03.10.2012

PRAWO-zbiór norm i przepisów; ustanawiane i wydane przez państwo i zagwarantowanych przymusem państwowym

I. Ustanowienie, wydawanie, tworzenie nowego przepisu prawnego- sejm, senat, prezydent

II. sankcjonowanie- wiele różnych rodzajów norm: moralnych, etycznych weszło w skład naszego porządku prawnego, podnoszenie do rangi przepisu np. normy sportowej

Co tworzy system prawny?

1. konstytucja

2. ustawy

3. umowy międzynarodowe

4. rozporządzenia

5. akty prawa miejscowego

moralność-zbiór reguł postępowania wg których ocenia się czy dane postępowanie jest właściwe czy naganne

normy prawne:

1.moralnie pozytywne-normy, które nakazują taki sam sposób postępowania jak prawo; np. kradzież- potępiana przez moralność i prawo

2.moralnie negatywne- syt. odwrotna

3.moralanie obojętne-statystyki, sprawozdawczość, zasady ruchu drogowego

Różnice między normami prawnymi a moralnymi:

1.Na straży przestrzegania norm prawnych jest przymus państwowy

Na nasze zachowanie ma wpływ:

-presja społeczna

-nawyki wychowawcze

-sumienie

2.Normy prawne mają charakter dwustronny. Zawsze dla jednej strony będą wychodzić prawa a dla innej obowiązki. Normy moralne mają charakter jednostronny.

3.Normy prawne odnoszą się tylko do słów i czynów ludzkich a nie uczucia.

nienawiść-przekroczenie normy moralnej

4.Normy prawne mają charakter konkretny, zindywidualizowany. Normy moralne mają charakter ogólny.

norma prawna-elementarna część prawa; reguła prawa, która jest wydana lub usankcjonowana przez państwo i zagwarantowana przymusem państwowym.

Elementy składowe normy prawnej:

a)hipoteza-ta część normy prawnej, która zawsze będzie nam określała sytuację faktyczną, do której dana norma prawna będzie miała zastosowanie

b)dyspozycja-ta część normy prawnej, określającej sposób zachowania się w sytuacji faktycznej określonej przez hipotezę

c)sankcja-ta część normy prawnej określającej konsekwencje jakie poniesiemy w razie niedostosowania się do dyspozycji

Podział norm prawnych:

• bezwzględnie obowiązujące/imperatywne -wolą stron nie mogą być zmieniane

• względnie obowiązujące -przepisy obowiązujące-wolą stron mogą być zmieniane; daje stronom możliwość kształtowania praw i obowiązków (np. wynajem lokalu na czas określony lub nieokreślony)

stosowanie prawa-przestrzeganie prawa przez ograny władzy państwowej przy wydawaniu decyzji, wyroków sądowych, posługiwanie się przepisami sądowymi

1.Ustalenie przez organ stosujący prawo istnienie lub nieistnienie między stronami określonego stosunku prawnego (np. wyrok sądowy w sprawie o zapłatę).

2.Zmiana/zniesienie/stworzenie między stronami nowego stosunku prawnego, np. wyrok sądowy w sprawie rozwodowej. Po małżeństwie wygasa wspólność małżeńska i rozdzielność majątkowa. Wprowadza coś nowego (byli razem, są oddzielnie; ma charakter konstytutywny= prawotworzący).

Stosowanie prawa

1.ustalenie okoliczności faktycznych

2.wyszukanie przepisu prawnego, który będzie miał zastosowanie= klasyfikacja prawna czynu

3.wnioskowanie i wydanie decyzji

zdarzenia prawne- czynności prawne. Te wszystkie zdarzenia, które będą wiązały się z powstaniem, ustaniem, zmianą stosunku prawnego między stronami.

