Wstęp do konspektu
Imię i nazwisko wykonawcy dzieła Kamila Śliwińska
Przedmiot Choroby zwierząt
Data 22 październik 2011 Grupa T.WET 11
Temat Produkty lecznicze i wyroby medyczne weterynaryjne
Temat realizowany był przez 5h godzin lekcyjnych.
(ilość godzin)
Cele lekcji:
-Wyroby medyczne diagnostyczne
-Produkty biobójcze
-Zasady przeprowadzania dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji/
-Pasze lecznicze
-Skład pasz leczniczych i ich zastosowanie
Metody nauczania:
Rozmowa z uczniami na temat bieżących lekcji, omówienie prezentacji multimedialnych, analiza artykułów i rozporządzeń.
Środki dydaktyczne:
-materiały własne w postaci kserokopii,
-czasopisma,
-książki naukowe,
Konspekt właściwy
11.Wyroby medyczne diagnostyczne/1h
12.Produkty biobójcze/1h
13.Zasady przeprowadzania dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji/1h
14.Pasze lecznicze/1h
15.Skład pasz leczniczych i ich zastosowanie/1h
Ad. 11
Na podstawie:
Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 o wyrobach stosowanych w medycynie weterynaryjnej
(Dz.U z dnia 30 kwietnia 2004)
8) wyrobie do diagnostyki in vitro stosowanym w medycynie weterynaryjnej - należy przez to rozumieć:
a) wyrób medyczny będący odczynnikiem, kalibratorem, materiałem kontrolnym, testem, zestawem, przyrządem, aparatem, sprzętem lub systemem stosowanym osobno lub w połączeniu, przeznaczonym przez wytwórcę do stosowania in vitro, w celu badania próbek pobranych z organizmu zwierzęcego, w tym próbek krwi lub tkanek, wyłącznie lub głównie w celu dostarczenia informacji:
- o stanie fizjologicznym lub patologicznym organizmu,
- umożliwiających nadzorowanie działań terapeutycznych,
b) pojemniki na próbki typu próżniowego i inne przeznaczone przez wytwórcę do bezpośredniego przechowywania oraz konserwacji próbek pochodzących od zwierząt do badania diagnostycznego in vitro,
c) sprzęt laboratoryjny ogólnego stosowania, jeżeli ze względu na jego właściwości jest on specjalnie przeznaczony przez wytwórcę do badań diagnostycznych in vitro;
9) wyrobie do diagnostyki in vitro do samodzielnego stosowania - należy przez to rozumieć wyrób medyczny do diagnostyki in vitro oraz wyrób do diagnostyki in vitro stosowany w medycynie weterynaryjnej, używany przez właściciela zwierzęcia lub osobę odpowiedzialną za zwierzę;
10) wyrobie medycznym przeznaczonym do stosowania w medycynie weterynaryjnej - należy przez to rozumieć wyrób medyczny w rozumieniu ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o wyrobach medycznych (Dz. U. Nr 93, poz. 896), przeznaczony przez wytwórcę do używania w medycynie weterynaryjnej;
11) wyrobie stosowanym w medycynie weterynaryjnej - należy przez to rozumieć narzędzie, przyrząd, aparat, sprzęt, materiał i inny przedmiot stosowany osobno lub w połączeniu, w tym z oprogramowaniem niezbędnym do właściwej jego obsługi, przeznaczony przez wytwórcę do stosowania u zwierząt w celu:
a) diagnozowania, zapobiegania, monitorowania, leczenia lub łagodzenia przebiegu chorób,
b) diagnozowania, monitorowania, leczenia, łagodzenia lub kompensowania urazów,
c) prowadzenia badań, korygowania lub zmian budowy anatomicznej albo procesu fizjologicznego,
d) regulacji rui
- który nie osiąga swojego zasadniczego zamierzonego działania w ciele lub na powierzchni ciała zwierzęcia środkami farmakologicznymi, immunologicznymi lub metabolicznymi, lecz może być przez niego wspomagany
Ad.12.
Produktem biobójczym (biocydem) w rozumieniu przepisów ustawy o produktach biobójczych (Dz. U. Nr 175, poz.1433 wraz z póź. zmianami) jest substancja czynna lub preparat zawierający co najmniej jedną substancje czynną, w postaciach, w jakich są dostarczane użytkownikowi, przeznaczony do niszczenia, odstraszania, unieszkodliwiania, zapobiegania działaniu lub kontrolowania w jakikolwiek inny sposób organizmów szkodliwych przez działanie chemiczne lub biologiczne.
