NEUROLOGIA 1, pielęgniarstwo, Neurologia


NEUROLOGIA

Górny neuron ruchowy zaczyna się w zakręcie przedsionkowym i jest to początek drogi piramidowej.

Droga piramidowa przebiega od kory ruchowej do rogów przednich rdzenia kręgowego.

Podst. objawem uszkodzenia układu piramidowego jest objaw Babińskiego.

Układ piramidowy odpowiedzialny jest za wykonywanie ruchów dowolnych.

Objawy uszkodzenia obwodowego i ośrodkowego neurony ruchowego

cechy

Ośrodkowego (górny)

Obwodowego (dolny)

Niedowład

Występuje, rozkład piramidowy, nieproporcjonalne osłabienie sprawności

Występuje, rozkład korzeniowy zgodnie z przebiegiem nerwów obwodowych lub globalny

Zanik

Nie wyst (z wyjątkiem zaniku z nieczynności)

Wyst w przypadku uszkodzenia

Napięcie

Wzmożone (spastyczność piramidowa)

Prawidłowe lub zmniejszone

Fascykulacje

Nie wyst

Wyst w pewnych okolicznościach

Odruchy ścięgniste

Wygórowane czasami klonowy

Osłabienie lub zniesienie

Odruch podeszwowy

Zniesiony, stwierdza się objaw Babińskiego

Nie występuje, jest osłabiony

Odruch brzuszny

Nie wyst

Występuje

Uszkodzenie nerwu twarzowego

Objawy ośrodkowego uszkodzenia

Objawy obwodowego uszkodzenia

Opadnięcie kącika ust po str przeciwnej słabe szczerzenie zębów

Opadnięcie kącika ust po str uszkodzenia, nie może unieść brwi, słabiej szczerzy zęby, niedomyka oka po tej str, objaw Bella (+) -przy zamkniętych oczach widać białkówki

Dolny neuron ruchowy rozpoczyna się w rogach przednich rdzenia. Cechy różnicowania są bardzo ważne. Objawy kloniczne towarzyszące uszkodzeniu neuronu ruchowego ośrodkowego i obwodowego:

Zespół spastyczny:

niedowład lub porażenie globalne

wygórowane odruchy ścięgniste z (+) objawem Jakobsa rzepkowo-stopowym

wzmożone napięcie mięśniowe o typie scyzorykowatym

zniesienie lub osłabienie odruchów skórnych

pojawienie się objawów patologicznych Babińskiegi i Rosoliniego

Zespół wiotki:

zanik mięśniowy z elektrycznym odczynem zwyrodnienia

obniżenie napięcia mięśniowego

osłabienie lub zanik odruchów ścięgnistych i okostnych

NIEDOWŁADY:

Para - niedowład

Plegia - porażenie - nie ma ruchu i napięcia

Hemiparesia - niedowład połowiczy

Paraparesia - niedowład kończyn

Triparesia - niedowład 4 kończyn

Niedowład lub porażenie związane z uszkodzeniem neuronu ośrodkowego mogą przejawiać się obniżonym napięciem mięśniowym, szczególnie w początkowym okresie choroby.

Wzmożone napięcie mięśniowe o charakterze spastyczności pojawia się jeżeli w proces patologiczny włączone zostaną drogi tworu siatkowego.

Uszkodzenie układu dla odruchów dowolnych - niedowład ośrodkowy ma charakter globalny

Kora mózgowa

najbardziej uszkodzone są czynności ruchowe, bo mają największą reprezentację w korze, niedowład widoczny jest przede wszystkim w mięśniach dolnej części twarzy i rąk, często jest dłoń opadająca - przypomina rękę opadającą charakterystyczną dla uszkodzenia nerwu promieniowego, nie występuje typowe zaburzenia czucia niedowład występuje po str przeciwnej do ogniska uszkodzenia.

