Choroby przebiegające ze zmianami na skórze głowy: Pasterelloza - w postaci ostrej zasinienie dzwonka, a w postaci przewlekłej tzw. choroba dzwonowa - ropień dzwonka Gruźlica u papug - guzki ( m. tuberculosis) MD - zanik grzebienia i dzwonków w postaci ostrej, a w postaci klasycznej wychudzenie i profil ptaka drapieżnego
Zakażenia gronkowcowe - u niosek pourazowe zapalenie dzwonków Ospa - krosty ospowe w okolicy oczy, dzioba, na grzebieniu i dzwonkach Skaza moczanowe - zasinienie grzebienia Lateryzm - zaburzenie aktywności oksydazy lizynowej - głowa, skóra i mięśnie są blade Aspergilloza - zapalne guzki pod III powieką i to daje obraz powiększonego oka Różyca - martwicowe zmiany (strupy ) na skórze, głównie na mięsistym wyrostku grzebieniowym u samców Niedobór witaminy A - obrzęk III powieki Tyfus kur - salmonella enteritidis - zasinienie grzebienia i dzwonka SHS - obrzęk wokół oczu, powiek, zatok podoczodołowych - powiększenie głowy AL- bladość grzebienia Histomonadoza (histomonaz meleagridis)- cjanoza głowy (black head)...indyki, perliczki, kury
Diagnoza różnicowa chorób atakujących skórę i jej wytwory: Omphalitis - bolesny, czerwony, czarny strup, wokół pępka galeretowaty obrzęk Pasterelloza - w postaci ostrej zasinienie dzwonka, a w postaci przewlekłej tzw. choroba dzwonowa - ropień dzwonka + nastroszenie piór Gruźlica rzekoma (yersina paratuberculosis) - obrzęki podskórne MD - w ostrej postaci gęsia skórka, a przy klasycznej pióra łamliwe i bez połysku CAV- nastroszone pióra + wybroczyny w skórze, zgorzelinowe zapalenie skóry (cuchnący wysięk zalega na upierzeniu - tzw. ch. Niebieskiego skrzydła) Niedobór witaminy E i SE - też objaw niebieskiego skrzydła. Salmonelloza gołęgi ( S. Typhimurium v. copenhagen) - nastroszenie piór, bo jest gorączka Streptokokoza gołębie( S. Gallolitycus) - j.w. PMV gołębi- wady upierzenia zapalenie spojówek. Trichomonadoza - w postaci pępkowej duży guz wielkości jaja gołębi Ospa + zmiany na kończynach i w okolicy kloaki Ornitobakterioza - obrzęk tk. podskórnej w ok. podoczodołowej. IBH+CAV= zgorzelinowe zap. Skóry Zakażenia gronkowcowe - nioski - zapalenia skóry stóp i pourazowe zapalenie dzwonków, u brojlerów - zamartwica końcówek skrzydeł, występują ropne pęchrzyki (czarne strupy) Amidostomatoza - wadliwe upierzenie Skaza krwotoczna - zasinienie i zażółcenie skóry na głowie, szyi i mostku oraz pękanie skóry
Czynniki uszkadzające pióra u drobiu: Pasożyty (amidostomatoza), Wirusy ( MD, CAV), Bakterie: Salmonella enteritidis- wady upierzenia, Złe warunki środowiskowe, Zaburzenia hormonalne ( cysty jajnika, nadczynność albo niedoczynność tarczycy), Stresy , nieprawidłowe stosowanie leków, pterofagia i kanibalizm
Czynniki immunosupresyjne mające znaczenie w praktyce drobiarskiej: Biologiczne: Wirusy ( IBD, CAV, REO, MD, AL.), Bakterie (E.Coli, M. meleagridis, S. Fecalis), Pasożyty (Cryptosporidia sp.), Chemiczne: Mykotoxyny, NH3, Antybiotyki, Metale tox., Żywieniowe: Niedobór aminokwasów (metioniny, waliny, treoniny) witamin (A, E, B2, C, kw. Pantotenowego), minerałów (Zn, Cu, Cl, Na, Se), Środowiskowe: Temp., Wilgotność, Stres socjalny, Błędy w technice żywienia
