I. MAJĄTEK PRZEDSIĘBIORSTWA I ŹRÓDŁA JEGO FINANSOWANIA

Ćwiczenie 1

Przedsiębiorstwo X zakupiło maszynę, której wartość początkowa wyniosła 10 000 PLN. Przewidywana liczba wyrobów, które mogą być wykonane za pomocą tego środka, to 50 000 sztuk, a okres użytkowania 8 lat. W pierwszym roku przedsiębiorstwo wyprodukowało 5 000 wyrobów gotowych.

a) Oblicz roczną stawkę amortyzacji przy zastosowaniu metody naturalnej (w pierwszym roku).

b) Oblicz roczną stawkę amortyzacji przy zastosowaniu metody liniowej,

c) Wiedząc, że stopa odpisu amortyzacyjnego wynosi 30% oblicz stawkę amortyzacji rocznej za pomocą metody malejącej wartości bieżącej.

d) Obliczyć stawki amortyzacyjne metodą zmodyfikowaną, wiedząc, że stopa odpisu amortyzacyjnego wynosi 30%.

e) Obliczyć roczną stawkę amortyzacji przy zastosowaniu metody wykorzystującej sumę lat użytkowania.

Ćwiczenie 2

Które z poniżej wymienionych składników aktywów należą do poszczególnych grup majątku trwałego i majątku obrotowego przedsiębiorstwa?

AKTYWA TRWAŁE	AKTYWA OBROTOWE
I. Rzeczowy majątek trwały II. Wartości niematerialne i prawne III. Należności długoterminowe IV. Inwestycje długoterminowe V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe	VI. Zapasy VII. Należności krótkoterminowe VIII. Inwestycje krótkoterminowe IX. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

1. grunty własne oraz prawo użytkowania wieczystego gruntu,

2. środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych,

3. budynki, np. hale produkcyjne, magazyny, biurowce, budynki mieszkalne, a także będące odrębną własnością lokale spółdzielcze, własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,

4. wartości niematerialne i prawne, które przedsiębiorstwo nabyło jako lokatę, a więc z zamiarem osiągnięcia korzyści ekonomicznych w długim okresie,

5. krótkoterminowe aktywa finansowe: udziały lub akcje, inne papiery wartościowe i pożyczki,

6. autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

7. należności z tytułu podatków, dotacji i ceł, ubezpieczeń społecznych u zdrowotnych oraz innych świadczeń,

8. budowle, np. bocznice kolejowe, gazociągi, wodociągi, sieć centralnego ogrzewania, oświetlenie terenu, podstacje trakcji elektrycznej,

9. opakowania,

10. aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego,

11. należności, których termin wymagalności jest dłuższy niż jeden rok,

12. paliwo,

13. czeki, weksle obce, bony, jeżeli są płatne w ciągu 3 miesięcy od daty wystawienia,

14. urządzenia techniczne i maszyny,

15. nabyte udziały w obcych podmiotach lub nabyte akcje obce,

16. wartość firmy,

17. należności z tytułu dostaw i usług do 12 miesięcy,

18. zaliczki na dostawy - zaliczki na zakup materiałów, robót, usług nie służących inwestycjom oraz towarów przekraczających 50% ceny umownej lub z innych przyczyn określanych w przepisach, że wymagają udokumentowania przez dostawcę fakturą VAT,

19. środki transportu,

20. nieruchomości utrzymane w celu uzyskania pożytków z najmu lub korzyści wynikających z przyrostu ich wartości pod warunkiem, że nie są one nabyte w celu ich użytkowania przez jednostkę, lecz jako lokata,

21. środki trwałe w budowie,

22. należności dochodzone na drodze sądowej,

23. opłacone z góry na przyszły rok obrotowy czynsze, ubezpieczenia, koszty większych remontów, itp.,

24. prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

25. zaliczki na środki trwałe w budowie,

26. materiały podstawowe i pomocnicze,

27. koszty zakończonych prac rozwojowych, prowadzonych przez jednostkę na własne potrzeby, których rezultaty mogą być wykorzystane do produkcji nowych lub ulepszonych określonych produktów lub technologii,

28. obligacje długoterminowe, weksle, listy zastawne, kwity depozytowe,

29. pożyczki długoterminowe udzielone innym przedsiębiorstwom,

30. produkcja w toku, półfabrykaty, wyroby gotowe, towary.

