Temat: TYPOLOGIA PRZEDSIEBIORSTW PRZEMYSŁOWYCH
Przesłanki określania kryteriów definiowania MSP
Małe przedsiębiorstwo
zatrudnia poniżej 50 pracowników
przychód netto ze sprzedaży towarów i operacji finansowych był poniżej 7 mln EUR lub
suma aktywów bilansu na koniec roku nie przekroczyła 5 mln EUR
Średnie przedsiębiorstwo
zatrudnia poniżej 250 pracowników
przychód netto ze sprzedaży towarów i operacji finansowych był poniżej 40 mln EUR
suma aktywów bilansu na koniec roku nie przekroczyła 27 mln EUR
Jednolita definicje MSP opracowano w krajach UE w połowie lat 90-tych. Stanowiła ona podstawę propozycji i zaleceń sformułowanych ostatecznie przez Komisję Europejską w 1999 roku. Definicja oparta jest na następujących, podstawowych kryteriach:
stan zatrudnienia
niezależność firmy
wartość sprzedaży
suma bilansowa
Przedsiębiorstwo Przedsiębiorca |
W poprzednim roku obrotowym
|
||
|
Zatrudniał średniorocznie mniej niż |
Osiągnął przychód NETTO ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekraczający równowartości w złotych |
Suma aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec poprzedniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości w złotych |
Mały |
50 pracowników |
7 mln EUR |
5 mln EUR |
Duży |
250 pracowników |
40 mln EUR |
27 mln EUR |
Dodatkowo w updg określono, że mimo spełnienia podanych w tabeli kryteriów przedsiębiorca mały i średni musi odpowiadać warunkom określonym w tabeli poniżej
Nie uważa się za małego, przedsiębiorcy, w którym przedsiębiorcy inni niż mali posiadają
|
||
Więcej niż 25% wkładów, udziałów lub akcji |
Prawa do ponad 25% udziału w zysku |
Więcej niż 25% głosów w zgromadzeniu wspólników (akcjonariuszy) |
Nie uważa się za średniego, przedsiębiorcy, w którym przedsiębiorcy inni niż mali i średni posiadają
|
Wprowadzenie
Znaczenie sektora MŚP w gospodarce ogółem
Klasyfikacja podmiotów gospodarczych wg form własności
Typologia spółek
spółka osobowa: cywilna, jawna, komandytowa, partnerska
spółka kapitałowa: z o.o., akcyjna, jednoosobowa, spółka skarbowa państwa
spółka z kapitałem zagranicznym
PODZIAŁ SPÓŁEK ZE WZGLĘDU NA ICH RODZAJE I REGULUJACE JE KODEKSY
Spółki osobowe. Podobieństwa i różnice
CECHY PORÓWNAWCZE
|
SPÓŁKA CYWILNA |
SPÓŁKA JAWNA |
1. Typ spółki
|
cywilna |
handlowa |
2. Rodzaj spółki
|
osobowa |
|
3. Tworzenie |
Powstaje na podstawie umowy zawartej pomiędzy co najmniej dwiema osobami
|
|
|
Umowa powinna być zawarta na piśmie (brak tego nie czyni jej nieważną)
Nie podlega wpisowi do rejestru handlowego |
Umowa pisemna jest wymagana
Podlega wpisowi do rejestru handlowego (jeśli nie jest wpisana, traktuje się ją jako spółkę cywilną |
4. Cel działania |
Nie musi mieć charakteru zarobkowego, ale powinna zmierzać do osiągnięcia korzyści gospodarczych |
Prowadzenie przedsiębiorstwa zarobkowego w „większym rozmiarze” |
5. Osobowość prawna |
Nie posiada osobowości prawnej |
Posiada jedynie pewne uwarunkowania charakterystyczne dla osoby prawnej:
|
6. Wnoszone wkłady |
Wnoszone wkłady są istotnym elementem umowy zawieranej między wspólnikami i mogą dotyczyć np. świadczonych usług, przekazywanych praw, istnieje domniemanie ze wkłady są jednakowe |
Przepisy nie przewidują wniesienia przez wspólników wkładów, w praktyce jest to jednak regułą i są to np. rzeczy, kwoty, pieniężne i inne prawa
Wniesione wkłady stanowią osobny majątek spółki |
7. Odpowiedzialność za długi spółki |
Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiadają solidarnie całym swym majątkiem |
|
8. Zarządzenia |
Posiadają wyłącznie określoną strukturę organizacyjną, w której organy zarządzające mają wyraźnie określone kompetencje. Wyróżnia się w niej: Zgromadzenie Wspólników (akcjonariuszy), Rade Nadzorczą, Komisję Rewizyjną, Zarząd |
