Pedagogika Ogólna (1) 31.10.2010
Prowadzący: prof. nadzw. dr hab. Małgorzata Stopikowska
Zaliczenie: egzamin: test wielokrotnego wyboru
Terminy: I-22.01 godz17:05
II-06.02 godz14:30
Literatura:
1)Nowak.M. Podstawy pedagogiki otwartej Lublin 2000
2) Pedagogika.Podręcznik akademicki red. Z.Kwieciński,B.Śliwierski Wa-wa2004
3)Pedagogika ogólna: tradycja teraźniejszości nowe wyzwania red T. Hejnicka- Brzezińska Bydgoszcz 1995
4)Brzezińska w: Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych Podręcznik akademicki Kraków 2005
5)Kurowski S. Problematyka współczesnych systemów wychowania Kraków 2003
6)Problemy antymonie dylematy i kontrowersje w myśleniu o pedagogice i edukacji red T. Hejnicka-Brzezińska Bydgoszcz 2003
7)Śliwierski Wspólczesne teorie nurty wychowania Kraków 2003
8) Ewolucja „ogólności” w dylematach pedagogicznych red Hejnicka- Brzezińska R.Leppat
Bydgodzcz 2003
9)Sculz P. Wykłądy z pedagogiki ogólnej T1. Perspektywy światopoglądowe w wychowaniu Toruń 2003
10)Cichoń W Człowiek wartość wychowanie Kraków 1996
11) Olbrcht K Prawda dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby Katowice 2000
12) Jasiński K Kogo wychowujemy- człowieka moralnie dobrego czy człowieka dobrych obyczajów w: Pokój z dziećmi red B Smolińska -Theis Wa-wa 1999
13) Gdańskie rodowody pedagogiczne geneza kontynuacja inspiracje przemienianie znaczeń wychowawczych red.F.Rodziewicz K.Rzędzicka E. Zalewska Gdańsk 2004
Plan wykładów
Pedagogika, jako nauko
Podstawowe pojęcia pedagogiczne
Problem języka pedagogiki
Cywilizacyjno-kulturowe uwarunkowania przeobrażeń wiedzy i praktyki pedagogicznej
Ontyczne i aksjologiczne problemy wychowania
Teoretyczne i metodologiczne problemy badań nad procesami oraz dyskursami edukacyjnymi
Gdańskie rodowody pedagogiczne*
PEDAGOGIKA OGÓLNA-NAZEWNICTWO
-podstawy pedagogiki
-pedagogika fundamentalna
-pedagogika teoretyczna
-filozofia pedagogiki
PEDAGOGIKA OGÓLNA definicja (wg.Okoń)
-dyscyplina, która zajmuje się bądź ma się zajmować najbardziej ogólnymi problemami wychowania jego elementami (teologia lub aksjologia pedagogiczna) ontologicznymi, antropologicznymi i kulturologicznymi podstawami, analizą porównawczą różnych systemów wychowania , swoistością pedagogiki jako nauki (epistemologia pedagogiczna) i problemami badań pedagogicznych (metodologia pedagogiczna)
S.KUROWSKI R>SCHULZ -ZADANIA PEDAGOGIKI
Teoretyczny dyskurs światopoglądowy dotyczący całości instytucji wychowania
Tworzenie teori ładu edukacyjnego. Generalnej teorii edukacji
Ogólna wiedza pedagogiczna
Dyskurs epistemologiczny dotyczący zjawisk edukacyjnych
Akcent na perspektywy światopoglądowe w wychowaniu
Poszukiwanie „ogólności” myślenia pedagogicznego i „w” myśleniu pedagogicznym
PEDAGOGIKA OGÓLNA definicja (SCHULZ 2003)
- jest angażowaniem w szeroko pojmowany dyskurs światopoglądowy, dyskurs obejmujący (…) czynności kierowania analizowania oceniania propagowania światopoglądów edukacyjnych”
PEDAGOGIKA OGÓLNA NAZEWNICTWO
Studia I stopnia
Wstęp do pedagogiki
Wprowadzenie do pedagogiki
Propedeutyka do pedagogiki
Prolegomena do pedagogiki
STANDARDY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU PEDAGOGIKA
Studia I stopnia
- Pojęcie i systemy pedagogiczne
Studia II stopnia
-Pedagogika ogólna
-Pedagogika specjalna
PEDAGOGIKA OGÓLNA -POLSKA
Okres między wojenny
Hessen Sergiusz Mysłakowski Zygmunt
*poszukiwanie podstaw wychowania i tego co podstawowe i ogólne w wychowaniu- niezależnie od czasu
i miejsca
Okres powojenny
A)- J.Pieter AB.Dobrowolski Kazimierz Sośnicki
*podzielenie filozoficznych podstaw wychowania…………….. teori szerokiego lub zmniejszającego zasięgu ogólności
B)- Helidor Muszyński
*odrzucanie dotychczasowego dorobku pedagogiki ogólnej i pedagogiki socjalistycznej -Jedyną „słuszną” formą uprawiania pedagogiki
Okres współczesny (1989r)
I Ogólnopolski Zjazd Pedagogiczny
1993r H. Muszyński
Powołanie Zespołu Pedagogiki ogólnej KNPPAN(1993/94)
Poszukiwanie filozoficznych podstaw wychowania, budowanie teorii średniego lub wyższego zasięgu ogólności.