Ćwiczenie 3

Poniższe zestawienie przedstawia wybrane źródła finansowania przedsiębiorstw (pasywa).

Które z poniżej wymienionych składników pasywów należą do kapitału własnego, kapitału obcego długoterminowego i kapitału obcego krótkoterminowego przedsiębiorstwa? Dokonaj podziału składników kapitałów własnych ze względu na formę organizacyjno prawną przedsiębiorstwa (uzupełnij poniższą tabelę).

1. kredyt bankowy długoterminowy,

2. kredyt bankowy krótkoterminowy,

3. kredyt kupiecki,

4. franchising,

5. kapitał zakładowy,

6. fundusz zasobowy,

7. kapitał zapasowy,

8. forfaiting,

9. faktoring,

10. leasing,

11. fundusz udziałowy,

12. emisja obligacji,

13. zysk nie podzielony,

14. dopłaty wspólników,

15. kredyt wekslowy,

16. pożyczki pieniężne,

17. fundusz założycielski,

18. fundusz przedsiębiorstwa,

19. emisja papierów komercyjnych (commercial papers),

20. fundusz z aktualizacji wyceny środków trwałych.

Forma organizacyjno - prawna przedsiębiorstwa	Spółka z o.o.	Spółka akcyjna	Spółdzielnia	Przedsiębiorstwo państwowe
Kapitał własny
Kapitał obcy długoterminowy
Kapitał obcy krótkoterminowy

II. ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM OBROTOWYM

Ćwiczenie 1

Uproszczony bilans spółki X przedstawia się następująco:

Tabela nr 1. Bilans spółki X.

AKTYWA	1.01.2008	31.12.2008	PASYWA	1.01.2008	31.12.2008
A. Aktywa trwałe	9 600	11 200	A. Kapitał własny	7 800	9 800
I. Wartości niematerialne i prawne	1 500	1 500	B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania	9 500	9 700
II. Rzeczowe aktywa trwałe	6 600	7 400	I. Rezerwy na zobowiązania	200	1 000
III. Należności długoterminowe	1 000	1 200	II. Zobowiązania długoterminowe	5 700	2 500
IV. Inwestycje długoterminowe	500	1 000	III. Zobowiązania krótkoterminowe	3 000	6 000
V. Długoterminowe rozliczenia Międzyokresowe	0	100	IV. Rozliczenia międzyokresowe	600	200
B. Aktywa obrotowe	7 700	8 300
I. Zapasy	2 600	3 500
II. Należności krótkoterminowe	5 000	4 500
III. Inwestycje krótkoterminowe	100	300
IV. Krótkoterminowe rozliczenia Międzyokresowe	0	0
Aktywa razem	17 300	19 500	Pasywa razem	17 300	19 500

a) Oblicz kapitał obrotowy netto spółki.

b) Jaka jest pozycja pieniężna spółki?

c) Czy twoim zdaniem spółka była dobrze zabezpieczona w roku 2008 przed negatywnym wpływem inflacji?

d) Jeżeli przyjmiemy, że 60% aktywów bieżących stanowią okresowe aktywa bieżące (czasowe), to jaką politykę zarządzania kapitałem obrotowym uprawia spółka X?

Ćwiczenie 2

Firma Y planuje ponieść w najbliższym roku koszty ogółem w wysokości 12 300 000 zł. Ich specyfikacja jest przedstawiona w tabeli nr 2.

Tabela nr 2. Koszty produkcji w firmie Y.

	w tys. zł
Materiały
Materiał A	2 400
Materiał B	1 200
Materiał C	1 800
Robocizna z narzutami	900
Remonty	360
Konserwacje - części zamienne	720
Pozostałe koszty wydziałowe (bez amortyzacji)	1 200
Amortyzacja	720
Rzeczywisty koszt wytworzenia	9 300
Koszty sprzedaży	600
Koszty zarządu	600
Koszty finansowe	1 800
Koszty ogółem	12 300

Jak wynika z zestawienia, do produkcji są wykorzystywane trzy grupy materiałów: A, B i C. Zapasy te są gromadzone przez firmę na różną liczbę dni dla każdej grupy materiałów. Różne cykle obrotu zapasami wynikają z przesłanek technologicznych oraz z możliwości zaopatrzeniowych (tabela nr 3).

