115. Narodowy Program Zdrowia - historia, główne zadania

Historia

W odpowiedzi na strategię WHO: „Zdrowie dla wszystkich w 2000 roku” z inicjatywy ministerstwa zdrowia w 1990 roku opracowany został przez zespół ekspertów pierwszy Narodowy Program Zdrowa i w tym samym roku przyjęty do realizacji przez Komitet Społeczno-Ekonomiczny Rady Ministrów. W programie działań na rzecz poprawy zdrowia Polaków podjęto próbę włączenia wszystkich ministerstw i instytucji centralnych, organizacji pozarządowych oraz społeczności lokalnych.

NPZ wytyczył działania wokół następujących celów strategicznych:

• Zahamowanie i odwrócenie wzrostu tendencji w umieralności z powodu chorób układu krążenia i nowotworów złośliwych, zwłaszcza płuc.

• Zmniejszenie częstości występowania chorób związanych z niekorzystnym wpływem środowiska fizycznego i psychospołecznego

• Zmniejszenie występowania niepełnosprawności u osób przed 65 r.ż oraz redukcja jej uciążliwości dla niepełnosprawnych.

• Obniżenie umieralności z powodu urazów i zatruć

• Obniżenie umieralności niemowląt

• Wyeliminowanie chorób zakaźnych poddających się zapobieganiu

• Zmniejszenie rozpowszechnienia i intensywności próchnicy zębów u dzieci i młodzieży

W 1993 roku dokonano nowelizacji opartej na zasadzie, że każdy obywatel odpowiada za stan swego zdrowia, a państwo jest zobowiązane do stworzenie odpowiednich warunków sprzyjających zdrowiu oraz kształtowania zachowań prozdrowotnych ludzi. Wytyczono też nowe cele:

• Poprawa stanu świadomości i kultury zdrowotnej społeczeństwa (również aktywność fizyczna młodego pokolenia)

• Zmniejszenie narażenia osób i populacji na działanie szkodliwych czynników chemicznych, fizycznych, biologicznych i społecznych występujących w środowisku życia i pracy, w tym też w żywności i przedmiotach codziennego użytku.

• Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa zdrowotnego obywateli (przez przeciwdziałanie powstawaniu barier uniemożliwiających zaspokajanie potrzeb zdrowotnych)

Kolejna wersja opracowana na lata 1996-2005 i przyjęta przez Radę Ministrów we wrześniu 1996 roku stanowiła tzw. program otwarty, umożliwiający dokonywanie zmian bez konieczności nowelizacji dokumentu. Za główny cel strategiczny uznano poprawę zdrowia i związanej z nim jakości życia ludności.

Narodowy Program Zdrowia na lata 2007-2015

Program nawiązuje do Światowej Deklaracji Zdrowia przyjętej przez WHO w 1998, w której potwierdzono, że „zdrowie jest jednym z podstawowych praw jednostki ludzkiej”, do strategii „Zdrowie dla wszystkich w XXI wieku” określającej kierunki polityki zdrowotnej w regionie europejskim WHO, a także do opracowanej przez Komisję UE - Europejskiej Strategii Zdrowia.

Ogólnym celem programu jest poprawa zdrowia i jakości życia oraz zmieszenie różnic terytorialnych w stanie zdrowia populacji przez:

• Kształtowanie prozdrowotnego stylu życia

• Tworzenie sprzyjającego zdrowiu środowiska życia, pracy i nauki

• Aktywizowanie jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych

116. Cele strategiczne i operacyjne obecnie realizowanego Narodowego Programu Zdrowia (2007-2015)

Strategiczne cele Narodowego Programu Zdrowia (9)

Strategiczne cele 8

Cel 1. Zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności z powodu chorób naczyniowo-sercowych, w tym urazów mózgu.

Konieczne są:

• Poprawa sposobu żywienia, ograniczenie otyłości i cukrzycy]

• Zwiększenie aktywności fizycznej

• Ograniczenie palenia tytoniu i spożycia alkoholu

• Wczesna diagnostyka

• Zwalczanie nadciśnienia tętniczego i migotania przedsionków serca

• Leczenie udarów mózgu za pomocą terapii trombolitycznej

• Edukacja społeczeństwa

Cel 2. Zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności z powodu nowotworów złośliwych.

• Choroby nowotworowe są 2 co do częstości występowania przyczyną przedwczesnych zgonów w Polsce z uwagi na późne ich wykrywanie i małą skuteczność leczenia.

