LEKI PARASYMPATYKOMIMETYCZNE

I .Leki działające bezpośrednio na receptory

cholinergiczne

A. Acetylocholina i inne estry choliny

NAZWA	DAWKOWANIE	PREPARATY	ZASTOSOWANIE
ACETYLOCHOLINA	-	-	nie stosowana
METACHOLINA (Methacholine chloride)	p.o 500 mg i.m., s.c. 15 mg	Mecholyl -tabl.200mg -amp.25mg	-stany skurczowe naczyń -częstoskurcz napadowy
KARBACHOL (Carbachol chloride)	p.o. 2-4mg 3xdz.(max.12mg) s.c. 0,25 mg do oczu 0,75-3%	Carbachol - krople 3% Jestryl - krople 1% - tabletki 2mg - amp. 0,25mg a 1ml Doryl - tabletki 2mg -amp. 0,25mg a 1ml	-poperacyjna atonia jelit i pęcherza moczowego -jaskra
BETANECHOL (Bethanechol chloride)	p.o. 10-20 mg 2-4 x dz. s.c. 2,5-5 mg	Urecholine - tabletki 5,10,25 i50 mg - ampułki 5 mg a 1 ml Vesicholine - tabletki 25 mg	- pooperacyjna atonia jelit i pęcherza moczowego
FUTRETONIUM	p.o. 10 mg 3 x dz. s.c. 0,5 mg; do oczu 10%		-atonia jelit i pęcherza -jaskra

B. Alkaloidy

NAZWA	DAWKOWANIE	PREPARATY	ZASTOSOWANIE
MUSKARYNA	-	-	nie stosowana
AREKOLINA	-	-	nie stosowana
PILOKARPINA (Pilocarpinum hydrochloricum)	do oczu 0,5 - 4 % s.c. 5 - 10 mg	Pilocarpinum hydr.-krople 2% a 2 ml - maść 2% a 3g - amp.10mg a 1ml Pilocarpol -krople 1 i 2 % a 10 ml Pilopos - krople0,5;1,2i3% a 10ml	-jaskra -zatrucie atropiną -zwiększenie wydzielania śliny w laryngologii i stomatologii

II.Leki działające pośrednio - inhibitory

acetylocholinesterazy (IAchE)

1. Inhibitory odwracalne

NAZWA	DAWKOWANIE	PREPARATY	ZASTOSOWANIE
FIZOSTYGMINA (Physostigminum salicylicum)	do oczu 0,25 - 1% s.c. 0,25 - 0,5 g	Physostigminum salicylicum	- prawie wyłącznie w okulistyce (jaskra)
NEOSTYGMINA (Neostygmine methylsulfate)	do oczu do 5% p.o. 15 mg 3 x dz. (max.90 mg dz.) i.m.,i.v.,s.c. 0,25 - 1 mg	Polstigminum - tabletki 15 mg - ampułki 0,5 mg a 1ml Prostigmin - tabletki 15 mg - ampułki 0,5 mg a 1ml - krople 3%, maść 1% Syntostigmin - j.w.	- myasthenia gravis - atonia jelit i pęcherza - jaskra - zatrucie kurarą - zaparcie po morfinie
PIRYDOSTYGMINA (Pyridostygmine bromide)	p.o. 60-240 mg 3-4 x dz. (max.1,5g) i.m., s.c. 1-5 mg /24 h	Mestinon - tabletki 10 i 60 mg - ampułki 1 mg a 1 ml	-atonia jelit i pęcherza
DEMEKARIUM (Demecarium bromide)	do oczu 0,125 - 1%	Tosmilen - krople 0,25 i0,5% Humorsol - krople0,125 i0,25 %	- jaskra
EDROFONIUM (Edrophonium chloride)	Diagnostyka - 1-2 mg zatrucie - 10 mg co 5-10 min.(do 40 mg)	Tensilon -ampułki 10 mg a 1ml	- diagnostyka miastenii - zatrucie kurarą - !działa bardzo krótko!
AMBENONIUM (ambenonium chloride)	p.o. 5 - 30 mg 3-4 x dz.	Mytelase - tabletki i kaps.10 mg	- myasthenia gravis - atonia jelit i pęcherza moczowego

II. Inhibitory nieodwracalne

• estry kwasu tiofosforowego

• pestycydy - Systox, Metysystox, Wofatox, Azofos,

• Sadofos, Foschlor

• estry kwasu karbaminowego

- insektycydy - Karbaryl, Propoksus, Profam, Chloroprofam

• środki bojowe - tabun, sarin, soman

! łączą się one z miejscem E (estrowym ) AChE

• bardzo szybko przenikają one przez skórę, płuca,

• przewód pokarmowy,

• powodują silne pobudzenie PNS i zatrucie:

• bradykardia, drżenia mięśniowe, ślinotok,

• pocenie się, łzawienie, duszność, niepokój, drgawki,

• zwężenieźrenic;

LECZENIE ZATRUCIA:

1. ATROPINA - 1-4 mg i.v. co godzinę

2. Reaktywatory AChE - PRALIDOKSYM (Protopan)

- wlew 500 mg / 5-10 min

-! OBIDOKSYM (Toksobidin)

- ampułka 250 mg a 1 ml we wlewie

Leki porażające zakończenia PNS

- leki parasympatykolityczne

I. Akaloidy tropinowe

NAZWA	PREPARATY	DAWKOWANIE	ZASTOSOWANIE
ATROPINA (Atropinum sulfuricum)	Atropinum sulfuricum - amp. 0,5 i 1 mg a 1ml krople 1% a 2 ml Extractum Belladonnae siccum Extractum Belladonnae fluidum Tinctura Belladonnae Bellapan	0,25 - 2 mg / 24 h 0,2 - 1% 10-20 mg dosi , 30-50 mg die(150) 40-80 mg dosi, 120-200 mg die(600) 100-300 mg dosi, 300-1000 mg die tabl.0,25 mg (1-2 szt.) 2-3-x dz. roztwór 0,05%(10-20 kropli)	-diagnostyka okulistyczna -kolka jelitowa, wątrobowa, nerkowa -dychawica oskrzelowa -premedykacja -zatrucie glikozydami naparstnicy -ch.Parkinsona -zaburzenia przewodnictwa
HIOSCYNA (Scopolaminum)	Scopolaminum hydrobromicum - amp.0,5 mg	podskórnie 0,3-0,5 mg	- premedykacja -stany deliryczne, napady szału -łagodzenie bółów porodowych -działane przeciwwymiotne + j.w.

II. Leki stosowane w okulistyce

NAZWA	PREPARATY	DAWKOWANIE	ZASTOSOWANIE
Homatropinum hydrobromicum	Homatropin 1% Minims homatropine hydrobromide	1%	- diagnostyka ! nie poraża akomodacji !
Eukatropina	?	5%	- diagnostyka
Dibutolina	?	5-10%	- diagnostyka

III. Leki spazmolityczne i hamujące wydzielanie

soku żołądkowego

NAZWA	PREPARATY	DAWKOWANIE	ZASTOSOWANIE
BUTYLOBROMEK HIOSCYNY (Hyoscine butylbromide)	Scopolan - draż i czopki 10 mg Buscopan - draż i czopki 10 mg - ampułki 20 mg a 1 ml	10 - 20 mg do5 x dz. (max.200 mg) i.v.,s.c.,i.m. - 20 mg 3 x dz.	-stany skurczowe dróg moczowych, żółciowych, p.pokarmowego -choroba wrzodowa żołądka
ADYFENINA (Adiphenine hydrochloride)	Vegantin - draż. 75 mg Vegantophen - draż. 30 mg + 40 mg fenobarbitalu Vegentalgin - draż. 25 mg + 19 mg allobarbitalu + 110 mg aminofenazonu	75-150 mg 3 x dz. i.v., s.c. - 25 mg 1-2 x dz.	- j.w.
OKSYFENONIUM (Oxyphenonium bromide)	Spasmophen - tabl. 5 mg Spasmophen duplex - draż . 10mg Antrenyl - tabl. 5 mg Antrenyl duplex - draż. 10 mg	5 mg 3-4 x dz. (tabletki) 10 mg 2 x dz. (drażetki duplex o przedł działaniu)	- j.w.
OXYFENOCYKLIMINA (Oxyphenocyclimine HCl)	Daricol - tabl. 10 mg Daricon - tabl. 10 mg	5-10 mg 2 x dz.	-j.w. + nieżyt żołądka i jelit
TROPENZYLINA (Tropenziline bromide)	Palerol - tabl. i czopki 30 mg + 170 mg piperylonu	1-3 draż. 3 x dz.	-j.w. +stosowane podczas rekto- i cytoskopii, przy hipertonii macicy
PROPANTELINA (Propantheline bromide)	Pro - Banthine - tabl. 7.5 i 15 mg - fiolki 30 mg	15 mg 3 x dz. 30 mg po rozpuszczeniu w 10 ml	-j.w.
DIFERMANIL (Diphermanil methylsulfate)	Prantal - tabl. 50 i 100 mg - draż. 100 mg retard	3 x dz.	-j.w.
IZOPROPAMID (Isopropamide iodide)	Darbid - tabl. 5 mg Priamide	5 - 10 mg co 12 h przed posiłkami	-j.w
PIPENZOLAT (Pipenzolate bromide)	Piptal - tabl. 5 mg	5 mg 3 x dz przed posiłkami	-j.w.
TRICYKLAMOL	Elorine -tabl. 50 mg	50 mg 3 x dz.	-j.w. + choroba Parkinsona