Pedagogika Ogólna (2) 13.11.2010r
Prowadzący: prof. nadzw. dr hab. Małgorzata Stopikowska
STAN POSIADANIA PEDAGOGIKI OGÓLNEJ ->POLSKA
159(2010) 143(2008)-doktoranci
52(2010) 30(2008) doktorów habilitowanych
23(2010) profesorów
Najważniejsze postacie
prof. Dr hab. TERESA HEJNICKA-BEZWIŃSKA
prof. Dr hab. ZBIGNIEW KWIECIŃSKI
prof. Dr hab. ALEKSANDER NALASKOWSKI
prof. Dr hab. ROMAN SCHULZ
prof. Dr hab. BOGUSŁAW ŚLIWIERSKI
prof. Dr hab. STANISŁAW PALKA
Ks. Dr hab. MARIAN NOWAK
Dr hab. EWA RODZIEWICZ- UG
Dr hab. KRZYSZTOF RUBACKA
Dr hab. ROBERT KWAŚNICA
Dr hab. ROMAN LEPPERT
Dr hab. ASTRID MĘCZKOWSKA-CHRISTIANSEN-UG
8 KATEDR PEDAGOGIKI OGÓLNEJ
JEDYNA KATEDRA ZA CZASÓW PRL KATEDRA PEDAGOGIKI OGÓLNEJ
WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGIKI SPECJALNEJ im.MARI GRZEGORZEWSKIEJ WYDZIAŁ REWALIDAC JI I RESOCJALIZACJI (AKADEMIA PEDAGOGIKI SPECJALNEJ im. MARI GRZEGORZEWSKIEJ WYDZIAL NAUKI SPOŁECZNYCH KATEDRA PODSTAW PEDAGOGIKI)
PEDAGOGIKA JAKO NAUKA I PROBLEMY TOŻSAMOŚCIOWE PEDAGOGIKI
NAUKA
Trudności w ustaleniu definicji
1) n.czynnościowo
-to zespół czynności zmierzających w sposób uporządkowany, metodyczny do osiągnięcia wiedzy o danym przedmiocie
2)n.przedmiotowo (jako przedmiot)
- to uporządkowany zbiór zdań lub pytań zawierający:
wiedzę interesującą
intersubiektywnie sensową, czyli komunikowalną
intersubiektywnie sprawdzalną, czyli kontrolowaną
3)n.socjologicznie
-to pewna działalność społeczna wraz z uprawiającymi ją i korzystającymi z niej osobami, instytucjami
-nauka jako dział kultury
Każdą naukę można charakteryzować poprzez podanie jej:
1)przedmiotu
2)aspektu
3)celu
4)metody
Przedmiot pedagogiki jest człowiek, który podlega zainteresowaniu również innych dziedzin.
Aspektem kształcenie i wychowanie.
Cele opisowe, diagnostyczne, prognostyczne, instrumentalne.
