PODSTAWY TURYSTYKI

[ 06.10.2007 ]

Przez turystykę rozumiemy zespół stosunków i zjawisk, które wynikają z podróży i pobytu

osób przyjezdnych, o ile nie następuje w związku z tym osiedlenie i podjęcie działalności

zarobkowej.

Turystyka masowa - całość zjawisk społecznych i gospodarczych wynikających

z dobrowolności i czasowo ograniczonej zmiany miejsca pobytu, która podejmowana jest

przez obcych dla zaspokojenia potrzeb niematerialnych, przy czym użytkuje się przede

wszystkim urządzenia przeznaczone dla dużej liczby osób.

Turystyka to aktywność czasu wolnego, zakładająca zmianę miejsca pobytu.

Turystyka to suma zjawisk i stosunków wyrastających z interakcji turystów, usługodawców,

rządów przyjmujących w procesie przyciągania i goszczenia tych turystów i innych

odwiedzających.

Turystyka to całokształt zjawisk ruchliwości przestrzennej związanej z dobrowolną, czasową

zmianą miejsca pobytu, rytmu i środowiska życia oraz wejściem w styczność

ze środowiskiem odwiedzanym ( przyrodniczym, kulturowym, społecznym ).

Turystyka - czynności osób podróżujących w celach wypoczynkowych, służbowych lub

innych i pozostających poza swoim codziennym środowiskiem nie dłużej niż przez rok.

Formy turystyki:

→ krajowa

→ przyjazdowa

→ wyjazdowa

Kategorie turystyki:

→ wewnątrz-krajowa

→ narodowa

→ międzynarodowa

Podróżni to odwiedzający ( międzynarodowi i krajowi ) oraz inni podróżni.

Odwiedzający zostali podzieleni na:

→ turystów

→ odwiedzających jednodniowych

Turyści ( krajowi i międzynarodowi ) są to osoby, które spędzają co najmniej jedną noc

w obiektach noclegowych.

Odwiedzający jednodniowi ( krajowi i międzynarodowi ) to osoby, które nie nocują

w obiektach noclegowych.

W liczbie przyjazdów i wyjazdów odwiedzających międzynarodowych nie powinno się uwzględniać:

→ imigrantów i emigrantów

→ osób mieszkających na terenach przygranicznych w jednym kraju i pracujących w drugim

→ dyplomatów, urzędników konsularnych i członków sił zbrojnych

→ osób podróżujących jako uchodźcy lub nomadowie

→ osób, które nie przekraczają formalnie granicy kraju, którzy nie mają pozwolenia

na zejście na ląd

W odniesieniu do turystyki krajowej, wyjazdowej i przyjazdowej danego państwa, a dalej ruchu międzynarodowego, zgodnie z Zaleceniami WTO bada się i zbiera poniższe zjawiska:

I. Cel wizyty - poniższe kategorie służą do statystycznego ujęcia ruchu turystycznego pod kątem odwiedzin.

→ wypoczynek, rekreacja, wakacje

→ odwiedziny u znajomych, krewnych

→ sprawy zawodowe, interesy ( turystyka biznesowa )

→ cele zdrowotne

→ cele religijne

→ inne

II. Długość pobytu - określa się liczbę noclegów w następujący sposób:

→ odwiedzający jednodniowi: 0 noclegów

→ turyści: 1-3; 4-7; 8-28; 29-91; 92-365 noclegów

III. Dla uzyskania informacji o obiektach noclegowych, z jakich korzystali w czasie podróży

turyści, stosuje się następujący podział:

→ obiekty zakwaterowania zbiorowego: hotele, motele, kempingi, pensjonaty, itd.

→ prywatne turystyczne miejsca noclegowe: mieszkania wynajęte dla osób prywatnych

lub w agencjach, zakwaterowanie o krewnych i znajomych, pokoje gościnne.

Podział środków transportu:

→ komunikacja powietrzna

→ komunikacja wodna

→ komunikacja lądowa

Wydatki turystyczne to całkowite wydatki konsumpcyjne poniesione przez odwiedzających

w czasie ich podróży i pobytu w miejscu docelowym.

Klasyfikacja jest następująca:

→ transport

→ noclegi

→ żywność, napoje

→ pakiety turystyczne

→ rekreacja, sport, kultura

→ zakupy

→ inne

Produkty turystyczne - /w wąskim znaczeniu/ oznacza to, co turyści kupują, np. transport

lub zakwaterowanie, oddzielnie lub w formie pakietu.

