1. Emisja kredytowa

Bank I Przed A

1. 1000 wkład na żądanie A Sp Got 1000 kap własny

2. 900 1b. 1000 1a. 1000

wkład na żądanie B środki.......

900

Firma X ma gotówkę - 1000 (got) z banku centralnego.

1c. Wpłata gotówką do banku

1b. Przekształ got wpłat bezgotówkowo

2a. Pożyczka dla przed B

Przed B Bank II

2a. 900got 900 zobow kredyt 900 900 zobow w przed B

śr pien

810

Przed C

810

Po 3 operacjach z 1000zł Banku Centralnego

A-1000

B-900

C-810

Raz-2710

1710 - jest to pieniądz bankowy

Bank III D

810 810 729

729

Ekspansja wkładu bankowego (wskaźnik rezerwy = 01)

BANK I	.........................	Rezerwy obowiązkowe	Rezerwy nadobowiązkowe
1	1000	100	900
2	900	90	816
3	810	81	729
4	729	72,9	4,1
5	624,1	62,41	561,79
6	561,69	56,17	505,62
7	505,62	50,56	455
8	455,06	45,51	409,55
9	409,55	40,95	368,6
10	366,6	36,86	331,71
11	331,74	33,17	298,61
Razem	6695,36	669,54	6025,82
Wszystkie powstałę banki	3304,64	330,46	2974,18
System bankowy ogółem	10000	1000	9000

D=R/r=100/0,1=1000

R - stopa rezerw

R - suma z Banku Centralnego

WYKŁAD 4

Zmiana stopy rezerw była na jesieni. Wcześniej depozyty złotowe i walutowe były różne.

Od złotych od lokat wynosi 20% od dewizowych 9%

Stopa rezerw obowiązująca dla banków oznacza że każdy bank obowiązek zatrzymać 20%posiadanych depozytów złotowych i przekazać do banku centralnego.

Po zmianie przez NBP i ustaleniu na 5% dla wszystkich. Banki komercyjne nie tych pieniędzy w kredyty lecz w papiery wartościowe.

Instrumentem, który kształtował podaż pieniądza oprócz stopy rezerw jest:

• polityka otwartego rynku

• stopy procentowe banku centralnego

operacje otwartego rynku

akcje bonów pieniężnych NBP (mln zł)

dni do wykupu termin wykupu oferta sprzedaży oferta zakupu sprzedaż min. cena w % redukcje w % średnia ważna cena średnie rent pent.max

28 20,04,99 3000,00 2971,50 2971,50 90,9913 0,00 99,998 13,10 13,101

REPO

Zakup papierów wartościowych przez bank centralny

(zwiększają się płynne rezerwy banku komercyjnego)

Rewers REPO

Sprzedaż papierów wartościowych przez bank centralny bankom komercyjnym

( środki płynne pieniężnie banków komercyjnch są zamrażane)

Podst. stop. procent.:

- kredyt 21,5

średnio w maju kredyty na cele gospodarcze wynosiły 22%

Najczęsiciej używamy operacji otwartego rynku. Ich skuteczność jest największa.

Banki komercyjne jeśli potrzebują pieniędzy dla potrzymania płynności, jeśli nie mają własnych środków to mogą się zwrócić do banku centralnego(płacą pewien % - kredyt refinansowy udzielany bankom komercyjnym przez NBP - jest już wycofany

Obecnie:

1)- stopa redyskontowa weksla

2)- stopa kredytu lombardowego.

Ad.1 banki komercyjne mają w skarbcu różne papiery wartościowe(weksle). Przed upływem terminu weksla jeżeli bank potrzebuje pieniędzy to bank może je odsprzedać NBP ale traci na tym 15.5%

Ad.2 pod zastaw papierów wartościowych (21.5%) dla banku jest to koszt pozyskiwania pieniędzy

Stopa % odziaływuje na popyt na kredyt, czyli kredytobiorcę.