W skład produktów biobójczych mogą wchodzić tylko te substancje czynne, które znajdują się na liście zawartej w II załączniku do Rozporządzenia Komisji (WE) 1451/2007. Załącznik ten zawiera wykaz substancji czynnych w odniesieniu do których została przyjęta notyfikacja. Każdej substancji czynnej została przypisana grupa w jakiej może być ona stosowana.
Ze względu na przeznaczenie produkty biobójcze zostały podzielone na 4 kategorie i 21 grup według szczegółowego przeznaczenie w danej kategorii (Rozporządzenie MZ z dnia 17 stycznia 2003 r. w sprawie kategorii i grup produktów biobójczych według ich przeznaczenia (Dz. U. Nr 16, poz. 150).
Wszystkie produkty biobójcze (biocydy) wprowadzone do obrotu na terytorium Polski podlegają obowiązkowi rejestracji w Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPLWMiPB). Produkty takie, zanim znajdą się na rynku, muszą posiadać pozwolenia na obrót, które wydaje Minister Zdrowia.
Podstawa prawna
Podstawowym dokumentem regulującym kwestię wprowadzenia do obrotu produktów biobójczych jest ustawa z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych (Dz. U. Nr 175, poz.1433 wraz z póź. zmianami) i Dyrektywa 98/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 lutego 1998 r. dotycząca wprowadzania do obrotu produktów biobójczych.
Pozwolenie na obrót produktem biobójczym
O pozwolenia na obrót produktem biobójczym muszą starać się osoby, które po raz pierwszy wprowadzają na rynek polski dany produkt biobójczy (producent, importer, dystrybutor). Wniosek o wydanie pozwolenia na obrót produktem biobójczym podmiot odpowiedzialny składa do Prezesa URPLWMiPB.
Zgodnie z art. 3 w/w ustawy za podmiot odpowiedzialny uważa się wnioskodawcę - przedsiębiorcę lub jego przedstawiciela, a także oddział lub przedstawicielstwo przedsiębiorcy zagranicznego, a także podmiot, który ma siedzibę na obszarze Unii Europejskiej, a nie posiada oddziału lub przedstawicielstwa na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej.
Dokumentacja rejestracyjna
Podmiot odpowiedzialny zobowiązany jest do dostarczenia do URPLWMiPB dokumentacji rejestracyjnej, w której skład wchodzi:
Uzupełniony wniosek w sprawie wydania pozwolenia na obrót produktem biobójczym w trybie art. 54 ustawy z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych.
Treść oznakowania opakowania oraz, gdy jest to konieczne, ulotkę informacyjną przygotowane zgodnie z art. 44 ustawy o produktach biobójczych i art. 20 dyrektywy 98/8/WE.
Kartę charakterystyki substancji niebezpiecznej lub preparatu niebezpiecznego.
Sprawozdanie z badań potwierdzających skuteczność produktu biobójczego
Dokument potwierdzający status prawny podmiotu odpowiedzialnego
Pełnomocnictwo
Dowód wpłaty za rozpatrzenie wniosku o wydanie pozwolenia na obrót produktem biobójczym.
Wpis do Rejestru Produktów Biobójczych
Konsekwencją pozytywnego rozpatrzenie wniosku jest wydanie przez Ministra Zdrowia pozwolenia na obrót produktem biobójczym i wpisaniem do Rejestru Produktów Biobójczych.
Zgodnie z ustawą z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych, Rejestr Produktów Biobójczych prowadzony jest przez Prezesa Urzędu. Wpisowi do Rejestru Produktów Biobójczych podlegają wszystkie produkty biobójcze oraz produkty biobójcze niskiego ryzyka, wprowadzone do obrotu na terytorium Polski.
Ad.13.
Dezynfekcja (po polsku dosłownie oznacza odkażanie) - postępowanie mające na celu maksymalne zmniejszenie liczby drobnoustrojów w odkażanym materiale. Dezynfekcja niszczy formy wegetatywne mikroorganizmów, ale nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe. Zdezynfekowany materiał nie musi być jałowy. Dezynfekcja, w przeciwieństwie do antyseptyki dotyczy przedmiotów i powierzchni użytkowych.