|
9. Udziały wspólników zyskach
|
Zyski obliczane proporcjonalnie do wysokości udziałów (akcji) |
|
|
Każdy wspólnik ma prawo do udziału w zyskach
Wspólnik może żądać podziału udziałów, zysków
Nikt nie może być zwolniony z udziału w zyskach
Umowa może niektórych zwolnić z udziału w zyskach |
Możliwe jest uprzywilejowanie akcji, co może wziąć się z prawem do wyższych udziałów w zyskach (dywidend)
|
10. Zbywalność wniesionych wkładów |
na udziały i prawa do zysków w spółce nie mogą być wystawione papiery wartościowe na okaziciela lub na zlecenie |
Dopuszcza się obrót akcjami a ograniczenia mogą mieć charakter przejściowy i dotyczą w zasadzie tylko akcji imiennych, których zdobycie wymaga zgody spółki
Akcja jest dokumentem mającym znaczenie papieru wartościowego |
11. Typowe przyczyny rozwiązania spółki |
|
|
NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJACY UKŁAD WŁADZ W SPÓŁKACH KAPITAŁOWYCH
UKŁAD WŁADZ W SPÓŁKACH KAPITAŁOWYCH W SYTUACJI, GDY NIE WYSTĘPUJE RADA NADZORCZA
Cechy porównawcze |
SPÓŁKA Z OGRANICZNONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ |
SPÓŁKA AKCYJNA |
1. Typ spółki |
Handlowa
|
|
2. Rodzaj spółki |
Kapitałowa
|
|
3. Tworzenie |
Spółka może być założona nawet jedną osobę
Powstanie spółki jest uwarunkowane następującymi czynnościami
Umowa musi być zawarta w formie aktu notarialnego (nazwa siedziba spółki, przedmiot działalności, czas trwania, wysokość wnoszonego kapitału zakładowego
Wniesienie przez wspólników całego kapitału założycielskiego
Powołanie władz spółki
Wpisanie do rejestru handlowego |
Udział co najmniej trzech osób (jeżeli założycielem nie jest skarb państwa)
Powstanie spółki jest uwarunkowane następującymi czynnościami:
Przygotowanie i przyjęcie statutu sporządzanego w formie aktu notarialnego (przedmiot działania spółki, wysokość kapitału akcyjnego, sposób jego zebrania, nominalna wartość akcji, ich liczba
Objęcie akcji lub ich subskrypcji (wszystkie akcje muszą być nabyte przez założycieli lub osoby trzecie)
Powołanie władz spółki
Wpisanie do rejestru handlowego |
4. Cel działania |
Powstają w szeroko rozumianych celach gospodarczych (zarobkowych)
|
|
5. Wnoszone wkłady |
Wnoszone wkłady mogą przyjmować formę: wkładów pieniężnych i niepieniężnych (aportów)
|
|
|
Majątek założycielski wniesiony przez wspólników nie może być niższy niż 50 tyś zł., prawo wymaga by został on wniesiony przed rejestracją
Kapitał dzieli się ułamkowo lub procentowo na tzw., udziały, objecie lub nabycie udziału jest równoznaczne z nabyciem członkostwa spółki
Kapitał zakładowy dzieli się na udziały o równej lub nierównej wysokości, wysokość udziału nie może być niższa niż 500zł. |
Wniesienie aportów wymaga sporządzenia pisemnego sprawozdania opiniowanego przez biegłych wyznaczonych przez sąd rejestrowy
Kapitał akcyjny wnoszony przez akcjonariuszy powinien wynosić minimum 500 tys zł., ale przed rejestracją może być wpłacona tylko część (25% wartości akcji)
Kapitał akcyjny dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej
Akcje nie mogą być wydawane poniżej wartości nominalnej, mogą być jednak wydawane powyżej tej wartości (wg. tzw. ceny emisyjnej) |
6. Osobowość prawna |
Posiada osobowość prawną
|
|
7. Odpowiedzialność członków spółki za jej długi |
Wspólnicy odpowiadają jedynie do wysokości wniesionych wkładów ryzykują jedynie kwotą, którą wydatkowali na zakup udziałów, a ich majątek osobisty stanowi odrębną masę i nie może być przeznaczony na zaspokojenie roszczeń wierzycieli |
|
|
