prawo ćwiczenia, 4 semestr, prawo żywności, Prawo

Przedmiot: Prawo żywnościowe

Kierunek: Technologia Żywności i Żywienie Człowieka, Rok:II mgr

Ćwiczenie 2

Temat: Rodzaje norm i ich budowa

Cel ćwiczenia: Zapoznanie studentów z rodzajami norm, ich budową a także samodzielnym tworzeniem tego typu dokumentów.

Przebieg ćwiczenia:

Wprowadzenie
Zapoznaj się z normami dostarczonymi przez Prowadzącego ćwiczenie i wypełnij tabelkę.

Lp.	Numer normy	Tytuł normy	Rodzaj normy	Uwagi
1.	PN-86 A-86908	Tłuszcze roślinne jadalne Rafinowane pleje roślinne	Polska Norma
2.	PN-92 A-86907	Margaryna wspólne wymagania i badania	Polska Norma
3.	PN-EN ISO 787-5:1999	Ogólne metody badań pigmentów i wypełniaczy. Oznaczanie liczby olejowej	Polska Norma
4.	PN-EN ISO 787-9:2000	gólne metody badań pigmentów i wypełniaczy. Oznaczanie wartości pH wodnej zawiesiny	Polska Norma
5.	ZN - ZChP 435 : 2007	Pigmenty nieorganiczne TYTANPOL® BIEL TYTANOWA	NORMA ZAKŁADOWA

Napisz z jakich elementów (punktów) składają się normy dostarczone przez Prowadzącego.

PN-86 A-86908 Wstęp, podział i oznaczenie, wymagania, Pakowanie, przechowywanie i transport, badania

PN-92 A-86907 Wstęp, sposób budowy oznaczenia, wymagania, Pakowanie, przechowywanie i transport, badania

ZN - ZChP 435 : 2007 PRZEDMIOT NORMY, ZAKRES STOSOWANIA, NORMY ZWIĄZANE, PODZIAŁ I OZNACZENIE, WYMAGANEWŁAŚCIWOŚCI, PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT, BADANIA

Wymyśl nowy produkt żywnościowy. Spróbuj sporządzić projekt normy dla tego produktu.

Norma zakładowa NZ-56/A-352866

1. WSTĘP

Przedmiot normy. Przemysłowa produkcja soku pitnego z pomidorów.
Określenia

1.2.1. Likopen - organiczny związek chemiczny z grupy ksantofilów, węglowodór nienasycony.

1.2.2. Kwas chlorogenowy - naturalny polifenol, antyoksydant i kwas organiczny, znajdujący się głównie w zielonych liściach i owocach kawowca, głogu, karczochach, pokrzywie.

1.2.3. Kwas kumarowy - organiczny związek chemiczny z grupy aromatycznych hydroksykwasów, pochodna kwasu cynamonowego

2. Charakterystyka wyrobu gotowego (produktu)

2.1. Definicja produktu

Sok pomidorowy jest to upłynniona część owocu pomidora, przez rozdrobnienie miąższu świeżych pomidorów, oddzielenie nasion i skórek, zawierająca naturalne składniki pomidorów utrwalona termicznie przez pasteryzację tradycyjną lub przez aseptyczny rozlew.

3. Wymagania

3.1 Wymagania organoleptyczne

Barwa powinna być właściwa dla użytych surowców, zmieniona procesem technologicznym (jednolita, jasnoczerwona z odcieniem pomarańczowym, charakterystyczna dla soku pomidorowego).Zapach powinien być charakterystyczny dla użytych składników (soku pomidorowego), nieznacznie zmieniony procesem technologicznym, bez zapachów obcych. W soku widoczna jest zawiesina z przetartych części miazgi.

3.2. Wymagania fizykochemiczne

Sok pomidorowy występuje w postaci cieczy. Jego wartość pH nie może przekraczać 4. Maksymalny udział soli spożywczej w soku powinien wynieść nie więcej niż 15%. Zanieczyszczenia mineralne nie mogą stanowić więcej niż 0,03% produktu. Maksymalne zawartości metali ciężkich, szkodliwych dla zdrowia, które mogą występować w soku przedstawia poniższa tabelka:

ołów	miedź	arsen	cyna	cynk
0,4 mg/kg	3,5 mg/kg	0,2 mg/kg	50 mg/kg	5 mg/kg

3.3 Wymagania mikrobiologiczne

Zdecydowanie największe wymagania mikrobiologiczne występują pod koniec procesu produkcji bowiem ze względu na specyficzną mikroflorę pomidorów i występowanie w nich termoodpornych drobnoustrojów.