Wyniki dezynfekcji zależą od trzech czynników:
drobnoustroju - gatunek, liczba, aktywność fizjologiczna,
środka dezynfekcyjnego - właściwości chemiczne i fizyczne, stężenie, czas działania,
środowiska - temperatura, wilgotność, pH, obecność materii organicznej, poziom kationów Ca2+ i Mn2+ itp.
Do dezynfekcji stosuje się metody fizyczne i chemiczne:
Czynniki fizyczne używane do dezynfekcji:
Para wodna - do dezynfekcji wcześniej oczyszczonego sprzętu, odzieży, unieszkodliwiania odpadów, używa się pary wodnej w temperaturze 100-105 °C pod zmniejszonym ciśnieniem (0,5-0,45 atm). Pary wodnej pod normalnym ciśnieniem używa się do odkażania m.in. wyposażenia sanitarnego.
Promieniowanie - do odkażania używa się promieni UV o długości fali 256 nm, które niszczą drobnoustroje w powietrzu i na niezasłoniętych powierzchniach.
Czynniki chemiczne używane do dezynfekcji:
czwartorzędowe sole amoniowe
alkohole, np. alkohol etylowy, alkohol izopropylowy
aldehydy, np. formaldehyd, aldehyd glutarowy
związki fenolowe, np. krezol, rezorcynol
biguanidy, np. chlorheksydyna
związki metali ciężkich, np. srebra, miedzi, rtęci
związki halogenowe, np. jodyna, chloramina, jodofory
fiolet krystaliczny (barwnik), mleczan etakrydyny (Rivanol)
utleniacze - nadtlenki, np. H2O2 lub nadmanganiany, np. nadmanganian potasu
tenzydy, np. mydła
kwasy i zasady.
Im dłuższy jest czas działania i im wyższe stężenie środka dezynfekcyjnego (z wyjątkami), tym większa część drobnoustrojów zostanie zniszczona. Ze względu na to, iż środki chemiczne zwykle nie działają w środowisku suchym, ważny jest również stopień ich wilgotności, co jest szczególnie istotne w dezynfekcji powietrza.
Dezynsekcja - tępienie szkodliwych owadów (zwłaszcza pasożytniczych jak: muchy, komary, pchły, wszy i karaluchy), ich jaj i larw, ze względów sanitarnych i gospodarczych. W szerszym znaczeniu niszczenie stawonogów w ogóle.
Dezynsekcję można wykonać przez zastosowanie środków fizycznych (para, ogień, gorące powietrze, promieniowanie ultrafioletowe), mechanicznych (wyłapywanie, trzepanie, oczyszczanie), chemicznych (środki owadobójcze) i biologicznych (zwalczanie za pomocą innych organizmów żywych).
Insektycydy, środki owadobójcze (łac. insecta - owady, caedo - zabijam) - substancje z grupy pestycydów używane do zwalczania szkodników w uprawach rolnych, lasach, w magazynach z żywnością, a także w mieszkaniach. Zależnie od składu chemicznego insektycydy zabijają owady lub jedynie ograniczają ich rozród, co również wpływa na ilość owadów.
Wprowadzenie insektycydów w rolnictwie jest przyczyną gwałtownego wzrostu produkcji rolnej w XX wieku, chociaż już od wieków rolnicy stosowali rozmaite naturalne substancje owadobójcze, jak tytoń.
Niektóre insektycydy zostały zabronione na całym świecie ze względu na ich szkodliwe oddziaływanie na środowisko, ludzi i zwierzęta - najbardziej znanym przykładem jest DDT, który m.in. powodował zmniejszenie grubości skorupek jaj u ptaków drapieżnych, co zmniejszało liczbę ptaków osiągających dojrzałość. Nadużywanie środków owadobójczych wpływa również ujemnie na zapylanie roślin.
Współcześnie kładzie się nacisk na wybiórczość insektycydów i programuje ich autodestrukcję, czyli rozpad na nietoksyczne środki po kilku dniach oddziaływania.
Podział Insektycydów:
Insektycydy organofosforanowe (tzw. fosforoorganiczne)
TEPP
Inne
Deratyzacja, odszczurzanie - zwalczanie za pomocą środków chemicznych, fizycznych lub biologicznych wszelkich szkodliwych gryzoni, najczęściej szczurów i myszy. Przeważnie zatrutym pokarmem lub za pomocą pułapek, rzadziej innymi metodami
Ad.14.