- /w szerokim znaczeniu/ obejmuje całość przeżytego przez turystę

doświadczeń od chwili …

Pakiet turystyczny - jest to kombinacja dwóch lub więcej elementów ( np. transport,

wyżywienie, noclegi, zwiedzanie, ubezpieczenie, usługi przewodnickie ) sprzedawanych

jako całościowy produkt po zryczałtowanej cenie.

Przemysł turystyczny - to część gospodarki, której funkcją jest zaspokojenie potrzeb

turystów; składa się z branż związanych z turystyką, w takim zakresie, w jakim zaspokajają

one turystów, a nie mieszkańców czy lokalny rynek.

Polityka turystyki - jest to działalność polegająca na poszukiwaniu optymalnego

zaspokojenia turystycznych potrzeb społeczeństwa, przy racjonalnym wykorzystaniu

zasobów pracy i kapitału w sferze gospodarki turystycznej z poszanowaniem środowiska

naturalnego . Polityka turystyczna kształtuje optymalne z punktu widzenia funkcji turystyki

rozmiary i struktury ruchu turystycznego, koordynuje rozwój turystyki z uwzględnieniem jej

funkcji różnorodności związanych z innymi strefami życia kraju.

Atrakcja turystyczna - walory przyrodnicze i antropogeniczne, w których w większym lub

mniejszym stopniu wkomponowane jest zagospodarowanie turystyczne i paraturystyczne.

Produkt turystyczny - gotowa do sprzedaży oferta w formie pakietu, składająca się z usług i

towarów, której podstawę wyznacza atrakcja turystyczna.

Kryteria podziału ruchu turystycznego:

• Kryterium podmiotu turysty: dzieci, młodzież, emeryci, mieszkańcy miast, wsi, osiedli, niepełnosprawni, studenci, bezrobotni

• Z punktu widzenia czasu trwania podróży: wyjazdy krótko i długo terminowe, wypoczynek weekendowy, wyjazd świąteczny

• Kryterium okresu wyjazdu: turystyka letni, zimowa, pozasezonowa

• Kryterium wielkości grupy: turystyka samotnicza, rodzinna, grupowa

• Kryterium stopnia organizacji: turystyka indywidualna, zorganizowana

• Kryterium celu wyjazdu: wyjazd nad morze, w góry, na mazury, na wieś, za granice

• Kryterium środka transportu: samochód, pociąg, samolot, rower

• Kryterium motywu wyjazdu: turystyka biznesowa, zdrowotna, pielgrzymkowa

Rodzaje turystyki:

1. Turystyka biznesowa:

• Podział: turystyka konferencyjno - kongresowa; motywacyjna; wystawiennicza;

korporacyjna; spotkania biznesowe

• Turystyka biznesowa jest jednym z rodzajów turystyki dynamicznie się rozwijających na świecie; instytucje delegujące charakteryzują się wysokimi wydatkami ( na turystyce biznesowej zarabia się pięciokrotnie więcej niż na turystyce wypoczynkowej ).

• Jest to turystyka całoroczna, stabilna, nie podlegająca sezonowości

• Obejmuje osoby podróżujące służbowo lub w celach zawodowych; zalicza się do niej uczestnictwo w: konferencjach, spotkaniach, kongresach, seminariach, szkoleniach, podróżach motywacyjnych, targach i wystawach

• Ta kategoria osób ma specjalne wymagania; dla nich powstają ekskluzywne hotele, centra konferencyjno-kongresowe, centra rekreacyjne, ekskluzywne restauracje, itp.

• Hotele specjalizują się w przyjmowaniu tego rodzaju gości; właściwie wyposażone pokoje, całodobowa obsługa, odpowiednio wyposażone sale konferencyjne, organizacja przyjęć okolicznościowych, bankietów, prezentacji

• Wyposażenie rekreacyjno - wypoczynkowe obiektów: baseny, gabinety odnowy biologicznej, siłownie, sauny, bilard, solarium, kort tenisowy, jacuzzi. Bogata oferta czynnego wypoczynku poza obiektem hotelowym

2. Turystyka motywacyjna ( incentiv trip ):

• Nagradzanie pracowników firmy za osiągnięcie dobrych wyników w pracy

• Nowoczesny instrument marketingowy i menadżerski przedsiębiorstw

• System motywacyjny w zarządzaniu zasobami ludzkimi, budowaniu zespołu, zarządzaniu lojalnością

• To wymagając sektor turystyczny, aczkolwiek bardzo dochodowy.

