1. Znaczenie zasobów ludzkich w zarządzaniu firmą.
wiedza
doświadczenie
2) innowacyjność
3) kreatywność
4) przedsiębiorczość
5) postawa
6) lojalność
2. Cele zarządzania zasobami ludzkimi.
umożliwić kierownictwu osiągniecie wyznaczonych celów przez zaangażowanie personelu
w pełni wykorzystać możliwości i umiejętności wszystkich zatrudnionych osób
inicjować zaangażowanie pracowników w pracę poprzez kontrolę jakości działań
spajać i integrować zasady polityki dotyczącej zasobów ludzkich z planami rozwoju firmy oraz wpajać odpowiednią kulturę
opracować spójny zestaw zasad polityki personalnej i zatrudnienia
stworzyć warunki pracy umożliwiające rozwój, nowatorstwo, prace zespołową oraz jakość totalną
podtrzymać gotowość do elastycznego działania w ramach tzw. ,, organizacji zdolnej do adaptacji ” oraz dążyć do jej doskonałości .
3. Istota, cele i zadania polityki personalnej.
Strategia personalna firmy - polega na sformułowaniu własnej filozofii zarządzania zasobami ludzkimi, określeniu długofalowej wizji pożądanego stanu oraz związanego z tym systemu działań taktycznych, który powinien zapewnić optymalne wykorzystanie zasobów ludzkich, gwarantujące realizację celów istotnych dla firmy w danym okresie.
Polityka personalna musi być podporządkowana przyświecającej działaniom wizji kadr i odpowiadać na pytania:
Jakie kadry stanowią ideał, do którego warto dążyć w firmie?
W jakim okresie powinno się ten ideał osiągnąć?
Jakie konkretne zadania należy w związku z tym wykonać?
Kto jest odpowiedzialny za realizację poszczególnych zadań?
4. Proces planowania zatrudnienia w przedsiębiorstwie (elementy procesu)
|
|
Prognoza popytu i podaży kadr |
|
Analiza zasobów kadrowych firmy |
Zapotrzebowanie kadrowe |
Plan zatrudnienia |
|
Plan doskonalenia kadr |
|
Plan rozwoju pracowników |
|
Plan następstw |
|
Plan działań motywacyjnych |
Plan zatrudnienia - określa liczbę, rodzaje i strukturę kwalifikacyjną pracowników
Plan szkolenia ( doskonalenia ) kadr - określa liczbę osób wymagających szkolenia, rodzaje, programy i formy szkolenia.
Plan następstw - określa kto ma zastąpić kogo na stanowisku ( rezerwowa kadra ) , poziom wykorzystania zadań i gotowość do awansu.
Plan działań motywacyjnych - obejmuje składniki materialne i niematerialne, służące oddziaływaniu na postawy i zachowania pracowników, racjonalizacje wynagrodzeń i nagród, stworzenie bodźców do doskonalenia osobistego i zawodowego pracowników.
Polityka personalna
Analiza zatrudnienia
Wartościowanie pracy
5. Korzyści płynące z zatrudnienia w przedsiębiorstwie.
unikanie niedoboru lub nadmiaru zatrudnienia
unikanie permanentnych wahań wymagań stawionych pracownikom
unikanie nadmiernych kosztów wynikających z nieplanowanej, nieefektywnej i kosztownej
