Osoba chora psychicznie
Stan nieprawidłowego funkcjonowania psychiki,
Zaburzenie psychiczne to zjawisko złożone, powodujące dyskomfort psychiczny lub upośledzenie, nie radzi sobie, ma zaburzenia snu, przestaje interesować się sobą i swoim otoczeniem, przejawia agresję skierowaną do siebie lub otoczenia, wycofuje się aż do granic - autyzm. Przestaje dbać o siebie, nie chodzi do pracy, przestaje jeść, dbać o higienę i swój wygląd, zbieractwo niepotrzebnych rzeczy, boi się.
Środowisko odrzuca, niewielka tolerancja dla chorych.
Osoba zdrowa psychicznie.
Rozwija się w kierunku osobowości dojrzałej. Dojrzałość jest osiągana w takim stopniu w jakim osoba może w sposób niezależny rozwiązywać swoje konflikty realizować własne cele życiowe i żyć odpowiedzialne.
Organizm otrzymuje informacje z otoczenia, odpowiednio je przetwarza a następnie kieruje swym zachowaniem żeby stałość układu człowiek - otoczenie było utrzymane, jeśli jest inaczej są zakłócenia, zachowanie nieprawidłowe w postaci różnych objawów chorobowych (psychopatologicznych).
Organizm otrzymuje informacje z otoczenia odpowiednio je przetwarza, a następnie tak kieruje swym zachowaniem, żeby stałość układu człowiek otoczenie była utrzymana.
ETIOLOGIA zaburzeń psychicznych
Biologiczne czynniki genetyczne - zespól genów przekazywany potomstwu, czynniki paragentyczne - w okresie płodowym różne wady OUN (Ośrodkowy Układ Nerwowy), choroby matki, urazy, niedożywienie, choroby; różyczka, toksplazmowza, konflikt RH - są to czynniki konstytucjonalne.
Czynniki socjokulturowe - środowiskowe
Rodzina, nieprawidłowo wypełniająca swoje role;
separacja rodzinna - każdy sobie, nadmierna symbioza synuś mamusi (40 lat nie żonaty), nadmierna opiekuńczość lęk o jedynaka, zaburzenia komunikacji w rodzinie - stres, napięcia
Kategorie diagnostyczne ICD chorób psychicznych
Organiczne zaburzenia psychiczne - zmiany CUN (Centralny Układ Nerwowy), padaczki, pobicie, spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych.
Psychotyczna zaburzenia psychiczne
psychozy, schizofrenia - zaburzenia typu schizofrenii, schizotypowe i urojeniowe, zaburzenia nastroju (afektywne)
Zaburzenia nerwicowe i zaburzenia osobowości
związane ze stresem, nerwice narządowe (somatyczne)
Zaburzenia osobowości i zachowania dorosłych
Zaburzenia wieku dziecięcego , okresu dorastania i zaburzenia rozwoju. - upośledzenie umysłowe zaburzenia rozwoju psychicznego.
Co składa się na diagnozę psychiatryczną.
W autoanomezie zawarte muszą być:
choroby somatyczne - jak chory radzi sobie w życiu, w pracy, w domu, jak przebiega ciąża i poród, skala ABGAR,
obciążenia chorobami psychicznymi w rodzinie, czynniki środowiskowe - stres, trauma - śmierć najbliższych, wygląd pacjenta - stan higieniczny, jak prowadzona jest rozmowa
Główne źródła stresu
zmian stanu cywilnego, stresy rodzicielski, narodziny, choroba, problemy wychowawcze, problemy interpersonalne, zmiany warunków życia - przeprowadzka, zmiana statusu finansowego
problemy prawne - proces, sprawa, andro i menopauza, dojrzewanie, choroba somatyczna, uraz fizyczny, inne stresy - gwałt, nieplanowana ciąża, katastrofa
Co charakteryzuje psychozę Utrata kontaktu z rzeczywistością, całkowity zanik więzi międzyludzkich, niedostosowanie społeczne, wyobcowanie, zamknięcie się w swoim świecie.
Objawy pozytywne dodatnie - „coś wnoszą”
omamy - halucynacje, złudzenie, urojenie
Objawy negatywne - „ubytkowe”
utrata motywacji, utrata zainteresowań, utrata aktywności , abnegacja
Rodzaje schizofrenii (schizofrenia - rozpad, rozczepienie osobowości)
Paranoidalna - pełne omamy, urojenia, najczęściej występująca postać schizofrenii
Hebefreniczna - wesołkowatość, błazen
Katatoniczna - zastygnięcie, zaniki napięcia mięśniowego,
- hipokinetyczne stu por „:poduszka”
hiperkinetyczna pobudzenie, wzmożenie napędu, śmiech, płacz
Zaburzenia ze strony napędu
Prosta - bez omamów, utajona, wolno płynąca, podstępna, spadek aktywności sfery uczuciowej, zobojętnienie, występuje autyzm - odcinanie się od rzeczywistości.
