OBRAŻENIA KLATKI PIERSIOWEJ LAESIO THORAX

URAZY KLATKI PIERSIOWEJ TRAUMA THORAX

Przyczyny:

• Wypadki komunikacyjne ( 70%)

• Pobicia

• Upadki

• Przygniecenia

SCHEMAT OBRAŻEŃ KLATKI PIERSIOWEJ

OBRAŻENIA ZAMKNIĘTE OBRAŻENIA OTWARTE

Złamanie żeber pojedyncze Rany kl. piersiowej

Złamanie żeber mnogie Rany płuca

[ wiotka( cepowata) kl. piersiowa] Rany serca

Obrażenia narządów wewnętrznych

1. krwiak opłucnej

zamknięta

2. odma { otwarta

z nadciśnieniem

3. tamponada serca

ZŁAMANIE ŻEBER FRACTURA COSTAE

Złamanie żeber najczęściej dokonuje się w miejscu największej krzywizny( boczna powierzchnia kl. piersiowej).

Złamania trzech pierwszych żeber powstają tylko pod wpływem działania dużych sił i połączone są z ciężkim uszkodzeniem narządów klatki piersiowej( śmiertelność 50%).

Żebra IV-IX ulegają złamaniu w wyniku bezpośredniego uderzenia lub zgniecenia kl. piersiowej w kierunku przednio- tylnym. Uraz bezpośredni powoduje przemieszczenie końców złamanych żeber do wnętrza kl. piersiowej, co grozi uszkodzeniem płuc.

Dolne żebra otaczają j. brzuszną, dlatego ich złamanie może spowodować uszkodzenie narządów wewnątrzbrzusznych. Badając poszkodowanego trzeba w każdym przypadku wykluczyć obecność takich obrażeń.

Złamanie jednego żebra

Przyczyny:

• Uderzenie kl. piersiowej tępym narzędziem

• Skurcz mięśni przyczepiających się do kl. piersiowej

• Gwałtowny kaszel ( w szczególności u starszych osób).

Typowe objawy niepowikłanego złamania żebra:

• Silny ból nasilający się przy głębokim wdechu, przy kaszlu, ruchach tułowia lub ramion,

• Bolesność przy ucisku złamanego żebra i przy ucisku mostka w kierunku kręgosłupa.

Rozpoznanie:

• Wywiad

• Badanie dotykiem

• RTG kl. piersiowej ( W wielu przypadkach prześwietlenie nie uwidacznia złamania żebra).

Leczenie:

• Opaska elastyczna na kl. piersiową (przy najgłębszym wydechu poszkodowanego)

• Leki przeciwbólowe i przeciwkaszlowe ( codeina)

Złamanie wielu żeber

Złamanie wielu żeber i mostka może prowadzić do wytworzenia się tzw. okna kostnego., które powoduje powstawanie ruchów opacznych ruchów oddechowych. Powstaje wiotka klatka piersiowa, której towarzyszą następujące objawy:

• Ruchy opaczne klatki piersiowej

• Niemożność wytworzenia ciśnienia ujemnego w jamie opłucnej

• Hypoxia, hypercapnia, tachypnoe.

• Często towarzyszy stłuczenie płuca.

Leczenie:

• Intubacja, respirator - wentylacja naprzemiennym ciśnieniem dodatnim.

Złamanie mostka Fractura sternum

Przyczyny:

• Silny uraz bezpośredni np. uderzenie o kierownicę

Objawy:

• Silny ból w okolicy mostka i zniekształcenie mostka,

• Złamanie na granicy rękojeści i trzonu, przy czym rękojeść ulega przesunięciu do tyłu,

• Złamaniu mostka często towarzyszy złamanie kręgu.

Leczenie:

• Najczęściej zachowawcze

• Stosowanie leków p/ bólowych narkotycznych.

