Ekonomia jest pochodzenia greckiego, składa się ze słów ojkos (gospodarstwo domowe) i nomos (prawa, zasady).

Przedmiotem badań ekonomicznym było badanie gospodarstwa domowego.

Ekonomia zajmuje się nie tylko gospodarstwem domowym, ale także przedsiębiorstwem, bankami, gospodarką kraju, gospodarką światową itd.

Rozwinął się rynek, stosująca najemną siłę roboczą 1617 Ludwik Moutchrertein.

Ekonomia polityczna - bada wszystko, ale nie tylko gospodarkę.

Podstawy ekonomiczno-teoretyczne - stworzyła ekonomia klasyczna. Za ojca ekonomii przyjmuje się ekonomistę Adama Smitha. Ojciec doktryny liberalizmu ekonomicznego.

„Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów”.

Stworzyli postawę ekonomii - P. Ricardo - ekonomista, K. Marks.

1890 - A. Marshall - wydał on pracę o 10 ksiąg „zasady ekonomii”.

Ekonomika - stosowano ją w Anglii i Stanach Zjednoczonych.

Od lat 60 XXw. W krajach zachodnich powraca się do starej greckiej nazwy ekonomia.

Są kształtem ekonomii problematycznej.

Została podzielona na:

- mikroekonomia - zajmuje się małymi strukturami gospodarczymi, m.in. gosp. domowym; bada zachowania podmiotów gosp. na poszczególnych rynkach (towarów i usług, pracy-siła robocza, zasobów naturalnych, finansowy dzieli się na: pieniężny-walutowy i kapitałowy-obligacje, papiery wartościowe).

- makroekonomia - zajmuje się wielkimi strukturami gospodarczymi, jako gospodarką całościową, gosp. krajów, czasem gosp. regionów, gosp. światową, ekonomiczną; „Las nie jest sumą drzew - pisali filozofowie”

Ekonomia jako samodzielna dyscyplina badawcza.

Ekonomia termin może być rozumiany 3-jako:

- realna gospodarka

- jest synonimem oszczędności

- nauka teoretyczna

Może formułować błędne tezy.

Ekonomia jako nauka teoretyczna.

„Potrzeba być matką wynalazków”

Profesor Oskar Lange - 1904-1965 - zajmuje się problematyką, sposobami przeżycia ludzi, wskazuje na systemy:

- system zwyczajowy - związany był z produkcją naturalną (produkt wytwarza na samozaopatrzenie). Producent wytworzył niewiele.

- system bezpośredniego przymusu - odnosi się do systemu niewolniczego i feudalnego.

System niewolniczy - niewolnicy byli traktowani jak inwentarz robotniczy, musieli robić wszystko co im kazano, byli narzędziami. Niewolnicy niszczyli swoje narzędzia pracy. Narzędzia były tak wykonane, aby niewolnik nie mógł ich zniszczyć.

- system rynkowy - system naturalny - gospodarka rynkowa, kiedy producent wytwarza przede wszystkim rynek na sprzedaż dla zaspokojenia potrzeb innych ludzi.

Potrzebne są 3 przesłanki:

- społeczny podział pracy - wyodrębniają się duże grupy, które nie zajmują się wszystkimi dobrami, tylko z jednych dóbr, np. rzemieślnicy;

- wyodrębnienie się oddzielnych prywatnych własności środków produkcji - produkt realnie może zmienić właściciela;

- wolność polityczna/od środków produkcji - jeśli nie posiada swojej produkcji, to musi sprzedawać wolność roboczą - wykorzystywanie zdolności do usługi jako siła robocza;

- przesłanki ideologiczne - działanie na swój rachunek, pomnażający swój majątek, istotną rolę odegrał Kościół Katolicki. Powstanie uniwersytetu w Bolonii. Kościół musiał zmienić ustrój, postęp gospodarczy.

System rynkowy:

- pojawienie się fabryk, center, transportu, handel;

- rozwijały się instytucje gospodarki rynkowej - banki, placówki ubezpieczeniowe, giełdy towarowe, finansowe, arbitraż itd.

