ADHD- zespół nadpobudliwości psychoruchowej, w przypadku zaburzeń uwagi i braku nadpobudliwości ruchowej mówimy o ADD. Jest to grupa zaburzeń charakteryzujących się wczesnym początkiem (zazwyczaj w pierwszych 5 latach życia), brakiem wytrwałości w realizacji zadań wymagających zaangażowania poznawczego, tendencją do przechodzenia od jednej aktywności do drugiej bez ukończenia żadnej z nich oraz zdezorganizowaną, słabo kontrolowaną nadmierną aktywnością. Uważa się, że ADHD występuje u 4-8% dzieci w wieku wczesnoszkolnym (6-9 lat), głównie chłopców, niezależnie od rasy i kultury. Następnie częstość występowania zmniejsza się o 50% na każde 5 lat, jednakże u 60% dorosłych utrzymują się niektóre cechy zespołu (zwłaszcza dotyczące deficytów uwagi). Noszą wtedy nazwę AADD. Przyczyny: -biologiczne-Zespół nadpobudliwości psychoruchowej jest zespołem zaburzeń o podłożu genetycznym, który powoduje powstawanie objawów z trzech grup impulsywności, nadruchliwości i zaburzeń koncentracji uwagi, spowodowany jest zaburzeniami równowagi pomiędzy dopaminą i noradrenaliną w CUN. Objawy nadpobudliwości mogą również występować w wyniku uszkodzenia centralnego układu nerwowego, a także przy innych zespołach objawowych np. u pacjentów z łamliwym chromosomem X. - Korelacja czynników biologicznych ze społecznymi-Zespół nadpobudliwości psychoruchowej ma podłoże biologiczne to znaczy, że nie wynika on z błędów wychowawczych, czy czynników psychogennych. Niektóre objawy podobne do zespołu nadpobudliwości psychoruchowej mogą występować u dzieci wychowywanych bez systemów zasad i konsekwencji, ale także np. u dzieci maltretowanych fizycznie, psychicznie lub seksualnie.
OLIGOFRENIA- nazywana inaczej niedorozwojem i upośledzeniem umysłowym jest chorobą wynikłą z uszkodzenia tkanki mózgowej we wczesnym dzieciństwie lub z niedorozwoju. Charakteryzuje się znacznie obniżonym poziomem intelektualnym. Przyczyny: a) czynniki patologenne działające na komórkę rozrodczą, nieprawidłowe geny od rodziców , b) chromosomów na zygotę, zaburzenia rozwoju zapłodnionejj komórki między innymi anomalie chromosomów, *Działające na zarodek i płód: wirusy, naświetlania promieniowaniem, środki toksyczne, zakażenia przez pasożyty, niedobory pokarmowe i witaminowe, działające na dziecko w czasie porodu, wylewy śródczaszkowe w skutek urazu, zaburzenia w krążeniu płodowym, środki toksyczne podawane matce, *Działające na dziecko po urodzeniu: urazy, infekcje wirusowe i bakteryjne, intoksykacje, zaburzenia hormonalne, inne schorzenia. Czynniki społeczne wpływają na nieprawidłowy rozwój.
M Grzegorzewska wyróżnia 2 terminy dotyczące upośledzenia umysłowego: 1. Niedorozwój umysłowy od urodzenia dziecka lub wcześniejszego dzieciństwa. Występuje zawsze wstrzymywanie rozwoju mózgu i wyższych czynności nerwowych. 2. Otępienie - występuje później jako osłabienie, rozpad procesów korowych, uszkodzenie czynności umysłowych dotychczas pełnowartościowych.
DEFINICJE ROZWOJOWE-inaczej dysfunkcje, parcjalne lub fragmentaryczne zaburzenia rozwoju psychomotorycznego - opóźnienie rozwoju psychomotorycznego, wolniejsze tempo rozwoju określonych funkcji. Parcjalne zaburzenia rozwoju psychomotorycznego obejmują większy obszar czynności, na przykład motoryki, rozwoju mowy. Fragmentaryczne zaburzenia rozwoju psychomotorycznego obejmują mniejszy obszar czynności, na przykład tylko motoryki rąk lub tylko mowy czynnej. wskutek zaburzeń lub uszkodzeń niektórych ośrodków ośrodkowego układu nerwowego, bądź z powodu braku wczesnych doświadczeń sensoryczno- motorycznych, u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym występować mogą także inne deficyty, określane, jako mikrodefekty lub deficyty fragmentaryczne. Wśród mikrodeficytów można wymienić: zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej, schematu ciała, orientacji przestrzennej, nieprawidłowo ukształtowaną lateralizację, zaburzenia w widzeniu całości składającej się z części, analizy i syntezy słuchowej, trudności w myśleniu abstrakcyjnymi koncentracji uwagi. W literaturze często spotykamy się z określeniami „opóźnienia parcjalne”, „fragmentaryczny deficyt rozwojowy”, „mikrozaburzenia” lub „mikrodefekty”. Globalne zaburzenia rozpoznamy wówczas, gdy „poziom wszystkich mierzonych sprawności intelektualnych tworzących inteligencję, jak też poziom zachowania przystosowawczego jest istotnie niższy, tj. niższy o dwa odchylenia standardowe lub więcej” (Kirejczyk, 1981 r., str.66). Natomiast parcjalne odchylenia od normy bądź fragmentaryczne deficyty rozwojowe rozpoznaje się wówczas „gdy od normy odbiega jedna funkcja , dwie lub kilka (np. tylko percepcja wzrokowa bądź tylko słuchowa albo oba rodzaje percepcji) przy prawidłowym ogólnym poziomie funkcjonowania” .
MIKRODEFEKTY- np. analiza i synteza wzrokowa, dysleksja (utrudniają naukę szkolną i mogą stanowić przyczynę zaburzeń w zachowaniu). Zaburzenia zachowania. Dobrze przystosowany, gdy może zaspokajać podstawowe potrzeby biologiczne, społeczne i jego zachowanie jest zgodne z przyjętymi normami społecznymi.
OSOBOWOŚĆ -zintegrowana struktura cech przeżywania i zachowania jednostki, która wpływa na utrzymywanie relacji jednostki z otoczeniem (jest to coś , co odróżnia nas od innych osób). Osobowość prawidłowo zintegrowana to osobowość o równolegle rozwiniętych i dopełniających się sferach os. : sfera emocjonalna, intencjonalno-poznawcza, motywacyjna, potrzeb. W zaburzonej osobowości mamy do czynienia najczęściej z niepełną integracją struktury osób lub nieprawidłową czy patologiczną integrację.