3.4. Opakowania jednostkowe

Na rynku soków pomidorowych zauważamy, że najczęściej jest on przelewany do kartonowych pojemników lub szklanych butelek o pojemności: w kartonach są o pojemności 1L i 200ml, natomiast szklane o pojemności 330ml.

3.5. Warunki przechowywania

Przechowywać w pomieszczeniach o temp w granicach 0-16˚C i wilgotności względnej ok. 72%. Magazyny przeznaczone do składowania przetworów owocowych powinny być zamknięte, czyste, suche, bez zapachów, zabezpieczone przed gryzoniami.

4. Transport

4.1. Warunki transportu

Transport samochodowy(ciężarowy). Temperatura wewnątrz naczepy 0 -16˚C. Ułożenie wielowarstwowe opakowań zbiorczych. Duże kartony 1L pakować w kartony zbiorcze po 12 szt. a następnie paletyzować.

4.2. Informacje które powinny znajdować się na etykiecie

Oznakowanie opakowań jednostkowych powinno zawierać co najmniej następujące informacje:

- numer normy;

- nazwa wyrobu;

- wykaz składników i surowców;

- datę minimalnej trwałości

- ,,Najlepiej spożyć przed końcem.''.

- zawartość netto;

- nazwę i adres producenta;

- oznaczenie partii.

5. Badania

5.1. Podgrzewanie miazgi pomidorowej - wg NZ-58/ B-32416
5.2. Wyciskanie oddzielanie soku od miazgi - wg BN-22/C-85045

5.3. Odpowietrzanie soku - wg NZ-36/A-64825

5.4. Homogenizacja soku - wg NZ-56/A-352846

5.5. Sterylizacja (utrwalanie termiczne) - wg NZ-63/B-21749

5.6. Oceny wyników badań. Wartości liczbowe występujące w normie oraz wyniki obliczeń należy interpretować wg AD-85/A-15478

5.7. Ocena partii. Partia produktu odpowiada wymaganiom normy, jeżeli pobrane próbki badane wg od 5.1.-5.6. wykażą cechy zgodne z wymaganiami niniejszej normy.

Podsumowanie i zaliczenie ćwiczenia.

Norma - dokument będący wynikiem normalizacji i standaryzujący jak najszerzej pojętą działalność badawczą, technologiczną, produkcyjną, usługową. Podaje do powszechnego i stałego użytku sposoby postępowania lub cechy charakterystyczne wyrobów, procesów lub usług. Norma może mieć albo charakter dokumentu technicznego i wtedy jej stosowanie jest fakultatywne albo prawno-technicznego, którego stosowanie jest obligatoryjne.

Rodzaje norm i instytucje normalizacyjne

Każda autonomiczna organizacja ma prawo do ustalania norm i ich wdrażania w obszarze swoich wpływów i uprawnień. Znaczenie i autorytet organizacji w tym zakresie zależy od zasięgu stosowania opracowanych przez nią norm. Normy tworzone na wewnętrzny użytek organizacji są opracowywane i wdrażane zgodnie z obowiązującym w niej systemem zarządzania. Natomiast normy zewnętrzne wdrażane w danej organizacji występują jako:

— normy obligatoryjne, których stosowanie obowiązuje z mocy prawa ustanowionego przez odpowiednie władze państwowe,

— normy fakultatywne, których stosowanie obowiązuje z mocy dobrowolnie zawartej umowy, ugruntowanej tradycji lub przyjętej powszechnie konwencji.