-legalne

-nielegalne

1)zdarzenia w ścisłym tego słowa znaczeniu - zdarzenia niezależne od woli człowieka (klęski, huragan, pożar)

2)działania zależne od woli człowieka podlegają dalszemu podziałowi:

• czyny-zdarzenia prawne, których wystąpienie nie będzie nastawione na wywołanie określonego skutku prawnego (włamywacz nie myśli o skutku prawnym)

-dozwolone- niezakazane przez prawo

-niedozwolone-zakazane przez prawo

• akty prawne-zdarzenia prawne, których wystąpienie wiąże się z wywołaniem skutku prawnego (testator tworzy testament)

-czynności prawne

-orzeczenia sądowe konstutywne

-czynności administracyjne

instytucja wykładni/interpretacji prawa- zespół tych wszystkich czynności w celu wyjaśnienia właściwej treści norm prawnych zawartych w przepisach prawa

Kryteria:

-osoba, która dokonuje wykładni

-metody

-rezultaty

Biorąc pod uwagę osobę, która dokonuje wykładni:

• wykładnia autentyczna- interpretacji prawnej będzie dokonywał ten organ, który wydał dany przepis prawny

• wykładnia legalna- wyjaśnienie przepisów prawnych będzie dokonywał organ państwowy specjalnie do tego powołany (np. u nas Trybunał Konstytucyjny-już nie od 1997r.)

• wykładnia praktyczna-dokonuje organ stosujący prawo; np. sądy organy administracji państwowej (najwyższy sąd)

• wykładnia doktrynalna-wyjaśnianie przepisów prawnych dokonywane jest za pomocą literatury prawniczej

Biorąc pod uwagę metodę:

• wykładnia gramatyczna/językowa/niewerbalna/słowna-wyjaśnienia przepisów prawnych dokonywane są poprzez analizę struktur językowych wyrazów

• w. celowościowa/funkcjonalna- wyjaśnienie przepisów prawnych w odniesieniu do celu do jakiego dany przepis został ustanowiony

• w. systematyczna-kiedy interpretacji przepisu prawa będziemy dokonywać ze względu na miejsce jaki dany przepis zajmuje w całym systemie prawnym

• w. historyczna-interpretacji przepisów prawnych dokonuje się za pomocą materiałów historycznych

Biorąc pod uwagę rezultat:

• wykładnia stwierdzająca-interpretacji przepisów prawnych będziemy dokonywać zgodnie z literalnym brzmieniem tego przepisu

• w. zwężająca-wyjaśnianie przepisów prawnych będziemy dokonywać w sposób węższy niż to wynika z jego wykładni gramatycznej

• w. rozszerzająca- w sposób szerszy niż to wynika z ich wykładni gramatycznej

14.11.2012

ŹRÓDŁA PRAWA -akt władzy państwowej, wydany w odpowiedniej formie i zawierający przepisy prawne.

Dwie grupy źródeł prawa:

1.powszechnie obowiązującego

• konstytucja jako ustawa zasadnicza

• ustawy

• ratyfikowanie umowy międzynarodowej

• rozporządzenia

• akty prawa miejscowego

2.wewnętrznego

• uchwały rady ministrów

• zarządzenia prezesa rady

• zarządzenia ministrów i poszczególnych ministrów

• zarządzenia prezydenta RP

Źródła prawa powstają w procesie legislacyjnym lub prawotwórczym.

Proces tworzenia prawa rozpoczyna się od inicjatywy ustawodawczej-prawo przedstawienia Sejmowi gotowego projektu ustawy, którym musi się zająć.

USTAWY

Inicjatywa ustawodawcza przysługuje:

- posłom- projekt przekazywany jest przez komisję sejmową lub grupę posłów, liczącą co najmniej 15 posłów

-senatowi

-prezydentowi

-radzie ministrów

-grupie 100 tyś. obywateli, którzy mogą wybierać do Sejmu

Do uchwalenia ustaw dochodzi w drodze tzw. 3 czytań

czytanie- pewien etap pracy sejmu nad ustawą

Etapy czytania:

I. odbywa się we właściwej merytorycznie komisji sejmowej; przedstawienie projektu ustawy przez wnioskodawcę

II. zgłaszanie różnych poprawek i zastrzeżeń

III. głosowanie nad projektem ustawy:

1. nad wnioskiem o odrzucenie projektu ustawy

2. nad poprawkami zgłoszonymi do projektu

3. nad całym projektem wraz z poprawkami

Aby ustawa mogła wejść w życie musi być wymagana liczba posłów w sejmie ( w PL połowa ustawowego składu Sejmu)-co najmniej 230 posłów

względna większość głosów- taką większością zapadają ustawy w Sejmie; więcej za aniżeli przeciw. Przy czym głosów wstrzymujących nie bierzemy pod uwagę.