Stopa nominalna jest to:

r_n=22% - stopa nominalna

r_r =i - stopa realna

Jaka jest stopa realna (ile kosztował kredyt na cele gospodarcze)

1. ceny XII 99 były wyższe od cen z XII 98 o 9,8%

2. średnio rocznie

99 98 97

107,4% 111,8% 100

Jaka była inflacja w 99 roku?

Odp. Inflacja spadła w stosunku do 98 roku.

Który sposób jest poprawniejszy?

Średnioroczny

• GUS mierzy wskaźniki dla dóbr spożywczych co 10 dni (w skali roku 36 notowań)

Średnioroczny poziom cen pokazuje inflację. Rocznik statystyczny podaje śrenioroczny wskaźnik inflacji.

Kupujemy pralkę:

Cena=2000

Oprocentowanie kredytu= 20%

Kupując na raty = 2400

Jeżeli decydujemy się oszczędzać przez cały rok

Cena wzrosła o 7,4% = 2148

252*100/2148=11,73 realna

Wykład ? 30.III.00

Wartość globalna - zużycie pośrednie ( wartość zużytych materiałów, surowców, energii, usług obcych, kosztów podróży służbowych) = PKB

Jeśli od wartości globalnej danego przedsiębiorstwa odejmiemy zużycie pośrednie to otrzymamy PKB zwany inaczej produkcją czystą.

Wartość globalna.

Suma wartości globalnej produktów( wyrobów i usług) wszystkich sekcji gospodarczych( 13) narodowej a więc takich sekcji jak:

• Rolnictwo i łowiectwo

• Rybołówstwo i rybactwo

• Przemysł

• Budownictwo

• Handel i naprawy

• Hotele i restauracje

• Transport

• Pośrednictwo finansowe

• Obsługa nieruchomości i firm

• Administracja i obrona narodowa

• Edukacja

• Ochrona zdrowia

• Pozostała działalność usługowa komunalna, socjalna, i indywidualna

Lub

Suma wartości globalnej produktów ( wyrobów i usług) wszystkich sektorów instytucjonalnych, a więc tj.:

• Przedsiębiorstw niefinansowych

• Instytucji finansowych i ubezpieczeniowych

• Instytucji rządowych i samorządowych

• Gospodarstw domowych

• Instytucji niekomercyjnych

• Zagranica

Przykład:

Wartość produkcji zakładu produkującego buty wynosi: 20 000000

Zużycie pośrednie: skóra chemikalia guma energia usługi obce

11800000 8000000 1000000 1500000 800000 11800000

PKB : 8200000

Amortyzacja: 1500000

Wynagrodzenie za

pracę brutto : 600000

zysk brutto: 700000

Amortyzacji nie zaliczamy do zużycia pośredniego

1. Sektor przedsiębiorstw niefinansowych

sektory	Wartość globalna
osoby prawne samodzielne jednostki organizacyjne nie mające charakteru osoby prawnej ( spółka jawna, komandytowa) osoby prowadzące działalność gosp. ( zatrudniające ponad 5 osób) zakłady budżetowe i gosp. pomocnicze jednostek budżetowych prowadzące działalność gosp.	przychody ze sprzedaży produkcji marze zrealizowane w handlu wartość produkcji w formie świadczeń w naturze produkty przeznaczone na powiększenie wartości własnych środków trwałych przyrost zapasów wyrobów gotowych przyrost produkcji nie zakończonej

Produkcja wytworzona : 20 000 000

Sprzedaż : 19 500 000

+ przyrost zapasów

wyrobów gotowych: 500 000

Wartość globalna jest wartością wytworzoną.

2. sektor instytucji finansowych.

banki kantory wymiany walut biura maklerskie instytucje ubezpieczeniowe

Banki: przychody z prowizji działalności operacyjnej saldo odsetek pobranych i zapłaconych Kantory: saldo obrotów walut obcych. Biura maklerskie: saldo prowizji od operacji wykonywanych na własny rachunek suma prowizji od operacji zleconych na cudzy rachunek instytucje ubezp. - salda wpłacanych składek ubezpieczeniowych i zapłaconych odszkodowań.

