Przedmiot: Organizacja i zarządzanie

Esej na zaliczenie: ISO

Imię i Nazwisko:

Studia: stacjonarne

Rok: I

Kierunek: Bezpieczeństwo wewnętrzne

Grupa:

ISO

ISO to nazwa Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej, (ang. International Organization for Standardization, fra. Organisation Internationale de Normalisation). ISO jest organizacją pozarządową  zrzeszającą krajowe organizacje normalizacyjne, na dzień dzisiejszy reprezentujące 160 państw, założona została w 1946 roku
w Londynie.

Ciekawostka, etymologia nazwy ISO:

ISO jest oficjalną nazwą, a nie skrótem, ta krótka nazwa zyskała akceptację delegatów konferencji założycielskiej. Skróty pełnej nazwy w językach oficjalnych (jez. angielski i jez. francuski) są różne (po angielsku IOS od International Organization for Standarization, po francusku OIN od Organisation Internationale de Normalisation).

Historia powstania ISO:

Organizacja została założona w 1946 roku w Londynie. Na konferencji, która miała miejsca w dniach 14-27 października w której wzięło udział 65 delegatów reprezentujących 25 różnych krajów połączyły się dwie organizacje:

• Międzynarodowa Federacja Narodowych Stowarzyszeń Normalizacyjnych (ang. International Federation of the National Standardizing Associations, ISA) założona w 1926 w Nowym Jorku, zarządzana ze Szwajcarii, działająca do 1942 jako porozumienie najważniejszych na świecie organizacji standaryzacyjnych: amerykańskiej ANSI, niemieckiej DIN, francuskiej AFNOR i brytyjskiej BSI.

• Komitet Koordynacyjny Narodów Zjednoczonych do spraw Standardów
  (ang. United Nations Standards Coordinating Committee, UNSCC), założony
  w 1944 przez Stany Zjednoczone, Wielką Brytanię i Kanadę, w którego skład wchodziły byłe kolonie brytyjskie i niektóre państwa europejskie wyzwolone
  w toku II wojny światowej, zarządzany z londyńskiego biura IEC.

W konferencji brało udział 65 delegatów reprezentujących 25 różnych krajów. Obrady miały burzliwy przebieg.

Pierwszym problemem była nazwa nowej organizacji. Delegaci UNSCC proponowali przyjęcie wcześniej przez nich uzgodnionej nazwy "International Standards Coordinating Association" (Stowarzyszenie Koordynacji Międzynarodowych Standardów"), delegaci ISA uważali, że "coordinating" ogranicza zakres działalności przyszłej organizacji. W końcu przyjęto krótką nazwę ISO, wywodzoną od skrótów proponowanych pełnych nazw.

Pracę nad kolejnymi problemami rozdzielono na podkomitety, co ograniczyło spory. Żywą dyskusję wywołało jeszcze kilka problemów, m.in. statut, oficjalne języki, wielkość składek i siedziba organizacji. Uzgodniono, że ISO będzie miała zgromadzenie ogólne i radę, prezesa, wiceprezesa i skarbnika. Następnie przyjęto język angielski i francuski jako oficjalne, po czym uwzględniono naciski delegatów ZSRR, którzy obiecali dokonywać tłumaczenia i rozprowadzania przetłumaczonej dokumentacji we własnym zakresie i na takich warunkach dopuszczono język rosyjski na równi z dwoma oficjalnymi. Składki uzależniono od liczby ludności oraz potęgi handlowej i gospodarczej kraju. Siedzibę w Genewie wybrano drogą losowania.

Komitet UNSCC zgodził się, aby zaprzestać działania, kiedy ISO zacznie funkcjonować, zaś federacja ISA uznała, że faktycznie zaprzestała działania w 1942 r. i powinna rozwiązać się natychmiast.

 

Działalność organizacji ISO:

ISO oficjalnie rozpoczęła działalność 23 lutego 1947 r. Wśród członków założycieli jest Polski Komitet Normalizacyjny. ISO jest organizacją pozarządową, jej członkowie nie są delegowani przez rządy, pomimo że niektóre organizacje członkowskie znajdują się w strukturach rządowych. Stawia to organizację na szczególnej pozycji pomiędzy sektorami państwowym a prywatnym, szczególnie wobec stowarzyszeń przemysłowych. Każdy kraj reprezentuje z zasady tylko jedna organizacja. Prace organizacji koordynuje Sekretariat Generalny z siedzibą
w Genewie. Decyzje strategiczne podejmuje Zgromadzenie Ogólne na corocznych spotkaniach. Trzy razy w roku zbiera się Rada ISO.

