Bogusław Mikuła

Konsultacje: 517, czw: 12-13, pon: 15-16.

Zaliczenie w formie testu wielokrotnego wyboru 04.06.2012

„Organizacja oparta na wiedzy” cz. II Zarządzanie wiedzy, Bogusław Mikuła.

WYKŁAD 1: 20.02.2012

Nauka o zarządzaniu powstaje w momencie pojawienia się książki Taylora (1903) - książka w całości poświęcona zarządzaniu.

Ujęcie ewolucji podstawowych orientacji w zarządzaniu przedsiębiorstwami:

orientacja	Typ otoczenia	Dominująca koncepcja zarządzania	Okres dominacji	Główny problem	Główna maksyma
przedsiębiorcza	Spokojna-przypadkowa	Przez doświadczenie i inwencje	1820-1880	Jak wzrosnąć w siłę?	Wygrywa silniejszy i bezwzględny
produkcyjna	Spokojne- zestrukturalizowane	Zarządzanie funkcjonalne	1880-1930	Jak zapewnić tani produkt?	Wygrywa wydajniejszy
rynkowa	Przekształcająco- oddziałujące	Zarządzanie marketingowe	1930 - 1970	Jak rozszerzyć rynek?	Wygrywa bardziej konkurencyjny
globalna	„burzliwe pole”	Zarządzanie strategiczne	1970- II lat 90 XX wieku	Jak uczynić wiedzę ludzką najbardziej produktywną?	Wygrywa mądrzejszy i szybszy
Na wiedzy	Sieciowe- turbulentne	Zarządzanie wiedzą i zasobami opartymi na wiedzy	Od II poł lat 90 - ??	Jak sprawnie zarządzać zasobami ludzkimi?	Wygrywa potrafiący sprawnie wygenerować wiedzę i ją wykorzystać.

Orientacja:

1. PRZEDSIĘBIORCZA:

- zastraszanie zwolnieniem (motywacja)

- wyzyskiwanie

- ciężka praca całych rodzin

2. PRODUKCYJNA:

- wielkie organizacje/przedsiębiorstwa (aktualnie np. Poczta Polska)

- wprowadzenie pionów organizacyjnych - struktury funkcjonalnej

- główne zadanie przedsiębiorstwa dzieli się a mniejsze elementy i części

- bardzo wysoka fluktuacja (600%) - problemy organizacji i administracyjne

- osiągnięcia Forda, Adamieckiego, Fayola, Taylora, Gilbertów.

Przychodzi kryzys z powodu nadprodukcji - ekonomii produkcji,konkurencyjne ceny:

• rynkowa

* rozwija się marketing

* badania marketingowe

* narzędzia promocji, reklama wyrobów

* media rozszerzają/ rozwijają się

*zwiększenie rozwoju produktów

*w przedsiębiorstwie występuje frustracja - w produkcji (muszą oddać władzę na rzecz marketingu)

* powstaje nurt behawioralny - postrzega się podmiotową rolę człowieka uznając jego potrzeby, wprowadzając motywację, doskonaląc warunki pracy.

Pojawia się kryzys energetyczny:

• globalna:

*efekt powiększenia gospodarek

* pojawia się zarządzanie strategiczne(przed. Jako całość)

* myślenie w perspektywie przyszłości

* pojawia się zasada współdziałania

*zasada kreatywności (wykorzystanie w pełni zdolności człowieka)

* najważniejszy człowiek

* zasada otwartości (ważny jest cały świat, gospodarka a nie ograniczone otoczenie)

* orientacja na wyniki(wyniki mają być osiągane dzięki pracy a nie za pomocą manipulacji księgowością

* równoważenie, pozycjonowanie, podejście zasobowe ( koncentracja na zarządzaniu zasobami, dostrzega się istotne znaczenie zasobów niematerialnych i wiedzy)

* występuje niespotykany rodzaj otoczenia - „burzliwe pole” - pojawiają się zdarzenia które są bardzo ciężkie do przewidzenia rozwiązując problemy w zarządzaniu.

Rozwija się zainteresowanie zasobami niematerialnymi - przejście z ery indrustrialnej do ery postindrustrialnej (lata 90)

• na wiedzy:

* wprowadzenie idei zarządzania wiedzą

* rozszerzenie i prowadzenie problemu jak sprawnie zarządzać zasobami wiedzy

Aktualnie występuje GOSPODARKA - rynkowa wg Komisji Rozwoju Ekonomii -oparta na wiedzy (GOW).

• to gospodarka w której produkcja, dystrybucja i wykorzystanie wiedzy jest główną siłą napędową wzrostu, kreowania bogactwa i zatrudnienia wzdłuż wszystkich pomysłów/ wg Banku Światowego

• to gospodarka w której wiedza jest nabywana, tworzona, rozpowszechniana wykorzystywana efektywnie celem wsparcia rozwoju gospodarczego /wg L. Zienkowskiego

• to gospodarka w której wiedza jako taka (nakłady i stan wiedzy) staję się czynnikiem ważniejszym determinującym tempo rozwoju i poziomu rozwoju gospodarczego od nakładów i stanu środków trwałych.

Cechy:

• zmienia się stan pełen problemów

• wiedza uznana za podstawowy czynnik wytwórczy będący podstawą racjonalnego wykorzystania pozostałych czynników - pracy , ziemi, kapitału

• globalizacja

• sieciowość (analize gospodarcze) - rozwój sieci na całym świecie

• turbulencja - chaos (ukryta postać porządku) - wynik chaosu, sieciowości

• zdominowanie wielu sfer działalności gospodarczej wykorzystaniem techniki komputerowej (wzrost bezrobocia, maszyny wypierają pracowników)

• zmiana oczekiwań i stylu życia społeczeństwa

TURBULENCJA - „efekt motyla” przepływ impulsów nisko sygnałowych (wypowiedź jednej osoby może spowodować potężne istotne znaczenia w różnych częściach świata)

Przykłady zagrożeń:

• napięcia wynikające z różnic kulturowych lub odmiennych poglądów polityczno - gospodarczych

• niekorzystne zjawiska demograficzne i próby ich eliminacji przez wykorzystanie imigrantów z krajów 3-go świata, którzy mają więcej roszczeń socjalnych niż chęci do uczciwej pracy

• lokalne konflikty militarne pod pozorem zapobiegania wykorzystania szczególnie niebezpiecznych rodzajów broni a realizowanych...