Rezydualna - objawy choroby utrzymują się długi czas mimo leczenia.
W schizofrenii leczenie jest objawowe.
Duża depresja - objawy muszą utrzymywać się co najmniej 2 tygodnie ( depresja - agresja od wewnątrz)
obniżenie nastroju, zmniejszenie zainteresowań, utrata lub przyrost wagi, bezsenność lub nadmiar snu, pobudzenie i zahamowani psychoruchowe, zmęczenie, utrata energii, nieuzasadnione poczucie winy, bezwartościowość, nawracające myśli o śmierci.
Duża mania - zaburzenia afektu - co najmniej tydzień
-głośne zachowanie męczące dla otoczenia, pełen pomysłów, wszędzie go pełno, podwyższona samoocena, wielkościowy, zmniejsza się potrzeba snu, większa potrzeba mówienia, gonitwa myśli, myśli pędzą, rozpraszalność uwagi, wzrost aktywności np. zawodowej seksualnej, nadmierne zaangażowanie się w coś co daje przyjemność np. zakupy
Epizod mieszany - zawiera elementy manii i depresji
Hipomania - mniej nasilona mania (często nie wymaga hospitalizacji)
Dystymia - lżejsza postać depresji - słabsze funkcje
Przyczyny chorób afektywnych - cyklofrenia pojawia się między 28 a 35 r.ż.
Biologiczne, genetyczne
Socjokulturowe - stres, poród, przekwitanie, zaburzenia wewnątrzwydzielnicze, wieloetiologiczne koncepcje przyczyn.
Choroby afektywne - zaburzenia psychiczne o etiologii endogennej w przebiegu, których występują okresowe ( niekiedy regularnie i cyklicznie) zaburzenia nastroju, emocji i aktywności pod postacią zespołów depresyjnych lub maniakalnych są to choroby afektywne dwubiegunowe i jednobiegunowe.
Melancholia inwolucyjna częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn (po 40 r.ż.)
Choroby afektywne występują 2-3 razy częściej u kobiet niż u mężczyzn. Ryzyko zachorowania zwiększa się w grupie osób, które przekroczyły 45 r.ż.
Typy depresji
ENDOGENNA - odpowiedzialne geny, postać cięższa, objawy i cechy depresji osiągają znaczne nasilenie myśli „s” (myśli samobójcze) elektrowstrząsy
EGZOGENNA - reaktywna - wpływ środowiska, czynniki socjokulturowe - stres, poród, przekwitanie, zaburzenia wewnątrzwydzielnicze.
Cechy depresji w różnych sferach
Sfera emocji - przygnębienie, płaczliwość, niechęć do siebie, utrata zdolności cieszenia się
Sfera poznawczo - motywacyjna - oczekiwanie przykrych zdarzeń , myśli „s” (myśli samobójcze), utrata motywacji, niska samoocena
Sfera wegetatywna (fizyczna) - zaburzenia snu, męczliwość, utrata zainteresowań seksem, zaparcia, bóle głowy.
Sfera urojeń - poczucie grzeszności, bezwartościowość, smutna twarz. Zaburzenia funkcjonowania chorego w grupie społecznej, izolowanie, osłabienie lub zerwanie kontaktów z ludźmi.
Zamachy samobójcze są przyczyną zgonu około 25% chorych, objawy narastają stopniowo od kilkunastu dni do tygodni.
Osobowość
Zespół cech albo dyspozycji wewnętrznych, które wpływają na nasze zachowanie. Sposób zachowania się człowieka i jego postępowania zetknięciu z różnymi sytuacjami to nasze; emocje, motywacje, potrzeby, zdolności talenty, temperament, dążenie do coraz doskonalszego funkcjonowania.
Cechy osobowości wynikają z procesu rozwojowego jednostki
U podłoża są: geny, kultura i wychowanie, wola (odpowiedzialni jesteśmy za siebie). Każdy z nas ma jakiś wzorzec.
Osobowość zaburzona - kiedy nasze relacje są zaburzone, liczne konflikty, nieprawidłowe relacje, środowisko nas odrzuca jeśli nie jesteśmy plastyczni.
