Podstawowe instytucje prawa cywilnego

1. Prawo cywilne (łac. Ius civile)

- prawo pracy

-prawo rodzinne

W kodeksie cywilnym jest:

a) 1 dział: część ogólna

b) 2 dział: prawo rzeczowe

c) 3 dział: prawo zobowiązania

d) 4 dział: prawo spadkowe

e) 5 dział: prawo rodzinne

2. Źródła prawa cywilnego:

1. prawo stanowione

2. akty różnego rzędu

3. Ustawa z 29.04.1964 r. Kodeksu Cywilnego

4. Normy prawne- reguły postępowania.

5. Normy bezwzględne i względne obowiązujące w prawie cywilnym.

6. Wykładnie rodzajów prawa:

1. gramatyczna (językowa).

2. Logiczna

3. Systemowa

4. Historyczna- geneza przepisów.

Rodzaje stosunków cywilno prawnych:

1. Podmiot - osoba fizyczna lub prawna (zachowanie się tych podmiotów wyrażamy czynienieniem lub nieczynieniem).

2. Przedmiot - rzeczy, dobra niematerialne, mienie

3. treść- uprawnienia i obowiązki stron.

Stosunki cywilno prawne wygasają wskutek pewnych faktów, z którymi norma prawna wiążę powstanie zmianę, ukształtowanie lub wygaśnięcie….

Zdarzenia prawne:

1. w ścisłym słowa znaczeniu - niezależne od woli człowieka np. śmierć, narodziny, upływ czasu.

2. Działania - wynikają z woli człowieka bądź zaniechania.

Działania:

- czynności zaniechujące do skutków prawnych np. umowy

- czynności prawne

- akty administracyjne gdy regulują stosunki prawne

- orzeczenia sądowe gdy stwierdzają akty sądowe

Podmiot

- osoba fizyczna

- osoba prawna - zbiorowość życia społecznego, którego obowiązuje system prawny nadaje osobowość prawną.

Zdolność prawna - możność bycia podmiotem praw i obowiązków

Zdolność do czynności prawnych- możność sprowadzenia poprzez działania lub zaniechania.

- zupełny brak zdolności do czynności prawnych

- stano ograniczony do czynności prawnych- 13-18 lat

- stan pełnej zdolności do czynności prawnych- od 18 lat.

Ubezwłasnowolnienie

- całkowite - całkowite pozbawienie czynności prawnych - opiekun

- częściowe - 13-18 lat - kurator

Osoby niezdolne do czynności prawnych nie mogą dokonywać żadnych czynności prawnych.

Osoby częściowo niezdolne do czynności prawnych mogą zawierać umowy, rozporządzać majątkiem.

Atrybuty osoby fizycznej - dane personalne

Osoba Prawna

Konstytutywny (w chwili wpisu osoba prawna powstaje i otrzymuje zdolność prawną) i deklaratywny (osoba prawna istnieje) wpis.

Ustrój osoby prawnej i organizacja- statut, siedziba

Przedmioty stosunków cywilno prawnych:

*rzeczy: *pieniądz- określa wartość, środek płatniczy

-ruchome - zastaw

-nieruchome - hipoteka

- podzielne *pożytki - z rzeczy (naturalne,cywilne np. czynsz)

- niepodzielne - z prawa

*papiery *energia

- imienne

- na okaziciela *dobra niematerialne/osobiste

*mienie * majątek

-własności i inne prawa

-dochodowe

Część składowa rzeczy - wszystko co nie może być od niej odłączone bez uszkodzenia lub istotnej zmiany całości

Przynależność - rzeczy ruchome, mogą być przedmiotem odrębnej własnośći.

Czynność prawna - polega na oświadczeniu własnej woli. Wywiera skutek, gdy wola działania była powzięta.

Niezgodność między wolą a oświadczeniem:

-wola - świadoma

-oświadczenie - nieświadome błędne przekonanie

Rodzaje czynności prawnych:

1. dwustronne np. umowa

2. jednostronne np. testament.