Wstrząśnienie klatki piersiowej Commotio thoracis

Przyczyna - mocne uderzenie w klatkę piersiową (nokaut bokserski)

Objawy:

• Przytomność nie zaburzona

• Odruchowy i wywołany bólem bezdech. Oddech wraca na ogół samoistnie po kilkunastu sekundach.

• Przy ciężkich urazach bezdech przedłużą się.

Postępowanie:

• Przy wydłużającym się bezdechu sztuczne oddychanie usta- usta/nos

• Nie wolno uciskać kl. piersiowej ( wykluczyć inne obrażenia)

Rozpoznanie wstrząśnienia kl. piersiowej ustal się dopiero po wykluczeniu innych obrażeń, widząc szybki powrót poszkodowanego do zdrowia.

Ściśnięcie klatki piersiowej Compressio thoracis

Przyczyny:

• Zgniecenie kl. piersiowej dużą siłą( przejechanie, przysypanie ziemią, gruzami)

Zespół objawów:

• Liczne wybroczyny na twarzy i szyi wraz z obrzękiem tych okolic. Ucisk powoduje zamknięcie żyły głównej górnej. Wzrasta gwałtownie ciśnienie w obszarze tej żyły( na twarzy i szyi w miejscach , gdzie nie przylega ubranie krwawe wybroczyny na skórze)

• Wybroczyny krwawe na spojówkach. Wolne od zmian są miejsca przykryte powiekami.

• W niektórych przypadkach występują przemijające objawy neurologiczne: zaburzenia świadomości, drgawki, przemijające porażenia.

Postępowanie:

Obserwacja poszkodowanego i wykluczenie innych obrażeń.

Krwawienie do jamy opłucnej HAEMORRHAGIA CAVUM PLEURAE

Powikłanie obrażeń płuca, uszkodzonych tętnic międzyżebrowych, tętnicy piersiowej wew., przepony i śródpiersia). W jamie kl. piersiowej może gromadzić się znaczne ilości krwi.

Objawy zależne od rozległości i współistniejących uszkodzeń. W razie nagromadzenia w opłucnej 500cm³ krwi może dojść do wstrząsu hipowolemicznego i fizycznych objawów płynu w kl. piersiowej.

Postępowanie:

• RTG klatki piersiowej

• Nakłucie opłucnej igłą w celu zmniejszenia zaburzeń oddechowych

• Torakotomia, jeśli krwawienie utrzymuje się.

Odma urazowa opłucnej Pneumothorax

Jest wynikiem wtargnięcia powietrza do jamy opłucnowej. Zależnie od tego, jak ukształtowane jest połączenie jamy opłucnej z atmosferą, odmę określa się jako zamkniętą, otwartą lub zastawkową.

Odma zamknięta

Obecność pewnej ilości powietrza w opłucnej be możliwości swobodnego przechodzenia tego powietrza do atmosfery i z powrotem. Powietrze to wtargnęło w czasie urazu, a następnie rana tworząc wrota wejścia powietrza zamknęła się, przerywając dalszy przepływ powietrza. Odma zamknięta jest najłagodniejsza postać odmy.

Przyczyny:

• Rany przenikające klatki piersiowej

• Urazy tępe

Objawy:

• Brak szmeru oddechowego nad polem płucnym po jednej stronie,

• Odgłos opukowy bębenkowy

• Wzmożone drżenie głosowe

• Radiologiczne- spadnięcie płuca; przesunięcie śródpiersia ku stronie zdrowej.

Postępowanie:

• Jeśli obszar spadniętego płuca nie przekracza 10% - brak szczególnego leczenia

( powietrze samoistnie ulegnie wchłonięciu)

• Nakłucie igłą II lub III przestrzeni międzyżebrowej od przodu, przedłużenie igły rurką i odprowadzenie rurki pod poziom wody( warunki szpitalne), na miejscu zdarzenia nakłucie + palec rękawiczki.

II. Odma otwarta

Stała łączność jamy opłucnej z atmosferą. Przy każdym ruchu oddechowym powietrze wpływa i wypływa z opłucnej.