• Palenie tytoniu uznane za najważniejszy czynnik ryzyka wystąpienie chorób nowotworowych , głównie raka oskrzeli i płuc.

• Polska na ostatnim miejscu w Europie, jeśli chodzi o dostępność leczenia onkologicznego

Do poprawy konieczne jest:

• Zmniejszenie rozpowszechnienia palenie tytoniu

• Poprawa sposobu żywienia (dieta bogata w warzywa, rośliny strączkowe i przetwory zbożowe)

• Wczesna diagnostyka chorób nowotworowych (szczególnie regularne badania mammograficzne i cytologiczne oraz szczepienie przeciw wirusom brodawczaka)

Cel 3. Zmniejszenie częstości urazów powstałych w wyniku wypadków i ograniczenie ich skutków

• Oczekuje się, ze kary dla kierowców będących pod wpływem alkoholu i środków psychotropowych zmniejszą liczbę ofiar śmiertelnych w wyniku wypadków o 20%, a liczba urazów powstałych w szkole na skutek lepszego nadzoru zmniejszy się o 50%.

Cel 4. Poprawa zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym

• zaburzenia psychiczne, zwykłe typy depresji i zaburzeń polekowych.

Cel 5. Zmniejszenie przedwczesnej zachorowalności i ograniczenie negatywnych skutków schorzeń układu kostno - stawowego..

-Podejmowane działania powinny dotyczyć zwiększenia dostępności do usług rehabilitacyjnych oraz zapobiegania niepełnosprawności z powodu chorób reumatycznych.

Cel 6. Zapobieganie zachorowalności i przedwczesnej umieralności z powodu przewlekłych chorób układu oddechowego.

• Zmniejszenie rozpowszechnienia palenia tytoniu

• Zmniejszenie narażenia na czynniki szkodliwe w środowisku życia i pracy

• Usprawnienie wczesnej diagnostyki zmian płucnych i zapewnienie czynnej opieki

Cel 7. Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym i zakażeniom

• Zmniejszenia liczby zatruć pokarmowych i zakażeń żołądkowo-jelitowych

• Zmniejszenie zapadalności na choroby zakaźne szczególnie na wirusowe zapalenie wątroby typu, zmniejszenie liczby zakażeń HIV oraz zakażeń przenoszonych drogą płciową.

• Znaczne obniżenie liczby zakażeń szpitalnych

Cel 8. Zmniejszenie różnic społecznych i terytorialnych w stanie zdrowia

Operacyjne cele Narodowego Programu zdrowia

Cel 1. Zmniejszenie rozpowszechnienia palenia tytoniu

Cel 2. Zmniejszenie i zmiana struktury spożycia alkoholu oraz zmniejszenie szkód zdrowotnych spowodowanych alk.

Cel 3. Poprawa sposobu żywienia ludności, jakości zdrowotnej żywności oraz zmniejszenie występowania otyłości.

Cel 4. Zwiększenie aktywności fizycznej ludzi

Cel 5. Ograniczenie używania substancji psychoaktywnych i związanych z tym szkód zdrowotnych

Cel 6. Zmniejszenie narażenia na czynniki szkodliwe w środowisku życia i pracy oraz ograniczenie ich skutków zdrowotnych a także poprawa stanu sanitarnego kraju

Cel 7. Poprawa opieki zdrowotnej nad matką, noworodkiem i małym dzieckiem

Cel 8. Wspieranie rozwoju i zdrowia fizycznego i psychospołecznego oraz zapobieganie najczęstszym problemom zdrowotnym i społecznym dzieci i młodzieży.

Cel 9. Tworzenie warunków do zdrowego i aktywnego życia osób starszych

Cel 10. Tworzenie warunków do aktywnego życia osób niepełnosprawnych

Cel 11. Intensyfikacja zapobiegania próchnicy u dzieci i młodzieży

Cel 12. Aktywizacja jednostek samorządu terytorialnego i organizacji pozarządowych na rzecz zdrowia społeczeństwa.

Cel 13. Poprawa jakości świadczeń zdrowotnych w zakresie skuteczności, bezpieczeństwa i akceptowalności społecznej, w tym przestrzeganie praw pacjenta.