W działalności normalizacyjnej w gospodarce można wyróżnić następujące poziomy i podmioty ją prowadzące:

— poziom normalizacji przemysłowej, realizowanej przez przedsiębiorstwa, ich związki i pozarządowe stowarzyszenia normalizacyjne,

— poziom normalizacji państwowej, realizowanej przez instytucje rządowe lub instytucje upoważnione (akredytowane), zgodnie z ustalonym porządkiem prawnym,

— poziom normalizacji ponadpaństwowej, realizowanej przez organizacje (stowarzyszenia, federacje) międzynarodowe o różnym zasięgu oddziaływania.

Normy przemysłowe zdobywają pozycję i uznanie w zależności od autorytetu organizacji opracowujących oraz stosujących te normy. W związku z tym wysoką rangę mają normy wielkich i przodujących w poszczególnych branżach (gałęziach, sektorach) przedsiębiorstw produkcyjnych lub handlowych. Własne układy norm są tworzone w ramach wielkich struktur produkcyjno-użytkowych, takich jak łączność, kolej, wojsko, służba zdrowia. W normalizacji przemysłowej znaczącą rolę odgrywają towarzystwa ubezpieczeniowe oraz renomowane stowarzyszenia rzeczoznawców technicznych. Organizacje te współuczestniczą w tworzeniu technicznych konwencji, wymagań, procedur, metod badań, klasyfikacji oraz opracowują ekspertyzy, prowadzą badania i sporządzają atesty (certyfikaty).

Poziom normalizacji państwowej powinien wspomagać i harmonizować normalizację przemysłową oraz ponadpaństwową, a także zabezpieczać interesy ogólnospołeczne i ogólnogospodarcze. Normy państwowe (w Polsce oznaczone znakiem PN) wspomagające i harmonizujące mają na ogół charakter fakultatywny, a zabezpieczające — obligatoryjny. Jednym z celów normalizacji państwowej jest także rozszerzenie zakresu kompatybilności norm.

Organizacje poziomu normalizacji ponadpaństwowej zmierzają do ujednolicenia oraz harmonizacji silnie zróżnicowanych i niespójnych poziomów normalizacji przemysłowej i państwowej w poszczególnych krajach określonych wspólnot międzynarodowych. Szczególnie duże znaczenie do działań normalizacyjnych i potrzeby ich ujednolicenia przywiązuje się w krajach Unii Europejskiej. Normy są w niej wyraźnie traktowane jako istotny czynnik postępu jakościowego oraz przełamywania barier w integrującym się i rozszerzanym wspólnym rynku.

Na poziomie normalizacji ponadpaństwowej działa wiele znanych organizacji międzynarodowych, np. ISO (International Standard Organization), CEE, IEC, oraz federacji krajowych stowarzyszeń normalizacyjnych, np. CENELEC, CEN. Instytucje te przyjmują na ogół negocjacyjny tryb opracowywania projektów norm (dyrektyw) oraz demokratyczny sposób ich przyjmowania (przez głosowanie). Nie są to instytucje rządowe, a przyjmowane normy nie są obligatoryjne. Normy te mogą być wprowadzane w poszczególnych państwach w trybie właściwym dla tych państw.

Podział norm

Normy jakościowe

przedmiotowe; określające cechy i wymagania techniczne dla wyrobów
normy czynnościowe; określają metody kontroli jakości wyrobów
normy znaczeniowe określające poprawne nazewnictwo, definicje pojęć.

Normy ilościowe(normy nakładów)

pracy -określające nakłady czasu na wykonanie wyrobu lub usługi Normy materiałowe-określające ilości potrzebnych materiałów
pracy maszyn- określające rodzaj i czas pracy maszyn

Normy zharmonizowane

Dotyczą tego samego przedmiotu, ale zatwierdzone są przez różne jednostki normalizujące, zapewniające zmienność wyrobów, procesów lub wzajemne rozumienie wyników badań lub informacji podawanych zgodnie z tymi normami. Normy zharmonizowane mogą się różnić co do sposobu prezentacji lub nawet treści:

Normy ujednolicone

To normy zharmonizowane, które są identyczne co do treści ale nie co do sposobu prezentacji.

Normy identyczne

To normy zharmonizowane, które są identyczne co do treści i sposobu prezentacji.