Tabela nr 3. Wskaźniki obrotowości.

	Wskaźnik obrotowości Liczba dni pokrycia	Podstawa obliczeń
Należności	30	Koszty ogółem minus amortyzacja
Zapasy
Materiał A	30	Koszty materiału A
Materiał B	15	Koszty materiału B
Materiał C	90	Koszty materiału C
Części zamienne	180	Koszty części zamiennych
Produkcja w toku	6	Rzeczywisty koszt wytworzenia minus amortyzacja
Produkty gotowe	15	Koszty ogółem minus amortyzacja i koszty sprzedaży
Środki pieniężne	15	Koszty gotówkowe
Zobowiązania krótkotermin.	30	Koszty materiałów (i inne koszty pozagotówkowe)

Na utworzenie każdej pozycji wymienionej w tabeli nr 3 zostały poniesione nakłady, tj. zostały zaangażowane środki finansowe. Wielkości te są wyceniane według poniesionych wydatków.

a) Dokonaj kalkulacji zapotrzebowania na kapitał obrotowy netto do sfinansowania poszczególnych składników aktywów obrotowych.

b) W jaki sposób wpłynie na dokonaną kalkulację obniżenie wskaźników obrotowości do poziomu (kolejność jak w tabeli nr 3): 20, 25, 10, 60, 150, 4, 12, 12, 40?

Ćwiczenie 3

Firma produkcyjna szacuje, że miesięczne wydatki netto w nadchodzącym półroczu będą się kształtowały na poziomie 1,4 mln zł. Rachunek bieżący firmy jest oprocentowany w wysokości 1,5% w skali roku. Firma trzyma swoje nadwyżki w bonach skarbowych, których przeciętny termin wykupu przekracza sześć miesięcy, a średnia rentowność kształtuje się na poziomie 4,5% w skali roku. Firma ma podpisaną umowę z bankiem o prowadzenie rachunku bonów skarbowych, na mocy której płaci 200zł prowizji od transakcji kupna lub sprzedaży bonów niezależnie od wartości transakcji.

a) Oblicz optymalną wielkość transferu bonów na środki pieniężne.

b) Ile transferów będzie miało miejsce w przyszłym półroczu?

c) Ile wyniesie łączny koszt prowizji za dokonane transfery?

d) Oblicz przeciętne saldo środków na rachunku bieżącym i przeciętny koszt utraconych możliwości.

e) Jaki byłby skutek finansowy przejścia na system comiesięcznego transferu bonów na środki na rachunku bieżącym.

Ćwiczenie 4

Obecny stan środków pieniężnych spółki X wynosi 600 tys. zł (w gotówce). Menedżer finansowy szacuje, iż w przyszłym roku wydatki spółki będą przewyższać wpływy w każdym miesiącu o 30 tys. zł. Za każdym razem, kiedy spółka dokonuje zamiany posiadanych aktywów na środki pieniężne (np. sprzedaje papiery wartościowe) ponosi stały koszt w wysokości 100 zł. Stopa procentowa w banku wynosi 0,5%, a oprocentowanie bonów skarbowych 5%.

a) Jaką część spośród posiadanych środków pieniężnych spółka powinna zatrzymać dla zapewnienia sobie płynności finansowej, jaką zaś zainwestować (np. w krótkoterminowe papiery wartościowe), jeżeli menedżer finansowy posłuży się w celu wyliczenia tych wielkości modelem Baumola?

b) Po zainwestowaniu wyliczonej w punkcie a) części środków pieniężnych w krótkoterminowe papiery wartościowe, co ile dni w okresie następnych 12 miesięcy papiery będą sprzedawane w celu pozyskania środków pieniężnych?

III. ZARZĄDZANIE KAPITAŁEM OBROTOWYM c.d.

Ćwiczenie 1

Spółka X dokonuje sprzedaży kredytowej w wysokości 20 000 zł dziennie. Okres płatności wynosi średnio 60 dni. Koszty poniesione na wyprodukowanie wyrobów sprzedanych wynoszą 75% wartości sprzedaży, a związane z nimi wydatki następują w dniu sprzedaży. Jaki będzie roczny koszt finansowania należności, jeżeli spółka finansuje je kredytem bankowym o stopie 15% rocznie?