Charakter zmian AP w płucach przy różnych czynnikach etiologicznych: Choroba Angara - przekrwienie i obrzęk płuc , Ornitobakterioza -włóknikowe zapalenie płuc i worków powietrznych, Coligranulomatoza (ziarninika Hjarrego) - guzy wielkości jaja gołębiego w płucach, Pasterella - przekrwienie i krupowe zapalenie płuc (indyki), Gruźlica - przy postaci przewlekłej występuje zapalenie płuc, u indyków występują zmiany w płucach , Gruźlica rzekoma - zapalenie płuc (AP), Salmonella pullorum - ogniska martwicy w płucach, Tyfus - (S. Enteritidis) - występuje postać płucna
Choroby układu oddechowego kur w diagnostyce różnicowej: choroby bakteryjne: Mykoplazmy, Koligranulomatoza - guzy w płucach, Pasterella - krupowe zap. Płuc, Hemophilus galinarum = zakaźny nieżyt nosa, Gruźlica - indyki zm. w płucach, Pseudogruźlica - przewlekła: zm. w płucach, Ornitobakterioza, choroby wirusowe: IB, ILT, Syndrom CRD(ND, IB, M.g.), Influenza, ND- charczenie, rzężenie, SHS, TRT, Ch. Angara-przekrwienie, grzybice, Aspergiloza- guzki żółtawe w płucach i kaszel
Choroby worków powietrznych u drobiu: CDR - mykoplazma gallisepticum (worki wypełnione włóknikiem), Coli - niewydolność, ORT - płyn jogurtowy w workach, włóknikowe zapalenie, Chlamydioza - włóknikowe zapalenie
Choroby górnych dróg oddechowych u drobiu: Mykoplazmy - nieżytowe zapalenie krtani, tchawicy, oskrzeli, ILT - 1/3 górna tchawicy, IB - 1/3 dolna tchawicy, SHS/ TRT - wypływ z nosa, rzężenia
Ważniejsze przyczyny dysfunkcji wola u ptaków: Nowotwory, Zakażenia wirusowe np.: IBH- zwracanie z wola, Owrzodzenia w wolu i żołądku, Trichomonadoza, Zatrucie, Ciało obce, Idiopatyczne zapalenie wola głównie u samców papużek falistych.
Jednostki przebiegające ze zmianami w żołądku gruczołowym: CAV - wybroczyny, Amidostomatoza - owrzodzenia, IBD - wybroczyny , ND - wybroczyny na przejściu żołądka gruczołowego w mięśniowy, MD - przy postaci ostrej rozrost nowotworowy, Wrzodziejące zapalenie jelit - wrzody w żołądku gruczołowym, REO- zap.
Choroby przewodu pokarmowego u ptaków domowych: Idiopatyczne zapalenie wola paużek falistych, Choroba pacheca (biegunka), Kocydioza E. Balaeti, edunsingi, Neuropatyczny syndrom rozszerzenia żołądka gruczołowego u papug (PMV-3, candida albicans, ale w pełni nie wyjaśnione) - uszkodzone zwoje parasympatyczne żołądka. zwracanie z wola, niestrawione ziarna w kale..., Nowotwory jamy brzusznej
Spirochetoza - borrelia anserina przenoszone przez kleszcze, owady krwiopijne, p/pok, główne objawy brak apetytu, biegunka (kał biały), PU, nieżytowe zapalenie jelit. , Zakażenia gronkowcowe przy postaci porażennej występuje wodnista biegunka , a przy zapalenie stawów i kości kał jest śluzowy, brązowy bądź krwawy., Streptokokus - przy postaci przewlekłej występuje biegunka
Zapalenia jelit u drobiu - etiologia, klinika i postępowanie terapeutyczne: Różyca - zapalenie nieżytowe jelit, Histomonadoza - krwotoczne zapalenie jelit ślepych , czasem wrzody penetrujące ścianę jelita, Nekrotyczne zapalenie jelit (C. Perfingens A i C), Wrzodziejące zapalenie jelit (C. Colinum)
Zapalenie jelit ślepych u drobiu: Histomonadoza - krwotoczne zapalenie jelit ślepych , czasem wrzody penetrujące ścianę jelita, Wrzodziejące zapalenie jelit (C. Colinum), Zakaźne zapalenie jelit inaczej monocytoza indyków, inaczej ch. Niebieskiego grzebienia (koronawirus) - rozdęcie jelit śłepych i krwotoczne zapaleni XII-nicy, kokcydioza