Struktura ISO jest wzorowana na strukturze ANSI i DIN. Składa się na nią kilkaset komitetów technicznych i grup roboczych zajmujących się dyskusjami technicznymi oraz Komitet Główny, w którym po jednym głosie mają członkowskie kraje.

Projekty zmian lub projekty nowych norm zwane draftami może składać każda organizacja członkowska. Następnie projekty są dyskutowane w grupach roboczych,
w których po uzyskaniu ogólnego konsensusu “draft” zamienia się w “project”, który może uzyskać status oficjalnej normy po tym jak 3/4 członków komitetu głównego zaopiniuje go pozytywnie.

Działalność ISO finansowana jest ze składek członkowskich ustanawianych proporcjonalnie do produktu krajowego brutto. Dodatkowe dochody przynosi sprzedaż norm.

Respektowanie norm ISO jest dobrowolne. Jako organizacja pozarządowa ISO nie może narzucać, wymuszać ich stosowania. Autorytet organizacji wynika
z międzynarodowej reprezentacji, sposobu ustanawiania norm: na zasadzie konsensu, oraz ze zrozumienia wpływu normalizacji na ekonomikę.

 

Normy ISO:

ISO ustanawia normy we wszystkich dziedzinach naszego codziennego życia.
Od chwili powstania do chwili obecnej (2009 r.) ISO opublikowała ponad 17000 norm.

Przykładowe normy ISO:

ISO 3 - norma ujednolicająca szeregi wartości,

ISO 9 - norma transliteracji cyrylicy na znaki alfabetu łacińskiego,

ISO 216 - norma rozmiarów arkusza papieru,

ISO 233 - norma transliteracji znaków arabskich na znaki alfabetu łacińskiego,

ISO 639 - norma kodowania języków,

ISO 646 - norma definiująca modyfikację 7-bitowego kodowania ASCII,

ISO 690 - norma tworzenia cytowań i bibliografii załącznikowej w dokumentach,

ISO 843 - norma transliteracji znaków greckich na znaki alfabetu łacińskiego,

ISO 2108 - International Standard Book Number (ISBN),

ISO 3166 - norma kodowania państw, terytoriów oraz ich jednostek administracyjnych,

ISO 3297 - International Standard Serial Number ISSN,

ISO 3602 - norma transliteracji znaków japońskich na znaki alfabetu łacińskiego,

ISO 3901 - International Standard Recording Code (ISRC),

ISO 4217 - norma kodowania walut i metali szlachetnych,

ISO 5800 - norma czułości filmów fotograficznych,

ISO 6709 - norma reprezentacji szerokości, długości i wysokości dla geograficznych punktów lokalizacjach,

ISO 8601 - norma zapisu daty i czasu,

ISO 8859 - rodzina norm kodowania znaków w zapisie 8. bitowym,

ISO 8879 - norma języka SGML,

ISO 9000 - rodzina norm zarządzania jakością,

ISO 9362 - norma standaryzująca kod SWIFT/BIC w bankowości,

ISO 9407 - norma definiująca rozmiary obuwia,

ISO 9660 - norma zapisu plików na nośnikach CD i DVD,

ISO 9899 - norma języka C,

ISO 9984 - norma transliteracji alfabet gruziński na znaki alfabetu łacińskiego,

ISO 9985 - norma transliteracji alfabet ormiański na znaki alfabetu łacińskiego,

ISO 10206 - norma języka Pascal,

ISO 10646 - uniwersalny zestaw znaków UCS (zaimplementowany jako Unicode),

ISO 10957 - International Standard Music Number (ISMN),

ISO 13616 - International Bank Account Number (IBAN),

ISO 14001 - norma zarządzania środowiskowego,

ISO 15706 - International Standard Audiovisual Number (ISAN),

ISO 15707 - International Standard Musical Work Code (ISWC),

ISO 15836 - norma zestawiająca metadane Dublin Core,

ISO 15930 - Portable Document Format,

ISO 18000 - Bezpieczeństwo i higiena pracy,

ISO 19115 - norma metadanych dla informacji geoprzestrzennej (Geographic Information Metadata),

ISO 22000 - HACCP,

ISO 26300 - norma OpenDocument Format,

ISO 27001 - norma dotycząca bezpieczeństwa informacji,

ISO 29500 - Office Open XML,

ISO/IEC 80000 - norma opisująca i określający nazwy, symbole i definicje
jednostek miar.