Nie dotyczy intelektu tylko emocji
niedojrzałość psychiczna, niedojrzałość czuciowa, brak poczucia odpowiedzialności za siebie i za innych, niezdolność do przewidywania skutków swoich zadań. Trudności w funkcjonowaniu z samym sobą i innymi ludźmi.
Typy zaburzeń osobowości
1. Dziwaczni i ekscentryczni
schizoidalni - pustelnik, wycofanie się z kontaktów społecznych, nie pokazywanie emocji.
nie potrzebuje bliższych związków z innymi, chłód uczuciowy wybiera samotność, brak zainteresowania aktywnością seksualną
niewiele rodzajów aktywności, brak przyjaciół, nie zależy mu na karach i pochwałach „rybka”
Paranoidalny - podejrzliwy, czepialski, pozbawiony empatii
bezpodstawnie podejrzliwy, nadmiernie zaabsorbowany swoimi podejrzeniami, niechętnie albo wcale się nie zwierza, w zwykłych uwagach doszukuje się ukrytych znaczeń do swojej osoby, żywi trwałe urazy, uczucia krzywdy, dostrzega ataki na swoją osobę gniewliwy, kontratakuje, nieuzasadnione nawracające podejrzenia. Łączą się w organizacje - naprawiaczy świata
Schiztypowy -dziwaczni, odmienni w zachowaniu i wyglądzie
występują myśli o charakterze odnoszącym do siebie, mają dziwaczne przekonania, myślenia magiczne, doznania zmysłowe - coś się dzieje z moim ciałem (UFO), dziwaczność myślenia, mowy, wyglądu i zachowania, podejrzliwość - myśli o charakterze prześladowczym, maja trudność w nawiązywaniu kontaktów, często samotnicy, niedostosowane afekt (śmiech kiedy nie trzeba).
Dramatyczni, kapryśni, emocjonalni IV rodzaje zaburzeń
I/ antyspołeczne (dyssocjalne) - egocentrycy, bez poczucia winy, słabo funkcjonuje w grupie, nie liczy się z uczuciami innych. niemożliwość sprostowania normom społecznym (recydywa), wrażliwość, agresywność (bójki) słowna, utrwalony brak odpowiedzialności (niepowodzenia w pracy), impulsywny, niezdolny do promowania, kłamliwy i nieszczery, lekkomyślny (naraża własne bezpieczeństwo i innych wódka i jazda samochodem), brak wrażliwości sumienia
choruje więcej kobiet niż mężczyzn, przyczyny niezawinione - po uszkodzeniu mózgu.
II/ graniczne = borderline - na granicy nerwicy i psychozy
podejmowanie rozpaczliwych wysiłków żeby nie zostać porzuconym, niestałe ale intensywne związki z partnerami, zaburzenia tożsamości - niestabilny obraz siebie, impulsywność w sferze wydawania pieniędzy, seksu, nawracające zachowania samobójcze, samouszkodzenia, niestabilność emocjonalna, lęk, furia, poczucie pustki, wypalenie, nieadekwatne silny gniew, przemijające związane ze stresem myśli paranoidalne
choruje więcej kobiet niż mężczyzn, przyczyny w dzieciństwie - nadużywanie kary, tłamszenie, molestowanie.
III/ Narcystyczne - wielkość - wyolbrzymione poczucie własnego znaczenia, brak empatii, nie lubią krytyki.
wyolbrzymione poczucie własnego znaczenia, własnych talentów, nadmierne fantazjowanie w oczekiwaniu na sukcesy (władza , miłość), przekonanie, że jest kimś szczególnym, oczekiwanie nadmiernego podziwu, poczucie uprzywilejowania, wykorzystywanie innych w kontaktach, brak empatii, niechęć do współuczestnictwa, częste okazywanie zazdrości, albo przekonanie że inni mu zazdroszczą, arogancja. Oczekiwania na hołdy, spełnianie życzeń przez otoczenie, reagowanie agresja na brak tych wyrazów, brak empatii.
IV/ Histeryczne - ekspresyjne głośne, nadmierne reakcje, uwodzicielscy źle się czuje gdy nie jest ośrodkiem zainteresowania,, źle zachowuje się w kontaktach z innymi (prowokacje seksualne), zauważalna nieszczerość emocji, stałe wykorzystanie wyglądu zewnętrznego aby uwodzić otoczenie, charakterystyczny styl wypowiedzi bez głębszych treści „mam wrażenie”, udramatyzowanie siebie i swoich losów, podatność na sugestie.
