1.Definicje polityki

W'rozumieniu'potocznym'polityka'oznacza:umiejśtność'sprawowania'władzy'publicznej;działania'rządu'zdolność'mobilizowania'członków'zbiorowości'do'wspólnego'wysiłku'na'rzecz'celów'społecznych'i'zyskiwania'ich'posłuchu'dla'decyzji'władzy;umiejętność'skutecznej'realizacji'wyznaczonych'celów'społecznych'w'podzielonym,zróżnicowanym'społeczeństwie.

W'filozofii'i'myśli'politycznej'polityka'była'rozumiana'jako'dążenie'do:

• realizcji'idei'Dobra(Platon),

• osiągnięcia'szczęścia'pojmowanego'jako'eudajmonia(Arystoteles),

• zdobycia,zachowania'i'umocnienia'władzy(N.MachiaVelli),

• wprowadzenia'i'utrzymania'stanu'pokoju'społecznego(XVI'wieczni'francuscy'les'politiques),

• realizacji'dobra'wspólnego(nowożytna'tradycja'republikańska),

• jako'działanie'podmiotu'zbiorowego'w'sytuacji'zagrożenia'ze'strony'wroga(C.Schmitt),

• umiejętność'osiągania'kompromisu'przez'grupy'kreujące'sytuację'społeczną.

W'naukach'społ.za'klasyczną'jest'uznawana'def.p'M.Webera>>jako'dążenia'do'udziału'we'władzy'albo'do'wywierania'wpływu'na'podział'władzy. czy to między państwami, czy też w obrębie państwa, między grupami ludzi, jakie to państwo tworzą^[3

Def>>Sfera'stosunków'i'działań'przybierających'postać'współpracy'walki'i'kompromisów'między'grupami'społecznymi',organizacjami'społ,'i'org.politycznymi,ośrodkami'decyzyjnymi'i'jednostkami.Podmioty'te'dążą'do'realizacji'swoich'potrzeb'interesów'i'wartości'przez'sprawowanie'władzy'politycznej'i,lub'wywieraniu'wpływu'na'decyzje'władcze.Istotą'polityki'jest'władza'zwłaszcza'władza'państwowa'posiadająca'monopol'stosowania'legalnego'przymusu'wobec'podmiotównierespektujacych'autorytatywnych'decyzji'o'rozdziale'dóbr'materialnych'i'niematerialnych.

1. Definicja polityki

Polityka (definicje)

I koncepcja - nurt pozytywny

W polityce upatruje możliwości realizacji oczekiwań społecznych, rozwiązywania konfliktów społ.. Widzi w polityce mechanizm wytwarzania dobra wspólnego.

Eliminuje się tu przemoc, jako sposób rozwiązywania sporów, akcentuje potrzebę dialogu, mediacji (np. okrągły stół, tworzenie różnych organizacji skupiających państwa - NATO, UE, ONZ).

II koncepcja (orientacja)- ma charakter REALISTYCZNY, pesymistyczny

Polityka to konflikt, walka, rywalizacja, stosowanie różnych (w tym nieetycznych metod), manipulacji, przemocy. To działania różnych egoistycznych grup, dążących do realizacji swych celów.

Inne definicje

Polityka - wg Maxa Webera - Walka o udział w sprawowaniu władzy politycznej, lub możliwości wywierania wpływu na podział władzy wewnątrz państwa oraz w stosunkach między państwami.

Polityka - to planowe i zorganizowane dążenie do zdobycia i utrzymania władzy, które przejawia się w postaci określonych zachowań.

Polityka - to sztuka rządzenia państwem, społeczeństwem.

Polityka - jest to sfera stosunków i działań przybierających postać: współpracy, walki i kompromisów, między grupami społecznymi, organizacjami politycznymi i społecznymi, ośrodkami decyzyjnymi i jednostkami.

W/w podmioty dążą do realizacji swych potrzeb, interesów i wartości - przez sprawowanie władzy politycznej i/lub wywieranie wpływu na decyzje władcze.

Istotą polityki jest władza, zwłaszcza władza państwowa, posiadająca monopol stosowania legalnego przymusu wobec podmiotów, które nie respektują autorytatywnych (ustanowionych prawnie) decyzji o rozdziale dóbr materialnych i niematerialnych.