IV.Selektywni antagoniści receptorów M1 i M2

1. Pirenzepina (Gastrozepin) - selektywny bloker M1 stosowany

w chorobie wrzodowej żołądka.

• dawkowanie 3 razy dziennie 1 tabletkę 50mg na

• 1/2 godz. przed

• posiłkiem przez 2-4 tygodnie

2. Ipratropium (Atrovent) - selektywny bloker M2 stosowany

w dychawicy oskrzelowej

- dawkowanie 3-4 razy dziennie 1-2 inhalacje aerozolu

receptory cholinergiczne

A. Acetylocholina i inne estry choliny

NAZWA	PREPARATY	ZASTOSOWANIE
ACETYLOCHOLINA	-	nie stosowana
METACHOLINA (Methacholine chloride)	Mecholyl -tabl.200mg -amp.25mg	-stany skurczowe naczyń -częstoskurcz napadowy
KARBACHOL (Carbachol chloride)	Carbachol - krople 3% Jestryl - krople 1% - tabletki 2mg - amp. 0,25mg a 1ml Doryl - tabletki 2mg -amp. 0,25mg a 1ml	-poperacyjna atonia jelit i pęcherza moczowego -jaskra
BETANECHOL (Bethanechol chloride)	Urecholine - tabletki 5,10,25 i50 mg - ampułki 5 mg a 1 ml Vesicholine - tabletki 25 mg	- pooperacyjna atonia jelit i pęcherza moczowego
FUTRETONIUM		-atonia jelit i pęcherza -jaskra

B. Alkaloidy

NAZWA	PREPARATY	ZASTOSOWANIE
MUSKARYNA	-	nie stosowana
AREKOLINA	-	nie stosowana
PILOKARPINA (Pilocarpinum hydrochloricum)	Pilocarpinum hydr.-krople 2% a 2 ml - maœæ 2% a 3g - amp.10mg a 1ml Pilocarpol -krople 1 i 2 % a 10 ml Pilopos - krople0,5;1,2i3% a 10ml	-jaskra -zatrucie atropiną -zwiększenie wydzielania śliny w laryngologii i stomatologii

II.Leki działające pośrednio -

inhibitory acetylocholinesterazy (IAchE)

1. Inhibitory odwracalne

NAZWA	PREPARATY	ZASTOSOWANIE
FIZOSTYGMINA (Physostigminum salicylicum)	Physostigminum salicylicum	- prawie wyłącznie w okulistyce (jaskra)
NEOSTYGMINA (Neostygmine methylsulfate)	Polstigminum - tabletki 15 mg - ampułki 0,5 mg a 1ml Prostigmin - tabletki 15 mg - ampułki 0,5 mg a 1ml - krople 3%, maść 1% Syntostigmin - j.w.	- myasthenia gravis - atonia jelit i pęcherza - jaskra - zatrucie kurarą - zaparcie po morfinie
PIRYDOSTYGMINA (Pyridostygmine bromide)	Mestinon - tabletki 10 i 60 mg - ampułki 1 mg a 1 ml	-atonia jelit i pęcherza
DEMEKARIUM (Demecarium bromide)	Tosmilen - krople 0,25 i0,5% Humorsol - krople0,125 i0,25 %	- jaskra
EDROFONIUM (Edrophonium chloride)	Tensilon -ampułki 10 mg a 1ml	- diagnostyka miastenii - zatrucie kurarą - !działa bardzo krótko!
AMBENONIUM (ambenonium chloride)	Mytelase - tabletki i kaps.10 mg	- myasthenia gravis - atonia jelit i pęcherza moczowego

II. Inhibitory nieodwracalne

• estry kwasu tiofosforowego - pestycydy - Systox, Metysystox, Wofatox, Azofos, Sadofos, Foschlor

• estry kwasu karbaminowego - insektycydy - Karbaryl, Propoksus, Profam, Chloroprofam