• Trendy w turystyce motywacyjnej:

• W coraz większym stopniu wykorzystuje się specyfikę i oryginalność danej destylacji - kraju, regionu, miasta

• Konkurencja w tej dziedzinie jest ogromna, jeszcze bardziej wzrośnie, co oznacza, że absolutnym punktem ciężkości będzie jakość

• Jakość merytoryczna i programowa na najwyższym poziomie

• Najnowsze rozwiązania techniczne i multimedialne

• Element ekologiczny bardzo akcentowany w doborze miejsca wyjazdu

• Firmy organizujące wyjazdy motywacyjne oceniane są przez zleceniodawców przede wszystkim pod względem:

• Jakości

• Kreatywności

• Indywidualizacji proponowanych programów

• Renomy wykonawców

• Zaproponowanej ceny

3. Turystyka konferencyjno-kongresowa:

• Ogromna dynamika w skali rozwoju międzynarodowego

• Uczestnikami są: naukowcy, specjaliści różnych kierunków nauki i gałęzi gospodarki; członkowie organizacji: zawodowych, gospodarczych, kulturalnych, turystycznych, politycznych, walne zgromadzenia stowarzyszeń czy klubów

• W obsługę kongresów zatrudnia się: biura podróży, bazy noclegowe i gastronomiczne, agencje reklamowe, tłumaczy, przewoźników, hostessy, sprawny sekretariat, agencje ochrony, towarzystwa ubezpieczeniowe, fotografów, poligrafów, drukarnie,

• Szczególną uwagę przykłada się do nowoczesnego formatu multimedialnego; przekazy, prezentacje, specjalne wymogi co do wyposażenia sal konferencyjnych

• Turystyka kongresowa należy do najbardziej dochodowego sektora turystyki

• Czołowe kraje organizujące tego typu imprezy to: Stany zjednoczone, Francja, Wielka Brytania, Niemcy, Włochy, Belgia, Hiszpania, Węgry

• Katalog „ Konferencje i kongresy w Polsce - 2005/2006”: opisanych jest ponad 250 obiektów pod względem możliwości organizacyjnych. Obecny w Internecie. Wysyłany do: spółek giełdowych, banków, kas chorych, firm ubezpieczeniowych, nauki polskiej, 500 firm korporacyjnych.

• Na świecie wyspecjalizowały się formy obsługujące kongresy - tzw. Convention Buremu. W Polsce w sierpniu 2002 r. powołano także taką instytucję Convention Buremu przy Polskiej Organizacji Turystycznej.

• W chwili obecnej mamy 5 Miejskich Biur Kongresów i Konferencji w następujących miastach: Kraków, Warszawa, Poznań, Wrocław, Gdańsk.

• Turystyka kongresowa jest aktywna w ciągu całego roku, szczególnie zaś w miesiącach: kwiecień-czerwiec oraz wrzesień-październik.

• Miasta, które za cel postawiły sobie rozwijanie ruchu turystycznego uważają za priorytet turystykę kongresową i inwestują w rozwój potrzebnej infrastruktury.

• Nowa, większa infrastruktura kongresowa:

• Centrum Kongresowo - Wystawiennicze Gromada w pobliżu lotniska Okęcie ( 3500 osób )

• Prywatna Wyższa Szkoła Businessu i Administracji w Warszawie

( 2000 osób )

• Kompleks Wystawienniczy w Warszawie EXPO XXI ( 3000 osób )

• Uczelnie Akademickie

• Centrum Kongresowe w Warszawie k. Jachranki

4. Turystyka uzdrowiskowa i zdrowotna - waliness:

• Miejscowości uzdrowiskowe w Polsce posiadają bogate walory naturalne z właściwościami leczniczymi, źródłami wód mineralnych, mikroklimatem, itp. Posiadają wysokie walory lecznicze, rekreacyjne, wypoczynkowe i krajobrazowe.

• Turystyka uzdrowiskowa w Polsce jest jednym z priorytetowych produktów markowych ukierunkowanych na rynek krajowy i zagraniczny.