2. Podmiotowy i przedmiotowy aspekt polityki

ASPEKT PRZEDMIOTOWY POLITYKI

ASPEKT PODMIOTOWY

P,I,W • Potrzeby - brak czegoś, co utrudnia lub uniemożliwia sprawne działanie. (aspekt psychologiczny) • Interesy - coś korzystnego do czego dążymy (dobra, prestiż). • Wartości - idealne stany, do których ludzkość zmierza (wolność, szlachetność, idee). (aspekty socjologiczno-polityczne) Tworzą się • Relacje między ludźmi • Sprzeczności P,I,W  Zgodności P,I,W ⇓ w konsekwencji ⇓ Walka ⇒ ∨ ⇐Współpraca Kompromis ∨ WŁADZA + Wpływ (możliwość narzucania decyzji, mechanizm wpływu) ⇓ DECYZJA Świadomy, nielosowy wybór sposobu działania, z co najmniej 2 możliwości ⇓ DZIAŁANIA WYKONAWCZE Na które składają się • Podmiot działania • Cel • Metody • Środki • Skutki Do przedmiotowego aspektu polityki zalicza się również: doktryny, idee, programy, tradycje, historię społeczeństwa, media - narzędzia informowania, kulturę polityczną.

1. Społeczeństwo - podmiotowość polityczna względnie trwała. Zdolność do podejmowania działań politycznych (świadomych, suwerennych, racjonalnych, celowych). Niezbędna tu jest WIEDZA i AKTYWNOŚĆ (korzystanie z praw, uregulowania prawne, zdolność do realnego działania). 2. Duże grupy społeczne a) naród, b) grupy etniczne, c) grupy wyznaniowe, d) klasy, kasty, stany, warstwy społeczne, e) grupy społeczne i zawodowe. 3. Reprezentacje polityczne dużych grup społecznych Partie polityczne, związki zawodowe, zrzeszenia, organizacje społeczne i polityczne, organizacje pozarządowe, fundacje, organizacje wyznaniowe (ko ścioły), stowarzyszenia narodowe. 4. Ośrodki decyzyjne a) Formalne - konstytucyjnie ustanowione, zapisane w statutach. b) Nieformalne - wąskie grupy, rywalizujące wewnątrz formalnych (gra wewn.). 5. Jednostka A) Jest podmiotem polityki, z punktu formalno-prawnego = stanowi Konstytucja. B) W ujęciu socjo- politologicznym, podmiotami polityki są tylko te jednostki, które choćby minimalnie uczestniczą w polityce (np. biorą udział w wyborach). Publiczność ⇒Elity ⇒Liderzy Publiczność - część społeczeństwa, która jest zaangażowana, zainteresowana polityką. Bierze w niej udział, poświęca czas, energię, finanse (dobrowolnie, z własnej woli). Elity - realizatorzy, kreatorzy sceny politycznej, spektaklu, sztuki. Liderzy - magnez, symbole, dla których się na sztukę przychodzi.

3. Uwarunkowania i funkcje polityki.

Uwarunkowania polityki:

1. systemowe- aspekt normatywny i behawioralny, toczy się w ramach norm prawnych które zostały przyjęte. Rzeczywiste reguły życia społecznego zawarte w systemie konstytucyjno-prawnym.

2. środowiskowe- ?

3. osobowe - zbiór względnie trwałych cech, które wpływają na procesy zachodzące w społeczeństwie (wiedza, pamięć, temperament)

4. sytuacyjne - różnego rodzaju czynniki, które wywierają na nas presje w konkretnych momentach i czasie np. nierzetelna informacja od …..

Funkcje polityki:

Wyróżnia się 3 podstawowe funkcje polityki: integracyjna, dystrybucyjna, innowacyjna. I kilka dodatkowych.

1. Funkcja integracyjna

W jej ramach polityka ma zapewnić: trwałość, spójność, równowagę (stabilność) i w efekcie rozwój społeczeństwa (narodu, systemu). Dbać, aby wewnętrzne procesy destabilizacyjne nie przeważyły.