Doprowadziło do tego, że życie społeczne stało się skomplikowane. Człowiek nie ma nic do powiedzenia. Powstało zaopatrzenie na nazwę dziedziny życia, która pomogłaby zrozumieć mechanizm gospodarczy.

Ekonomia polityczna - jest dzieckiem systemu kapitalistycznego.

Ekonomia jest to nauka, która zajmuje się problematyką produkcji wymiany, konsumpcji, w warunkach ograniczonych zasobów.

Zasoby były i będą ograniczone.

Człowiekowi towarzyszy ograniczenie zasobów (dochody). Potrzeby człowieka są nieograniczone, mają tendencje rosnącą. Człowiek jest zmuszony do wyborów.

Człowiek stosuje zasady, które nazywane są zasobami racjonalnego gospodarowania - twórca Tadeusz Kotarbiński - „Traktat o dobrej robocie”

Zasady:

- zasada wydajnościowa - polega na podjęciu działań, kiedy to przy zasobach ma się do dyspozycji, dąży się do tego, by uzyskać możliwie duże efekty;

- zasada oszczędnościowa - polega na wyborze takich kierunkach działania i takich metod działania, które pozwoliłyby osiągnąć zamierzone efekty, cele poprzez zużycie możliwie najmniejszej ilości zasobów.

Wydatki - wypłacona określona cena za zakup dóbr konsumpcyjnych - ziemia, praca i kapitał.

Nakłady to zużycie poszczególnych czynników produkcji w wyrażeniu naturalnym - w metrach, sztukach, kilogramach.

Koszty to nakłady ujęte w formie pieniężnej jako wyraz zużytych czynników produkcji.

Klasyfikacja kosztów własnych w przedsiębiorstwie

a) w ujęciu:

- rodzajowym - koszty poniesione przez przedsiębiorców w danym okresie czasu. Polega na podziale jak najmniejszej części składników.

- funkcjonalnym

- kalkulacyjnym

3 rodzaje kosztów:

- koszty amortyzacyjne;

- koszty surowcowe;

- koszty robocizny.

Czynniki produkcji:

a) trwałe środki produkcji - to takie środki, które nie zużywają się w 1 cyklu produkcji, tylko te co znajdują się stopniowo (budynki), przy zużywaniu nie przenoszą one części swojej wartości na wytwarzany produkt;

Amortyzacja - jest to stopniowe zużywanie środka trwałego i przenoszenie przedzeń części swojej wartości na wytworzone produkcje.

b) obrotowe środki produkcji - to takie, które zużywają się od razu w 1 cyklu produkcji (surowce, paliwo).

Nadwyżka ekonomiczna - która najczęściej przyjmuje postać zysku.

Koszty surowcowe - średnie wynoszą 70% kosztów produkcji.

Wartość a zysk

Zysk jest to dodatnia różnica pomiędzy wpływami pieniężnymi za sprzedane towary i usługi, co nazywa się przychodem całkowitym, a kosztami poniesionymi na kupno surowców.

Cena jest to ilość środków pieniężnych, które płaci się za jednostkę produktu.

Cena nie równa się sumie wartości.

Popyt - nabycie określonej ilości dobra przy danej cenie.

Podaż - jest to możliwość dostarczenia na rynek dobra przy danej cenie.

Ujemny wynik finansowy - strata.

Zysk i jego funkcje

Bezpośrednie czynniki, które określają jego wielkości:

- koszty produkcji;

- ceny po jakich sprzedaje się jednostkę produkcji;

- ilość sprzedanych dóbr wyrażeniu naturalnym.

Funkcje zysku:

- jest miernikiem sprawności gospodarowania tzn. mamy prawo sądzić, że jak jest zysk w produkcji to duży zakład pracuje efektywnie;

- jest źródłem finansowania inwestycji;

- może być bodźcem ekonomicznym, środkiem zachęty kierownictwa i załogi.

Ujęcie kosztów w układzie funkcjonalnym - polega na tym, że koszty całkowite dzielą się na poszczególne funkcje wykonawcze przez przedsiębiorców (zaopatrzenie, produkcja, zbyt).

Układ kalkulacyjny - przedsiębiorstwo może wyliczyć czy produkcja jest opłacalna, ile należy czego wytwarzać i jakie stosować czynniki.