• środki bojowe - tabun, sarin, soman

! łączą się one z miejscem E (estrowym ) AChE

• bardzo szybko przenikają one

• przez skórę, płuca,

• przewód pokarmowy, powodują

• silne pobudzenie PNS i zatrucie:

• bradykardia, drżenia mięśniowe,

• ślinotok, pocenie się, łzawienie,

• duszność, niepokój, drgawki,

• zwężenieźrenic;

LECZENIE ZATRUCIA:

1. ATROPINA - 1-4 mg i.v. co godzinę

2. Reaktywatory AChE -

3. PRALIDOKSYM (Protopan)

4. - wlew 500 mg / 5-10 min

-! OBIDOKSYM (Toksobidin)

- ampułka 250 mg a 1 ml we wlewie

Leki porażające zakończenia PNS -

leki parasympatykolityczne

I. Akaloidy tropinowe

NAZWA	PREPARATY	ZASTOSOWANIE
ATROPINA (Atropinum sulfuricum)	Atropinum sulfuricum - amp. 0,5 i 1 mg a 1ml krople 1% a 2 ml Extractum Belladonnae siccum Extractum Belladonnae fluidum Tinctura Belladonnae Bellapan	-diagnostyka okulistyczna -kolka jelitowa, wątrobowa, nerkowa -dychawica oskrzelowa -premedykacja -zatrucie glikozydami naparstnicy -ch.Parkinsona -zaburzenia przewodnictwa
HIOSCYNA (Scopolaminum)	Scopolaminum hydrobromicum - amp.0,5 mg	- premedykacja -stany deliryczne, napady szału -łagodzenie bółów porodowych -działane przeciwwymiotne + j.w.

II. Leki stosowane w okulistyce

NAZWA	PREPARATY	ZASTOSOWANIE
Homatropinum hydrobromicum	Homatropin 1% Minims homatropine hydrobromide	- diagnostyka ! nie poraża akomodacji !
Eukatropina	?	- diagnostyka
Dibutolina	?	- diagnostyka

III. Leki spazmolityczne i hamujące

wydzielanie soku żołądkowego

NAZWA	PREPARATY	ZASTOSOWANIE
BUTYLOBROMEK HIOSCYNY (Hyoscine butylbromide)	Scopolan - draż i czopki 10 mg Buscopan - draż i czopki 10 mg - ampułki 20 mg a 1 ml	-stany skurczowe dróg moczowych, żółciowych, p.pokarmowego -choroba wrzodowa żołądka
ADYFENINA (Adiphenine hydrochloride)	Vegantin - dra¿. 75 mg Vegantophen - dra¿. 30 mg + 40 mg fenobarbitalu Vegentalgin - dra¿. 25 mg + 19 mg allobarbitalu + 110 mg aminofenazonu	- j.w.
OKSYFENONIUM (Oxyphenonium bromide)	Spasmophen - tabl. 5 mg Spasmophen duplex - dra¿ . 10mg Antrenyl - tabl. 5 mg Antrenyl duplex - dra¿. 10 mg	- j.w.
OXYFENOCYKLIMINA (Oxyphenocyclimine HCl)	Daricol - tabl. 10 mg Daricon - tabl. 10 mg	-j.w. + nieżyt żołądka i jelit
TROPENZYLINA (Tropenziline bromide)	Palerol - tabl. i czopki 30 mg + 170 mg piperylonu	-j.w. +stosowane podczas rekto- i cytoskopii, przy hipertonii macicy
PROPANTELINA (Propantheline bromide)	Pro - Banthine - tabl. 7.5 i 15 mg - fiolki 30 mg	-j.w.
DIFERMANIL (DIphermanil methylsulfate)	Prantal - tabl. 50 i 100 mg - dra¿. 100 mg retard	-j.w.
IZOPROPAMID (Isopropamide iodide)	Darbid - tabl. 5 mg Priamide	-j.w
PIPENZOLAT (Pipenzolate bromide)	Piptal - tabl. 5 mg	-j.w.
TRICYKLAMOL	Elorine -tabl. 50 mg	-j.w. + choroba Parkinsona

IV.Selektywni antagoniści receptorów

M1 i M2

1. Pirenzepina (Gastrozepin) - selektywny bloker

2. M1 stosowany w chorobie wrzodowej żołądka.

dawkowanie 3 razy dziennie 1 tabletkę 50mg na ˝

godz. przed posiłkiem przez 2-4 tygodnie

2. Ipratropium (Atrovent) - selektywny bloker

3. M2 stosowany w dychawicy oskrzelowej

- dawkowanie 3-4 razy dziennie 1-2 inhalacje aerozolu

---