bezwzględna większość głosów-za projektem ustawy jest 50%+1 glosujących za ustawą

większość kwalifikowana-gdy w grę wchodzi określony ułamek (np. 2/3 głosów za 3/5 głosów za)

Po uchwaleniu ustawy przez Sejm trafia ona do Senatu-ma on 30 dni na zajęcie się ustawą. Może on zaakceptować ją w całości, może nie zająć stanowiska lub może odrzucić ustawę sejmową lub zgłosić poprawki. Gdy Senat podejmie uchwałę w sprawie odrzucenia ustawy sejmowej lub wniesienia do niej poprawek, taka ustawa z powrotem wraca do Sejmu i podlega ponownemu glosowaniu.

Żeby obalić ustawę Senatu potrzebna jest bezwzględna ilość głosów. Jeśli się jej nie uzyska to taka ustawa upada lub jest wprowadzona z poprawkami jakie zaznaczył Senat.

1.Prezydent podpisuje każdą ustawę (ma na to 21 dni). Przed podpisaniem ustawy może zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego w celu sprawdzenia ustawy w zgodności z konstytucją.

2. Prezydent może nie podpisać ustawy -veto prezydenckie- wniosek o odrzucenie ustawy

Jeżeli Prezydent zgłosił wniosek o zmienienie ustawy wtedy wraca ona do Sejmu i podlega ponownemu głosowaniu. Jeżeli uda się uzyskać 3,5 głosów za odrzuceniem veta to wejdzie ona w życie.

Jak Prezydent podpisze ustawę to wtedy jego zadaniem jest podpisanie ustawy-wtedy wchodzi ona w życie po upływie 14 dni od daty podpisania. Następnie zarządza zgłoszenie ustawy w dzienniku ustaw. Czasami wymagany jest dłuższy okres do wejścia w życie ustawy

vacatio legis- okres spoczywania ustawy od ogłoszenia ustawy do jej wejścia w życie

UMOWY MIĘDZYNARODOWE

Stają się źródłem prawa obowiązującego kiedy są ratyfikowane-podpisanie umowy przez Prezydenta . Chyba, że przedmiotem umów są poważne sprawy to wtedy ratyfikacji umów dokonuje Sejm.

ROZPORZADZENIA

Przepisy wykonawcze , mające ułatwić wprowadzenie w życie ustawy. Wydawane na podstawie legitymacji.

Akty prawa miejscowego

Powszechnie obowiązujące ale tylko na terenie działania tego organu, który takie prawo wydał.

Organy samorządu terytorialnego są upoważnione do wydania prawa miejscowego np. rada powiatu/gminy.

Procesy doskonalące prawo:

unifikacja- polega na ujednoliceniu na terenie państwa systemu prawnego. Najczęściej te prace unifikacyjne są prowadzone w tych państwach, gdzie obowiązywały różne systemy prawne ( np. w PL po odzyskaniu niepodległości 5 obcych ustawodastw, zak.1946).

inkorporacja-zebranie wszystkich rozproszonych przepisów prawa w jeden zbiór

kodyfikacja-inkorporacja i wydanie kodeksu

Większość prawa została skodyfikowana w okresie międzywojennym. Dziś najważniejszy kodeks karny z 1998r.

Luki w prawie

Organ stosujący prawo w trakcie załatwiania spraw spotyka się z problemem, że nie ma przepisu prawnego regulującego stan faktyczny. Luki w prawie usuwamy za pomocą analogii.

analogia ustawy- kiedy my do danego stosunku prawnego zastosujemy przepis, który miał zastosowanie w podobnym stanie faktycznym

analogia prawa- gdy my do danego stosunku prawnego nie zastosujemy przepisu bo go nie ma. Organ musi sam wyciągnąć z całości systemu prawnego odpowiednią normę, która pozwoli mu załatwić daną sprawę.

Analogia może być stosowana w prawie cywilnym, a w prawie karnym-„co nie jest zakazane, jest dozwolone”.