CECHY OSOBOWOŚCI NIEDOJRZAŁEJ:- natychmiastowe uzyskanie gratyfikacji w przyjemności (gratyfikacji materialnej), kierowanie się dążeniem do natychmiastowego rozwiązywania tylko swoich spraw, przewaga emocjonalnych aspektów w zachowaniu dorosłego człowieka wobec racjonalnego podejścia do problemu, brak niezbędnych mechanizmów radzenia sobie z sytuacjami stresującymi, brak odpowiedzialności za swoje zachowanie, przerzucanie winy na drugie osoby, brak kontroli nad swoim zachowaniem i nad osobami za które jednostka jest odpowiedzialna.
OSOBOWOSĆ HISTERYCZNA(określana jako niestała emocjonalnie):chwiejność i płytkość uczuć, skłonność do dramatyzowania i teatralność (wzmożona ekspresja słowna i ruchowa), egocentryzm zachowania, labilność nastroju(od strachu do radości), silne dążenie do uzyskania aprobaty drugiego człowieka poprzez zwracanie na siebie uwagi, częste manipulowanie osobami dla uzyskania ich akceptacji.
OSOBOWOŚĆ PARANOIDALNA(często zwana paranoiczną): nadmierna podejrzliwość, brak tolerancji na krytykę ,- zaciętość i nie wybaczanie krzywd ,- wrażliwość na swoje niepowodzenia, poczucie odrzucenia i mniejszej wartości, opaczne interpretowanie czyjegoś zachowania i odmiennie.
OSOBOWOŚĆ NARCYSTYCZNA (zwana osób. autokreacji) charakteryzuje się: wybujałym poczuciem własnej wartości i ważności, ekshibicjonistyczna potrzeba stałego podziwiania się, domaganie się nieustannej admiracji (podziwiania ) ze strony otoczenia, fantazjowanie na temat własnego wyglądu, zachowania, bezkrytyczne podejście do siebie i egoizm w swoim zachowaniu.
ZABURZENIE OSOBOWOŚCI- utrwalone wzorce zachowań, odmienne od powszechnych w danej kulturze i środowisku, zaburzenia te charakteryzują się odmiennym sposobem przeżywania i odnoszenia się do innych ludzi niż ten, który obowiązuje w danej grupie: zaburzenia osób. Formują się w dzieciństwie, są względnie trwałe i na całe życie, łączą się z brakiem elastyczności w reagowaniu i zachowaniu. Do niepełnej integracji osobowości należy osobowość niedojrzała- zahamowanie rozwoju psychospołecznego- wyraża się w infantylności przeżywania i zachowania połączonej z dziecięcym funkcjonowaniem. Opracował ją Bogdan Zawadzki. Dzieli się ona na 3 podgrupy zaburzeń:- zabudzenia układu cech,- zaburzenia poszczególnych cech,- socjopatyczne zaburzenia osobowości.
PRZEJŚCOWE SYTUACYJNE ZABURZENIA OSOBOWOŚCI- przemijające i związane konkretnym zdarzeniem, doświadczeniem np. pożar, śmierć bliskiej osoby, pierwsze objawy: leki napadowe, koszmary. Leczenie poprzez upływ czasu.
ANTYSPOŁECZNA OSOBOWOŚĆ - SOCJOPATIA to zaburzenia osobowości w zakresie trwałych cech, które powodują, że jednostka spostrzega siebie i rzeczywistość w sposób uogólniony i nieprzystosowany. Wśród całej populacji socjopatów jest 2 -3 %. Najwięcej socjopatów to osobniki o płci męskiej .
SOCJOPATA- zaburzona jednostka w kontaktach społecznych z drugim człowiekiem.
Cechy charakterystyczne tego zjawiska :1.socjopata ma zachowanie antyspołeczne bez wystarczającej motywacji - socjopatia zachowuje się zawsze niezgodnie z ogólnie panującymi zasadami zachowania, prawa. Wśród tych osobników istnieją jednostki, które planują swoje zachowania, liczą na jakieś korzyści. Inni zaś krzywdząc drugiego człowieka nie maja w tym wyraźnego celu, nawet nie wiedza czemu to robią (brak motywacji w zachowaniu). Zachowanie antyspołeczne socjopaty sprawia często wrażenie bezcelowych, impulsywnych, irracjonalnych; charakteryzujące się perswazyjna impulsywnością (natychmiastowa reakcja na bodziec).2.brak sumienia i odpowiedzialności wobec innych:brak wstydu, poczucia winy i skruchy, osoby te nie są zdolne do głębokiej troski o drugiego człowieka ,- kontakty międzyludzkie są u socjopatow płytkie, nastawione na eksploracje drugiej osoby ,- kłamliwość i manipulowanie jednostka,- nieprzywiazywanie się do drugiego człowieka, brak reakcji na zaufanie, miłość i czułość; socjopata nie odbiera sygnałów z otoczenia, nie reaguje na przykłady innych, na to co jest norma, na tłumaczenie danych sytuacji. Relacje z druga osoba jest zaburzona, socjopata jest jakby za szyba i nie widzi swoich złych nawyków, zachowań jako złe, niezgodne z norma ,- socjopata ma naruszona strukturę emocjonalna - brak miłości w dzieciństwie; do socjopatii trzeba dojść aby znaleźć drogę do wyeliminowania tego zaburzenia . 3.ubóstwo emocjonalne :-płytkość i ubogie emocje,- niemożność wzruszeń
Trudno jest zdiagnozować socjopatow, dokonują rzeczy irracjonalnych, bezmyślnych, są bohaterami kronik kryminalnych, itp.
4 PODSTAWOWE CZYNNIKI, KTÓRE TRWALE ZABURZAJĄ OSOBOWOŚĆ O CECHACH SOCJOPATYCZNYCH: *rodzina i otoczenie:- postawy rodzicielskie
deprywacje potrzeb psychologicznych, -patologiczna osobowość matki lub jej brak
nieprawidłowy system kar i nagród. Teorie psychologiczne upatrują źródło zaburzeń psychologicznych w nieprawidłowych stosunkach w rodzinie. Deprywacje potrzeb w dzieciństwie - dziecko potrzebuje uczuć miłości, przynależności, bezpieczeństwa. Patologiczna osobowość matki kształtuje osobowość dziecka. Jest to matka chwiejna emocjonalnie - chwiejność powoduje poczucie odrzucenia u dziecka; jest to najgorszy rodzaj patologicznej osobowości matki : raz karze, raz nagradza za takie samo zachowanie. Jeżeli dziecko jest niekochane, odrzucane, jego osobowość będzie się kształtować negatywnie. „Jeżeli jestem zły, gorszy, to lepszy już nie będę”. Dzieci o rysach patologicznych były wciąż karane, takie dziecko z czasem się uodparnia na kolejne kary. Do socjopatii przyczynia się tez niespójność postaw rodzicielskich, nierówność ta tez może być ważnym czynnikiem do kształtowania się rysów socjopatycznych .*deficyt procesów uczenia się, czyli trudność w przyswajaniu nowej wiedzy .Socjopata nie rozumie pewnych kwestii odrzuca je, nie przyjmuje tego do wiadomości - nie potrafi przyswoić treści społecznych, nie wyciąga wniosków z doświadczeń. *czynnik genetyczny mówi o tym, ze niektóre cechy , jak impulsywność dziedziczymy po naszych rodzicach .*czynnik fizjologiczny dotyczy dysfunkcji układu nerwowego. Związany jest z czynnikami, które warunkują upośledzenie umysłowe, wszelkiego rodzaju urazy, czynniki prenatalne i postnatalne
Nie ma 1 czynnika, który warunkował by jakiekolwiek zaburzenie. Jest to zawsze uwarunkowane wieloczynnikowo: kilka czynników nakłada się na siebie
PRZYCZYNY OSOBOWOŚCI SOCJOPATYCZNEJ:- 30% nieprawidłowości mózgowa, mogą ale nie muszą,- wolne fale, występują w zapisie EEC występują do 12 roku życia jeżeli występuje to u ludzi dorosłych jest to patologia,- wyładowania iglicowe,- socjopata zawsze obwinia otoczenie nigdy siebie,- znęcanie się nad rówieśnikami, zwierzętami,- wczesna relacja seksualna socjopatów,- częste porzucanie pracy, zmiana pracy.