2. Funkcja dystrybucyjna

Tu zadaniem polityki jest formułowanie i egzekwowanie zasad i kryteriów rozdziału dóbr materialnych i niematerialnych w społeczeństwie (głównie dzieje się tak poprzez budżet państwa).

3. Funkcja innowacyjna

Polityka ma obowiązek kształtowania i wdrażania koncepcji (programów) PROROZWOJOWYCH - polepszać świat społeczny, usuwać bariery rozwoju, wprowadzać pomysły, instytucje, pracujące dla wspólnego dobra. Tworzyć nowe instytucje i regulacje ich dotyczące, likwidować lub usprawniać te, które się nie sprawdzają w działaniu (np. zastosowane zmiany dzięki reformom: reforma oświaty, służby zdrowia, administracji).

4. Funkcja regulowania sfery (pola) polityki

Zadaniem polityki jest określenie reguł i procedur w zakresie współpracy, walki i kompromisów, w sferze zdobywania, sprawowania i tracenia władzy politycznej (co dozwolone, co nie, aby państwo nie upadło w ferworze walki wew.).

5. Funkcja regulacji otoczenia polityki

Obok sfery polityki w ramach otoczenia krajowego, wyróżniamy jeszcze sferę socjalną, sferę kultury i sferę ekonomii. W ramach otoczenia zewnętrznego dochodzi nam sfera polityki innych państw.

Polityka dominuje jedynie w okresach kryzysowych, stanach wojny czy zagrożeń. Natomiast w okresie dobrobytu - jest sferą równorzędną z pozostałymi w/w.

6. Funkcja socjalizacyjna

W jej ramach polityka ma za zadanie kształtowanie świadomości i zachowań politycznych społeczeństwa (na własny użytek, aby były korzystne dla systemu/ indoktrynacja). Odbywać się to może np. poprzez system szkolnictwa, za pomocą mediów, ustawodawstwa, praktyki (zmiana zarządów), poprzez system religijny.

7. Funkcja komunikacyjna

Sfera polityki reguluje i kontroluje wytwarzanie i rozpowszechnianie informacji.

h) Funkcja konfliktotwórcza

Decyzje i działania wykonawcze podejmowane przez podmioty władzy - instytucje polityczne, powodują zróżnicowane reakcje społeczeństwa. Dla jednych są korzystne, dla innych nie. Decyzje te powodują zatem zaognienie istniejących już konfliktów, lub powstanie nowych.

i) Funkcja mobilizacyjna

Ma za zadanie zachęcać do uczestnictwa politycznego, np. poprzez działania partii, działania liderów.

4. Pojęcie'rodzaje'funkcje'i'środki'sprawowania'władzy'poitycznej…

Władza'to'jedno'z'cenrtralnych'pojęć'nauki'o'polityce.

Wedle'często'przytaczanej'definicji'M.Webera”oznacza'szanse'przeprowadzenia'swojej'woli,także'wbrew'oporowi,w'ramach'pewnego'stosunku'społecznego',bez'wzgędu'na'to,na'czym'ta'szansa'poega”.

J.Szczepańskiwadza'jest'stos.społecznym'w'którym'jedna'strona'podejmuje'decyzje'o'pewnym'stanie'rzeczy'a'druga'je'reaizuje'w'sposób'zgodny'z'decyzją'i'pod'kontroą'decydującego.

J.ockepoityczną'wadzą'jest'ta'która'może'stanowić'prawa'zagrożone'karą'śmierci'a'w'konsekwencji'innymi'karami.

Rodzaje wadzy:

Władza'w'ujęciu'ogónym

Cechuje'się:

1.co najmniej'2'podmioty'stos.wadczego',

2.rozkaz'strony'dominującej',

3.posuszeństwo'(podm.podporządkowanego),'

4.normy'społ'okreśające'prawo'spo.do'rozkazywania'oraz'obowiązek'posłuszeństwa'innych'udzi(innych'podmiotów)(normy'społeczne'tzn.normy'prawne',zwyczajowe'reigijne)'

Władza'polityczna

1.stosunki'między'zbiorowościami,

2.zorganizowany'przymus,(psych,fiz)

Wladza'państwowa

1.aparat'państwowy(specyficzna'grupa.społ)'

2.system'prawny'który'określa'charakter'państwa>powoduje',że'mamy'do'czynienia'z'legalnym'przymusem'

3.terytorium(wł.państwowa'działa'w'określonym'terytorium).