Forma czynności prawnej:

1 wolę można oświadczyć każdym zachowaniem

2 Forma oświadczenia woli:

a) bezpośrednia - tylko wyrażanie woli

b) pośrednia- czynności które mają inny cel niż oświadczenie woli na ich podstawie można wnioskować o treści oświadczonej woli (sposób konkludentny)

Swoboda w zakresie czynności prawnych

Wyjątki:

- wymagania zwykłej formy pisemnej, własnoręczne podpisywanie oświadczonej woli

- wymaganie przekwalifikowanej formy pisemnej, urzędowe poświadczenie daty/podpisu

- wymaganie aktu notarialnego, złożenie oświadczenia woli u notariusza

- wymóg złożenia oświadczenia woli przed organem państwowym

- wymóg innych form szczególnych testament- w obecności 3 świadków

Za nie zachowanie formy szczególnej grożą sankcje:

1. nieważność czynności prawnej

2. utrudnienie dowodzenia, że dana czynność prawna została zawarta- w przypadku sporu.

Wykładnia oświadczenia woli

Przy wykładni oświadczenia woli badana jest okoliczność, treść i zwyczaje zawarte w oświadczeniu woli.

W umowach należy badać cel i treść, a nie opierać się na dosłowności.

Czynność prawną wywołują nie tylko skutki ale i te wynikające z ustawy.

Oświadczenie woli

Podział:

1. nie mają określonego adresata

2. skierowane do innej osoby np. umowy, adresat może zapoznać się z treścią

Umowa wymaga zgodnych oświadczeń woli. Za istotne uważa się te elementy oświadczenia woli, które wyróżniają je od innych umów, np. w umowie o sprzedaży - okres, przedmiot sprzedaży, cena itd.

Oferta zawiera wolę zawarcia umowy.

Oferent musi przekazać wszystkie istotne postanowienia umowy

Oblat - druga strona umowy oferowanej

Związanie oferty jest czasowo ograniczone, gdy nie ma terminu. Oferta jest ważna, gdy oblat przyjmuje ją bez zastrzeżeń.

Wady oświadczenia woli:

To nieprawidłowości powstałe w samym powzięciu woli.

Rodzaje wad oświadczenia woli

1. brak swobody i świadomości

2. pozorność

3. błąd - mylenie się w wyrażaniu woli(pomyłka co do rodzaju treści, co do osoby, co do podmiotu - czynność prawna przy błędzie istotnym można uchylić się od jej skutków)

4. groźba - wpływ na cudzą wole przymusem psychicznym

5. wyzysk

Treść czynności prawnej:

1. części istotne czynności prawnej - np. przedmiot najmu i cena

2. składniki nieistotne - nie muszą być wpisane w treść umowy np. w umowie sprzedaży nie istotne jest miejsce zapłaty czy forma zapłaty

3. składniki dodatkowe - gdy strony wyraźnie tak postanowią

Treść czynności prawnej nie może być w całości nieokreślona, nie może być niemozliwa do spełnienia, musi być dozwolona

Art. 65 kodeksu cywilnego

Warunek jako dodatkowy składnik umowy:

1. rozwiązujący - np. darowizna

2. niemożliwy do spełnienia - jest zawierający

Termin oznaczony w dniach kończy się z upłynięciem ostatniego dnia o północy, nie uwzględnia się dnia w którym nastąpiło art. 112

Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach, latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą wiąże się z datą

Początek środek lub koniec miesiąca to 1 ,15 i ostatni dzień miesiąca.

Jeżeli jest dzień wolny od pracy to uwzględnia się dzień następny.

Przedstawicielstwo - jedna osoba składa oświadczenie wolina rzecz drugiej osoby w jej imieniu.

Przedstawicielami z mocy ustawy są: rodzice, opiekunowie lub kurator (w przypadku opieki nad osobą ubezwłasnowolnioną z mocy orzeczenia sądu.

Skutki działania przez przedstawiciela:

1. Przedstawiciel musi być umocowany do reprezentowania

2. Musi mieć pełną zdolność do czynności prawnych, gdy jest pełnomocnikiem.

3. Musi działać w imieniu i na rzecz reprezentowanego

4. Musi działać w granicach swojego umocowania

5. Przedstawicielstwo musi być dopuszczalne do danej czynności prawnej (np. testament)

Pełnomocnictwo - jednostronna czynność prawna

- Pełnomocnictwo szczególne - do jednej określonej czynności prawnej lub jednej określonej grupy

- Pełnomocnictwo ogólne

Zobowiązania - to stosunek cywilno prawny w którym dłużnik ma spełnić na rzecz wierzyciela określone świadczenie.