Choroby ptaków przebiegające z objawami biegunki: Salmenlloza eneritidis - biegunka, tyfus - S. gallinarum(żółto-zielona), S.pullorum (biało-gipsowa), Pasteralla - przy postaci ostrej występuje biegunka zielonkawo-brunatna z pasmami śluzu i krwi, Gruźlicca rzekoma - nieżyt jeilt - biegunak, Colibakterioza - biegunka brązowo - żółta lub biała, MD - postać klasyczna (biegunka), ND - zielonkawo - kremowa biegunka, wybroczyny w jelitach, prostnicy i na przejściu ż. gruczołowego w mięśniowy, krwotoczne i nieżytowe zapalenie jelit cienkich z ogniskami owrzodzeń, Chlamydioza - wodnista biegunka, Zakażenia gronkowcowe - przy postaci porażennej - biegunka wodnista, a przy zapaleniu stawów biegunka jest krwawa, brązowa lub śluzowa, Kokcydioza - różne objawy w zależności od gatunku Eimeria, spadek wykorzystania paszy
Ch. wirusowe ukł.pok. drobiu: MD - biegunka zielokawo-kremowa, ND , CAV - spadek apetytu, wybroczyny, IBD - wybroczyny w żołądku gruczołowym, AE - zmiany martwicowe w żołądku mięśniowym, Influenza - biegunka, spadek apetytu, AL. - biegunka, Choroba Angara - uszkodzenie wątroby, kał śluzowo - żółty, REO - spadek przyrostów
Wymień czynniki etiologiczne wywołujące zmiany makroskopowe w wątrobie (opisz ich charakter): Colibakterioza - wątroba żółta u piskląt , a u dorosłych machoniowa, Gruźlica - guzki, Tyfus - wątroba oliwkowa lub gliniasta, S. Typhimurium v. Copenhagen - przekrwienie bierne w wątrobie, Salmonella enteritidis - ogniska martwicowe, Streptococus gallolitycus - powiększona i przekrwiona, Pulloroza - przekrwienie i powiększenie wątroby, Nekrotyczne zapalenie jelit - ogniska martwicowe, Wrzodziejące zapalenie jelit- ogniska martwicowe i ogólne powiększenie narządu, CAV - zmiany zapalne w wątrobie
Chlamydioza - powiększenie wątroby i włóknikowe zapalenie jej torebki, u indyków jest zielonkawa, a u kaczek jasno żółta, Ch. Angara - powiększona i krucha wątroba z ogniskami martwicy skrzepowej i ciałka wtrętowe w hepatocytach., Wtrętowe zapalenie wątroby IBH - ciałka wtrętowe wew-jądrowe w hepatocytach, a ogólnie wątroba jest plamista, powiększona z ogniskami martwiczy, REO- przekrwienie i ogniska martwicze
Histomonadoza - okrągłe szaro- żółte ogniska martwicze z wklęśniętymi środkami Przyczyny zmian martwicowych w wątrobie u ptaków domowych: Chlamydioza, Choroba pecheca (herpes), Spirochetoza (borrelia anserina), Streptokokoza, Wirusowa choroba opierzających się papużek falistych (papovaviridae)
Wymień czynniki etiologiczne wywołujące zmiany makroskopowe w śledzionie (opisz ich charakter): Chlamydioza - powiększenie, Monocytoza indyków - śledziona jest mała, Różyca - powiększona , gruźlica rzekoma - obrzęk śledziony, Ch. Dersyego - powiększenie, Colibakterioza - powiększenie śledziony, Omphalitis - powiększenie narządów wew. , Pulloroza - powiększenie i przekrwienie, S. Enteritidis - ogniska martwicze, CAV- atrofia śledzony, IBD - mierne powiększenie śledziony, Streptokokus gallolitycus - powiększona i przekrwiona, IBH (wtrętowe zapalenie wątroby) - atofia śledziony, REO- pow., przekrw.,og. martw.