TERAPIA SOCJOPATÓW- Istnieją 3 rodzaje form pomocy w zakresie socjopatii:- terapia indywidualna (socjopaty nastawiona jest na zmotywowanie poczucia winy, na wytworzenie jej, człowiek który ma poczucie winy znaczy, ze myśli o swoim zachowaniu. Terapia jest długotrwała i wymaga określonego planu. Trudno jest osiągnąć zamierzony cel w wytworzeniu poczucia winy),- terapia grupowa w otoczeniu podobnych osobowości (polega na zastosowaniu psychodramy. Pacjenci musza się wczuć w odtwarzana rola, czyli w uczucia odgrywanego bohatera. Ta forma terapii odnosi większe skutki niż terapia indywidualna, gdyż socjopaci zaczynają analizować i kontrolować własne zachowanie poprzez odgrywane wcześniej role.),- leczenie farmakologiczne
KRYTERIA ROZPOZNAWANIA SOCJOPATII( cechy osiowe osobowości socjopatycznej):- zachowanie antyspołeczne powinno być długotrwałe, charakteryzować się takimi cechami, jak: nawykowe kłamstwa, wczesne nadużywanie alkoholu, wczesne podejmowanie życia seksualnego, nagminne łamanie norm i pewnych zasad w domu i w szkole (objawy długofalowe),- występowanie w osobowości aktualnej co najmniej 4 spośród negatywnych zachowań: kradzieże, ciągłe przejawy agresji i impulsywności, brak odpowiedzialności za swoje zachowanie, łamanie prawa, nieprzestrzeganie zobowiązań finansowych (USA),- brak sumienia, poczucia odpowiedzialności wobec innych, brak skruchy za swoje skandaliczne zachowanie i nie potrafia kochać ludzi traktuja w sposób instrumentalny,- ubóstwo emocjonalne, brak uczuciowości wyższej, niezdolność do empatycznych zachowań.
PSYCHOPATOLOGIA- część psychologi klinicznej zajmuje się mechanizmami zaburzeń psychicznych. Określenie pojęcia zdrowia i choroby. Zajmuje się rejestrem obserwowanych objawów oraz ukazuje dynamikę tych objawów podczas choroby. Najściślej współpracuje z psychofonterapia i z psychoterapią.
W psychopatologii są dwa podejścia:
1. procesualna- polega na tym że po przedstawieniu prawidłowości procesu jakie mogą być zjawisko patologiczne w zakresie tych procesów np. złudzenie im. Iluzje, halucynacje, zachodzą one gdy następuje np. wyczerpanie fizyczne i psychiczne, gdy mamy wysoka motywację, zaczynamy myśleć życzeniowo i niedobre problemy spostrzegamy- halucynacje im. Omamy min. Schizofrenia, zachodzi min. Podczas ostrej psychozie alkoholowej. Brak witaminy B powoduje stany zapalne nerwów obwodowych, następuje po spożywaniu przez dłuższy czas alkoholu: a) procesy poznawcze:- w zakresie pamięci(labilność uwagi, czyli zaburzenie uwagi, chwiejność uwagi, amnezja czyli nie pamięć, luki pamięciowe),b) w zakresie myślenia:- nerwica, przepisywanie nadmiernej wagi do jakiejś myśli, -urojenie, fałszywe, fikcyjne przekonanie na temat swiata i własnej osoby,- zaburzenie tempa i toku myślenia, tempa czyli nadmierne lub przeciwne spowolnienie tępa myślenia,- lekkość myslenia, mówienie na temat bardzo na okrętkę, szczegółowo itp., nie do rzeczy, c) w zakresie uczuciowości:- mania, podwyższony napęd psychologowi, -shizofrenia, rozczepienie uczuciowości wyższej, d) w zakresie świadomości, obraz własnej osoby, występują przy zespołach ograniczonych, zatruciach.
2. analiza relacji( człowiek- otoczenie) pytamy co się stało w człowieku lub otoczeniu ,lub co się stało tu i tu, wszystko co jest w człowieku co może co może zaburzać relacje.
OGÓLNE ZADANIA ŻYCIOWE( psychopatologia):- zaspokojanie potrzeb, wydalanie, oddychanie, odżywianie, rozwój jednostki,- ochrona siebie samego przed niebezpieczeństwami, odruchy obronne przez niebezpieczeństwami,- u ludzi także , u niektórych, wystepuje tzw niezdolność( nierozwinięci umysłu) którzy nie poradza sobie sami w życiu, dzieli się ona na stała, upośledzenie umysłowe i nabyta brak kończyn.
SYNDROMY MÓZGOWE- zespół objawów inaczej psychozy organicznej, z pomocą badań mózgu można wykazać ze pracuje on w sposób nieprawidłowy, przyczyny to min. Wypadki, rany postrzałowe, zatrucie mozgu poprzez wąchanie kleju, zmiany związane z wiekiem starzenia się. Badanie mozgu to min renesans magnetyczny, technika PET. Syndromy mozgowe składają się na nie przypadki upośledzenia umysłowego, o których wiadomo, że zostały spowodowane przez uszkodzenie mózgu. Charakteryzują je tzw. psychozy organiczne, wynikłe w następstwie zatrucia alkoholem, zakażenia (np. syfilisem), urazów mechanicznych (np. rany postrzałowe), zmiany w mózgu starcze lub degeneracyjne (skleroza).
UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE- inaczej zwana Oligofrenia, polega na niedorozwoju struktur poznawczych( myślenia). Przyczyny upośledzenia są bardzo złożone. zaburzenie rozwojowe polegające na znacznym obniżeniu ogólnego poziomu funkcjonowania intelektualnego, któremu towarzyszy deficyt w zakresie zachowań adaptacyjnych (w szczególności niezależności i odpowiedzialności).Jeżeli sprawność intelektualna, mierzona testami standaryzowanymi, mieści się w przedziale jednego odchylenia standardowego poniżej normy i stan ten nie ma podłoża organicznego, a zachodzi deficyt umiejętności mówi się o obniżeniu poziomu intelektualnego. są 4 stopnie niedorozwoje umysłowego:- lekki niedorozwój umysłowy(poziom intelektualny charakterystyczny dla 12 roku życia. Ta forma deficytu intelektualnego stanowi najwięcej rozpoznań. Osoby takie są samodzielne i zaradne społecznie, nie powinny jednak wykonywać zawodów wymagających podejmowania decyzji, ponieważ nie osiągnęły etapu myślenia abstrakcyjnego w rozwoju poznawczym. Życie rodzinne przebiega bez trudności. W socjalizacji mogą nabywać zaburzeń osobowościowych, ze względu na atmosferę otoczenia i stosunek innych. Obecnie istnieje tendencja do wprowadzania zajęć korekcyjnych, przy intensywniejszym treningu poznawczym w dłuższym czasie osoby z upośledzeniem w stopniu lekkim osiągają podobne wyniki co osoby z przeciętnym IQ. Do 12 r.ż. brak różnic rozwojowych.), - umiarkowany niedorozwój umysłowy(funkcjonowanie intelektualne na poziomie 9 r.ż. W okresie przedszkolnym istnieją trudności z nabywaniem reguł społecznych (lojalność, współdziałanie), a także niezręczność fizyczna, powolny rozwój motoryczny. Poza tym do r.ż. rozwój jest prawidłowy. Osoby takie mogą nabywać umiejętności samoobsługowe, nie gubią się w dobrze znanym terenie, mogą pracować w zakładach pracy chronionej. Nie powinny zakładać rodzin.), - znaczny niedorozwój umysłowy( poziom rozwoju 6-latka. Około 4-5 r.ż. zauważalne spóźnienie rozwoju psychofizycznego. Osoby te mogę opanować samoobsługę, przy stałej opiece mogą wyuczyć się czynności domowych, ale nie są zdolne do wyuczenia zawodu. Mogą podejmować prace nie wymagające kwalifikacji). , - głęboki niedorozwój umysłowy( poziom funkcjonowania odpowiadający 3 r.ż. Możliwe jest opanowanie tylko najprostszej samoobsługi. Osoby te żyją krótko, rodzą się najczęściej zdeformowane fizycznie, przez całe życie wymagają opieki instytucjonalnej.)
PRZYCZYNY: czynniki endogenne - specyficzne choroby genetyczne, czynniki egzogenne - zewnętrzne, środowiskowe
Środowiskowe:- działające przed urodzeniem,- w czasie porodu,- po urodzinach.
Jeśli w fazie prenatalnej działa czynnik uszkadzający, to też jest to czynnik egzogenny.
W życiu płodowym:- Kiła genetyczna (choroba opanowana, ale ostatnio powraca) - kobiety chore na kiłę najczęściej rodzą martwy płód lub nie donoszą ciąży.,- Różyczka - przebyta we wczesnym okresie ciąży może być przyczyną wad wrodzonych mózgu, serca, wzroku, słuchu. Wg najnowszych badań odsetek chorych dzieci 10-20%. Uszkodzenia są największe w pierwszych 3 miesiącach ciąży.,- Napromieniowanie - promienie Roentgena szczególnie w pierwszych 3 miesiącach ciąży są bardzo szkodliwe.,- Konflikt Rh między matką a płodem - odkładanie się barwnika u podstawy czaszki dziecka powoduje uszkodzenia.,- Zatrucie płodu.
Niedożywienie matek.,- Alkoholizm jednego lub obojga rodziców.
W czasie porodu:- Poród kleszczowy - może dojść do urazu mechanicznego i/lub niedotlenienie (szyja owinięta pępowiną).
Po narodzinach:- Objawy uszkodzeń po urodzeniu się dziecka często ujawniają się znacznie później.,- Gruźlicze zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych.,- Encefalopatia po zapaleniu mózgu w przebiegu krztuśca (kokluszu).,- Nieżyt górnych dróg oddechowych.,- Zatrucie tlenkami ołowiu (niektóre farby).,- Powikłania chorób o przebiegu z wysoką temperaturą.,- Urazy głowy.
PRZYPADKI NIEDOROZWOJU UMYSŁWOEGO ze względu na:- idiotyzm amaurotyczny - zwany idiotyzmem ze ślepotą,- małogłowie - znaczne zmniejszenie rozmiarów czaszki i cofnięte czoło,- wodogłowie - duży rozmiar głowy, duży specyficzny kształt czaszki, wystające czoło,- mongoloidia (dawn) - kulistość czaszki, płaska twarz, mały nos, wąskie, skośne szpary powiekowe, brzuch wypukły,- matołectwo - wzrost bardzo niski, krótkie kończyny, wystający brzuch, skóra zgrubiała, nos płaski
PSYCHOZY PSYCHOGENNE- Obejmują one psychozy maniakalno-depresyjne, schizofrenię i paranoję. Ludzie dotknięci tego rodzaju psychozą są niebezpieczni dla otoczenia, mogą zabić lub poranić inne osoby lub siebie. Wymagają więc leczenia w szpitalu. Ulegają często urojeniom (halucynacjom) i to jest jedno z pewniejszych kryteriów istnienia psychozy.
ETIOLOGIA- nauka badająca przyczyny zjawisk, procesów i faktów. Przyczyna choroby jest niejasna, czy to SA przyczyny endogenne czy egzogenne, jest to schizofrenia prosta, hebefroniczna, paradoinalna, paranoje i psychoza maniakalno- depresyjna. PSYCHOSOMATYKA- to całościowe ujmowanie problemów człowieka chorego. Termin wprowadził do medycyny w 1818 roku J.Ch. Heinroth. Psychosomatyka zajmuje się rozpatrywaniem zależności psychosomatyczych, czyli dotyczących wpływu czynników psychicznych na organizm człowieka. Badania w modelu patogenetycznym poszukują czynników natury psychicznej w powstawaniu chorób somatycznych i wpływających na ich przebieg. CZYNNIKI wywołujące choroby psychosomatyczne: 1.sytuacje stresowe, które wyzwalają stany przykrego długotrwałego napięcia emocjonalnego 2.zasadniczą rolę w powstawaniu zaburzeń ps przypada emocjom, które nie znajdują ujścia w reakcjach słownych i motorycz., tzn. są one tłumione a oprócz tego nieuświadamiane, 3.choroba somatyczna zmniejsza zwykle odporność na stresory psych.(objawy: drażliwość, przygnębienie, zaburzenia snu, wzmożone reakcje emocj. i wegetaty.) 4.emocje ujemne,długotr. powtarzające się wielokrotnie mogą dopr. nie tylko do zaburzeń czynności poszczególnych narządów, ale do zmian strukturalnych 5.lęk przed utratą uczucia bliskiej osoby, przed porzuceniem 6.sytuacje konfliktowe i frustracyjne wzbudzające tłumiony gniew
Przyczyny: tłumienie w sobie negatywnych emocji i nieodregowania. Skutki: wrzody żołądka, dwunastnicy.