Opłacalność - jest największą jednostką ceny w % w stosunku do kosztów.

Kjc=kc/x

Koszt jednostki całkowitej

Koszty bezpośrednie - to takie składniki kosztu całkowitego przedsiębiorstwa, który da się wprost odnieść do danego asortymentu.

Koszty pośrednie - to takie składniki kosztów całkowitych przedsiębiorstwach, które realnie podniosło przedsiębiorstwo, które luźno łączy się z wytwarzaniem danego produktu.

Klucze podziałowe kosztów pośrednich:

a) ponosi się proporcjonalnie asortymentu do wysokości kosztów bezpośrednich.

Liberalizm ekonomiczny, a interwencjonizm państwowy

Liberalizm ekonomiczny - wolność ekonomiczna (laisseB fairze) pozwólcie działać i czynić. Aktywne zaangażowanie się państwa w działalność gospodarczą.

Adam Smiths - działania egoistyczne. Dowodził, że człowiek jest postacią egoistyczną, poprzez interes własności społecznej. Mniej państwa więcej rynku. Ogólny przypływ podnosi wszystkie łodzie - rosną dochody. Doktryna ta oparta jest o prywatną własność środków produkcji. Mechanizm rynkowy jako regulator działalności gospodarczej.

Problemy:

- jakie stosować czynniki;

- ile wytwarzać, aby osiągnąć dane wyniki;

- co produkować;

- dla kogo wytwarzać.

J. B. Say - prawo rynków Saya (1828) - jego prawo przedstawia się tak: produkcja poprzez dochody, ziemi, pracy, kapitału tworzy równoważny co do wielkości produkcji podaży i popytu, a w związku z tym ogólne kryzysy nadprodukcji są niemożliwe.

John Maynarst Keynes (1883-1940) - ojciec doktryny interwencjonizmu państwowego.

Interwencjonizm państwowy - sformułowana przez Keynes'a.

Interwencjonizm państwowy, polityka aktywnego oddziaływania państwa na przebieg procesów gospodarczych. Przeciwieństwo liberalizmu gospodarczego. Zwolennicy interwencjonizmu wskazują na trzy główne jego cele: ograniczenie bezrobocia do poziomu uznanego za niezbędny, a nawet korzystny dla gospodarki, pobudzenie popytu globalnego, którego niedostateczny poziom uznaje się za jedną z przyczyn wahań koniunkturalnych oraz podniesienie tempa wzrostu gospodarczego.

Przyczyny:

- słabości mechanizmu rynkowego - gdyby rynek rozwiązywał wszystkie problemy, to gospodarka byłaby niepotrzebna;

- rynek reguluje procesy gosp. po wystąpieniu określonych zjawisk;

- mechanizm rynkowy szanuje tylko silnych, istotą jest konkurencja, w gosp. pojawiają się dysproporcje w majątku;

- podejmuje się decyzje, wtedy gdy będzie określony czas i miejsce;

- strefa usług publicznych - np. oświaty, służby zdrowia, zwolennicy uważali, że te dziedziny powinny być oparta na prywatyzacji własności, działania podejmujące do zwiększenia efektywnego popytu (jak produkty sprzedać).

Funkcje państwa:

1) alokacyjna - rozumie się rozmieszczanie zasobów, czynników produkcji, decyduje o czynnikach: mechanizm rynkowy, rolnictwo, sposób administracyjny - państwo lokuje swoje środki, np. budowanie dróg;

2) redystrybucyjna - oznacza wtórne podziału majątku, czy dochodów, powstaje pewne dysproporcje, które państwo powinno je ograniczać, za pomocą różnych środków dokonuje wtórnych podziałów, środków majątkowych;

3) stabilizacyjna - gosp. rynkowa jest gospodarką żywiołową:

- zakłóceniami są kryzysy gospodarczymi;

- państwo podejmuje środki.

Metody interwencjonizmu:

1) metoda bezpośrednia - polega na tym, że państwo wprost na swój rachunek angażuj się w procesy gospodarcze, sektor zracjonalizowany, państwo jest właścicielem tych dziedzin, niektóre dziedziny mogą być zracjonalizowane.