Choroby układu nerwowego u drobiu: Flawivirus-ch. wesselbrońska(struś), Ch. bornaska- porażenia, zaburzenia nerwowe(struś), Salmonrlloza-neurotoksyny: zaburzenia równowagi , Salmonella enteritidis( osowiałość, posmutnienie, senność, zaburzenia równowagi, przysiadanie na skokach, CL. Botulinum- skręt szyi, niedowłady, porażenia wiotkie, bezgłos, IB- kulawizny, niechęc do ruchu, miopatie, Ch. Mareka- porażenie kończyn, szpagat, Gruźlica rzekoma- niedowłady kończyn, IBD- drżenia głowy bo uszkodzenia tkanki nerwowej, AE- drżenia, niedowłady, przysiadanie na skokach, nienaturalny pisk, Aspergilloza indyków- obj. nerw.,bo neurotox., Niedoborowe rozmiękanie mózgu- skręt szyi,opistotonus, drżenie, podniecenie, Niedobór wit. A- niezborność ruchów, chwiejny chód, Niedobór wit.B- opistotonus, obj. nerw., Rzekomy pomór u strusi- niezborność, tortikolis, porażenie, Gronkowce-postać porażenna, ruchy maneżowe, Influenza u kur- zap. ucha: torticolis
Jednostki chorobowe przebiegające z objawem krwawych wylewów w mięśniach: CAV, IBD - w mm. piersiowych i udowych, Skaza krwotoczna - przyśrodkowa strona mm. ud i na skrzydłach , Influenza i różyca u indyków - ogólna wybroczynowość
Choroby przebiegające ze zmianami makroskopowymi w sercu u ptaków: Pulloroza - serce sękate, Choroba Angara - powiększone, płyn w osierdziu, Ospa gołębi - przerost, Coli - postać niepowikłana - włóknikowe zapalenie worka osierdziowego, Pasterelloza - wybroczyny pod nasierdziem, Botulinizm - wybroczyny na osierdziu, MD - rozrost nowotworowy, Streptococus gallolitycus - płyn w worku osierdziowym, Chlamydioza - złogi włóknika w worku osierdziowym, Influenza - zapalenie worka osierdziowego, Skaza krwotoczna - wylewy w sercu, Skaza wysiękowa - wylewy w worku osierdziowym, Różyca (indyki) - zmiany w sercu, S. Arizone (indyki) - zapalenie osierdzia, Choroba okrągłego serca (indyki) - płyn w worku osierdziowym, Niedobór B12 - powiększenie serca i wybroczynowość
Podać czynniki etiologiczne powodujące zmiany makroskopowe w jajniku: Białaczka - powiększenie, MD - rozrost nowotworowy, ND - przekrwienia, Salmonella - przekrwienia, Coli - włóknikowe zapalenie, Pasterella - włóknikowe zapalenie
Podać czynniki etiologiczne powodujące zmiany makroskopowe w jajowodzie: Salmonella gallinarum - kule żółtkowe są zwyrodniałe i odkształcone bo bakterie namnażają się w jajniku, Coli - włóknikowe zapalenie jajowodu i zniekształcone kule żółtkowe, ND - przekrwiona część maciczna jajowodu, IB - „fałszywe nioski” , niedorozwój części głównej jajowodu i cieśni, cysty w ścianie jajowodu i w więzadle podkreskowym
Choroby nerek u drobiu: Koligranulomatoza- guzy wielkości jaja gołębia, Rzekoma gruźlica- obrzęk nerek, Ch.Mareka- ostra: rozrost nowotworowy, IBD- zm. W nerkach i moczowodach, IB- postać nerkowa: nerki pow. przekrwione lub blade, moczany w moczowodach, Białaczka- pow. nerek
Choroby przebiegające z wielomoczem u drobiu: IB - śródmiąższowe zapalenie nerek
Choroby powodujące zmiany w narządzie wzroku: MD - postać kalsyczna - zmiany kształtu źrenicy, tęczówka szara, plamista, brak akomodacji (uszkodzenie n. Wzrokowego), ILT - surowiczy wyciek z worka spojówkowego, IB - postać oddechowo- łzawienna, Chlamydioza - wyciek surowiczy z worka spojówkowego, obrzęk powiek, świąd oka, uszkodzenia rogówki, ropne zapalenie spojówek oraz gałki ocznej, światłowstręt, Influenza - wyciek z worka spojówkowego, SHS - obrzęk wokół oczu, powiek, wypływ z worka spojówkowego, ocieranie oczu o pióra szyj