CHOROBY PSYCHOSOMATYCZNE: - wrzodniejące zapalenie jelita grubego, - zapalenie śluzowe jelita grubego, - choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, - jadłowstręt psychiczny, dychawicę oskrzelową, nadciśnienie tętnicze, zawał mięśnia sercowego, cukrzyca, pewne postacie otyłości,nadczynność gruczołu tarczowego, niektóre choroby skóry.
ZABURZENIA PSYCHOSOMATYCZNE- To choroby, w etiopatogenezie których, w ich Przebiegu istotna rola przypada czynnikom Psychicznym. Czynniki psychiczne to przede wszystkim czynniki emocjonalne.
KLASYFIKACJA: I zaburzenia uwarunkowane uszkodzeniem tkanki mózgowej, II zaburzenia psychopodobne, zaburzenia bez Wyraźnie określonej przyczyny somatycznej Lub bez uszkodzenia tkanki mózgowej. Podgrupa:zab. psychosomatyczne
Na którą składają się nast. Zaburzenia: narządu skóry- ukł.. ruchowego - u. Odd., u. sercowo-naczyniowego -u. Krwiotwórczego, u. limfatycznego, u. Pokarmowego, u. Moczowo-płciowego, u. Dokrewnego, u. Nerwowego, n. zmysłów III niedorozwoje.
KRYTERIUM PODZIAŁU WG ETIPATOGENEZY: 1. .nerwice narządowe - charakt. Się obecnością objawów fizycznych nie mających podłoża w żadnej chorobie organicznej 2. choroby somatyczne zasadniczo psychopochodne- to typowe choroby psychosomatyczne, gdzie zasadnicza rola przypada czynnikom psychicznym, zwł. Emocjonalnym uwzgl. Się tu udział: - czynników sytuacyjnych,-cech osobowości 3. choroby organiczne - wywołane nie tylko chorobą somatyczną, ale również czynnikami psychicznymi.
TYPY ZABURZEŃ: Zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i wieku młodzieńczym;,- Zaburzenia hiperkinetyczne (zespoły nadpobudliwości ruchowej).- Zaburzenia zachowania.,- Mieszane zaburzenia zachowania i emocji.
Zaburzenia emocjonalne rozpoczynające się w dzieciństwie.,- Zaburzenia funkcji społecznych rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i wieku młodzieńczym.,- Tiki.,- Inne zaburzenia zachowania i emocji rozpoczynające się zwykle w dzieciństwie i wieku młodzieńczym.,- Zaburzenia psychiczne bliżej nieokreślone.
ZABURZENIA NERWICOWE- zwane potocznie nerwicami (albo: neurozami) - grupa zaburzeń psychicznych o bardzo rozmaitej symptomatyce, definiowana jako zespoły dysfunkcji narządów, psychogennych zaburzeń emocjonalnych, zakłóceń procesów psychicznych i patologicznych form zachowania występujących w tym samym czasie i powiązanych ze sobą wzajemnie. Charakterystyczne jest to, że chory często zdaje sobie sprawę z absurdalności swoich objawów (natręctw, fobii) czy braku podstaw swoich objawów somatycznych, jednakże zmuszony jest do ich powtarzania. Między innymi ta cecha - krytycyzm wobec swoich objawów - różni nerwicę od psychozy.
PRZYCZYNY NERWICY: Źródłem zaburzeń nerwicowych są nierozwiązane nieuświadomione konflikty wewnętrzne, najczęściej pomiędzy dążeniami jednostki a jej możliwościami, potrzebami a obowiązkami, pragnieniami a normami społecznymi. Pojawiają się wtedy, kiedy wrażliwa i nieodporna na stresy osobowość poddawana jest presji sytuacji (często świadomie akceptowanej), a wymagającej od niej funkcjonowania sprzecznego z nieuświadomionymi tendencjami. Przyczyną nerwic może być także deficyt opieki rodzicielskiej w dzieciństwie lub nieodreagowany uraz (trauma).
SKUTKI NERWICY- Wtórnymi skutkami nerwicy może być: zaniżone poczucie własnej wartości i dążenie do kompensowania go szczególnymi osiągnięciami, czy nadmiernym zaangażowaniem w pracę. Szczególną uwagę zwrócił na ten aspekt Alfred Adler. Współcześnie za podstawowy skutek nerwicy uważa się zgeneralizowaną utratę radości życia. Szczegółowo może to być np. wypadanie z ról społecznych i rodzinnych, nadużywanie systemu medycznego, zbędnie podejmowana diagnostyka, zbędne uzależniające stosowanie farmakoterapii, spadek aktywności i wydolności zawodowej, izolacja w domu, samobójstwa.
LECZENIE NERWICY- Leczenie nerwic może przebiegać dwutorowo. Przyjmuje się, że podstawą leczenia w większości przypadków powinna być psychoterapia, która poprzez zmianę zachowania i interpretacji własnych objawów i bodźców lękotwórczych pozwala przerwać mechanizm błędnego koła (terapia poznawczo-behawioralna). Psychoterapia pozwala również rozwiązać konflikty intrapsychiczne, które leżą u podłoża wielu zaburzeń z tej grupy. Często stosowaną metodą jest również farmakoterapia - stosowana jako leczenie objawowe, doraźnie lub jako leczenie przyczynowe. W pierwszym przypadku stosuje się przede wszystkim benzodiazepiny - leki antylękowe, np. w lęku napadowym lub w sytuacji, gdy objawy nie pozwalają na podjęcie psychoterapii. W drugim przypadku najczęściej stosowaną grupą leków jest SSRI - leki antydepresyjne drugiej generacji wykazujące się działaniem antylękowym.
