I Przegląd taksonomiczny bakterii omawianych na wykładach z mikrobiologii

Domena Archaea

1. typ Euryarchaeota

2. typ Crenarchaeota

Uwaga: wiadomo, że istnieje jeszcze trzeci typ - „Korarchaeota”, ale żadnego gatunku nie udało się wyhodować.

Domena Bacteria

(liczy obecnie 23 typy; na wykładach omawialiśmy bakterie należące do 12 typów)

1. typ „Deinococcus-Thermus”

2. typ Chloroflexi

3. typ Nitrospirae

4. typ Cyanobacteria

5. typ Chlorobi

6. typ Planctomycetes

7. typ Chlamydiae

8. typ Spirochaetes

9. typ Bacteroidetes

10. typ Actinobacteria

11. typ Proteobacteria:

1. klasa „Alphaproteobacteria”

2. klasa „Betaproteobacteria”

3. klasa „Deltaproteobacteria”

4. klasa „Epsilonproteobacteria”

12. typ Firmicutes:

• a) klasa „Bacilli”

• b) klasa „Clostridia”

c) klasa Mollicutes

Uwaga: nazwy w cudzysłowie nie są jeszcze formalnie zaakceptowane.

I Domena Archaea

Typ/rodzaj	Charakterystyka rodzaju
Euryarcheota
(Ferroplasma)
Halobacterium
Methanobacterium
Picrophilus
Pyrococcus
Crenarcheota
Pyrolobus
Sulfolobus
Thermoproteus

II Domena Bacteria

Typ/rodzaj	Charakterystyka rodzaju
„Deinococcus/Thermus”
(Deinococcus)
Thermus
Chloroflexi
Chloroflexus
(Nitrospirae)
(Nitrospira)
Cyanobacteria
Anabaena
Nostoc
Oscillatoria
Prochloron
Synechococcus
Chlorobi
Chlorobium
Planctomycetes
(Pirellula)
Planctomyces
Chlamydiae
Chlamydia
Spirochaetes
(Spirochaeta)
Borrelia
Treponema
Bacteroidetes
Bacteroides
Cytophaga
Actinobacteria
Bifidobacterium
(Cellulomonas)
Corynebacterium
Micrococcus
Mycobacterium
Propionibacterium

UWAGA! Nazwy w nawiasach nie są obowiązkowe (dotyczy to wszystkich tabel)

II Domena Bacteria (cd) - typ Proteobacteria

Klasa/rodzaj	Charakterystyka rodzaju
(„Alphaproteobacteria”)
Acetobacter
Magnetospirillum
Nitrobacter
Paracoccus
Rhizobium
Rhodobacter
Rickettsia
(Zymomonas)
(„Betaproteobacteria”}
Bordetella
Gallionella
Neisseria
Nitrosomonas
Sphaerotilus
Thiobacillus
(„Gammaproteobacteria”)
Azotobacter
Beggiatoa
Chromatium
Citrobacter*
Enterobacter*
Escherichia*
Haemophilus
Legionella
Methylococcus
Nitrococcus
Nitrosococcus
Pseudomonas
Salmonella*
Serratia*
Shigella*
Thiomargarita
Vibrio
Xanthomonas
(Xenorhabdus*)
Yersinia*
(„Deltaproteobacteria”)
Bdellovibrio
Desulfovibrio
Geobacter
(Nitrospina)
(„Epsilonproteobacteria”)
Campylobacter
Helicobacter

*należą do rodziny Enterobacteriaceae

II Domena Bacteria (cd) - typ Firmicutes

Klasa/rodzaj	Charakterystyka rodzaju
(„Clostridia”)
Clostridium
Desulfotomaculum
Epulopiscium
Heliobacterium
(Mollicutes)
Mycoplasma
(„Bacilli”)
Bacillus
Enterococcus
Lactobacillus
Lactococcus
Leuconostoc
Listeria
Staphylococcus
Streptococcus

UWAGA: W przypadku bakterii chorobotwórczych należy znać zarówno nazwę rodzajową jak i gatunkową.

II Historia mikrobiologii

1. Antoni van Leeuwenhoek - konstruktor mikroskopów, 1684 - pierwszy opis drobnoustrojów

2. Edward Jenner - szczepienia przeciw ospie (1798)

3. Ludwik Pasteur (1822-1895) - obalenie teorii samorództwa; pasteryzacja, sterylizacja wysoką temperaturą; zbadanie roli drożdży w fermentacji; badania laseczki wąglika; opracowanie szczepionek (wąglik, wścieklizna, cholera drobiu)

4. Robert Koch (1843-1910) - badania laseczki wąglika; postulaty Kocha; barwienie bakterii, podłoża stałe i czyste kultury; wykrycie bakterii wywołujących gruźlicę i cholerę

5. Joseph Lister - metody aseptyki w chirurgii (1867)

6. Christian Gram - różnicująca metoda barwienia bakterii (1884)

7. Martinus Beijerinck (1851-1931) - metoda wzbogacania hodowli (selekcja mikroorganizmów z próbek środowiskowych dzięki zastosowaniu określonych pożywek i warunków); wyizolował po raz pierwszy czyste kultury różnych bakterii glebowych i wodnych (np. tlenowców wiążących azot czy bakterii siarkowych); badania mozaiki tytoniu - koncepcja wirusa

8. Sergiusz Winogradski (1856-1953) - badania bakterii glebowych uczestniczących w obiegu azotu (bakterie nitryfikacyjne) i siarki (bakterie utleniające związki siarki); koncepcja chemolitototrofii; wzrost autotroficzny chemolitotrofów; izolacja pierwszej bakterii wiążącej azot (Clostridium pasteurianum)

9. F.W. Twort (1914) i M. d'Hérelle (1917) - wykrycie bakteriofagów

10. Paul Ehrlich - czynniki chemoterapeutyczne (1908)

11. Frederick Griffith - transformacja u dwoinki zapalenia płuc (1928)

12. Alexander Fleming - penicylina (1929)

Przykłady pytań egzaminacyjnych

I. Pytania nietestowe

Punktowanie odpowiedzi od 0 do 2 punktów.

Przykłady:

1. Scharakteryzuj Epulopiscium fishelsoni, używając nie więcej niż 7 słów.

Odpowiedź: Firmicutes, chemoorganoheterotrof, symbiont cyrulika, długość 600 μm

(w odpowiedzi będzie liczonych tylko 7 pierwszych słów)

2. Uzupełnij tabelę.

Gatunek bakterii	Typ pokarmowy	Źródło węgla	Źródło azotu
Escherichia coli
Paracoccus versutus

3. Wymień 2 przykłady bakterii, u których występuje struktura X..

Odpowiedź: Xylella fastidiosa; Erwinia carotovora

(w odpowiedzi będą punktowane tylko 2 pierwsze przykłady)

4. Wymień dwa enzymy, uczestniczące w procesie Z.

Odpowiedź: X-aza; Y-aza

II. Pytania testowe

1. Test jednokrotnego wyboru;

2. za prawidłową odpowiedź +1 (plus jeden) punkt;

3. za nieprawidłową odpowiedź -0,5 (minus pół) punktu;

4. brak odpowiedzi 0 (zero) punktów.

Przykład:

1. W przypadku namnożenia się bakterii AB:

1. ilość związku X wzrośnie, a związku Y zmaleje;

2. ilość związku X zmaleje i pojawi się związek Z;

3. pojawi się związek X, a ilość Y zmaleje

2. Do wiązania azotu zdolne są bakterie:

1. A, B i C;

2. A, D i C

3. C, B i Z

7

---