• Wypoczynek w uzdrowiskach to nie tylko leczenie chorych, ale także cały kompleks atrakcji turystycznych skupionych wokół szeroko pojętej promocji zdrowia, czyli np. dbania o urodę, sylwetkę, zabiegów profilaktycznych zapobiegających różnym schorzeniom, programy odchudzające, chirurgia plastyczna, itp. Uzdrowiska pełnią także funkcję wypoczynkowo - turystyczno - rekreacyjną.

• W Polsce jest 326 ośrodków uzdrowiskowych, w tym 45 gmin o statusie uzdrowiskowym. Położone głównie na obszarach górskich i podgórskich oraz w pasie nadmorskim, często na terenach chronionych: w parkach narodowych i krajobrazowych. Są to tereny czyste biologicznie o wysokich parametrach ekologicznych.

• Uzdrowiska posiadają specyficzną infrastrukturę zdrowotną i leczniczą, jak: pijalnie wód mineralnych, termalne baseny kąpielowe, łaźnie solankowe, parki zdrojowe, tereny spacerowe, rozbudową infrastrukturę sportową i rekreacyjną, przez co stanowią popularne ośrodki turystyki specjalistycznej, centra sportów zimowych i wodnych oraz bazy górskiej turystyki kwalifikowanej.

• Dysponują znacznym potencjałem recepcyjnym

• Słabością polskich uzdrowisk jest zdekapitalizowanie obiektów, których właścicielem jest Skarb Państwa. Problem prywatyzacji uzdrowisk.

• Najważniejsze działania to tworzenie nowych i rozbudowywanie istniejących produktów turystycznych w uzdrowiskach.

• Profilaktyka i ochrona zdrowia, centra odnowy biologicznej, SPA - uroda i sprawność.

• Atrakcje turystyczne, przyrodnicze i antropologiczne.

• Baza noclegowa wraz z kompleksową ofertą ( Kliniki Zdrowi i Urody, Farmy Zdrowia )

• Urządzenia sportowe i rekreacyjne - parki wodne, nartostrady, pola golfowe, kręgielnie, ośrodki jazdy konnej, ścieżki rowerowe, kasyna, itp.

• Pożądany model to uzdrowisko wielofunkcyjne , produkt uzdrowiskowy, który musi być łatwo dostępny i urozmaicony.

• Weszliśmy do UE z niskimi cenami usług uzdrowiskowych i wysoką jakością.

• Turystyka uzdrowiskowa będzie się rozwijała: obserwujemy proces szybkiego starzenia się społeczeństwa, modę na zdrowy styl życia, popularność ośrodków oferujących bezpieczeństwo i „zamknięty obieg usług”.

• Wzmożona kampania promocyjna prowadzona przez Polską Organizację Turystyczną na rzecz turystyki uzdrowiskowej. Zwiększenie przyjazdów gości z Niemiec, Danii, Szwecji, Holandii, polskiej Poloni.

• Konieczność stworzenia komputerowego banku informacji o gminach i miejscowościach uzdrowiskowych, bazie leczniczej i recepcyjnej.

• Potrzeba opracowania marketingowej strategii uzdrowiskowej w zakresie promocji i akwizycji usług leczniczych i recepcyjnych.

5. Turystyka kwalifikowana, aktywna:

• Rozwija się na świecie bardzo dynamicznie.

• Turystyka kwalifikowana to nowoczesna i moda forma wypoczynku.

• Turystyka kwalifikowana jest czasową, dobrowolną, wymagającą przygotowania kondycyjnego i zawodowo-turystycznego, częstą zmianą miejsca w przestrzeni połączoną ze zmianą codziennego trybu życia, zaspokojeniem potrzeb ruchu i wysiłku fizycznego, osobistego kontaktu z innym środowiskiem społecznym, przyrodniczym, kulturowym oraz potrzeb informacyjno-poznawczych.

• Do uprawiania turystyki kwalifikowanej potrzebny jest sprzęt oraz umiejętności posługiwania się nim.

• Polska posiada walory specjalistyczne do budowania produktów związanych z turystyką kwalifikowaną; słabszą stroną jest infrastruktura turystyczna

• Do turystyki kwalifikowanej zaliczamy następujące formy:

• Turystykę pieszą

• Turystykę wodną

• Turystykę narciarską

• Snowbord

• Rowerową

• Skałkowanie

• Surwival - szkoła przetrwania

• Grotołażenie

• Skoki na spadochronach

• Paintball

• Paralotniarstwo

• Off road - jazda samochodem terenowym po bezdrożach

• Turystykę konną

• Wędkarstwo

• Myślistwo

6. Turystyka religii i pielgrzymowania:

• Jedną z najstarszych migracji człowieka są podróże, których głównym motywem są wierzenia religijne.