Idealną sytuacją dla hodowców i producentów zwierząt jest uzyskanie takiego stanu, w którym zwierzęta nie chorują. Jednak musimy pamiętać, że zdrowie jest- wg definicji stanem optymalnego dobrobytu fizycznego, psychicznego i socjalnego, a nie jedynie brakiem choroby czy niemocy”. Już z tej definicji wynika, że zdrowie jest nierozerwalnie związane z dobrostanem zwierząt, który jest coraz mocniej podkreślany jako bezdyskusyjny warunek prowadzenia opłacalnej hodowli i produkcji.
Hodowla i produkcja zwierząt jest działalnością nakierowaną na osiągnięcie jak największych zysków finansowych przez producenta. Aby to osiągnąć, producent zwierząt musi pamiętać, że to on odpowiada za zapewnienie zwierzętom odpowiedniego dobrostanu, czyli zdrowych warunków środowiskowych, właściwej paszy, wody, odpowiedniej przestrzeni życiowej, czystego powietrza i wody. Hodowla i produkcja zwierząt wymagają więc zachowania bezpieczeństwa biologicznego na fermach czyli wdrożenia i zachowywania sprawdzonych praktyk profilaktycznych. Podstawowe praktyki profilaktyki to: właściwe wprowadzanie nowych zwierząt na fermę ( wszystko pełne - wszystko puste), właściwe zarządzanie przemieszczaniem stad, kontrola osób i pojazdów na fermie, dezynfekcja obiektów hodowlanych i produkcyjnych oraz pojazdów i zbiorników na pasze, remonty stada i kwarantanna.
Pomimo jednak, że spełnimy wszystkie dobre praktyki, będziemy konsekwentnie przestrzegać ustalonych reżimów, nie możemy być pewni, że w stadzie nie wystąpi choroba. Żyjemy bowiem w czasach, w których produkcja zwierząt jest prowadzona w dużych fermach, zwierzęta są przemieszczane nie tylko w obrębie kraju, ale kontynentu. Wszystko to sprawia, że zwierzęta są ciągle narażone na wystąpienie choroby. Czynnikiem usposabiającym, którego znaczenie należy podkreślić jest coraz bardziej obecny stres, w wyniku którego dochodzi do przełamania bariery odporności.
W tej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest profilaktyka chorób prowadzona pod nadzorem lekarza weterynarii, którego działanie powinno zapewnić maksymalizację osiąganych zysków, a w najgorszym przypadku minimalizację ponoszonych strat.
Lekarz weterynarii opiekujący się stadem zawsze musi brać pod uwagę i ten fakt, że jego działanie musi skutkować zyskiem ekonomicznym, który powinien być wyższy od kosztów leków i leczenia poniesionych przez producenta zwierząt. Rola lekarza weterynarii jest także ważna z innego - niewymiernego -powodu, a mianowicie to on ordynując środek leczniczy bierze pod uwagę i to, że każde zwierzę, którym się opiekuje i które jest kierowane do rzeźni jest wolne od pozostałości leków czyli mięso lub produkty otrzymane od zwierząt są zdrowe i bezpieczne dla nas, konsumentów.
Wszystkie te cele mogą być osiągnięte przez zastosowanie odpowiedniej profilaktyki w postaci pasz leczniczych.
Produkcja pasz leczniczych została obwarowana wieloma przepisami zebranymi w Dyrektywie Rady Wspólnot Europejskich 90/167/EEC z dnia 26 marca 1990 r, która określa warunki, jakie pasze z dodatkiem premiksów leczniczych muszą spełniać w odniesieniu do ich produkcji, dostawy, stosowania i zadawania zwierzętom. Nadrzędnym celem tej dyrektywy jest ochrona zdrowia publicznego.
Postanowienia dyrektywy zostały uwzględnione w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 25 maja 2004 r (Dz. Ustaw Nr 140, poz. 1489).
Ustawa z dnia 23 sierpnia 2001 roku - Dz. U. Nr 123, poz. 1350 wraz z późniejszymi zmianami mówi, że każda wytwórnia zamierzająca produkować pasze lecznicze musi uzyskać zezwolenie od właściwego wojewódzkiego lekarza weterynarii.