Członkowie:

     członkowie rzeczywiści

     członkowie korespondenci

     członkowie wspierający

     inne miejsca posiadające kod ISO 3166-1, ale nie będące członkami ISO

Członkowie ISO są podzieleni na trzy kategorie według możliwości uczestnictwa w procesie standaryzacji. Prawo głosu mają tylko członkowie kategorii member body (członek rzeczywisty) zaś członkowie kategorii correspondent member (członek korespondent) i subscriber member (członek wspierający) mają status obserwatorów.

Obecnie (2009) członkami ISO są organizacje reprezentujące 160 państw.

Cele stosowania ISO 9000:

1)    uzyskanie i utrzymanie jakości wyrobów lub usług na takim poziomie, aby
w sposób trwały zaspokoić stwierdzone lub zakładane potrzeby klientów (odbiorców),

2)    jakość działań i stosowanych metod zarządzania powinna być nieustannie doskonalona,

3)    klienci lub inni zainteresowani powinni mieć zaufanie, że wymagania jakościowe są i będą spełniane, co w razie potrzeby wynikającej z umowy, powinno być udokumentowane,

4)    kierownictwo i personel przedsiębiorstwa powinno mieć przeświadczeni, że wymagania dotyczące systemu jakości są i będą spełnione.

W światowej i polskiej normalizacji niezwykle ważną rolę spełniają normy dotyczące systemów zapewniania jakości. Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna ujednoliciła i usystematyzowała działania dotyczące zarządzania jakością i systemów zapewniania jakości. W praktyce problemami tymi zajmuje się powołany w organizacji ISO w 1979r. Komitet Techniczny "Zarządzanie jakością
i zapewnienie jakości". Działają w nim trzy podkomitety:

• TC/186/SC1: Pojęcia i terminologia,

• TC/186/SC2: Systemy jakości,

• TC/186/SC3: Techniki pomocnicze.

Podkomitety te opracowały i opublikowały szereg norm ze swoich obszarów zainteresowań.

Projektem wstępnym dla serii norm ISO 9000 była brytyjska norma BS 5750. Wkładem brytyjskim były jednak nie tylko dokumenty normalizacyjne, lecz również poważne doświadczenie w certyfikacji systemów zapewnienia jakości. Autorem norm serii ISO 9000 jest komitet ISO TC 176 "Quality management and quality assurance".

Charakterystyka norm serii ISO 9000.

Seria norm ISO 9000 jest przede wszystkim zintegrowanym, ogólnym systemem optymalizacji i skuteczności osiągania jakości przez przedsiębiorstwo czy organizację, przez stworzenie podstaw ciągłego doskonalenia.

1. Normy z 1987 roku.

Normy ISO serii 9000 obejmują wszystkie wzajemne połączone działania mające związek z wytwarzaniem produktu począwszy od badania i zidentyfikowania potrzeb podczas produkcji, aż po stwierdzenie czy zostały one zaspokojone. Ważnymi czynnikami kształtującymi optymalny poziom jakości produktów jest zdaniem tych norm koordynacja i analiza wszystkich działań podejmowanych na rzecz jakości, prowadzenie rożnego rodzaju badań i ocen oraz współzależność tych działań. Normy ISO serii 9000 przyjmują, że producent jest odpowiedzialny za jakość wytworzonych produktów (wyrobów i usług) i zobowiązany do podejmowania wielokierunkowych działań technicznych, organizacyjnych, ekonomicznych i motywacyjnych, wchodzących w skład systemu jakości.

ISO 9000:1987

Norma ISO 9000:1987,,Zarządzanie jakością i zapewnianie- wytyczne wyboru i stosowania.” Wyjaśnia różnice i wzajemne zależności pomiędzy podstawowymi pojęciami dotyczącymi zagadnień ujętych w tytule normy oraz zawiera wytyczne wyboru i stosowanie normy do celów zarządzania jakością wewnątrz organizacji (ISO 9004) i zapewnianie jakości w kontaktach zewnętrznych (ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003-trzy modele zapewniania jakości).

ISO 9001:1987

Norma ISO 9001:1987 ,,Systemy jakości-model zapewniania jakości podczas projektowania produkcji, instalowania i obsługiwania” jest najbardziej znaną międzynarodową normą jakości. Opisuje ona pełny model systemu jakości, jaki organizacja musi przyjąć wówczas, gdy zachodzi konieczność udokumentowania jaj zdolności do zapewniania jakości w zakresie: projektowania (konstruowania), produkcji, instalowania, obsługiwania i serwisu. Norma ta zawiera 20 kryteriów-wymogów systemu jakości, jakie musi organizacja spełniać, aby można było mieć zaufanie do jej produktów.