Lękowi i bojaźliwi - III typy zachowań
I/ Unikający kontaktów społecznych, nieśmiali, lęk przed odrzuceniem, niska samoocena unikanie aktywności zawodowej gdzie są kontakty międzyludzkie, niechętnie wchodzenie w związki z innymi jeśli nie są pewni sympatii, nadmierna powściągliwość w nawiązywaniu bliższych kontaktów (męsko-damskich), w sytuacjach społecznych nadmierne zamartwianie się, że skrytykują, zahamowanie na wszelkie nowe sytuacje „ja tu nie pasuję”, przekonanie o swojej społecznej niewydolności, nieudacznictwa, niechęć do angażowania się, podejmowania ryzyka
II/ Zależny - bierny wobec życia, niska samoocena, lęk przed porzuceniem - niezdolny do podejmowania codziennych decyzji, oczekiwania, że inni zadecydują za niego, trudno mu wyrazić swoje zdanie, podjąć decyzję, nie ufa sobie, aby mieć opiekę i wsparcie posuwa się aż do bycie „podnóżkiem” żeby tylko nie stracić opiekuna, jeśli straci opiekuna natychmiast szuka nowego, ciągle obawia się porzucenia.
III/ Anankastyczny - obsesyjno - kompulsywne, perfekcjonizm, sztywność, żadne odstępstwo, regulaminowo.
skupienie się na szczegółach, perfekcjonizm, który utrudnia działanie, przesadnie poświęca się pracy, przesadnie wrażliwość sumienia w sprawie etyki, moralności, często niezdolność do wyrzucania starych rzeczy, niechęć do przekazywania rozpoczętego zadania innych, narzucanie postawy skąpstwa, sztywność i upór
Charakterystyka nerwic NERWICA KARMI SIĘ LĘKIEM
Nie ma podłoża organicznego. Najczęściej hamowanie albo pobudzenie funkcji, pełnionej przez narząd. Czynnikiem etiologicznym są urazy różnego typu; psychiczne, sytuacje konfliktowe - ważna siła urazu i osobnicza odporność. Dyspozycja konstytucjonalno-wrodzona, ujemne wpływy środowiska, błędy wychowawcze, długotrwałe stany napięcia związane z utrzymujące się sytuacją konfliktową. Objawy i dolegliwości najczęściej przypominają i sprawiają wrażenie zaostrzonych i przesadnych reakcji na trudne problemy występujące u ludzi zdrowych. Objawy w nerwicach są czynnościowe a nie jakościowe wywołane są okolicznościami; tajemnicze, ukryte, nieznane, obniżenie nastroju, frustracja.
Zachowania histeryczne objawy dzielimy na; somatyczne - konkretny narząd (np. serce), zaburzenie przeżywania - lęki, zaburzenia zachowania - nieśmiałość, wybuchy złości, U zdrowej osoby są to reakcje chwilowe u chorej powstają bez wyraźnej przyczyny.
Mechanizmy obronne - neurotycy
U neurotyków funkcjonuje cały czas na fałszywy obraz siebie
Wsparcie represja, PROJEKCJA - obraz filmu na ścianie przypisuje się innej osobie nasze złe cechy, IZOLACJA odcinanie się od przykrych informacji i osób, RACJONALIZACJA racjonalne wyjaśnienie swojego zachowania, PRZEMIESZCZENIE dręczymy psa, krzyczymy na rodzinę - odreagowanie. Broniąc się przed naporem silnych uczuć psychika wyłącza pewne funkcji to KONWERSJA. Mechanizmy obronne zabezpieczają nas przed przyglądaniu się własnemu wnętrzu, czerpią ze swojego realnego „ja” korzyści.
Niepokoi otoczenie, podporządkowanie sobie otoczenia, despotyczni tyranizują otoczenie.
Nerwica lękowa - sygnał niebezpieczeństwa wewnętrznego, rezultat naporów wewnętrznych, poczucie winy, lęk napadowy - przychodzi nagle, może być bardzo silny, mogą towarzyszyć objawy paniki lub fobii, poczucie zagrożenia jest niczym nie uzasadnione.
Nerwica natręctw - uporczywie nawracające myśli, wyobrażenia lub natręctwa czynności. (częste mycie rąk). Mogą dotyczyć czegokolwiek, są prześladujące są ciężkie do leczenia i do psychoterapii.