Pierwsze trzy wytwórnie w Polsce które uzyskały odpowiednie zezwolenia należą do firmy Cargill. Wytwórnie pasz Cargilla, które które zostały wytypowane do produkcji pasz leczniczych musiały przed uzyskaniem zezwolenia udowodnić, że potrafią wyprodukować paszę o odpowiedniej homogenności, a produkcja wstępna była nadzorowana przez właściwych powiatowych lekarzy weterynarii, którzy przeprowadzili także bardzo szczegółową kontrolę naszych obiektów produkcyjnych. [Author ID0: at Thu Nov 30 00:00:00 1899 ]
Aby produkcja pasz z dodatkiem premiksów leczniczych była bezpieczna zarówno dla zwierząt jak i dla ludzi opracowane zostały specjalne procedury, które zostały włączone do istniejącego już wcześniej w wytwórniach [Author ID1: at Thu May 5 18:44:00 2005 ]Cargilla systemu zarządzania jakością ISO/HACCP.
Procedury obejmują wszystkie etapy poczynając od zakupu surowców, recepturowania, produkcji, kontroli jakości ,oznakowania, wprowadzania do obrotu, na metodach czyszczenia całej linii technologicznej i środków transportu kończąc.[Author ID1: at Thu May 5 18:44:00 2005 ]
Pasza lecznicza wg definicji ustawy jest to „mieszanina jednego lub kilku premiksów leczniczych weterynaryjnych z jedną lub kilkoma paszami, przeznaczona, ze względu na swoje właściwości profilaktyczne lub lecznicze, do podawania zwierzętom w formie niezmienionej „.
Pasza lecznicza może zawierać tylko takie premiksy lecznicze, które zostały dopuszczone do obrotu na podstawie przepisów prawa farmaceutycznego. Rejestr tych premiksów prowadzi Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
Wprowadzenie do obrotu paszy leczniczej może następować wyłącznie na podstawie zlecenia wystawionego przez lekarza weterynarii świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej.
Dlaczego pasze lecznicze są bezpiecznym i efektywnym sposobem podawania leków w celach profilaktycznych, a także gdy zajdzie potrzeba w celach leczniczych?
Odpowiedź na to pytanie jest następująca:
w paszy leczniczej lek jest dokładnie wymieszany z pozostałymi składnikami co gwarantuje, że w każdej porcji paszy znajdzie się jednakowa ilość leku.
producent paszy odpowiada za to, aby w paszy nie było tego samego antybiotyku lub kokcydiostatyku, który jest stosowany jako substancja czynna w premiksach leczniczych
producent zwierząt ma możliwość kontroli ilości spożywanej paszy co jest równoznaczne z ilością pobieranego leku
stosowanie profilaktyki poprzez pasze nie wymaga żadnych dodatkowych urządzeń w obiektach hodowlanych i produkcyjnych dla zwierząt jak to ma miejsce w przypadku leków dodawanych do wody
pasze lecznicze są kontrolowane zarówno przez producenta jak i przez inspekcję weterynaryjną co gwarantuje zachowanie wszystkich reżimów technologicznych
zastosowanie profilaktyczne leków w paszy leczniczej zapewnia właścicielowi zwierząt określone korzyści: zmniejszenie ilości upadków, zwiększenie przyrostów, poprawa wykorzystania paszy
profilaktyka przy pomocy pasz leczniczych jest tańsza od innych sposobów stosowania leków
pasze lecznicze przygotowane w wytwórni posiadającej zezwolenie wojewódzkiego lekarza weterynarii są jedynym legalnym sposobem stosowania zarejestrowanych [Author ID2: at Tue May 10 17:50:00 2005 ] premiksów leczniczych
Jest jeszcze jeden powód, dla których zostały podjęte starania o otrzymanie zezwoleń na produkcję pasz leczniczych przez Cargill, a mianowicie fakt zakazu stosowania antybiotykowych stymulatorów wzrostu od 1 stycznia 2006 roku przewidziany w dyrektywie unijnej 1831/2003 oraz obowiązujący aktualnie zakaz stosowania wysokich poziomów cynku. Zakaz stosowania stymulatorów wzrostu jest tłumaczony przez ustawodawców unijnych występowaniem oporności oraz obawą o ewentualne pozostałości w mięsie i ich niekorzystny wpływ na zdrowie ludzi. Antybiotykowe stymulatory wzrostu stosowane są dotychczas w małych subterapeutycznych dawkach w celu zwiększenia przyrostów, lepszego wykorzystania paszy oraz zmniejszenia śmiertelności zwierząt. Sprawdzają się one zawsze, ale najlepiej ich działanie widać u zwierząt młodych, w warunkach środowiska, które nie są optymalne. Ponieważ zwierzęta znajdują się pod ciągłym działaniem niekorzystnych mikroorganizmów pochodzących ze środowiska, często dochodzi do występowania stanów chorobowych o różnym natężeniu, w tym także powikłań i schorzeń przewodu pokarmowego objawiających się występowaniem biegunek. Antybiotykowe stymulatory wzrostu zapobiegają tym często niespecyficznym, subklinicznym stanom chorobowym.