Pedagogika nie posiada jednej metody dlatego zapożycza metod logi innych nauki (filozofii nauk przyrodniczych, logiki)
Krótka historia pedagogiki
-pais
-paidea
-paidagogos
-Herbert Jan Fryderyk(1776-1841)
KONCEPCJA „NAUKOWOŚCI” PEDAGOGIKI wg. Herberta
PEDAGOGIKA
FILOZOFIA PSYCHOLOGIA
„NAUKOWOŚĆ”; „SKUTECZNOŚĆ”;
”TEORIA” „PRAKTYKA”
MIEJSCE PEDAGOGIKI W SYSTEMIE NAUK
NAUKA
METANAUKI N.FILOZOFICZNE N.NIEFILOZOFICZNE
TEOLOGIA FORMALNE REALNE
(DEDUKCYJNE) (INDUKCYJNE)
PRZYRODNICZE HUMANISTYCZNE
PEDAGOGIKA
PEDAGOGIKA, A INNE NAUKI
PEDAGOGIKA JAKO ZESPÓŁ NAUK O WYCHOWANIU
1)DYSCYPLINY OGÓLNE
PEDAGOGIKA OGÓLNA
FILOZOFIA NAUKI I WYCHOWANIA-WĄTPLIWE
TEOTIA WYCHOWANIA
POLITYKA OŚWIATY I WYCHOWANIA-WĄTPLIWE
DYDAKTYKA I TECHNOLOGIA KSZTAŁCENIA
HISTORIA OŚWIATY, WYCHOWANIA I MYŚLI PEDAGOGICZNEJ-WĄTPLIWE
2)NAUKI POMOCNICZE PEDAGOGIKI
PSYCHOLOGIA WYCHOWANIA I EDUKACJI
SOCJOLOGIA WYCHOWANIA I EDUKACJI
BIOMEDYCZNE PODSTAWY ROZWOJU I WYCHOWANIA
FILOZOFIA WYCHOWANIA I EDUKACJI
HSTORIA OŚWIATY, WYCHOWANIA I MYŚLI PEDAGOGICZNEJ
POLITYKA OŚWIATY I WYCHOWANIA
3) DYSCYPLINY SZCZEGÓŁOWE
KRYTERIUM WIEKU I ROZWOJU
P.PRZEDSZKOLNA
PEDOLOGIA
HEBAGOGIKA
ANDRAGOGIKA
GERONTOLOGIA
P.SPECJALNA:
-SURDOPEDAGOGIKA
-TYLFOPEDAGOGIKA
-OLOGIFRENOPEDAGOGIKA
-REWALIDACYJNA-pedagogika lecznicza, terapia pedagogiczna
-RESOCJALIZACYJNA-pedagogika osób nieprzystosowanych społecznie
KRYTERIUM OSOBY, MIEJSCA, INSTYTUCJI
PEDEUTOLOGIA
KRYTERIUM SYTUACJI I RELACJI WYCHOWAWCZYCH
KRYTERIUM PERSPEKTYWY BADAWCZEJ
BADANIE HORYZONTALNE
BADANIE WERTYKALNE
Pedagogika Ogólna (3i4) 28.11.2010r
Prowadzący: prof. nadzw. dr hab. Małgorzata Stopikowska
OD WIEDZY POTOCZNEJ DO NAUKOWEJ
Etap refleksji przednaukowej, potocznej
Etap formowania się refleksji teoretycznej
|
1 POTOCZNE |
2NAUKOWE |
A-CEL |
PRAKTYCZNY |
TEORETYCZNY |
B- PRZEDMIOT |
„ZLEPEK” SPRAW, ASPEKTÓW ITP |
OKREŚLONY |
C- METODA |
„BEZMETODZIE” |
OKREŚLONE OPRACOWANIE METODY STOSOWANE ŚWIADOMIE I SYSTEMATYCZNIE |
D- MOTYWY |
POZAPOZNAWCZE |
POZNAWCZE |
E- KTO |
Temu KAŻDY |
KOMPETENCJE I TRENING |
Etap refleksji naukowej
POZNANIE POTOCZNE, A NAUKOWE
A1
Doraźna orientacja w życiu
A2
wychodzimy po za aspekt praktyczny na 1 miejscu cel teoretyczny , uzyskanie wiedzy o danym przedmiocie , chcemy poznać istotę zjawiska
B1
to wszystko co nas otacza bez wyróżnienia konkretnego przedmiotu, przyglądamy się temu co potrzebujemy zależy od naszych [potrzeb i okoliczności
B2
badacz wybiera konkretny aspekt uszczegółowiony
C1
Trudno określić konkretną metodę nie zastanowiwszy się czy nasza metoda jest adekwatna
C2
zastanawiamy się która metoda pasuje do problemu, metody muszą być konkretnie wskazane , stosowane świadomie i systematycznie
D1
Upodobania emocje pragnienia marzenia (subiektywne odczucia), swoje indywidualne odczucia
D2
oprócz czynników poznawczych trzeba zwrócić uwagę również na motywy poza poznawcze
E1
każdy jest kompetentny aby zbierać wiedzę z doświadczenia życiowego
E2
Kompetencje i trening są niezbędne, aby prowadzić badania
WIEDZA PEDAGOGICZNA
Ma tą skłonność, że sięga nie tylko do wiedzy czysto naukowej ale i do wiedzy potocznej.