rekrutacji personelu
4) ograniczenie pracy w godz. nadliczbowych
5) motywacja pracowników
6) przejrzystość kosztów rozwoju personelu
7) kształtowanie i sterowanie gospodarką kadrową
6. Kryteria doboru kandydatów do pracy.
7. Metody i techniki doboru pracowników.
|
|
|
wybór strategii rekrutacyjnej |
rekrutacja wewnętrzna |
|
rekrutacja zewnętrzna |
wytypowanie kandydata |
|
konkurs wewnętrzny |
|
|
|
wynajęcie firmy zewnętrznej |
wybór metody poszukiwania |
banki danych
|
|
internet |
|
ogłoszenia prasowe |
|
poszukiwanie tradycyjne |
wybór strategii selekcyjnej |
- ocena CV
- wywiady telefoniczne
- rozmowa kwalifikacyjna
- testy psychologiczne
- metody grupowe
- sprawdzenie referencji
dokonanie oceny końcowej |
|
decyzja rekrutacyjna |
Metody selekcji:
1) LONGLISTING
pozyskiwanie kandydatów (wybór metody poszukiwania)
ogłoszenia prasowe
internet zintegrowana grupa potencjalnych kandydatów
bank danych zainteresowanych wstępnie ofertą
poszukiwanie bezpośrednie
(poszukiwania tradycyjne)
2) SHORTLIGISTING
selekcja kandydatów (wybór strategii selekcyjnej)
ocena CV
wywiad telefoniczny
rozmowa kwalifikacyjna
metody grupowe
sprawdzenie referencji
Techniki doboru:
1.Testy inteligencji(zdolnosci ogólnych)
2.Testy zdolności specjalnych
3.Testy sprawnościowe (wydajnościowe, wydolnościowe)
4.Testy osobowości( ogólna struktura osobowości, walory przydatne dla instytucji, zachowania w warunkach ekstremalnych,sposób postępowania)
5.Testy wiadomości i umiejętnosci
6.Testy kliniczne
Wywiady
7.wyw.indywidualny
8.wyw. grupowy
9.wyw ustrukturyzowane
10.wyw mieszane (do prac naukowo-badawczych , projektowanych w dziedzinie zarzadzania)
11.wyw. problemowe ( w konkursach na dyrektora)
12.wyw.stresowe ( kandydaci na żołnierzy, policjantów)
13.wyw.kierowniczy
8. Istota i znaczenie rozmowy kwalifikacyjnej pracowników.
Podstawą rozmowy kwalifikacyjnej powinna być analiza wymagań, dzięki której zostanie precyzyjnie określony zakres koniecznej w pracy wiedzy, doświadczenia i umiejętności.
Rozmowa kwalifikacyjna
pytania o fakty
uzyskiwanie i uzupełnienie informacji o kandydacie i jego doświadczeniach zawodowych
rozmowa o doświadczeniach zawodowych kandydata i przebiegu jego kariery zawodowej
interpretacja faktów
diagnoza i ocena przydatności zawodowej kandydata
9. Metody stosowane podczas rozmów kwalifikacyjnych.
10. Istota i znaczenie autoreprezentacji - uwarunkowania jej skuteczności.
11. Znaczenie adaptacji pracowników i jej wpływ na budowanie zespołu pracowniczego.
12. Style kierowniczego oddziaływania w kierowaniu ludźmi.(psychologia)
Podstawowe style kierowania:
I.Wg kryterium zachowania kierownika wobec grupy:
1.autokratyczny-opiera się głównie na sile , charakteryzuje ją wyraźny, ostry podział na kierujących i kierowanych.Autokrata skupia władzę we własnych rękach, sam wyznacza sposoby postępowania i nie dopuszcza nikogo do podejmowania decyzji.Sprawdza się w wawrunkach skrajnych ( b.dobrych lub b.złych)
2.demokratyczne- nie ma wyraźnego podziału na tych którzy rzadzą i na tych którzy muszą słuchać . Funkcje kierownicze i wykonawcze rozdzielone sa miedzy członkami grupy. Czlonkowie grupy mają wieksza samodzielność . Wszelkie decyzje poddawane sa pod opinię grupy.Sprawdza się w sytuacjach umiarkowanych.
II.Wg kryterium przedmiotu zainteresowania kierownika ( to co kierownik chce osiągnąć)
1.Kierownicy nastawieni na zadania-Uwagę ich zaprząta zadanie które mają wykonac , nie przykładają uwagi do odczuć i potrzeb pracowników.Zachęcają do pracy ale ale jednocześnie wymagają przestrzegania procedur.Kontrolują wydajność i terminowość.