Ograniczenie to nie ma charakteru bezwzględnego, jeżeli bowiem egzekucja z majątku spółki nie wystarcza, wówczas członkowie zarządu odpowiadają swym majątkiem za zobowiązanie |
Członkowie zarządu, bądź rady nadzorczej odpowiadają całym majątkiem |
8. Zarządzania |
Posiadają wyłącznie określoną strukturę organizacyjna, w której organy zarządzające mają wyraźnie określone kompetencje. Wyróżnia się w niej: Zgromadzenie (akcjonariuszy) udziałowców, Radę Nadzorczą, Komisję Rewizyjną, Zarząd |
|
9. Udziały wspólników w zyskach |
Zyski obliczane proporcjonalnie do wysokości udziałów (akcji)
|
|
|
|
Możliwe jest uprzywilejowanie akcji, co może wiązać się z prawem do wyższych udziałów w zyskach (dywidend) |
10. Zbywalność wniesionych wkładów |
Udziały mogą być zbyte jedynie za zgodą spółki
Udział przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji |
Dopuszcza się obrót akcjami a ograniczenia mogą mieć charakter przejściowy i dotyczą w zasadzie tylko akcji imiennych, których zdobycie wymaga zgody spółki |
PODSUMOWANIE
SPÓŁKI KAPITAŁOWE to spółki, których działalność oparta jest o kapitały, a nie na zrzeszeniu osób fizycznych
Dla powstania spółki kapitałowej niezbędne jest:
Zawarcie umowy spółki u notariusza
wniesienie kapitału założycielskiego
ustanowienie władz spółki
wpis do rejestru handlowego
Charakterystyka spółek z o.o.:
celi procedura tworzenia
kapitał zakładowy
prawa i obowiązki wspólników
uprawnienia organów spółki z o.o.
zgromadzenie wspólników
zarząd
rada nadzorcza
komisja rewizyjna
Rozwiązanie i likwidacja spółki z o.o.
rozwiązanie spółki
likwidacja spółki
Charakterystyka spółek akcyjnych:
cel i procedura tworzenia
kapitał i statut spółki
prawa i obowiązki akcjonariuszy
uprawienia organów spółki
walne zgromadzenie
rada nadzorcza
komisja rewizyjna
zarząd
Kapitał zakładowy i rodzaje akcji
rozwiązanie i likwidacja spółki
Własność państwowa
Własność prywatna kraju
Przedsiębiorstwa Państwowe
Jednoosobowe spółki Skarbu Państwa
Gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych
Inne państwowe jednostki gospodarcze
Własność komunalna
Przedsiębiorstwa komunalne
Inne jednostki komunalne
Własność mieszana
Spółki prawa handlowego z przewagą udziału kapitału:
Skarbu Państwa
Przedsiębiorstw państwowych
Innych państwowych osób prywatnych
Jednostek stanowiących własność kokomunalną
spółdzielnie
Jednostki gospodarcze organizacji społecznych, politycznych i związków
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
Spółki prawa handlowego z kapitałem prywatnym
Fundacje i zakłady fundacji
Własność zagraniczna
pozostałe
Przedsiębiorstwa i inne zagraniczne podmioty gospodarcze
Filie i przedstawicielstwa zagranicznych osób prawnych
Joint ventures z przewaga kapitału zagranicznego
Własność mieszana
Spółki prawa handlowego z przewaga udziału kapitału sektora prywatnego
Joint ventures z przewagą polskiego kapitału sektora prywatnego
SPÓŁKI OSOBOWE
SPÓŁKI KAPITAŁOWE
SPÓŁKA CYWILNA
SPÓŁKA JAWNA
SPÓŁKA PARTNER SKA
SPÓŁKA KOMANDY TOWA
SPÓŁKA KOMANDYTOWA-AKCYJNA
SPÓŁKA Z.O.O.
SPÓŁKA AKCYJNA
KODEKS CYWILNY
Art. 860-875
KODEKS SPÓŁEK HANDLOWYCH
Art. 4§1
WALNE ZGROMADZENIE
AKCJONARIUSZY / WSPÓLNIKÓW
RADA NADZORCZA
KOMISJA REWIZYJNA
ZARZĄD
WALNE ZGROMADZENIE
AKCJONARIUSZY / WSPÓLNIKÓW
KOMISJA REWIZYJNA
ZARZĄD
Źródła finansowania majątku
Kapitały własne
Kapitały obce
Kapitał zasadniczy (zakładowy)
Kapitały specjalne (celowe)
Kredyty i pożyczki
Inne zobowiązania
obligatoryjne
dobrowolne
Fundusz założycielski
Kapitał rezerwowy
Rezerwy na wybrane cele
Fundusz przedsiębiorstwa
Kapitał zapasowy
Kapitał udziałowy
Inne określone przepisami
Fundusz prywatyzacyjny
Kapitał akcyjny
Kapitał prywatny właściciela