dzieci o dodanie do bajki efektów dźwiękowych. W przypadku dzieci starszych, zachęcamy, aby sami byli czujni i kiedy następuje odpowiedni moment, włączali się odpowiednimi dźwiękami.
Czas: 15 min
Bardzo wam dziękuje za przybycie na moje zajęcia. Mam nadzieje, że się bardzo fajnie bawiłyście? Ja tak. Mam tez nadzieję, ze się czegoś nauczyłyście i może wykorzystacie zabawy, które się pojawiły na zajęciach potem w domu z rodzicami albo rodzeństwem? Jeszcze raz serdecznie dziękuję za przybycie. Życzę miłego dnia i zapraszam na następne zajęcia. Mam ogromną nadzieje, ze przyjdziecie?
Dozobaczenia.
8. Ewaluacja
Czy dziecko nawiązało pozytywne relacje z innymi uczestnikami? Tak - Nie
2. czy dziecko potrafi nawiązać współpracę z dziećmi w grupie? Tak - Nie
Czy nabyło umiejętności skupiania uwagi na dłużej? Tak - Nie
4. Czy kończy zaczęte zadanie? Tak - Nie
czy dziecko potrafiło kontrolować swoją aktywność ruchową dopasowując jej tempo do poleceń osoby prowadzącej zajęcia? Tak - Nie
czy udało się u dziecka wyćwiczyć:
→czucie głębokie, Tak - Nie
→ przedsionek, Tak - Nie
→ dotyk, Tak - Nie
→ praksja, Tak - Nie
→ pamięć Tak - Nie
→ równowaga ruchowa, Tak - Nie
→ koordynacja, Tak - Nie
→ siła mięśniowa, Tak - Nie
→ mowa i rozwój słuchowy, Tak - Nie
→ motoryka mała, Tak - Nie
→ poczucie bezpieczeństwa, Tak - Nie
→ umiejętności społeczne, Tak - Nie
→ twórczość artystyczna, Tak - Nie
→ wyobraźnia i kreatywność, Tak - Nie
→ świadomość własnego ciała, Tak - Nie
→ koncentracja, Tak - Nie
→ pewność siebie. Tak - Nie
9. BIBLIOGRAFIA:
1) Jachimska M., Grupa bawi się i pracuje, UNUS, Wałbrzych 1994, s.54, 90
2) Minor E.M., Poznanie przez działanie. Gry i zabawy wspomagające rozwój dziecka, Wyd. Difin, Warszawa 2009, s.45, 48, 81, 84, 86, 89, 92, 94
3) Molicka M., Bajki terapeutyczne dla dzieci, Wyd. Media Rodzina, Poznań 1999, s. 31, 64-71
4) Siemek D., Gry i zabawy ruchowe dla dzieci w wieku przedszkolnym, Instytut Wydawniczy CRZZ, Warszawa 1975, s.38
5) Silberg J., Gry i zabawy z maluchami, wyd. Media Rodzina of Poznań, 1995, s. 261
6) Szczegodzińska L., Gry i zabawy towarzyskie, wyd. Centralny Ośrodek Metodyki Upowszechnlania Kurtury, Warszawa 1971, s. 45, 53
ZAŁĄCZNIKI:
Zał. 1. BAJKA DO CZYTANIA
Zał. 2. PŁYTA CD
Zał. 3. WYDRUKOWANE OBRAZKI ZWIERZĄT
Zał. 1. BAJKA DO CZYTANIA
Molicka M., Bajki terapeutyczne dla dzieci, Wyd. Media Rodzina, Poznań 1999, s. 31, 64-71
Zał. 3. WYDRUKOWANE OBRAZKI
ZWIERZĄT
MIROR E. M. Poznanie przez działanie. Gry i zabawy wspomagające rozwój dziecka , s. 17-19.
MIROR E. M. Poznanie przez działanie. Gry i zabawy wspomagające rozwój dziecka , s.33-39
Szczegodzińska L., Gry i zabawy towarzyskie, 1971, s.53
Szczegodzińska L., Gry i zabawy towarzyskie, 1971, s. 45
Siemek D., Gry i zabawy ruchowe dla dzieci w wieku przedszkolnym, 1975, s.38
Minor E.M., Poznanie przez działanie. Gry i zabawy wspomagające rozwój dziecka, 2009, s. 86 +mała inwencja twórcza
Silberg J., Gry i zabawy z maluchami, 1995, s. 261
Minor E.M., Poznanie przez działanie. Gry i zabawy wspomagające rozwój dziecka, 2009, s. 45
Minor E.M., Poznanie przez działanie. Gry i zabawy wspomagające rozwój dziecka, ,2009, s.48
Jachimska M., Grupa bawi się i pracuje,1994, s. 90
Jachimska M., Grupa bawi się i pracuje,1994, s.54
Minor E.M., Poznanie przez działanie. Gry i zabawy wspomagające rozwój dziecka,2009, s. 81
Minor E.M., Poznanie przez działanie. Gry i zabawy wspomagające rozwój dziecka, 2009, s. 84
Minor E.M., Poznanie przez działanie. Gry i zabawy wspomagające rozwój dziecka, 2009, s. 89
Minor E.M., Poznanie przez działanie. Gry i zabawy wspomagające rozwój dziecka, 2009, s. 92 + mała inwencja twórcza
Minor E.M., Poznanie przez działanie. Gry i zabawy wspomagające rozwój dziecka, 2009, s. 94