Środki'sprawowania'władzy:

wg.Wronga:

1.przymus>legalne'stos.środków'fiz.'dla'wymuszenia'posłuszeństwa

2.manipulacja>wpływanie'na'świadomość'i'zachowania'ludzi'bez'ich'władzy'i'woli,

3.persfazja>przekonywanie,nakłanianie,instruowanie'w'oparciu'o'rzetelne'informacje,

4.autorytet>zdolność'wływania'na'zachowanie'ludzi',zdolność'do'egzekwowania'decyzji'bez'stosowania'przymusu.

wg.Winczorka:

1.przymus'fizyczny(jakikowiek'legalny'bądź'nielegalny),

2.bodźce'materialne'i'moralne,

3.oddziaływania'persfazyjno-ideologiczne,

4.regulacja'i'kontrola'informacji

wg.J.Rudniańskiego:

1.metoda'wytwarzania'sytuacji'deprywacyjnych,

2.metoda'postępowania'potrzeb'nieelementarnych,

3.m.kanalizacji'ideałów,

4.m.splotu'interesów,

5.m.intensyfikacji'lęku.(wg.Runiańskiego ta'metoda'to'katalizator).

wg.S.Ossowskiego(5)

1.przemoc'fizyczna,

2.terror'fizyczny(grożenie'zastosowania'przemocy'fiz.która'przyniesie'nam'straty,cierpienia'a'nawet'śmierć,

3.przymus'ekonomiczny>groźba'pozbawienia'nas'źródła'utrzymaniamaterialnego'co'może'spowodować'w'konsekwencji:1.degradację'biologiczną,2.degradację'społeczną.

4.presja'wywierana'przez'opinię'społeczną.>siła'opini'publicznej'opiera'się'na'konformiźmie'ludzkim.

5.przymus'wew>(sumienie)to'jest'w'nas'my'nie'odczuwamy'tego'jako'przymusu'wew.

6.przymus'organizacyjny>(M.Mlicki)świat'w'którym'źyjemy'jest'światem'zbiurokratyzowanym',w'opanowaniu'instytucji',organizacji'państwowych,które'wyd.normy'jak'mamy'się'zachowywać',kontrolują'jak'się;zachowujemy.>>żyjemy'w'świecie'społ.jako'swoiści'niewolnicy'norm,instytucji.

Funkcje władzy politycznej

Funkcja integracyjna [edytuj]

Sprowadza się do realizacji i koordynowania konfliktowych działań podmiotów polityki wokół nadrzędnych wartości i interesów warunkujących trwałość systemu politycznego, w tym podmiotów władzy politycznej i systemu ogólnospołecznego

Funkcja dystrybucyjna [edytuj]

Wyraża się w narzuceniu kryteriów i regulacji podziału dóbr materialnych i niematerialnych pomiędzy podmioty.

Funkcja ochronna [edytuj]

Przejawia się w zapewnieniu zewnętrznego bezpieczeństwa systemu społecznego w otoczeniu międzynarodowym oraz bezpieczeństwa wewnętrznego, czyli trwałości systemowych reguł i mechanizmów gwarantujących m.in. stabilność pozycji podmiotu władzy politycznej.

Funkcja strukturotwórcza [edytuj]

Wiąże się z wytworzeniem socjopolitycznych podziałów w społeczeństwie oraz form organizacyjnych umożliwiających innym podmiotom udział w życiu politycznym, poprzez bezpośrednie lub pośrednie wpływanie na procesy decyzyjne w systemie politycznym.

5. Centralizacja i decentralizacja władzy

Model'centralizacji'władzy

Właściwość'organizacji'określająca'formalny'bądź'nieformalny'sposób'dystrybucji'uprawnień'decyzyjnych'polegający'na'ich'skupieniu'w'nadrzędnych'ośrodkach'kosztem'niższych'szczebli'struktury'organizacyjnej.Powoduje'to'radykalneograniczenie'bądź'wręcz'zanik'ich'samodzielności(autonomi)i'spełnianie'przez'nie'wyłącznie'wykonawczej'roli.(typowa'dla'niedemokratycznych,autokratycznych'organizacji,państw,zw.zawodowych)

Model'decentralizacji'władzy

Tendencja,proces'przekazywania(delegowania)przez'centralne'ośrodki'władzy'(państw(państwa,partii,władzy)kompetencjidecyzyjnychośrodkom'niższego'stopnia.Jest'podstawowym'mechanizmem'demokratycznego'sprawowania'władzy'zakłada'dystrybucję'uprawnień'decyzyjnych'między'aparat'państwowy'a'sam.terytorialny.