2) metoda pośrednia - państwo zachęca lub zniechęca podmioty gosp. do określonych działań.

Formy interwencji państwa:

- bezpośrednie oddziaływania na administrację i przedsiębiorstwo państwowe;

- planowanie i arbitraż w sprawach społecznych;

- ustawodawstwo - minimalne płace, czas pracy ograniczony, ograniczenie importu i transportu, zasoby urbanizacji;

- wyjątki publiczne - powszechna oświata, drogi, ochrona zdrowia, pomoc dla przemysłu, obronność.

Polityka gospodarcza państwa:

- polityka pieniężna;

- budżetowa;

- celna;

- fiskalna (podatkowa);

- dochodowa;

- przemysłowa;

- rolna.

Mierzenie gospodarki w skali makroekonomicznej

Strefa produkcji materialnej i niematerialnej

Wzrost gospodarczy jest to powiększenie się z okresu na okres podstawowej wielkości makroekonomicznej.

Rozwój gospodarki nie może istnieć bez wzrostu gospodarczego.

Wyróżniamy 2 elementy:

a) stare gałęzie struktury;

b) współczesne gałęzie:

- doskonalenie jakości życia;

- poprawa stanu zdrowotnego ludzi;

- zwiększanie poziomu kultury ludzi;

- zwiększanie poziomu wykształcenia;

- rozwój jednostki ludzkiej.

Mierniki

Wielkości makroekonomiczne:

a) podział pracy na:

- praca produkcyjna to taka praca, kiedy człowiek oddziaływuje na środowisko (człowiek-przyroda);

- praca nieprodukcyjna - człowiek nie oddziaływuje na cząstki ludzkie, ale oddziaływuje na innych ludzi (człowiek-człowiek).

Praca produkcyjna określa się ją jako, która przynosi dochód, a jak nie przynosi dochodów to jest pracą nieprodukcyjną.

Podstawowe kategorie

Elementem wyliczania jest kooperacja, czyli współdziałanie. Chodzi o to, że wytwarzanie surowca, idzie za wytworzenie kolejnego surowca.

Produkt globalny jest to w całej produkcji z elementami wielokrotnego liczenia.

Produkt Narodowy Brutto - PNB - jest to proces wytworzonych dóbr i usług w całej gospodarce z uwzględnieniem korzyści i niekorzyści wynikających z eksportu i importu kapitału.

Produkt Narodowy Netto, dochód narodowy, miernik efektów rocznej działalności gospodarki, obliczany poprzez odjęcie od produktu narodowego brutto wartości amortyzacji. PNN jest to ilość pieniędzy, jaką dysponuje gospodarka na wydatki na dobra i usługi, po odłożeniu kwoty niezbędnej do odtworzenia zużytego w ciągu roku kapitału trwałego i utrzymania na dotychczasowym poziomie zasobu kapitału i rozmiarów produkcji.

Praca uprzedmiotowiona - praca maszyn, która została wytworzona w poprzednich latach.

Praca żywa - praca wykonywana przez człowieka, pracownika.

Pieniądz i system bankowy

Pieniądz i agregaty pieniężne

Pieniądz, quasi - jest to ogólny ekwiwalent tzn. znak wartości, który wyraża wartość wszystkich towarów i usług oraz za którego można kupić znajdujące się na rynku towary i usługi na rynku; jest to walor o najwyższej płynności.

Podstawowe agregaty pieniężne:

1) M1 - gotówka w obiegu (bez kas banków) + depozyty bieżące (łącznie z overnight).

2) M2 - M1 + depozyty terminowe z terminem pierwotnym do 2 lat włącznie + depozyty z terminem wypowiedzenia do 3 miesięcy włącznie.

Quasi - odnosić się może do papierów wartościowych, np. akcje, obligacje, bony, weksle.

Weksel - jest to papier wartościowy.

Akcje - emitowana przez spółkę akcyjną; dywidendy - zależy od ilości zysku.