Instytucje lub organizacje publikujące normy:

Organizacje o zasięgu krajowym

Normy publikowane pre tego typu organizacje mają ograniczony zakres stosowania. Dotyczą one na działań na terenie państw, w których zostały opublikowane. Niekiedy są stosowane szerzej np. w handlu międzynarodowym, podczas produkcji na obcy rynek oraz gdy umownie uznano za celowe ich stosowanie poza granicami kraju publikacji. W Polsce normami tego rodzaju są Polskie Normy. W innych krajach stosuje się np..

American National Standards Institute (ANSI) - USA
Deutsches Institut für Normung (DIN) - Niemcy
Institut belge de normalisation (IBN) - Belgia
British Standards Institution (BSI) - Wielka Brytania
Association française de normalisation (AFNOR) -Francja
Österreichisches Normungsinstitut (ON) - Austria
Czech Standards Institute (CSNI) - Czechy
Dansk Standard (DS) - Dania
Asociación Española de Normalización y Certificación (AENOR) - Hiszpania
Suomen Standardisoimisliitto (SFS) - Finlandia
Swedish Standards Institut (SIS) - Szwecja
Schweizerische Normen-Vereinigung (SNV) - Szwajcaria

Organizacje międzynarodowe

Normy publikowane przez organizacje międzynarodowe mają różny zasięg stosowania. Na ogół są przyjmowane w państwach należących do danej organizacji. Zaletą tych norm jest roległy obszar stosowania znacznie ułatwiający współpracę międzynarodową w produkcji, handlu, technice
i gospodarce. Przykładowe organizacje międzynarodowe publikujące normy.

Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna (ISO)
Międzynarodowa Komisja Elektrotechniczna (IEC)
Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN)
Europejski Komitet Normalizacji Elektrotechnicznej (CENELEC)
Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSIMiędzynarodowy Związek Telekomunikacyjny (ITU)

Stan prawny

Do 31 grudnia 1993 roku stosowanie PN było obowiązkowe i pełniły one rolę przepisów. Nieprzestrzeganie postanowień PN było naruszeniem prawa. Od 1 stycznia 1994 roku stosowanie PN jest dobrowolne, przy czym do 31 grudnia 2002 istniała możliwość, przez właściwych ministrów i w pewnych przypadkach nakładania obowiązku stosowania PN. Od 1 stycznia 2003 stosowanie PN jest już całkowicie dobrowolne.

Przywoływanie PN w rozporządzeniach ministrów nie skutkuje nałożeniem obowiązku ich stosowania, ponieważ jest to niezgodne z regułami legislacyjnymi - akt prawny niższego rzędu nie może zmieniać postanowień aktu wyższego rzędu.

Polska Norma a Unia Europejska

Od chwili ratyfikacji Traktatu ateńskiego 1 maja 2004 r., na mocy którego Polska stała się członkiem Unii Europejskiej Polski Komitet Normalizacyjny zajmuje się przede wszystkim wprowadzaniem do PN Norm Europejskich, tworzonych przez Europejski Komitet Normalizacyjny. Harmonizacja polskiego systemu norm technicznych była jednym z warunków do spełnienia w procesie akcesyjnym.

Normy Europejskie nie są powszechnie dostępne (nie można kupić Normy Europejskiej), są natomiast dostępne w implementacjach krajowych. W każdym kraju członkowskim UE i EFTA teksty norm krajowych wprowadzających Normy Europejskie są takie same. Polska Norma wprowadzająca Normę Europejską ma oznaczenie PN-EN, niemiecka DIN-EN itd. Obywatel np. Estonii posługujący się swoją normą krajową ma pewność, że wypełniając jej postanowienia spełnia jednocześnie postanowienia norm pozostałych krajów UE i EFTA. Ma to decydujące znaczenie przy swobodnym przepływie towarów na rynku europejskim.

Szczególną rolę w normalizacji europejskiej pełnią Europejskie Normy Zharmonizowane. Europejskie normy zharmonizowane wspomagają legislację w ramach tzw. Nowego Podejścia, ale ich stosowanie jest całkowicie dobrowolne.

W obszarach nie objętych normalizacją europejską PKN wprowadza normy identyczne z normami międzynarodowymi. Te normy mają odpowiednio oznaczenie PN-ISO i PN-IEC.