Istota biała

niedowład ograniczony do jednej kończyny i dolnej części twarzy po str przeciwnej do uszkodzenia

Torebka wewnętrzna

niedowład połowiczy lub porażenie z osłabieniem dolnej części twarzy, mogą być zaburzenia czucia i niedowidzenie połowicze

Zespół rzekomoopuszkowy -uszkodzenie lub czasowe dysfunkcje dróg korowo-jądrowych w obu półkulach, zaburzenia połykania (krztuszenie się), mowa dyzartryczna, labilność afektu (przymusowy płacz, śmiech), wygórowanie odruchu żuchwowego, pojawienie się objawu pyszczkowego i innych objawów deliberycznych, odruch dłoniowo - bródowych, niedowład w postaci tri lub tetraparesii o niewielkim nasileniu.

Zespół rzekomoopuszkowy łączy się z rozsianym obustronnym uszkodzenie dróg półkul i mózgu.

Pień mózgu, niedowłady trzech lub czterech kończyn

zaburzenia ze strony nerwów czaszkowych

na podst lokalizacji jąder ruchowych nerwów czaszkowych wnioskuje się o poziomie uszkodzenia pnia mózgu

może wystąpić zespół rzekomoopuszkowy po str ogniska uszkodzenia, niedowład nerwu czaszkowego

po str przeciwnej niedowład połowiczy lub zaburzenia czucia.

Rdzeń kręgowy

część szyjna - tetrapareza lub 4 kończyn bez niedowładu dolnej gałęzi nerwu twarzowego, część piersiowa - niedowład lub porażenie kończyn dolnych, osłabienie lub brak odruchów brzusznych i nasidłowych, część lędźwiowa niedowład lub porażenie kończyn dolnych, odruchy brzuszne zachowane

Uszkodzenie neuronu ruchowego obwodowego - komórki rogów przednich rdzenia

obniżenie napięcia mięśniowego

niedowład ograniczony zgodnie z poziomem uszkodzenia

osłabienie odruchów

brak zaburzeń czucia

w przypadku wolno narastającego procesu uszkadzającego komórki rogów bocznych (SLA) obserwuje się drżenie mięśniowe w niedowładnych mięśniach

Uszkodzenie neuronu ruchowego nie obwodowego - korzeń nerwu

ograniczony niedowład niedużego stopnia

obniżenie napięcia mięśniowego

osłabienie lub zniesienie odruchów

zaniki mięśniowe

zaburzenia wszystkich rodzajów czucia o typie korzeniowym

Uszkodzenie nerwu ruchowego obwodowego - sploty

niedowład ograniczony, rzadziej globalne porażenie kończyn

uszkodzenie splotu barkowego - zwisająca kończyna górna, cepowata

obniżenie napięcia mięśniowego

osłabienie ruchów lub ich zniesienie

zaburzenia czucia o typie splotowym

Uszkodzeni nerwu ruchowego

niedowład ograniczony

zanik mięśni

osłabienie lub zniesienie odruchów czucia odpowiadających danemu nerwowi

Zespół opuszkowy wiąże się z uszkodzeniem nerwów czaszkowych dolnej części pnia mózgu, wykazuje wszystkie cechy niedowładu wiotkiego

zaburzenia połykania (krztuszenie się zaleganie śliny)

mowa dyzartyczna, niewyraźna, nosowa, w skrajnych przypadkach - afazja

twarz maskowata, amimiczna z zanikami mięśni twarzy

opadanie żuchwy

zanik mięśni jężyka

zniesienie odruchu żuchwowego

OBRAZ DEFICYTU NEUROLOGICZNEGO

Porażenie nerwu strzałkowego dajeobjawy opadającej stopy

Rodzaje chodu:

Chromanie Tredelenburga - opadanie miednicy

Cromanie Duchenne'a - opadanie miednicy rekompensowane przechylaniem

Uszkodzenie nerwu udowego powoduje niedowład nerwu czworogłowego i przeprost w stawie kolanowym

Chód brodzący - uszkodzenie nerwu strzałkowego i polineuropatiach, niedowład praostowników stopy obie stopy opadajace, pacjent podnosi stopy bo nie może ich zgiąć.

UKŁAD KOORDYNACYJNY (UKŁAD KOORDYNACJI RUCHOWEJ):

czuwa nad celowością i płynnością ruchu

Bierze udział w sterowaniu osią ciała

Warunkiem wykonania ruchu złożonego jest współdziałanie układu ruchów dowolnych z układem koordynacyjnym.