Kolizja przepisów prawnych

Dany stosunek prawny jest uregulowany przez 2 lub więcej przepisy prawne, które się wzajemnie wykluczają.

a)kolizja przepisów prawnych w czasie- gdy dany stosunek prawny będzie uregulowany przez 2 lub więcej przepisy prawne, które się wzajemnie wykluczają

Ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą

Lex ratio non avi- ustawa nie działa wstecz; nowy akt prawny ma zastosowanie po dacie wejścia jej w życie a co miało miejsce przed wejściem jej w życie będzie rozstrzygane na podstawie przepisów dotychczasowych.

b)kolizja przepisów prawnych w przestrzeni- ma miejsce gdy w jednym państwie, w różnych dzielnicach występuje różne ustawodawstwo, nie przeprowadzono unifikacji.

-każde państwo wytworzyło normy kolizyjne, np. w zakresie prawa osobowego obowiązują zasady- będzie obowiązywać prawo tego państwa, którego jesteśmy obywatelami.

-jeżeli sprawa dotyczy spraw z nieruchomości-decyduje prawo państwa na terenie którego nieruchomość się znajduje

-realizacja umów - spór rozstrzygamy na podstawie państwa gdzie była zawarta umowa

Systematyka prawa

system prawa- całokształt obowiązujących w państwie przepisów prawnych hierarchicznie uporządkowanych. W ramach tego systemu dokonujemy podziału prawa na tzw. gałęzie.

1.prawo konstytucyjne- zawiera te wszystkie przepisy, regulujące podstawy ustroju naszego państwa

2.prawo administracyjne- zawiera przepisy określające strukturę działania organów administracyjnych i tryb załatwiania spraw przez te organy -nieskodyfikowane -obowiązuje różność praw (np. łowieckie)

3. prawo finansowe- zawiera przepisy regulujące sposób gromadzenia środków pieniężnych przez państwo i ich rozdział, wydatkowanie. Nie jest prawem skodyfikowanym.

4. prawo cywilne- zespół takich wszystkich przepisów prawnych, regulujących stosunki majątkowe i osobiste występujące między równorzędnymi podmiotami prawa. Jest to prawo skodyfikowane.

5. prawo rodzinne- zespół tych wszystkich przepisów, które będą regulować stosunki majątkowe i osobiste pomiędzy małżonkami, małżonkami i dziećmi, do opieki i kurateli. Skodyfikowane `67r.

6.prawo pracy- zbiór tych przepisów prawnych określających wzajemnie prawa i obowiązki pracodawcy i pracownika jakie wynikają na tle umowy o pracę. Skodyfikowane `74r.

7. prawo karne- zawiera przepisy określające zasady odpowiedzialności karnej, rodzaje przestępstw. Skodyfikowane `97r.

8. prawo procesowe. Skodyfikowane'97r.

• cywilne- zespół przepisów , określających sposób załatwiania i rozstrzygania spraw cywilnych

• karne- zespół przepisów określających sposób rozstrzygania spraw karnych przez sądy

24.11.2012

Prawa w dziedzinie oświaty

• prawo do nauki,

• organizacja opieki przedszkolnej,

• prawo do nauki osób niepełnosprawnych,

• prawo do nauki mniejszości narodowych/etnicznych.

Prawa i obowiązki

Przez pojęcie obowiązek szkolny rozumie się sformułowany prawnie nakaz uczenia się dzieci w wieku od siedmiu lat na poziomie szkoły podstawowej aż do ukończenia gimnazjum, lecz nie dłużej niż do osiemnastego roku życia.

Obowiązek nauki oznacza konieczność kontynuowania nauki po gimnazjum aż do ukończenia osiemnastego roku życia, ale już niekoniecznie w formach szkolnych. Po ukończeniu gimnazjum obowiązek nauki wypełnia się (art. 16 ust. 5a u.s.o.):

• przez uczęszczanie do publicznej lub niepublicznej szkoły ponadgimnazjalnej,

• przez uczęszczanie na zajęcia realizowane w formach pozaszkolnych w placówkach publicznych i niepublicznych mających właściwą akredytację149,

• przez uczęszczanie na zajęcia realizowane w ramach działalności oświatowej (nieobejmującej prowadzenia szkoły, placówki i zespołu, na przykład szkolno-przedszkolnego) wykonywanej przez osoby prawne lub fizyczne na podstawie właściwej akredytacji,

• przez odbywanie przygotowania zawodowego u pracodawcy.