• terroryzm

• inflacja

• nieokreślona sytuacja na rynkach finansowych

• bardzo duża szybkość rozpowszechniania się zagrożeń (np. wirusy)

• spowolnienie procesu redukcji wielkości zanieczyszczenia środowiska naturalnego.

WYKŁAD 2- 27.02.2012.

SPOSOBY ZACHOWANIA SPOŁECZEŃSTWA PRZED ZASTOSOWANIEM OWEJ GOSPODARKI:

PRACA → indywidualna lojalność pracownika wobec pracy

UCZENIE SIĘ → tradycyjne, „klasowe” sposoby uczenia się w klasycznych instytucjach, instruktaż.

ŻYCIE SPOŁECZNE → przyjaźnie lokalne i rodzinne, media pojedyncze, koncentracja na pojedynczych sprawach

INWESTOWANIE → równoważenie ryzyka, doradztwo, orientacja tradycyjna

KOMSUMPCJA → lojalność w stosunku do marki, konsumpcja lokalna

SPOSOBY ZACHOWANIA SPOŁECZEŃSTWA W NOWEJ GOSPODARCE:

PRACA → przedsiębiorcza lojalność pracownika w stosunku do siebie

UCZENIE SIĘ → w każdym miejscu i czasie, przez całe życie, wspomagane komputerowo

ŻYCIE SPOŁECZNE → zainteresowanie globalne, e-przyjaciel, zainteresowanie wieloma grupami

KONSUMPCJA → komfort, koniec istnienia bariery, odległość

INWESTOWANIE → suma decydowania, orientacja na zwrot, wrażliwość cenowa

NORMALNOŚC KONTRA NOWA NORMALNOŚĆ W GOSPODARCE:

ELEMENT	NORMA DOTYCHCZASOWA	NOWA NORMALNOŚĆ
Cykle gospodarcze	przewidywalne	Brak
Wzrosty i zwyżki	określone(średnio co 7 lat)	Nieregularne, nieprzewidywalne
Spadki i recesje	Określone (średnio co 10 lat)	Nieregularne, nieprzewidywalne
Potencjalny wpływ na wyniki przedsiębiorstwa	niski	Wysoki
Ogólna charakterystyka sposobu inwestowania	Ekspensywne wielokierunkowe	Ostrożne ukierunkowane
Tolerancja ryzyka rynkowego	akceptowane	Unikanie
Postawa konsumencka	Pewność siebie	Niepewność
Preferencje konsumenckie	Stabilne ewolucyjne	Pełna lęku i walki o bezpieczeństwo

„Motorem” napędzającym rozwój współczesnej gospodarki są tzw. organizacje oparte na wiedzy (organizacje wiedzy).

ORGANIZACJE WIEDZY:

to organizacja których działalność bazuje na wiedzy i szeroko rozbudowanych relacjach. Ich wiedza w połączeniu z wiedzą parametrów jest zasadniczym źródłem tworzenia wartość, przyczyn wartość ta ukierunkowana jest ie tylko na właściciela czy klienta, ale na wszystkie podmioty wchodzące w interakcje a więc pracowników społeczeństwo, organizacje partnerskie i inne także konkurencyjne poprzez fakt możliwości współistnienia i rozwoju.

Tworzą i sprzedają one PRODUKTY w których wartość wiedzy przewyższa wartość materii lub/ i usługi oparte a wiedzy a klient zmuszony jest z nich korzystać gdyż wiedza w nich zawarta charakteryzuje się albo rzadkością występowania i jest chroniona albo jest na tyle specjalistyczna że jej pozyskanie jest utrudnione (zbyt kosztowne lub czasochłonne).

KIERUNKI ROZWOJU ORGANIZACJI I ZMIAN RÓL PRAOWNIKÓW:

WYKŁAD 3 - 05.03.2012

ORGANIZACJA TRADYCYJNA A ORGANIZACJE GOW:

	ORGANIZACJA TRADYCYJNA	ORGANIZACJA GOW
CEL	Wypracowanie zysku	Tworzenie wartości globalnej (wartości dla klienta finalnego, firm kooperujących, właściciela, pracowników, państwa i innych interesariuszy)
SKUPIENIE UWAGI	Na masowej produkcji dóbr materialnych	Na projektowaniu i zastosowaniu technologii, informacji i wiedzy
STRATEGIA	Bierna lub reaktywna a więc brak reakcji na zmiany zachodzące w otoczeniu lub reagowanie z opóźnieniem	Proaktywna czyli wyprzedzenie zmian zachodzących w otoczeniu i wcześniejsze przygotowanie organizacji oraz mechanizmów działania do nich tak aby wykorzystać je jako szanse
DOMINUJĄCY ZASÓB	Kapitał rzeczowy i finansowy	Wiedza i kapitał intelektualny
WARTOŚĆ RYNKOWA	Wyznaczone głównie przez posiadane zasoby materialne	Wyznaczona głównie przez posiadane zasoby niematerialne
DOMINUJĄCY KIERUNEK INWESTYCJI	Inwestowanie w zasoby materialne	Inwestowanie w rozwój i wykorzystanie zasobów intelektualnych
KULTURA	Sprzyjająca unikaniu niepewności - niska tolerancja niepewności łączy się z dążeniem do redukowania w warunkach małego ryzyka, wartości organizacji to: wzrost wydajności, standaryzacja, kontrola	Wysoka tolerancja niepewności przez środowisko społeczne wiąże się z gotowości do działania w warunkach deficytu informacyjnego, wartości organizacyjne to: jakość, obsługa klienta, różnorodności, innowacyjności, relacje
PODEJŚCIE DO NIEPEWNOŚCI	Traktowanie zdarzeń nietypowych jako zagrożenie	Traktowanie zdarzeń nietypowych jako źródło inspiracji i szans
SPOSOBY DZIAŁANIA	Ustrukturalizowane i stabilne trzymanie się stereotypów i odrzucenie informacji z nimi sprzecznych, koncentrowanie uwagi na sprawności procesów zachodzących wewnątrz organizacji	Każdorazowo dostosowane do sytuacji ciągłe rekonstruowanie świata wewnątrz i zewnątrz organizacji, odrzucanie stereotypów
PODSTAWOWA WIEDZA	Wysoce wyspecjalizowana	interdyscyplinarna
PODEJŚCIE DO ZMIAN	Podkreślenie stabilizacyjnej roli organizacji, traktowanie zmian jako zagrożenie, zmiany wymuszone wprowadzane są periodyczne, z określonym tempem i w sposób łatwy do przyswojenia	Orientacja na zmiany, zmiany nagłe o dużym tempie i niejednokrotnie radykalne, ciągły proces doskonalenia zasadą polityki zmian jest zorganizowane odrzucenie przeszłości
ŹRÓDŁO WŁADZY MENADŻERÓW	Umiejscowienie w hierarchii organizacyjnej	Posiadana wiedza
RELACJE WŁADZY	Stabilne, zhierarchizowane, oparte na emocjonalnych aspektach kierowniczego autorytetu	Heterarchia (centralizacja władzy w swoich rękach), niestabilność układu władzy
ZALEŻNOŚĆ PRACOWNIKA	Wysoka zależność od przywódcy	Duża autonomia wsparta wiedzą i profesjonalizmem
ROLE ZEPOŁÓW KIEROWNICZYCH	Optymalizacja jakości i produktywności, aplikacja surowej energii, powtarzalne każdego dnia operacje, obróbka zasobów i innowacji, separacja i specjalizacja pracy i organizacji	Jakość = produktywność = adaptacyjność i reakcja, aplikacja idei, poszukiwanie dla tworzenia innowacji, obróbka wiedzy i zdolności, podejście holistyczne i integracja pracy i innowacji
RELACJE MIĘDZY LUDŹMI	Stabilne, minimalna ruchliwość poczucie przynależności (często ograniczone do danego działu, komórki organizacji)	Duża ruchliwość dzięki stosownej rotacji, harmonia we współdziałaniu
FORMY ORGANIZACJI	Stałe, Ustrukturalizowane	Wysoka dynamika zmienności
STRUKTURA ORGANIZACYJNA	Tradycyjna, skoncentrowana na funkcjach przedsiębiorstwa z dominacją zależności hierarchicznych, duży nacisk na kontrolę	Sieć kooperacyjnie powiązanych jednostek samo zarządzających się skonkretyzowanych na procesach, nieformalne mechanizmy wywierania nacisku (komunikacja, uczestnictwo, kultura)
GRANICE	Jasne i wyraźne między funkcjami, jednostkami organizacji i organizacjami	Zatarte, niewyraźne =, zarówno między funkcjami jak i jednostkami organizacyjnymi i organizacjami
WSPÓŁPRACA Z DOSTAWCAMI KOOPERANTAMI I KLIENTAMI	Brak ścisłych więzi kooperacyjnych, konkurencja cenowa między dostawcami i kooperantami, ograniczone kontakty z klientem i częsty brak reakcji na preferencje klienta	Ścisła współpraca partnerska oparta na zaufaniu, możliwość śledzenia jakości na całym łańcuchu zaopatrzenia, wysoki poziom obsługi klienta, angażowanie klientów do współpracy PROSUMERYZM → klient zaangażowany w proces produkcji produktu
DOMINUJĄCA KOMUNIKACJA	Pionowa, sformalizowana	Duża ruchliwość, uczestnictwo tymczasowe
DOMINUJĄCY RODZAJ TOŻSAMOŚCI PERONALNEJ	Tożsamość grupowa	Tożsamość indywidualna
MA`RKETING	Koncentracja na transakcji - dominują zasady marketingu masowego np. koncentracja na cechach produktu, sprzedaż jednego produktu wielu klientom, zdobywanie nieprzerwanego strumienia nowych klientów badanie klientów, korzyści skali	Koncentracja na relacjach - dominują zasady zarządzania relacjami z klientami np. koncentracja na wartości dla klienta sprzedaż wielu produktów jednemu klientowi , zdobywanie nieprzerwanego strumienia nowych zamówień od obecnych klientów udział klienta, korzyści zakresu
PRODUKCJA	Oparta na ekonomii skali, długie ciągi produkcyjne, rzadkie zmiany produkcji, wąski asortyment produkcji, stosowanie wyspecjalizowanych maszyn	Oparta na ekonomii zakresu, krótkie ciągi produkcji, częste udoskonalenia produktów i produkcji, szeroki asortyment i elastyczne maszyny o łatwych montażach i niskim jego koszcie`

GENEZA ZARZĄDZANIA WIEDZĄ;

Zarządzanie wiedzą:

1. organizacja ucząca się

2. transformacja działalności gospodarczej

3. zarządzanie innowacjami

4. zarządzanie informacjami

5. systemy zarządzania widzą (system ekspercki)

6. aktywa intelektualne

Źródeł powstania koncepcji zarządzania wiedzą jest niewątpliwie wiele. Do zasadniczych przyczyn można zaliczyć:]

1. rozwój nauki a głównie cybernetki, informatyki i zarządzanie

2. ewolucja i rozwój koncepcji zarządzania - zmiany jakie wystąpiły w otoczeniu organizacji zmusiły do odszukania nowych sposobów zarządzania. Powstają więc takie koncepcje i metody jak: zarządzanie strategiczne, informacjami, komunikacją wewnętrzną w przedsiębiorstwie, lean menagement, kaizen, organizacja ucząca się, organizacja wirtualna, modele i metody pomiaru kapitału intelektualnego itp.

3. orientacja globalna i praktyczne stosowanie zasad zarządzania strategicznego m.in.: otwartości, współdziałania z otoczeniem, globalności, kreatywności i pełnego wykorzystywania wiedzy ludzi

4. wzrost poziomu konkurencji

5. głoszone idee o wejściu gospodarki światowej w erę informacji i wiedzy

6. rozwój sieci Internetu i pojawienie się stąd wynikających nowych sposobów działań.

7. wzrost poziomu wykształcenia społeczeństw i stawianie nowych wymagań wobec pracodawców jak i pracobierców

8. wreszcie zmiany w sposobie działania firm konsultingowych i rozprogramowanie przez nie idei zarządzania wiedzą.

WYKŁAD 4 - 12.03.2012

Nurty wiedzy:

• racjonalizacja - wiedza pochodzi z umysłu człowieka, przetworzona poprzez dedukcje

• epistemiologia - źródłem wiedzy jest doświadczenie umysłowe, uzyskujemy ją poprzez indukcje

• irracjonalizm - człowiek uzyskuje wiedzę poprzez kontakt z istotą boską

WIEDZA JEST PRZEDSTAWIANA JAKO:

• powiązanie informacji z ich rozumieniem

• efekt myślowego przetwarzania informacji i doświadczenia

• ogół wiadomości człowieka

• odzwierciedlenie stanu rzeczywistości w umyśle człowieka

• potwierdzone przekonanie

Najczęstsze próby definiowania wiedzy wiążą się z danymi i informacjami

wg A. Brooking:

DANE - fakty, obrazy, liczby wyrwane z kontekstu

INFORMACJA - dane przedstawione w kontekście

WIEDZA - to informacje w kontekście wraz z uch zrozumieniem, jak ich użyć zrozumienie to wpływa z zasobów wiedzy posiadanych przez ludzi lub/i też intuicji.