Nie możemy zostać na poziomie wiedzy potocznej , wiedzę tą można unaukowić
1)etap refleksji przednaukowej, potocznej
Doświadczenie życiowe pedagoga dotyczy wychowania, nauczania, opis refleksji , indywidualne doświadczenia
2)etap formowania się refleksji teoretycznej
Własne doświadczenia refleksje komputery doświadczenia innych weryfikacja naszej wiedzy unaukowiamy naszą wiedze możemy zobaczyć co jest wspólne czy mamy wspólne wnioski , możemy zweryfikować poglądy różnorodne poradniki dla wychowawców
3)etap refleksji naukowej
Namysł krytyczny, poddajemy naszą wiedzę falsyfikacji systematyczna wiedza szukamy dziury w całym tzn., gdzie jest nie spójne, co jest nieprawdziwe, gdzie są błedy. Dokonujemy uogólnienia wyciągamy ogólna teorie , porządkujemy wiedzę w zbiór zadań. Teoria musi być komunikowalna i sprawdzalna . Na tym etapie są wszelkie badania konstruowanie wszelkich teorii, pedagogiki różnych pedagogów
RELACJA MIĘDZY PRAKTYKĄ A TEORIA
Model wg. J.H.Tumena
OPARTA NA
DOŚWIADCZENIU
Najpierw spotkania z praktyką, następnie wytworzenie małej teorii. Teoria nie występuje sama dla siebie,ale dla praktyki
PROBLEM PEWNOŚCI POZNANIA W PEDAGOGICE
OSOBOWOŚĆ POZNANIA I PEDAGOGIKI -działalność pedagogiki traktowana jako sztuka, musimy ciągle eksperymentować
REINTERPRETACJA- ciągłe wzajemne weryfikowanie korygowanie
TEORIA-PRAKTYKA- nie powinny bez siebie istnieć, przerost teorii nad praktyką-problemem
FALSYFIKACJA TEORII podatność na szukanie słabych punktów teorii
HIPOTEZA- antyindukcjonizm
PROBLEM PRAWDY I JEJ POZNAWALNOŚCI PODSTAWY EPISTEMOLOGICZNE
Podstawowe problemy:
1)Źródło poznania
APRIORYZM-istnieje wiedza niezależna od doświadczenia, np. dzięki spekulacji, intelektualna, intuicji, iluminacji, wrodzone pojęcia
APOSTERIORYZM-wiedza poznanie dokonuje się dzięki doświadczeniu
RACJONALIZM-rozum organizuje nasze poznanie wartość ma poznanie intersubiektywnie komunikowalne i kontrolowalne wypracowywanie zrozumiałych pojęć
IRRACJONALIZM-poznanie racjonalne ma ograniczone zastosowanie, a ludzkim poznaniem kierują także inne czynniki
2)Przedmiot Poznania
REALIZM- byt istnieje niezależnie od świadomości poznającego, cechą bytu jest jego poznawalność, można go bezpośrednio doświadczyć
IDEALIZM-istnienie bytu jest zależne od świadomości poznającego, poznajemy tylko własną świadomość i jej wytwory nie mamy bezpośredniego kontaktu z rzeczywistością, kontrola tylko ze świadomością, która jest poznawalna, ponieważ konstruuje rzeczywistość