Za realizację obowiązków szkolnego i nauki przez dzieci odpowiedzialność ponoszą ich rodzice (opiekunowie prawni)153. Według art. 18 u.s.o. rodzice dziecka podlegającego obowiązkowi szkolnemu są obowiązani do:

**dopełnienia czynności związanych ze zgłoszeniem dziecka do szkoły,

**zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia szkolne,

**zapewnienia dziecku warunków umożliwiających przygotowywanie się do zajęć szkolnych,

**informowania w terminie do dnia 30 września każdego roku, dyrektora szkoły podstawowej lub gimnazjum, w obwodzie którego dziecko mieszka, o realizacji obowiązku szkolnego spełnianego w sposób przewidziany w art. 16 ust. 5b. u.s.o. (za granicą lub w kraju przy przedstawicielstwach

dyplomatycznych).

W zakresie prawa do nauki i obowiązku szkolnego sąd opiekuńczy ma prawo decydować o:

• poddaniu wykonywania władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego,

• skierowaniu małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dzieckiem, na przykład do internatu (dotyczy to tych małoletnich, którzy w czasie wydania orzeczenia są uczniami szkół zawodowych) lub do ochotniczego hufca pracy - OHP (dotyczy to tylko małoletnich, którzy ukończyli piętnaście lat i wyrazili zgodę na pobyt w tej jednostce),

• umieszczeniu małoletniego w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo- wychowawczej. Obecnie do placówek opiekuńczo-wychowawczych należą w szczególności: rodzinne domy dziecka, domy dziecka, pogotowia opiekuńcze, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, bursy szkolne, świetlice i kluby środowiskowe, ogniska wychowawcze, młodzieżowe ośrodki wychowawcze.

Rada gminy określa w drodze uchwały obwody szkolne dla publicznych szkół podstawowych i gimnazjów przez nią prowadzonych.

Rodzice i opiekunowie mogą umieścić dziecko w szkole spoza obwodu.

Ustawa o systemie oświaty zaznacza, iż nie tworzy się obwodów szkolnych szkołom:

• specjalnym i integracyjnym,

• dwujęzycznym,

• dla mniejszości narodowych i etnicznych oraz społeczności posługujących się językiem regionalnym,

• sportowym i mistrzostwa sportowego,

• artystycznym (art. 58 ust. 2a)

Zgodnie z art. 19 ust. 1 u.s.o. dyrektorzy publicznych szkół podstawowych i gimnazjów kontrolują spełnianie obowiązku szkolnego przez dzieci zamieszkałe w obwodach tych szkół, a gmina kontroluje spełnianie obowiązku nauki przez młodzież zamieszkałą na terenie tej gminy odpowiednio:

**kontrolując wykonywanie obowiązków, o których mowa w art. 18 pkt 1, 2 i 4, a także współpracując z rodzicami w realizacji obowiązku, o którym mowa w art. 18 ust. 1 pkt 3 i ust. 3,

**prowadząc ewidencję spełniania obowiązku szkolnego oraz obowiązku nauki.

Najczęstszą formą wypełniania tego obowiązku przez dyrektorów szkół jest prowadzenie księgi ewidencji dzieci i księgi ewidencji uczniów, w których zamieszcza się dane o wszystkich dzieciach zamieszkałych w obwodzie szkoły.

Wypełnianie obowiązków kontrolnych przez dyrektorów publicznych, obwodowych szkół podstawowych i gimnazjów jest także powiązane z obowiązkami powiadamiania o spełnianiu przez ucznia obowiązku szkolnego nałożonymi na dyrektorów:

• innych publicznych szkół, którzy przyjmują dziecko z danego (nie swojego) obwodu,

• niepublicznych szkół tych szczebli,

• szkół specjalnych i ośrodków, o których mowa w art. 2 pkt 5 (na przykład młodzieżowych ośrodków szkolno-wychowawczych) prowadzonych przez osoby fizyczne bądź prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego..