Ćwiczenie 2

Oblicz roczny koszt kredytu kupieckiego, w przypadku skorzystania przez klientów z upustu cenowego na następujących warunkach:

1. 2/10 netto 80

2. 1/14 netto 60

Ćwiczenie 3

Spółka Z realizuje sprzedaż na warunkach netto 40 (bez stosowania upustu cenowego). Roczna wielkość sprzedaży spółki wynosi 40 mln zł, a średni stan należności (równy stanowi obecnemu) wynosi 5 mln zł.

Czy klienci spółki uiszczają zapłatę w wymaganym terminie?

Ćwiczenie 4

Spółka X sprzedaje produkty na warunkach kredytowych 2/10 netto 60. Jej klienci mogą obecnie zaciągać kredyt bankowy oprocentowany wg stopy procentowej w wysokości 20%. Roczna sprzedaż spółki na warunkach kredytowych wynosi 5 mln zł, zaś stan należności 900 tys. zł i jest stały w ciągu roku.

a) Jeżeli niektórzy klienci dokonują zapłaty zazwyczaj w 60 dni od momentu wystawienia faktury, ile wynosi koszt (kapitału), jaki ponoszą w wyniku rezygnowania z dyskonta cenowego?

b) Oblicz wskaźnik rotacji należności w dniach dla spółki X.

c) Oblicz koszt (kapitału) rezygnacji z upustu dla klienta, który reguluje swe zobowiązanie po okresie równym średniemu okresowi należności w dniach?

d) Czy przy obecnej wysokości stopy procentowej klient wymieniony w punkcie a) czyni słusznie, rezygnując z upustu cenowego?

Ćwiczenie 5

Dostępne są następujące dane:

Aktualna wartość rocznej sprzedaży na kredyt 14 000 000

Okres ściągania należności 3 miesiące

Warunki sprzedaży netto/30

Minimalna stopa zwrotu 10%

Firma rozważa wprowadzenie upustów: 1/7 netto 30. Oczekujemy, że co czwarty klient skorzysta z oferty (przyjąć 25% sprzedaży). Okres ściągania należności zostanie skrócony do dwóch miesięcy. Czy zatem należy zaoferować klientom upusty za wcześniejszą spłatę należności?

Ćwiczenie 6

Zarząd spółki Y rozważa propozycję złagodzenia warunków kredytowych dla swoich kontrahentów. Według przewidywań, w wyniku wydłużenia okresu zapłaty, z nowych warunków skorzystają mniej wiarygodni klienci, co w konsekwencji przyniesie następujące rezultaty:

1. Sprzedaż wzrośnie ze 100 000 zł do 160 000 zł.

2. Rotacja należności w dniach zwiększy się z 30 do 80 dni.

3. Straty wynikłe ze „złych długów” wzrosną z 1% do 2 % wielkości sprzedaży.

4. Koszty obsługi należności wzrosną z 0,5% do 1,5% wielkości sprzedaży.

5. Wskaźnik marży sprzedaży pozostanie bez zmian i będzie wynosić 20%.

6. Stopa opodatkowania podatkiem dochodowym wynosi 19%, a wymagana stopa zwrotu po opodatkowaniu 20%.

Czy przy opisanych założeniach należy dokonać analizowanej zmiany polityki kredytowej? Oblicz oczekiwaną stopę zwrotu od środków zaangażowanych w przyrost należności.

Ćwiczenie 7

Spółka sprzedaje swoje produkty po cenie 80zł z terminem płatności 30 dni. Ilość sprzedanych produktów wynosi 300szt rocznie. Koszty produkcji stanowią 80% ceny. Udział należności nieściągalnych stanowi 6% wielkości sprzedaży.

Należy rozważyć konsekwencje skrócenia okresu kredytowania do 20 dni. Przewiduje się, że spowoduje to spadek sprzedaży do 250 szt. oraz spadek udziału należności nieściągalnych do poziomu 3%. Zakłada się, że skrócenie okresu kredytowania prowadzi do zmniejszenia oczekiwanego poziomu należności nieściągalnych. Oceń efektywność zmiany polityki kredytowej.