ISO 9002:1987

Norma ISO 9002:1987 ,,Systemy jakości-model zapewniania jakości podczas  produkcji i instalowania” zawiera wymagania dotyczące systemu jakości tylko w fazie produkcji i w trakcie instalowania. System ten ma zapewnić odbiorcę, że organizacja zapobiega występowaniu niezgodności (wad), ujawnia je i likwiduje.    

ISO 9003:1987

Norma ISO 9003:1987 ,, Systemy jakości-model zapewniania jakości podczas kontroli i badań ostatecznych” jest najrzadziej stosowaną międzynarodową normą jakości. Ten model systemu zapewnienia jakości stosuje się wówczas, gdy zachodzi potrzeba udokumentowania zdolności organizacji do wykrywania niezgodności wyrobu z wymaganiami jakościowymi podczas kontroli i badań ostatecznych oraz do właściwego postępowania z produktami niezgodnymi z wymaganiami. 

ISO 9004:1987

Norma ISO 9004:1987,,Zarządzanie jakością i elementy systemu jakości-wytyczne” jest normą pozwalającą organizacji na zaprojektowanie i wdrożenie wewnętrznego systemu zarządzania przez jakość, który jednocześnie sprzyja budowie systemu zapewniania jakości według modeli przedstawionych powyżej. Norma ta jest zestawem proponowanych elementów niezbędnych do tworzenia i wprowadzania systemu zarządzania przez jakość wewnątrz organizacji. 

ISO 8402:1987

Norma ISO 8402 „Jakość-terminologia” jest słownikiem zawierający definicje podstawowych słów i terminów dotyczących zarządzania jakością dla wyrobów, procesów i usług. Używana jest przy przygotowywaniu i wdrażaniu systemów jakości zgodnych z ISO 9001, ISO 9002, ISO 9003 i ISO 9004. Ponadto zapewnia wzajemne zrozumienie w ramach współpracy międzynarodowej.

2. Nowelizacja norm - 1994r.

Normy ISO 9000 określają wymogi systemu zapewnienia jakości w oparciu
o prewencję. Dostawca stosujący ten system zawsze dostarczy produkt lub usługę
o łatwym do przewidzenia minimalnym poziomie jakościowym. Normy ISO 9000:1994 składają się z pięciu części, z których trzy (ISO 9001, 9002, 9003) określają konkretne systemy jakości, a dwa (ISO 9000 i 9004) zawierają ogólne wytyczne. Dodatkowe wytyczne (ISO 9000-3 i 9000-4) zostały opracowane odpowiednio dla systemów oprogramowania i usług. Traktując normy ISO 9000 jako system jakości, należy podkreślić, że ułatwiają one organizacji wybranie właściwego dla niej zakresu normy (ISO 9001, 9002 lub 9003) w zależności od typu prowadzonej działalności. Każdy z powyższych zbiorów zawiera stosowne kryteria, mierzące efektywność właściwych systemów jakości zbudowanych przez organizację w celu wypełnienia wymogów klienta i określa konieczne elementy tych systemów. Są to normy przeznaczone do zewnętrznego zapewniania jakości. Norma ISO 9004 koncentruje się na wypełnianiu wymagań klientów i ekonomicznych aspektach redukcji kosztów związanych z ciągłym ulepszaniem procesów, akcentując przy tym rolę prewencji, sprzężenia zwrotnego ze strony rynku, szkolenia i edukacji. W ISO 9004 zauważona jest również ogólnospołeczna odpowiedzialność organizacji
w zakresie bezpieczeństwa produktów i ich oddziaływań na środowisko naturalne. Norma ta służy do celów wewnętrznego zapewniania jakości w przedsiębiorstwie.

Bibliografia:

1. Buch Jensen P.: ISO 9000 - Przewodnik i komentarz. Alfa-Wero, Warszawa 1996

2. Chabiera J., Doroszewicz S., Zbierachowska A.: Zarządzanie jakością. Centrum Informacji Menedżera, Warszawa 2000

3. Hamrol A., Mantura W.: Zarządzanie jakością - Teoria i praktyka. PWN, Warszawa-Poznań 2000

4. ISO dla małych firm - Metody postępowania - Poradnik Komitetu ISO/TC 176. PKN, Warszawa 1997

5. Smans P., Ver Elst G.: ISO 9000 - Gwarancja jakości - Przewodnik. Alfa-Wero, Warszawa 1997

6. Red. Ładoński W.; Szołtysek K.: Zarządzanie jakością cz. 1. Systemy jakości w organizacji. AE Wrocław 2005

---