• O turystyce religijnej mówimy wtedy, gdy głównym celem podróży lub pobytu są aspekty religijne oraz „ święte” zabytki

• O turystyce pielgrzymkowej mówi się wtedy, gdy wyjazd następuje wyłącznie z pobudek religijnych. Czas pielgrzymek wypełniają modlitwy i medytację. Są to podróże do świętych, sanktuariów i miejsc kultu. Nie zwiedza się świeckich obiektów zabytkowych.

• Turystyka ta ma zróżnicowany zakres: przestrzenny, lokalny, regionalny, krajowy, międzynarodowy.

• Powoduje istotne zmiany w strukturze funkcji odwiedzanych miejscowości, zarówno społeczno-kulturowej jak i miastotwórczej. Miasta nastawiają się na obsługę pielgrzymów i ruchu religijnego.

7. Turystyka morska:

• Wycieczki pełnomorskie

• Żeglarstwo

• Pasażerska żegluga przybrzeżna

• Żegluga promowa

• Turystyka podwodna

• Środki transportu: promy, statki, jachty

• Infrastruktura: porty pasażerskie, mariny

• Najpopularniejszą formą turystyki wodnej w skali międzynarodowej są rejsy wycieczek pełnomorskich.

• W ostatnim okresie pojawiły się formy armatorskie budujące olbrzymi jednostki pasażerskie, tzw. pływające - miasta, zabierające od 245 tys. Pasażerów, wyposażone we wszystko co może służyć dobremu, komfortowemu wypoczynkowi: baseny, korty tenisowe, boiska do gier, salony odnowy biologicznej, restauracje, bary, kawiarnie, kina, sale koncertowe i muzyczne, kasyna, galerie handlowe, itd.

• Najbardziej atrakcyjnymi regionami na świecie podróży pełnomorskich są: Morze Karaibskie, Morze Śródziemne, Nowa Zelandia, Alaska, Antarktyda, Islandia, itd.

8. Turystyka industrialna, po przemysłowa:

• Dziedzictwo przemysłowe oznacza zabytki budownictwa przemysłowego i technicznego. Są to obiekty związane z działalnością produkcyjną: kopalnie, huty, elektrownie, wiatraki, młyny, gorzelnie, kuźnie, drukarnie, cegielnie.

• Wykorzystanie zasobów dziedzictwa technicznego do celów turystycznych sprzyja rozwojowi gospodarczemu, zarówno w skali lokalnej jak również w krajowej.

• Potencjalnymi produktami turystycznymi w Polsce mogą być: 81 kopalń węgla kamiennego, 31 hut żelaza, 237 fabryk maszyn, itd.

• Polska dysponuje bogatymi zasobami zabytków technicznych i przemysłowych. Wśród 150 najbardziej atrakcyjnych turystycznych obiektów blisko 1/3 to zabytki związane z dziedzictwem przemysłowym.

9. Turystyka zrównoważona - turystyka na obszarach wiejskich:

• W ramach turystyki zrównoważonej zaleca się rozwijanie następujących odmian:

• Turystyka wiejska

• Agroturystyka

• Ekoturystyka

• Ekoagroturystyka

10. Inne rodzaje turystyki:

• Turystyka krajoznawcza - poznawanie kraju ojczystego, gromadzenie wszelkich o nim wiadomości i popularyzowanie ich. Silna funkcja wychowawcza.

• Turystyka socjalna - zależy od polityki społecznej danego państwa. Finansowanie i dofinansowywana przez państwo wypoczynku dla uboższych grup społeczeństwa.

• Turystyka alternatywna - przeciwieństwo turystyki masowej, konwencjonalnej. Turystyka oparta na kontakcie i harmonii, na idei krajoznawstwa, poszukująca obcowania z ludnością lokalną.

• Turystyka etniczna - nazywana sentymentalną. Podróże zagraniczne odbywane do krajów pochodzenia przodków.

• Turystyka polonijna

• Turystyka kulturalna

• Turystyka weekendowa

• Turystyka edukacyjna

---