Ćwiczenie 8

Spółka Y kupuje i sprzedaje (w formie chleba) 250 ton pszenicy rocznie. Dostawca wymaga, by pszenica była kupowana w pojemnikach, zawierających po 0,5 tony. Jednostkowy koszt zamówienia wynosi 300 zł. Roczne koszty utrzymania zapasu są równe 20% ceny zakupu, która wynosi 1 000 zł za tonę. Spółka utrzymuje zapas bezpieczny w wysokości 20 ton pszenicy. Deklarowany przez dostawcę czas dostawy wynosi 2 tygodnie.

a) Ile wynosi optymalna partia dostawy?

b) Ile wynosi punkt zamówienia?

c) Jakie są ogólne koszty zapasu (roczne)?

d) Dostawca godzi się pokryć 50% kosztów zamówienia, jeżeli spółka będzie nabywać nie mniej, aniżeli 30 ton pszenicy jednorazowo. Czy spółka powinna skorzystać z tej oferty?

Ćwiczenie 9

Firma sprzedaje rocznie 350 000szt. butelek wina. Roczne koszty utrzymania zapasów wynoszą 0,25 zł na sztukę. Koszt realizacji jednego zamówienia wynosi 100 zł. Oblicz:

a) optymalną wielkość dostawy,

b) łączne koszty zapasów,

c) jeżeli partia dostawy jest większa niż 40 000 szt., to firma otrzymuje upust cenowy w wysokości 0,80 zł na sztuce. Rozważ z punktu widzenia kosztów zasadność skorzystania z upustu i dokonania zamówień w wielkości powyżej ekonomicznie uzasadnionej.

Ćwiczenie 10

Spółka X sprzedaje kuchenki mikrofalowe. Roczna sprzedaż wynosi 2000 kuchenek. Koszty zamówienia wynoszą 400 zł od każdej dostawy. Za każdą kuchenkę spółka płaci dostawcy 200 zł, zaś roczne koszty utrzymywania zapasu jednej kuchenki wynoszą 20% ceny zakupu.

1. Jaka jest optymalna partia dostawy kuchenek?

2. Przy dostawach równych optymalnej partii dostawy (OPD) wylicz roczne koszty utrzymania zapasu, koszty zamówienia oraz ogólne koszty zapasów.

Ćwiczenie 11

Firma komputerowa rozważa wybór dostawcy podzespołów elektronicznych spośród dwóch: A i B. Każdy z nich oferuje różne warunki realizacji dostaw.

Roczne zapotrzebowanie na dostarczane podzespoły wynosi 100 000 szt. Tempo wykorzystania (zużywania) zapasów ma charakter stały w ciągu roku.

Obydwaj dostawcy oferują produkt po tej samej cenie P = 50zł.

Roczne koszty utrzymania zapasów (tzn. łączne koszty magazynowania, finansowania, ubezpieczeń itp.) są proporcjonalne do ceny zakupu i wynoszą 20% tej ceny, tj. 10 zł.

Czas dostawy w przypadku firmy A wynosi 10 dni, a dla firmy B 20 dni.

Koszt realizacji jednej dostawy w przypadku firmy A wynosi 2 000zł, a w przypadku firmy B 1000zł.

W przypadku współpracy z dostawcą A bezpieczny zapas powinien wynosić 5 000 szt., a w odniesieniu do dostawcy B jest dwukrotnie wyższy i wynosi 10 000 szt. (gdyż dłuższe są terminy dostawy).

Firma A oferuje swoim odbiorcom upust cenowy w wysokości 4%, gdy wielkość zamówienia jest równa co najmniej 8 000 szt. Warunków takich nie oferuje firma B.

Należy zanalizować efektywność współpracy z dostawcą A i B, W tym celu oblicz:

a) optymalną wielkość partii dostawy,

b) liczbę partii dostawy w ciągu roku,

c) poziom zapasów w momencie składania zamówienia,

d) koszty ogółem utrzymywania zapasów bez uwzględniania zapasów bezpieczeństwa,

e) koszty ogółem utrzymywania zapasów z uwzględnieniem zapasów bezpieczeństwa,

f) opłacalność skorzystania z upustu cenowego.

IV. Efekt dźwigni finansowej

1. Firmy Alfa i Omega są finansowane w 40 % kapitałem obcym. Na podstawie danych z poniższej tabeli obliczyć i zinterpretować stopień dźwigni finansowej przy założeniu, że odsetki od kredytu wynoszą 10 % w stosunku rocznym.