6. Modele'dystrybucji'władzy:

Model liberalny „ten'rząd'najlepszy,któryrządzi'najmniej”

Władza'ma'

Zapewnić'Bezpieczeństwo'publiczne,

Bronić'obywateli'przed'zagrożeniem'zewn.,

Pomoc'tej'części'ludności',która'jest'w'najtrudniejszej'sytuacji'społeczno'materialnej.

Państwo ma zapewnić bezpieczeństwo obywateli oraz zagwarantować warunki równości obywateli wobec prawa. Żeby jednostka nie bała się aktywności to system prawny musi spełniać 3 warunki:

- wystarczająca ogólność prawa,

- bezwzględne przestrzeganie i obowiązywanie prawa,

- niezależność obywatela od jednostronnej decyzji funkcjonariusza państwowego. Praworządność funkcjonariuszy publicznych, muszą być zapewnione drogi odwołania obywateli od decyzji.

Model pluralistyczny:

Prywatne organizacje powinny mieć większą rolę polityczną w społeczeństwie i w państwie, a państwo nie powinno dążyć do szerokiej i nieograniczonej kontroli nad prywatnymi organizacjami. Podstawą funkcjonowania tego modelu jest nacisk, presja grup interesu wywierana na ośrodki decyzyjne w systemach politycznych po to by zdobyć wpływ na treść decyzji. Główne środki to lobbing, negocjacje, konsultacje i dyskusje.

Model elitystyczny:

Działa w systemach niedemokratycznych w nich funkcjonuje elita w liczbie pojedynczej. Elita jest zwarta i reprezentuje podmiot sprawujący władzę. Elita nie pochodzi z wyboru w systemach demokratycznych. Elita opozycyjna w postaci innych partii.

Model korporatywistyczny:

System dialogu pomiędzy przedstawicielami aparatu władzy a grupami reprezentującymi interesy sektorów gospodarczych, grupy interesu zyskują możliwość rzeczywistego udziału we władzy, a zatem współodpowiedzialności za jej efekty. Państwo nakłania różne sektory gospodarki do reprezentowania, dzieli się władzą ale żąda współodpowiedzialności za decyzje.

7. Podmiotowość polityczna: pojęcie,wymiary,cechy.

Podmiotowość'polityczna'to'względnie'trwała'zdolność'podmiotu'(jednostki,grupy,organiz)do'podejmowania'suwerennych'świadomych,racjonalnych'i'celowych'działań'realizujących'potrzeby,interesy'i'wartości'przez'udział'w'sprawowaniu'władzy'politycznej'lub'wpływanie'na'władzę.

Cechy:

1. wzglądna'trwałość'podmiotowości>podmiotem'polityki'jest'człowiek,grupa'ludzi,którzy'względnie'regularnie'uczestniczą'w'źyciu'politycznym.(przynależność'do'partii'politycznych,referenda)

2. stopniowalność'podmiotowości>ci'którzy'mają'władzę'i'znajdują'się'w'centrum'mają'największą'możliwość'sprawczą'.wiąże'się'z'zakresem'możliwego'wywieranego'wpływu

3. zmienność'podmiotowości>(falowanie,(sytuowana'w'czasie))>kryterium'czasu>pewne'podmioty',które'w'danym'momencie'osiągną'pewną'podmiotowość'mogą'w'następnym'odcinku'czasu'zwiększyć'zakres'podmiotowości'bądź'też'zmniejszyć.

4. wieloaspektowość'podmiotowości>podmiotowość'polityczna'przejawia'się'nie'tylko'w'polityce'ale'również'w'innych'dziedzinach'życia.

Podmiotowość'polityczna'jest'zjawiskiem',które'wpływa'na'wszystkie'inne'dziedziny'życia'społ.