NORMY PSYCHICZNE( zajmują się tym lekarze czyli medycyna, etyka normatyczna, socjologia, pedagogika, filozofia). Są 4 podejścia pojmowania norm:a) statystyczna- wyprowadzone z behawioryzmu- kierunek empiryczny, jest to podejście ilościowe, odpowiada na pytania „ jak często wystepuje w populacji”, „często” czyli typowe zjawisko, odpowiada średniej arytmetycznej, normą jest to wszystko, co odpowiada średniej, przeciętnej. Krzywa Gausa (najwięcej przeciętnych -68%, gorsze lub lepsze reszta procent, mniej więcej po równo, czyli około16%). Ujęcie statystyczne ma charakter wyjaśniający, opisujący, nie ukazuje przyczyn, ma swoje ograniczenia, b) społeczno- kliniczne- wywodzi się z medycyny a jeżeli chodzi o psychologie to zostało wyprowadzone z psychoanalizy. opiera się na objawach, symptomach zachowania. Są symptomy obiektywne i symptomy subiektywne. Symptomy obiektywne to widoczne gołym okiem (rażący wygląd, kalectwo, głębokie upośledzenie). Symptomy subiektywne - stany niepokoju, osamotnienia, niższej wartości, kompleksy). Mogą być one biologiczne i społeczne, nie wystarczają dla postawienia diagnozy klinicznej. c) teoretyczna- zakłada pewien wzorzec osobowości, model, ideał. Teoretyczny ideał osobowości. Modelowe opracowanie - sztuczny twór (Gilford). Pełni on rolę punktu odniesienia do, którego porównujemy osobę, o ile odbiega i w jakim kierunku. Wszystkie trzy ujęcia brane są pod uwagę przy wystawianiu diagnozy klinicznej.
Lista pozytywna( wymagania):- realizm zachowania, opera się na doświadczeniu,- plastyczność zachowania, umiec się przystosować,- skuteczność zachowania, osiaganie swoich celów, potrzeb,- połecznienie, człowiek powinien osiągnąć stopień socjalizacji,- dojrzałość, osiagnięcie pewnego poziomu integracji osobowości,- zadowolenie z życia.
Lista niepożądana, negatywne:- cierpienie,- trudność przystosowania, nie umie radzić sobie w życiu,- nieracjonalność i utrata kontroli,- nieracjonalność i dziwaczenie, człowiek nie liczący się z realizmem rzeczywistości,- wyrazistość i niekonwencjonalność,- dyskomfort obserwatora,- naruszenie ideałów i norm społecznych.
Lista pożądana, pozytywna:- pozytywne nastawienie do siebie,szacunek do własnej osoby,- rozwój osobisty cżłwoiek który się rozwija jest zdrowy,- autonomia, poczucie niezależności,- adekwatne spostrzeganie rzeczywistości swiat odbiera się takim jakim jest,- kompetencje w działaniu,- właściwe pozytywne stosunki interpersonalne. d) norma jako różnorodność- jest to akceptacja odmienności postaw, poglądów,
WŁAŚCIWOŚCI PROCESÓW NERWOWYCH:- siła procesów nerwowych, czyli zdolność komórki nerwowej do pracy,- równowaga procesów nerwowych, stan zrównoważenia o względnej równowadze,- ruchliwość, szybkość przechodzenia od stanu pobudzenia do stanu hamowania i na odwrót.
FORMY ZABURZEŃ DYANMIKI PROCESÓW NERWOWYCH:- nadpobudliwość psychoruchowa,- zahamowanie psychoruchowe,- niestałość psychoruchowa
PRZYCZYNY ZABUDZEŃ DYNAMIKI PROCESÓW NERWOWYCH: endogenne - które tkwią w podmiocie, wewnętrzne, choroby, egzogenne - zewnętrzne, środowiskowe
CECHY UKŁADU NERWOWEGO: wysoka reaktywność (szybkość reakcji działania),- niski próg pobudzenia,- przewaga procesów pobudzenia nad procesami hamowania
CHARAKTERYSTYCZNE CECHY NADPOBUDLIWOŚCI PSYCHORUCHOWEJ: ,-Sfera ruchowa - dynamizm, konieczność częstego ruchu, zmiany miejsca.,- Sfera poznawcza - słaba koncentracja, mała odporność na dystrakcję, powierzchowność analizy, pochopność myślenia, chaos myślowy, nieuporządkowanie.,- Sfera emocjonalna - labilność emocji, intensywność emocji, kłopoty z opanowaniem uczuć.,- Sfera społeczna - szybko nawiązują przyjaźnie, często popadają w konflikty, nie chowają urazy.
ZAHAMOWANIE PSYCHPRUCHOWE- Są 3 typy sfery:- ruchowa- są spowolnione ruchowo, wolniej reagują ruchowo, ruchy są nieprecyzyjne, niezgrabne ruchowo, spowolnione,- poznawcze- dzieci sprawiają wrażenie jakby wolniej kojarzyły fakty, spostrzegały,- emocjonalne- dzieci sprawiają wrażenie jakby były chłodne emocjonalnie, nie okazuja przezywanych uczuć i są pozornie obojętne. sa dwa typy obrazów klinicznych:- wzmożona drażliwość dzieci czyli nadwrażliwość w emocjach prostych są cały czas napięte emocjonalnie, złośliwe, takie dzieci są nieakceptowane w klasie,- przejawia się w zmożonej lekliwości, dzieci które na wszystko reagują lekiem te dzieci nie są wybierane bo są nie atrakcyjne, stoją na uboczu.
NERWICA DZIECIĘCA- są dwie jednostki chorobowe nerwicy dziecięcej. Zarówno u dzieci jak i u dorosłych występują objawy osiowe, czyli są to objawy które występują w każdej postaci nerwicy, różny jest tylko stopień nasilenia objawów( są to wspólne objawy, które zaczyna się szukać od objawów osiowych). Wyróżnia się 3 postacie nerwicy dziecięcej:
1.nerwica lekowa( nerwica najczęściej występuje u dzieci. wcześnie może się objawić nawet u 2 latka. Cecha charakterystyczna jest to że objawy lęk narasta gdy dziecko znajdzie się w obcej nie znanej sytuacji. Dziecko uczy się unikania wszytskeigo co nowe aby ustrzec się przed lekiem. W ten sposób dziecko ogranicza swój rozwój poznawczy. Objawy: leki nocne, czyli wybudzenia z przerażeniem, sposób spania dziecka, zakrywanie przez dziecko głowy, u dzieci starszych pojawiaja się fobie np. lęk w zamkniętej przestrzeni lub otwartej przestrzeni, lek przed monotonia, lęk przed ciemnościa. W okresie szkolnym może się pojawić lęk przed pytaniem). 2.nerwica obsesyjno- psychasteniczna( pojawia się u dzieci po 7 roku życia. Jes to słaba psychika, dzieci wywodzone się ze słabego układu nerwowego. Obsesja czyli mysli natrętne, stałe powracające. Dzieci te rozmyslają o nietypowych pojeciach np. jaki jest sens zycia itp, widzą chromatyczne sytuacje np. czy będzie jak mama. Charakteryzuje się to niska samooceną, brak wiary w siebie, ogromna nadwrażliwość, silnie przezywają swoje niepowodzenia, nerwica wyczekiwania. Takie dzieci mogą być uzdolnione róznymi umijetnosciami np. zdolność manualne, estetyczne. Dzieci te charakteryzuj zmienność dynamiki, niestałe psycho-ruchowo). 3.histeria dziecieca( cecha charakteryzsyczna jest ogromna dynamika tych objawów. Pojawia się juzmiedzy 6 a 7 rokiem życia. Typowe objawy to astazja i amnezja, paraliże częściowe np. usztywnienia nogi. Nagle się ona pojawia i nagle znika. Objawy zmniejszona reakcja na ból, niemozność mówienia, brak głosu, infantylizm somatyczny, dziecko swoim wyglądem ciała przypomina młodszym wiekiem dziecko. Niespójność oddziaływań procedur wychowawczych i brak konsekwencji są przyczynami histeri dziecięcej.