Choroby bakteryjne przenoszone drogą pionową: Salmonella pullorum, arizone, Mykoplazma gallisepticum (CRD), E.coli Choroby wirusowe przenoszone drogą pionową: CAV, IB, IBH, AE, AL., Ch. Angara, EDS'76, REO
Ch. wirusowe drobiu mające wpływ na produkcję nieśną: EDS'76, ND- lanie jaj, przerwy w nieśności przez 4-8 tyg., IB-„fałszywe nioski”, post. rozrodcza- spadek nieśności+ wady skorupy+ rozrzedzenie białka gęstego, Influenza- spadek nieśności z 80 do kilku %, SHS- spadek nieśności o 2-3 (do30)%, Ospa- spadek nieśności i produkcji, REO- spadek nieśności Choroby drobiu w przebiegu których dochodzi do uszkodzenia skorupy jaj: Coli, IB, EDS'76 - brak kutikuli, pierścienie i porowatość Choroby drobiu w przebiegu których dochodzi do zmian w zawartości jaj: Coli - zmienia jakość treści jaja, IB - rozrzedzenie białka gęstego, EDS'76 - mętne rzadkie białko
Podać choroby drobiu przebiegające z bardzo wysokim % śmiertelności: Pasterelloza - postać ostra - 100 % Postać przewlekła - 35 %, fluenza kur - do 100%, Coronawirusowe zapalenie jelit (indyki) - 5 - 100 %, Pomór kaczek 5 - 100 %, Omphalitis - 0,3 - 95 %, ND - 5 - 95 %, REO - 80 - 90 %, Ch. Angara - 30 - 80 %, Skaza wysiękowa - 30 - 80 %, IBD - 0,5 - 60 %, IB - młode - 5 - 60 %, Gruźlica rzekoma - 65 %, MD - postać ostra - 15 - 55 %, AE - 5 - 50 %, Pokarmowa dystrofia - 5 - 50 %
Diagnostyka różnicowa zaburzeń statyczno- kinetycznych u drobiu: Salmonelloza-neurotoksyny: zaburzenia równowagi Salmonella enteritidis (osowiałość, posmutnienie, senność, zaburzenia równowagi, przysiadanie na skokach), CL. Botulinum- skręt szyi, niedowłady, porażenia wiotkie, bezgłos, Ch. Mareka- porażenie kończyn, szpagat, Gruźlica rzekoma- niedowłady kończyn, Gruźlica- kulawizna, Mykoplazmy- kulawizny, Pasterella- ostra: chwiejny chód, przewlekła: kulawizna, Niedobór wit. A- niezborność ruchów, chwiejny chód, Rzekomy pomór u strusi- niezborność, tortikolis, porażenie, Peroza, Gronkowce- postać porażenna, Dystrofia mm.(niedobór wit.E i Se) skaczący chód
Choroby nóg brojlerów: Krzywica, Peroza, Dyschondrioplazja k. piszczelowej kaczki, REO - wir. zap stawów, zap. pochewek, martwica głowy kości udowej, Osteopetroza- zeskalenie kości, rozrost i zgrubienie kości długich
Zapalenia stawów drobiu: Gronkowce, Mykoplazmy, REO-wir. zap stawów, zap. pochewek, martwica głowy kości udowej, Kolibakterioza, Pasterella- p. przewlekła: obrzęk, kulawizna
Choroby kończyn u ptaków domowych: Świerzb - cnemidocoptes mutans , Gronkowce - staphylococus aureus zapalenie kości i stawów obrzęk stawów skokowych, śródstopia i palców (obrzęk gorący, twardy, napięty, bolesny ), występuje postępująca kulawizna, Streptokokoza - w postaci przewlekłej dołącza się zapalanie stawów.
Najczęściej występujące choroby wirusowe u brojlerów: CAV - typowa choroba brojlerów, REO, Choroba Angara, MD - postać ostra (4-9 tyg), pogorszenie parametrów przyrostu, IBH - 5 - 7 tyg, Influenza - 3 - 10 tyg, AE (2-3 tyg 1-18 mca), ND - w każdym wieku, IBD - w każdym wieku, IB - w każdym wieku
Choroby okresu okołolęgowego piskląt kurzych: Omphalitis, Hypertermia powylęgowa, Hypotermia powylęgowa, CAV (5dnia życia), Salmonella - nie zresorbowany woreczek żółtkowy , Pulloroza (wrodzona, nabyta podczas klucia), Zakażenia gronkowcowe
Choroby bakteryjne piskląt kurzych: Omphalitis, Pulloroza, Mykoplazmoza (gł. 19-21 dnia), Gruźlica rzekoma, Ornitobakterioza (3 tyg)
Choroby występujące najczęściej u ptaków dorosłyc: Gruźlica, Tyfus kur (5-7mcy), Zakaźny nieżyt nosa kur (5-12 mcy), MD (postać klasyczna - 3-8 mcy), ILT (młode nioski ok. 28tyg), SHS (kury 30-52 dzień życia), IBD (każdy wiek), IB (--//--)., AE (2-3 tyg 1-18mcy), AL. (16tyg-2lata), EDS'76 (22-46tyg)