Wg D.J.Skume:

DANE - pozbawione kontekstu fakty i liczby

INFORMACJA - zaś stanowią dane przedstawione w określonym kontekście

WIEDZA - to informacja posiadające konkretne znaczenie. Prowadzi do mądrości( inteligencji) postrzeganej jako ogół posiadanej wiedzy oraz umiejętności jak te wiedzę wykorzystać

Wszystkie te elementy tworzą hierarchię wiedzy:

Inteligencja

wiedza

informacje

dane

Wreszcie wynikające z japońskiej tradycji nazywanej prze Y. Nakamule jako „emocjonalny naturalizm”, ujęcie wiedzy utożsamiające ją z mądrością nabywane przez osobowość jako całość będą nierozerwalnie związaną z ludzkim działaniem.

Ten punkt widzenia reprezentują J. Nonaka, H. Takechi. Piszą oni „ w teorii organizacyjnego tworzenia wiedzy przyjmujemy tradycyjne definicje wiedzy jako potwierdzone przekonanie” przy czym w porównaniu do epistemiologii kładą oni nacisk nie na potwierdzenie lecz na przekonanie „my traktujemy wiedzę jako dynamiczny i głęboko humanistyczny proces sprowadzania „prawdziwości osobistych wyobrażeń”.

CECHY WIEDZY:

• wiedza może być tworzona różnymi metodami

• jest trudne do uchwycenie i pełnego wykorzystanie ale w przeciwieństwie do zasobów materialnych może być wykorzystana przez różne osoby w różnych miejscach.

• Jest względna i wieloznaczna co powoduje że może być różnie interpretowane przez różne osoby

• jest dynamiczne uchwycenie jej wycinka może prowadzić do diametralnego jej przyrostu oraz ma zdolność do przyrostu w trakcie jej stosowania

• ma zdolność do szybkiej dezaktualizacji (starzenia się)

• potrafi obniżyć poziom niepewności w ryzykownych przedsięwzięciach

• potrafi się zmaterializować czyli uzewnętrznić się w produktach i usługach co powoduje że jest imitowalna (jednak o różnym stopniu trudności)

• implementuje się także w praktykach, strukturach i procesach organizacji

• dzięki procesowi kodyfikacji strukturyzuje się w dokumentacji technologii, dokumentacji organizacji i bazach danych

• wiedza jako sama może stanowić produkt.

TYPY WIEDZY:

Jeden z najpopularniejszych podziałów wiedzy został wprowadzony przez C. Savage. Wyróżnił 6 typów wiedzy:

1. wiedzieć jak - to znawstwo, kwalifikacje, znajomości procedur działania

2. wiedzieć kto - to znajomość osób które mogą pomoc znaleźć odpowiedź na pytanie lub pomóc wykonać zadanie.

3. Wiedzieć co - to wiedza strukturalna włączająca modele

4. wiedzieć dlaczego - to głębszy rodzaj wiedzy umożliwiający zrozumienie szerszego kontekstu działania\

5. wiedzieć kiedy - to czasowy, rytmiczny sens działania

6. wiedzieć gdzie - to sens miejsca gdzie najlepiej jest wykonać działanie.

KATEGORIE WIEDZY:

• know - how (umiejętność ludzi i zespołów, procedury)

• know - who (dostęp do różnych źródeł i nośników wiedzy)

• know - what (wiedza strukturalna wzory, najbardziej zbliżona do informacji)

• know - why (wyższy poziom wiedzy związany z interpretacją informacji w szerokim zakresie)

• know - when ( poziom czasu określone sposoby rytm przekazywania informacji)

• know - where ( poziom miejsca, określone miejsce przekazywania informacji)

WIEDZA UKRYTA (cicha):

jest indywidualna, specyficzno -kontekstowa, trudno do sformalizowania oraz wymaga specyficznych umiejętności uczenia się. Obejmuje ona definicje poznawcze i techniczne”

1. poznawcze - łączą się z modelami mentalnymi czyli schematami paradygmatami, perspektywami, przekonaniami przy użyciu których ludzie tworzą obrazy świata, operując w swoich umysłach analogiami

2. techniczne - wiedzy ukrytej zawierają zaś konkretną znajomość rzeczy, umiejętności, kwalifikacji.

Wiedza cicha może obejmować zatem to wszystko co człowiek wie a nie jest w stanie wyrazić w postaci słów, gdyż jak ujął M. Polanui „wiemy więcej niż potrafimy powiedzieć”

WIEDZA JAWNA (dostępna, skodyfikowana -zapisana)

może być wyrażona słowach, liczbach, dlatego nadaje się do przekazywania przy pomocy formalnego i usystematyzowanego języka.

4 TYPY AKTYÓW WIEDZY:

DOŚWIADCZALNE AKTYWA WIEDZY wiedza cicha podzielana przez wspólne doświadczenia: - umiejętności i know-how indywidualnych osób - troska, miłość, zaufanie i poczucie bezpieczeństwa - energia, pasja i napięcie	KONCEPTUALNE AKTYWA WIEDZY wiedza jawna artykułowana przez obrazy, symbole, język - koncepcje produktu - projekt - marka
RUTYNOWE AKTYWA WIEDZY wiedza cicha osadzone w działaniu i praktyce organizacji - know-how codziennych operacji - rutyny organizacyjne - kultura organizacyjna	SYNTETYCZNE AKTYWA WIEDZY - usystematyzowana i upakowana wiedza jawna - dokumenty, specyfikacje, podręczniki - baza danych - patenty - licencje

WYKŁAD 5 - 19.03.2012

Typy wiedzy organizacji:

1. rdzeń wiedzy spersonalizowanej(nośnik intuicji, środek okręgu)

2. wiedza spersonalizowana (cicha, jawna)

3. wiedza skodyfikowana ( projekty, publikacje baza danych, dokumentacja), przekształcany z 2 lub 3, zapisane za pomocą znaków, symboli, obrazów wiedza jawna.