Nerwica histeryczna - charakteryzuje się ucieczką w chorobę somatyczną , może przybrać skrajna postać. Reakcje konwersyjne - nagła utrata funkcji czuciowej lub ruchowej, nie może mówić, bezgłos, symptomy wędrują. dramatyzowanie, użalanie się nad sobą, teatralne gesty. Reakcje stany dysocjacji - zdrowa osoba ma kontrolę nad sobą. W tej chorobie rezygnuje się z kontroli uciekając od siebie LUNATYZM - czynności symboliczne, niekontrolowane tiki ciała, jąkanie, amnezja o podłożu histerycznym oddzielają teraźniejszość od przeszłości.
FUGA histeryczna ucieczka
STUPOR całkowite usztywnienie, pozornie obojętny.
Demonstracyjne próby samobójstwa szczególnie u młodych dziewcząt. HIPOCHONDRIA - troska o swoje zdrowie, radzi sobie z lękiem uciekając w chorobę.
FOBIA - reakcje nerwicowe, lęk zostaje skojarzony z określonym przedmiotem, sytuacją
AKROFOBIA - lęk wysokości, AGORAFOBIA - lęk przestrzenny, boi się gdziekolwiek wyjść, czuje się najlepiej w domu więźniowie własnych mieszkań. NERWICA NIE SKRACA ŻYCIA TYLKO JE OBRZYDZA.
Słodkie cytryny - podnosi się wartość posiadanych cech lub zasobów fałszując stan obiektywny
Kwaśne winogrona deprecjonuje się wartości cenione, których nie można mieć.
PSYCHOTERAPIA - Dział psychologii stosowanej, korekcja nieprawidłowości, zaburzenia zachowania. Metodyczne stosowanie określonych technik. Doprowadzenie do równowagi emocjonalnej. Modyfikacja duszy i ciała.
CEL: instrumentalna manifestacja, która służy celom kontroli społecznej „pomoc, samodzielność, akceptacja formalna i nieformalna.
NIEŚWIADOMOŚĆ - zachowanie, którego motywy nie są znane można je uświadamiać w szczególny sposób. Coś jest zmagazynowane, nie pamiętamy, ale można ulec przypomnieniu, swobodne skojarzenie - kozetka - zapomnienie, analiza fantazji na jawie, analiza snów, powtarzanie senne. Jawno - bezpieczne, dziwne nie przykre. Utajona ciekawsza przykra nie do akceptacji.
PRZENIESIENIE - przesunięcie przeżyć z osoby dawnej na obecną, z matki na żonę
REGRESJA - cofanie się emocjonalne pacjenta. Terapię interesuje pierwszych 6 lat. Pacjent cofa się.
OPÓR - w terapii obrona pacjenta - tendencja do zapominania przykrych przeżyć, ego usiłuje nieuświadamiać niektórych treści.
WGLĄD- poznanie ukrytych motywów. Poznanie nieznanego, uświadamianie potrzeb fizjologii.
INKORPORACJA - wcielanie. Posiadanie kogoś wewnątrz siebie. Dziecko karmione piersią.
INTROJEKCJA - starsze dzieci, „wchłonięcie obiektów i ich cech” wobec których żywią silne uczucia.
IDENTYFIKACJA - dorośli naśladownictwo osób znaczących.
Psychoanaliza Zygmunta Freuda
ID - strefa biologiczna, popędy instynkty. Magazyn energii. Libido - składnik energii - jest seksualny, okryty mrokiem. Wyparte ze świadomości
EGO - Zespół cech które stanowią o naszej indywidualności w toku rozwoju i wychowania, początkowo przez naśladownictwo. Rozum i rozwaga.
SUPER EGO - uwewnętrznione normy moralne w drodze wychowania. Introjekcja (przejęcie) zakazów i nakazów norm etycznych przyjętych za własne.
KOMPLEKS EDYPA, ELEKTRY - 3-6 rż. Chłopcy mają skłonność do matek erotyczne, strach przed ojcem rywalem, nierozwiązany prowadzi do nieprawidłowości, matka jest najważniejsza.
INTRUZ - pojawienie się dziecka w rodzinie - u starszego następuje cofniecie.
Fazy psychoanalizy
uświadomienie nieświadomego
usunięcie oporu
usuwanie przeniesień wobec terapeuty
analiza ego i super ego rozwój ego kosztem id
analiza przeciw przeniesieniowa to co się dzieje w terapeucie w stosunku do pacjenta.
Czynniki leczące w psychoanalizie:
Uświadomić nieświadome
usuwanie przeniesień poprzez interpretacje
usuwanie oporu,
stworzenie związku terapeuta - pacjent,
uczenie się nowych form zachowań i odreagowanie emocji - wykrzyczeć się,
wzmocnienie pacjenta lepsze strony,
wgląd w relacje przeniesieniowe,
podkreślanie samodzielność pacjenta,
zjawisko identyfikacji z terapeutą,
pewne cechy terapeuty podobają mi się.