2.Kierownicy nastawieni na ludzi i na współdziałanie z nimi- nastawieni na ludzi , starają się stworzyć dobrą atmosferę w grupie.Dążą do harmonijnego i zgodnego współdziałania w grupie.
3.Kierownicy nastawieni na siebie-ich głównym celem jest osiągnięcie pozycji zawodowej, kierowanie się własnymi potrzebami i ambicjami
13. Sposoby określania potrzeb szkoleniowych pracowników.
Analiza wyników
Okresowa ocena pracowników (efekty pracy, słabe i mocne strony, potrzeby szkoleniowe)
Analiza potrzeb stanowiska
Analiza organizacji
Ankieta wśród pracowników
14. Metody i techniki szkolenia i doskonalenia kadry kierowniczej oraz pracowników.
W zależności od celu i zakresu działalności wyróżniamy:
Szkolenie, przyuczenie pracowników do wykonywania pracy na obecnym stanowisku
Doskonalenie pracowników w celu podniesienia jakości pracy na obecnym stanowisku lub osiągniecia awansu
Treningi personalne ( osobistego) rozwoju pracowników
|
Techniki szkolenia podczas pracy |
Techniki szkolenia poza pracą |
GRUPOWE TECHNIKI SZKOLENIA |
|
|
INDYWIDUALNE TECHNIKI SZKOLENIA |
|
|
15. Istota i znaczenie ocen pracowników
OCENA - jest opinią wartościującą, powstającą w efekcie porównania obiektu oceny bądź jego wybranych cech, z pewnym wzorcem (standardem) lub z innymi obiektami, wykorzystaną dla celów analityczno - kontrolnych i decyzyjnych.
Oceny w zarządzaniu służą celom praktycznym; analizie i kontroli sytuacji oraz przygotowaniu decyzji.
|
|
porównania |
|
Przedmiot oceniany i związane z nim kryteria |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Model idealny (założony standard) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Oceny dokonujemy dla potrzeb(znaczenie):
doboru ludzi do stanowisk
rozwoju zawodowego kierowników i pracowników
decydowania o awansach
decydowania o degradacjach i zwolnieniach z pracy
wynagrodzenia
16. Najczęściej stosowane formy ocen pracowników.
Oceny permanentne (ciągłe) - mają z reguły charakter niesformalizowany i podlegają bieżącej ocenie pracowników, ocenia pracy i jej rezultatów.
Oceny okresowe - są dokonywane okresowo w sposób cyklicznie powtarzalny. Uwzględniać powinny kryteria efektywnościowe, kwalifikacyjne, osobowościowe i behawioralne. Propozycje pomiędzy tymi grupami kryteriów zależą od celów, jakim dany system ma służyć.
17. Kryteria ocen pracowników.
efektywnościowe
behawioralne (zachowań)
osobowościowe
kwalifikacyjne
etyczne
społeczne
psychofizyczne
Ranga tych grup kryteriów jest zróżnicowana w zależnosci od celów jakim służą.
18. Zasady oceniania pracowników (dotyczy ocen okresowych)
Zasady oceny pracowników:
Systematyczność - ocenianie powinno być cykliczne, wartościowe wg jednolitych zasad i kryteriów umożliwiających porównanie w czasie.
Powszechność - oceny spełniają swe funkcje, gdy obejmują wszystkich pracowników bez wyjątku.
Konkretność - ocenia się tylko te cechy, które są jasno określone i wykluczają subiektywność ocen.
Jawność - cele, zasady i kryteria oceniania muszą być powszechnie znanych i akceptowanych przez pracowników i zwierzchników, a jeśli jest to możliwe to przez ich przedstawicieli.
Poufność - dotyczy wyników ocen, które być znane tylko oceniającym i ocenianemu.
Prostota - wymaganie jest łatwość posługiwania się opracowaniami, technikami i formułowaniem wyników. Wyniki powinny być dokładnie sprecyzowane i łatwo mierzalne.