4. wiedza ugruntowana(relacje, technologie, marka, procesy, systemy, usługi, produkty)

5. wiedza organizacyjna

Typy wiedzy z punktu widzenia bytowania, miejsca, lokalizacji i stopnia dostępności:

Wiedza:

• istniejąca

* w organizacji

→ tylko macierzystej

→ i także w innych → niemożliwa do pozyskania, możliwa do pozyskania

→ ogólnie dostępna

* poza organizacją

→ niemożliwa do pozyskania

→ możliwa do pozyskania → ogólnie dostępna, o ograniczonym dostępie

→ ogólnie dostępna

• nieistniejąca

* której powstanie jest przewidywane

* której powstania nikt się nie spodziewa

Zdefiniowanie Zarządzania wiedzą:

W. R. Bukowitz i R.W. Williams	Zarządzanie widzą jest procesem umożliwiającym organizacji generowanie wartości z aktywów intelektualnych lub innych zasobów opartych na wiedzy
G. Probst, S. Raub	Zintegrowany zestaw działań, mających na celu odpowiednie kształtowanie zasobów wiedzy
APQC i Artur Anderson	Proces identyfikowania, zdobywania i wykorzystania wiedzy mający na celu poprawę pozycji konkurencyjnej organizacji
R. Maier	Zarządzanie funkcją odpowiedzialną za regularną selekcje implementacje i ocenę celowo zorientowanych strategii wiedzy które skierowane są na wzrost wartości organizacji poprzez eksploatację wiedzy jawnej i ukrytej w organizacji celu doskonalenia jej funkcjonowania. Implementacja strategii wiedzy obejmuje wszystkie personalne zorientowane, organizacyjne i techniczne instrumenty właściwe dla dynamicznej optymalizacji poziomu kompetencji organizacji, edukacji, zdolności uczenia się członków organizacji, rozwoju kolektywnej inteligencji
T.A. Stewart	Zarządzanie wiedzą to posiadanie wiedzy o tym co wiemy, zdobywanie i organizowanie jej oraz wykorzystanie jej w sposób przynoszący korzyści

Definicje zarządzania wiedzą:

W ZNACZENIU FUNKCJONALNYM TO:

zarządzanie kompleksowo obejmujące realizację cyklicznych i ciągłych funkcji zarządzania, skoncentrowanych na zasobach spersonalizowanej, skodyfikowanej i ugruntowanej wiedzy i procesach z ich udziałem a także warunkach realizacji przebiegu tych procesów w sposób umożliwiający osiąganie celów organizacji.

W ZNACZENIU PROCESOWYM:

postępowanie normujące i dyspozycyjne, mające na celu stworzenie odpowiedniego środowiska, które umożliwi sprawne wdrożenie strategii wiedzy i strategii zarządzania wiedzą oraz realizacje funkcji operacyjnych, a więc wdrożenie systemów organizacyjnych o właściwej konstrukcji optymalizujących główne procesy związane z wiedzą, klimatu, kultury i struktury organizacyjnej, które ukierunkują ludzi na rozwijanie wiedzy, dzielenie się nią oraz odpowiednie jej wykorzystanie.

W ZNACZENIU INSTRUMENTALNYM:

polega na odpowiednim doborze u wykorzystaniu instrumentów przyczyniających się do przebiegów głównych procesów z udziałem wiedzy na wszystkich poziomach i obszarach organizacji.

Zestaw instrumentów jest szeroki i obejmuje narzędzia ekonomiczno - finansowe, prawne, społeczne, organizacyjne i techniczne.

W skład instrumentów włączyć można między innymi systemy organizacyjne przyczyniające się do realizacji funkcji operacyjnych jak:

• system informacyjny,

• system motywacyjny,

• system controllingu itd.;

strategie rożnych poziomów organizacji;

szereg narządzi, jak:

• internet,

• intranet,

• ekstranet

• bazy danych,

• pokoje rozmów;

a także metod:

• obrady koła jakości,

• kaizen,

• burzę mózgów itd.

na których opiera się i które wykorzystuje system zarządzania wiedzą.

W ZNACZENIU INSTYTUCJONALNYM:

obejmuje system stanowisk i zespołów pracowniczych (poziomu strategicznego i operacyjnego organizacji, organizacji formalnej i nieformalnej) które realizują funkcje i zadania z zakresu zarządzania wiedzą organizacji.

WYKŁAD 6 - 25.03.2012.

Cele zarządzania wiedzą:

Jednym z najogólniejszych celów zastosowania wiedza w organizacji jest ułatwienie kadrze menadżerskiej uznania wiedzy za zasób i zainspirowanie jej do poszukiwania praktycznych zastosowań tych zasobów.

Patrząc na zarządzanie wiedzą bardziej analitycznie można je uznać za:

• podstawowe narzędzie zarządzania przyszłością

• szansę na radykalną reorientację w sposobach myślenia

• narzędzie skutecznego i efektywnego doskonalenia jakości

• zbiór doświadczenia i intuicji które tworzą płaszczyznę do kreowania i wchłaniania nowych doświadczeń i informacji

• szansę na ujawnienie istniejących obszarów niewiedzy

Cele zarządzania wiedzą (wg R. Maier'a):

• przejrzystość wiedzy

• wprowadzenie dokumentowania wiedzy

• zmiana kultury organizacyjnej

• ulepszenie komunikacji i kooperacji

• przekształcenie wiedzy ukrytej w jawną (eksternalizacja)

• udoskonalenie procesów edukacyjnych, treningu i tworzenia sieci nowo zwerbowanych pracowników

• udoskonalenie procesów rozwoju pracowników

• ulepszenie zachowywania wiedzy (pamięci organizacji)

• udoskonalenie dostępu do istniejącej wiedzy

• udoskonalenie dystrybucji wiedzy

• poprawa zarządzania innowacjami

• redukcja kosztów

• sprzedaż wiedzy

Wartości tworzone przez zarządzanie wg Deloitte & Touche:

• zwiększenie wewnętrznej skuteczności → popularyzacja w przedsiębiorstwie najlepszych praktyk, koncepcji i doświadczeń

• zwiększenie lojalności → nawiązywanie i wzmocnienie trwałych więzi z klientami, pracownikami, udziałowcami i dostawcami

• polepszenie szans na przyszły sukces → innowacje w zakresie produktów, skrócenie czasu realizacji i unowocześnienia oferty

• tworzenie kultury opartej o paradygmat wartości → kształtowanie postaw, umiejętności i doświadczeń sprzyjających poszerzeniu podstawowych kompetencji i generowaniu wartości.