Wycofanie antybiotykowych stymulatorów wzrostu pozbawi zwierzęta tej ochrony.
Warto w tym miejscu podkreślić, że aktualnie obowiązujące przepisy zakazują stosowania w mieszankach paszowych zwiększonych poziomów tlenku cynku, który ogranicza biegunki u prosiąt. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 września 2003 r w sprawie dodatków paszowych ogranicza całkowity poziom cynku w mieszankach pełnoporcjowych do max. 150 mg/kg. Wyższe, profilaktyczne dawki mogą być stosowane wyłącznie na zlecenie lekarza weterynarii w postaci pasz leczniczych wyprodukowanych przez wytwórnie pasz leczniczych.
Poszukiwania alternatywnych rozwiązań w postaci stosowania probiotyków, prebiotyków, enzymów, dodatków naturalnych w postaci wyciągów z ziół itp mogą tylko w ograniczonym zakresie zastąpić stymulatory, które spełniały do tej pory funkcję profilaktyczną.
Od 1 stycznia przyszłego roku będziemy pozbawieni możliwości korzystania z nich, a jedyną optymalną alternatywą w prowadzeniu profilaktyki będą pasze lecznicze produkowane na zlecenie lekarza weterynarii w wytwórniach pasz leczniczych posiadających zezwolenie Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii.[Author ID1: at Thu May 5 18:47:00 2005 ]
Podsumowując, nowe rozwiązanie w postaci pasz leczniczych zapewni hodowcom paszę, której stosowanie przed wystąpieniem oznak choroby, znacznie poprawi zdrowie zwierząt, jednocześnie zmniejszając koszty I ułatwiając pracę. Jak dotychczas jest to jedyny legalny I bezpieczny sposób dodawania zarejestrowanych premiksów leczniczych do paszy. To skuteczne, proste, wygodne I tanie rozwiązanie, pozwoli hodowcom na oszczędność pieniędzy, zmniejszenie problemów w hodowli oraz ułatwi codzienną pracę.
Ad. 15.
Pojęcie paszy leczniczej, wprowadziła ustawa o paszach z dnia 22 lipca 2006 roku.
Zgodnie z art. 4 punkt 9 tej ustawy pod tym pojęciem rozumie się mieszaninę jednego lub kilku premiksów leczniczych dopuszczonych do obrotu, na podstawie przepisów prawa farmaceutycznego, z jednym lub kilkoma materiałami paszowymi. Pasze lecznicze ze względu na swoje możliwości profilaktyczne lub lecznicze podawane są zwierzętom w formie niezmienionej, czyli w formie takiej w jakiej zostały wyprodukowane, do których nic nie dodano i z których nic nie odjęto. Zasady ich produkcji i dystrybucji określone są odrębnymi przepisami w artykułach 16 -22 ustawy.