OBAJWY OSIOWE NERWICY: • Lęk (Lęk - to stany niepokoju nie uzasadnione sytuacją . O patologii można mówić wtedy, kiedy lęk jest bardzo częsty lub stały i kiedy opanowuje tak nasze emocje, że utrudnia nam wykonywanie obowiązków . - Lęku - nie można ani opanować ani też całkowicie usunąć, można jednak wpływać można jednak wpływać na czynniki lękotwórcze, które najczęściej powstają w sytuacjach domowych, szkolnych, zawodowych . ,- Lęk - do powstania sytuacji lękowych przyczyniają się: nadmierny rygor, sztywność emocjonalna, chłód, niewspółmierność wymagań . - Lęk - sięgamy wtedy po preparaty przeciwlękowe, tabletki szczęścia- często na zmianę uspokajające i pobudzające- to prosta droga do uzależnienia .
• Objawy wegetatywne(bóle, zawroty głowy, bóle w okolicy serca, duszności, objawy dyspeptyczne ze strony przewodu pokarmowego, nerwobóle, wędrujące bóle, mrowienie, pieczenie, drętwienia, zaburzenia seksualne (które są najczęstszym powodem udania się do lekarza) .
• Egocentryzm(nerwicowe skoncentrowanie się na problemie samego siebie i głębokie przekonanie, że własne cierpienia i doznania są wyjątkowe i nieporównywalne do innych . Człowiek taki jest jest nastawiony roszczeniowo do świata, przywykły do brania, a nie dawania czegokolwiek z siebie . W tym stanie chory jest wyjątkowo czuły na doznawane krzywdy i urazy, które wyczuwa w każdym działaniu innych . Wrażliwość jest często tak duża, że pacjent nie zwraca uwagi na przykrości, jakie sprawia otoczeniu .)
• Objaw błędnego koła(łączy się z wiodącymi objawami osiowymi . Poszczególne doznania chorobowe wpływają wzajemnie na siebie, powodując nasilenie się choroby . Lęk powoduje objawy wegetatywne, co pociąga za sobą wzrost tego lęku . Egocentryzm wyzwala u innych niechęć, nawet wrogie nastawienia, co z kolei powoduje poczucie krzywdy i samotności u pacjenta . Podobnie jest z typową dla nerwicowca drażliwością, zaburzeniami pamięci i trudnościami koncentracji uwagi . Każdy kolejny objaw pogarsza kontakt z otoczeniem i wyniki pracy, co obniża ocenę ze strony innych a następnie też samoocenę .)
ROZWÓJ HARMONIJNY- rozwój wszystkich czynności psychomotorycznych odbywa się z taką samą szybkością.,- Przeciętne tempo rozwoju ruchowego WR= WŻ,- Globalne opóźnienie rozwoju WR< WŻ,- Globalne przyspieszenie rozwoju WR> WŻ
SKUTKI DEFICYTÓW- skutki w zakresie percepcji słuchowej, wzrokowej oraz sfera ruchowa:- wzrok- największym analizatorem jest kara i mylenie liter alfabetu, rozróżnianie znaków graficznych, rysunki SA bardzo ubogie szczegóły i niewykorzystują całej powierzchni kartki. Mylenie kątów rozwartego z ostrym,- słuch- analiza i synteza słuchowa jest zaburzona, dzieci te źle wypadają z piania słuchowego, Pisza jak słyszą,- ruch- lateralizacja, czyli przewaga stronna, jest to proces rozwojowy kiedy zaczyna się kształcic przewaga stronna, jest przewaga prawostronna i jeżeli lateralizacja jest niejednorodna ,krzywa trzeba ćwiczyć dziecko przestawienia na prawą rekę.
PRZEMOC- wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby bez jej przyzwolenia. Wyróżnia się przemoc fizyczną i przemoc psychiczną. Przemoc fizyczna- Przemoc fizyczna to wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby bez jej przyzwolenia przy użyciu siły fizycznej. Przemoc fizyczną stosuje się np. czasami przy zgwałceniu, eksmisji z mieszkania, tymczasowym aresztowaniu, zastosowaniu kary pozbawienia wolności. Przemoc psychiczna- Przemoc psychiczna to wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby bez jej przyzwolenia przy użyciu środków komunikacji interpersonalnej. Typowymi środkami przemocy psychicznej są groźba, inwektywa i molestowanie psychiczne.
Przemoc - przeciw mocy; pozbawienie mocy ofiary.
Pomoc - przywrócenie mocy (terapia).
Każdy choć raz w życiu był sprawcą, ofiarą lub świadkiem przemocy.
PRZEMOC W RODZINIE- Przemoc w rodzinie to zamierzone, wykorzystujące przewagę sił działanie przeciw członkowi rodziny, naruszające prawa i dobra osobiste, powodujące cierpienie i szkody. W relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą. Ofiara jest zazwyczaj słabsza, a sprawca silniejszy. Zgodnie z art. 207§1 Kodeksu Karnego, przemoc w rodzinie jest przestępstwem. Człowiek nie jest bezradny wobec sił, które czynią go sprawcą przemocy. Za przemoc zawsze odpowiedzialny jest sprawca, bez względu na to, co zrobiła ofiara. Za przemocą kryje się często poczucie niemocy. Przemoc lubi się powtarzać. Niektóre przejawy grożenia przemocą uważa się za zachowanie przemocowe.
PODZIAŁ PRZEMOCY:- społeczna- mniejszości narodowe,- ekonomiczna- dyskryminacja na drogach zawodowych,- totalitarna,- gorąca - u podstaw tej przemocy leży furia, bardzo dynamiczne zachowanie, naładowane emocjami, to „pękanie tamy emocjonalnej”, zatopienie emocjonalne; bierze się z frustracji i poczucia niemocy.,-zimna - ma scenariusz mentalny, opiera się na jakimś sposobie, koncepcji, argumencie, używa mitów, stereotypów; nie ma furii, impulsywnych zachowań, jest bardziej destruktywna niż gorąca, dłużej trwa, w tzw. „białych rękawiczkach”.