Wyszczególnienie	Alfa	Omega
Wielkość sprzedaży [szt.]	2.000	3.000
Cena sprzedaży [zł]	50	50
Jednostkowe koszty zmienne	20	20
Koszty stałe	15.000	15.000
Kapitał ogółem	125.000	125.000

2. Przedsiębiorstwo rozpatruje dwa warianty finansowania działalności. Wariant pierwszy zakłada finansowanie jedynie kapitałem własnym w wys. 20.000 zł. W wariancie drugim 10.000 zł stanowić będzie kapitał własny, a pozostałe 10.000 zł kredyt bankowy, oprocentowany 12 % w skali roku. Przewiduje się, że roczne przychody ze sprzedaży osiągną wartość 26.500 zł, natomiast koszty całkowite wyniosą 24.700 zł (w tym 1.200 zł odsetek). Przedsiębiorstwo oblicza podatek dochodowy jako 19% zysku brutto.

1. wyznacz graniczny punkt dzwigni finansowej,

2. Odpowiedz czy analizowane przedsiębiorstwo osiągnie efekt dzwigni finansowej?

3. Na podstawie danych z ćwiczenia 2 (wariant II) wyznacz stopień dźwigni finansowej, jeżeli zysk przed spłatą odsetek i opodatkowaniem wzrośnie o 10 %.

4. Spółka Y planuje otwarcie nowej rozlewni wody i rozważa dwa sposoby finansowania jej działalności. W wariancie A zakłada się, że działalność ta będzie finansowana w całości kapitałem własnym o wartości 800 000 zł, zaś w wariancie B 50% kapitału własnego zostanie zastąpiona kredytem bankowym oprocentowanym 18% rocznie.

1. Oblicz rentowność kapitałów własnych spółki.

2. Doradź firmie, który wariant finansowania powinna wybrać i oceń, czy wystąpi dodatni efekt dźwigni finansowej, jeżeli wiadomo, że spółka ta będzie sprzedawać rocznie 3 mln litrów wody mineralnej po 1,2 zł za litr. Jednostkowy koszt zmienny wynosi 1 zł, a roczne koszty stałe 375 000 zł. Podatek dochodowy płacony przez spółkę wynosi 19%.

5. Kapitał całkowity finansujący działalność spółki X wynosi 750 000 zł. 60% tego kapitału pochodzi z emisji akcji zwykłych, a 40% z długoterminowego kredytu bankowego oprocentowanego 20% rocznie. Podatek dochodowy płacony przez spółkę wynosił w roku 2008: 27%.

1. Wiedząc, że na koniec roku 2008 spółka ta osiągnęła zysk operacyjny w wysokości 80 000 zł, oblicz stopień dźwigni finansowej. Zinterpretuj otrzymany wynik.

2. Jaka będzie wielkość wskaźnika ROE na koniec 2009 roku, jeżeli zysk operacyjny wzrośnie o 5%, a struktura kapitałów nie ulegnie zmianie?

6. Kapitał finansujący działalność spółki Alfa jest równy 840 000 zł, z czego 45% przypada na kapitał własny, a pozostała część na kapitał obcy. Wiedząc, że graniczny poziom zysku EBIT wyniósł na koniec 2008 roku 142 800 zł, zysk netto 30 660 zł, zaś koszty stałe 60 270 zł, sprawdź, czy w firmie wystąpił dodatni efekt dźwigni finansowej, a następnie oblicz:

1. stopień dźwigni finansowej,

2. poziom wskaźnika ROE,

3. jaka będzie wartość zysku netto na koniec 2009 roku, jeżeli zysk operacyjny wzrośnie o 10%,

Podatek dochodowy płacony przez spółkę wynosił 27%.

V. OKREŚLANIE PUNKTU ZWROTU (PROGU RENTOWNOŚCI)

1. W przedsiębiorstwie XYZ koszty stałe wynoszą 1 mln zł., koszty zmienne przypadające na jednostkę produktu 50 zł., cena produktu - 150 zł. Obliczyć wartościowy punkt zwrotu.

2. Przyjmując dane z zadania 1, określić wielkość przychodów ze sprzedaży oraz ilość sprzedanych produktów niezbędnych dla uzyskania zysku w wysokości 500 tys. zł.

3. Spółka A wchodzi na rynek ze swoimi produktami. Dla pozyskania klientów planuje obniżyć cenę sprzedaży. Koszty stałe spółki wynoszą 75.000 zł rocznie, koszty zmienne produkcji i sprzedaży wynoszą łącznie 250 zł na sztukę. Planuje się sprzedaż w wysokości 500 sztuk. Aktualnie występująca cena na rynku wynosi 450 zł za sztukę. Określić graniczny poziom jednostkowej ceny sprzedaży, poniżej którego menedżer nie powinien zawierać kontraktów.