Odrębność wymogów w produkcji i dystrybucji pasz leczniczych sprowadza się do tego, że nie są one produkowane, a następnie rozprowadzane seryjnie, a są produkowane pod potrzeby danego stada, w danym czasie. O tym jaki ma być ich skład decyduje lekarz weterynarii świadczący usługi w danym stadzie z zakresu medycyny weterynaryjnej. To on określa który premiks leczniczy ma być zastosowany dla danego gatunku zwierząt przy leczeniu określonej jednostki chorobowej. Uwzględnia przy tym możliwość zastąpienia jednego premiksu drugim, w przypadku gdy tego pierwszego w danej chwili brakuje. W zleceniu podaje skład paszy leczniczej ze szczególnym uwzględnieniem sposobu dawkowania premiksu leczniczego i okresu karencji. Zlecenie takie wędruje bezpośrednio do wytwórni pasz leczniczych produkujących je z przeznaczeniem do obrotu, albo trafia tam pośrednio, poprzez zatwierdzonego dystrybutora pasz leczniczych. Tam w zależności od rodzaju stosowanych premiksów, ich udziału w gotowej paszy, produkuje się paszę leczniczą jednoetapowo, albo dwuetapowo. Przy jednoetapowym procesie miesza od razu odpowiednie ilości premiksu lub premiksów z odpowiednimi ilościami materiałów paszowych wchodzących w skład powstającej paszy leczniczej. Przy dwuetapowym procesie w pierwszym etapie powstaje produkt pośredni czyli mieszanina o ściśle określonej koncentracji premiksu lub premiksów z materiałem paszowym stanowiącym nośnik dla tych premiksów. Dopiero w drugim etapie uzyskany produkt pośredni miesza się z pozostałymi materiałami paszowymi w ściśle określonych proporcjach, tak, żeby otrzymać oczekiwany skład paszy leczniczej.
Dopuszczona jest również produkcja pasz leczniczych w wytwórniach nie produkujących na sprzedaż, a produkujących na potrzeby własne fermy czy gospodarstwa rolnego. Warunkiem jednak jest to, że mają one być zatwierdzone dla produkcji tych pasz i mają wytwarzać je wyłącznie z produktu pośredniego, sprowadzonego z wytwórni pasz leczniczych produkujących z przeznaczeniem do obrotu.
Innością przy produkcji i dystrybucji pasz leczniczych jest to, że podmioty zajmujące się nimi nie występują o zaewidencjonowanie swojej działalności do Powiatowego Lekarza Weterynarii jak większość uczestników rynku paszowego.
Producenci pasz leczniczych, zarówno tych przeznaczonych do obrotu jak i tych wytwarzanych na potrzeby własne gospodarstwa, występują o zatwierdzenie swoich wytwórni do Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii, właściwego ze względu na miejsce produkcji. Wojewódzki Lekarz Weterynarii po sprawdzeniu, że wytwórnie spełniają wymagania techniczno organizacyjne, wydaje im w drodze decyzji administracyjnej zatwierdzenie do produkcji pasz leczniczych z nadaniem numeru identyfikacyjnego. Przekazuje on również Głównemu Lekarzowi Weterynarii informacje dotyczące wytwórni zatwierdzonych do produkcji pasz leczniczych i wszelkich zmian dokonanych w tym zakresie.
Podmioty nie zajmujące się produkcją pasz leczniczych, a zajmujące się tylko ich dystrybucją, występują o wpis na listę dystrybutorów pasz leczniczych do Głównego Lekarza Weterynarii. Ten po otrzymaniu pozytywnej opinii dotyczącej spełnienia wymogów co do przechowywania pasz leczniczych i produktów pośrednich od Wojewódzkiego Lekarza Weterynarii właściwego ze względu na miejsce przechowywania, wydaje decyzję administracyjną o wpisie na taką listę nadając jednocześnie numer identyfikacyjny.
Główny Lekarz Weterynarii, prowadzi krajowy wykaz podmiotów zatwierdzonych do produkcji i dystrybucji pasz leczniczych, który przekazuje do 30 września każdego roku Ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa , a ten z kolei, ogłasza go w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski".
To powoduje, że namiary na każdy podmiot działający na rynku pasz są ogólnodostępne i że każdy podmiot jest objęty monitoringiem powołanych do tego służb kontrolnych. W przypadku zaistnienia nie oczekiwanej potrzeby nabycia i zastosowania w żywieniu paszy leczniczej, jest możliwie łatwe znalezienie właściwego dystrybutora lub od razu wytwórcy takich pasz i ich zakupienie. Sprzyja to właściwej jakości pasz leczniczych i produktów pośrednich na ich wytworzenie, ich bezpieczeństwu dla zdrowia ludzi i zwierząt oraz ich skuteczności w leczeniu zwierząt.
*Materiały paszowe są to produkty pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, a także nieorganicznego, w stanie naturalnym albo przetworzone, świeże lub konserwowane, przeznaczone do bezpośredniego żywienia zwierząt lub do sporządzania mieszanek paszowych zawierających albo nie zawierających dodatki paszowe albo są stosowane jako nośniki premiksów w produktach pośrednich np. śruty zbożowe, kreda pastewna, mączki rybne itp.
Kamila Śliwińska
9