3. instytucje rządowe i samorządowe.

jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze, jednostki budżetowe inne podmioty, których podstawami dochodowymi są dotacje budżetowe

- oszacowane koszty bieżącej działalności łącznie z amortyzacją.

4. sektor gospodarstw domowych

osoby fizyczne działające na własny rachunek( gospodarstwa indywidualne w rolnictwie i poza rolnictwem o zatrudnieniu do 5 osób) osoby fizyczne uzyskujące dochód z pracy najemnej.

przychody ze sprzedaży produktów ( z wyjątkiem gosp. indywidualnych w rolnictwie) przychody z szarej sfery produkcja w gosp. indywidualnym w rolnictwie wraz z przeznaczeniem na własne potrzeby usługi adwokackie usługi transportowe w rolnictwie inne przychody ( np. ze sprzedaży drewna z lasu, wymiany dewiz, wynajmu dzierżawy)

Wartość globalna : 20 mln.

PKB		Wynagrodzenie
Zużycie pośrednie		Zużycie pośrednie

5. sektor instytucji niekomercyjnych

organizacje społeczne partie polityczne związki zawodowe stowarzyszenia fundacje organizacje wyznaniowe umowna jednostka której działalność polega na rozdysponowaniu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych

Oszacowane koszty działalności bieżącej bez amortyzacji Pełna wartość odpisów na zakładowy fundusz świadczeń społecznych

6. zagranica

- podmioty gosp. będące własnością nierezydentów

saldo obrotów handlowych oraz wartości usług transportu, budownictwa, łączności. Saldo zakupów dokonywanych przez mieszkańców Polski zagranicą

Podział PKB:

1. pierwotny

2. wtórny

3. ostateczny

Dochód pierwotny podmiotów( zysk brutto= amortyzacja) Dochód pierwotny pracowników( wynagrodzenie brutto)

Zużycie pośrednie

Pierwotny podział PKB odbywa się w tych podmiotach w których został wytworzony i dzieli się na:

1. dochody pierwotne pracowników( wynagrodzenie brutto)

2. dochód pierwotny podmiotu ( zysk brutto + amortyzacja)

Wykład 6

Mechanizm podziału PKB

W tym wtórnym podziale uczestniczą finanse:

1. Podatki od produktów VAT, akcyza

2..Zyski brutto przedsiębiorstw

Wynagrodzenia i nadwyżka ekon. Brutto.

4. Zużycie pośrednie

Przy tworzeniu PKB dokonywane są codziennie. Przynajmniej co miesiąc pracownicy otrzymują wynagrodzenie.

Wtórny podział jest po to, aby pewnymi dochodami na swoje potrzeby dysponowały te osoby, które nie uczestniczą w osiąganiu dochodów pierwotnych.

• Zasiłki dla bezrobotnych

• Renciści i emeryci

Spożycie indywidualne- korzystamy z jakiś dóbr płacąc za nie z dochodów indywidualnych.

Produkcja globalna, zużycie pośrednie, produkt krajowy brutto w Polsce w 1997r.

Lp.	treść	W mln. zł	Struktura w %
1. 2. 3. 4. 5. 6.	Produkcja globalna Zużycie pośrednie PKB Saldo wymiany z zagranicą PKB wraz z saldem wymiany z zagranicą PKB z poz. 3 na 1 mieszkańca w zł w USD(3,28 zł/osobę)	981801 512429 469372 +20374 489746 12144 3702	100,0 52,2 47,5

140 mld - import

120 mld - eksport

PKB w przekroju sektorowym( w %) W Polsce w 1997

Lp.	treść	W mln. zł	Struktura w %
1. 2. 3. 4. 5. 6.	PKB Przedsiębiorstw Instytucje ubezpieczeniowe i finansowe Instytucje rządowe i samorządowe Gosp. domowe Instytucje niekomercyjne		100,0 46,3 1,2 11,8 27,1 0,9