Cel 14. Usprawnianie wczesnej diagnostyki i czynnej opieki nad osobami zagrożonymi chorobami układu krążenia, udarami mózgowymi, nowotworami, powikłaniami cukrzycy, chorobami układu oddechowego oraz chorobami

reumatycznymi, szczególnie przez działania podstawowej opieki zdrowotnej

Cel 15. Zwiększenie i optymalne wykorzystanie systemu ochrony zdrowia i infrastruktury samorządowej do promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej

117.Ewolucja priorytetów z zakresu promocji zdrowia w deklaracjach z Jakarty, Adelajdy i Sundsvall, podstawowe narzędzia promocji zdrowia.

1.Druga Międzynarodowa Konferencja Promocji Zdrowia

Odbyła się w dniach 5-9 kwietnia 1989 roku w Adelajdzie (Australia)

Tematyka konferencji:

• związek między równością w zdrowiu a dostępem do świadczeń zdrowotnych

• stworzenie rzeczywistej odpowiedzialności rządów poszczególnych krajów za zdrowie obywateli

Podczas konferencji uzgodniono wspólne stanowisko, które zawarto w tzw. Rekomendacjach .

Z ustaleń tych wynikają priorytetowe zadania promocji zdrowia:

• popieranie działań na rzecz zdrowia kobiet

• popieranie jakości żywności i żywienia

• ograniczenie zużycia tytoniu i alkoholu

• tworzenie środowisk wspierających zdrowie

Wyznaczeniu tych obszarów, towarzyszyło założenie, że jedynie tworzenie odpowiedniej centralnej polityki rządowej mogłoby przynieść realne i wymierne wyniki w promocji zdrowia

Uczestnicy Konferencji zwrócili również uwagę na główne dylematy i trudności napotykane w procesie tworzenia polityki zdrowia publicznego, zaliczając do nich:

• określenie granic zdrowia publicznego

• zachowanie równowagi we współdziałaniu na różnych poziomach

• uwzględnienie współzależności celów przy określeniu poszczególnych zadań

• uwzględnienie ryzyka przy tworzeniu koalicji

• tworzenie przywództwa w promocji zdrowia

Konferencja w Adelajdzie wskazała też na konieczność włączenia całego społeczeństwa do działań na rzecz zdrowia oraz potrzebę zmiany sposobu myślenia o zdrowiu i promocji zdrowia. Konieczne jest postrzeganie zdrowia w perspektywie ekologicznej jako wyraz troski o zdrowia naszej planety.

Trzecia Międzynarodowa Konferencja Promocji Zdrowia

Odbyła się w Sundsvall (Szwecja) w dniach 9-15 czerwca 1991 roku.

Organizatorzy:

• kraje Skandynawskie,

• WHO,

• Program Ochrony Środowiska ONZ

W Konferencji wzięło udział 318 uczestników z 81 krajów

Główny temat obrad:

• Tworzenie środowisk wspierających zdrowie

Środowisko wspierające zdrowie -zespół czynników determinujących dostęp do środków niezbędnych do życia oraz wszystkie możliwe wpływy w tym zakresie.

Wytypowanie problemy wymagające natychmiastowej zmiany:

• edukacja

• żywność i żywienie

• mieszkanie i sąsiedztwo

• praca i zatrudnienie

• wsparcie i opieka społeczna

• źródła energii i transport

Sundsvalska piramida wsparcia społecznego - półotwarta piramida, która obrazuje ścisłą zależność między w/w problemami

• podstawy piramidy tworzą 4 obszary: żywność i żywienie, mieszkanie i sąsiedztwo, transport oraz praca

• edukacja i wsparcie i opieka społeczna są czynnikami wpływającymi na pozostałe obszary problemowe

• edukacja jako podstawowe prawo człowieka i kluczowym elementem warunkującym zmiany polityczne, ekonomiczne i społeczne, które są niezbędne do pozyskania zdrowia dla wszystkich

• edukacja pełni rolę scalającą, utrzymującą społeczeństwo we wspólnocie

• wsparcie społeczne i opieka społeczna przedstawiają normy, wartości i stosunki społeczne, które zapewniają poczucie bezpieczeństwa i zaufania, a te sprzyjają solidarności społecznej.

Na konferencji poruszono temat ludzi żyjących w ubóstwie i ludzi pozbawionych praw, bez dostępu do opieki zdrowotnej, w środowisku silnie zdegradowanym

W działanie zaangażowane powinny być wszystkie sektory mające wpływ na tworzenie środowiska wspierającego zdrowie.