Możliwość odwoływania się od oceny.
19. Metody (techniki) oceniania
PUNKTOWANIE - ocena wg listy cech osobowych lub innych czynników, ocenianych po kolei w skalach stopniowych (od 1 - 5 )
ZALETY: WADY:
Metoda najbardziej rozpowszechniona, użyteczna Raczej trudna do wykorzystania w motywowaniu,
dla płac, określanie perspektyw pracownika może dawać fałszywe wrażenie adekwatności,
stopnie są często subiektywne.
Wniosek: ocena przy pomocy stopni wymaga ścisłego określenia czynników i sposobu stopniowania
oraz szkolenia menedżerów w używaniu skali ocen.
SZEREGOWANIE - pracowników wg merytorycznej przydatności zwykle w odniesieniu do całościowo pojmowanej przydatności na danym stanowisku.
ZALETY: WADY:
Łatwość (w małej grupie) co do płac i przyszłości -nie pokazuje potrzeb szkoleniowych
pracownika - niska przydatność do motywacji
- nie pokazuje o ile lepszy jest „pierwszy”
pracownik od „ostatniego”
GRUPOWANIE - „przydzielanie” podwładnego do kategorii wydajności pracy, pojmowanej całościowo.
ZALETY: WADY:
Metoda dobra dla grupy jednolitej Silna tendencja do unikania ocen ekstremalnych
Wydajność rozkłada się następująco:
Słaby poniżej średniej średni poniżej średniej wybitny
10% 20% 40% 20% 10%
OPISYWANIE - opisowy sposób oceny sposobu wykonywania pracy.
Metoda może przyjąć postać odpowiedzi na 4 pytania:
1)Jakie są silne strony podwładnego w pracy?
2)Jakie są słabe strony podwładnego w pracy?
3)Jakie ma niewykorzystane możliwości ?
4)Jakie są potrzeby szkoleniowe?
Ponadto: metoda może mieć postać ogólnego oszacowania pracy wraz z sugestiami koniecznych działań dla poprawy wydajności pracownika
Odmiana: podwładni jednoczesnie z menedżerem piszą swoje wersje oceny własnej pracy w danym okresie, sugerując ewentualne przeniesienie lub szkolenie pomocne w karierze.
20.Istota i znaczenie motywacji w kierowaniu ludźmi.
Obejmuje składniki materialne i niematerialne , służące oddziaływaniu na postawy i zachowania pracownikow, racjonalizację wynagrodzeń i nagród, stworzenie bodźców do doskonalenia osobistego i zawodowego pracowników.
21.Elementy systemu motywacyjnego.
Materialne Niematerialne
cele
partycypacje
Płacowe Pozapłacowe delegowanie uprawnień
Wynagrodzenie Samochód slużb. komunikację
Premie Telefon kulturę organizacji
Finansowanie studiów konflikt
Prowizje Ubezpieczenia
Udział w zyskach Polisy
22. Elementy systemu wynagradzania.
Funkcje wynagrodzeń:
funkcja społeczna - polega na kształtowaniu dobrego klimatu pracy i zapobieganiu konfliktom. nie niższego niż wynagrodzenie minimalne określone prawem. Płace pracowników powinny też unikać spadku realnej ich wartości, co może budzić niezadowolenie i osłabienie ich motywacji do pracy, poprzez pogarszanie sytuacji materialnej samych pracowników oraz ich rodzin.
funkcja kosztowa - prowadząc zarządzanie płacami realizuje się funkcję kosztową, gdyż wynagrodzenie dla pracodawcy stanowi koszt. Redukcja kosztów w poszczególnych przedsiębiorstwach decyduje o konkurencyjności gospodarki.
funkcja dochodowa - w odniesieniu do pracownika wynagrodzenie spełnia funkcję dochodową, płace dla osób zatrudnionych stanowią dochód, środek na rzecz utrzymania pracownika i jego bliskich. Pracownik jest więc zainteresowany maksymalizacją wielkości wynagrodzenia.
funkcja motywacyjna - dokonywana za pomocą czterech przesłanek: wynagrodzenie skłania ludzi do podjęcia pracy, do trwania przy niej (zapewnienia stabilność w organizacji), przyczynia się do osiągania wysokich efektów pracy oraz pobudza pracowników do rozwoju swoich kompetencji, co skutkuje rozwojem firmy i osiąganiem lepszych efektów
23.Istota, funkcje i formy płac.