Choroby wywołane przez nicienie u drobiu: Askaridioza a. dissimilis (indyki), a. galli (kury), Amidostomum anseris (gęsi i kaczki), Encoleus annuatus, Kapilarioza Tominx anatis (kaczki), Tominx contorta (kury), Capilaria obsiguata (kury), Capilaria candinflata (gęsi), Heterakis gallinarum, Syngamus trachea
Kokcydioza drobiu: Kury Eimeria acervulina (jelita cienkie), tenella (jelita ślepe), brunetti (końcowy odc. Jelit cienkich i jelita ślepe), necatrix (środkowy i końcowy odc. Jelit cienkich), maxima (jelita cienkie)
Indyki adenoides ( j. Cienkie, j. Ślepe, prostnica), meleagridis (jelita cienkie) , gallopavonis (jelita biodrowe, prostnica, czasem j. Ślepe)
Profilaktyka i leczenie kokcydiozy drobiu: immunoprifilaktyka u kur. Dopiero udane próby atenuacji oocyst szczepionkowych umożliwiły stworzenie szczepionek bardziej bezpiecznych, (choć pewne ryzyko nadal pozostaje). Atenuacja kokcydiów polegała głównie na selekcji. Zobserwowano, że w każdym cyklu rozwojowym istnieje pewna liczba oocyst, których okres prepatentny był znacznie skrócony. Takimi oocystami zakażano embriony ptaków i w kolejnych cyklach selekcjonowano oocysty. W ten sposób doprowadzono do wyselekcjonowania oocyst o skróconym cyklu rozwojowym, trwającym 13-27 godzin. Została zmniejszona zdolność namnażania, a więc liczba schizontów i destrukcja jaką one powodowały uległa zmniejszeniu. Powstały więc szczepy tzw. precautious line, które są immunogenne, ale nie patogenne. Bezpiecznymi szczepionkami istniejącymi na rynku europejskim są Paracox (produkcji Pitman-Moore, Anglia) oraz Livacox (produkcji Biopharm, Czechy) immunoprofilaktyka u indyków: W Pl zarejestrowano szczepionkę Immunocox T1 (produkcji Vetech). Jednak nie spotkała się ona z akceptacją na naszym rynku. Stało się tak głównie dlatego, iż była ona trudna w użyciu. Każda dawka szczepionki zawiera nie mniej niż 200 żywych oocyst Eimeria meleagridis oraz Eimeria adenoeides. Szczepienie zaleca się przeprowadzać w 5 dniu życia.
chemioprofilaktyka :obejmuje stosowanie kokcydiostatyków jonoforowych (monezyna, salinomycyna, narazyna, lazalocyd, maduramycyna), obejmuje stosowanie kokcydiostatyków chemcznych - syntetycznych np. amprolium, diclazuril, halofunginon, leczenie polega na stosowaniu w wodzie do picia wyżej wymienionych ale przede wszystkim sulfonamidów, amprolium i toltrazurilu
Choroby wywołane przez pierwotniaki gołębi: Trichomonas, Heksamitoza - heksamita columbae występuje we wszystkich odcinkach p/pok, wywołuje nieżytowe lub włóknikowe zapalenie błony śluzowej jelit., Histomonas - przenosi nicienia heterakis
Najczęściej występujące ektopasożyty u drobiu: Menopon gallinae - wszoł, je pióra czasem krew, Eomenacanthus stramineus - wszoł, pije krew , Cyclotogaster heterograplus, Goniocotes gallinae - je pióra, Onlocrepsis dissimilis, Ceratophyllus gallinae - pchła, Cimex columbarium, lectularium - pluskwa, Cnemidocoptens mutans - świerzb kończyn , Cnemidocoptens gallinea
Najczęściej występujące ektopasożyty u gołębi: Menopon gallinea - wszoł, Cimex columabarium - pluskwa, Cnemidocoptes mutans - świerzb nóg, Cnemidocoptes columbae, Epidermoptidae - roztocza, Analgesidae - roztocza, Dermoglyphidae - roztocza, Dermanyssmus gallinea - ptaszyniec, Anges reflexus - obrzeszek
Najważniejsze choroby wirusowe indyków: TRT, SHS, Zespół złego wchłaniania, Krwotoczne zapalenie jelit, Zakaźne zapalenie jelit - monocytoza, ND, MD, AE, REO, Influenza, Adenowirus - nadżerki w mielcu