Wyjątkową formą spełniania obowiązku szkolnego i obowiązku nauki jest indywidualne nauczanie.

edukacja domowa. Polega ona na organizacji procesu kształcenia dziecka przez rodziców, w środowisku domowym, pod nadzorem dyrektora szkoły,

Prawo do opieki przedszkolnej

Według art. 6 ust. 1 u.s.o. przedszkole publiczne:

• prowadzi bezpłatne nauczanie i wychowanie w zakresie podstawy programowej wychowania przedszkolnego,

• przeprowadza rekrutację dzieci zgodnie z zasadą powszechnej dostępności,

• zatrudnia nauczycieli mających wymagane prawem kwalifikacje.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 i 3a u.s.o.: „Dziecko w wieku 6 lat obowiązane jest odbyć roczne przygotowanie przedszkolne w przedszkolu albo w oddziale przedszkolnym zorganizowanym w szkole podstawowej.

W podstawie wychowania przedszkolnego, przeznaczonej dla przedszkoli i oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych, określono cele wychowania przedszkolnego. Wynikające z nich zadania należy realizować w czterech obszarach edukacyjnych:

• poznanie i rozumienie siebie i świata,

• nabywanie umiejętności przez działanie,

• odnajdywanie swojego miejsca w grupie rówieśniczej, wspólnocie,

• tworzenie systemu wartości.

Wychowanie przedszkole ma za zadanie zapewnienie dzieciom właściwych warunków rozwoju fizycznego, umysłowego, emocjonalnego i społecznego, wyrównanie ewentualnych braków i opóźnień w tym zakresie oraz przygotowanie dziecka do nauki w szkole. „Celem wychowania przedszkolnego

jest wspomaganie i ukierunkowanie rozwoju dziecka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i możliwościami rozwojowymi w relacjach ze środowiskiem społeczno-kulturalnym i przyrodniczym”

Prawne gwarancje prawa do nauki dzieci i młodzieży niepełnosprawnej

Osoba niepełnosprawna to taka, u której uszkodzenie i obniżony stan sprawności organizmu spowodował utrudnienie, ograniczenie lub uniemożliwienie wykonywania zadań życiowych i zawodowych oraz wypełnianie ról społecznych.

Przez kształcenie specjalne najczęściej rozumie się dostosowany do potrzeb wychowanka, ucznia niepełnosprawnego, zorganizowany proces, który stosownie do potrzeb umożliwi naukę w dostępnym dla nich zakresie i usprawni zaburzone funkcje. Kształcenie to - ze względu na poważne zaburzenia lub dysfunkcje w różnych sferach rozwoju (motoryce, zmysłach, intelekcie, psychice) w sposób istotny zaburzające funkcjonowanie psychiczne, fizyczne, społeczne oraz możliwość uczenia się - oddziałuje dydaktycznie, wychowawczo, resocjalizacyjnie lub rewalidacyjnie na wszechstronny rozwój.

Celem kształcenia specjalnego jest wszechstronny rozwój i rewalidacja społeczna uczniów oraz wychowanie ich na twórczych obywateli w stopniu dla nich dostępnym ze względu na rodzaj i stopień upośledzenia.

Zgodnie z § 2 rozporządzenia w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w specjalnych przedszkolach, szkołach i oddziałach oraz w ośrodkach instytucje te przedszkola specjalne, oddziały

specjalne w przedszkolach ogólnodostępnych, szkołach specjalnych oraz oddziałach specjalnych w szkołach ogólnodostępnych organizuje się dla dzieci i młodzieży:

• niesłyszących albo słabo słyszących,

• niewidomych lub słabo widzących,

• z niepełnosprawnością ruchową,

• z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim (nie organizuje się dla tych dzieci przedszkoli specjalnych i oddziałów specjalnych w przedszkolach ogólnodostępnych),

• z upośledzeniem umysłowym umiarkowanym lub znacznym,

• z autyzmem,

• ze sprzężonymi niepełnosprawnościami,

• z chorobami przewlekłymi, zaburzeniami psychicznymi (nie organizuje się dla tych dzieci i młodzieży oddziałów specjalnych w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych, z wyjątkiem oddziałów specjalnych stworzonych w zakładach opieki zdrowotnej),

• niedostosowanych społecznie, zagrożonych niedostosowaniem społecznym, zagrożonych uzależnieniami, z zaburzeniami zachowania (nie organizuje się dla tych dzieci przedszkoli specjalnych i oddziałów specjalnych w przedszkolach ogólnodostępnych).