Struktury odpowiedzialne za koordynację ruchową:

Układ pozapiramidowy

Móżdżek

Układ przedsionkowy

Układ odpowiedzialny za czucie ułożenie.

Uszkodzenie linii środkowej - nie utrzymanie osi ciała.

Układ pozapiramidowy - uszkodzenie charakteryzuje się:

hipokineza - Zespół Parkinsona

hiperkineza - Zespół pląsawicy, Zespół atektoniczny

Zmiany w strukturach pozapiramidowych doprowadzają do zaburzeń płynności ruchu celowego orza uniemożliwiają szybką zmianę postawy ciała. Najczęstsze zespoły to:

Zespół Parkinsowski (parkinsonizm)

Zespół pląsawicy (pląsawica)

Zespół atetyczny (atetoza)

Zespół dystoniczny

ZESPÓŁ PARKINSONOWSKI- objawy:

Wzmożone napięcie - sztywność (rigor) - kształtuje postrzegane objawy, mogą mieć charakter:

intermitujący - (koła zębatego)

plastyczny (rury ołowiowej)

W pierwszym okresie obserwuje się objawy po jednej stronie ciała, w miarę postępu po obu stronach.

Deficyt neurologiczny- neurologia układowo - zespołowej, każdej strukturze

Podstawowe czynności układu nerwowego:

  1. dla ruchów dowolnych

  2. koordynacji ruchowej

  3. informacyjno poznawczej

Górny neurol?? Ruchowy - rozpoczyna się w zakręcie przedśrodkowym, jest to początek drogi piramidowej.

Droga piramidowa przebiega od kory ruchomej do rogów przednich rdzenia ruchowego.

Podstawowym objawem uszkodzenia drogi piramidowej jest objaw Babińskiego oraz inne objawy uszkodzenia.

Układ piramidowy jest odpowiedzialny za wykonywanie ruchów dowolnych, dostaje impulsacje z układu lipicznego??.

Objawy uszkodzenia obwodowego i ośrodkowego neuronu ruchowego.

Górny ośrodkowy neuron ruchowy

Obwodowy neuron ruchowy- dolny

1. niedowład

występuje rozkład piramidowy, nieproporcjonalne osłabienie sprawności

Występuje rozkład korzeniowy zgodny z przebiegiem na obwodowych lub globalny

2. zanik

nie występuje (z wyjątkiem zaniku z „nieczynności”)

Występuje w przewlekłym uszkodzeniu

3. napięcie

wzmożone (spastyczność piramidowa)

Prawidłowe lub zmniejszone

4. fascykulacje -zaliczenie

nie występują

Występują (w pewnych okolicznościach)

5. odruchy ścięgniste

wygórowane (czasami klonusy)

Osłabione lub zniesione

6. odruch podeszwowy

Zniesiony, stwierdza się odruch Babińskiego

Nie występuje lub zniesione

7. odruchy brzuszne

nie występują

Występuje

Lekkie opadanie kącika ust - uszkodzenie kory mózgu

Uszkodzenie torebki - całkowite porażenie połowiczne

Uszkodzenie nerwu XII - całkowite porażenie połowiczne

Droga piramidowa - całkowite porażenie połowiczne

Objawy OUN - uszkodzenia :opadnięcie kącika ust, po stronie przeciwnej, słabe szczerzenie zębów

Objawy uszkodzenia nerwu twarzowego : po stronie nerwu pacjent nie domyka ust, opadnięty kącik, słabo szczerzy zęby, czoło - nie podnosi brwi, nie marszczy czoła, nie zamyka lub słabo domyka oko. Dodatni objaw Bela (oko) - nie domyka całkowicie oka i widać białkówkę.