3)Problem prawdy i prawdziwości
Pedagogika Ogólna (5) 11.12.2010r
Prowadzący: prof. nadzw. dr hab. Małgorzata Stopikowska
SESJA
termin oficjalny 12.02.2011- gr1 godz. 19.30 AULA
6.02.2011-gr2 godz. 17.00 AKWEN
termin nieoficjalny - gr1 6.02.2011- godz. 14.30 AULA- ostatni wykład, którego zagadnienia nie wchodzą w zakres egzaminu
PRAWDA I PRAWDZIWOŚĆ- podstawowe problemy
1)koncepcje prawdy (klasyczna, nieklasyczna)
2)właściwości prawdy (kwestie prawdziwości)
3)poznawalność prawdy
KONCEPCJE KLASYCZNE -zgodność między treścią poznania , a jego przedmiotem (Arystoteles „zgodność myśli z rzeczywistością”- prawda jest niezależna od czasu i miejsca, odczytujemy to , co już jest)
KONCEPCJE NIEKLASYCZNE-
Spór o kryterium Prawdziwości
3. K. EWIDENTYSTYCZNA
-kryterium prawdziwości jest OCZYWISTOŚĆ odczuwana subiektywnie (relatywizm)i/lub przedmiotowe(oczywistość jako odsłonięcie ostatecznej podstawy (wiarygodność) naszych stwierdzeń
4. K.POWSZECHNEJ ZGODY
-powszechna zgoda jest ostatecznym i nieodwołalnym kryterium prawdziwości
5. K.INFINCZNA
-prawda jest procesem nieskończonym- prawdziwość dotyczy zarówno przeszłości jak i przyszłości, więc sprawdzenie zgodności jest niemożliwe
PRAWDA I PRAWDZIWOŚĆ
Spór o właściwości prawdy
„PRAWDZIWOŚĆ”
A-ABSOLUTYZM
-prawdziwość jest niezmienną cechą niezależną od poznającego
-prawdziwość jest niestopniowana
-zawsze jest taka sama
prawda jest: niezmienna, uniwersalna
B-RELATYWIZM
-nie ma czegoś takiego jak prawda uniwersalna, niezmienna
-coś może być raz prawdą raz fałszem
Spór o poznawalność prawdy
A-DOGMATYZM
-poznajemy prawdziwie i możemy to wykazać
B-PROBABILIZM
-nie można ostatecznie rozstrzygnąć tego sporu, ale można uprawdopodobnić nasze rozstrzygnięcie
C-AGNOSTYCYZM
-nie możemy wykazać, że poznajemy prawdziwie i/lub nie poznajemy prawdziwie
D-SCEPTYCYZM
-spór o poznanie prawdy jest niemożliwy
„Prawda ma naturę symfoniczną”-Hans URS von Balthasar(1905-1988)”Prawda jest symfoniczna: aspekty chrześcijańskiego pluralizm”,Poznań 1998
PEDAGOGIKA OGÓLNA-Podstawy antropologiczne
ANDRAGOGIKA, A PEDAGOGIKA
Kim jest człowiek?
a)opisy i interpretacje faktu ludzkiego (rozumność, wolność)
-problem wolności i rozumności- czy człowiek jest wolny i do jakiego stopnia?; czy może jest zdeterminowany?
NIE MA WOLNOŚCI= NIE MA ODPOWIEDZIALNOŚCI
-ukierunkowanie na dane działanie
Rozumność- na ile człowiek jest w stanie cokolwiek przeniknąć?