Konferencja w Sundsvall wykazała, że zagadnienia dotyczące zdrowia, środowiska i rozwoju człowieka nie mogą być oddzielane, bowiem rozwój oznacza poprawę jakości życia i zdrowia przy równoczesnym zachowaniu właściwego środowiska życia.

Zaapelowano również do społeczności międzynarodowej o ustanowienie nowych mechanizmów odpowiedzialności za zdrowie mieszkańców globu

Czwarta Międzynarodowa Konferencja Zdrowia Publicznego

Odbyła się w Dżakarcie w dniach 21-25 czerwca 1997 roku

Organizatorzy:

• Indonezja (po raz pierwszy w kraju rozwijającym się) pod hasłem „Nowi gracze dla nowej ery”

Cel Konferencji:

• ocena osiągnięć promocji zdrowia na przestrzeni ostatnich lat (od stworzenia globalnej strategii „Zdrowie dla wszystkich” Ałma-Ata1977 r. i proklamacji Karty Ottawskiej w 1986 roku)

• wyjaśniono i uszczegółowiono znaczenie kluczowych strategii promocji zdrowia obejmujących między innymi politykę zdrowia publicznego i wyznaczenie priorytetów Adelajda) oraz politykę tworzenia środowisk wspierających zdrowie (Sundsvalld) z akcentem położonym na edukację społeczeństwa

Deklaracja Dżakardzka - dokument zawierający główne kierunki, zadania i strategie promocji zdrowia odnośnie nowych globalnych wyzwań jakie niesie ze sobą XXI wiek.

5 głównych ustaleń Deklaracji Dżakardzkiej ( z punktu widzenia wkraczających w nową erę ludzi i ich zdrowia)

1. Promocja zdrowia jest kluczową inwestycją

• Wszelkie inwestycje i działania w zakresie promocji zdrowia wpływają na uwarunkowania zdrowia i pozyskiwanie zdrowia dla ludzi; są też kluczowymi elementami rozwoju zdrowia i zwiększenia kontroli nad zdrowiem i jego poprawą

• Ostatecznym celem promocji zdrowia jest zwiększenie długości lat życia oraz zmniejszenie różnic pod tym względem między krajami i grupami społecznymi

2. Uwarunkowania zdrowia - nowe wyzwania

• Problemy doczesnego świata

• ubóstwo zagrażające zdrowiu i dobrostanowi wielu milionów ludzi

• zmiana trendów demograficznych - starzenie się społeczeństwa,

• rozprzestrzenienie się wielu chorób chronicznych

• ograniczenie procesów urbanizacyjnych

• niechęć do zmiany tradycyjnych zachowań na prozdrowotne

• odporność na antybiotyki i inne leki powszechnie stosowane

• narkomania

• przemoc w rodzinie i w miejscach publicznych

• szybkich decyzji nowego podejścia wymagają takie problemy jak:

• powracające choroby - malaria, gruźlica

• nowe choroby infekcyjne

• rozpowszechnienie chorób psychicznych

• Integracja światowej ekonomii, rynków finansowych i handlu, dostęp do środków przekazu, degradacja środowiska kształtują wartości, styl oraz warunki życia ludzi na całym świecie

3. Promocja zdrowia powoduje zmiany

Prowadzone na całym świecie badania naukowe dostarczają przekonywujących danych o skuteczności promocji zdrowia. Różnorodne strategie promocji zdrowia mogą przyczynić się do zwiększenia potencjału zdrowia także wpływać na zmianę stylu życia.

Dostęp o edukacji i informacji jest zasadniczym warunkiem osiągnięcia efektywnego uczestnictwa i wzmacniania działań

4. Konieczne są nowe działania

Aby sprostać nowym problemom potrzebne są odpowiednie formy działań. Konieczne jest przełamanie tradycyjnych granic istniejących w państwowych sektorach i prywatnych. Zasadniczą sprawą jest współpraca. Wymaga to stworzenia „nowego partnerstwa dla zdrowia”- partnerstwa funkcjonującego na zasadzie równości między różnymi sektorami oraz na wszystkich poziomach działania w społeczeństwie.