4. W wyniku występujących procesów inflacyjnych, ceny surowców niezbędnych do produkcji w spółce A (z zadania 3) wzrosły o 20 %. Konkurencyjna cena została ustalona przez menedżera na poziomie 430 zł/szt. Ustalić, czy w nowych warunkach może ona być utrzymana.

5. Firma ABC wytwarzająca tonery i tusze do drukarek zaplanowała na przyszły rok sprzedaż 800 sztuk tuszy kolorowych, 1200 sztuk tuszy czarnych i 500 sztuk tonerów do drukarek laserowych. Planowane ceny sprzedaży wynoszą odpowiednio: 200, 120 i 400 zł. za sztukę, a jednostkowe koszty zmienne produkcji 80, 90 i 240 zł. Wiedząc, że planowane koszty stałe wynoszą 150.000 zł, ustalić wartościowy próg rentowności.

6. Firma ABC zajmuje się także sprzedażą drukarek, które posiadają jednakową cenę zakupu i sprzedaży. Właściciel rozważa możliwość uruchomienia nowego punktu sprzedaży tego sprzętu, przewidując następujące wielkości przychodów i kosztów:

Wyszczególnienie	Wartość [zł.]
Cena sprzedaży 1 drukarki	300
Cena zakupu 1 drukarki (bezpośrednio od producenta)	195
Prowizja od sprzedaży 1 drukarki	15
Razem koszty zmienne 1 drukarki	210

Koszty stałe w skali roku:	Wartość [zł.]
dzierżawa	60.000
płace	200.000
reklama	80.000
inne koszty stałe	20.000
Razem koszty stałe	360.000

Na podstawie powyższych informacji:

1. ustalić ilościowy i wartościowy próg rentowności dla nowego punktu sprzedaży,

2. obliczyć wynik finansowy, gdy sprzedanych zostanie 5000 szt. drukarek, a prowizja handlowca za każdą sprzedaną drukarkę ponad wyliczony w podpunkcie „a” próg rentowności wynosić będzie 30 zł.

3. obliczyć wynik finansowy, gdy popyt wyniesie 3500 sztuk drukarek,

4. określić ilościowy próg rentowności, gdy prowizja wynosić będzie 30 zł za 1 drukarkę,

5. ustalić ilościowy próg rentowności, gdy rezygnując z prowizji, zwiększy się płace o 81.000 zł.

6. obliczyć wielkość sprzedaży, dla której zysk przy zastosowaniu wariantu podstawowego i wariantu rezygnującego z prowizji i zwiększającego płace będzie taki sam,

7. ustalić wielkość sprzedaży dla uzyskania 180.000 zł zysku w wariancie podstawowym i w wariancie rezygnującym z prowizji i zwiększającym płace.

VI. Koszt kapitału

Ćwiczenie 1

Spółka XYZ finansuje swoją działalność zróżnicowanymi źródłami. W 40% są to zobowiązania długoterminowe, w 10% kapitał własny uprzywilejowany oraz w 50% kapitał własny zwykły. Poszczególne kapitały charakteryzują się następującymi kosztami rocznymi:

• koszt pożyczek osiągalnych dla spółki wynosi 12%,

• koszt kapitału własnego uprzywilejowanego 13,68%,

• koszt kapitału własnego pochodzącego z zysków zatrzymanych 21%,

• koszt kapitału własnego pochodzącego z emisji akcji zwykłych (do 2 mln zł) 22,78%,

• koszt kapitału własnego pochodzącego z emisji akcji zwykłych (powyżej 2 mln zł) 23,88%.

Stopa podatku dochodowego wynosi 19%. Należy obliczyć średni ważony koszt kapitału (WACC) w przypadku:

a) finansowania kapitałami własnymi pochodzącymi z akumulacji zysków,

b) finansowania emisją akcji do 2 mln zł,

c) finansowania emisją akcji powyżej 2 mln zł.