Wymiary'podmiotowości'politycznej.:

1.normatywnenormy'społeczne;określają,kto'jaką'rolę'pełni'w'sferze'polityki

2.realneodosi'się'do'praktyki'politycznej>jakimi'rzeczywistymi'możliwościami',środkami'dysponuje'dany'człowiek'bądź'grupa'i'w'jakim'stopniu'osiaga'swoje'cele.

3.świadomościoweozn>jaką'włądzę'posiada'dany'podmiot,jedn,grupa'na'temat'własnych'uprawnień'do'pełnienia'ról'politycznych'na'temat'przysługujacych'im'praw,kompetencji,zasobów.

8. Koncepcja'podmiotowości'wg.M.Karwata.

M.Karwat'definiuje'podmiotowość'polityczną'jako'trwałą'zdolność'podmiotu'do'suwerennych'i'racjonalnych'działań'zaspokajających'potrzeby'wielkich'grup'społecznych.

Struktury'podmiotowości'wg.M/Karwata:

Wielka'grupa'społeczna,

Organizacja'polityczna'wielkiej'gr.społ,

Organy'organizacji'polityznej(upprawiają'bierzącą'politykę)

Jednostka'nie'tylko'w'znaczeniu'”lider”,także'normalni'ludzie.

9. Koncepcja;podmiotowości.politycznej'wg.K.Pałeckiego

Normatywnie'przyznane'danemu'podmiotowi'uprawnienie'do'swobodnego'działania'w'określony'sposób'i'w'określonym'zakresie'we'własnym'imieniu'i'ze'skutkiem'dla'siebie.Istotne'sprawy'w'tej'podmiotowości'wg.K.P.to>

Podmiotowość'nie'jest'naturalną'cechą'człowieka,jest'cechą'nadawaną'przez'grupę',społeczeństwo;aby'zdobyć'to'uprawnienie'musicie'spełnić'określone'warunki.

10. Założenia'analizy'systemowej

1. poszczególne'fragmenty'rzeczywistości'ujmowane'są'jako'wewnętrznie'zintegrowane'całości'posiadające'specyficzne'cechy'prawidłowości'i'wyróżniające'się'od'otoczenia.

2. całości „te”(wyodrębnione'w'1'założeniu)posiadają'pewne'struktury,czyli'są'w'pewien'sposób'zbudowane,.Elementy'systemu'w'jakiś'sposób'się'ze'sobą'łącząi'zarazem'struktury'te'są'dynamiczne',zmienne.Modyfikacja'bądź'zmiana'jednego'elem'strukturypociąga'za'sobą'modyfikacją'bądź'zmianę'innych'elementów'struktury.

3. między'systemem'a'jego'otoczeniem'stale',w'ciągły'sposób'zachodzi'wymiana'różnych'bodźców.Dzięki'tej'wymianie'bodźców'ten'system'spełnia'swoje'funkcje.

11. Pojęcie'model'i'przesłanki'dynamiki'systemu'politycznego.

System'polityczny'to'całość'względnie'trwałych'działań',instytucji',norm'i'wartości'dotyczących'rozbieżnych'interesów'podmiotów'polityki,rozstrzyganych'w'formalnych'i'nieformalnych'ramach'i'decyzjach'władczych.

Model'systemu'politycznego'to'zbiór'elementów'połączonych'relacjami'które'mają'spełniać'pewne'funkcje.

Wkłady wkłady'mogą'mieć'charakter:

Jawny'i'niejawny,

Dobrowolne'i'przymusowe,

Symboliczny'i'materialny,

Skoncentrowany'i'rozproszony,

Poparcie+żądanie,

Wejścia'do'systemu mogą'mieć'charakter:

Formalny(petycje,referendum,wybory,strajki)

Nieformalny(korumpowanie'urzędników'państwowych)

Ważna'jest'jakość'bodźców'które'wpływają'do'systemu.

Dla'dobra'jakości'syst.polit.powinny'być'weryfikowane'wiadomości'dopływające'do'systemu.

Jakość'procesu'decyzyjnego'syst/polit.zależy'od'tego:

Jaki'jest'stosunek'podm'wobec'siebie

Jaki'jest'poziom'suwerenności'tych'podmiotów.