SKUTKI PRZEMOCY: *Skutki fizycznie *Skutki psychiczne są odleglejsze, trwalsze, np. mechanizmy obronne:- regresja - to sięganie po płacz, ucieczkę, krzyk;,- agresja - dziecko bije, kopie, wyzywa, pluje, słowna - jest rozładowaniem napięć;- stupor - blokada czynności psychomotorycznych), w wyniku silnych napięć, stresu następuje zahamowanie np. mutyzm - blokada czynności mówienia;- zaburzenia nerwicowe - najpierw neurotyczne potem nerwicowe np. zaburzenia snu, moczenie nocne itd. *Skutki dzielimy także na bezpośrednie i trwałe. *Istnieje syndrom bitego dziecka: - zmienia się emocjonalność (emocje stają się labilne - zmienne, niestabilne emocjonalnie, wylewanie się emocji)- agresja (objawia się wrogością do innych, nieufność, brak zaufania, brak spontaniczności, skrępowanie),- niska samoocena (dzieci, które nie lubią siebie, nie akceptują siebie, izolują się często od rówieśników)),- izolacja *Trwałe skutki przemocy: -uzależnienie od agresora (konsekwentny trening przemocy),- paradoksalna reakcja na pomoc; dziecko jest wrogie do świata (uzależnienie się od rodzica) ,- zaburzenia procesu socjalizacji,- odwrócenie roli.
Czynniki kulturowe które maja wpływ na przemoc:- media,- TV,- modele wychowania mogą kierować w kierunku np. u chłopców dla przyszłych sprawców przemocy.
CECHY PRZEMOCY:- zawsze jest intencjonalna,- wiąże się z naruszeniem dóbr drugiej osoby,- najczęściej udaremnia obronę ,- zawsze prowadzi do szkód,- za przemoc odpowiedzialny jest zawsze sprawca,- w każdej postaci przemoc jest przejawem wrogości, bezradności, niszczy rezultaty wychowawcze
Relacja między sprawca a ofiarą
sprawca <--------------> ofiara
zachowanie <--------------> zachowanie
umysł <--------------> umysł
uczuciowość <--------------> uczuciowość
struktura "ja" <--------------> struktura "ja"
ciało <--------------> ciało
ZACHOWANIE
Sprawca:- może uderzyć, kopać, wtargnąć w ciało, grozić śmiercią; chodzi o fizyczną formę
Ofiara:- może wydobywać obietnice, ukrywać istniejącą przemoc, stosować pasywną obronę, ucieczkę,- może uruchomić agresywne zachowania, czasami ofiara zabija sprawcę przemoc,- może zażywać środki uspokajające, błagać, prosić
UMYSŁ
Sprawca:- uruchomienie mechanizmów projekcji (mech. obronny), zniewolenie ofiary,- rzutuje na otoczenie własne lęki, agresję,- zdeprecjonowanie wartości ofiary i gromadzenie argumentów z przeszłości, tendencyjnych, często nieprawdziwych,- szukanie usprawiedliwienia dla przemocy,- stereotypowe myślenie, mity
Ofiara:- zadaje sobie pytanie, czy jej myśli wspierają pojawienie się i istnienie przemocy,- myślenie stereotypami z myślenia - taki jest los kobiety
UCZUCIOWOŚĆ
Sprawca: gniew, niepokój, rozdrażnienie, zazdrość, nienawiść, lęk, agresja
Ofiara: cierpienie (fizyczne i psychiczne), lęk, smutek, depresja, gniew, agresja (najczęściej stłumiona)
STRUKTURA „JA”
Sprawca:- poczucie niskiej wartości, słabości,- akt przemocy potrzebny jest po to, alby osłabić poczucie niskiej wartości,- problem wzorców wychowania, autorytarnych wzorców,- może pojawić się zachowanie przemocowe skierowane na partnera, a którym sprawdzamy możliwości seksualne,- tendencja do unikania odpowiedzialności np. to nie byłem ja
Ofiara:- poczucie krzywdy, winy,- poczucie słabości, bezradności,- wyuczona bezradność - osoba spostrzegając na drodze przeszkody poddaje się, jest pasywna, bierna, wycofuje się
CYKLE PRZEMOCY:- Narastanie napięć, kumulowanie się napięcia (różny czas trwania)- zaczynają narastać zgrzyty, to ciche dni.,- Moment krytyczny, faza wybuchu (agresja brutalna, krótki czas)- to fizyczna napaść na drugiego człowieka.,- Okres miodowego miesiąca. (nie trwa zbyt długo)- obietnice, okres przypominający zaloty, sprawca znajduje odpuszczenie winy.
Psychologiczna charakterystyka ofiary i sprawcy (na podstawie badań):
CECHY OFIARY:- niska samoocena,- ofiary wierzyły we wszystkie mity dotyczące związków wypełnionych przemocą,- miały tradycyjne poglądy na dom, silnie wierzyły w jedność wspólnoty rodzinnej,- akceptowały własną odpowiedzialność za sytuację przemocy,- prezentowały pasywną twarz wobec świata,- miały cały szereg objawów psychosomatycznych,- ofiary używały seksu do stworzenia klimatu intymności, aby uniknąć przemocy, przeciwdziałać jej,- wierzyły, że nikt oprócz ich samych nie może im pomóc w rozwiązaniu istniejącej przemocy
CECHY SPRAWCY:- niska samoocena,- wierzyli we wszystkie mity dotyczące związku z przemocą,- mieli tradycyjne poglądy na dom i rodzinę, ale w tych poglądach dominuje przewaga mężczyzny i stereotypowa rola kobiety,- obwinianie innych za swoje zachowanie,- byli patologicznie zazdrośni,- prezentowali cechy „podwójnej osobowości”,- mieli wiele nasilonych objawów stresowych,- często używali seksu jako formy agresji i sposobu podnoszenia własnej samooceny,- nie wierzą w negatywne konsekwencje swoich czynów, stosowania przemocy.
FAZY GNIEWU:1.Okres narastania gniewu - (podniecenie, rozdrażnienie), prowadzi do konfliktów, wybuchów emocjonalnych, ale są słabe w proporcji do bodźca, występuje przypominanie krzywd już doznanych, rozważane są okoliczności ich doznawania, osoba nakręca się.2. Moment krytyczny - gwałtowny wybuch gniewu, który jest nieproporcjonalny do siły bodźca, towarzyszą zmiany fizjologiczne, zaburzenia w motoryce, zaciśnięcie kręgu świadomości do spraw związanych bezpośrednio z gniewem.3. Okres urazy - chociaż gwałtowne wzburzenie mija, utrzymuje się zwiększona pobudliwość, przeważają myśli związane z obiektem, który ten gniew wywołał, mogą być myśli o zemście.4. Okres wygasania - stan emocjonalny powoli wraca do równowagi, pojawiają się myśłi usprawiedliwiające sprawcę, myśli o zadośćuczynieniu, osoba wychodzi z zatopienia emocjonalnego.
FORMY ZACHOWAŃ AGRESJI:- Atak - użycie siły.,- Agresja słowna.,- Agresja pośrednia.,- Irytacja (drażliwość, zrzędliwość).,- Negatywizm.,- Uraza.,- Podejrzliwość.,- Poczucie winy (agresja skierowana na siebie - autoagresja).