Rzadko występuje w czasie pokoju. Rana klatki piersiowej ziejąca- upośledzenie funkcjonowania płuca po stronie zranienia a także upośledzenie oddychania drugiego płuca.

Występuje u poszkodowanego:

• Trzepotanie śródpiersia

Polega na przesuwaniu śródpiersia raz w lewo, raz w prawo wskutek zmian ciśnienia wywołanych oddechem zdrowego płuca. W otwartej odmie, w zranionej opłucnej panuje stałe ciśnienie atm., a druga strona wykonuje gwałtowne ruchy oddechowe ponieważ poszkodowany od czuwa duszność. Wskutek zmian śródpiersie przesuwa się raz w lewo, raz w prawo.

• Oddech opaczny lub paradoksalny

Wynika z tego, że gdy poszkodowany wykonuje wdech płucem zdrowej strony, to zasysa powietrze nie tylko z atmosfery, lecz także z płuca wyłączonego z oddychania. Gdy natomiast wykonuje wydech, wtedy wdmuchuje gazy wydechowe nie tylko tchawicą na zewnątrz, lecz także przez oskrzela do drugiego płuca, które wiotko spoczywa w otwartej opłucnej. Jest to oddech ,,paradoksalny”, powstały wskutek zmian ciśnienia wywołanych czynnością drugiego płuca. Zamiast wymiany gazowej z atmosferą, powietrze oddechowe wędruje z jednego płuca do drugiego, a rozprężanie i zapadanie płuca następuje w przeciwnych fazach oddechowych. Zaburzenia te mogą spowodować w krótkim czasie śmierć.

Ziejącą ranę zamknąć dużym opatrunkiem. Po zamknięciu kl. piersiowej odsysa się powietrze przez pozostawiony w opłucnej cewnik.

III. Odma zastawkowa( z nadciśnieniem)

Jest wynikiem jednokierunkowej możliwości wlotu powietrza do opłucnej. Rana powłok lub tkanki opłucnej tworzy zastawkę, przez którą powietrze wpływa do opłucnej, a nie może się cofnąć. Ciśnienie w opłucnej wzrasta.

Objawy:

• Ból, duszność

• Ruch opaczne kl. piersiowej

• Wdechowe ustawienie kl. piersiowej

• Zniesienie szmeru oddechowego

• Rozszerzenie zastoinowe żył szyjnych

• Sinica, wstrząs

Postępowanie:

Doraźną ulgę przynosi proste wbicie igły do opłucnej. Nakłucie igłą II lub III przestrzeni międzyżebrowej od przodu, przedłużenie igły rurką i odprowadzenie rurki pod poziom wody( warunki szpitalne), na miejscu zdarzenia nakłucie + palec rękawiczki

Odma podskórna

Obecność powietrza w wiotkiej tkance podskórnej . Przyczyny:

• Perforacja przełyku

• Otwarta rana kl. piersiowej

• Uraz płuca

• Uszkodzenia spowodowane działaniem wybuchu.

Objawy:

• Trzeszczenie pod skórą

Postępowanie:

• Tłumienie kaszlu

• Odbarczenie odmy przez nakłucie igłami tk. Podskórnej.

Stłuczenie płuca Contusio pulmonum

Ciężkie urazy mogą spowodować groźne dla życia uszkodzenia tk. płucnej. Dochodzi do uszkodzenia struktury tk. Płucnej pęcherzyków, rozerwanie naczyń krwionośnych i gromadzenie się krwi w oskrzelikach i pęcherzykach płucnych. Powstaje niedodma → ogniska pourazowego zapalenia płuc → ropień, martwica.

Objawy:

• Wstrząs

• Blady

• Pokryty lepkim zimnym potem

• Oddech szybki powierzchowny

Postępowanie:

• Utrzymanie powietrzności płuc i zapewnienie wentylację

• Zapobieganie zakażeniu.

Uraz ten obciążony jest wysoką śmiertelnością

5

---