Najważniejsze choroby bakteryjne u indyków: Salmonelloza, arizonoza, Chlamydioza, E.Coli, Gruźlica rzekoma, Mykoplazmoza, ORT, Pasterelloza, Różyca
Choroby niedoborowe indyków: Lateryzm - min. niedobór Cu, Peroza, Skaza moczanowa - min. niedobór wit. A Wirusowe choroby kaczek i gęsi : Ch. Dersyego, Wirusowe zapalenie wątroby typ I (picornavirus), Wirusowe zapalenie wątroby typ II (artrovirus), Wirusowe zapalenie wątroby typ III, Pomór kaczek (herpes wirus), Influenza, Parwowiroza kaczek piżmowych, Syndrom karłowatości i skróconego dzioba, Reoviroza
Pasożytnicze choroby ptaków domowych: Kokcydioza - Eimeria balaeti, dunsingi - ptaki ozdobne
Cnemidocoptes mutans, prolificus, gallinae, pilae (świerzb) - papugi , kanarki, Laminosiopties cysticola, Rivoltasia bifurcata, Sternostoma tracheacolum (roztocz) - kanarki, amadyny i inne wróblowate, Copocephalum (wszoły) - ptaki ozdobne , Eomenopon (wszoły), Psittacomenopon (wszoły), Philopterus (wszoły)
Choroby wywołane przez adenowirusy u drobiu: Grupa I: IHS - Ch. Angara, IBH - Wtrętowe zapalenie wątroby typ I, IBH - Wtrętowe zapalenie wątroby typ II, HHS - hydropericardium hepatitis syndrom, Zapalenie oskrzeli u przepiórek, Grupa II: HEV (indyki), Grupa III: EDS'76
Choroby wywołane przez herpeswirusy u ptaków: MD, Ch. Pacheca, ILT, Zakażenia herpeswirusowe gołębi , Pomór kaczek
Znaczenie niedoborów mineralnych w produkcji drobiarskiej: Rozmiękanie mózgu , Chondrodysplazja
Krzywica, Mn- zamieranie zarodków, głównie podczas lęgu -typowa peroza (ześlizgiwanie się ścięgna Achillesa) -staw skokowy- zgrubiały, spłaszczony -kości podudzia-skrócone, wygięte -dziób papuzi, upośledzone tworzenie puchu -w stadzie podst.- spadek nieśności, gorsza ruchliwość, Zn- zamieranie zarodków w różnych okresach ink. -zarodki: wygięcie kręgosłupa do przodu i anomalie koścca, kończyny lub palce szczątkowe, zrośnięcie kończyn, deformacje czaszki, brak zrostu powłok brz., st. podst.- złe upierzenie, łuszczenie i rogowacenie skóry, zanik brodawek piór, Mg- zamier. zam. w różnych okr. inkub.
U zarodków- wadliwa bud. koścca, skrócenie kończyn, wady w bud. dzioba i st. Żuchwowego, St. podst.- wady w bud. Skorupy, Mo- zamier. zar. :19-20 dzień ink. i w okresie klucia, Zarodki- anomalie rozwojowe kończyn:( skrzywienie lub brak palców), zab. rozwojowe głowy(niedorozwój oczu, brak dzioba), St.podst.- spadek nieśności, J- zamieranie zar. w różnym okr. inkub. -zar.: zahamowanie w rozwoju, -st. podst.- spadek nieśności, skłonność do kanibalizmu, Se- zamier. Zar. w pierwszym tygodniu inkub. -zar.-pierścień krwawy na skutek zab. w krążeniu płodowym -st. podst.- obniżona ruchliwość, dystrofie mięśniowe, spadek zapładniania jaj
Znaczenie niedoborów witaminowych w produkcji drobiarskiej: Krzywica-D, C, hormony, Ca,P, Peroza-E,H, B6, kw. Foliowy, Mn, Zn, Chondrodysplazja- D3, Mn, Fe, Cu, zły stosunek Ca:P, Niedoborowe rozmiękanie mózgu- E, Dystrofia mm.-E, Se, Wit.A - zamieranie: do 10 dnia i 16-18 dzień, w klujniku więcej odpadów, skaza moczanowa -st.podst.:spadek nieśniści, więcej jaj niezapłodnionych, u chorych niosek-zap.powiek, upierzenie matowe, Wit B1- obj. nerw, Wit B2-śmiertelność zarodków do 4 dnia, 9-14, 20 dzień-„karakuły” -st.podst.-spadek nieśności,mniejsza masa jaj(jeśli też niedobór innych B), białko jaja rzadkie i jasne