• Zwiększenie skuteczności decyzyjnej → podejmowanie trafnych decyzji dzięki odpowiednim informacjom dostarczonym odpowiednim osobom w odpowiednim czasie

CELE BIZESOWE (wg R. Maier'a):

• redukcja kosztów

• polepszenie produktywności

• zwiększenie szybkości procesów innowacyjnych

• rozwój nowych dziedzin działalności gospodarczej lub przedmiotów

• redukcja ryzyka w biznesie

• poprawa motywacji i satysfakcji pracowników

• poprawa rozwoju organizacji

• doskonalenie jakości produktów

• poprawa satysfakcji klienta i/lub jakości usług

• poprawa planowania, poprawa wydajności/ czasu działania, udoskonalenie dotrzymania terminów

RYSUNEK!!!! Integracyjna rola zarządzania wiedzą wobec obszarów tworzenia gromadzenia przekazywania i wykorzystywania wiedzy.

Jedna z zasadniczych ról zarządzania wiedzą to zintegrowanie funkcjonowania wszystkich podsystemów zarządzania organizacji na wszystkich poziomach i we wszystkich obszarach działalności aby lepiej wykorzystać posiadane zasoby wiedzy i przyśpieszyć ich rozwój.

Ma to na celu zwiększenie zdolności adaptacyjnych organizacji, sprawniejsze wypływanie szans rozwojowych i unikanie płynących z otoczenia zagrożeń.

Rysunek!!!! Operacjonalizacja zarządzania wiedzą w organizacji:!!!!!!!!!!!

WYKŁAD 7. - 02.04.2012.

Strategiczne zarządzanie wiedzą:

to proces informacyjno decyzyjny wspomagany przez realizację cyklicznych i ciągłych funkcji zarządzania wiedzą którego zadaniem jest dokonanie podstawowych rozstrzygnięć co do kierunków rozwoju i sposobów wykorzystania zasobów wiedzy przy uwzględnieniu zmian w zasobach wiedzy otoczenia, prognoz ich rozwoju i kierunków zastosowań oraz własnych zasobów wiedzy, zdolności ich rozwoju i wykorzystania.

Proces ten jest dla organizacji opartych na wiedzy komponentem strategicznego zarządzania organizacja.

Decyzje podejmowane w ramach strategicznego zarządzania wiedzą dotyczą czterech zasadniczych obszarów:

• rozwoju zasobów wiedzy, zdolności ich wykorzystania i posunięć konkurencyjnych dotyczących wiedzy

• określenia nowych kierunków i zakresu wykorzystania zasobów wiedzy organizacji

• rozwoju systemów organizacyjnych umożliwiających sprawną realizację funkcji, zadań i procesów związanych zwiedzą a więc właściwe ukształtowanie elementów składowych płaszczyzn zarządzania wiedzą (samoorganizacji, klimatu organizacyjnego, generowania i wykorzystania wiedzy)

• kształtowania zasobów wiedzy otoczenia przedsiębiorstwa ( w tym partnerów, klientów, konkurentów)

Do zasadniczych zadań z zakresu strategicznego zarządzania wiedzą można więc zaliczyć:

• ugruntowanie orientacji na wiedzę w misji i wizji organizacji

• strategiczną analizę środowiska wewnętrznego przedsiębiorstwa w tym monitorowanie, analizowanie, ocenianie i raportowanie jego zasobów wiedzy spersonalizowanej, skodyfikowanej i ugruntowanej oraz sieci relacji wewnątrzorganizacyjnej między jego częściami składowymi, poziomu samoorganizacji, klimatu organizacyjnego.

• Strategiczną analizę otoczenia zewnętrznego (bliższego i dalszego) a podstawie ciągle gromadzonych informacji, ze szczególnym uwzględnieniem wiedzy otoczenia (firm partnerskich, konkurentów i organizacji nie będących konkurentami w tym instytutów badawczo -rozwojowych, firm konsultingowych uniwersytetów) i sieci relacji w otoczeniu ocenianie zdobytych informacji i raportowanie.

• Tworzenie wizji wiedzy (obrazu zasobu wiedzy, który organizacja zamierza posiąść w przyszłości dla zrealizowania swoich celów strategicznych)

• formułowanie strategii wiedzy

• ustalanie luk wiedzy i relacji

• ustalanie barier zapełnienia luk wiedzy i relacji

• wybór podstawowej i wspomagającej strategii zarządzania wiedzą dla koniecznych do zapełnienia luk wiedzy oraz sposobów kształtowania pożądanych relacji

• dobór metod i narzędzi oraz ludzi do realizacji strategii zarządzania wiedzą określanie niezbędnych środków finansowych i warunków organizacyjnych.

• Określenie dominującego podejścia determinującego budowę i działanie systemu zarządzania wiedzą (społecznego lub technicznego), wsparcie strategii zarządzania wiedzą kształtowaniem relacji z otoczeniem, przeprojektowaniem zadań zarządzania wiedzą, struktury organizacji, rol, procesów, infrastruktury informacyjno - komunikacyjnej.

• Tworzenie modelu klimatu kultury organizacyjnej zorientowanych na wiedzę

• ocenę poziomu osiągnięcia założonych celów i poprawności podjętych działań w stosunków do zasobów wiedzy

• ekonomiczna ocena wiedzy, kapitału intelektualnego i prowadzonych działań z zakresu zarządzania wiedzą.

STRATEGIA WIEDZY:

G. von Krogh, I. Nonaka i M. Aben definiują strategię wiedzy jako zaangażowanie procesów związanych z wiedzą do istniejących lub nowych obszarów wiedzy dla osiągania celów strategicznych.

M. H. Zack definiuje strategi wiedzy jako równoważenie zasobów wiedzy organizacyjnej i zdolności do wiedzy pozwalającej wprowadzić (i oczywiście utrzymać) produkty lub usługi wśród konkurencji. Innymi słowy strategia wiedzy opisuje główne podejście organizacji zamierzającej uzyskać wyrównanie w zasobach wiedzy i umiejętnościach do pożądanych przez strategię przedsiębiorstwa.

Strategia wiedzy jest uszczegółowieniem strategii przedsiębiorstwa o wymagania w stosunku do zasobu wiedzy jaki powinien być w posiadaniu organizacji aby zrealizować założone cele.