5. Priorytety promocji zdrowia w XXI wieku

Wyodrębnienie 5 priorytetowych problemów promocji zdrowia:

• promowanie społecznej odpowiedzialności za zdrowie

• zwiększenie inwestycji dla poprawy zdrowia

• konsolidowanie i rozszerzenie partnerstwa dla zdrowia

• zwiększenie możliwości oddziaływania środowisk lokalnych i wzmacnianie jednostek

• zapewnienie infrastruktury dla promocji zdrowia

6. wezwania do działania

Uczestnicy konferencji w Dżakarcie są zobowiązani do przekazania kluczowych postanowień Deklaracji Dżakardziej poszczególnym rządom, instytucjom i środowiskom lokalnym, aby zachęcić ich do podejmowania praktycznych działań, a ponadto do złożenia raportu z tych działań na kolejnej Międzynarodowej Konferencji Promocji Zdrowia

Priorytety globalnego porozumienia na rzecz promocji zdrowia (zawarte w Deklaracji Dżakardziej):

• zwiększanie świadomości odnośnie zmieniających się uwarunkować zdrowia

• popieranie tworzenia sieci współpracy na rzecz rozwoju zdrowia

• pozyskiwanie zasobów dla promocji zdrowia

• gromadzenie wiedzy odnośnie najbardziej efektywnych działań

• umożliwienie zdobywania wiedzy

• promowanie solidarności w działaniach

• dążenie do przejrzystości w działaniach oraz do publicznej odpowiedzialności w promowaniu zdrowia

Podstawowe narzędzia promocji zdrowia:

• edukacja zdrowotna

• polityka zdrowia publicznego

118. Podstawy edukacji zdrowotnej, organizacja edukacji zdrowotnej w Polsce i na świecie

Edukacja zdrowotna - planowane i kompleksowe działania obejmujące przekaz wiedzy, doświadczeń i praktycznych umiejętności mających na celu umocnienie zdrowia. Zgromadzona wiedza i różnorodne doświadczenia są jej podstawą, a celem jest wspieranie zdrowia ludzi i społeczności przez ich kształcenie

Tak rozumiana edukacja zdrowotna dąży do poprawy i ochrony zdrowia poprzez stymulowane procesem uczenia, dobrowolne zmiany w zachowaniu jednostek. Wpływa na proces umacniania zdrowia pojedynczych ludzi rodzin, a także na zmianę warunków środowiskowych w miejscu nauki, pracy i rekreacji.

Edukacja przebiega dwutorowo:

• bezpośrednia edukacja jednostek

• środki masowego przekazu użyte w celach edukacyjnych (radio, telewizja, prasa, publikacje)

Działania skierowane na edukację i rozwój jednostek obejmują:

• podnoszenie poziomu wiedzy o zdrowiu

• poradnictwo z zakresu zagrożeń zdrowia

• budowanie wysokiej samooceny oraz samodzielności

Proces edukacji przebiega w ramach relacji nauczyciel — uczeń, lekarz — pacjent.

Edukacja poprzez środki masowego przekazu:

• ma charakter bezosobowy

• obejmuje podnoszenie poziomu świadomości społecznej

• kreowanie właściwego klimatu wokół problemów zdrowotnych

• poradnictwo z zakresu zagrożeń zdrowia.

Formy:

• reklama

• marketing

• serwis informacyjny

Nowoczesna edukacja powinna przebiegać na trzech poziomach:

• podnoszenia poziomu wiedzy i umiejętności związanych z chorobą, funkcjonowaniem własnego organizmu, zapobieganiem, radzeniem sobie w sytuacjach trudnych,

• podnoszenia poziomu wiedzy i umiejętności związanych z korzystaniem z systemu opieki zdrowotnej i pojmowaniem zasad jej funkcjonowania.

• zwiększania poziomu świadomości co do czynników społecznych, politycznych i środowiskowych wpływających na zdrowie

W celu podniesienia efektywności oddziaływania edukacyjnego niezbędne jest także stosowanie różnych form edukacji zdrowotnej, w tym także form skierowanych na grupy, organizacje i całe społeczeństwa.

Edukacja zdrowotna w nowym rozumieniu traktowana jest nie tyle jako sposób do uzyskania zmiany jednostkowych zachowań, znanych jako czynniki ryzyka, ile jako potężny środek możliwy do wykorzystania w celu uruchomienia wszystkich dostępnych sił społecznych na rzecz bardzo szeroko pojmowanej zmiany służącej zdrowiu, w tym zmiany warunków środowiskowych.