Dolny neuron ruchowy : rozpoczyna się w drogach przednich rdzenia

Cechy rozróżnienia dolnego i górnego uszkodzenia - patrz tabela

Zespół spastyczny :

Zespół wiotki : zespół obwodowy, zespół uszkodzenia nerwu ruchowego obwodowego:

Uszkodzenie układu dla ruchów dowolnych - niedowład ośrodkowy

Ma z reguły charakter globalny

Można stwierdzić :

Kora mózgu

Istota biała : niedowład ograniczony do I części ciała

Torebki wewnętrz. - niedowład połowiczny, porażenie z osłabieniem mięśni dolnej części twarzy, zaburzenia czucia i niedowidzenie połowicze

Zespół rzekomoopuszkowy - uszkodzenie lub czasowe dysfunkcje dróg korowo - jądrowych w obu półkulach mózgu

Objawy :

Towarzyszą też obustronny niedowład w postaci tri- i tetraparezy, niewielkie nasilenie. Zespół rzekomoopuszkowy łączy się z obustronnym uszkodzeniem dróg półkul mózgu

Pień mózgu

  1. niedowład trzech lub czterech kończyn

  2. towarzyszą zaburzenia ze strony nerwów czaszkowych

  3. na podstawie lokalizacji jąder ruchowych nerwów czaszkowych wnioskuje się o poziomie uszkodzenia pnia mózgu

  4. występuje zespół naprzemienny - po stronie ogniska uszkodzenie, niedowład nerwu czaszkowego a po stronie przeciwnej niedowład połowiczy lub zaburzenia czucia

Rdzeń kręgowy

  1. część szyjna : niedowład lub porażenie 4 kończyn lub niedowład dolnej gałęzi nerwu twarzowego

  2. część piersiowa : niedowład lub porażenie kończyn dolnych, osłabienie lub brak odruchów brzusznych i nosidłowych

  3. część lędźwiowa : niedowład lub porażenie kończyn dolnych

opuszka uszkodzenie - pień mózgu

Uszkodzenie neuronu ruchowego obwodowego, komórki rogów przednich rdzenia

Uszkodzenia neuronu ruchowego obwodowego, korzeń nerwu

Uszkodzenia neuronu ruchowego obwodowego - splot nerwowy

Uszkodzenie neuronu ruchowego obwodowego - nerw obwodowy

Zespół opuszkowy wiąże się z uszkodzeniem jąder ruchowych nerwów czaszkowych dolnej części pnia mózgu

Zaliczamy tu wszystkie cechy niedowładu wiotkiego

Objawy :

Porażenie nerwu strzałkowego : objawia się opadaniem stopy, porażenie wiotkie

Chromanie Diszenaprzechylenia tułowia w stronę nogi postawionej na podłożu przy nieznacznym osłabieniu odwodzicieli

Chromanie ↓ miednica opada, idzie w druga stronę, objaw Therenburga - sprawdza stabilność miednicy

Kończyna dolna opadnięta o podłożu niedowładu mięśnia czworogłowego uda po tej stronie występuje przy uszkodzeniu nerwu udowego

Chód brodzący - nadmierne unoszenie kroczącej kończyny dolnej z jednoczesnym opadaniem stopy, niedowład prostowników grzbietowych stopy po tej stronie przy jednostronnym uszkodzeniu nerwu strzałkowego, obustronnie - w dystrofii mięśniowej typu Straventa

Uszkodzenie układów koordynujących :

  1. pozapiramidowy

  2. móżdżkowy

  3. błędnikowy

Układ koordynujący ruchowy : czuwa nad celowością i płynnością ruchów, bierze udział w sterowaniu osią ciała. Warunkiem wykonania ruchów złożonych jest współdziałanie układu ruchów dowolnych z układem koordynujacym

Struktury odpowiedzialne za koordynację ruchową :

Oś ciała - przesuwanie środkami ciężkości

Za sprawne sterowanie osią ciała odpowiedzialne są tzw. struktury linii środkowej

Badanie sprawności mechanizmu sterowania osią ciała sprowadzają się do :

Układ pozapiramidowy : jądra podstawy mózgu, istota czarna, jądro czerwienne

Elementy układy pozapiramidowego są zwężane ???

Uszkodzenia układu pozapiramidowego mogą manifestować się :

Zmiany doprowadzają do zaburzeń płynności ruchu celowego oraz uniemożliwiają szybką zmianę postawy ciała.

Do najczęściej zespołów pozapiramidowych należą :

dystoniczny (obrót powolny swoim ciałem)

ZESPÓŁ PARKINSONOWSKI

Wzmożone napięcie mięśniowe, sztywność, objaw koła zębatego rury ołowianej, objawy połowicze po jednej stronie ciała. W miarę postępu bardziej symetryczna, obejmuje drugą połowę ciała.