Kształcenie dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w szkołach specjalnych i oddziałach specjalnych w szkołach ogólnodostępnych, przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych, w tym z oddziałami integracyjnymi, oraz w przedszkolach i szkołach integracyjnych

odbywa się do ukończenia przez ucznia:

• osiemnastego roku życia w przypadku szkoły podstawowej

• dwudziestego pierwszego roku życia w przypadku gimnazjum,

• dwudziestego czwartego roku życia w przypadku szkoły ponadgimnazjalnej lub dotychczasowej szkoły ponadpodstawowej.

Zgodnie z art. 3 pkt 2 u.s.o. przez oddział integracyjny należy rozumieć oddział szkolny, w którym uczniowie posiadają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, uczą się i wychowują razem z pozostałymi uczniami zorganizowany zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 71b

ust. 7 pkt 3 u.s.o.

za szkołę integracyjną uznamy taką szkołę, w której wszystkie oddziały są oddziałami integracyjnymi.

Wyróżnia się następujące typy orzeczeń

• orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej i niedostosowanej społecznie, wymagającej stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy,

• orzeczenie o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu głębokim,

• orzeczenie o potrzebie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego,

• orzeczenia o potrzebie indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły,

• opinie o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka od chwili wykrycia niepełnosprawności do podjęcia nauki w szkole.

Prawo do nauki mniejszości narodowych/etnicznych

mniejszością narodową jest grupa obywateli polskich, która spełnia łącznie następujące warunki:

**ma mniejszą liczebność niż pozostała część ludności kraju,

**istotnie odróżnia się od pozostałych obywateli językiem, kulturą lub tradycją i dąży do ich zachowania,

**ma świadomość własnej historycznej wspólnoty narodowej i jest ukierunkowana na jej wyrażanie i ochronę,

**jej przodkowie zamieszkiwali terytorium naszego kraju od co najmniej 100 lat,

**utożsamia się z innym narodem zorganizowanym we własnym państwie.

mniejszością etniczną jest grupa obywateli polskich, których od mniejszości narodowej różni jedna zasadnicza cecha, a mianowicie brak utożsamiania się z narodem zorganizowanym we własnym państwie

Zgodnie z najważniejszym źródłem prawa w naszym kraju, czyli Konstytucją RP, mniejszości narodowe i etniczne mają zagwarantowane prawa.

Artykuł 35 stanowi, iż:

„1. Rzeczpospolita zapewnia obywatelom polskim należącym do mniejszości narodowych i etnicznych wolność zachowania i rozwoju własnego języka, zachowania obyczajów i tradycji oraz rozwoju własnej kultury.

2. Mniejszości narodowe i etniczne mają prawo do tworzenia własnych instytucji edukacyjnych, kulturalnych i instytucji służących ochronie tożsamości religijnej oraz do uczestnictwa w rozstrzyganiu spraw dotyczących ich tożsamości kulturowej”.

Z wnioskiem o organizację nauki języka mniejszości lub języka regionalnego w przedszkolu oraz nauki języka mniejszości lub języka regionalnego, nauczanie historii i kultury kraju pochodzenia mniejszości mogą wystąpić rodzice dzieci i ich prawni opiekunowie. Wniosek dotyczy całego okresu edukacji w przedszkolu, lub w szkole. Rozporządzenie odróżnia formy nauczania języka mniejszości lub języka regionalnego w przedszkolach i w szkołach. Zgodnie z § 3 ust. 1 rozporządzenia występują cztery formy nauczania przedszkolnego:

• w przedszkolach lub w oddziałach przedszkolnych, w których zajęcia są prowadzone w języku mniejszości lub języku regionalnym (jeżeli dotyczy to dzieci odbywających obowiązek przedszkolny, to zobowiązane są one dodatkowo do odbycia czterech godzin zajęć w języku polskim),

• w przedszkolach lub w oddziałach przedszkolnych, w których zajęcia są prowadzone w dwóch językach: polskim i języku mniejszości lub regionalnym, • w przedszkolach lub w oddziałach przedszkolnych, w których zajęcia w języku mniejszości lub języku regionalnym są prowadzone w wymiarze czterech godzin tygodniowo,

• w międzyprzedszkolnych zespołach nauczania języka mniejszości lub języka regionalnego

11

---