WyjściaWyjścia to drogi którymi system, władza kontaktuje się z otoczeniem władza kontaktuje się z otoczeniem (Dz. U. , Monitor Polski , orędzia, ogłoszenia płatne i niepłatne zamieszczane przez organy władzy)

Sprzężenie zwrotne musi być doraźne , realne przekazywanie informacji zwrotnych jak adresaci przyjęli informację

Sprzężenie zwrotne: żeby system sprawnie działał to sprzężenie zwrotne musi być realne, drożne. Sprężenie zwrotne to przekazywanie do sytemu informacji o tym jak adresacji decyzji władczych przyjęli te decyzje (są zadowoleni bądź nie)

System jest dynamiczny zmienny, jest cały czas w ruchu

12. Pojęcie'elementy;składowe'typologia'i'racjonalność'działań'politycznych.

Działanie polityczne: forma zachowań politycznych polegająca na świadomym, celowym i dowolnym postępowaniu podmiotu realizującego swoje potrzeby, interesy i wartości w warunkach zgodności i/lub sprzeczności współdziałaniu i /lub konfliktu z innymi podmiotami związana bezpośrednio i/lub pośrednio z władzą polityczną

Każde działanie możemy opisać w 2 fazach:

1. preparacji ( przygotowania, funkcja intelektualna)

2. realizacji

Elementy składowe działania przy użyciu 5 czynników:

Podmiot jednostki, grupy formalne i nieformalne

Cel wyobrażenie stanu pożądanego (zwierają modernizację, zmianę)

Metody związane z walką, współpracy i kompromisu (oparte na autorytecie, perswazji, manipulacji, przymusie, przemocy fizycznej)

Środki zasoby niezbędne do działania, ludzie jako wykonawcy naszych decyzji, struktury organizacyjne , środki finansowo- materialne, wiedza, poparcie społeczne, pozytywne związki z mediami, zasób czasu

Skutki:

Skutki główne- uboczne,

zaplanowane-niezaplanowane,

korzystne-niekorzystne,

zgodne i niezgodne z obowiązującymi normami,

etyczne - nieetyczne

Rodzaje działań politycznych (typologia i racjonalność działań)

I )Działania zinstytucjonalizowane: podejmowane w ramach zgodne z obowiązującymi normami

Działania niezinstytucjonalizowane: podejmowane w organizacji lub poza nią, ale niezgodne z normami

II). Działania racjonalne: świadome, celowe zaopiniowane i przeprowadzone zgodnie z planem

Działania irracjonalne: oparte na niepełnej, fałszywej wiedzy ludzi o obszarze działania

III). Działania kontrolowane: przebiegają zgodnie z przyjętym planem

Działania niekontrolowane: mają charakter żywiołowy chaotyczny

IV).Działania konsensualne: dobra drogą do celu jest współpraca z innymi podmiotami

Działania konfliktowe: inne przekonania

V)Działania konformistyczne :zgodnie z obowiązującymi normami

Działania nonkonformistyczne : niezgodne z obowiązującymi normami

VI).Działania dobrowolne: podjęte samodzielnie

Działania przymusowe: otoczenie wywiera na nas presje, żebyśmy coś zrobili

VII).Działania jawne(obserwowalne w otoczeniu) i niejawne (nieobserwowalne)

VIII).Działania zachowawcze (chronimy to co jest) i innowacyjne

IX).Działania etyczne nieetyczne

13. Pojęcie, przyczyny, funkcje , metody rozstrzygania i modele konfliktu politycznego

Definicja konfliktu wg Losera - to walka ludzi reprezentujących odmienne wartości lub walka o dostęp do statusu władzy oraz ograniczonych dóbr , celem stron konfliktu jest nie tylko osiągnięcie pożądanych wartości lecz także zweryfikowanie, ograniczenie lub wyeliminowanie przeciwnika.

Konflikt polityczny - walka 2 lub więcej podmiotów polityki posiadających wzajemne sprzeczne interesy i zmierzających do osiągnięcia pozytywnych wartościowych dóbr materialnych
i niematerialnych przez zdobycie, zatrzymanie i sprawowanie władzy przy jednoczesnym ograniczeniu możliwości działania, zneutralizowaniu bądź zniszczeniu strony przeciwnej. Każdy konflikt należy analizować w 3 płaszczyznach.