Obraz kliniczny może być zróżnicowany

- spowolnienie ruchowe (hipokineza)

- trudności w rozpoczęciu i zatrzymaniu ruchu

- mowa zamazana, cicha

- twarz maskowata, hipo - amimiczna

- chód drobnymi kroczkami

- charakterystycznie przygarbiona pozycja ciała

- daszkowate ustawienie palców rąk z drżeniem spoczynkowym przypominającym często liczenie pieniędzy

- napady wejrzeniowe (wyst. Rzadko)

ZESPÓŁ PLĄSAWICZY

Jest wywołany uszkodzeniem jądra ogoniastego i skorupy. Należy do zespołów hiperkinetycznych. Mimowolne ruchy pląsawicy nakładają się na ruchy dowolne, zniekształcając je w sposób groteskowy. Zamieniają one np. normalny chód w tzw. chód pląsawiczy - taneczny.

Ruchy mimowolne dotyczą : twarzy, języka, kończyn górnych i dolnych, tułowia.

Podobnie jak drżenie spoczynkowe w zespole parkinsonowskim ruchy pląsawicze nie zawsze są symetryczne. Napięcie mięśniowe jest obniżone. Najczulszym testem pozwalającym wykryć nawet nieduże ruchy pląsawicy jest próba utrzymania języka na brodzie. Obserwuje się także tzw. rękę pląsawiczą. Przykład pląsawicy to choroba (pląsawica) Huntingtona.

ZESPÓŁ ATETOTYCZNY

Pojawienie się objawów z.a. jest związane z uszkodzeniem prążkowia i gałki ocznej.

Ruchy atetotyczne są :

- powolne,

- „robaczkowe:,

- obejmują odsiebne części kończyn

W czasie wykonywania ruchów dowolnych występują współruchy obejmujące grupy mięśni odległych od tych, które wykonują ruch. Zaburzenia atetotyczne wpływają również na mowę - wybuchowa, szorstka, gardłowa.

Najczęściej stwierdza się u dzieci po dziecięcym porażeniu mózgowym.

Móżdżek składa się z trzech zasadniczych części :

Lokalizacja : tylky dół czaszki, blisko IV komory i mostu.

Badając czynność móżdżku sprawdza się jego czynność w zakresie :

- koordynacji motoryki

- współdziałania w utrzymaniu równowagi

- regulacji napięcia mięśniowego

PRÓBA ROMBERGA

W przebiegu badania neurologicznego próba Romberga służy do badania zborności ruchów zwłaszcza gdy zachodzi podejrzenie uszkodzenia móżdżku bądź sznurów tylnych rdzenia kręgowego.

Przeprowadzenie badania

- Pacjent jest w pozycji stojącej ze złączonymi stopami.

- Lekarz musi być tak ustawiony, aby w razie potrzeby mógł podtrzymać pacjenta.

- Poprosić pacjenta, by zamknął oczy.

Wyniki i interpretacja

- Wynik prawidłowy - pacjent stoi przy otwartych i zamkniętych oczach.

- Próba dodatnia - pacjent stoi przy otwartych oczach, a pada, gdy ma zamknięte.

Może być objawem:

1. Uszkodzenia sznurów tylnych rdzenia głównie przez: ucisk na rdzeń, wiąd rdzenia, niedobór witamin z grupy B, zwyrodnienie rdzenia kręgowego

2. Neuropatii obwodowej: zespół Guillaina-Barrego, cukrzyca, choroba Charcot-Marie-Tooth, mocznica, zatrucia metalami ciężkimi i lekami (winkrystyna, izoniazyd).

- Pacjent po zamknięciu oczu zaczyna się kiwać w przód i tył ale nie pada: zespół móżdżkowy

Uwagi

Próby nie można wykonać gdy pacjent nie może ustać przy otwartych oczach- wskazuje to na zespoły móżdżkowe lub przedsionkowe.

Próba daje wynik ujemny w chorobach móżdżku.

Zasadniczym objawem uszkodzenia móżdżku są: zaburzenia postawy natomiast uszkodzenie półkul móżdżku wywołuje zakłócenie motoryki celu.