Wit B12- zamieranie16-18 i w czasie inkub. -st.podst: kanibalizm, spadek nieśności, blade grzebienie, Wit D3- zamieranie20-21, u zarodków krzywica i skłonność do krwawień -st.podst.- osteomalacja(paraliż jajowy), czasem niedowłady kończyn, skorupy jaj cienkie chropowate., Wit K - skaza krwotoczna, Wit H - zamieranie 3, 4, 17 i w czasie klucia, zarodki z objawami perozy i duża głowa z krótkim papuzim dziobem, w stadzie podstawowym spadek nieśniości, Kwas foliowy - zamieranie zarodków 20 dzień, u zarodków peroza, brak dzioba, zrost lub brak palców, w stadzie podstawowym spadek wylęgowości
Metody ograniczania immunosupresji tła wirusowego u drobiu: SZCZEPIENIA !!!, IBD - Szczepimy stada R, T i B, Dospojówkowo, do wody, aerozol żywa szczepionka, i.m., s.c. szczepionka inakt., In ovo 18 dzień inkubacji, 3 programy szczepień: Stado RiT: a)standardowy-2xżywą i1xinaktyw b)zaostrony-3xżywą, 1xiinaktyw, c)interwencyjny- 1xszcz.słaboatenuowaną. Stado B: a)2xżywą, b)3xżywą c)1x atenuowaną
CAV - przenosi się transovarialnie, więc szczepimy nioski najpóźniej na 3 tygodnie przed wejściem w okres nieśności. stada rodzicielskie szczepimy w wieku 12 tyg. (jeśli nie mają Ab). stosowana jest szczepionka żywa w wodzie do picia. REO - Wyróżniamy szczepy klasyczne (np.1133 ) i wariantowe (np. ERS), Szczepimy s.c. i wing-web. Większe zagrożenie: 5-10tydz(żyw), 4-7tydz(żywa), 9-11tydz(inaktERS),17-18tydz(inaktERS). Mniejsze zagrożenie: 4-7tydz(żywa),9-11tydz(żywa),17-18tydz(inaktERS), MD - Szczepimy stada R, T i B, Metody : in ovo, aerozol, im,sc, 2 rodzaje szczepionek - liofilizowana i płynna,
Choroby zwalczane z urzędu: HPAI = pomór = influenza o wysokiej zjadliwości, ND
Choroby podlegające obowiązkowi rejestracji: Salmonellozy drobiu(enteritidis, gallinarum, typhimurium, pulorum, arizonae), Chlamydioza , Mykoplazmy ( synoviae, meleagridis, galisepticum), MD, IBD, Ch. Dersyego
Wymień ptasie zoonozy: Salmonella Enteritidis, Typhimurium, Pasterelloza (?), Mykoplazmy (?), Gruźlica, Gruźlica rzekoma, Chlamydioza, Influenza, gronkowce - epidermidis, albus, lentus, xylosus, ceurus
Choroby układu powłokowego u gołębi: Ospa, Salmoenlloza i streptokokoza - nastroszenie piór bo gorączka, PMV - wady upierzenia Choroby układu oddechowego u gołębi: Zakaźny katar gołębi (chlamydia i herpes wirus), Streptokokoza (S. Gallolitycus) - duszność, w jamie nosowej wydzielina AP- przekrwienie i obrzęk płuc
Choroby układu nerwowego u gołębi: Salmonella typhimurium varietas copenhagen- postać nerw., zapalenie ropne mózgu, torticolis, niezborność, zesztywnienie stawu łokciowego i skokowego, Paramyxoviroza- zab. nerw., torticolis, Chlamydioza- drgawki, Str. Gallolyticus- niechęć do lotu, bo zmiany martwicowe w mm. pierś
Choroby nerek u gołębi: PMV- PU, Str. galolyticus-zwyrodnienie, Salmonella- przekrwienie Choroby układu oddechowego gołębi: Str. galolitycus- przekrwienie, obrzęk płuc, Herpesvirus- górne drogi odd., Ospa- dyfteroidalne zm. w tchawicy Ch. wirusowe ukł.pok. gołębi: Wtrętowe zap. wątroby typ 1- wodnista biegunka, zwracanie z wola, AP: zap. bł. śluz. Jelit, Wtrętowe zap. wątroby typ 2- płynny żółty kał, zwracanie z wola, brak zap. Jelit, PMV- AP: pusty przewód pokarmowy, Ospa- naloty dyfteroidalne w wolu, Herpeswirus- zap. przełyku ( ch. Smadela: AP-ogn. na podniebieniu twardym i w przełyku- „pestki pomidora” Ch. wirusowe ukł.pok. papug: Ch. pacheca (biegunka) Najważniejsze choroby bakteryjne występujące u gołębi: Salmonella typhimurium v. Copenhagen, Streptococus gallolitycus, ORT, Chlamydioza, Zakażenia gronkowcowe Choroby grzybicze gołębi: Aspergiloza, Cryptococoza, kandidioza, Choroby grzybicze drobiu: Aspergiloza a. Fumigatus glancuś, niger