Jaki jest cel i sens życia człowieka?(śmierć, Bóg, cnota, szczęście, społeczeństwo, kultura, religia)
1)śmierć, Bóg
- nie ma jednej odpowiedzi
-śmierć jest jedyną pewną i nieuniknioną
dążenie przez człowieka do Bóga
-„życie po śmierci”- czy człowiek po śmierci dalej prowadzi? swój żywot
2) cnota
-celem życia jest bycie cnotliwym tu i teraz
-przygotowanie młodego pokolenia do życia w cnocie
3)szczęście
-człowiek jak istota szczęśliwa „Carpe diem”
4)społeczeństwo
-życie w społeczności
-samorealizacja
5) kultura
-wrośnięcie w kulturę, tworzenie jej
-udoskonalanie samej natury ludzkiej
6)religia
-podporządkowanie życia - kształcenie ludzi religijnych
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA
a)biologiczna(fizjologia, genetyka)
b)psychiczna (procesy psychiczne)
c)społeczna( interakcje społeczne)
d)kulturowa( tworzy kulturę, spuścizna)
e)duchowa (dyskurs o duchowności)
Problemy relacji między „kulturą”, a „naturą”
Wymiar naturalny i nadprzyrodzony
Osoba ludzka wobec własnej wolności, odpowiedzialności i sumienia
Rozumność osoby ludzkiej wobec poznawalności/niepoznawalności prawdy
Pedagogika Ogólna (6) 12.12.2010
Prowadzący: prof. nadzw. dr hab. Małgorzata Stopikowska
KRYZYS AKSJOLOGI W PEDAGOGICE
1)kryzys idei nauki i naukowości w wersji pozytywistycznej/scjentystycznej
2)kryzys wizji społeczeństwa i jego kultury
3)kryzys aksjologii, poznawalności, etyki
RELATYWIZM-pogląd filozoficzny, wedle którego prawdziwość wypowiedzi można oceniać wyłącznie w kontekście systemu, w którym są one wypowiadane. Tym samym relatywizm stwierdza, że nie istnieją zdania niosące absolutną treść, których ocena byłaby identyczna i niezależna od jej kontekstu. Prawdziwość dowolnego sądu zależy od przyjętych założeń, poglądów czy podstaw kulturowych
INDYFERENTYZM
-to postawa zobojętnienia i braku zainteresowania wobec istotnych spraw społecznych (indyferentyzm społeczny),
-politycznych (indyferentyzm polityczny),
-moralnych (indyferentyzm moralny),
-religijnych (indyferentyzm religijny czyli apateizm),
-językowych (indyferentyzm językowy)
-identyfikacji (tożsamości) z danym terytorium (indyferentyzm terytorialny)
STRUKTURA I PRZEBIEG PROCESÓW WYCHOWAWCZYCH
WARSTWA AKSJOLOGICZNA
WARSTWA OPERACYJNA
SYTUACJA WYCHOWAWCZA- kontekst i uwarunkowania, zmienne okoliczności
IDEAŁ WYCHOWANIA
a)przesłanki antropologiczne- wartość człowieka
b) etyczne- wartości ponadczasowe
c)refleksja nad potrzebami społeczeństwa-wartości społeczne
d) przesłanki ideograficzne- głęboka interpretacja rzeczywistości i wizje przyszłości
e)przesłanki religijne- właściwa interpretacja rzeczywistości w świetle danej religii
AKSJOLOGIA, A PEDAGOGIKA
1(WYCHOWANIE „KU WARTOŚCIĄ”
-przymus, czy swoboda wyboru
-urabianie, czy wspieranie
-adaptacja, czy sprzeciw
2)PROBLEM WAROŚCI UNIWERSALNYCH-UNIWERSALNYCH CELÓWWYCHOWANIA
OSOBA LUDZKA JAKO WARTOŚĆ UNIWERSALNA
PROBLEM CELU OSTATECZNEGO, CELÓW INDYWIDUALNYCH I INSTUTUCJONALNYCH PRZEMIAN SPOŁECZNYCH
Pedagogika Ogólna (7) 8.01.2011
Prowadzący: prof. nadzw. dr hab. Małgorzata Stopikowska
PEDAGOGIKA OGÓLNA. POIDSTAWOWE POJĘCIA PEDAGOGIKI. PODSTAWY ONTOLOGICZNE
Pedagogika Ogólna (8) 9.01.2011
Prowadzący: prof. nadzw. dr hab. Małgorzata Stopikowska/
Pedagogika Ogólna (9) 22.01.2011
Prowadzący: prof. nadzw. dr hab. Małgorzata Stopikowska
Pedagogika Ogólna (10) 6.02.2011
Prowadzący: prof. nadzw. dr hab. Małgorzata Stopikowska
1
PEDAGOGIKA
N.FILOZOFICZNE
N.PRZYRODNICZE
N.HUMANISTYCZNE
N.TEOLOGICZNE
WYCHOWANIE
TEORIA OGÓLNA
TEORIA ŚREDNIEGO ZASIĘGU
TEORIA EMPIRYCZNA-OPARTA NA DOŚW
PRAKTYKA
PRAKTYKA
PRAKTYKA