Wartościowanie pracy daje „pierwsze przybliżenie” jeśli chodzi o zróżnicowanie płac.
Płace powinny być zróżnicowane stosownie do:
Treści pracy
Efektów pracy
Oferty rynkowej
Wewnętrznych założeń polityki plac firmy i umowy ze zwiazkami zawodowymi
Możliwości finansowych firmy
Formy płac:
Forma czasowa
Forma premiowa
Forma zadaniowa
Forma prowizyjna
Forma kafeteryjna
Forma akordowa-forma płac w której pracownik jest wynagradzany proporcjonalnie do ilości wykonywanej pracy, stosowana do prac o łatwo mierzalnych wynikach, głównie do stanowisk robotniczych
Funkcje wynagrodzeń:
Dochodowa
Kosztowa
motywacyjna
24.Determinanty efektywnego systemu wynagradzania.
Do podstawowych determinant systemu wynagrodzeń zaliczamy:
Cele i zasady polityki personalnej
Kulturę organizacyjną
Zadania
Wyniki
Czynniki korygujące
25.Istota i znaczenie wartościowania pracy.
Postępowanie zmierzające do zwymiarowania prac i stanowisk pracy pod kątem różnic w ich treści (trudności prac), wykorzystywanym w polityce personalnej firmy.(T.Oleksyna)
Niezbędna przede wszystkim dla celów różnicowania wysokości oferowanych pracownikom płac stosownie do tego jakie prace powierza się im do wykonania.
Jego wyniki są wykorzystywane również dla celów doboru ludzi do stanowisk , oceny oraz kształtowania rozwoju zawodowego.
Wartościowanie pracy daje „pierwsze przybliżenie” jeśli chodzi o zróżnicowanie płac
Podczas przeprowadzania wartościowania należy zapomniec , kto na poszczególnych stanowiskach pracuje aby nie sugerować się nazwiskiem i nie kierowac się sympatiami ani antypatiami
Trzeba zachować bezstronność i obiektywizm
Wart.pracy odnosi się do bezosobowych wymogów stanowisk pracy
Wrat.pracy dokonuje zwykle kilkuosobowy zespół ekspertów wewnętrznych firmy, znających dobrze wszystkie stanowiska pracy i specyfike ogółu
Metody warościowania pracy
sumaryczne
sumaryczno-porównawcze(rangowe)
porównywania parami
analityczne
26.Kultura organizacyjna, jej istota i znaczenie w zarządzaniu przedsiębiorstwem (organizacją).
Kultura organizacji jest specyficznym sposobem funkcjonowania, opartym na wspólnocie wartości, praw (norm) i idei. Kultura organizacji reprezentuje wartości i idee, wspólne dla grupy osób pracujących w jednej firmie. Wartości te objawiają się poprzez symbole (np. znak firmowy, marka), opowieści (przekazy, historie i anegdoty), bohaterów, hasła i rytuały.
Określa poczucie tożsamości pracowników
Dostarcza nieuświadomionych zasad
Wzmacnia trwałość systemów społecznych
Aspekty formalne (jawne) - oficjalnie
sformułowane cele organizacji, technologia, struktura, zasady polityki i postępowania, zasoby finansowe.
Aspekty nieformalne (ukryte) -wspólne
postrzeżenia, postawy i uczucia oraz wspólne wartości dotyczące natury ludzkiej oraz stosunków międzyludzkich.