Strategie wiedzy w ujęciu K.Wing.:

Strategia wiedzy organizacji	Opis	Przykład
Strategia wiedzy jako strategia biznesowa`	Koncentruje się na kreacji, zdobywaniu, organizowaniu, odnawianiu, dzieleniu się i wykorzystaniu wiedzy	Tego typu kompleksowe strategię stosują przykładowo duże firmy konsultingowe, które na bieżąco analizują najnowszą wiedzę pojawiającą się w otoczeniu kreują rozwiązania da klientów, dzielą się z nimi swoją wiedzą podczas doradztwa i szkoleń, wykorzystują absorbowaną i kreowaną wiedzę w swoim rozwoju i w tworzeniu projektów dla klientów
Strategia zarządzania aktywami intelektualnymi	Koncentrująca się na określonych aktywach intelektualnych jak patenty, technologie, operacje i praktyki zarządzania, relacje z klientami, strukturze organizacyjnej i na innych aktywach strukturalnych	Przedsiębiorstwo opiera swoją działalność na wybranych zasobach niematerialnych i dąży do powiększania ich wartości, pozyskuje i wykorzystuje patenty, prawa autorskie, licencje lub franchising albo tworzy i wzmacnia swój wizerunek i marki wyrobów opierając na nich swój sukces np. Coca Cola, wydawnictwa publikacji książkowych.
Strategia wiedzy personalnej	Koncentrująca się na odpowiedzialności personelu za inwestycję związane z wiedzą, odnawianiu wiedzy i dzieleniu się z innymi	Działalność organizacji bazuje na kapitale ludzkim np. kancelaria prawna, biuro doradztwa podatkowego, niektóre uczelnie wyższe skoncentrowane jedynie na realizacji procesu dydaktycznego (bez badań i rozwoju własnych kadr)
Strategia transferu wiedzy`	Skoncentrowana na systematycznym podejściu do transferu wiedzy tzn.: uzyskaniu, organizowaniu, restrukturyzacji, magazynowaniu albo zapamiętywaniu i ponownym „odpakowaniu” wiedzy dla dalszego rozwoju lub wykorzystania	Przykładem są firmy tworzące skomputeryzowane banki danych, zbierające informacje w celu ich odpłatnego udostępnienia instytucjom lub oso fizycznym, agencje badania opinii publicznej, wywiadownie gospodarcze.
Strategia tworzenia wiedzy	Skupiona na uczeniu się organizacji, badaniach i rozwoju oraz motywacji pracowników do uzyskiwania nowej wiedzy	Przykładem są instytuty badawczo - rozwojowe.

E. Stańczyk - Hugiet biorąc pod uwagę ogólne warunki zakłócające równowagę funkcjonalną określiła cztery modelowe sytuacje pozwalające zidentyfikować konkretną strategię wiedzy:

A - brak turbulencji wewnętrznej → brak turbulencji zewnętrznej

B - występuje turbulencja wewnętrzna → brak turbulencji zewnętrznej

C - brak turbulencji wewnętrznej → występują turbulencje zewnętrzne

D - występują turbulencję wewnętrzne → występują turbulencje zewnętrzne

Dla każdej sytuacji wyprowadza się konkretną strategię wiedzy, jaka powinna mieć zastosowanie:

wysoka

Sytuacja C startegia nowej wiedzy	Sytuacja D strategia dywersyfikacji wiedzy
Sytaucaj A trategoa koncentracji	Sytuacja B strategia kodyfikacji wiedzy

Niski

Sytuacja A:

zastosowanie znajduję strategia koncentracji, oznaczająca koncentrowanie się na zasobach wiedzy będących w posiadaniu przedsiębiorstwa. Przewiduje także gromadzenie nowej wiedzy a ponieważ warunki otoczenia są stabilne i przewidywalne, istnieje łatwość jej określenia.

Sytuacja B:

wysoka turbulencja wewnętrzna organizacji może mieć różne przyczyny - walka o władzę, przejęcie własnościowe, zmian organizacyjne itp. Tego typu sytuację powodować mogą niestabilność personelu i prawdopodobieństwo utraty wiedzy spersonalizowanej. W sytuacji tej proponowana jest strategia kodyfikacji polegającej na dążeniu do przekształcenia wiedzy spersonalizowanej w jak największym zakresie w wiedzę skodyfikowana (np. w bazach danych, projektach, dokumentacji itp.)

Sytuacja C:

proponuje się realizacje strategii „nowej wiedzy”. Polega ona głównie na absorpcji nowej wiedzy pojawiającej się w otoczeniu i tworzeniu zdolność do jej wykorzystania.

Sytuacja D:

przyporządkowana jest jej strategia dywersyfikacji wiedzy, która przewiduje formalizację wiedzy podobnie jak w sytuacji B oraz tworzenie owej wiedzy i jej aplikacje

WYKŁAD: 23.04.2012

Strategie zarządzania wiedzą:

można je porównać do strategii funkcjonalnych ale one dotyczą wszystkich funkcji przedsiębiorstwa.

Są to formuły mówiące o tym w jaki sposób organizacja zamierza posiąść i wykorzystać wiedzę dla zrealizowania zamierzeń organizacji.

Obecnie są 3 strategie zarządzania wiedzą:

1. strategie dotyczące budowy systemu zarządzania wiedzą (

→ strategia kodyfikacji - określania jest jako „ludzie do dokumentów”, polega na tym że system zarządzania wiedzą i procesy w niej zachodzące zdominowane są przez techniki komputerowe, dzielą się więc na te które są zapisywane w bazach danych i tam jest przechowywana

→ strategia personalizacji -określana myślowym skrótem że jest to strategia „ludzie do ludzi”, polega na bezpośrednim rozbudowywaniu relacji między ludźmi, technika narzędziem wspomagającym, dominuje nieformalna komunikacja.

Jeśli jest produkt standardowy to zaleca się kodyfikację.

Jeśli produkt jest o wysokim stopniu uklientowienia to wtedy zaleca się personalizacje, jego obsługa wymaga porady doradcy.

Jeśli nie wymaga walki z konkurencją do wtedy kodyfikacja.

Jeśli otoczenie jest burzliwe to personalizacja.

Jeśli to rozwiązania problemów używa się głównie wiedzę ukrytą to personalizacja.

Jeśli to rozwiązania problemów używa się wiedzę jawną to kodyfikacja.