Występują 2 osoby:

1. dłużnik - ma obowiązek wykonać świadczenie

2. wierzyciel- ma prawo do żądania spełnienia świadczeń.

Podstawowym źródłem zobowiązań jest księga III kodeksu cywilnego.

Normy regulujące stosunek zobowiązujący:

1. prawo spółdzielcze

2. morskie

3. lotnicze

4. przewozowe

5. czekowe

6. i inne

Zobowiązanie to wymagane zachowanie się dłużnika, może polegać na działaniu lub zaniechaniu.

Działanie - wykonanie określonych czynności np. szycie ubrania lub też działaniem jest dawanie określonego przedmiotu np. towaru

Zaniechanie - może polegać na zaprzestaniu dotychczas wykonywanych czynności lub na nie czynieniu czegoś co się z góry wyklucza czyli na powstrzymywaniu się z wykonywania czynności prawnych.

Elementy zobowiązań:

1. podmiot upoważniony - wierzyciel

2. podmiot zobowiązany - dłużnik

3. przedmiot zobowiązania - świadczenie

4. treść zobowiązania - uprawnienia wierzyciela i odpowiadające im obowiązki dłużnika.

Stosunek zobowiązaniowy - głównie jest między 2 osobami, ale są wyjątki, kiedy wkraczają inne osoby np. gdy pojawia się poręczyciel np. przy pożyczce.

Może być, że po stronie wierzyciela lub dłużnika będzie występować więcej osób np. gdy ktoś jest wspólnikiem jakieś nieruchomości.

Jedną z nie mniej ważnych cech stosunku zobowiązaniowego jest:względność - oznacza to, że zobowiązanie wiąże tylko osoby w nim zaangażowane.

Odmiennie jest w stosunku prawa rzeczowego - są one bezwzględne (tu nikt nie może naruszać mego prawa własności, gdyż jego ewentualne naruszenie wywołuje rozwiązanie stosunku zobowiązania.

Uprawnienia wierzyciela zależą od treści zobowiązań i wyrażają się one roszczeniami czyli możnością domagania się od dłużnika konkretnego zachowania.

Gdy dłużnik nie spełnia roszczeń wierzyciel może wystąpić do sądu.

Egzekucja - celem egzekucji jest spowodowanie by wierzyciel otrzymał świadczenie od dłużnika. W przypadku umów o dzieło np. szycie ubrania komornik tego nie wyegzekwuje.

Dłużnik może to zadanie zlecić komuś innemu żądać zwrotu pieniędzy lub też odszkodowania.

Zarządzenie na rzecz wierzyciela:

1. dłużnik za zobowiązania odpowiada całym swoim majątkiem czyli aktywami.

2. Ograniczenie odpowiedzialności

3. Odpowiedzialność rzeczowa - hipoteka i zastaw - możemy żądać sprzedaży rzeczy zastawionej. Pieniędzy ze sprzedaży tych rzeczy możemy domagać się od każdorazowego właściciela.

Zobowiązania naturalne (niezupełne):

Zobowiązania uznawane są za pełne tylko gdy są przez dłużnika dobrowolnie wykonane (np. dług karciany, zobowiązania z gier i loterii legalnych nie są zobowiązaniami naturalnymi)

Świadczenie - uprawnienia wierzyciela wynikające z obowiązku dłużnika

Cechy świadczenia:

1. powinno być dokładnie oznaczone

2. musi być możliwe do spełnienia

- niemożność obiektywna - nikt nie może spełnić świadczenia

- niemożność subiektywna - tylko dłużnik nie może spełnić świadczenia

Rodzaje świadczeń:

1. oznaczone indywidualnie ( konkretna jedna rzecz)

2. oznaczone rodzajowo (dany rodzaj rzeczy, wybór przedmiotu należy do dłużnika)

3. przemienne (alternatywne) - dług tworzy kilka świadczeń, a dłużnik zobowiązany jest do świadczenia jednego z nich (np. zapłacić gotówką lub przelewem, dac 100kg pszenicy lub 200kg żyta) jeżeli uprawniony nie wykonuje wyboru to druga strona może narzucić termin wyboru i jeżeli wybór nie zostanie dokonany to prawo wyboru przechodzi na drugą stronę

Uprawnienie zastępcze - jedna ze stron jest upoważniona do zmiany świadczenia na inne. Tutaj w grę wchodzi tylko 1 świadczenie.