Stwierdzając tzw. objawy móżdżkowe należy pamiętać, że nie zawsze dotyczą one samego móżdżku, mogą one także występować przy uszkodzeniu połączeń móżdżku z pniem mózgu lub płatami czołowymi.

Oddziaływaniu móżdżku na OUN:

Móżdżek oddziałuje na :

Na czynność móżdżku wpływają docierające na niego informacje słuchowe i wzrokowe. Są to dwa zespoły :

ZESPÓŁ ROBAKA

Głównym objawem uszkodzenia robaka móżdżku są zaburzenia motoryki podstawy, które można zauważyć podczas stania i chodzenia oraz w pozycji siedzącej bez podparcia.

Zaburzeniom tym towarzyszą następujące objawy kliniczne :

ZESPÓŁ PÓŁKUL MÓŻDŻKU

Objawy :

TWÓR SIATKOWATY - UKŁAD ZSTĘPUJĄCY

TWÓR SIATKOWY - UKŁAD WSTĘPUJĄCY

Kontroluje :

- czynność odruchową rdzenia kręgowego

- napięcie mięśni szkieletowych (postawa ciała)

- czynność ośrodka oddechowego

- czynność ośrodków krążeniowych

Układ ten odbiera bodźce z kory mózgu, jąder podkorowych, układu limbicznego, podwgórza i móżdżku.

Jest układem nieswoistym aktywującym korę mózgu, spełnia swego rodzaju „zasilacza” regulując procesy zachodzące w różnych częściach OUN.

Odpowiedzialny jest za :

- modulowanie bodźców czuciowych i ruchowych

- utrzymanie stanu czuwania, podczas którego istnieje możliwość świadomego odbierania różnego rodzaju sygnałów (bodźców).

Twór siatkowy - uszkodzenie

Z punktu widzenia klinicznego z tworem siatkowym związany jest stan przytomności (świadomość ilościowa).

Zaburzenia funkcjonowania tworu siatkowego skutkują :

ZESPÓŁ APALICZNY

Zachowany jest rytm czuwania, zanikają ruchy, brak kontaktu z pacjentem, objaw odkorowania.

Pełne wyłączenie tworu siatkowego prowadzi do śmierci, dlatego każde zaburzenie jego czynności objawiające się zaburzeniami przytomności należy traktować jako stan zagrożenia życia.

5



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
egzamin neuro, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, III rok, Neurologia i pielęgniarstwo neurologiczne g
GIEŁDY Z NEUROLOGII (3)(1), Pielęgniarstwo licencjat cm umk, III rok, Neurologia i pielęgniarstwo ne
egzamin z neurologii (2), Pielęgniarstwo licencjat cm umk, III rok, Neurologia i pielęgniarstwo neur
Pytania na egzamin ustny (4), Pielęgniarstwo licencjat cm umk, III rok, Neurologia i pielęgniarstwo
Pielęgniarstwo neurologiczne pytania 3 rok, MATERIAŁY PIELĘGNIARSTWO ŚUM
egzamin neurologia 6, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, III rok, Neurologia i pielęgniarstwo neurolog
2 Pielęgniarstwo Neurologiczne
Egzamin końcowy pielegniarstwo neurologiczne dla studentĂłw
proces pielęgnowania neurologia
PIELĘGNIARSTWO NEUROLOGICZNE
Egzamin końcowy pielegniarstwo neurologiczne
pielęgniarstwo neurologiczne test (2), Pielęgniarstwo licencjat cm umk, III rok, Neurologia i pielęg
badanie neurologiczne, studia pielęgniarstwo
giełdy z neurologii (4), Pielęgniarstwo licencjat cm umk, III rok, Neurologia i pielęgniarstwo neuro
NeurologiaipielegniarstwoneurologicznemgrEBidzinska28, Procesy Pielęgnacyjne
Neurologia W1, studia pielęgniarstwo
3 czesc procesu z neurol, PIELĘGNIARSTWO ROK 3 LICENCJAT
Pytania na egzamin ustny (1), Pielęgniarstwo licencjat cm umk, III rok, Neurologia i pielęgniarstwo

więcej podobnych podstron