Systemy pieniężne i funkcje pieniądza

System pieniężny - ogół norm prawnych, reguł i zasad organizacyjnych dotyczących emisji i kreacji pieniądza oraz regulacji i kontroli jego obiegu. Głównymi elementami współczesnego systemu pieniężnego są: ustalenie jednostki pieniężnej będącej prawnym środkiem płatniczym na obszarze danego kraju, określenie jej wartości (parytet walutowy), sformułowanie zasad emisji banknotów i bilonu oraz kreacji pieniądza bezgotówkowego, a także wskazanie organów uprawnionych i odpowiedzialnych za regulację i kontrolę obiegu pieniężnego.

a) system tzw. pieniądza produktowego - bryłki soli, skórki owcze, strzały do łuku, zęby szakala, bydło;

b) system tzw. pieniądza kruszcowego - najpierw pieniądzem było srebro, a później złoto. Ekwiwalenty przyległy do złota;

c) system pieniądza papierowego - był on wprowadzony do obiegu przez skarb państwa. Występował przejściowo i służył najczęściej do pokrycia deficytu budżetowego. Reprezentował on pośrednio obieg złota i tym bardziej, że ilość pieniądza papierowego na rynku uwzględniała obieg złota oraz wartość wymienialnych towarów.

System pieniądza złotego trwał do wybuchu I wojny światowej, koniec ery pieniądza złotego i początek pieniądza papierowego. Ceną była inflacja (wzrost przeciętnego poziomu cen).

Funkcje pieniądza:

- jako miernika wartości towarów;

- jako środka obiegowego, środka cyrkulacji - „pieniądz gorszy wypiera z obiegu pieniądz dobry”, „psucie pieniądza - dodawanie innych elementów do Kruszców”, „pieniądz występuje tu realnie (w odróżnieniu do funkcji2 wartości towaru)”, Karol Marks: ilość pieniędzy w obiegu zależy od sumy cen towarów dostarczonych na rynek;

- jako środka gromadzenia skarbu (tezauryzacja) funkcja akumulacyjna - pieniądze są wycofywane i tworzą skarb, gdy jest ich za dużo na rynku;

- jako środek płatniczy (funkcja miernika odroczonych płatności) - pieniądz w tej funkcji występuje, gdy jest przepływ w danym kierunku, ale nie ma jednocześnie przepływu towaru w drugą stronę, np. płatności podatkowe podczas rozliczania podatkowego;

- 4 funkcje wymienione wyżej to pieniądz pełni funkcje pieniądza światowego.

Banki:

- zaczęły powstawać w XVI w. we Włoszech;

- 1690 - I bank centralny (w Anglii);

- banki - to pośrednicy finansowi, którzy przejmują wolne pieniądze i z tych rezerw udzielają kredytów.

Funkcje:

- emisyjna: druk i włączanie pieniądza do obiegu;

- bank banków;

- matki i ojcowie (opiekuńcza).

Cel:

- inflacyjny tzn. najniższy poziom.

Bank Centralny kształtuje popyt i podaż:

- ustala stopy rezerw obowiązkowych dla banków komercyjnych;

- ustala stopy kredytów refinansowych;

- działa na otwartym rynku finansowym.

Powiązania za pomocą czynników produkcji

Gospodarka otwarta:

- międzynarodowy podział pracy występuje wtedy, gdy między państwami istnieją głębokie i trwałe różnice strukturalne między państwami, inne wielkości, różne różnice.

Podział pracy i czynniki wewnętrzne:

Podział pracy, sposób organizacji procesów produkcyjnych w społeczeństwie, polegający na wyodrębnieniu się grup ludzi zajmujących się wytwarzaniem określonych produktów (społeczny podział pracy), lub wykonujących określone czynności przy wytwarzaniu tego samego produktu (techniczny podział pracy).

Czynniki przyrodnicze:

- zasoby, bogactwo naturalne;

- dotyczy jakości ziemi i gleby żyzne;

- wpływa na klimat zimny i ciepły.

Czynnik ludzki:

- problematykę możemy rozróżniać w ujęciu ilościowym i jakościowym;

- siła robocza;

- czynniki pracochłonne, zwiększenie bezrobocia;

- praca jest zastępowana kapitałem;

- jakościowy: umiejętność pracowników, bogata północ, biedne południe.