4. Świadczenia podzielne - jeżeli może być spełnione częściowo bez istotnej zmiany przedmiotu lub wartości np. określone rodzajowo

5. Świadczenia niepodzielne - oznaczone co do tożsamości, niektóre rzeczy fizyczne nie mogą być podzielne w naturze.

Świadczenia jednorazowe: ciągłe, okresowe, sukcesywne !!!

1. Jednorazowe i Ciągłe - Rozróżnienie ich zależy od tego, czy świadczenie można spełnić jedną czynnością czy też wykonanie świadczenia polega na stałym zachowaniu się w ciągu określonego czasu, np. świadczenie wynajmującego ub przechowawcy.

Może być tak, że do świadczenia jednorazowego potrzeba kilku czynności, które tworzą jeden rezultat.

b) Świadczenia okresowe - zaliczają się do świadczeń ciągłych. Polegają na dawaniu pieniędzy lub innych rzeczy w określonych odstępach czasu, jednak nie zliczają się na poczet jednego świadczenia np. czynsz, renta, alimenty

3. Świadczenia sukcesywne - dłużnik ma wykonać stałe świadczenia w terminach oznaczonych. Lub na prośbę wierzyciela pewne świadczenia (np. umowa dostawy)

4. Świadczenia pieniężne - nie jest świadczeniem określonym rodzajowo.

Rata- świadczenie jednorazowe!

Odsetki - jest to świadczenie za pozwolenie lub za trzymanie pieniędzy lub innych rzeczy wierzyciela, określone w pewnej ilości stosunkowej pieniędzy lub rzeczy zamiennych tego samego rodzaju.

Akcesoryjność - powiązanie z długiem głównym. Obowiązek z umowy, ustawy lub orzeczenia sądu lub innego organu (gdy dłużnik opóźnia się z płaceniem)

Opóźnienie - niezależne od dłużnika

Zwłoka - z jego winy

13% w skali roku ustawowe odsetki- jeżeli w umowie nie było inaczej

13%/365 dni * dni zwłoki

Odszkodowanie - Szkodą jest uszczerbek, każdy doznany przez kogoś na jego dobrach prawnych.

Obowiązek naprawienia szkody istnieje zawsze w sytuacjach określonych w ustawie : 1-2 umowy lub ustawy wtedy gdy obowiązek odszkodowania należy do treści stosunku zobowiązaniowego z mocy ustawy lub prawa.

Obowiązek naprawienia szkody może też powstać z istniejącego już stosunku zobowiązującego w przypadku nie wykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.

Warunkiem obowiązku naprawienia szkody są występujące przesłanki.

Szkoda (majątkowa lub niemajątkowa)

- majątkowa - różnica w majątku poszkodowanego przed wyrządzeniem szkody a stanem jaki by istniał gdyby nie wystąpił fakt przez który szkoda została wywołana. Wśród szkód majątkowych wyróżniamy szkodę rzeczywistą i utratę spodziewanych korzyści.

Pieniężne naprawienie szkody materialnej- zadośćuczynienie.

Fakt, z którym ustawa wiąże obowiązek odszkodowania.: niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, czyn niedozwolony.

Podstawy odpowiedzialności stanowią:

1. wina tego kto szkody wyrządził

2. ryzyko

3. zasady współżycia społecznego

Ad a) Wina- wadliwość postępowania sprawcy szkody (subiektywne i obiektywne) Może być subiektywna - umyślna - sprawca zamierza do powstania szkody.

Niedbalstwo - sprawca przewiduje możliwość wystąpienia szkody ale bezpodstawnie przypuszcza, że jej uniknie, bądź też jej nie przewiduje choć w danej sytuacji powinien ją przewidzieć.

Obiektywnym elementem winy jest bezprawność czyli przekroczenie zakazu prowadzące do powstania szkody.

Ad b) Ryzyko - polega na tym że odpowiedzialność powstaje przez sam fakt wystąpienia szkody - wina jest wówczas nieistotna.

Ponosi ten, kto ma wiążący rachunek, prowadzi przedsiębiorstwo……………

Ad c) Zasady współżycia społecznego- ustawodawca przewiduje odszkodowanie wtedy gdy stan majątku poszkodowanego jest znacznie gorszy niż osoby odpowiedzialnej za wyrządzenie szkody.