REAKCJE przeciw przeniesieniowa nie są leczące ale ułatwiają leczenie.
ADLER _nie negował nieświadomości, leczył ludzi młodych z kompleksu niższości. Najważniejszą, jest instynkt mocy. władza znaczenie. Człowiek dąży do władzy bo jest słaby. Nikt nie rodzi się Aleksandrem Wielkim. Analizował rodzeństwo bo to determinuje przyszłość.
JUNG- „nieświadomość zbiorowa” - objawia się w religiach, baśniach. Archetypy odkryć starego mędrca i wielkiej matki. Cień to symbol ciemnej strony każdego. Prekursor życzliwego dialogu. Porównywał objawy z symboliką baśniowa, religijną.
NEOPSYCHOANALIZA - nowa jakość NEO. USA 50/60 lata. Sulivan From Tomson akcentują aktualne wpływy. Krytykował Freuda za nadmierną rolę popędu, dzieciństwa, seksualności. Główną techniką jest dialog, empatia, Celem jest - uwolnienie pacjenta od zahamowań.
KONFRONTACJA - pierwszy krok w pracy, techniki pracy z pacjentami, wskazywanie, konfrontacja z rzeczywistością „kolejny raz się pan spóźnił” Terapeuta pokazuje, że zachowanie pacjenta coś sygnalizuje. Dotrzeć do sedna i nazwać.
INTERPRETACJA - zasadnicza technika, czynienie nieświadomych świadomymi „to ja nie wiedziałem” pacjent się ożywia. Uświadomienie wypartych motywów potrzeb. Terapeuta nie może nadmiernie teoretyzować.
PRZEPRACOWANIE - dalsza procedura. Gdy mamy wgląd to wdrażamy. Często wracamy do początku, „wałkujemy”. Pacjent musi przyjąć pewne treści, zaakceptować żyć z nimi „nie wypierać”.
KLARYFIKACJA - coś „sklarować” oświetlić, istotę oddzielić od innych rzeczy, dojść do sedna, precyzyjnie określić.
BECHAWIORALNO - POZNAWCZE - nie ma wrodzonych predyspozycji umysł, to „tabula rasa” są tylko (uczeń i mistrz) wyuczone reakcje - bodziec. Reakcja SR i czynniki pośrednie” leczenie to oduczanie, przeuczanie. Sposobem uczenia się jest modelowanie (naśladownictwo) osoby znaczącej . Terapie poprzedza diagnoza - zbieranie informacji o zachowaniu - konsekwencja tych zachowań i otoczenie. Jakie bodźce z otoczenia wywołują lęk. Lista najbardziej zaburzających. Uczenie stanu relaksu trening - asertywność, odtwarzanie scenek zamiana z terapeutą. Na sesjach pobudzanie lęku a na koniec spadek lęku. Terapia usuwanie nieprzyjemnego, nieprawidłowego i uczenie nowego. Badamy to co widać nasze zachowanie. Bodziec reakcja SR i czynniki pośrednie
1/ Pozytywne wzmocnienie to stworzenie przyjemnych dla odbiorcy konsekwencji działania.
2/ Negatywne wzmocnienie - obieranie czegoś czego osoba nie lubi tz. ujmowanie nieprzyjemnych rzeczy 1 i 2 wzmacniają , wycofanie i kara - zmierzają do osłabienia lub eliminowania pewnych zachowań.
FAZY TERAPII
DIAGNOSTYKA - na podstawie wywiadu
MOTYWOWANIE pacjenta do zmiany,
ZASTOSOWANIE PROCEDUR: wygaszanie, odczuwanie, implozja, zachowanie asertywne, wzmacnianie negatywne, technika żetonowa, modelowanie
UTRWALANIE
Człowiek sterowany - trzeba myśleć - dlaczego? inne terapie inne mechanizmy zaburzeń behawioralne |
Samodzielny, kreatywny, zmienić zachowanie to się uspokoić Poznawcze |
Poznawcza - dyskusja, zmienić myślenie
ELLIS - zachowanie autodestruktywne uniemożliwiają szczęście, Terapie racjonalne - zaburzenia nerwic i psychoz
13 wymiarów szczęścia - zdrowie psychiczne:
Dbanie o własne dobro,
dobrze przystosowany społecznie, towarzyski
autonomiczność, przyjmuje odpowiedzialność za własne życie
tolerancja,
akceptowanie dwuznaczności i niepewności
giętkość myślenia, otwartość na zmianę
myślenie naukowe, są rozumowo obiektywne
zaangażowanie
podejmowanie ryzyka,
samoakceptacja, w pełni i bezwarunkowo
Hedonistyczne podejście do życia
brak perfekcjonizmu i utopijnych poglądów
podejmowanie odpowiedzialności.