Czynnik kapitałowy:

- wyróżniamy kapitał rzeczowy zawarty w maszynach; kapitał finansowy, tzn. pieniądz gotówkowy, pełni funkcje pieniądza światowego, składają się różne papiery wartościowe akcje, obligacje;

- ma kluczowe znaczenie ze względu na konkurencje, jest głównym czynnikiem konkurencyjności, produkty niskiego pochodzenia, produkty wyższego przetworzenia.

30 państw wysokorozwiniętych:

- 23% powierzchni świata;

- 15% ludności;

- 50% PKB;

- 78% eksportu;

- 95% BIZ;

- 97% wydatków na naukę.

Formy współpracy między państwami za pomocą handlu zagranicznego

Handel zagraniczny jest to odpłatna wymiana towarów i usług pomiędzy państwami.

Import niezbędny - oznacza taki przywóz towarów do państwa, w którym wytworzyć nie można.

Poprzez handel zagraniczny występuje ograniczenie danego produktu. Poprzez handel zagraniczny łamie się monopole zagraniczne.

Istotą korzyści jest teoria handlu zagranicznego.

Koszty komparatywne - teoria wymiany międzynarodowej i międzynarodowego podziału pracy.

Reeksport - jest to eksport towarów importowanych.

Obrót technologiami:

- zawiera obrót urządzeniami technicznymi;

- handel licencjami, patentami, wymiana specjalistów „know how” - wiedzieć jak.

Specjalizacje i kooperacje

Specjalizacja - nastawianie się producenta na wytwarzanie jednego materiału, inne muszą być w stanie go wytworzyć.

Kooperacja wewnątrzgałęziowa - współpraca, współdziałanie.

Za pomocą czynników produkcji:

- obrót ziemią, pracą, kapitałem;

- zmiany terytorialne.

Obrót czynnikiem ludzkim:

- problematyka dotyczy: podróży turystycznej i migracja ludzkie;

- zwiększenie wyjazdów za granice i osiedlanie się w danym kraju;

- lepsze warunki pracy.

Obrót kapitałowy:

- eksport, import kapitału;

- jest innym obrotem różnymi obrotami towarów;

- kiedy przywozi się pieniądze, papiery wartościowe;

- środki produkcji: maszyny, technologie, nie aby je sprzedać, ale żeby je zainwestować.

Formy obrotu kapitałowego:

- krótkoterminowe lokaty finansowe za granicę - polega, że krótkoterminowe lokaty mogą mieć wyższe, jeśli mamy do czynienia z deficytem finansowym to m.in. rząd emituje krótkoterminowe kredyty, one muszą być wysoko oprocentowane, aby je kupować;

- kredyty handlowe - o charakterze międzynarodowym, mamy do czynienia pomiędzy podmiotami gospodarstwa kraju biednego i kraju bogatego;

Eksporter - posiadacz maszyn, jego produktu będą wykorzystywane do importu towarów.

- kredyty finansowe - istota tej formy polega na tym, że kredytodawca przekazuje kredytobiorcy określoną kwotę pieniężną i odebrane pieniądze kredytobiorca może przeznaczyć na dane cele;

- inwestycje portfelowe - dotyczą one sprzedaży czy kupna za granicą papierów wartościowych, a w szczególności obligacji i akcji;

- bezpośrednie inwestycje zagraniczne BIZ - w praktyce jest najważniejsza, stanowią ok. 90% obrotów kapitałowych, polegają na tym, że gdyby u nas chciano sprzedać przedsiębiorstwo spółce, kwotę płacąc urzędowi skarbowemu po wykupie ziemi, spółka może wybudować firmę.

W XIX w. do wybuchu II wojny światowej ruch był jednokierunkowy do kraju niskorozwiniętych a wysokorozwiniętych.

Problematyka Gospodarki Otwartej

Międzynarodowe stosunki podmiotowe - pieniądz zagraniczny, to historycznie ukształtowane zwyczaje, umowy międzynarodowe, międzynarodowe instytucje walutowe i rynki finansowe (walutowe), co dotyczy wykorzystywania pieniądza w stosunkach międzynarodowych. Dlatego nie mamy do czynienia z pieniądzem zagranicznym, gdy istniałby tylko jeden pieniądz światowy z umownymi.

Umowne jednostki pieniężne - złoty dewizowy, rubel transferowy, ECU.