Istnienie związku przyczynowego pomiędzy określonym w ustawie zdarzeniem a faktem powstania szkody. Przesłanka ta zostaje spełniona wtedy gdy szkoda jest następstwem danego zdarzenia.

Teoria równowartości - metoda badania związku bywa nie wystarczająca. Może być tak, że szkoda będąca następstwem działania sprawcy ale nie jest obiektywna. Nie powiązania między nim a szkodą. Decyduje kolejność następstw.

Sposób naprawienia szkody - wybór świadczenia należy do poszkodowanego. Może żądać powrotu do stanu poprzedniego bądź wypłaty świadczenia pieniężnego.

Ustalenie wysokości odszkodowania - różnica między stanem obecnym a tym który by

istniał gdyby szkody nie było.

Obiektywna możliwość zysku - dotyczy utraconego zysku.

Wysokość szkody ogranicza ustawa określając za jakąś szkodę należyte odszkodowanie.

Ograniczenie może wystąpić jeśli poszkodowany przyczyni się do spowodowania szkody.

Zobowiązania powstają wskutek:

1. czynności prawne

2. akty administracyjne

3. czyny niedozwolone

4. bezpodstawne wzbogacenie i inne zdarzenie z którym to się wiąże

Zobowiązanie jednostronne powstaje w skutek przyrzeczenia publicznego (list gończy) i wekslowe.

Dwustronne wynika z umów.

Umowa nazwana odpowiada określonemu przez ustawodawcę typowi umowy.

Strony mogą zawierać umowy, które mają cechy kilku umów nazwanych są to umowy mieszane.

Umowy, które nie pokrywają się z umowami nazwanymi- są to tzw. umowy nienazwane. Posługujemy się wówczas wprost postanowieniami tej umowy.

Umowy dzielimy na jednostronnie i dwustronnie - zobowiązujące.

Umowy wzajemne są szczególnym rodzajem umów dwustronnie zobowiązujących.

Umowy odpłatne i nieodpłatne:

- odpłatne - korzyść odnoszą 2 strony

- nieodpłatne - korzyść odnosi tylko 1 strona

Umowa poręczenia i przejścia długu - nieważne, jeśli nie na piśmie.

Umowa sprzedaży nieruchomości- akt notarialny.

Rokowanie- uzgodnienie warunków przyszłej umowy

Zawieranie umowy może być poprzedzone umową przedwstępną - z obwieszczeniem stron do zawarcia w przyszłości umowy przyrzeczonej. ( istotne jej elementy i termin)

Dodatkowe klauzule umów - dodatkowe punkty umowy, które wyznaczają wzmocnienie jej lub osłabienie.

- zadatek

- umowa przedwstępna

- odstępne

Zadatek- suma pieniężna lub rzeczowa które jedna ze stron wręcza drugiej celem zabezpieczenia umowy. Jest to znak zawarcia umowy.

W razie niewykonania umowy jednej ze stron druga może natychmiast od niej ustąpić.

Jeżeli szkoda jest wyższa niż zadatek można dochodzić zwrotu różnicy. Zaliczka nie jest zadatkiem. W umowie musi być to wyraźnie zaznaczone.

Umowne prawo odstąpienia służy osłabieniu umowy. Pozwala jednej lub obu stronom od umowy odstąpić w ciągu określonego terminu.

Dotychczasowe świadczenia podlegają zwrotowi. Prawo to gaśnie po określonym terminie.

Odstępne może być uzależnione od tego, że wolno którejś ze stron odstąpić od umowy pod warunkiem zapłaty określonej sumy pieniężnej.

Wykonanie zobowiązań - dłużnik ma je wykonać w sposób prawidłowy by wygasło. Może je wykonać przez pomoc osoby trzeciej.

Wykonanie prawidłowe jest gdy:

-jest wykonane we właściwy sposób

-we właściwym miejscu

-we właściwym czasie

Jeżeli miejsce nie jest określone powinno być wykonane tam gdzie dłużnik ma miejsce zamieszkania lub siedzibę.

Jeżeli termin nie jest oznaczony to dłużnik powinien spełnić świadczenie po wezwaniu wierzyciela do wykonania.

Zachowanie przez dłużnika należytej staranności, którą się mierzy obiektywną oceną przeciętnej staranności.

Zasada realnego wykonania zobowiązania - wykonanie zobowiązania przez dłużnika w taki sposób, w jaki został określony w stosunku zobowiązaniowym (umowie)

Zobowiązanie powinno być spełnione z rąk wierzyciela lub wyznaczonego odbiorcy, chyba że u wierzyciela (np. kosmetyczka).