Edukacja zdrowotna w szerszym rozumieniu jest kluczowym narzędziem promocji zdrowia. Odnoszenie sukcesów w procesie promowania zdrowia w istocie zależy bowiem od aktywnego zaangażowania w ten proces kompetentnej ludności, wyposażonej we właściwą wiedzę i umiejętności.

Edukacja zdrowotna ma do spełniania ogromną rolę w procesie socjalizacji młodych ludzi (por. socjalizacja).

Do dziś wykorzystywane są trzy modele edukacji zdrowotnej w różnym stopniu przydatne dla promocji zdrowia:

• model edukacji zdrowotnej zorientowanej na chorobę,

• model edukacji zdrowotnej zorientowanej na czynniki ryzyka,

• model edukacji zdrowotnej zorientowanej na zdrowie.

119. Definicja i podział profilaktyki zdrowotnej

Profilaktyka jest to

• szereg działań mających na celu zapobieganie chorobie bądź innemu niekorzystnemu zjawisku zdrowotnemu przed jej rozwinięciem się, poprzez kontrolowanie przyczyn i czynników ryzyka.

• Polega ona na zapobieganiu poważniejszym konsekwencjom choroby poprzez jej wczesne wykrycie i leczenie.

• Celem profilaktyki jest podjęcie szybkich i skutecznych działań przywracających zdrowie, ma ona również na celu zahamowanie postępu lub powikłań już istniejącej choroby.

• Dzięki temu prowadzi do ograniczenia niesprawności i inwalidztwa.

• Istotnym elementem profilaktyki jest także zapobieganie powstawaniu niekorzystnych wzorów zachowań społecznych, które przyczyniają się do podwyższania ryzyka choroby.

Trzy fazy profilaktyki:

• Profilaktyka wczesna - mająca na celu utrwalenie prawidłowych wzorców zdrowego stylu życia i zapobieganie szerzeniu się niekorzystnych wzorców zachowań, w odniesieniu do osób zdrowych,

• Profilaktyka pierwotna (I fazy) - mająca na celu zapobieganie chorobie poprzez kontrolowanie czynników ryzyka, w odniesieniu do osób narażonych na czynniki ryzyka,

• Profilaktyka wtórna (II fazy) - zapobieganie konsekwencjom choroby poprzez jej wczesne wykrycie i leczenie (przesiewowe badania skriningowe mające na celu wykrycie osób chorych),

• Profilaktyka III fazy, której działania zmierzają w kierunku zahamowania postępu choroby oraz

Prowadzenie szeroko zakrojonych działań profilaktycznych przynosi w krótszej lub dłuższej perspektywie czasowej wymierne korzyści dla społeczeństwa w postaci:

• poprawy świadomości zdrowotnej populacji,

• poprawy stanu zdrowia ludności,

• zmniejszenia ilości osób z powikłaniami chorób i trwałym inwalidztwem,

• zmniejszenia liczby zachorowań i zgonów,

• zwiększenia wykrywalności chorób we wczesnym stadium rozwoju,

• zwiększenia odsetka wyleczeń,

• zmniejszenia absencji chorobowej,

• obniżenia kosztów leczenia,

20. Różnice między profilaktyką chorób a promocją zdrowia

Promocja zdrowia kojarzona jest z procesem wspierania rozwoju oraz zdrowia pozytywnego, natomiast profilaktyka chorób z działaniami zapobiegawczymi polegającymi na zabezpieczeniu człowieka przed różnymi zagrożeniami zdrowia.

W przypadku gdy chodzi o podkreślenie działań mających na celu uniknięcie choroby - zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia zaburzeń, właściwe jest użycie terminu „Profilaktyka”. Jeśli na pierwszym planie pojawi się optymalizacja zdrowia i rozwoju pełni możliwości, wzmacnianie stanu zdrowia i mobilizacja wszelkich rezerw zdrowia odzwierciedli to określenie „promocja zdrowia”

Główne różnice miedzy promocją a profilaktyką dotyczą obiektu zainteresowania

Podejście profilaktyczne:

• punkt wyjścia - choroba

• cel - uniknięcie choroby

Podejście promocyjne:

• punkt wyjścia - zdrowie

• cel - pomnażanie rezerw i potencjału zdrowia

Profilaktyka

Promocja

Obszar wzajemnego przenikania się działań

Np. szczepienia ochronne, podawanie witamin

Różne cele

Przeciwdziałanie

określonej chorobie

Wzmacnianie rezerw organizmu

---