SDR - specjalne prawa ciągłego funduszu walutowego.

Wymienialność walut

a) wymienialność pełna - dotyczy z grubsza walut 30 państw produkcji rozwoju gospodarczego:

- brak barier obliczających tę wymienialność;

- waluta może być wymienialna;

- jest wymieniana na różny cel;

- istniej możliwość wywozu za granicę.

b) wymienialność zewnętrzna - prawo do nich mają rezydenci zagraniczni (obywatele innych państw);

c) wymienialność wewnętrzna - oznacza, że prawo do wymienialności innej waluty ma tylko rezydent krajowy (obywatel kraju, w którym mieszka);

d) wymienialność gospodarcza - możliwość wymienienia na różne waluty z innymi blokami; tylko Banków Centralnych a nie komercyjnych (do celów turystycznych).

Waluty są zawsze wymienialne na siebie w proporcjach określonych.

Kursy walutowe i międzynarodowe

Kurs walutowy - to cena 1 waluty w innej walucie lub w innych walutach.

Płaca - cena pracy.

Procent - cena płacona za kredyt.

Charakterystyka rodzajów kursów walutowych:

a) kurs czarnorynkowy - w każdym państwie obowiązują prawne reguły regulujące system walutowy (finansowy) w Polsce (Ustawa „Prawo bankowe” i „Ustawa o NBP”). Polska jako członek musi tego statutu przestrzegać. Jest to zjawisko nie dobre. Regulowane aktami prawnymi;

Czarny - spekulacyjny rynek.

Wymienialność w Polsce była ograniczona. Ustalony był kurs walutowy. Cena jednego dolara była ustalana na złotówki. Powstał pewien zawód - cynkarz.

b) kurs stały albo sztywny - oznacza, że w ustawodawstwie ustala sztywne zasady wymiany 1 waluty na różną walutę. Kurs sztywny daje określone elementy pewności. Powstają z tego tytułu zjawiska negatywne;

c) kurs rynkowy albo płynny - instytucje finansowe nie określają proporcji jednej wymiany waluty na inną. Kształtuje się samoczynnie na rynku w wyniku, gry popytu i podaży na poszczególne waluty. Czynnik, który kształtuje ten kurs: upłynnienie złotówki;

d) kurs rynkowy albo płynny, ale regulowany - polega na tym, że Bank Centralny ustala, marżę wahań walutowych - kursowych innych walut w stosunku do innych walut.

Ci kształtuje kursy walutowe?

- że bardzo wiele czynników i jeden podstawowy charakterystyczny dla wartości pełnej relacji między popytem, a podażą na poszczególne waluty;

- o charakterze ekonomicznym.

Stopa inflacji istniejącej w niektórych państwach. Jest to procentowy wzrost roczny przeciętnego wzrostu cen. Stopa inflacji jest wyższa w Polsce.

Stan koniunktury gospodarczej porównywanych państw.

- w jedynym państwie wynosi 1%;

Bilans handlu zagranicznego:

- dodatni albo ujemny;

- Bank Handlowy w stosunku do Stanów Zjednoczonych jest ujemny.

Czynniki natury politycznej:

- zaburzenia, strajki, słabnie jej kurs; państwo traktowane jest niepewnie.

Systemy walutowe świata:

- odpowiednia organizacja w skali światowej w aspekcie globalnym;

- charakter nietraktatowy i traktatowy, wynikające z porozumień międzynarodowych.

a) system waluty złotej - powstał w okresie, kiedy był pieniądz kursowy, pieniądze papierowe, banknoty; ukształtował się żywiołowo (samoistnie) system ten ukształtował się w latach 70 XIX w. do wybuchu I wojny światowej. Dominowała polityka wolnego handlu międzynarodowego. Powstały Banki Centralne o określonej walucie, jednostce wagowej złota w danej walucie. Parametry wzniosły wymiany waluty i zniosły pieniądz kruszcom.

1935r. Kongres Amerykański zniósł stopę pokrycia dolarów złocie.

FED - Urząd Rezerwy Federalnej.

Koncepcja nowego ładu - w świecie zapoczątkowała polityka wolnego handlu międzynarodowego.

---