Co myśli chory o sobie:
muszę być kochany przez wszystkich,
moje niepowodzenia to tragedia, moje szczęście jest zależy od innych, zdarzeń ,
jeśli coś może być niebezpieczne to trzeba skupić się tylko na tym,
łatwiej unikać trudności niż się z nimi skonfrontować, każdy potrzebuje kogoś silnego,
zawsze powinno się być kompetentnym i inteligentnym, człowiek nie jest w stanie kontrolować własnych emocji.
Psychoterapia irracjonalne nastawienie na modyfikację irracjonalnych przekonań i oduczanie.
Ellis - wgląd trzeba uzyskać,
mój sposób reagowania na bodźce jest zdeterminowany przez biologię,
moje obecne nieprzystosowanie wynika z przeszłości bo tak reagowałem kiedy kształtowały się te zachowania,
destruktywne myślenie to nawyk, który można zmienić.
TECHNIKI: dyskusja, film, i instruktaż, prezentacja określonych zachowań
BECK - depresja, nerwice lękowe.
TRIADA DEPRESYJNA - 3 obszary błędnych przekonań
otoczenie - świat jest straszny,
stosunek do własnej osoby - myślę o sobie wyłącznie w kategoriach negatywnych
przyszłości - widzę przyszłość w czarnych kolorach
SYMPTOMY DEPRESJI: wzrost zależności, niemożność podejmowanie decyzji, paraliż roli, pragnienie samobójstwa. Biologiczne przekonanie -
NEUROTYK: selektywne abstrakcje, nadgenaralizacja, nadanie faktom przesadnego albo minimalnego znaczenia, personalizacja, rozumowanie biało-czane,
Ocena niebezpieczna wyzwala:
Komponent afektywny - strach
Komponent motoryczny - walka
Komponent fizjologiczny - pot, bicie serca
Lęk - człowiek zaburzony odczuwa lęk nawet wtedy kiedy nie ma realnego zagrożenia.
Interpretacja myśli automatycznych - klient opowiada cały dzień..oglądałem film, teraz widzę, że to był głupi film. Panu by się pewnie nie spodobał, może marnuje czas.
Terapia jest ukierunkowana na redukowanie nieprawidłowych dysfunkcjonalnych schematów poznawczych
Technika dyskusji - sokratyczne stawia się pacjentowi pytania
Technika wolnych skojarzeń - automatyczne myśli - interpretacja.
Techniki terapii przeniesieniowej
Pacjent dostał zadanie - pogubił się „jestem przekonany, że terapeuta traktuje mnie jak głupią” a na jakiej podstawie pan tak sądzi -
Terapia modyfikacji zachowań - przez wyciszenie, wygaszanie, opór w koncepcji poznawczej - tz. terapeuta źle prowadzi terapię.
Beck oducza mówienia „zawsze” i „nigdy”, pacjent dostaje zadania.
Koncepcje autoinstrukcji Meichenbauma
Ludzie w sytuacjach trudnych prowadzą ze sobą wewnętrzny dialog ten może pobudzać własne ja, ale może też wyzwolić lęk i dezorganizować ten dialog, biolog - zawiera spostrzeżenia jakiegoś stanu rzeczy. Przypisywanie mu pewnych cech i stwierdzenie kierowane do siebie. Dialog - spostrzegam - przypisuję mu pewne cechy - kieruję do siebie - cel - modyfikacja.
ETAPY:
terapeuta i pacjent ustalają program,
przedstawienie planu terapii i sprawdzenie przez pacjenta planu diagnozy,
modyfikacja zmiany sposobu myślenia, wskazuje błędy, wyeliminowanie myśli negatywnych,
Techniki odczulanie modelowanie,
CLARK - wykształcenie u pacjenta poznawczych mechanizmów radzenia sobie z lękiem, panika.
FAZY
Teoria napadów paniki Clarka:
Hiperwentylacja - szybki oddech - rejestrowanie myśli,
Ustąpienie - ćwiczenie oddechu
wyjaśnienie - jak doszło do paniki,
wspólne omawianie katastroficznych myśli,
nauka relaksacyjnego oddechu - ode mnie cos zależy.