Pierwotny podział PKB w Polsce w 1997

Lp.	treść	W mln. zł	Struktura w %
1 2. 3. 4. 5. 6. 7.	PKB -dochody pierwotne Gosp. domowe Wynagrodzenia pracowników najem. +nadwyżka ekon. Brutto Przedsiębiorstw Instytucje rządowe i samorządowe Instytucje ubezpieczeniowe i finansowe Instytucje niekomercyjne zagranica	489746 321581 77836 70197 -2552 2420 20374	100,0 66 15,9 14,3 4

Ostateczny podział produktu krajowego brutto w Polsce w 1997

Lp.	treść	W mln. zł	Struktura w %
1. 2. 3.	PKB Spożycie Akumulacja	489 373743 116006	100,0 76,3 23,7
4. 5. 6.	Spożycie Indywidualne Zbiorowe	373743 298061 75682	100,0 79,7 20,3
7. 8. 9. 10. 11. 12. 13.	Akumulacja(powiększenie zasobu śr. Trwałego, inwestycje dla konsum.) Nakłady brutto na śr. Trwałe Przyrost rzeczywistych śr. Obrotowych Sektory; przedsiębiorstw niefinansowych Instytucje ubezpieczeniowe i finansowe Instytucje rządowe i samorządowe Gosp. domowe

Na konsumpcję- 75%

Na konsumcję indywidualna- 0,8*75%=60%

Wykład 7

Finanse publiczne

Finanse prywatne

Przedsiębiorstwa państwowe traktowane są jako jednostki sektora publicznego. Pieniądze pochodzą z przedsiębiorstw państwowych.

Finanse prywatne różnią się od publicznych

• na nasze potrzeby (firm, pracowników) zaspokajane są przez..

f. prywatne ......są na nabywanie dóbr prywatnych.

f. publiczne - nasze potrzeby zaspakajane są w wyniku nie naszych bezpośrednich decyzji.

Dobra publiczne i prywatne

Jeśli ktoś za nas wydaje pieniądze i korzysta z dóbr naszych to są dobra publiczne

Podział dóbr publicznych wynika z pewnych cech fizycznych tych dóbr.

Pewnych dóbr nie można nabywać za pieniądze ( np.:krajobraz, czyste powietrze, bezpieczeństwo)

Dobra publiczne (społeczne) są zaliczane do dóbr prywatnych i publicznych są finansowane przez jeden z funduszy

Gdy jednostki dysponują nie swoimi pieniędzmi to tryb wydawania tych pieniędzy jest nieekonomiczny, nieefektywny.

Finanse publiczne dysponują:

• budżet państwa

• budżet samorządowy

• fundusze celowe

• fundusz ubezpieczeń społecznych

• pozostałe fundusze celowe

• fundacje publiczne

Ilość funduszy rozbija strukturę państwa

Instytucje nie posiadają swoich dochodów, dlatego czerpią je z innych podmiotów.

Przekrój instrumentarny:

1. podatki centralne - dochody w formie udziałów

2. podatki lokalne - dochody w formie udziałów

3. opłaty

4. cła

5. dochody z majątku publicznego ( czynsz)

6. składki ZUS

8. dotacje

9. kredyty państwowe i pożyczki publiczne

Funkcje finansów publicznych:

1. alokacja

2. redystrykcyjna

3. stabilizacyjna

ad.1 F.P są narzędziem alokacji zasobów w gospodarce

ad. 3 możliwość wykorzystywania dochodów i wydatków dla stabilizowań, dla łagodzenia zmian ............

Budżet

Najważniejsze narzędzie w gospodarce.

Jest to plan gromadzenia i wydatkowania środków publicznych będących w rękach władzy.

Jest to akt prawny w formie ustawy, upoważniający władzę wykonawczą do zgromadzenia dochodów do wydawania tych dochodów.

Jest to synchronizowany fundusz pieniężny państwa służący zaspokojeniu i realizacji .....państwa

Wydawanie

1. resorty, ministerstwa

2. wojewodowie

budżet ma 2 strony, występuje saldo (deficyt ) występuje gdy wydatki są większe od przychodów. Deficyt jest finansowany.

Długi publiczne -

Dług publiczny dzieli się na :

1. krajowy

2. zagraniczny

W budżetach samorządowych saldo zazwyczaj jest dodatnie

---