Jeżeli świadczenia są podzielne wierzyciel nie może odmówić przyjęcia części świadczenia.

Zobowiązanie można zastąpić innym jeżeli wierzyciel się na to zgodzi.

Jeżeli dłużnik który nie wykona świadczenia lub wykonał nienależycie jest zobowiązany zapłacić odszkodowanie wierzycielowi.

Domniemanie winy dłużnika:

Wierzyciel musi dowieść fakt. Dłużnik musi wykazać że winy nie ponosi.

Wyjątki odpowiedzialności: niezawinionej dłużnika, przypadek mieszany - szkodę spowodowało zdarzenie niezamierzone - dłużnik odpowiada za nienależyte zabezpieczenie wykonania.

Utrata zobowiązania:. zobowiązanie dłużnika do naprawienia szkody (hotel)

odpowiedzialność odszkodowawczą można zmniejszyć lub zwiększyć umową ale nie można jej zawiesić.

Opóźnienie:

- zwykłe opóźnienie - nie pociąga za sobą żadnych konsekwencji poza odsetkami.

- zwłoka wierzyciela - uchyla się od odbioru prawidłowo wypłacanego świadczenia lub odmawia odebrania

- odmowa wykonania takich działań bez których dłużnik nie jest w stanie wykonać świadczenia.

Dłużnik może zażądać naprawienia szkody powstałej w wyniku tej zwłoki. Może też oddać przedmiot świadczenia do……. Wniosek o pozwolenie na zmianę przedmiotu do……………..

Kara umowna jest to suma oznaczona w umowie jako odszkodowanie za niewykonanie lub nienależyte wykonanie świadczenia niepieniężnego. Należy się wierzycielowi niezależnie czy szkoda powstała a co do jej wysokości.

Jeżeli dłużnik wykonał zobowiązanie w znacznej części może domagać się zmniejszenia kary.

Wierzycielowi nie wolno wymagać większego odszkodowania niż kara umowna.

Umowy:

- sprzedaży - sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i rzecz wydać, a kupujący zobowiązuje się odebrać i zapłacić cenę, umowa jest zawarta już w chwili gdy strony przedstawią istotę jej postanowienia …………………..Jeżeli oznaczone co do gatunku własności ustępują z chwilą wydania, oznaczone co do tożsamości - z chwilą podpisania umowy. Sprzedaż może dotyczyć praw juz posiadanych jak i posiadanych w przyszłości.

- najmu - wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić ustanowiony czynsz..................

Czynsz może być oświadczony w pieniądzach lub świadczeniach innego rodzaju. Jeżeli termin płatności nie jest oznaczony w umowie powinien być płacony z góry ( do 10 dnia miesiąca) Wynajmujący oddaje rzecz zdatną do użytku. Drobne nakłady obciążają najmującego, a jeżeli naprawy przekroczą wówczas najemca może wyznaczyć wynajmującemu termin naprawy lub sam naprawia rzecz na koszt wynajmującego.

- dzierżawa - wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do użytku i nie czerpania z tego korzyści przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić czynsz. Pożytki mogą być naturalne albo cywilne.

- umowa o dzieło - przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania danego dzieła, a zamawiający do zapłaty

.............................(rezultatu ludzkiej działalności) Wynagrodzenie należy się z chwilą oddania dzieł. obowiązek współdziałania wierzyciela z dłużnikiem. Przy braku współdziałania przyjmujący może zaznaczyć, że odstępuje od umowy po określonym terminie.

- umowa zlecenia - przyjmujący zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie. Umowa zlecenia do czynności prawnej = pełnomocnictwo, brak zmaterializowanego rezultatu, drobne usługi rachunkowe, nieodpłatne

- umowa pożyczki - dający zobowiązuje się przenieść na własność proszącego określoną ilości pieniędzy lub rzeczy określonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić te samą ilość rzeczy tego samego gatunku i jakości. ………………………

- umowa leasingu - finansujący zobowiązuje się w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa nabyć rzecz od określonego zbywcy na warunkach określonych w umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do …………………. pobierania pożytku przez czas oznaczony a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne równe co najmniej cenie lub wynagrodzenie z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Winien być na piśmie pod rygorem nieważności.

---