Psychoterapia musi przynieść nowe zrozumienie siebie.
HUMANISTYCZNY - EGZYSTENCJALNY lata 40. Opozycja do psychoanalizy, za popędy, behawioryści - za bodźce.
Humaniści podkreślają poczucie autonomii, wolna rola twórcza działanie, samorealizacja.
Zaburzenia psychiczne - braki rozwoju osobowości, które rozwinęły się wskutek niezaspokojenia potrzeb człowieka.
miłości akceptacji, samorealizacji,
Ukierunkowanie na teraźniejszość i przyszłość- terapeuta doradca szacunek autonomia ile jak? - pacjent sam decyduje.
ROGERS: ja „self”: ja dzieciństwo. Terapia skoncentrowana na kliencie. Klient mówi - terapeuta słucha.
Myślenie pozytywne, samoakceptacja - satysfakcja, chcemy być kochani.
Uwarunkowane poczucie własnej wartości-rozczepienie osobowości - przyjmujemy opinie innych za swoje „mama magister - ja też”.
Mechanizmy obrony - „księżniczka”.
Cel - zmiana osobowości zlikwidować odmienności ja a co myślą inni.
ZASADA TERAPII - nie dyrektywność sami rozwiążemy problem, wygadać swój potencjał, empatia.
Źródło patologii- rozczepienie „ja a inni”
FRANKL - logo terapia, nerwice, terapeuta filozof.
NEUROTYK PUSTKA, utrata sensu życia, pustka egystencjalna. Polemizuje z psychoanalizą. Ludzie dążą do spełnienia, transcendentne - dążenie do spełnienia się (siły napędowe) przekroczenie samego siebie.
PSYCHOTREAPIA w przywrócenie sensu życia.
Prowadzenie wspólnie z klientem analizy swojego życia dialog sokratesowski..
Pytania i refleksje.
Przyglądamy się życiu - mamy refleksja- coś od nas zależy.
Cierpienie wzbogaca ale chodzimy do wiary do Boga. Wiara religijna pomaga dostrzec sens. Nie rozwiązuje problemu ale pomaga.
Pogłębienie samośwaidomości, poznanie siebie.
Hierarchia celów - system wartości zdolna do miłości i odpowiedzialności.
LANG: psychoterapia - psychozy - schizofrenia odrzucał etykietowanie, to sposób radzenia sobie z sytuacją - gdy inne środki zawodzą, człowiek wybiera szaleństwo bo chce być sobą źródło schizofrenii - grupa społeczna, rodzina.
MASKI „ja fałszywe” fasady, lęk - „maski uwierają”, pojawia się lęk przed rzeczywistością
Terapia - przywrócenie ontologicznej (byt istnienie) pewności, że on to on”, lęku można pozbyć się w odpowiednich warunkach, w bliskim kontakcie z terapeutą, współprzeżywanie - Hostel.
Teoria systemowa - przeciwstawia się się w teorii jednostki. Psychoterapia zakłada, że patologia tkwi w systemie rodzinnym. Rodzina ma decydujący wpływ na jednostkę.
VON BERTODOFFY
System składa się z elementów - wzajemnie oddziaływujących, oddziaływanie nie ma charakteru linearnego a cyrrkularrny, podsystemy (ludzie, członkowie rodziny) składające się elementów tworzą systemy, dynamizm ciągły ruch, różne interpretacje.
Jednostka aktywa działa na innych za pomocą komunikacji i cyrkuralne nie wiadomo kto zaczął, aby zrozumieć kogoś trzeba tworzyć grupę.
TERAPIA - charakter dyskretny, krótkoterminowy,
CEL - zmiana całego systemu7y, czy poprawić komunikacje czy strukturę?
Błędy zakłócające spójność rodziny.
Zaburzenia struktury rodziny
Zaburzenia pełnienia ról.
Powstawania patologicznych triad - matka - córka - przeciw zięciowi.
Zbyt sztywna granica między podsystemami.
Zatarta granica ( luz, tolerancja).
Tendencja do delegowania dzieci do realizacji własnych celów.
Zaburzenia komunikacji rodziny.
Podwójne wiązania ( dostałem 5 - brak reakcji na tak i na nie).
Brak potwierdzenia cudzych komunikatów (kwiatek).
Błędy zakłócające spójność rodziny.
Unikanie zaakceptowania rzeczywistości - szlachta.
Próba kontroli wobec dziecka.
Wypierają fakty - „ojciec pijak”.