2. Strategie zapełniania luk wiedzy

→ kreacji przez współdziałanie -

→ kreacji wewnętrznej

→ absorpcji

→ rozszerzania wewnętrznego

3. strategie kształtowania zasobów wiedzy otoczenia (wspomagające)

→ strategia protekcji

→ strategia rozpowszechniania

WYKŁAD 07.05.2012

WYKŁAD 14.05.2012

WYKŁAD 21.05.2012

Wykorzystując podejście planowe i koncepcje luk strategicznych oraz luk wiedzy proces wyboru StZW (system zarządzania wiedzą) sprowadzić można do następujących etapów:

1. identyfikacja (lub formułowanie ) strategii przedsiębiorstwa i StW (system wiedzy)

2. tworzenie wizji wiedzy

3. analiza środowiska wewnętrznego przedsiębiorstwa (której efektem jest między innymi stworzenie mapy aktywów wiedzy przedsiębiorstwa)

4. analiza zewnętrznego środowi wiedzy przedsiębiorstwa ( w ty wiedzy i sieci relacji)

5. analiza porównawcza i ustalenie istniejących luk wiedzy i relacji

6. stworzenie dla każdej z luk wiedzy wariantów StZW oraz ustalenie niezbędnych do zapełnienia luk relacji ich analiza i ocena

7. wybór dla każdej z luk wiedzy strategii podstawowej i wspomagających oraz określenie ich zakresów i czasu wykorzystywania

Charakterystyka podst. procesów z udziałem wiedzy:

Proces z udziałem wiedzy	Charakterystyka
Identyfikacja	Lokalizowanie wiedzy wewnątrz i na zewnątrz organizacji
Transfer	W jego ramach wyróżnić można: - pozyskiwanie wiedzy → zdobywanie wiedzy z różnych źródeł - udostępnienie wiedzy → proces odwrotny do pozyskiwania wiedzy czyli przekazywanie wiedzy skierowane na konkretne osoby - rozpowszechnienie wiedzy → rozwinięta forma udostępnienia wiedzy mająca na celu stworzenie z danej wiedzy zasobu ogólnie dostępnego -dzielenie się wiedzą → wzajemne przekazywanie sobie przez ludzi wiedzy w procesie komunikacji
Gromadzenie	Systematyczne zbieranie wiedzy w postaci skodyfikowanej lub ugruntowanej
Selekcjonowanie	Selekcja zgromadzonych lub pozyskanych zbiorów wiedzy z punktu widzenia ich użyteczności
Kreowanie	Proces tworzenia nowej wiedzy
Łączenie	Scalanie zbiorów wiedzy
Zapisywanie	Polega głównie na rejestracji wiedzy w formie skodyfikowanej ale wiedza spersonalizowana jest zapamiętywana przez ludzi a wiedza ugruntowana osadza się w wytworach ludzkiej działalności
Przechowywanie	Głównie magazynowanie nośników wiedzy (np. drukowanych, elektronicznych, audiowizualnych, produktów) wiedza spersonalizowana przechowywana jest w głowach ludzkich
Ocenienie	Badanie użyteczności wiedzy
Stosowanie	Wiedza wykorzystywana jest w każdej chwili funkcjonowania organizacji. Ważne jest więc aby znalazła się i została użyta w odpowiednim miejscu i czasie. Główne kierunki stosowania wiedzy to tworzenie wizji ko koncepcji działania organizacji, produktów i usług, technologii i jej wykorzystywanie, rozwiązywanie codziennie pojawiających się problemów i realizowanie bieżących zadań.

Wybrane metody transferu wiedzy i ich podstawowe funkcje:

Metoda/ technika	Pozyskanie wiedzy	Udostępnienie wiedzy	Rozpowszechnienie wiedzy	Dzielenie się widzą
Analiza reklamacji	X
Analiza ewidencji transakcji	X
Badania marketingowe	X
Analiza zawartości prasy specjalistycznej	X
Publikacje specjalistyczne na temat organizacji i prowadzonych przez nią działań			X
Wystąpienia na seminariach, sympozjach, konferencjach, publikacje w materiałach konferencyjnych	X		X	X
Udostępnienie dokumentacji technicznej punktom serwisowych		X
Instrukcje obsługi produktów		X
Zebrania i odprawy		X		X
Instruktaż w miejscu pracy	X	X
Wykład konwencjonalny i problemowy	X
Wykład konwersatoryjny	X			X
Prezentacja	X
Demonstracja i pokaz	X
Trening pracy gruntowej	X			X
Mentoring	X			X
Coaching	X			X
e-learning	X
Benchmarking	X
Informacje na ogólnodostępnych stronach internetowych organizacji			X
Reklama produktów i organizacji			X
Analiza informacji zawartych na stronach internetowych konkurencji	X
Poczta elektroniczna	X
Koła jakości				X

Zarządzanie wiedzą w organizacji opartej na wiedzy strona 128 ksero!!!!

4 TYPY Ba:

Ba inicjujące (socjalizacja, osadzanie)	Ba dialogowe ( eksternalizacja, artykułowanie)
Ba ćwiczące (uosobienie, internalizacja)	Systematyzujące ba (łączenie, kombinacja)

Ba inicjujące

Ba dialogowe

Systematyzujące ba

Ba ćwiczące

Aktywa wiedzy:

Doświadczalne	Konceptualne
Rutynowe	Syntetyczne

doświadczalne

Rutynowe

konceptualne

syntetyczne

Zarządzanie procesem konwersji wiedzy. → schemat.

Pożądane warunki ukierunkowujące zachowania ludzi w procesie uczenia wg I. Nonaka i inni:

1. Intencje - ujęte jako dążenie organizacji do zrealizowania celów przybierają one w organizacji postać strategii. Jej szczególnie ważnym elementem jest wskazanie jaki rodzaj wiedzy powinien być rozwijany

2. Autonomia - powiększa ona szanse odnalezienia cennych informacji i motywuje członków organizacji do kreowania nowej wiedzy. Chodzi więc o tworzenie warunków do samodzielnego działania pojedynczym pracownikom, ale większe znaczenie wydaje się mieć wykorzystanie w ramach struktur organizacyjnych zespołów autmonomicznych które są podstawą samoorganizacji

3. Niestabilność i twórczy chaos - pobudzaą interacje między organizacją a jej zewnętrznym otoczeniem przy czym niestbilność różni się od całkowitego nieładu i oznacza niepowtarzalny porządek który jednak trudno określić.

4. Redundacja (nadmiar) - oznacza posiadanie wykraczających poza bieżące, operacyjne potrzeby. Szczególnie wspomaga on proces poszukiwania nowych pomysłów.

5. Wymagana różnorodność - oznacza takie zróżniocowanie wewnętrzne oragnizacji, ale było ono adekwatne do zróżnicowania panującego w otoczeniu.

6. miłość, troska, zaufanie i wzajemne zobowiązanie

7. promocja procesu wiedzy

---