1. strukturalną - w kolejnej strukturze występuje zbyt mała ilość dóbr, które nie wystarczą do zaspokojenia potrzeb, co jest stałym powodem konfliktów

2. behawioralną - w konfliktach szukamy specyficznych rodzajów zachowań ludzi w sytuacjach konfliktowych (typowym zachowaniem w konflikcie jest manipulowanie drugiej strony, działania niejawne)

3. psychologiczną - zadajemy pytania jakie uczucia występują w konfliktach (zazdrość, nienawiść), nie ma konfliktu jeżeli ludzie nie zostaną pobudzeni emocjonalnie. Przyrost natężenia emocji jest warunkiem konfliktu.

Przyczyny konfliktów politycznych:

1. nierównomierny podział władzy w społeczeństwie (Datzuendonf)

2. kwestionowanie prawomocności systemu w rozdziale rzadkich dóbr (Cosen)

3. oczekiwania społeczne (rozwój społeczny), frustracja , agresja (Davies)

Trzy formy agresji:

1. autoagresja

2. agresja zastępcza

3. agresja właściwa

Funkcje konfliktu politycznego:

1. regres - konflikt przynosi ujemne skutki , cofamy się wstecz

2. utrzymanie status qwo - konflikt nic nie zmienił

3. modernizacja systemu - w wyniku konfliktu poprawna zostają pewne mechanizm, instrukcje ale nie zmienia to istoty systemu np. Bismarck

4. zmiana ewolucyjna - zmiana systemu politycznego powolna np. ZSRR

5. zmian rewolucyjna - proces szybki, gwałtowny z lub bez użycia broni

Funkcje konfliktu wg J. Sztumski, J. Wódz

Funkcja różnicująca: wzrost dystansu między stronami w oparciu o negatywne emocje i utrzymanie komunikacji

Funkcja identyfikacyjna: konflikt wzmacnia poczucie więzi w danej grupie

Funkcja integracyjna i dezintegracyjna

Konflikt do pewnego momentu integruje grupy, ale później może dojść do dezintegracji

Funkcja demonstracyjna: słabość stron, intencje stron, pustkę programową, nie przygotowanie kodu, nie kompetencje, egoistyczne interesy

Funkcja maskująca: problemy istotne, nieudolność rządzących, kasy państwowe

Funkcja progresywna i regresywna: rozwijać nasze społeczeństwo, zmieniać życie danego społeczeństwa, rozwój naukowy i techniczny ( gonitwa w zbrojeniach)

Funkcja pozytywna i negatywna: w jakim stopniu konflikt respektuje bądź nie respektuje normy moralne

Metody rozwiązywania konfliktów:

1. rozstrzyganie konfliktu w drodze przemocy

2. rozstrzyganie konfliktu poprzez groźbę użycia przemocy

3. negocjacje prowadzące do jakiegoś kompromisu

4. wykorzystanie arbitra albo mediatora

5. skierowanie działań konfliktowych na pole zastępcze

6. zintegrowanie stron przeciwnej

7. wycofanie się z konfliktu

Model konfliktu wg Tarnera:

Wszystkie systemy społeczne wykazują nierówność w podziale dóbr co jest przyczyną konfliktu który z kolei jest przyczyną reorganizacji systemu społecznego, a reorganizacja wyzwala nowy proces konflikt-twórczy.

Model konfliktu wg Cohen

Interesy są podstawowymi elementami życia społecznego, życie społeczne obejmuje pobudzenie i nacisk. Życie społeczne musi powodować podziały, życie społeczne wytwarza opozycję, wykluczenie i wrogość. Życie społeczne wytwarza konflikt strukturalny. Życie społeczne wytwarza interesy grupowe . Zróżnicowane społeczne obejmuje przemoc. Systemy społeczne są źle zintegrowane i pełne sprzeczności. Systemy społeczne dążą do zmian.

P

K

K

E

S

E

Pp

S

P polityka

S sfera socjalna

K kultura

E ekonomia

Pp polityka innych państw

Otoczenie krajowe

Otoczenie zewnętrzne

---