Ćwiczenie 2

Jakie wysokie oprocentowanie kredytu można zaakceptować, aby średnioważony koszt kapitału spółki Z nie przekroczył 16%, jeżeli wiadomo, że koszt kapitału akcyjnego zwykłego wynosi 23%, obecna cena akcji uprzywilejowanych tej spółki to 34 zł, a łączna dywidenda dla 50 tysięcy tych akcji stanowiła w ubiegłym roku 15% z milionowego zysku? Wiadomo również, że kapitał akcyjny zwykły jest 3 razy większy od kapitału uprzywilejowanego, a kwota kredytu stanowi 60% kapitału akcyjnego zwykłego. Podatek dochodowy płacony przez spółkę wynosi 19%.

Ćwiczenie 3

Spółka X finansuje przedsięwzięcie inwestycyjne dwoma kredytami bankowymi. Kwota kredytu w pierwszym banku wynosi 100 000 zł, a jego nominalny koszt wynosi 16% rocznie. Kwota kredytu w drugim banku wynosi 300 000 zł, a jego nominalny koszt 14% rocznie. Stopa podatku dochodowego płaconego przez spółkę wynosi 19%. Należy obliczyć efektywny koszt kapitału pożyczkowego, finansującego przedsięwzięcie inwestycyjne.

Ćwiczenie 4

Przedsiębiorstwo Y finansuje przedsięwzięcie inwestycyjne kredytem bankowym, oprocentowanym nominalnie w wysokości k_d = 10% rocznie. Kwota kredytu wynosi 10 mln zł. Zysk operacyjny przedsiębiorstwa jest równy 760 000 zł. Stopa podatku dochodowego wynosi 19%. Należy obliczyć efektywny koszt kredytu (tj. po opodatkowaniu).

VII. Akcja jako źródło pozyskiwania kapitałów własnych

Ćwiczenie 1

Obliczyć roczną stopę zwrotu z kapitału zainwestowanego w 100 akcji kupionych po 5 zł, jeżeli wypłacona dywidenda wyniosła 10 % ceny zakupu, a aktualna cena rynkowa po upływie 1 roku wynosi 7 zł.

Ćwiczenie 2

Ile wynosi zysk netto na 1 akcję, jeśli kwota wypłaconej dywidendy jest równa 100 tys. zł, a ilość akcji zwykłych i uprzywilejowanych wynosi po 100 szt. Stopa dywidendy dla akcji zwykłych została uchwalona przez WZA w wysokości 10 %, a dla akcji uprzywilejowanych 15 %.

Ćwiczenie 3

Kapitał akcyjny spółki składa się z 200 tys. akcji o wartości rynkowej 60 zł każda. WZA przyjęło uchwałę o emisji 100.000 akcji na prawach poboru o cenie emisyjnej 45 zł każda. Ile wynosi teoretyczna wartość prawa poboru ?

Ćwiczenie 4

Akcjonariusz dysponuje 17 % akcji uprzywilejowanych co do głosu jak 1:5. Ile głosów posiada on na WZA, a ile pozostali akcjonariusze przy 100 akcjach?

Ćwiczenie 5

W dniu 3.01.2005 r. cena rynkowa 1 akcji wynosiła 150 zł przy liczbie akcji 1mln szt. Dnia 3.03.2005 r. cena ta zmniejszyła się do 130 zł. W tym okresie wprowadzono na giełdę 200 tys sztuk nowych akcji. Ile wynosiła rynkowa kapitalizacja spółki w dniu 3.03.2005 r ?

Ćwiczenie 6

Wskaźnik zysk/akcja wyniósł 20 zł, a wskaźnik wartość księgowa/akcja 1 mln zł. Jaka jest wartość księgowa i zysk netto w tej spółce jeżeli liczba akcji wynosi 1000 szt?

Ćwiczenie 7

Wskaźnik P/E wynosi 5, zysk netto 800 tys. zł, a liczba akcji 1000 szt. Ile wynosi cena rynkowa 1 akcji ?

Ćwiczenie 8

Stosując wzór Gordona, wyznacz stopę zwrotu dla nabywcy akcji, jeżeli cena rynkowa kupna wynosi 15 zł, dywidenda wypłacana za dany rok 0,80 zł. Planuje się wzrost tej dywidendy przeciętnie o 10 % rocznie. Na rynku stopa procentowa dla inwestycji rocznych kształtuje się na poziomie 12 %. Określ, czy decyzja o nabyciu akcji jest uzasadniona ekonomicznie.

---